Makkers staakt uw wild geraas
nieuw Nederlands produkt
Mist dramatische synthese
RUFFINO
GIETHOORN wil
Lager Wiede"
G
Het lichaam
afweer tegen indringers
in
oprechte en ernstige poging
Militairen in Nieuwersluis
hoeven niet na te dienen
niet echt
heten
Transplantaties stuiten op
moeilijkheden
Film in Sinterklaassfeer
Fons Rademakers
stelt teleur
CHIANTI
Geen verlaging als straf meer
voor onderofficieren
OLIFANT
HET TERREIN VAN DE NORELPRIJSWINNAARS
Prins Bernhard bij
de première
mmm
KAMERCOMMISSIE MEENT:
WITTE BLOEDLICHAAMPJES TREKKEN ALS SOLDATEN
TEN STRIJDE TEGEN AANVALLERS
VRIJDAG 28 OKTOBER 1960
PAGINA 13
Nicwcij«T
SMOKING
jr Een
en aromatische Latakia
tabakken.
oude
en jonge
jenever
Slippende vrachtauto
rijdt in op jongeman
GEURIG
KOEL
ZACHT
Gemakkelijke prooi
voor inbrekers
Tintelend spel van rijke glanzen,
GOUDA kaarsen I
et toekennen van de Nobel
prijs voor geneeskunde aan
twee nog onbekende ge
leerden voor hun onderzoekingen
inzake de immunologie, zal de
krantenlezer niet veel zeggen,
want de namen van de onderzoe
kers Burnet en Medawar zijn nog
niet eerder in de kolommen van
de dagbladen verschenen. Ook de
medicus-practicus zal zich mis
schien tevergeefs afvragen of hij
deze namen kan thuisbrengen,
omdat zij de resultaten van hun
onderzoekingen niet publiceren in
de algemene medische tijdschrif
ten maar in meer op theoretische
problemen gerichte periodieken.
Het terrein waarop zij zich bewe
gen is vooralsnog in hoofdzaak
theoretisch en zeer ingewikkeld.
Toch had de Australiër Burnet
die bacterioloog is van origine,
zijn naam al vereeuwigd door het
ontdekken van de verwekker van
een toen (1937) nog nieuwe ziekte
de Q-koorts. Oorspronkelijk Query
fever. De naam vraagtekenkoorts
zal deze ziekte wel hieraan dan
ken, dat men aanvankelijk de
oorzaak van de koorts respectie
velijk de ziekte niet kon verkla
ren. Het is een als regel niet ern
stige besmettelijke ziekte, die
over de gehele wereld is verspreid,
maar in ons land vrij zeldzaam is.
Zij heeft, zoals in de geneeskunde
gebruikelijk is, de naam van de
ontdekker gekregen: rickettsia
Burneti.
Geschenk voor Fabiola
Niemeijer mixture
A1...een koel brandende
mélange van pittige Burley
A16Ó
een goede ontvangst
H.V.DISTIILEERDERIJ VAN U.MELCHERS W..SCHIEDAH
Eenzaam verdwijnt Guus Hermus in het nachtelijk duister van de Amsterdamse
grachten. Slotscène van „Makkers, staakt uw wild geraas".
wat afleiding te zoeken, brengen de
beide smartelijk getroffen mensen een
bezoek aan een op pakjesavond schaars
bezette bioscoop, waarop ze naar huis
terugkeren om de voor elkaar bestem
de surprises uit te pakken. Op dat mo
ment wordt hun jongen door zijn vrien
den in zwaar beschonken toestand thuis
gebracht. Toch zijn de ouders gelub;
kig dat ze hun zoon weer veilig bi]
zich hebben, al zal hij waarschijn
lijk de volgende dag weer het gezel
schap van zijn slechte vrienden zoeken.
AMSTERDAM, 28 okt. Een door de
filmmaker zelf bedacht en zonder hin
derlijke beperkingen van de zijde van
de producent in beeld gebracht gege
ven, zich te Amsterdam afspelend in
de door en door Nederlandse sfeer van
het Sinterklaasfeest. Moeilijk kan men
zich betere voorwaarden wensn voor
het welslagen van een Nederlandse
film. En toch. toch is „Makkers,
•taakt uw wild geraas", de eerste film
Van de Nederlandse Filmproductie
"taatschappij te Rotterdam, die zich
een geregelde produktie als alleen
blaar toe te juichen doel heeft gesteld,
een teleurstelling geworden. Een teleur
stelling, die des te groter is, omdat
em oprechte en ernstige poging
"j de weg van de minste weer
stand en commerciële concessies te ver
mijden en een film af te leveren, die
het leven niet uitsluitend bekijkt door
een humoristische bril, ma,ar die alge
meen menselijke problemen, geplaatst
tegen een typisch Nederlandse achter
grond, op dramatisch verantwoorde
wijze wil behandelen.
Aan goede bedoelingen heeft het
dus niet ontbroken. Aan een gegeven
vol perspectief en dramatische mo
gelijkheden evenmin. Dat het resul
taat niettemin onbevredigend is,
moet uitsluitend worden geweten aan
de filmvorm, die dit gegeven tenslot
te van de regisseur en samensteller
van hët draaiboek, Fons Rademakers,
heeft gekregen.
Diens idee was het om een drietal
gezinnen, elk met eigen problemen en
JAoeilijkheden, te plaatsen in de won-
S?rüjke sfeer van de tijd, die aan het
fr'tvt Nicolaasfeest voorafgaat, een tijd
van gulhartigheid en goede wil, waarin
de mensen elkaar willen verrassen en
hhj maken. Maar ondanks al die goede
voornemens en ondanks de tijdelijke
bereidheid om anderen terwille te zijn,
ziet het er naar uit. dat er maar heel
weinig blijvend zal veranderen en dat
het leven zijn vroegere loop zal herne
men.
Drie gezinnen
In het eerste gezin zijn de man en
«e vrouw van elkaar vervreemd De
Vrouw, fotografe van 1be1r.91ep'1.^Ln iP;
zelfstandig en onafhankelijk le^c"JU
den. De man doet zijn best de huwe
«jksband te herstellen. Op sUrP]r
^ond waagt hij een laatste Pu"
het bekijken
de speelgoedaap
«ië zij voor haar zoontje
Viordt mevrouw Leegher (Ellen vogel)
*ich een moment bewust van de leeg.
heid van haar bestaan.
flng. Vermomd als Sinterklaas, brengt
hij een bezoek aan zijn vrouw en hun
^jfjarig zoontje. Even ziet het ernaar
hit, dat de vrouw van gedachten zal
Veranderen, maar als ze na afloop
«et gezellige familiefeestje samen acn-
terblijven. ervaart hij, dat het besluit
,an zijn vrouw onherroepelijk is en een
zaam verdwijnt hij in het nachtelijke
v het tweede gezin is de man een
jh'ouwenjager, die zich zelfs niet ont-
om op de vooravond van Sint Ni-
»;aas een afspraakje te maken met
nieuwste verovering, een Franse
jrahnequin. Als de kinderen, moe van
spu spelen met de pas gekregen ge-
e henken, naar bed zijn, verzint hij een
v^bus om zijn vrouw alleen te laten,
aisk- de sfeer van het feest doet hem,
hg hij de plaats van de afspraak reeds
ker bereikt, op zijn schreden terüg
ren en - zich verzoenen met zijn
er die zich intussen realiseert, dat
deAh'ssehien morgen al weer een an-
Jal zijn, aan wie hi"' zijn amoureu-
jAttenties zal schenken.
Paa derde gezin bestaat uit een echt-
hiet een achttienjarige zoon, die
l0e tvan de ouderlijke banden probeert
fcfju niaken. "Vrpprt nlc Ho ioncrH
maken. "Vreed als de jeugd kan
dèlpè g?a* hij de avond van de vijfde
dinneri me* z'"'n vrienden en vrien-
«Uders
ken eenzaam
.uu-„ fen café doorbrengen, zijn
•cheniLm vo1 liefde gekochte ge-
•enken eenzaam achterlatend. Om
Advertentie
IMP. - OUD - HAARLEM
LEEUWARDEN, 28 okt. Te Kol-
lum is gistermiddag de 17-jarige L.
van der Wal uit Oudwoude, werkzaam
bij de gemeentesecretarie te Kollum,
door een slippende vrachtauto geraakt
en zo ernstig gewond, dat hij in de
loop van de dag in het academisch
ziekenhuis in Groningen is overleden.
het duister verdwijnt.
Tenslotte verdient iedere Nederland
se film een kans, al is het maar de
kans om van de gemaakte fouten te le
ren. Een minder geslaagde Nederland
se film immers is altijd nog beter dan
helemaal geen film. Want alleen een
continue produktie geeft onze filmers
en acteurs gelegenheid de nodige er
varing en routine op te doen. En een
continue produktie is slechts mogelijk,
als het publiek zich bereid toont, in gro
ten getale van het werk kennis te ne
men. Wat een eerlijk opgezette en se
rieus uitgewerkte film als „Makkers,
staakt uw wild graas" zeker verdient.
Ftn.
(City, Amsterdam en Den Haag, Lu-
mière, Rotterdam, Cinema Palace,
Haarlem - 18 jaar).
ROTTERDAM, 28 okt. Als. een
vroege Sinterklaassurprise werd gister
avond in het Lumièretheater de eer
ste speelfilm van de, alhier gevestig
de, Nederlandse Film Produktie Maat
schappij „Makkers staak4; uw wild ge
raas", vertoond. Deze galavoorstelling
werd opgeluisterd door de tegenwoor
digheid van prins Bernhard, de minis
ter van Justitie mr. A. C. W. Beer
man, de staatssecretaris van O. K. en
W. mr. Y. Scholten, de commissaris
van de koningin in Zuid-Holland, mr.
J. Klaasesz, de burgemeester van Rot
terdam mr. G. E. van Walsum en later
op de avond door door mr. H. A. M. T.
Kolfschoten, burgemeester van Den Haag,
en vele andere burgerlijke en militaire
autoriteiten en vertegenwoordigers uit
de film- en bioscoopwereld.
Na afloop werden verscheidene me
dewerkers voor het filmdoek gehaald
door de directeur van de N.F.M. mr.
J. M. Landré. In de pauze waren zij
reeds aan de prins voorgesteld.
(Advertentie)
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 28 okt. Militairen, die
geplaatst zijn in het depót voor disci
pline (Nieuwersluis) nemen deel aan
de dagelijk dienst en hoeven derhal
ve niet na te dienen. Dit is in het al
gemeen de mening van de Tweede Ka
merleden, die zich bezig houden met de
wijziging van het militaire strafrecht
en het tuchtrecht. In artikel 32 van
de Dienstplichtwet is namelijk bepaald,
dat dienstplichtigen, die niet aan de
dagelijkse dienst hebben deel genomen
door het ondergaan van een straf, door
ongeoorloofde afwezigheid of door de
sertie tot nadienen verplicht kunnen
worden.
Verschillende leden zijn het niet eens
met het voorstel de verleging als straf
voor onderofficieren af te schaffen. Zij
zeggen zich niet aan de indruk te kun
nen onttrekken, dat men terwille van
het beroepskader een straf wil afschaf
fen zonder rekening mee te houden,
dat deze straf dan ook niet op het
dienstplichtige kader, dat veel groter
is, kan worden toegepast. Voor dienst
plichtige onderofficieren vindt men het
een zeer effectieve straf en het be
roepskader hoeft daar tegen niet in be
scherming genomen te worden, zo
wordt gesteld. Zeer vele andere leden
hebben echter geen bezwaren tegen de
afschaffing van de verlaging, omdat de
ze straf ook niet aan officieren kan
worden opgelegd.
Over de behandeling in hoger beroep
van strafzaken uit overzeese gebieds
delen (thans door het hoog militair ge
rechtshof in Den Haag) wordt opge
merkt, dat het oprichten van militaire
appèlhoven .n de overzeese rijksdelen
veel praktischer is en meer in overeen
stemming met de koninkrijksgedachte.
Geen samenhang
De wijze, waarop Fons Rademakers
dit gegeven, waarnaar Jan Blokker het
scenario schreef, tot draaiboek heeft
verwerkt en in beeld heeft gebracht,
bevestigt alleen maar de indruk, die
we reeds bij het zien van zyn film
„Dorp aan de rivier" kregen: hij mist
de gave om met beelden een vernaai
te vertellen; de voornaamste eis, die
aan een filmmaker mag worden ge
steld. Er zit_ verband noch samenhang
in de verschillende scènes, waarvan er
vele zoals bijvoorbeeld het bezoek
van Ank van der Moer als mevrouw
Keizer aan de grammofoonplatenzaak
en de reclamefoto, die Ellen Vogel als
mevrouw Leegher-Buwalda wil maken
van haar zoontje, dat natuurlijk gaat
huilen als het lachen moet slechts
anecdotische waarde hebben.
In „Dorp aan de rivier" viel dit mis
schien minder sterk op, omdat de ro
man van Antoon Coolen waarnaar deze
film was gemaakt, algemeen bekend
was, zodat de toeschouwer eventuele
hiaten in het verhaal uit zijn geheugen
kon aanvullen. Nu echter de film zelf
het verloop der gebeurtenissen duide
lijk moet maken en het verband moet
leggen tussen de lotgevallen van de
drie verschillende gezinnen, die paral
lel lopen en gedeeltelijk in elkaar grij
pen, valt het uiterst moeilijk de draad
vast te houden.
Fons Rademakers heeft, het gelaten
bi) een reeks camera- en microfoon-
notities, die op zich vaak verdienste
lijk zijn, maar waaraan de dramati
sche synthese, het beeldritme, dat de
in de film optredende figuren met le
ven had moeten bezielen en de toe
schouwer bij hun lotgevallen had
moeten betrekken, totaal ontbreekt.
Slechts een enkele maal en wel in
de scene waarin Ellen Vogel zich bii
het bekijken van de speelgoedaap die
zij voor haar zoontje heeft gekocht,' van
haar eenzaamheid en de leegheid van
haar bestaan bewust wordt, weet hii
door een suggestieve camera-instelling
en een gespannen beeldwisseling te onL
roeren.
Het spreekt vanzelf, dat bij een zo
verbrokkelde en fragmentarische ver
gelding van het verhaal de verschillen-
j"; fionren- Guus Hermus en Ellen Vo-
ppI Guus Oster en Yoka Berretty, Jan
gel Guus vz d Moer al d
r-Ulm£htnaren en Mieke Verstraete,
drie eohtp w ter 4r ina van Faassen.
J' C'. v'« Jkfen Ton van Duinhoven
Maxim Hamel en io enkcle kans
in kleinere rollen, geen komen
hebben om tot ontwikkeling het
en de toeschouwer tc boeien,
met de camera ÊereSlstre
deze acteurs, die in vroegere filmrol en
of voor de televisie de nodige ervari g
hebben opgedaan, is er geen dramati
sche bewogenheid, noch continuïteit m
het verhaal, noch zelfs pakkende dialo
gen, die de toeschouwer bij de hande
ling betrekken en hem doen mee-leven.
Men kijkt er slechts met min of meer
belangstelling tegenaan en luistert toe,
hcewel, wat dit laatste betreft, de ver
staanbaarheid wel eens te wensen over
laat.
Positieve punten
Niettemin zijn er punten, waarop met
waardering kan worden gewezen en
waarmee we willen hesluiten, opdat
men ons niet van negativisme ten op
zichte van de Nederlandse film zal kun
nen beschuldigen. De sfeervolle foto
grafie van Eduard van der Enden bij
voorbeeld, met name bij de (documen
taire) inzet van de film, als de titels op
i H komen, de surrealistische
locnt van Sinterklazen door Amsterdam
n aan het slot de zielige, steeds klei-
die ïor<ï?nde figuur van Guus Hermus,
m zijn Sinterklaasvermomming in
Prins Bernhard liet zich donderdagavond bij de première van „Makkers, staakt
uw wild geraas" voorstellen aan de regisseur en enkele medewerkers. Van links
naar rechts Ank van der Moer, mevr. Rademakers, Fons Rademakers en de prins.
iethoorn heeft de
filmnaam „Lager
Wiede", die in het
rapport van de provincia
le planologische dienst was
toebedacht aan een samen
te voegen geheel Giet-
hoom-Waimeperveen, met
kracht van de hand gewe
zen. Burgemeester H. van
der Goot die overigens
wel was ingenomen met
de filmbedrijvigheid die
Bert Haanstra en zijn me
dewerkers indertjjd in
zijn gemeente hebben te
weeggebracht, noemde
donderdag in de Gemeen
teraad deze filmnaam in
het kader van de gemeen
telijke herindeling onver
teerbaar. En de raadsle
den vielen hem daarin hij-
De overgrote meerderheid
van de raad was ook niet
bijster enthousiast over
het denkbeeld van deze
gemeentelijke herindeling
als zodanig.
„Laat Giethoorn, Giet
hoorn blijven, maar als
het niet anders kan, dan
maar met Wanneperveen
tezamen." Dit bleek het
oordeel te zijn van de
beide onafhankelijke en
Punterdorp wil zich
zelf blijven, desnoods
samen met
Wanneperveen
de vier P. v. d- A.-leden.
Weliswaar acht men op
geestelijk terrein bepaal
de tegenstellingen tussen
de beide bevolkingsgroe
pen aanwezig, maar men
ziet daarnaast zoveel
overeenkomstige belangen,
dat men het verschil in
geestelijke gevoelens wel
overbrugbaar acht.
Een afwijzend standpunt
ten aanzien van de ge
meentelijke herindeling
werd ingenomen door de
enige Anti-Revolutionaire
afgevaardigde, die er de
voorkeur aan gaf om
eventueel van noordwest-
Overijssel één gemeente
te maken, wat dan de ge-
meiente Steenwijk zou
moeten worden. Deze
spreker baseerde zijn me
ning op het langzamer
hand wegvallen van het
begrip afstand, op de ver
anderde tijdsomstandig
heden en op de gemeen
schappelijke belangen van
het gebied noordwest-
Overijssel. In de motive
ring van de gemeente
lijke samenvoeging, neer-
geleegd in het rapport
van de provinciale plano
logische dienst was de na
druk gelegd op de ge
meenschappelijke recrea
tieve karakters, van beide
gemeenten in het Over
ijsselse plassengebied.
Voorts wordt gepleit voor een vroege
re inschakeling van de raadsman. For
meel krijgt de raadsman thans pas in
zage van de stukken, als de dagvaar
ding is uitgebracht. Daarvoor kan hij
de processtukken niet inzien (in de
praktijk is men op het ogenblik wel
soepel) en heeft hij niet het recht om
de verhoren door de officier-commissa
ris bij te wonen.
(Advertentie)
HEERENVEEN, 28 okt. In de
nacht van woensdag op donderdag is
op drie plaatsen in Heerenveen inge
broken. Uit een schoenenhandel werd
zestig gulden kasgeld ontvreemd. Ten
huize van een notaris werd eveneens
het kasgeld a zestig gulden meegeno
men. Bjj het nakijken van de bureau
laden vonden de inbrekers hier ook een
enveloppe, waarop stond: „reservesleu
tels van de Heerenveense Onderlinge
Brandwaarborgmaatschappij". De man
nen maakten er een dankbaar gebruik
van en gingen naar het kantoor „ach
ter de kerk", waar zij met de reserve
sleutels de brandkastdeur en de bin-
nenkastdeur ontsloten. Ruim elfhonderd
gulden was hun buit. De sleutels vond
de boekhouder naast de kluis terug.
(Advertentie)
De immunologie houdt zich bezig
met de afweerreacties van het lichaam
tegen lichaamsvreemde eiwitten. Deze
reacties bestaan in de vorming van
anti-lichamen: antigeen -anti-lichaam
reactie of aanvaller - afweerreactie.
Tot voor hort werd de immunologie
vooral beoefend door de bacterioloog;
bacteriën en virussen zijn immers li
chaamsvreemde eiwitten bij uitstek.
Ais zjj het lichaam zijn binnengedron
gen komen de afweerkrachten in het
geweer. De witte bloedlichaampjes,
de soldaten in het bloed, worden ge
mobiliseerd en trekken tegen de aan
valler ten strijde, hierin grotelijks ge
steund door het zware geschut van de
anti-lichamen, welke de vijandige ei
witten verlammen en onwerkzaam ma
ken zodat de witte bloedlichaampjes
ook een numerieke overmacht de baas
kunnen worden.
De witte bloedlichaampjes zijn altijd
aanwezig maar de antistoffen niet, de
ze ontstaan in de loop van de kinder
jaren onder invloed van kleine aanval-
letjes. Zij zijn zeer specifiek, dat wil
zeggen alleen gericht tegen die ene
ziekteverwekker. Enkele micro-orga
nismen hebben een zo grote aanvals-
kracht dat zij het individu bij de eer
ste aanval ten gronde richten of ern
stige schade berokkenen, zodat het aan
de vorming van anti-stoffen niet toe
komt. Daarom moeten wij ons tegen
deze ziekten (pokken, cholera, difterie,
kinderverlamming enz.) kunstmatig
immuniseren (onvatbaar maken) door
inenting (vaccinatie) met gedode of
verzwakte micro-organismen, die het
lichaam niet ernstig ziek maken, maar
wel de antilichaamvorming in voldoen
de mate aanzetten. De vorming van an
tistoffen is dus een uiterst nuttig, zelfs
noodzakelijk hulpmiddel. In gelukkig
zeer zeldzame gevallen mist het li
chaam het vermogen tot vorming van
antistoffen met als gevolg dat het kind
op jonge leeftijd aan overigens weinig
betekenende infecties overlijdt.
Individueel eiwit
De immunologische reacties komen
alleen tot stand als de lichaamsvreem
de eiwitten onveranderd in de bloed
baan respectievelijk m de weefsels ko
men, door directe invasie in de bloed
baan via een wond, een injectie of in
direct via de huid of de slijmvliezen.
De zoeven al genoemde specificiteit
van de reacties is wonderbaarlijk. Het
is vooralsnog onbegrijpelijk hoe het li
chaam de talloze lichaamsvreemde ei
witten ui* elkaar houdt, herkent en
weet te onderscheiden van zijn eigen
eiwitten.
Het is nauwelijks te veel gezegd dat
welhaast elk mens zijn eigen specifieke
eiwit heeft, dat hem evenals bij de
vingerafdrukken het geval is, onder
scheidt van anderen, ook van zijn naas
te familieleden.
De talloze bacteriën in ons maag
darmkanaal doen ons geen kwaad zo
lang zij de barrière van het darmslijm
vlies niet kunnen passeren.
Wat gebeurt er met de relatief gro
te hoeveelheden eiwit die wij dage
lijks als voedsel tot ons nemen? Wi)
moeten ons dit vereenvoudigd zo voor
stellen, dat deze grote eiwitmoleculen
door het verteringsproces tot in klei
ne onderdeeltjes, aminozuren, worden
afgebroken en eerst dan door
darmwand worden opgenomen.
Als wij bloedworst eten ondervinden
wij daarvan geen enkel nadeel, inte
gendeel. Zouden wij runderbloed ech
ter bij wijze van bloedtransfusie in
gespoten krijgen, dan zou dit ernstige
reacties, zelfs de dood tengevolge heb
ben.
Hetzelfde gebeurt bij een bloedtrans
fusie met menselijk bloed van een ver
keerde bloedgroep. Iemand met bloed
groep A heeft antilichamen tegen
bloedgroep B, waardoor eventueel in
gebrachte rode bloedlichaampjes van
de bloedgroep B gaan samenklonteren.
Bij een transfusie van bloed van de
zelfde bloedgroep treden als regel geen
complicaties op. Wij kunnen een bloed
transfusie beschouwen als een trans
plantatie, er wordt - vloeibaar - weef
sel overgeplant.
immuunininnn
mmiminmnimmmmimmnnimnnnmmimmiimmmimmiiimnmnmimnmmmmnnninninnminnnmnnimm
methoden om de zogenaamde immuno
logische barrière te overwinnen. In het
dierexperiment heeft men hiermee al
enig sukses geboekt. Het is mogelijk
gebleken bij kleine knaagdieren, mui
zen en ratten met nauwkeurig gedo
seerde röntgenstralen het beenmerg -
waar het bloed wordt gevormd - te ver
nielen en deze dieren daarna met been
merg van andere dieren te voorzien,
dergelijke transplantaties zijn zelfs ge
lukt met beenmerg van andere dier
soorten. Maar de antistoffen uit het
lichaam van de gastheer lieten zich
niet onbetuigd door het nieuwe been
merg 11a enige tijd weer af te breken.
Verder speurend bleek dat een lang
duriger sukses kan worden bereikt door
milt en lymfklieren van de gastheer
te verwijderen respectievelijk te bestra-
I6I1»
Bjj de mens is de ervaring nog zeer
gering omdat experimenten op de mens
met dergelpke gevaarlijke ingrepen niet
verantwoord zijn. De blijvende resul
taten van enkele experimenten met
slachtoffers van ongewilde bestraling
met radio-actieve stoffen, die men been-
Als na een ernstige verbranding de
huid ter plaatse is afgestorven zal men
een heel dun huidlapje van een ander
gezond lichaamsdeel' overplanten. Bjj
deze vorm van transplantatie heeft men
meestal wel sukses. Het lukt echter
niet huid van een ander mens over te
planten. Dat mislukte altijd. Het lijkt
aanvankelijk wel eens goed te gaan
maar na korte tijd sterft de transplan-
taat af. Het lichaam vormt antistof
fen tegen het vreemde eiwit van de
overgeplante huid.
Meer sukses heeft men met bottrans-
plantatie. Bij sommige beenbreuken
kan de stevigheid en een snelle gene
zing het best verkregen worden door
fixatie met een metalen pen of een
beenspaan. Daarvoor behoeft men met
eens een menselijk bot te gebruiken,
maar kan worden volstaan met *a',
bot. Dit is niet in tegenspraak met het
voorgaande want het kalfsbot wordt
binnen enkele weken geheel afgebro
ken Het doel is dan echter bereikt om
dat'het eigen in die tijd gelegen-
heid heeft gehad weer voldoende sterk
te worden waarbij het bovendien kan
profiteren van het kalkdepot ter plaat
se.
Transplantaties
Het overplanten van gehele organen
zoals een nier is chirurgisch-technisch
wel mogelijk, maar stuit op immunolo
gische bezwaren. Het zoeken is nu naar
merg van donoren met dezelfde bloed
groep heeft gegeven zijn onvoldoende
bekend om conclusies te wettigen. Voor
alsnog zijn wij niet verder dan een vroeg
theoretisch en experimenteel stadium
en nog lang niet toe te spreken van
een nieuwe geneeswijze van enkele
bloedziekten. Het zou pdele hoop wek
ken bii patiënten respectievelijk de ou
ders van zieke kinderen, een positie
ver geluid te laten horen.
Er zijn de laatste jaren m de me
dische literatuur enkele gevallen be
schreven van blijvend geslaagde nier
transplantaties. Dit betrof identieke
(een-eiige) tweelingen, bij wie een der
gelijke overplanting in wezen een
autotransplantatie is, een overplanten
van een orgaan bij één mens, waarbij
men immunologisch ook geen moeilijk
heden behoeft te verwachten. Behalve
ais chirurgische prestatie is hier dus
niets nieuws onder de zon.
Dit jaar is echter voor het eerst
ook een geval beschreven van een
voorlopig suksesvolle operatie bij
een immunologisch niet geheel iden
tieke tweeling. Door middel van rönt
genstralen heeft men het immuun-
reactievermogen tijdelijk onderdrukt.
Zes maanden na de operatie werkt
de nier nog steeds goed, hoewel bij
onderzoek bleek dat er veranderin
gen waren opgetreden, die wezen op
een lichte immuunreactie. Het zal
verder moeten worden afgewacht hoe
de overgeplante nier zich zal houden
in het toch redelijk vertrouwde mi
lieu.
In elk geval is er - voorlopig nog
geen sprake van dat nieren en andere
organen zelfs bü naaste familieleden
zo maar overgeplant kunnen worden
zoals in enkele populaire bladen op on
verantwoordelijke wijze is voorgespie
geld. Het wachten is nog op de ge
niale figuur die het probleem van de
immunologie zal afronden, zoals Meda
war het nog niet zo lang geleden onge
veer heeft uitgedrukt.
Van een aantal andere processen en
ziekten is men nu doende de theore
tische grondslag bloot te leggen, die
ons zal moeten helpen bij het voorko
men en eventueel bestrijden ervan.
Sommige ziekten zijn op te vatten als
een gevolg van overdreven afweerre
acties van het lichaam tegen schade
lijke stoffen van buiten. Voorts is ge
bleken dat in het lichaam ook afweer
reacties tegen eigen lichaamseiwitten
kunnen optreden. Mogelijk ligt hieraan
in een deel of de meerderheid der ge
vallen toch een al of niet overdreven
afweerreactie tegen een schadelijkheid
van buiten het lichaam ten grondslag,
waarbij het lichaam dan ook eigen n-
chaamssubstantie betrekt. Waarschijn
lijk zal de verklaring voor het ontstaan
van een bekende ziekte als gewrichts-
rhpumatiek uit die richting komen De
gewrichtskapsels vormen bij deze ziek
te het strijdperk waar de antilichamen
zich misschien als Don Quichottes hef-
tig teweer stellen tegen min of meer
denkbeeldige vijanden. Dit alles ten
koste van het gewrichtskapsel da* zijn
beschadigingen slechts weet te repa
reren met functioneel gezien overtol
lige bindweefselvorming, waardoor de
bewegingen van het gewricht nog meer
beperkt worden. De immunologie is
met dit alles wel ver buiten het ter-
rem van de bacteriologie getreden. In
korte tijd heeft zij zich ontwikkeld tot
een zeer veel belovende jonge tak van
de geneeskundige wetenschap. S.
Advertentie
Tintelend spel van rijke glanzen,
GOUDA kaarpen!
DEN HAAG, 28 okt. In de loop
van de maand oktober is in Madrid
een In het Spaans gestelde „Grama-
tica Holandesa" verschenen van de
hand van prof. dr. C. F. A. van Dam
te Utrecht, en H. Th. Oostendorp,
lector in het Nederlands aan de Uni-
versidad central te Madrid. Het eerste
Het eerste exemplaar van deze
„gramatica Holandesa" is bestemd
voor de toekomstige koningin der Bel
gen en inmiddels naar koning Boude-
wün gezonden, nadat bericht uit Brus
sel was ontvangen dat zijne majesteit
het geschenk zal aanvaarden.
