DRAADLOOS
CONTACT
Moshe Atzmofi uit Israël
gast van Dolf v.d. Linden
HET GEHEIM VAN DE EENHOORN
Alfredo
Hulpverlening aan Chili
Banken zitten ruim in
middelen
OPENBAAR KUNSTBEZIT
DAG PUZZLE
l\
IN
DE 1
GREEP VAN I
DE ANGST I
d£.
Als orkestleider voor studie enige
tijd in Nederland
Actie voor radio en televisie
.Wij luisteren naar.
Een t.v.-toestel
op elke vier
huishoudingen
Hulp aart Sinterklaas
Vanavond
Wij kijken naar
Weekstaat Nederlandsche Bank
Prins Bernhard leidt
vijfde jaargang in
WOENSDAG 16 NOVEMBER 1960
PAGINA I
Wat zal ik
geven...?
Hmb
AKKERTJES
DE AVONTUREN VAN KUIFJE EN BOBBIE
Bobbiemijn bra ve
beste Bobbie! ...Je
benter dus in geslaagd
me terug te vinden
Lieve hemeHMdar.
het is de stern Vdn
Jansen enJdnsens!
Handen
Handen omhoog!
om-
Weer
En daar heb je kapitein
Haddock!Hoera
3^
Ha! hondsvot! ...Ha!
zeerover!. ..HaHauw-
wd-^terdr inker!
Kapiteinmaarka
pitein ..Wat wilt
U aanvangen
IE
Moeo
Tintelend spel van rijke glanzen,
GOUDA kaarsen!
iliVERT
levert is gssdl
I
OORLAM
.EVERT levert is goed!
door
KARL UNSELT
(Wordt ver*»8
Advertentie
s Zo'n handig reiswekkertje- li
I een smaakvol luxe klokje, j
beide zijn altijd welkom...
1 maar koop ze. uitsluitend
bij de vakman, uw eigen
l horloger.
11
wereldmerk voor wekkers
ep kleine uurwerken.
(Van onze radio- en t.v.-redactie)
HILVERSUM, 16 nov. Gedurende
«es weken is de Israëlische dirigent
Moshe Atimon de gast van Dolf van
der Linden, de leider van het Metro-
pole orkest. Moshe Atzmon (29 jaar)
hoopt gedurende zijn verbluf in Neder
land de dirigeerkunst tot ln de finesses
te Ieren en volgt de heer van der Lin
den op de voet naar de studio's wan
neer hij met het Metropole Orkest
repeteert. De -elatie met Dolf van der
Linden dateert uit de tijd, dat de Ne
derlandse orkestleider (in het begin van
het jaar) in Israël vertoefde om daar
te adviseren b(j de samenstelling van
een amusementsorkest. Op uitnodiging
van Dolf van der Linden verbluft de
heer Atzmon thans in het huis van zjjn
gastheer, waar hjj zich, zoals hjj zelf
zegt, volledig thuis voelt.
Moshe Atzmon is een rustige jonge
man, die volkomen opgaat in de mu
ziek. Dat is niet te verwonderen, want
hij werd in Hongarije geboren, de ba
kermat van de folkloristische muziek.
In de oorlogsjaren (1944) wist hij zijn
land te ontvluchten en week uit naar
Roemenië. Hn verbleef daar een half
jaar en toen de oorlog voorbij was ver
trok hij naar Israël. Reeds op dertien
jarige leeftijd bleek hij een eminent
musicus te zijn. Hij bespeelde de cello
voortreffelijk.
Tijdens zijn diensttijd werd hij als
hoornblazer geplaatst in een militair
orkest. Tijdens zijn tweeëneenhalf-
larlge diensttijd studeerde hij hoorn.
Na de vervulling van zijn dienstplicht
vertrok hij naar Haifa om in het ste
delijk symfonie-orkest de hoornpartij
en mee te blazen. Na een jaar deel
uitgemaakt te hebben van dit uit 45
musici bestaande orkest wijdde hij zijn
krachten aan het Radio Symfonie-or
kest te Jerusalem. Doch Moshe Atsmon
wilde vooruit komen in de muziekwe
reld en de leiding van een groot orkest
zag hU als zijn ideaal.
Dirigent van militair orkest
Moshe zette zijn studie voort aan de
muziek-academie te Jerusalem, waar
hij kennis maakte met de jonge piano
lerares Nyza, die later zijn echtgeno
te zou worden. Bij een groot militair
orkest, dat naast de marsmuziek ook
symfonieën uitvoerde, ontstond een va
cature voor dirigent en terstond solli
citeerde Moshe naar deze betrekking.
,,De eerste keer, dat ik alleen voor het
orkest stond, was ik erg nerveus, toen
ik alle ogen op mij gericht zag, doch
het is gelukkig prima verlopen", ver
telt de heer Atzmon zijn (Engelse)
woorden zorgvuldig kiezend. Reeds na
enkele maanden werkte Moshe alleen
met het orkest. Hij deed het werk drie
jaar, waarna hij in 1958 verhuisde naar
de opera van Tel Aviv. Hij verwissel
de toen de dirigeerstok voor de hoorn.
Dit was echter voor korte tijd. De ge-
Dolf van der Linden dirigeert het Me-
tropole-brkest in een der radiostudio's.
Moshe Atzmon volgt met belangstelling
de partituur.
legenheid deed zich namelijk voor, dat
er voor de opvoering van de operette
,,Die Fledermaus" plotseling geen di
rigent beschikbaar was, zodat de heer
Atzmon opnieuw plaats nam voor het
orkest. Tijdens een van die uitvoeringen
werd de aandacht van een radio-pro
ducer op de jonge dirigent gevestigd.
Kort daarna inviteerde de producer
Moshe naar de studio te komen en een
amusementsorkest samen te stellen.
Hieruit volgde het contact met Dolf
van der Linden, die zijn Israëlische col
lega met raad en daad bijstond.
Moshe Atzmon raakt over het Me
tropole orkest niet uitgepraat. „Dit or
kest is fantastisch", zegt hjj enthou
siast, „ik heb van mister van der Lin
den reeds erg veel geleerd."
Hij vertelt ook lachend: „Het ls hier
wel heel anders dan bij ons, waar wij
onze opnamen maken in een college
zaal van een medisch centrum, waar
de mussen met onze muziek mee-
tsjilpen."
(Advertentie)
HILVERSUM, 15 nov. Jongens en
meisjes, die naar de Schoolradiolessen
van de K.R.O. luisteren, gaan helpen
om kinderen, die in tehuizen verblijven,
op Sinterklaasdag te verrassen. In sa
menwerking met de Vereniging Neder
lands Fabrikaat worden aan de klassen,
die aan de schoolradio deelnemen, te
gen een gering bedrag poppen beschik
baar gesteld. Het is de bedoeling, dat de
meisjes die poppen voorzien van een
passende uitzet, terwijl de jongens hun
krachten moeten beproeven op het pop-
pemeubilair.
De aangeklede poppen en de meubel
tjes worden op Sinterklaas uitgereikt
aan kinderen in Nederlandse tehuizen,
op aanwijzing van het ministerie van
maatschappelijk werk.
Deze actie wordt gehouden naar aan
leiding van twee uitzendingen van de
schoolradio over de textielfabricage in
Nijverdal op vrijdag 25 november. De
klas, die de fraaiste prestatie levert,
mag een reis maken naar een textielfa
briek in Nijverdal.
Met het oog op het huwelijk van ko
ning Boudewijn van België met prinses
Fabiola krijgt de schooljeugd via de
K.R.O.-schoolradio volgende week dins
dag een extra uitzending over de Ne
derlands-Belgische samenwerking.
flitsen de pijn weg
HILVERSUM, 16 nov. De A.V.R.O.-
televisie zendt vanavond achtereenvol
gens „Sportpanorama" uit onder redac
tie van Aad van Leeuwen, „De Kring",
waarin kunstenaars van gedachten wis
selen over het boek en zijn lezers en de
actualiteitenrubriek „A.V.R.O.'s Televi-
zier", waarin een vraaggesprek is opge
nomen, dat Bob Kroon heeft gehad met
de Sjah van Perzië. Tot slot van de
avond kan men kijken en luisteren naar
een door Jan Bernlef geschreven fanta
sie rond Ton van Duinhoven. Aan dit
programma, dat de titel „Meisje - mes
- man" draagt, werken mee het Neder
lands Ballet, een combo, bestaande uit
de pianist Wim Jongbloed, die ook de
balletmuziek en de arrangementen
schreef, Tom Dissevelt, bas, Firdi Pos-
thuma de Boer, slagwerk, Ado Brood
boom, trompet en Rudy Brink, tenorsax
en verder Lous Hensen en Henk van
Buuren als gasten.
Voor de N.C.R.V .-microfoon voert
vanavond in een gezamenlijk radiopro
gramma het Radio Philharmonisch Or
kest onder leiding van Willem van Otter-
ioo met medewerking van het pianoduo
Franz Josef Hirt en Rosmarie Stucki
de Ouverture „Le Corsaire" opus 21
van Berlioz, het Concert voor twee pia
no's en orkest in d van Poulenc en
Iberia" uit „Images" van Debussy uit.
Later op de avond speelt het Promena
de Orkest onder leiding van de Engelse
gastdirigent Michael Collins, eveneens in
een gezamenlijk programma, operette
muziek, o.a. „My fair lady", waar
na het Oberkirchen Kinderkoor onder
leiding van Edith Möller op grammo
foonplaten opgenomen volksliedjes
zingt.
TEKST EN TEKENINGEN VAN HERGÈ
bij Uitg. Castermnn
•<- JV
i %ni
Btrai
(Van onze radio- en t.v.-redactie)
HILVERSUM, 16 nov. De N.R.U.
en de N.T.S. hebben een actie voorbereid
om hulp te verlenen aan Chili, dat 21,
2ft, en 23 mei van dit jaar ernstig door
aardbevingen en vloedgolven werd ge
teisterd. Bij deze ramp verloren ruim
DONDERDAG
HILVERSUM 1. 402 m. KRO: 7.00
Nws. 7.15 Gram. 7.30 V. d. jeugd. 7.40
Gram. 7.46 Morgengebed. 8.00 Nws. 8.18
Gram. 8.50 V. d. vrouw. 9.40 Schoolradio
NCRV: 10.00 Gram. 10.15 Morgendienst.
10.45 Gram. KRO: 11.00 V. d. zieken.
11.45 Gewijde muz. 12.00 Middagklok.
12.03 Pianospel. 12.25 Praatje. 12.35 Land
en tulnb. meded. 12.38 Gram. 12.50 Act.
13.00 Nws 13.15 Zonnewijzer. 13.20 Prome
nade orkest, koor en sol. NCRV: 14.00
Amus. muz. 14.30 Kamerork. en solist.
15.10 Gram. 15.40 Pianorec. 16.20 Nederl.
volkslied. 16.40 Gram. 17.20 Sinterklaas
liedjes. 17.30 Gram, 17.40 Bcursbcr. 17.45
Gram. 18.00 Gram. 18.15 Sportrubr, 18.30
Gram. 18.50 Sociaal perspectief. 19.00 Nw
en weerber. 19.10 Praatje. 19.15 Gram.
19.30 Radiokrant. 19.50 Polit. lezing. 20.00
Gevar. progr. 21.30 Orgelconc. 22.00 Pe
riodieken parade. 22.10 Vocaal ens. 22.30
Nws. 22.40 Avondoverdenking. 22.55 Boek
bespreking. 23.00 Gram. 23.25 Muzlk. le
zing. 23.55-24.00 Nieuws,
HILVERSUM II, 298 m. AVRO: 7.00
Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gram. VPRO: 7.50
Dagopening. AVRO: 8.00 Nws. 8.15 Gra-
mofoonmuz. 9.00 Gym. v. d. vrouw. 9.10
De groenteman. 9.15 Gram. 9.40 Morgen
wijding. 10.00 Gram. 11.00 Praatje v. d.
vrouw. 11.15 Gram. 11.45 Lezing. 12.00
Llcnte muz. 12.30 Land- en tulnb. meded.
12.33 Milit. ork. 13.00 Nws. 13.15 Meded.
of gram. 13.20 AVRO's nationale foto
competitie. 13.25 Lichte muz. 13.55 Beurs.
14.00 Bas en piano. 14.30 V. d. vrouw.
15.05 Fluit en klavecimbel. 15.35 Voordr.
15.55 Gram. 16.05 Muz. biografie. 17.30
Jazzmi 18.00 Nws. 18.15 Voordr. 18.30
Zang en plano. 18.45 Sport. 18.55 Gespr.
brief. 19.05 Gevar. progr. 20.00 Nws.
20.05 Metropole ork. 22.30 Nws., beurs
berichten. 22.45 Journ. 23.00 Sportact.
23.10 Nwe gram. 23.55-24.00 Nieuws.
ENGELAND, BBC Home Service, 330
m.13.00 Ork. conc. 16.00 Lichte muz.
17.30 Latijns-Amerik. muz. 20.00 Gram.
21.30 Operamuz. 22.30 Cabaret. 0.06-0.36
Altviool en plano.
ENGELAND, BBC Light Progr., 1500
en 247 m.12.31 Lichte muz. 13.00 Gevar.
muz. 14.00 Gevar. muz. 16.00 Lichte muz.
16.45 Lichte muz. 17.45 Gevar. muz. 18.31
Lichte muz. 21.00 Samenzang. 22.00 Ge
var. progr. 22.31 Gevar. muz. 23.40 Jazz
muziek. 0.31 Kamermuziek.
NDR WDR, 309 m.12.00 Amus. muz.
13.15 Gevar. muz. 16.00 Ork. conc. 16.30
Kamermuz. 17.50 Amus. muz. 19.15 Symf.
ork. en sol. 22.15 Gevar. muz. 23.15 Gram.
0.10 Jazzmuziek. 1.00 Gevar. muziek.
FRANK—IJK 3, 280 en 235 m.: 12.10
Opera- en operettemuz. 14.05 Kamermuz.
14.25 Klass. muz. 16.40 Liederen. 17.15
Golflengten: 25,55 m; 31,10 m;
41,21 m; 196 m
Woensdag 16 november
22.15 Wat zoeken al die mensen
toch in Rome?
Vrijdag 18 november
22.15 Waarom nu precies zondags
naar de Mis, als het er zo vol
is, dat je er niet bidden kunt?
Dagelijks
21.00 Gezinsrozenkransgebed in
het Latijn op de golflengten:
25,55 m; 31,10 m; 41,21 m; 48,47
m; 196 m.
(N.B.: Programma-wijziging voor
behouden vanwege actualitei
ten).
Orgelrecital. 18.30 Gram. 20.00 Ork. conc.
22.25 Gram. 23.10 Gramofoonmuziek.
BRUSSEL, 324 m.12.03 Amus. muz.
12.35 Gram. 13.15 Kamermuz. 16.21 Pia
norecital. 16.40 Liederen. 18.20 V. d. sold.
19.40 Gram. 21.05 Gram. 21.30 Jazzmuz.
484 m: 12.02 Gevar. muz. 12.30 Ham-
mondorgeispei. 13.15 Dansmuz, 14.13 Belg.
muz. 15.15 Omr. koren. 15.30 Lichte muz.
16.07 Chansons. 16.30 Lichte muz. 17.30
Kamermuz. 18.30 Gram. 21.00 Gevar. mu
ziek.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
NTS: 20.00 Journ. NCRV: 20.20 Act.
progr. 20.30 Filmbespr. 20.50 Event. TV-
spei. 22.10 Dagsluiting.
DUITSE TELEV1SIEPKOGK.
17.00 V. d. k.nd. 17.10 V. d. kind. 17.35-
18.00 V. d. kind. (Reg. progr.: NDR:
18.45 Die Nordschau. WDR: 18.45 Hier
und Heute. NDR: 19.25 Op Junglepaden.
WDR: 19.25 Dotto). 20.00 Nws. 20.25 Rep.
21.05 Quiz. 21.35 Vom Ergötzen zum Ent-
setzen?
VLAAMS BELG. TELEVISIEPROGR.
19.00 V, d. jeugd. 19.30 Sportkron. 20.00
Nws. 20.30 Wetenseh. film. 20.50 TV-spel.
22.10 Gezlnskron. 22.40 Nieuws.
FRANS BELG. TELEVISIEPROGR.
19.00 De Christenen ln het sociale le
ven. 19.30 Documentaire. 19.45 Engelse le
20.00 Journ. 20.30 Quiz. 21.10 Film. 22.30
Journaal.
1.000 mensen het leven, bleken er 573
te zijn vermist, en werd een schade
veroorzaakt van twee miljard gulden.
De actie in ons land, uitgaande van
radio en televisie in de periode van
19 november tot 31 december, beoogt
een geldinzameling; de bedoeling 1$ het
getroffen dorp Toltèn te herbouwen,
vandaar de benaming „Actie Toltèn".
Deze actie w«rd destijds ontworpen door
de V.P.R.O., maar omdat een natio
nale hulp nodig is. geschiedt de uit
voering van het plan thans onder auspi
ciën van N.R.U. en N.T.S.
Een Nederlands ingenieur maakte ds.
J. A. van Nieuwenhuijzen destijds at
tent op de hulp die nodig was. Ds. van
Nieuwenhuijzen trof de nodige voorbe
reidingen en trok begin september naar
het getroffen gebied in Chili. Het team
bestond uit ds. Van Nieuwenhuijzen als
leider, Joes Odufré, regisseur van de
te vervaardigen film, Piet Kaart, ca
mera-man en Henk Teeuw, radio-repor
ter.
Pastoof Gerard Schoot uit Chili trad
als tolk en begeleider op. In overleg
met -het Chileense ministerie van Bin
nenlandse Zaken was het dorp Toltèn
aan de kust als hulpverleningsproject
aangewezen. Er werden filmopnamen
femaakt en een klankbeeld opgenomen,
oltèn heeft behoefte aan nieuwe wo
ningen; het dorp zal worden herbouwd
op de rotsen, waar het beveiligd is te
gen vloedgolven. De bouw van een huis
kost 5.000,- omdat het hout in Chili
goedkoop is.
Chili is door Europa nagenoeg ver
geten. Na de ramp verleenden de V.S.
op grote schaal hulp en de regering
van de Westduitse Bondsrepubliek ver
leende een groot bedrag. In Nederland
werd, dank zij kerkelijke acties onge
veer 100.000,- bijeengebracht.
In vijf tot zes radio-uitzendingen en
tenminste een televisie-uitzending zal
de aandacht van het Nederlandse volk
op de actie worden gevestigd. Het eer
ste radioprogramma gaat de lucht in
op zaterdag 19 november om 19.30 uur
over Hilversum II, daarna wekelijks op
dezelfde tüd en dezelfde golflengte. Het
t.v.-programma bestaande uit een film
over Toltèn, wordt uitgezonden zondag
avond '20 november van 20.- tot 20.45
uur en besloten met een opwekking van
ds. Van Nieuwenhuijzen. Van dag tot
dag zal de aandacht voor de actie wor
den gevraagd.
Luisteraars en kijkers kunnen hun
bijdrage storten op gironummer 250.000
t.n.v. „Actie Toltèn" te Hilversum. An
dere stortingen zijn mogelijk op de Am
sterdamse Bank, bijkantoor Hilversum
of op het adres: „Actie Toltèn", post
bus 11 Hilversum.
De gelden zullen worden overgemaakt
naar een, door de Nederlandse ambas
sadeur te Chili aangewezen bankinstel
ling te Santiago en onder verantwoorde
lijkheid worden geplaatst van pastoor
G. Schoot en de Nederlandse ingenieur
J. F. van Dorp. Enkele andere Neder
landers zuilen eveneens hun medewer
king verlenen.
DEN HAAG, 16 nov. Omstreeks
ket eind van deze maand sal In Ne
derland van elke vier hulshoudingen er
één over een televisietoestel beschik
ken.
1 november bedroeg het aantal aan
gegeven tv-toestellen 760.115 tegen
737.522 op 1 oktober van dit jaar (tot
en met 14 november: 771.182), in totaal
werden in de eerste tien maanden van
1960 ruim 175.000 tv-ontvangers ge
registreerd. d.w.z. bijna elf procent
meer dan in het corresponderende tijd
vak van 1959.
AMSTERDAM, 16 no'v. Dë irikrirn-
ping van de chartale circulatie met
58 min, waardoor de stand van de
bankbiljetten in omloop daalde van
4607 min tot 4549 min, beheerst het
beeld van de Weekstaat van de Neder-
landsche Bank per 14 nov. j.l. Naast
deze verruiming van de middelen der
banken, kwam er uit het betalingsver
keer met het rijk ook nog 11 min in de
markt. Daartegenover stond een afvloei
ing uit hoofde van deviezen van 5 min.
De goud- en deviezenvoorraad bedraagt
AMSTERDAM. 15 november Prins
Bernhard heeft in de radiouitzending
voor „Openbaar Kunstbezit" een korte
rede uitgesproken ter inleiding van de
vijfde jaargang van deze radiocursus.
„De Stichting Openbaar Kunstbezit"
aldus de prins ,,gaat binnenkort
haar vijfde jaargang en haar eerste
lustrum tegemoet. Sinds de dag, dat
mijn oudste dochter de eerste opwek
king tot deelneming aan deze kunstzin
nige radiocursus voor de microfoon
uitsprak, heeft de naam der stichting
zich een klank en reputatie bij het Ne
derlandse volk verworven, die dank
baar stemt en verheugt.
Deze cursus van tien minuten van
kunstzinnige vorming per week kan be
grip en liefde voor onze kunstschatten
en musea wekken, die een uiterst ge
lukkig tegenwicht is bij de dreigende
vermaterialisering en vervlakking va-
Advertentie
onze tegenwoordige tijd. Bijzonder ver
heugend is ook, dat in de kring van
onderwijs en cultuurspreiding perso
nen en instellingen van alle richtingen
met enthousiasme ertoe bijdroegen het
werk der stichting te verbreiden.
Ik wil hier uit vele slechts de grote
deelname van de kweekscholen noe
men. De instellingen waarvan de leer
lingen straks deze kennis van ons
uniek kunstbezit an de komende ge
neratie zullen verder dragen.
Maar ook buiten onze grenzen is men
getroffen door het succes van dit Ne
derlands initiatief en men is dit voor
beeld reeds gaan volgen o.a. in Enge
land en Duitsland en ook in Zuid-Afri-
ka.
Het zal u zeker bekend zijn, dat er
plannen blstaan die ik persoonlijk van
harte toejuich: dat de Stichting Open
baar Kunstbezit in de naaste toekomst
ook door middel van het nieuwe me
dium televisie haar taak zal gaan ver
vullen. Ik wens het programma open
baar kunstbezit ln deze nieuwe jaar
gang alle succes".
nu 5953 min. Het goud bleef onveran
derd op 5204 min. Door bovenvermel
de toevloed van middelen steeg het te
goed van de banken bij de Nederland-
sche Bank met 64 min van 739 min
tot 803 min, hetgeen ruim 250 min
boven het verplicht aan te houden kas-
reservegemiddelde ligt.
Het saldo van de schatkist verminder
de van 654 min tot 644 min. In de af
gelopen week verviel 65 min aan schat
kistpapier. Daartegenover stonden be
lastingontvangsten.
De geldmarkt was buitengewoon ruim
hetgeen blijkt uit de verlaging gisteren
van de daggeldrente van V4 tot 1
procent.
In f 1000
Activa: 7/11 14/11
Goud 5.204.236 5.204.236
Buitenl. vord. goud
en deviezen 913.309 908.804
Biut betaalmidd. 2.525 2.555
Vord. buit. guld. (1) 42.623 42.312
Wiss in disc
Wiss gekocht 183.800 183.800
Voorsch. rek crt (bel) 8.360 8.394
Voorsch. Rijk
Nederl. munten 52.141 52.325
Diverse rek5.999 6.608
Passiva:
Bankbiljetten 4.607.255 4.548.842
Rijks schatkist 654.375 643.582
Saldi bank in Ned 738.802 803-?®°
Saldi andere mgezei 148.187 150.360
Saldi buit. circ. bk 46.669 48.100
Saldi and. niet-lng 10.561 10.081
Saldi buit. gelds 145.058 145.270
Diverse rek61.022 58.399
Ned. schatk. pap.
buit. circul. banken 2.400 1.400
Muntbilj door de
staat in circulatie
gebracht 108 194 im rks
Tot goud en dev. 5 g^'47.
W.v. conv. dev netto 5™?™5
Percentage goud en -??6 766.089
deviezen. 96.25 96.20
Toelichting
(1) waarvan uil
hoofde liq. bilat. ak. 530 530
koorden
(Advertentie)
LETTERGREEPRAADSEL
Horizontaal en verticaal dezelfde woof
den invullen. In elk vakje komt een let'
tergreep.
1 schade, 2 trema, 3 omslaan, 4 winst'
gevend, 5 Romeinse godin van het oof
logsgeweld, 6 spijker.
Oplossing van -15 november
Horizontaal: 1 chromatiek; 2 haak, mof
se; 3 ork, aber; 4 rekest, ets; 5 emelh
S.E.R.; 6 rariteit; 7 gr., Nobel; 8 roe, nek'
dl; 9 aldoor, vijl; 10 adenoide; 11 teh
mesten.
Verticaal: 1 choreograaf; 2 harem, Rolde'
3 rakker, edel; 4 O.K., elan, on; 5 astff
noom; 6 ambt, Iberië; 7 toe, stek, ds; 9
es, tri, dij; 10 kers, tillen.
(Advertentie)
ANNO 1690
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllillNIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIillllili
5 (Vertaling van Jean H. P. Jacobs) Ej
1
VOORWOORD
De personen van dit vervolgverhaal zijn verzonnen,
het jonge meisje van de volkspolitie, Trude Braun,
evengoed als de voormalige jachtvlieger Rudi, of ais
de Russische generaal Koslov en alle anderen.
Maar die figuren zijn levensechte afbeeldingen van
de mensen, zoals zij werkelijk in het verscheurde
Berlijn en in Oost-Duitsland leven, lieven en lijden.
Het is mogelijk dat details en kleinigheden op de
een of andere plaats verschillen van die, welke ik
meemaakte, of dat het een of ander een beetje
veranderd is sinds mijn vlucht uit die wereld.
Maar voor het werkelijk belangrijkste gedeelte
maakt mijn roman er aanspraak op, de waarheid
weer te geven Ook waar het de lezer in het Wes
ten ongelofelijk zou kunnen voorkomen; het is
toch zo, zoals ik het vertel, zo leven de mensen,
die onze broeders en zusters zijn, in de cirkel van
de angst.
DE SCHRIJVER.
Uit de Königstrasse in Berlijn kwam een jonge
man van negenentwintig jaar. die de Alexander-
platz opliep. Hij had een zwarte blouse aan, het
leek op het bovenstuk van een Amerikaanse uni
form. De herkomst van de broek was niet te bepa
len; waarschijnlijk was ze vroeger een grijze deken
geweest; ze was versteld met een hele reek» onge
lijke lappen, die met garen van verschillende kleur
en bovendien met erg onbeholpen steken erop ge
naaid waren. De jonge man was Rudi Grabert, die
in het zevende jaar na de oorlog uit krijgsgevangen
schap thuiskwam. Men schreef nu 1951 en het was
herfst.
Midden op het plein, waarover een tram reed,
bleef hij staan en Keek om zich heen. Hij liet zijn
blik langs de huizen dwalen over de ruïnes daar tus
sen in en bleef verwonderd naar de nieuwe gebou
wen kijken, die hem volkomen vreemd waren. Het
beeld, dat Grabert voor zich zag, was heel anders
dan zijn herinnering het hem de laatste jaren had
voorgespiegeld.
Langzaam vervolgde hij zijn weg en keek naar
de enkele mensen die hem tegenkwamen. Ineens zag
hij een paar meter van zich vandaan een meisje, dat
hem scherp opnam en dat plotseling uit de grond
scheen te zijn opgedoken. Het meisje droeg een uni
form: een jasje van uitgesproken mannelijk snit met
zilveren knopen en opgenaaide zakken; op haar dik,
donker haar stond, koket en pittig tegelijk, een ski
muts; voor de rest droeg zij een nauwe rok en zwarte
hoge laarzen, die de bevallige Hjn der benen ter hoog
te van de kuit verloren deed gaan. Kijk, dacht
Grabert, wat loopt hier nou rond? De uniform stoor
de Grabert helemaal niet, alhoewel hij al lang geen
Duitse meisjes meer in militaire dracht gezien had.
Vroeger waren dat assistenten geweest van de be
richtendienst. Maar deze kleine amazone leek toch
maar weinig op die meisjes van vroeger, ook al
kon de streng-mannelijke snit van haar uniform de
bekoorlijke, vrouwelijke vormen niet helemaal ver
bergen. Zij stond daar als,het ware in een dreigende
houding. En plotseling schoot het Grabert te binnen,
dat dit misschien een van die legendarische vrou
welijke leden van de volkspolitie was, waar hij al
zoveel over gehoord had. Nu kon hij de politie op
dit ogenblik al heel slecht gebruiken en hij had daar
gegronde redenen voor. In zijn portefeuille stak na
melijk een vervalst ontsiagbewijs uit de krijgsge
vangenschap. Handig nagemaakt weliswaar; hele
maal volgens voorschrift en voorzien van alle nood
zakelijke stempels. Maar om nu bij zijn eerste bin
nenkomen in Berlijn al door de politie ontvangen
te worden... nee, dat beviel Grabert toch helemaal
niet. Die kon zulke verduiveld nieuwsgierige vragen
stellen. Hier kan maar een ding helpen, dacht Gra
bert snel; brutaliteit, beproefde en doorgaans succe^
volle brutaliteit. Opgewekt, ja bijna met een
dagend gezicht, stapte hij op de politieagente
en lachte tegen haar. Maar nog voor hij iets 1%
zeggen, hoorde hij haar op harde, onbewogen to°'
vragen;
—Mag ik uw papieren even zien!"
—Ogenblikje, juffie, versta ik u goed? Papier8
zegt u? Wat heeft dat te betekenen? Ik ben
toch thuis en niet in een vreemd land?
—Laat u die praatjes maar achterwege. Uw pap»e
ren... anders neem ik u mee naar de wacht. j
Och, voor die boeman ben ik helemaal n>L
bang. Ik zou niet eens meer kunnen zeggen, op ho,
veel wachten ik al gezeten heb. En overigens e5|
flauw, bitter lachje speelde rond zijn lippen, ten*™
hij een zak, die hij aan een touw bij zich droe»
optilde is dit alies wat ik nog te verliezen he".
Een hemd, een paar oude sokken en een stuk dro"'
brood. Wat wilt u dus van me? jj,
Grabert kreeg de indruk dat zij hem nu wat f1.
der opnam. Zij wierp een vluchtige blik op zijn k>
ren en keek hem toen onderzoekend, met bijna
warige belangstelling in de ogen. Toen zei ze: A
Man, wees toch verstandig, iedere politieag%(
kan u elk ogenblik naar uw papieren vragen. Schtj,
dus op. De zachtere toon in haar stem bracht '{jjj
bert er toe de zaak niet op de spits te drijven. fe(
greep naar zijn portefeuille, haalde er een paP'jr
uit en reikte het haar toe. Z(i las. tot Grabért's
gerustheid, het bewijs heel nauwkeurig door. ...y
Komt u nu pas, na bijna zeven jaar, uit kru*4
gevangenschap? vroeg zij. ,ro'
Het beviel me ginds ook zo goed, zei hij ',e(
nisch. Maar als ik geweten had, dat men mü "ie(
zo vriendelijk zou ontvangen, was ik beslist eer® k
gekomen. Zij deed alsof zij niets hoorde en
weer naar het ontsiagbewijs.
Was u Oberleutnant bij de luchtmacht? allt'
Daar kan ik ook niets meer voor kopen.
woordde hij koeltjes. ,ji^
Misschien toch wel! Als u 't maar verstapj,g'
aanlegt, meende zij en gaf het bewijs terug. G®jer®
greep hij niet. Maar hij wilde zich niet in ver®K^y
discussie begeven en antwoordde daarom veilig116
halve alleen maar met:
Stelt u me nu ook ln vrijheid? ,at)
