Brons en steen vertellen
een vreselijke misdaad
4
SOlEX,0,'L
SCHEEPVAARTBERICHTIN
Spanjaard houdt vast aan
het instituut der siësta
De Spaanse dag begint en
eindigt steeds twee keer
De moord op Everaert 't Serclaes
Straaljager in
zee gestort
Afkeer van
Europees ritme
549ste STAATSLOTERIJ 4e klas 3e lijst
K. Sas volgt L. Lam
op als voorzitter
Waterhoogten
Haarlems Matrassenhuis
Hfe-. ;v<
HARDEBI1T
DE STROP OM DE DAGINDELING
Ongrijpbare tijd
Het leven verlengen
Wachtkamer Madrid
WOENSDAG 16 NOVEMBER 1960
PAGINA 11
Ia een zijstraat naast het stadhuis van Brussel,
ftaat tegen een muur van het oudeliedenhuis De
^ter een bronzen monument, dat de gidsen nooit
^rgeten aan de toeristen te tonen en waar geen
Brusselaar langs komt zonder er, als een daad van
Meteit, de hand te laten glijden over een in een
Bjkwade gehulde liggende figuur, met een hond
fr bij, symbool van trouw. Van die vele aan.
takingen is dat brons op vele plaatsen aan het
glimmen gegaan, zoals de hond, een arm en het
hoofd van de figuur. Nooit is het zonder verse
hloemen.
In half verheven beeldhouwwerk wordt gezegd
en uitgebeeld, wie die liggende figuur voorstelt.
Een opschrift zegt namelijk, dat op 4 oktober
van het jaar 1356 Everaert 't Serclaes door een
stoulmoedige aanval vreemde soldaten had ver
jaagd, die Brussel hadden bezet. Vijfmaal, ver-
telt nog de plaat, was hij schepen van zijn ge
boortestad. Op 31 maart 1388 werd hij lafhartig
vermoord, om de belangen van de stad te hebben
verdedigd. Deze enkele regels en dat beeld,
behelzen een gruwelijk gebeuren.
4
Weinig geld geen bezwaar
Termijnbetaling
zonder kosten of rente
Grote Houtstraat 103 - Tel. 11485
voor slaapkamers, bedstellen
en lits-jumeaux
MARKTBERICHTEN
(Van een correspondent in Spanje)
De „Nuevos Ministerios" in Madrid zijn voor een goed deel
gereed. Het zijn onmetelijk grote kantoor-kubussen, luxueuze
betonnen ambtenarenbunkers, die de nieuwe welvaart van de
Spaanse staat moeten bewijzen. Zij bewijzen voorlopig meer de dis
harmonie en de wanverhoudingen in deze wonderlijke staat die tot
zulke grootse ondernemingen in staat is. Reeds zijn vele departe
menten in deze gigantische nieuwe gebouwen ondergebracht. Andere
departementen zijn aan het verhuizen en dat geeft aanleiding tot
niet geringe verwarring. De waakzame geüniformeerde wachters by
deze paleizen van de moderne maatschappij zijn zelf nog niet op de
hoogte van wie er al wel en wie er nog niet zijn inti ek heeft
genomen. Zij raden de argeloze bezoeker aan zelf maar eens te gaan
kijken. Hij komt dan in indrukwekkende gangen, die voorlopig meer
van een meubelopslag hebben en waar tientallen volkomen lege
kamers op uitkomen. Het kost hem voorts een halve dag om het
door hem gezochte departement op te sporen en vindt het tenslotte
in het oude ministerie, waar het volgens de officiële gegevens al
niet meer behoorde te zijn. Daar arriveert hij dan de volgende dag
omstreeks tien uur in de morgen, om ook daar alle kamers verlaten
te vinden. Een bedeesde en uiterst beleefde portier maakt hem erop
attent dat de heren nooit voor kwart voor elf arriveren en dat hij
voor alle zekerheid beter omstreeks elf uur terug kan komen „of
nog iets later". Dan heeft de bezoeker echter geen tijd en vraagt
hoelang de heren op kantoor zullen zijn. „Tot omstreeks twee uur
zegt de portier. „En 's middags?" „Neen, 's middags zijn de heren
er, zeker in de zomermaanden, nooit!"
§78 903 lil 6 706 748 761 771 858 874
f'014 016 026 041 061 072 096 104 116 124
205 212 218 226 320 323 361 385 418 424
490 525 544 584 591 623 634 639 648 653
7J9 726 742 ?79 794 905 911 936 948
14030 045 105 119 138 145 209 247 284 322
376 381 419 441 452 465 474 479 485 588
609 641 647 691 730 731 805 847 851 908
927 944 964 975
15050 057 135 142 154 171 247 279 352 359
386 446 453 469 551 642 693 695 777 782
797 866 892 916 925 935 938 966 971 985
996
Wie was, om te beginnen, die Everaert
v Serclaes? Dat vijf achtereenvolgende
hialen zijn schepenambt werd hernieuwd,
^ijst erop, dat bij een geziene figuur
V'as. Doch hij was méér dan dat: een
bed en een martelaar tevens.
Zijn vijfde mandaat vervulde hij in
1388. In Brussel, de hoofdplaats van het
hertogdom Brabant^ tsond hij in hoog
aanzien, omdat hij jaren tevoren de
stad had verlost van de bezetting door
de soldaten van Lodewijk van Maele,
graaf van Vlaanderen. Dit waren de
«vreemde soldaten" van wie de plaat
•preekt.
De graaf was woest, omdat bij de dood
Van Jan III, hertog van Brabant (1355)
dezs door zijn oudste dochter Johanna,
die met hertog Wenceslaus van Luxem
burg was getrouwd, werd opgevolgd. Dat
zat Lodewijk van Maele dwars, omdat
hij met de tweede dochter van de her
tog was gehuwd en hij van oordeel was,
dat de opvolging hem had moeten toeko
men. Hij viel met zijn troepen Brussel
binnen, na te Scheut een overwinning
op de Brusselaars te hebben behaald.
Lang duurde die bezetting echter niet._ 't
Serclaes had gezworen, dat hij die in
dringer uit zijn geboortestad zou vena-
gen
Tóen Brussel werd Ingenomen, bevond
liij zich met Wenceslaus te Maastricht.
Met een troep vastberaden mannen, cue
met hun wapens ook ladders en touwen
hadden medegebracht, naderden zij in «e
inaoht van 24 oktober 1356 van buitenuit
de stadsmuren. Zonder zich te verraden
kropen zij er over, op de nu nog bestaan-
de Warmoesberg Snel drongen zij onmid
dellijk door tot op de Grote Markt, onder
weg daarheen de burgers van Brus
sel ten strijde roepend. Hij rukte de stan-
daard van de graaf van Vlaanderen van
de gevel van De Ster en hees die van
de hertog van Brabant in de P™®-
3flaamse garnizoen was door deze Plotse-
•joge aanval totaal overrompeld en moest
Vluchten 't Serclaes werd triomfantelijk
Ingedragen en men gaf hem de titel
Bevrijder van Brussel. Johanna en
hunnaus konden in de hoofdplaats van
•j. h*rtogdom terugkeren.
®euwVn de eerste helft van de XlVe
Va_ de nakomelingschap van het Huis
Leuven, dat de eerste eigenaresse
b« uatl het versterkte kasteel van Gaes-
Was uitgestorven, kwam het domein
tSezlï Wn""it,_var' Sweder van Abcoude,
veling vln°JohriJk pn een gedienstig ho-
hij meerdnanJee^^-e^-«^aus die
Historici zeggen, dat hu zeor e^rzïch-'
tig was en zUn macht en bezittingen
Bteeds wilde uitbreiden. Deze waren al
iseer belangrijk met de heerlijkheden van
Gaesbeek Lennick, Loen Lombeek en
's-Gravenkas'eel. doch dat was hem nog
liet voldoende. Aan Johanna, die bij hem
diep in het krijt stond, vroeg hij nog een
dozijn dorpen van de heerlijkheid Rhode,
pe gravin was bereid hem die te geven,
t Serclaes en de Brusselaars gingen
daar evenwel niet mee akkoord. De eer-
wiens kasteel Krukenborgh niet ver
Jan dat van Gaesbeek lag,, was nle,.,?b
Fragment van het Everaert 't Serclaes-
monument naast het stadhuis van
Brussel.
HAARLEM, 15 nov. De heer L.
Lam heeft gisteravond tijdens een le
denvergadering van de Christelijke Mid
denstandsvereniging voor Haarlem en
Omstreken zijn functie als voorzitter
overgedragen aan de heer K. Sas.
De heer Lam was van oordeel, dat
gezien zijn hoge leeftijd de tijd aange
broken was, dat jongere krachten een
bestuurstaak zouden vervullen. Sinds de
heroprichting van de Christelijke Mid
denstandsvereniging nu ongeveer vijftig
jaar geleden, hebben slechts twee voor
zitters zitting gehad in het bestuur.
Ruim 25 jaar geleden is de heer Lam
de heer C. ten Boom als zodanig opge
volgd.
De heer Sas is 42 jaar oud en onder
meer hoofdbestuurslid van de Vakbond
van Inkoopverenigingen, voorzitter van
de Haarlemse Inkoop Combinatie, en
hoofdbestuurslid van de Sperwer-bond.
Voorts is hij diaken van de Gerefor-
meerde Kerk in Heemstede.
DEN HAAG. 16 nov. Konstanz 366 —2,
Rheinfelden 267 —9, Ottenheim 362 +2,
Straatsburg 295 5. Maxau 488 6, Flo-
chingen 140 +8, Mannheim 348 +2, Stein-
bach 146 onv., Mainz 3358 3, Bingen
2348 +2, Kaub 2638 +2, Trier 245 +3, Ko
blenz 2888 onv., Keulen 278 3, Ruhrort
87 —5, Lobith 1118 —3, Nijmegen 901 4,
Arnhem 9088 —2, Eefde IJssel 454 6,
Deventer 351 —6, Monsin 5560 +20, Visé
5096 6, Borgharen 4074 +35, Belfeld 1209
—22, Grave beneden de sluis 532 +8. De
scheepvaart op de Waal boven Nijmegen
is in de Romende nacht niet gestremd.
Advertentie
w
De moord op Everaert 't Serclaes (stad
huis van Brussel, buitengevel)
toenemende macht van zijn gevaarlijke
guurman gesteld. De Brusselaars en t
r^rclaes zagen verder in, de „landnon-
£?r" van Sweder een bedreiging voor
stad. Aan het hoofd van de schepe-
ging 't Serclaes dat aan de hertogin
s?8en, er diplomatiek aan toevoegende
tj; ,2Ü overigens niet mocht vergeten, dat
"ij haar plechtige aanstelling had ge-
jy°ren nooit het geringste deel van het
*rondgebied te zullen afstaan. Dat was
argument, waaraan niet te tornen
'el. Het verzoek van Sweder werd afge
lezen
Dit vernemende ontstak hij in razende^
Woede en besloot zich op 't Serclaes te
wreken. De historie zegt. dat hij met
zijn bastaardzoon Willem van Kleef en
Zijn baljuw Melys Uten Enghe besloot de
•chepen, die zich tegen zijn plannen had
verzet, te vermoorden.
Sweder deed door zij n handlangers de
L>e duivel neemt van Sweder van Ab
coude mee naar de hel (buitengevel
stadhuis van Brussel)
gangen van 't Serclaes nagaan. Zij spio
neerden hem en op Witte Donderdag,
26 maart van het jaar 1388 vernamen zij
dat hij te Lennick was. Volgens sommi
gen om de plaats te verkennen voor het
««val zijn kasteel door de soldaten van
sweder zou worden aangevallen: volgens
?™erZn was Lij op weg naar Brussel,
voor het vervuil^ van zjjn functie van
schepen.
Van Kleef en de baljuw legden zich
in een hinderlaag. Ongewapend en in
gepeins verzonken, kwam 't Serclaes op
zijn langzaam voortstappend paard in
hun richting. Plotseling overvielen de
moordenaars hem, rukten hem van het
Paa^d en sloegen hem tegen de grond.
Leging Uten Enghe de wraak
roepende daad met zijn mes de schepen
de .tong, af te snijden „om hem te leren
zwijgen Niemand hoorde de geluiden
die met moeite uit diens verminkte mond
kwamen. De moordenaars waren nog
niet verzadigd, zij sneden hem ook een
voet af en lieten hem toen aan zijn lot
over. Lange tijd bleef hij daar liggen.
Een boer, die van verre alles gezien had
en de aanvallers kende, durfde £eej*
alarm te roepen, bang voor de wraak
van de machtige Sweder.
Eindelijk kwamen twee mannen op
een wagen langs de plaats van de
daad. Het waren de deken Jan van otaue
van Halle en diens koster. Zij bleven ont
zet staan, toen zij het afschuwelijk
schouwspel van die gemartelde man za
gen, die bij kennis was gebleven en hen
met smekende ogen aankeek. Zij tracht
ten het bloeden te stelpen van de Bevrij
der van Brussel, die zij onmiddellijk had
den herkend. Daarna tilden zij hem voor
zichtig in de wage nen reden met hem
naar de hoofdstad waar het bebloede li
rchaam in De Ster werd binnengebacht.
De uiterst ontdane hertogin kwam daar
bij het lijdensbed van 't Serclaes, die op
31 maart 1388 in uiterste pijnen overleed.
Toen de bevolking het nieuws van de
moord vernam, kwam heel de stad in
opstand. De noodclocke van de Sint-Ni-
colaas werd geluid. Vrouwen en kin-
ders liepen wenend in de straten. De
mannen stormden gewapend naar de
Grote Markt en zwoeren de moorde
naars van hun held te wreken.
Zij rukten op naar het vijfentwintig ki
lometer verder gelegen kasteel van Swe
der. De eerste nacht bivakkeerden zij
enkele kilometers daar vandaan, niet ver
van j Plaats waar de moord was ge
pleegd. Een vrij lang beleg der burcht
voorziende, hadden zij veel mondvoor
raad meegenomen, vooral gebraden kip
pen. De legende vertelt, dat het daar
door is dat de Brusselaars de naam van
„kiekefretters" hebben gekregen, die zij
nu al eeuwen dragen en waarschijnlijk
nooit,zullen kwijt geraken, want ook nu
nog zijn zij grote verbruikers van kip.
Toen zij heel dicht de burcht waren
ge-naderd wachtte Sweder van Abcoude
de aanval niet. af en vluchtte langs een
geheime onderaardse gang tot achter de
gelederen der belegeraars Het kasteel
werd verdedigd onder het bevel van
Sweders vrouw Anna van Leyningen,
waarvan de kroniekschrijvers zeggen,
dat zij de boze geest van Sweder was.
Nadat een bode op 31 maart de bele
gerde Brusselaars het overlijden van 't
Serclaes had gemeld, deden zij een zo
geweldige aanval op de burcht, dat de
verdedigers zich moesten overgeven. An
na van Leyningen en de soldeniers, die
onder haar bevel moedig hadden gevo»h-
ten, mochten vri.i het slot ver
laten. Willem van Kleef en de baljuw
werden gevat en midden op de kasteel-
koer levend verbrand. Daarna werd het
slot door de Brusselaars in brand gesto
ken
Hun martelaar gewroken hebbend,
keerden zij naar hun stad terug. De
plaats waar de schepen werd vermoord
heet nu nog de Quade Weghen,
De nagedachtenis van 't Serclaes werd
door de eeuwen heen. tot de dag van
heden, in ere gehouden. En dat zal nog
lang zijn.
Het verhaal van zijn martelie wordt
niet alleen uitgebeeld op de bronzen
plaat met het beeld tegen de gevel van
De Ster, maar spreekt ook uit gebeeld
houwde stenen in de voorgevel van het
stadhuis van Brussel, vlak naast De Ster
Op één daarvan ziet met 't Serclaes ver
moorden. Een ander verbeeldt een dui
vel, die Sweder van Abcoude naar de
hel' sleurt. Dat was een volksuitspraak
van toen. Aan Sweder zelf wordt nog
herinnerd in het kasteel van Gaesbeek.
En niet lang geleden zagen wij zijn wa
penschild in een raam van de dorpskerk
van deze plaats.
Het monument van 't Serclaes wordt
nog elke dag door piëteitvolle handen ge
streeld Nog elke dag ook liggen daar
bloemen op de gemartelde figuur ln de
lijkwade waaronder men niet de afge
sneden voet ziet maar dat wel de pijn
lijk vertrokken mond laat zien van de
man. die voor zijn stad is gestorven.
B.
ivyK-xj-;,:;
(Advertentie)
„Nu wegreden zonder trappen"
SOLEX-SER VICE-STATION
RIJKSSTRAATWEG 249
HAARLEM-N. TELEF 57455
VETTE VARKENS MARKT LEIDEN, 15
nov. Aanvoer 199 varkens. Notering per
kg lev. gew.: zware varkens geen notering,
lichte varkens 1.631.67, slagersvarkens
1.681.71, zeugen 1.451.52.
KAASMARKT BODEGRAVEN, 15 nov.
15 nov. Aanvoer 44 partijen. Notering:
le kwal. 2.19—2.25, 2e kwal. 2.10—2.18, extra
kwal. 2.50.
DEN HAAG, 16 nov. Gistermorgen
even over half elf is een F 84 Thunder-
streak straaljager van de vliegbasis Vol-
kel in zee gestort op 'n mijl ten noorden
van Oosterland. De piloot, de 25-jarige
sergeant-vlieger P. E. J. Vrolijk uit Uden,
is om het leven gekomen. Zijn stoffe
lijk overschot is door personeel van hét
marine-opleidingsschip „Soemba" ge
borgen, Het slachtoffer was gehuwd
en had geen kinderen. Het veronge
lukte toestel vloog in een formatie van
drie, op weg naar het schtetterrein te
Vllehorst.
Aagtekerk 14 900 m l
Colombo n. Aden.
Acila 14 300 m no Azoren n.
PiiT*n Pfln
Alblreo 14 v. Port Said n.
Marseille.
Alflabi 14 120 m zzw
Flnisterre n. Antwerpen.
Alkmaar 14 80 m no
Blülton.
Alphacca 14 180 m zzo Suez
n. Aden.
Amsteldijk 14 70 m w
Ushant n. Le Havre.
Amstelhoek 14 230 m zzw
Formosa n. Kobe.
Andijk 14 120 m o Bermuda
n. Porteverglades.
Arendsdijk 13 200 m zto
Bermuda n. Havana.
Asmidiske 14 240 m wzw
Ouessant n. Norfolk.
Aard ijk 14 350 m nwtw
Fayal n. Le Havre.
Amstellaan 14 30 m zw
Eastlondon n. Kaapstad.
Amstelsluis 16 te Karachi.
Annenkerk 14 te Beira.
Asterope 16 te Norfolk.
Baarn 14 23 m z
Catharinapt n. Guanta.
Batjan 14 315 m zto Saigon
n. Bangkok.
Bengalis 16 te
Sheikhshuaib.
Breda 14 te Willemstad.
Bussum 14 550 m o
Paramaribo n. Rio de
Janeiro.
Calamares 15 te Pto.
Barrios.
Caltex Eindhoven 14 te
Rastanura.
Caltex Rotterdam 14 35 m
ozo Cape Degata n.
Stockholm.
Caltex Delft 14 15 m no
Stiffebank n. Madras.
Castor 16 te Alexandria.
Cities Service Valley Forge
14 142 m w Sanbang n.
Japan.
Cradle of Liberty 14 300 m
z Bombay n. Yokohama.
Delft 14 680 m zo Fayal n.
Amsterdam.
Drente 14 360 m nw Borneo
n. Manilla.
Foresthill 14 35 m zw
Lisboa n. Ilse of Grain.
Fravizo 14 100 m z Dublin
n. Londonderry.
Eos 14 v. Tunis n.
Philippeville.
Foresttown 14 175 m o
Mlnicoy n. Mena.
Gabonkust 14 v. Amsterdam
n. Bordeaux.
Geertje Bulsman 14 35 m
ntw St. Vincent n. Genua.
Geestland 14 110 m nw
Landsend n. Port of
Spain.
Hydra 14 200 m zw Azoren
n. Rotterdam.
Helena 14 te Hamburg.
Hersilia 14 165 m nw
Lissabon n. Funchal.
Johannes Krans 15 te
New Orleans.
Kaap Hoorn 14 30 m n
Curacao n. Paullac.
Krebsia 14 700 m zw
Azoren n. Landsend.
Karsik 14 130 m zo
Melbourne n. Fremantle.
Koningswaard 14 18 m nno
Ouessant n. Thameshaven.
Koratia 14 815 m wzw
Landsend n. Landsend.
Korendijk 14 350 m o Kaap
Race n. Antwerpen.
Kreon 15 te Paramaribo.
Laga 14 30 m zzw
Catherinpt n. Leith.
Leersum 14 270 m ntw
Azoren n. Balecomeau.
Lekkerkerk 14 90 m z
Finisterre n. Rotterdam.
Llndekerk 14 p. Kaap St.
Vincent n. Le Havre.
Loosdrecht 14 125 m wnw
Port Said n. Port Said.
Medon 14 600 m ozo
Bermuda n. Antwerpen
Modjokerto 14 v. Djeddah
n. Port Said.
Mohammed Reza Sjah 14 v.
Aden.
Moordrecht 14 22 m ozo
St. Vincent n. Mena.
Munttoren 14 120 m nno
Paramaribo n. Buenos
Aires.
Maaskerk 14 te Duinkerken.
Meerdrecht 14 75 m o
Abako n. Rotterdam.
Memnon 14 270* m no San
Salvador n. Curacao.
Mentor 14 80 m ono Tunis
n. Algiers.
Merseylloyd 13 v. Singapore
n. Manilla.
Nederelbe 14 te Madras.
Nederwaal 14 v. Hongkong
n. Hollo.
Navicella 14 140 m no
Fayal n. Curacao.
Nederebro 15 te Suez.
Nedervveser 15 te Mukallah.
Overljsel 14 220 m w
Mlnkol n. Singapore.
Osiris 14 v. Georgetown n.
Mlraguane.
Ossendrecht 14 350 m no
Azoren n. Baltimore.
Papendrecht 14 960 m wzw
Finisterre n. Norvorroslsk.
Barkhaven 14 25 m ozo
Bonvlsta n. Rotterdam.
Pendrecht 14 50 m z Las
Palmas n. Le Havre.
Peperkust 14 170 m zo
Madeira n. Antwerpen.
Sïï!? 15 te Curacao.
Phlllppla 14 50 m n Mokka
n. Mena.
Philidora 14 10 m zo
Madraka n. Mena.
Prms Willem III 14 145 m
zw Ouessant n. Spanje.
Prms Willem George
Feeder ik 14 380 m w
Scillies n. Montreal.
Rossum 14 3oo m 0 Bermuda
n. Trinidad.
Rotterdam 14 1050 m w
Landsend n. Southampton,
tli
Salatiga 17 te Madras.
Slledrecht 14 te
New Orleans.
stad Arnhem 14 190 m n
Finisterre n. Ceuta.
Stad Breda 14 100 m wzw
Kaap Villano n.
Las Palmas.
Stad Schiedam 15 te Narvik.
Stad Utrecht 14 20 m zw
Ouessant n. Victoria.
Stanvac Adventure 14 v.
Tg. Uban n. Bangko.
Stanvac Benakat 14 te
Penang.
Stanvac Djlrak 14 v. Buatan
n. Sungeigerong.
Stanvac Sumba 15 te
Pulubukom.
Stanvac Riau 14 v. Buatan
n. Sungeigerong.
Stanvac Talangakar 14 v.
Sungeigerong n.
Hongkong.
Tamara 14 30 m nno
Rasmuscat n.
Bandarmahsur.
Tjimenteng 13 v. Hongkong
n. Saigon.
Tjiwangi 14 30 m nto
Townsville n. Sydney.
Van Noort 50 m n Flores n.
Auckland.
Vldena 14 750 m zzo Suez
n. Gibraltar.
Waal 14 9 m nnw Casquets
n. Tunis.
Willemstad 14 170 m nno
Madeira n. Plymouth.
Wonorato 15 te Chalna.
Wonosari 14 400 m zo Port
Sudan n. Suez.
Zaankerk 14 40 m no Kaap
Gata n. Marseille.
Zuiderkerk 14 te Mombasa.
nieuwe, zonder
Toch is het de Spaanse regering
zelf geweest, die in het begin van dit
jaar beeft aangekondigd, dat het
Spaanse levensritme dient te verande
ren. Het Spaanse dagrooster zal meer
aangepast moeten worden aan het Eu
ropese, zo werd toen verklaard. De
acht-urige werkdag dient algemeen te
worden ingesteld, met een geringe tus
senpauze. De Spanjaarden zouden moe
ten leren vroeger naax bed te gaan en
vroeger op te staan. Spanje wenst deel
te nemen aan he"; Europese economi
sche en sociale leven en dient zich bil
de daar geldende dagindeling aan te
passen. De Kamers van Koophandel in
de verschillende grote steden hebben
na ampele overweging zich hiermede
akkoord verklaard en hun leden gead
viseerd zich aan te sluiten.
Het Spaanse Officiële leven begint
nergens voor tien uur. Dan gaan de
meeste winkels pas open en beginnen
de kantoren. Die gaan prompt om
half twee weer dicht en blijven geslo
ten tot een onbepaalde tijd tussen vier
en vijf uui 's middags. Daarna wordt
er gewerkt tot zeven of acht uur. Met
het gevolg dat de bioscopen en the
aters 's avonds pas om elf uur begin
nen en nooit voor half twee 's nachts
sluiten
De lange middagpauze besteedt de
Spanjaard aan zijn siësta, zijn gehei
ligde middagslaap. Dat doet hij al
eeuwen en ondanks alle goede voorne
mens van regering en koophandel
schijnt het, dat hjj daar niet van af
te brengen Is, getuige het feit, dat men
in heel Spanje nog nauwelijks iets
merkt van de geprezen nieuwe dagin
deling. De Spaanse dag begint nog
steeds tweemaal. Tweemaal staat de
Spanjaard per dag op om naar zijn
werk te gaan. Gedurende de middag
uren zj)n de steden haast even uitge
storven als 's nachts en het ganse le
ven ligt stil.
Afgezien van de vele sociale pro
blemen, die deze ingeroeste levens-
.vijze oplevert, betekent dit voor het
land een groot economisch vraagstuk.
Spanje kent bijvoorbeeld vier spits
uren, tijdens welke de aftandse open
bare vervoersmiddelen het zeer
zwaar te verduren krijgen. Omdat
iedereen tweemaal per dag opnieuw
begint, bestaat er weinig continuïteit
in de werkzaamheden en er wordt
bijzonder veel tijd verloren.
Dat laatste is een van de geringste
problemen voor de Spanjaard. Zoiets
ongrijpbaars als tijd meent hij niet te
kunnen verliezen. Hij heeft er altijd ge
noeg van, nooit te weinig. Het deert
hem niet, dat de meeste transacties
langer duren dan elders in de wereld,
omdat hij eraan gewend is en er dik
wijls blijk vAn geeft een versnelling
niet op prijs te stellen.
Toch hebben vele fabrieken reeds
de aaneengesloten werkdag inge
voerd. Uitsluitend echter voor de
arbeiders. Het hogere personeel houdt
nog vast aan het oude systeem. En
dat geeft een gespleten uiterlijk aan de
natie. Het dagrooster, zoals men dat
het sterkste merkt aan de uren van
winkelsluiting, die corresponderen met
de etenstijden en daarop aansluitend
het avondleven, Is nog als vanouds.
Vandaar dat dg aandrang, via vele
polemieken in de dagbladen, op de re
gering steeds sterker wordt om thans
officieel en definitief in te grijpen; o.m
door de afkondiging van een bindende
wet op de arbeidstijden en de winkel
sluiting. Veel houvast geven die pole
mieken daarbij niet. Zij wegen he'
voor en tegen van de traditionele dag
indeling af tegen de
uitspraak te doen.
Een uitspraak te eisen, zou ook te
veel gevergd zijn van de Spanjaard;
want het kardinale punt is niet het so
ciale en economische belang van een
Europese dagindeling. De strijd gaat
eerder voor of tegen de siësta. En
daarover wil de Spanjaard geen strijd.
Die is hem heilig. Om het even waar
hjj werkt, op het land, in de fabriek
of bij de woningbouw, altijd zal hij,
wanneer de zon zijn hoogste stand aan
de hemel heeft bereikt, een ogenblik
van absolute rust zoeken en zich aan
de edelste gave van het leven, de slaap
overgeven.
Wij heDDen metselaars in de scha
duw van een boom, midden op de
stoep van een drukke straat in Barce
lona 's middags zien slapen, terwiil de
haastige voorbijgangers, op weg naar
hun eigen rust doodleuk over hen heen
stapten.
Toch is het niet alleen de verrukke
lijke slaap, die de Spanjaarden aan
hun siësta doet vasthouden. Het is
evenzeer de onderbreking van het
werk van de sleur, van he* vervelende
plichtvervuilen. Gedurende de lange
middagpauze heeft hjj drie tot vier he
le uren om zich met iets anders bezig 1
te houden, al was het maar met zijn
dominospel dat hij onder het genot van
een eenvoudig glas water dagenlang
kan spelen. De Spanjaard is er zich
van bewust dat hij werk* om te leven.
Welaan, dan moet hij ook de kans
krijgen om te leven en niet alleen maar
te werken
Maar de leiders van de bedrijven en
de verantwoordelijke mensen in de re
gering zijn zich er wel van bewust dat
het leven zelf meer kansen krijgt bi)
een Europese werkdag. Er wordt dan
harder gewerkt en sneller, zodat de ba
sis van he* leven groter kan worden.
De mens neeft meer aan zijn dag, wan
neer hij zijn werk in acht achtereen
volgende uren afmaakt om daarna acht
uren lang zichzelf te kunnen zijn.
Maar ook dat schrikt de Spanjaard
at. Ook het leven zelf wil hij wel eens
met enkele uren arbeid onderbreken.
Hij houdt er niet van de dag in drie-
en te delen, in werken, leven en sla
pen. Hij deelt die lange dag liever
eerst in tweeën en daarna elke helft
in drieën. Hij heeft dan de indruk eens
zo lang te leven en daar valt iets voor
te zeggen.
Het zal moeilijk zijn die nieuwe
dagindeling erdoor te drukken"
vertelde mij een leider van een
belangrijke industrie. „Wij zullen eerst
het karakter van de Spanjaard moe
ten veranderen, voor we aan een nieuw
dagrooster kunnen denken" In Barce
lona en Catalonië, in Bilbao en het
Baskenland zal dat nog niet zo'n pro
bleem zijn. Daar wordt in de meeste
grote bedrijven al volgens de Europe
se dagindeling gewerkt. Maar in Ma
drid en het zuiden zal het aanmerkelijk
moeilijker zijn. De meeste bedrijven zijn
daar niet ingericht op een achturig
verblijf aan-een-stuk. Ér ontbreekt air
conditioning, waardoor het gedurende
de hete zomer onmogelijk is acht uur
lang onder het gloeiende dak te zijn.
Er zijn geen cantines voor de schaft
tijden. Er zijn alleen maar. meestal
verouderde, machines.
Bovendien, zo verzekert men in
Catalonië, leeft Madrid van de
Spaanse dagindeling. De regering is,
tot grote ergernis van allen, die Dui-
ifen Castilië wonen; zozeer gecentrali
seerd dat men bijna voor elk docu
ment naar de hoofdstad moet. Daar
vindt de nijvere Catalaan vrijwel al
le kantoren gesloten op de uren,
waarop ny gewend is zijn kantoren
geopend te vinden. Voor een simpele
verklaring en in Spanje heeft men
altjjd duizenden verklaringen nodig
moet hjj dikwijls vier dagen in Ma
drid blijven. Hij is daar dan niet al
leen, want dagelijks wach'en vele
tienduizenden in de Spaanse hoofd
stad totdat het de departementale
pseudo-diktatortjes belieft een hand
tekening onder een gedrukt formulier
•te zetten. Madrid wordt door de
Spaanse „provincie" betiteld als één
grote wachtkamer die goed geld ver-
dient.
HOGE PRI JZEN
2000 2761 1000 3351 3397 3743 400 2014 2o70 4326 6619 8679 10619 12973 13592 16372
19348 ƒ200 1621 2085 2361 3509 4512 4655 5473 6029 6448 6730 7359 7765 8188 8490 8601
9158 11500 11535 11757 12969 15226 15692 16588 16879 17109 17383 17463 18850 19215
20067 20652 20786 21042 21112 21863
PRIJZEN VAN ƒ80.—
1071 163 218 219 245 312 331 522 618 796
921
2071 139 308 379 838 868 876
3063 069 075 087 497 651 660 678 726 770
775 786 850 890 915 933 934 946
4029 130 215 453 515 522 595 626 866
8057 130 341 443 458 608 655 663 785 810
897
6047 307 407 416 479 617 657 671 700 701
718 728 825 884 890 981
7057 123 200 262 399 617 629 634 658 738
752 848 879 994
8012 113 172 181 229 338 509 663 750 880
973 980
9017 022 082 367 407 437 487 618 637 690
776 934
10024 092 246 257 269 274 392 418 462 470
540 552 789 954 965
11009 080 096 112 166 275 468 615 724 766
820 859 931
13002 038 073 150 161 206 380 396 450 462
477 863 935 958
13201 231 275 333 336 516 551 554 815 892
918 937 952
14041 230 304 378 487 532 645 652 740 902
99-"
15201 266 320 434 454 488 567 627 646 677
704 712 724 740 952
16028 079 159 179 498 567 575 639 884 908
17081 407 560 565 686 803 822 936
18064 207 232 252 278 344 367 456 495 642
793 929 949
19125 356 456 535 707 741 812 831
20081 082 126 188 198 212 252 322 479 534
722 769 811 S18 845 927
21015 043 045 125 210 234 367 427 467 586
666 672 686 730 930
NIÉTEN
1051 054 062 130 155 160 164 166 173 222
248 254 258 272 310 325 414 421 445 462
480 488 510 577 595 604 954 960 962 971
987 993
2001 020 056 164 174 186 209 242 266 301
311 325 349 363 439 440 468 494 503 509
548 557 611 634 664 684 705 717 766 772
831 832 885 942 951 971 976 991 996
8017 035 044 071 105 107 140 157 169 200
228 245 251 280 322 336 389 390 414 428
435 584 629 688 695 708 711 767 771 779
780 795 863 928 936 968 989
4020 021 028 035 049 075 090 105 147 209
222 248 275 284 348 391 394 419 423 456
481 509 527 539 540 544 631 664 705 728
755 767 789 803 821 854 873 877 893 935
936 945 953 968 992 999
8019 025 034 085 104 110 138 143 155 166
183 218 275 387 397 441 471 505 553 566
605 649 653 678 766 769 795 800 851 883
911 916
6007 009 012 013 025 026 071 095 098 105
162 163 192 198 202 210 256 265 289 306
309 345 351 361 387 419 421 423 455 491
576 609 614 620 764 772 798 801 867 914
926 956 968
7022 043 U46 060 077 080 104 110 118 121
152 165 171 178 218 246 291 307 335 448
460 487 513 573 608 626 633 656 672 696
697 726 735 740 776 785 796 810 900 904
926 928 934 939 961
8033 058 083 094 109 207 212 216 228 250
273 302 335 341 343 375 400 458 467 481
483 491 507 512 525 538 576 607 632 666
718 755 784 814 816 830 842 858 866 870
872 876 909 954 983 986 996
9018 045 095 099 123 163 173 214 349 359
397 404 406 451 452 475 482 509 516 526
555 559 572 597 608 654 751 766 772 813
852 869 894 912 987
10018 103 119 125 133 141 145 234 237 245
276 299 325 332 350 404 405 413 433 445
513 527 537 549 597 612 630 664 747 765
790 796 812 845 S73 878 902 912 917 976
977
11012 036 084 093 102 110 154 188 196 203
224 291 305 317 334 348 377 378 388 436
474 493 547 572 587 616 628 698 712 770
803 811 836 849 917 981 992
12021 079 087 106 140 192 220 227 242 24S
27£ 288 300 332 363 387 422 423 437 538
16032 057 104 199 220 222 229 258 290 308
362 388 401 403 422 438 505 544 617 649
698 709 720 729 731 732 752 759 763 784
802 853 882 901 915 929 968 974 17009
17017 038 058 062 1196 106 139 273 310 344
372 379 499 511 567 599 692 758 767 795
826 833 909 922 980 999
18019 098 114 127 136 178 206 224 243 265
327 329 348 353 386 448 466 475 476 488
500 543 559 569 570 665 669 673 683 697
713 721 749 765 785 817 869 885 904 911
973
19046 083 136 155 295 831 333 374 395 396
415 419 433 437 466 469 474 475 520 523
542 573 585 592 593 635 675 723 742 810
840 852 857 882 896 906
20030 040 045 051 087 204 217 237 303 304
334 368 375 393 394 4U1 412 418 427 438
467 500 511 525 539 551 605 637 658 669
672 721 856 871 878 891 90S 920 967 983
989
21001 032 049 053 104 136 156 264 266
270 338 359 366 492 507 566 630 636 638
643 655 659 703 774 801 820 830 838 872
875 885 918 931 946 955 997
