DEMOCRA TIEerfenis van
een verloren oorlog
>?De toekomst begon sneller
m
Tip
LX
Biograaf van Khroesjtsjev acht
diens positie hecht
Controverse gouverneur-
procureur-generaal
DE LES VAN WEIMAR
AM
mmscm
Dynamiet-maniak
is weer actief
GEEN GROOT STAATSMAN
George Paloczi-Horvath werkt
aan boek over Mao Tse-toeng
Waarom pleegde
Grünspan moord
op Vom Raths?
Jeugdige ambtenaar zou bij
optreden te ver zijn gegaan
SQIDatFS
mm i/AMM LUNCi
WITTE KRUIS
Witte kruis
Volgens NAVO treedt
Norstad niet af
PACIFICATIE BALIEMVALLEI
WOENSDAG 16 NOVEMBER 1960
PAGINA 7
ld\
dan wij hadden verwach
e moeilijkheid met de democra-
tie in Duitsland is, dat ze twee
pal is voortgekomen uit een ver-
.°orPn oorlog. Men heeft noch in
18, noch in 1945 de democratie
veroverd door een revolutie.
eze uitspraak is van Dr. van Dam,
Tecretaris-generaal van de Centrale
°°dse Raad in Duitsland (niet al-
de Bondsrepubliek, maar ook de
°vjetzone). Dr. van Dam is een fi-
8Uur met brede gebaren én brede
v'sie. Hij kijkt meer vooruit dan
GESPREKKEN MET
DUITSERS (I)
^hterom. Op ressentiment kan
then geen gezonde politiek bouwen,
^gt hij maar het probleem van
Duitse democratie ligt er nu
®®nmaal. „De opstand van de vloot
jl november 1918 was toch eigen-
qk geen echte revolutie: de matro-
gedroegen zich zo ordentelijk,
"at ze alvorens in een andere stad
k gaan demonstreren eerst netjes
het station een treinkaartje
Whten", zo voegt dr. van Dam er
Viinerend aan toe.
Feestelijk, flonkerend licht
GOUDA kaarsen 1
Europese universiteit
naar Florence?
Dick en zijn twee instructeurs werk
ten zeven dagen in de week; drie da-
Haagse Jodenbuurt in beeld gebracht
Hobby van zwemonderwijzer Dick Schermer Eerst
sjouwde hij met mobiel zwembad, toen bouwde hij
betonnen bassins In pakhuis en garage
^eorge Washington
is uitgevaren
■ue
Hpt onderhen J aandoen- Tijdens
tl2eeër met Pnl T tYeede atoomon-
vlPens. deD? ,S"ï?ketten en kern-
On ?'«n atnck Henry", al in de
münchen, ie nov. (d.p.a.)
Waarom heeft de Joodse jongen
Herschel Grünspan op 7 november
1937 in PaJ\js dö Huitse kgatiefaad
Ernst vom Raths vermoord? Over
het antwoord op deze vraag wordt
momenteel een proces gevoerd in
München, welk proces aanhangig is
gemaakt door de nabestaanden van
Vom Raths. De verdachte is een
zekere Michael Graf Soltikov, die on
langs heeft geschreven dat Grünspan
de moord niet pleegde, omdat hü de
aandacht van de vyerelfl wilde vestigen
op de Jodenvervolgingen in Duitsland,
maar omdat vom Kaths de jongen niet
wilde betalen voor homosexuele activi
teiten. Soltikov wordt nu door de na
bestaanden van de legatieraad be
schuldigd van smaad.
I
Toekomst en verleden
Tussentijdse stemming
Sinterklaas-concert
Geen gevaar voor radio
actieve verontreiniging
o
we'.
eert
Aan deze uitspraken over de niet-
bevochten demooratie dacht ik terug
bij het gedenkteken in de gevange
nis Plötzensee te Berlijn: het monu
ment, dat herinnert aan de terecht-
telllnjt van met name de circa twee
honderd moedige Duitsers, die op de
een of andere manier betrokken wa
ren bij de mislukte aanslag op Hit-
Ier op de 20ste juli 1944. In de nazi-
tijd zijn in totaal alleen al op grond
van gerechtelijke" veroordelingen
een kleine 9500 Duitse militairen en
circa 18.000 Duitse burgers ter dood
gebracht wegens ongehoorzaamheid
aan of verzetsdaden tegen het Hitler-
regime. Men kan daar nog rustig
5'ele duizenden Duitsers bij tellen, die
zonder dat er een rechter a?o te Pas
gekomen, in concentratiekampen
vo?' llet leven hebben gelaten tenge-
van hun afwijzing van het na-
La?^- De uitspraak van dr. van
gevg bevat, ongenuanceerd weerge-
Thr een element van onbillijkheid,
bet geilet die Schande nicht", zegt
a6hkteken in Plötzensee terecht.
Ifflg deze noodzakelijke aanvul-
OveP men opnieuw aan het denken
hoeverre dem°cratie in Duitsland. In
ook poRitiefasdilSl verzet tegen Hitier
hoe sterk Of ho?Si h geladen en
ban van de «MSSto Weai?ted%?cht^r;
alleen wist waartegen, doch óok waar-
voor Z'l streed? Het lijkt een kwestie
Van nakaarten, doch het Is een kwestie
Van nu Dr. van Dam is bepaald niet
de enige, die wijst op de problemati
sche kanten van een regeringsvorm
die voor de grote massa van het volk
als een geschenk van buitenaf geko-
itien is.
A Het is begrijpelijk, dat vooral de ou-
*ere generatie in Duitsland thans vaak
denkt over de republiek van Weimar,
Eveneens erfenis van een verloren we
reldoorlog. Een woordvoerder van de
In Bonn zegt: „De omgang met
nieuwe vrijheid mag niet
l^laan, dat men de zaken op hun be-
wP laat; de democratie is Steen rou-
vJfspel..." In Berlijn hoor ik het le-
tipj^Verhaal van de bejaarde dr. Hem-
B0 Vockel, gevolmachtigde van de
^republiek. Het is een verhaal van
tej> "S onrustige levensjaren: crisis,
de j r, oorlog, ontwrichting, deling van
s*ad. Terugkijkend op die veelbewo-
bial, Periode ziet dr. Vockel (destijds
serui van ^et Centrum) als hét beslis-
'2n moment, dat men er In de jaren
A'et in geslaagd is de democratie
het volk te verankeren,
men dacht „we zijn er",
zelfs de schoolschriften gaat onderzoe
ken... Maar enfin, beter teveel recht
dan te weinig, aldus de minister.
Van veel belang is de geest in de
Bundeswehr. De oude Reichswehr
diende in de republiek van Weimar
de staat slechts in een formele loya
liteit: toen het er op aan kwam,
koos zij tégen de staat. Men heeft
bij de opzet van de nieuwe Bundes
wehr al het mogelijke gedaan om de
militairen „hun plaats te wijzen".
Over de geest van de Bundeswehr
in haar geheel durf ik geen oordeel
te geven. Wel enkele incidentele im
pressies, opgedaan bij een bezoek
aan de genieschool te München. Eer
ste indruk: in de kamer van de com
mandant een portrettengalerij van
zijn voorgangers. Mannen in unifor
men, die zeker geen onverdeeld aan
gename herinneringen wekken. Moet
dat nu? De commandant vertelt, dat
bijna ai zijn voorgangers door Hitier
succesievelijk de laan uit zijn ge
tuurd. Tweede indruk: een rustige
omgangstoon tussen de militairen:
geen gesnauw, bepaald een andere
sfeer dan die, welke Nederland heeft
waargenomen bij de Wehrmacht. Der
de indruk: in publikaties, die voor
lichting geven aan de troep, hier en
daar passages, die ons toch niet zó
lekker zitten. Over het algemeen ech
ter worden de zaken in de juiste ver
houding gesteld.
Met de democratische grondregels is
Op uitnodiging van de Bondsrepu
bliek heeft een onzer redacteuren een
oriëntatiereis gemaakt door West-
Duitsland en W est-Berlijn. Gesprek
ken met vele vooraanstaande figu
ren uit politieke en ambtelijke krin
gen, met functionarissen van diverse
organisaties en instellingen, met ju
risten, militairen, leraren en scho
lieren en zo nu en dan ook gesprek
ken met de eerste de beste Duitser
gaven op deze reis een grote ver
scheidenheid van indrukken, die zijn
samengevat in een achttal artikelen,
waarvan het eerste hiernaast ge
plaatst is.
het in het nieuwe Duitsland wel in or
de. Maar hoe is het met de gezindheid,
met het denken van de Duitsers, die
in 1949 vrij plotseling onder een nieuw
regeringsbestel kwamen te leven, een
bestel, dat per slot van rekening even
goed als de democratieën in andere
landen, ook z'n gebreken heeft... „Die
Zukunft begann schneller als wir dach
ten", zo heet het in een brochure over
de ontwikkeling na de oorlog. Een con
stitutie alleen maakt van een nazi nog
geen democraat. Denkt men echter aan
Weimar, dan meen ik toch een ver
schil te zien tussen toen en nu. Het
„Wirtschaftswunder" werkt ontegenzeg
gelijk bij velen de zelfgenoegzaamheid
in de hand, maar in verantwoordelijke
posities zijn de Duitsers niet zeldzaam
die er zich voor hoeden te zeggen „we
Zijn er". Hun redenering luidt veeleer:
we zijn er nog niet.
TON ELIAS
Affiche voor de constituerende vergadering van Weimar (1919) in de expressionis
tische stijl van die tijd.
Nu de geschenkentij d
weer nadert zou ik u tóch
eens een tip willen geven.
Probeer het eens met
„Oompje's droom" van Dos-
tojewski. Ik heb er een reu
ze succes mee geboekt. Vo
rig jaar Sinterklaas nog heb
ik het werk cadeau gegeven
aan een nichtje. Niet dat ik de duistere
Rus nu direct rubriceer onder de af
deling jongemeisjes-lectuur, maar ik
wxst dat zij, het nichtje, „De gebroeders
Karamazov" al achter de rug had en
dan, zo redeneerde ik, wil Oompje er
allicht ook nog wel in vallen.
Nu, dat deed het ook. Ik heb nog
nooit iemand zó langdurig en hardnek
kig van een boek zien profiteren. Ze
komt nogal eens bij ons langs, mijn
nichtje. Tot mijn vreugde, want zij
verspreid alleen maar zonnigheid om
zich heen; in tegenstelling tot Dosto-
jewski bijvoorbeeld.
In januari van dit jaar kwam zij een
weekend passeren. En wat stak er uit
haar^ lieflijke, rieten draagtasje? Oom
pje's droom. Trouwens, van de zomer
zat zij, samen met mijn vrouw, in mijn
tuin te zonnen en ik zag dal zij over
Oompje's droom royaal in slaap viel.
Maar vorige week nog was ze bij ons.
's maandagsmorgens rende zij naar
station om haar trein te halen
En
het
Even later kwam zij hijgend weer terug
„Gut", riep ze ontsteld, „Ik heb Oom
pje's droom vergeten."
Ik wil maar zeggen: als u nog nicht
jes voorhanden heeft, die u op 5 de
cember wilt verrassen, grijpt dón eens
naar Oompje's droom. Ze hebben er het
hele jaar wat aan.
En voor „Kees, de jongen", zorgen ze
immers zélf wel.
(Advertentie)
MILAAN, 16 nov. (Reuter). Op
nieuw hebben politie-agenten zich ge-
posteerd by de installaties van de Ang-
lo-Dutch Shell Oliemaatschappij in
Milaan, nadat de directeur van het
vulstation een brief had ontvangen, dal
een auto gevuld met explosieven bü
een van de installaties tot ontploffing
zou worden gebracht.
Vorig jaar bracht een maniak een
bom tot ontploffing hij de olieraffinade
rij. Mede dank zij een grootscheepse
bewaking, waarbij honderden politie
mannen en soldaten werden ingescha
keld mislukten enkele aanslagen op
andere installaties.
BRUSSEL, 16 nov. De Italiaanse re
gering heelt aangeboden de voorlopige
financiering op zich te nemen van de
gebouwen voor een Europese universi
teit. Reeds eerder heeft Italië het ter
rein voor dit instituut nabij Florence ter
beschikking van de Europese gemeen
schappen gesteld. De Italiaanse finan
ciering zou geschieden in afwachting
van een definitief akkoord over deze
kwestie. Dp ministerraad vandeE.E.G.,
aan wie Italië dit aanbod heeft gedaan,
heeft nog geen beslissing genomen.
Boven de Zaanstreek-IJmond heeft
Noord-Hcliand maar één over
dekte zweminrichting; name
lijk in Alkmaar. Maar in dit water
rijke polderland leven duizenden
zwementhousiasten en jonge mensen
die het hopen te worden; alleen is er
maar zo bitter weinig gelegenheid de
zwemkunst te leren. De lesuren in
Alkmaar's overdekte zijn overbezet,
omdat uit heel „e kop van Noord-Hol
land de kinderen in schoolverband ko
men lessen. Maar voor velen is de
reis naar Alkmaar een bezwaar. Dat
zag Dick Schermer, onderwijzer in
Enkhuizen ook wel in en zo kwam hij
op een lumineus idee.
„Ik was acht jaar onderwijzer in Enk
huizen", vertelt Dick Schermer een
eenvoudige jongen, die in Venhuizen
werd geboren „en zwemmen was
mijn hobby. „Ik zwom ook lange af
stand; in 1947 van Enkhuizen naar
Stavoren (20 km. in tien uur); in 1948
van Hoorn naar Amsterdam (35 km
in vijftien uur); in 1949 van Urk
naar Lemmer (27 km in negen uur
en een kwartier).
In hetzelfde jaar startte ik bü
Kaap Griz Nez voor een poging het
Kanaal over te zwemmen, maar om
dat ik zo mager ben, moest ik vanwe
ge de kou na vijf uur opgeven. In
1954 probeerde ik van Capri naar Na
pels te zwemmen met nog tien man
uit heel de wereldna vijf iuur wor
stelen met de deinende golven werd
ik zeeziek en moest ik 't opgeven".
Nog toen hij onderwijzer was
vóór 1960 gaf Dick veel zwemles
in het buitenwater; in tal van plaat
sen in Westfriesiand; zowel aan de
schooljeugd als aan particulieren.
Hoewel hij met hart en ziel onderwij
zer was, ging zijn belangstelling steeds
meer uit naar de zwemsport; hü had
behalve zijn akte gymnastiek ook
het instructeursdiploma van de K.N.
Z.B., maar het loon voor een zwem-
instructeur zo rond de zestig gul
den per week lokte hem niet aan.
Hij zocht naar mogelijkheden, om zelf
ook in de winter zwemles te geven en
hü ging experimenteren met een op
vouwbare waterkuip van plastic-zeil
doek. In een fietsenstalling in Enk
huizen kon hfl eens per week zijn
kuipje van vier bij anderhalve meter
in een stalen geraamte ophangen; de
watervoorziening en de verwarming
van de vierduizend liter water met
een propaangasinstallatie gingen nog
wat primitief, maar Dick kon ten
minste beginnen.
In 1959 installeerde hü in een ge
huurd pakhuis te Hoorn een groter
opvouwbaar bad van 3'It bü 6'h meter,
80 cm. hoog. In Den Helder wist hü
beslag te leggen op een garage waar
hü dit plastic kuipje eveneens in een
stalen geraamte kon ophangen. In
een aanhangwagen moest hü zijn hele
installatie, oliestookinrichting en hek
werk incluis, van Hoorn naar Den
Heider en omgekeerd transporteren.
Er kwamen steeds meer leerlingen
en Dick moest er twee instructeurs
bij nemen. Als hij zaterdagavond om
tien uur in Hoorn klaar was, werd
het zaakje weer afgebroken, naar Den
Helder vervoerd, daar weer opge
bouwd, zodat zondagmorgen negen
uur de lessen weer konden beginnen.
iiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiimiiiiimiii
Dtck Schermer geeft zwemles in zijn eigen bad.
gen in Hoorn en Den Helder en één
dag in Enkhuizen. Maar ofschoon hü
honderden leerlingen had en er zelfs
een derde instructeur moest büne-
men, kwam hü er niet uit: de on
kosten werden te hoog, want het ma
teriaal had te lüden van het vervoer;
het plastic bad kon maar een jaar
mee en het stalen geraamte werd
door de chloor van het water aange
tast.
Dick trok de stoute schoenen aan
en stapte over van het mobiele plas-
ticbad naar het vaste betonnen bad.
Geholpen door zün familie investeer
de hij tienduizenden gulden in zijn
zaak.
In Hoorn en in Den Helder bouwde
hij een betonnen zwembad van acht
bü vijf meter, waarin nu honderden
leerlingen zich de moeilüke zwem
kunst eigen maken. De inrichting is,
ook wat sanitair en kleedgelegenheid
betreft, wel wat primitief, maar toch
heel goed bruikbaar. Dick Schermer
denkt zó de eerste 20 tot 25 jaar wel
door te kunnen gaan, want plannen
v,., ,niet in geslaagd is de democratie
jujaoende in het volk i"™"
w* toen men dachl
®'hg het bergafwaarts.
Èn thans? Formeel ligt de demo
cratie nu stevig vast. De bezorgd-
beid v9°f de handhaving van de
nnlltsstaat is zover gegaan, dat ze
«°ms zelfs dwaze consequenties heeft,
,,®rtelt dr. Otto Flehinghaus, minister
Justitie in Noordrijniand-Westfa-
v.n- De bewindsman geeft een voor
bid: ouders, die het er niet mee eens
!!'h, dat hun kind op school is blijven
'Ren, kunnen naar de rechter lopen
dan kan het voorkomen, dat men
Advertentie)
DE echte PIJNSTILLER
Kiespijn, hoofdpijn of griep onder
d« leden? Neem Witte Kruis en u
bent het snel kwijt.
tabletten, poeders
of cachets!
DUTIM N.V. - OEGSTGEEST
Aq^LESTON, 16 nov. <UPI).
fe \V'a«i,;1s? atoomonderzeeër „Geor
*eketten voorzien van Polaris-
onder een kernwapen bevatten
ruUrd. in kunnen worden afge-
„arIe*tn„ - „en van de marinebasis
00,1 ziin 'n ®out'' Carolina vertrokken
«n eerste patrouillevaart.
Washington", die een
?al tot heeft van 5600 ton.
van oouu ion,
gilleren Januari onder water pa-
n?°rrading T dan v00r, onderhoud, be-
d!ng de ?Le" v?rwpelirig van beman-
Wstaa' Conno^ti .Si London (in
(Van een verslaggever)
AMSTERDAM, 15 nov. Er. ziïn
vermoedelijk weinig mensen, die zo
aanhoudend het gevaar lopen in het on
gelijk te worden gesteld als zij, die
zich bezig houden met de bestudering
van de communistische wereld. Ook als
zij al hun werkkracht en al hun scherp
zinnigheid te hulp roepen, komen zij
vaak tot interpretaties en voorspellin
gen, die door onverhoedse gebeurtenis
sen in Moskou of Peking onmiddellijk
daarna belachelijk worden gemaakt.
Ondoorzichtigheid behoort nu eenmaal
tot de voornaamste kenmerken van
het communisme. De gewezen Hongaar
se communist George Paloczi-Horvath
is een van degenen, wiens theorieën
langer dan gewoon bestand zijn geble
ven tegfen de communistische praktijk.
Met zïjn jongste boek, „Krushchev",
The Road to Power", heeft hij veel eer
ingelegd en ter gelegenheid van de ver
schijning van een Nederlandse verta
ling vertoeft hij thans korte tijd in
ons land.
Paloczi-Horvath stamt uit een Calvi-
mstisch geslacht van Hongaarse groot
grondbezitters. Het niet-kathollek zijn
ln„fcl°nSar'Je is wel eens aangevoerd als
oorzaak var. ook politiek non-conformis-
21®.- L)?t gmg niet op voor de familie
Paloczi-Horvath in haar geheel. Wel
y?°r„„?e0rge- j'l kreeg een reputatie
als anti-nazi en die reputatie bevestigde
tS -mii 1 romancier en histori
cus. In 1941 ontvluchtte hij zijn land en
kwam te Londen in aanraking met Hon-
gaarse emigré-knngen, waarin graaf
Karolyi en George Bölönyi (de latere
ambassadeur in Den Haag) bekende
figuren waren.
Hij heeft deel uitgemaakt van de
.Special Operations" en keerde na de
oorlog als lid van de communistische
partij naar Hongarije terug. In 1949
kwam hij m conflict met het be
wind van Rakosi: hij werd uit de
partij gestoten en veroordeeld tot vijf
tien jaar dwangarbeid. In 1954 werd hij
vrijgelaten door Imre Nagy. Hij hield
zich „koest" tot 1956, en speelde toen
een vooraanstaande rol bij de organi
satie van het verzetder Hongaarse
schrijvers. De westelijke journalisten
die zijn vrouw en hem na het neer-
PARIJS, 16 nov. (AFP) Een woord
voerder van het NAVO-hoofdkwartier
bü Parüs heeft gisteren de geruchten
over een op handen zünd aftreden van
generaal Lauris Norstad als opperbe
velhebber van de NAVO-strijdkrachten
in Europa „ongegrond" genoemd.
GEORGE PALOCZI-HORVATH
slaan van de opstand aan de Oosten
rijkse grens opwachtten en hen vroe
gen, wat zij tijdens de opstand hadden
gedaan kregen ten antwoord: „Wij
waren bang
George Paloczi-Horvath heeft zich in
Engeland nog lange tyd „ex-commu-
nist" gevoeld. Het kost moeite, zegt
hij, je los te maken van de rode ob
sessie. Hij noemt zichzelf nu „a con
fused liberal".
Behalve door zijn boek over Khroesj
tsjev heeft Paloczi-Horvath bekendheid
gekregen door boeken als „The Unde
feated" en „The Writer and the Com
missar". Hij hoopt in februari een boek
te publiceren over Mao Tse-toeng.
Paloczi-Horvath probeert zich in zijn
werk uitsluitend te baseren op authen
tieke Sovjet-documenten. Dat is natuur
lijk niet genoeg om er boeken van te
schrijven. Er is een „underlying theo
ry" nodig om de feiten op begrijpelijke
wijze onderling te verbinden. Sommige
van zijn collega-specialisten dragen de
theorie van het eeuwig Slavische uit.
anderen zoeken het in psychoanalyse of
Marxistische theorie. Paloczi-Horvath
legt zich niet vast op één bepaalde ver
klaringswijze. Hij heeft zijn eigen er
varingen, innerlijk en uiterlijk, en pro-
beert daarmee zo objectief en zo eer
lijk mogelijk te werken. Een Ameri
kaanse uitgever, die uitsluitend geïn
teresseerd was in „Sex in het Kremlin",
heeft hij moeten teleurstellen.
Over de positie van Khroesjtsjev
thans zegt hij, dat die een zekere sta
biliteit vertoont. De Ideologische ge
schillen tussen hem en Mao Tse-toeng
hebben een sterk praktische achter
grond. Ot Khroesjtsjev een groot staats
man is, waagt hij te betwijfelen. Daar
om zijn wij met hem misschien rela-
tiei wei goed af.
De Nederlandse vertaling van Paloc-
zi's boek is gemaakt door J. F. Klip
huis en onder de titel „Chroestsjev
De weg naar macht" is zij verschenen
u xx,^' Becht's Uitgeversmaat
schappij N.V. te Amsterdam. Reeds bij
de verschijning van de Engelse uitga
ve is in ons blad aandacht besteed
aan dit boek. Het is niet een biogra-
fie in de gebruikelijke zin, maar een
beschrijving van Khroesjtsjevs politie
ke carrière. Als zodanig vormt het fas
cinerende lectuur.
De moord op Vom Raths trok
destüds de aandacht in de gehele
wereld en was voor de Nazi's in
Duitsland aanleiding om een massaal
pogrom te ontketenen, de beruchte
„Kristalnacht De legatieraad kreeg
een indrukwekkende staatsbegrafenis,
waarbij yele hoge Nazi-autoriteiten,
onder wie Goenng, achter de baar
liepen. Grünspan viel in Duitse handen
in 1940, toen de Nazi's Frankrijk ver
overden en heeft de oorlogsjaren ver
der doorgebracht in een concentratie
kamp. Op 1 juni van dit jaar werd
hü door zün ouders, in hun vroegere
woonplaats Hamburg, officiëel als
overleden opgegeven.
De getuige Ben Zahdeck ontketende
gisteren tüdens het proces een sen
satie door te verklaren: „Een ding
begrijp ik niet: Waarom is Herschel
Grünspan niet opgeroepen?" Zahdeck
was destijds verbonden aan de Duitse
„Abwehr" en had als zodanig inzage
in alle Franse documenten betreffende
de moord. Hü verklaarde o.m., dat
Grünspan in ieder geval nooit nad
gezegd, dat hü de moord had ge
pleegd om de Joden in Duitsland te
wreken of om de aandacht van de
wereld te vestigen op hun lot.
Verschillende Duitse bladen schre
ven onlangs dat Grünspan onder -en
aangenomen naam in Pary's leeft, om.
dat hij rust wil hebben
De nieuwe Haven zoals die er voor de demping in 1904 uitzag.
Iussen Spul en Wagenstraat"
heet de tentoonstelling die het
Haagse gemeentearchief tot 28
november wqdt aan een van de oud
ste wijken van de stad. Met prenten,
foto's en tekeningen wordt ook de nog
niet zo heel oude bezoeker herinnerd
aan stadsbeelden uit het recente ver
leden. Met opzet heeft men niet al te
ver in de geschiedenis teruggegrepen,
behoudens enkele prenten uit de zeven
tiende en achttiende eeuw. De jongere
bezoeker zal met verbazing constate
ren dat men, blijkens de foto's, nog
geen veertig jaar geleden zonder ook
maar enig gevaar op de rijweg van
de Grote Marktstraat kon lopen, dat
de Bijenkorf er toen nog niet stond en
dat het kruispunt met het Spui in de
jaren twintig een onbeduidende drie
sprong was.
Zq zullen zich ook realiseren dat de
straatnamen rond de Nieuwe Haven
niet zo maar gekozen zü'u: ar waren
haventjes waar men ook keek en de
buurt werd doorsneden door grachten
met rjjk belommerde singels en ka
rakteristieke bruggetjes. De dempings
woede rond de eeuwwisseling degra
deerde de buurt tot een snel verpau
perende omgeving.
Deze oude stadswük het Spui werd
al in 1344 gegraven en de Wagenstraat
was er ai in 1417 was in vroeger
eeuwen een schilderachtige buurt van
schippers, kawerkers, handswerklie
den, herbergiers, tappers en van meis
jes die in geen enkele havenwijk ooit
ontbroken hebben. In de negentiende
eeuw kwam de Joodse bevolkingsgroep
een büzondere kleur aan dit stadsdeel
geven. Op de foto's ziet men dat het
leven zich meer dan thans op straat
afspeelde. Dit gaf een byzondere le
vendigheid aan de omgeving. Twee sy
nagogen en een Joods tehuis voor be
jaarden, het laatste thans in gebruik
als kantoor, herinneren er nog steeds
aan dat daar de „Jodenbuurt" is ge
weest.
Een ding wordt wei duideiyk bü het
bekijken van de bruine foto's met de
mannen met snorren en bolhoeden in
de oude buurten; „schilderachtig" be
tekent niet zelden „armoedig". Wat
ook opvalt: niets veroudert zo snel ais
kleding. Maar men doet verstandig
niet over het recente verleden te lach
en, want de echo zal over een jaar
of tien, vüftien weer hoorbaar kunnen
zqn. Maar dan geldt het ons.
durig verblüf
kamp.
in
na zqn lang-
concentratie-
DEN HAAG, 16 november De pro
cureur-generaal in Nieuw-Guinea, mr.
G. W. von Meyenfeldt, die een jaar
geleden mr. P. Okma is opgevolgd, be
vindt zich in ons land onder meer in
verband met een onderzoek naar ge
beurtenissen. die zich in 1958 en t95fl
hebben voorgedaan bij de pacificatie
van de Baliemvallei, waar verschillen
de PapoearStammen elkaar hevig be
streden. Volgens een publikatie van
„Het Parool" onderzoekt de procureur-
generaal klachten die bü hem zün in
gediend tegen de jeugdige ambtenaar
R. G., die met de pacificatie belast ia
geweest. Bedoelde ambtenaar zou, 7.0
luiden do beschuldigingen, in zün op
treden de grenzen van het noodzake-
lüke hebben overschreden.
Mr. Von Meyenfeldt is met name
van gemeentewege om een aan dt
eisen des tüds ingerichte overdekte
zweminrichting te bouwen kosten
1,2 miljoen zjjn er voorlopig niet.,,
Wü hebben er de eerste 25 jaar
geen geld voor", zei burgemeester
Rehorst van Den Heluer bü de offi
ciële opening van Dick Schermer'»
primitieve overdekte zwembadje.
„Ik heb leerlingen van 3 tot 72
jaar", vertelde Dick nog. Zij lessen
in water van 27 graden en zün ze er
voor klaar, dan gaan ze in septem
ber in de overdekte te Alkmaar die
heus geen concurrentie ondervindt
van Dick's zwemschooltjes hun
zwemdiploma halen. Dit jaar slaag
den er ruim honderd. Intussen werkt
Dick Schermer nu met drie instruc
teurs en twee administrateurs; 's zo
mers zoekt hü met zijn leerlingen het
buitenwater op en hy vindt het een
mooi ding, dat hü nu in de winter
zün lessen niet behoeft te staken.
Philips blijft het in de hoogte zoe
nen. Meldden we enige tijd ge
leden, dat Philips Nederland
N.V. begonnen is aan de bouw van
een nieuw en hoog kantoorgebouw, nu
zyn de plannen bekend geworden voor
een nieuw hoog project, dat in het
stadsdeel Woensei te Eindhoven zal
verrüzen, nabü het in aanbouw zün-
de hoge gebouw en het Rekencen
trum. Het ligt in de bedoeling het
nieuwe project eind 1962 gereed te
hebben. Lang tevoren zal de beton
nen „kern" van het circa zestig me
ter hoge bouwwerk op hoogte zijn,
omdat deze in de hoogbouw van vüf
tien bü twintig meter wordt opgetrok
ken en wel in een tijd van circa dria
weken. Het project omvat souter
rain en parterre en een hoogbouw
van twaalf étages. De laagbouw zal
een oppervlakte van tachtir bü veer
tig meter krügei de hoogbouw van
dertig bü veertig meter.
Rondom dit en de andere gebouwen
zal een groot park gesitueerd worden,
met wandelpaden, een vijver e.d.
De stembussen op Schouwen-Dul-
veland zün voor de dag ge
haald. Achtduizend stemge
rechtigde eilanders kiezen morgen de
raden voor de nieuwe gemeenten Wes-
terschouwen, Middenschouwen, Brou
wershaven en Duiveland. Op Zierikzee
en Bruinisse na, welke plaatsen hun
zelfstandigheid behouden, trekt heel
Schouwen-Duiveland ter stembus.
Van een echte verkiezingssirüd Is
nauwelüks sprake geweest. Hier en
daap wordt een pamflet waargeno
men en in enkele plaatsen wenden
verkiezingssamenkomsten gehouden.
Voor de tiende keer heeft de
School van Reserve Officieren
van de Geneeskundige Dienst
op zich genomen het St.-Nicolaasfeest
te verzorgen van de vijfhonderd ouder
loze of aan de ouderlüke macht ont
trokken funderen die in het tehuis
hulp aan onbehuisden verblüven in
Amsterdam. De voornaamste bron
van inkomsten is een concert, dat dit
jaar voor het eerst niet in Amers
foort, maar in Den Haag wordt ge
houden. Dinsdagavond 22 november
zullen in de Willemskerk aan de Nas-
saulaan optreden he. orkest van de
huzaren van Boreel, het mannenkoor
van de koninkiyke marechaussee uit
Apeldoorn, het mannenkoor van de
marechaussee, zesde divisie te Den
Haag, het Heldria Meisjeskoor, de or
ganisten Henk Herzog en W. de Rui
ter en Jules de Corte als solist.
DUISBURG, 15 nov. (D.P.A.) De
kwaliteit van het Rünwater is welis
waar nog steeds onbevredigend, maar
er bestaat geen gevaar wegens radio
actieve verontreiniging. Dit blükt uit
een rapport over een onderzoek naar
de toestand van het Rünwater, dat een
internationale commissie sedert 1950
op Nederlands initiatief heeft ingesteld.
naar Nederland gekomen om deze
ambtenaar te verhoren. R. G. zal de
zer dagen van een buitenlandse reis
naar ons land terugkeren. Naar ver
luidt heeft de procureur-generaal bü
zün onderzoek terke tegenwerking on
dervonden van de zü'de van het gou
vernement te Hollandia. Het gouver
nement zou van mening zijn, dat de
procureur-generaal tt zeer naar Ne
derlandse opvattingen oordeelt en zich
te weinig bü de situatie op Nieuw-Gui
nea aanpast. Dit heeft volgens „Het
Parool" aanleiding, gegeven tot een ge
spannen verhouding tussen de procu
reur-generaal en gouverneur dr. P. J.
Platteel.
