Wetenschap onderzoekt allesmaar er blijft veel dat we met weten Indrukwekkende fotoreportage j EEREIJE QEELD over geestelijk^gestoorde mens j „ZIJ ZIJN Zij blijven behoren tot de menselijke gemeenschap Op binnenlandse markt dreigt tekort aan bakstenen even geef mij maar Wenneker Consument en voeding in glasgaren- fabriek A.K.U. voor 50 Weer 4 interim bij A.K.U. Bouwproduktie steeds minder van baksteenindustrie afhankelijk VRIJDAG 16 DECEMBER 1960 PAGINA 11 ^YVUlluuux^ %ÏEEKïtf S§ wm 5? Elk jaar opnieuw geeft de Katholieke Centrale Ver eniging voor Geestelijke Volksgezondheid op haar druk bezochte jaarvergadering een in- irukwekkend getuigenis van de activiteit, welke de verschillende organen der katholieke, geeste lijke gezondheidszorg ontwikke len, om zodoende in brede kring een juist begrip te wekken voor de psychische nood in onze tijd en Van ons aller gezamenlijke ver antwoordelijkheid om deze nood met alle kracht en middelen te bestrijden. Daar de Katholieke Centrale Vereniging (KCV) haar zesde bestaanslustrum herdenkt en 1960 bovendien tot Wereldjaar is uitgeroepen voor de Geestelij ke Volksgezondheid (World Men tal Health Year), heeft men ge meend iets bijzonders te moeten doen om de ontstellende omvang en aard van de geestelijke nood, waaronder de hedendaagse mens heid gebukt gaat, aan ieder dui delijk te maken. Aan dit voorne men dankt de voortreffelijke fo to-reportage: „Zij zijn van ons ge slacht" haar ontstaan. De op drachtgevers: het Katholiek Na tionaal Bureau voor Geestelijke Gezondheidszorg en de Katholie ke Vereniging voor Behandeling en Verpleging van Geestelijk-Ge stoorden zijn ervan overtuigd, dat de tijd gekomen is om een eerlijk beeld te geven niet alleen van de geestelijke eenzaamheid der psy chisch gehandicapten, maar ook van de middelen en mogelijkhe den, waarover de wetenschap he den ten dage beschikt om deze eenzaamheid te verlichten of op te heffen. Tegelijkertijd echter bedoelt men ook een mentaliteits wijziging te bewerken. Vrij alge meen immers heerst nog de - fou tieve - opvatting, dat de „maat schappij»^ maar vooral de „sa menleving" haar plicht heeft ge daan, wanneer de geestelfjk-mis- deelden in een inrichting ver zorgd en veilig opgeborgen zijn. Zeker, een deskundige verpleging is het eerste, wat deze ongeluk- kigen behoeven, maar daarmee houden zij niet op lid te zijn van de mensengemeenschap! 5' ?evin|ken 2e" als voor de hele samen' Kaarsen verlichten donkere dagen... Examens bouwstenen voor groeiende kinderen Op wat er in rit, komt het aan: 'n produkt van MOLENAAR! Van goudverlies V.S. in derde kwartaal vloeide 1/6 naar Nederland Waar kaarsen branden is 't féést -v^ O s (Van onze verslaggeefster) AMSTERDAM, 16 dec. Dat ver standig eten moeilijker is dan het lijkt nu de wetenschap er zich zo grondig mee bemoeit, bleek gisteravond weer tijdens een lezing, die de consumenten bond voor zijn leden te Amsterdam liet houden over het onderwerp: De consu ment en zjjn voeding, door ir. A. Jans sen, plaatsvervangend directeur van de Centrale Voorzieningsdienst der ge meente Amsterdam. Allerlei zaken kwamen daarbij ter sprake, al of niet in wisselwerking met het gehoor, zoals het vitamine C gehalte in blikgroenten en diepvries, de even tuele verkieslijkheid van vitamine in buisjes boven de natuurlijke in fruit en groente, de waarde van roomboter tegenover margarine, en dergelijke. Naar bleek is het antwoord daarop meestal even gecompliceerd als de we tenschappelijke kennis die de mens zich verworven heeft en die hij in toepassing brengt. Diepvriesgroenten bevatten meer vitamine C dan ingeblikte, voorzover die na het blancheren overblijven in diepvries zowel als in blikgroenten, die beide dit proces ondergaan. Maar het gaar en warm maken van diep vries duurt langer en tijdens dat pro ces gaat er weer meer verloren. Dus het heft elkaar zowat op, voor wat het C-vitaminegehalte betreft. In hoe min der water de groenten worden ge kookt, hoe minder vitaminen verloren gaan. Spr. heeft jarenlang proeven genomen met blikgroenten en gecon stateerd dat er zeer grote marges be staan wat betreft de hoeveelheid wa- ter waarin de verschillende geconser veerde groenten zwemmen. Hij sug gereerde dat de consumentenbond hier eens aandacht aan zou wijden. Vitamines, waar men 30 jaar geleden nog niets van wist, staan midden in de belangstelling. Neem ze over het algemeen uit een buisje, zo stelde spr. voor, als geneesmiddel, dus bij een „kuur", maar als je gezond bent, doe het dan voor wat de vitamine C be treft met citrusvruchten en verse peter selie in de soep. Tomaten staan voor vitamine C hoog genoteerd, maar als ze niet in de zon gerijpt zijn, is het gehalte povertjes. Rozebotteljam, dat enkele fabrieken maken, heeft een zeer hoog percentage. Op de vraag of te veel vitamine C schadelijk is, was het antwoord dat ze zonder meer het lichaam verlaten. Te veel is overigens wèl bij alle voedings middelen schadelijk, vooral na de jeugd jaren en met name te veel vet, waarbij de cholesterol, die nu zo in de aan dacht staat, en die de vele hart- en, vaatziekten op zijn geweten heeft, ter sprake kwam. In verband met de nu vettere melk werd de magere melk poeder als een waardevol produkt aan geprezen. Moet men kinderen roomboter of margarine geven, vroeg een bezorgde moeder. Beide hebben goede kwaliteiten en beide hebben nadelen, er is geen antwoord op, want ..er is zoveel dat wü niet weten". Op de vraag of er gevaar zit in de levensmiddelen die met insecticiden zijn besproeid, meende ir. Janssen, dat de gevaren veel groter zijn van het nare feit, dat wij het afvalwater drinken van het Roergebied, waarin bestanddelen die door de bacteriën niet opgenomen worden. VAN ONS GESLACHT" Van deze gedachte zijn de samenstel lers van „Zij zijn van ons geslacht" uitgegaan. De fotograaf, Albert Ber- :ers, heeft een zware gang gemaakt Joor talrijke inrichtingen voor verschillende soorten van geestelijk-ge stoorden, waar dit leed voor hem pijnlijk zichtbaar is geworden. Met al de deernis van de rnee"i®vende mens en de hier Passende e®rbied, maar ook met de oprechtheid, die on- tijd eigen is, brengt hij in dit Doek, w'ddels ongeveer 100 foto's, ver® bev» zij" bevindingen. Het eerste deel been, diep-treffende, soms schokkende telHir van de eenzaamheid der gees- ji„p_ïestoorden; het tweede is bemoe- en de v.: het vertelt van de zorg voor tv, a w handeling van de patiënten, „A Yari de kansen, die zij hebben P Tj:pUn isolement te worden ver lost. nier spreekt de onverwoestbare n°pP. °at het geduldige werk uitein delijk t rucht zal dragen, zowel voor ^wte^eer"^0 heeft bil de fOto's een korte, zeer ter zake kundige tekst geschreven. Tezamen met een aantal, uiteraard slechts benaderende, cijfers illustreert deze de ontstellende omvang De hulpelozen zijn onze troetelkinde ren. Zij lokken onze liefde uit. Dit geldt voor zwakzinnige kinderen zogoed als voor hulpbehoeven, de ouden van da gen. Ook met de beste wil en de bes te middelen, kunnen wij niet alle ellen de wegwerken. Wij kunnen tenminste proberen de ellen de menselijk te ma ken. nafatur haeft hen tot eenzaamheid veroordeeld, onbereikbaar, vn een onwerke lijkheid, die eij met niemand kunnen delen. van de geestelijke nood. Tenslotte wor den de geestelijk-hygiënische activitei ten opgenoemd, die op het ogenblik be staan, evenals de beschikbare inrich tingen. Terecht legt de schrijver er de nadruk op, dat men in beide gevallen nog slechts van pionierswerk mag spre ken en dat spoedige, grootscheepse uit breiding dringend noodzakelijk is. De voortreffelijke typografische verzorging van dit in binnen- en buitenland unie ke boekwerk is te danken aan Albert Witte. De firma Paul Brand te Hilver sum heeft de uitgave op zich geno men. Ieder, die bekommerd is voor de mens in deze tijd, mag dit boek met „onoverdacht" laten. Solidariteit reiken" vedoeIt deze uitgave verder te de eerste met alleen, en niet op toch al hü.S, Beschreven voor de nood mn-,^ en"door-de-menselijke- nooö, maar speciaal voor da m-ote groep nog steeds onverschilligen Tn één woord: zij doet een beroep on on ze onderlinge saamhorigheid en verant woordelijkheid. Reeds hebben wM er op gewezen dat een „achter de muren geïsoleerde' daardoor niet ophoudt me demens te zijn Solidariteitsgevoel met al wie hulp behoeft is over het alge meen een van de beste menselijke ei genschappen. Tegenover de geestelijk- misdeelde heeft men echter veelal de juiste houding nog niet gevonden. In tegenstelling met het Oosten, waar al le ellende op straat wordt geëtaleerd, schuift onze maatschappij het storen de zoveel mogelijk buiten de gezichts kring. Op zichzelf beschouwd is dat, in onze omstandigheden, goed,*op voor waarde, dat wat betreft de geeste lijk-gestoorden het isoleren in een inrichting niet gelijk staat met het af schuiven van alle verdere verantwoor delijkheid of het zich-tevreden-stellen met voor hen te zorgen via de belas tingen en materiële giften, waarna men overgaat tot de orde van de dag. Wij moeten ons bewust blijven van hun aan wezigheid en hulpbehoevendheid. Zij zijn immers „van ons geslacht", zij blijven onze medemensen, „de ar men",. die wij, naar het woord van Christus, „altijd bij ons zullen hebben". Wij moeten in dit woord niet zozeer een profetie als veeleer een opdracht zien, die ons zeker een bijzondere taak oplegt t.a.v. de armen-van-geest. Het gaat bovenal om oprecht mee leven, om het diepe besef, dat hier tal rijke mede-leden van de ene, grote mensen-familie in vaak onvoorstelba re, geestelijke nood verkeren, kortom: het komt er voor ons op aan langza merhand iets te gaan begrijpen van de „geneeskracht der liefde". Terecht zegt Daniël de Lange, dat de ontwik keling èn de misvorming van da geest plaats heeft in het subtiele spel der menselijke relaties, en dat dus de zorg voor de geestelijke gezondheid een uitgesproken sociale zorg is gewor den en de behandeling een veelomvat tende werkzaamheid op tal van terrei nen. De juiste houding van de gezon de mens tegenover zijn geestelijk-ge handicapte naaste is bovendien een ui terst voorname voorwaarde om de pre ventieve gezondheidszorg zo vruchtbaar mogelijk te maken. In ons land is rie geestelijke gezond heidszorg confessioneel georganiseerd. Dat is goed en noodzakelijk. Tussen de verschillende groeperingen heerst een voorbeeldige samenwerking, die uitmondt in de Nationale Federatie voor Geestelijke Volksgezondheid. Er is hier sprake van een welbewuste so lidariteit op vaderlands niveau. Of schoon het initiatief tot en de uitgave van „Zij zijn van ons geslacht" van katholieken tiuize is, heeft men er toch, nadrukkelijk wetens en willens, zorg voor gedragen dat dit boek elke Ne derlander zonder enige reserve aan spreekt, van welke richting hij ook mo ge zijn. Er staat hier immers een na tionaal belang op het spel, het gaat om een taak. die ieder op zijn wijze heeft te vervullen. Er wordt in de brochure op gewe zen, dat de werkelijke zorg voor de geestelijk-gestoorde mens nog zeer jong is. Anderhalve eeuw geleden werden geesteszieken nog als misdadigers, en neurotici als lastposten beschouwd; de dagen, waarin het ontspoorde kind en de kennelijk-gestoorde misdadiger als volledig-verantwoordelijk door de rech ter gestraft werden, liggen vlak achter ons. Nu weet men gelukkig, dat hier sprake is van ziekte en niet-anders-kun- nen, wat een snelle ontwikkeling heeft veroorzaakt van verzorging en verple ging naar behandeling en genezing. Men heeft bovendien oog gekregen voor de talrijke factoren buiten de patiënt, die hebben bewerkt, dat déze mens op déze wijze ziek werd. Door een vroeg tijdige en juiste behandeling kunnen de stoornissen in het psychisch leven in vele gevallen worden genezen of min stens in hun gevolgen beperkt. De psy chiatrische inrichting is daardoor van een bewaar-plaats van patiënten, die niet meer in de samenleving konden worden gehandhaafd, geworden tot een ziekenhuis, waar men voor een gene zende behandeling zijn toevlucht neemt. Het percentage van patiënten, dat de inrichting als hersteld of genoegzaam- hersteld kan verlaten, is dan ook in de laatste jaren gestegen van 50 pet. tot 75 pet. In vergelijking met vroeger is de verzorging van geestelijk-gestoorden nu niet meer uitsluitend een kwestie van charitas, maar van medische weten schap, althans wat de behandeling van de afwijking betreft. Op deze behande ling kan de mens een elementair recht doen gelden. Dit geeft de brochure nog een twee voudige, nieuwe zin; vooreerst richt zij „dus" een dringend appèl tot de over heid om het, middels zeer ruime finan- tiële steun, onverwijld mogelijk te ma ken op het hoogste peil te werken. Een breed opgezet, wetenschappelijk onderzoek, speciaal op het gebied der zwakzinnigheid, waartoe alle beschik bare krachten dienen te worden gebun deld, lijdt geen uitstel meer. Op de tweede plaats doet de brochu re een letterlijk „smekend" beroep op jonge mensen om de opleiding tot ver pleger of verpleegster in psychiatrische inrichtingen te kiezen. Momenteel is de toestand zo, dat vele afdelingen moeten gesloten worden of tijdelijk geen nieu we patiënten meer kunnen opnemen uitsluitend op grond van een nijpend tekort aan personeel. Verleden jaar was dit tekort verantwoordelijk voor het af wijzen van 800 patiënten, die verpleging behoefden, en wier kansen op genezing daardoor ernstig geschaad werden. Want hoe vroegtijdiger de behandeling, hoe groter de kans op genezing. Wil men enigszins verantwoord kunnen werken, dan zou het verplegend perso neel nu duizend man sterker moeten zijn! Het kan zijn nut hebben in dit verband eraan te herinneren, dat dit beroep zeer veel te bieden heeft. Zo als uit het bovenstaande reeds duide lijk geworden zal zijn, bestaat de zorg voor geestelijk gestoorden tegenwoor dig niet meer uitsluitend uit verzor ging of ver. lcging, maar eist zij wer kelijke deskundigheid, waardoor het verplegend personeel tot actieve mede werkers van de medische staf wordt gepromoveerd. In onze samenleving, zo besluit de brochure, vormt de geestelijke onge zondheid de ernstigste bedreiging voor de mens, zijn gezin en zijn kinderen, voor zijn werk en zijn geluk. Alle licha melijke ziekten zinken in het niet te genover de omvang van de psychische nood. Het is de hoogste tijd dit te besef fen en naar het verworven inzicht te handelen. L. v. W. (Advertentie) ARNHEM, 16 dec. De Algemene Kunstzijde Unie en Pittsburgh Plate Glass International S.A. te Genève heb ben besloten tot de vestiging van een fabriek voor glasgaren en glasvezel. Dit is het resultaat van de in februari van dit jaar aangekondigde studie van beide ondernemingen over dit onderwerp. A.K.U. en P.P.G.I., welke laatste tot het Amerikaanse Pittsburgh Plate Glass concern behoort, zullen een nieuwe ven nootschap oprichten waarin beide voor 50 pet. deelnemen. De bouw der fa briek en de technische installatie zul len in hoofdzaak worden verzorgd door P.P.G.I., terwijl de nieuwe vennoot schap gebruik zal kunnen maken van de diensten der verschillende A.K.U.-af- delingen. Pittsburgh Plate Glass Company, de moedermaatschappij van P.P.G.I., houdt zich reeds 77 jaar bezig met de fabricage van glas. Zij zal haar tech nologische kennis, ervaring en octrooien op het gebied van de produktie van glasgaren en glasvezel inbrengen. AKU zal haar vijftigjarige ervaring en kennis als producent van garens en vezels ter beschikking stellen van de nieuwe vennootschap. Glasgaren en glasvezel worden voor verschillende doeleinden toegepast. Een van de belangrijkste daarvan is de wa pening van kunststoffen. Voorts zijn er in betekenis toenemende mogelijkheden in onder meer de textiel-, electro-tech- nisehe en papierindustrie. De produkten van.de nieuwe fabriek zullen in Nederland en daarbuiten wor den verkocht. De fabriek zal aanvanke lijk 150 werknemers tellen. De plaats van vestiging zal later bekend gemaakt worden. Verwacht wordt dat de pro duktie in 1962 een aanvang zal nemen. (Advertentie) ARNHEM, 15 dec. De Algemene Kunstzijde Unie keert zo deelt zij mede over het boekjaar 1960 een onveranderd interim-dividend van vier procent op de gewone aandelen uit. De datum van betaalbaarstelling zal op de gebruikelijke wijze bekend gemaakt worden. (Over 1959 werd in totaal 16 pet. uitgekeerd). NIJMEGE 14 dec. Kand. soc. wetensch.: mej. D. H. van Heivoort, Boxtel en de heren J. A- Handojosoe- marto, Nijmegen; H. H. Cremers, Heer len; H. P. Schmitz, Nijmegen en B. A. Annink, Hengelo O. AMSTERDAM, 14 dec. Doet. En gels; mej. W. J. Mejjer en de heer M. Stam, Amsterdam. Kand. rechten; mej. M. Coeterier en de heren O. van Haar lem, Amsterdam en A. T. Verkerk, Alkmaar. Doet. Frans: de heer Sj. de Vries, Overveen. Doet. econ. de heren Tjio Eng Tjiang, F. Botman en P. F. Anink. Amsterdam. Kand. theologie de heer P. ,de Haan, Amsterdam. Bevor derd tot accountant de heren Z. Hes- linga, Diemen; R. Lindeman Haarlem en W. van Roon Eindhoven. Tolk-ver- taler Spaans de heer D. G. Remmers, Amsterdam. (Advertentie) (Van onze verslaggever) ARNHEM, 1 5dec. De baksteen industrie is tengevolge van omstandig heden welke ten dele niet op korte ter mijn te voorzien waren, in een situatie gekomen, waarin het voldoen aan de beheofte van de binnenlandse markt in het gedrang dreigt te raken. Naar raming kan in het komende jaar gere kend worden op een produktie van on geveer 1620 miljoen metselbakstenen. Hierbij komt een mogelijk te verwach ten invoer uit België van veertig mil joen, waardoor in 1961 in totaal 1660 miljoen stenen beschikbaar zouden ko men. Daartegenover staat een binnen landse behoefte van 1570 stenen, ter wijl bü eenzelfde exportcijfer als in 1960 voor de uitvoer 200 miljoen be schikbaar moeten zijn, zodat er in to taal 1770 stenen nodig zijn en een te kort van 110 miljoen verwacht kan wor den. Dit deelde de heer O. C, Huisman, voorzitter van de vereniging „De Ne derlandse Baksteenindustrie" vandaag mee op de Baksteendag. De industrie levert zelf een bijdrage om het tekort op te vangen door vrijwillig het kwan tum te exporteren bakstenen te beper ken tot ongeveer 140 miljoen, hoewel dit een nadelig prijsverschil oplevert van 15,per duizend stenen. De heer Huisman wees op de moei lijkheden voor de fabrieken van min der grote omvang, die altijd nog ca. 40 pet. van de totale produktie leve ren, omdat zij door de huidige loon- en prijspolitiek geen middelen over houden om te investeren, teneinde tot een zeer moderne bedrijfsvoering te komen. Indien, zo meende hij, het investe ringsniveau zowel in de woningbouw als in de overige bouwsectoren op een redelijke hoogte wordt gestabiliseerd en daaromtrent voor een langere termijn duidelijke vooruitzichten bij de baksteen industrie zullen ontstaan, zal de schaar ste aan metselbaksteen door nieuwe krachtsinspanningen en niet uitgesloten omschakelingen in de grofkeramische industrie, snel overwonnen kunnen wor de. Verkorting arbeidstijd De baksteenindustrie heeft het voor nemen om in het jaar 1961 te komen tot een systematische verkorting van de arbeidsduur, die geleidelijk zal wor den ingevoerd, zodat er met ingang van 1 januari 1962 een 5-daagse werk week van 45 arbeidsuren zal zijn. Door de steeds verder doorgevoerde mechanisatie is het aantal arbeiders van 10, dat in 1947 voor de vervaardi ging van 1 miljoen bakstenen nodig was, gedaald tot 5, in bepaalde geval len zelfs tot 3 en 4. De bruto-lonen van maximaal 44,plus 20 pet so ciale lasten zijn inmiddels gestegen tot 92,— plus 34 pet sociale lasten, het geen neerkomt op een verhoging van de loonkosten, die altijd nog rond de 45 pet van de kostprijs uitmaken, met circa 130 procent. Nu bedraagt het aan tal arbeiders in de baksteenindustrie ongeveer 11.000. De heer Huisman deelde tenslotte mee dat de aanzienlijke vraag naar de gebakken straatsteen voornamelijk voor de aanleg van straten en pleinen in de stadsuitbreidingen een jaar- produktie van rond 500 miljoen in waal formaat noodzakelijk maakt. Dr. A. Hendriks ing., directeur van het Economisch Instituut voor de Bouw nijverheid, hield een inleiding over de verhouding baksteen en bouwproduktie, waarin hij liet uitkomen, dat de bouw produktie steeds minder afnhankeljjk wordt van de baksteenproduktie. Op grond van de thans ter beschik king staande gegevens en uitgaande van de huidige situatie kan worden gesteld, dat een geleidelijke verdubbe ling van de omvang van de bouwpro duktie mogelijk is, terwijl het aantal metselaars niet toeneemt. De uitbreiding van de voorraad bouw- werken blijft achter bij de bestaande behoefte. Voor het in stand houden van de voorraad bouwwerken is een regel matige vervanging nodig. De op de ver vanging gerichte produktie blijft jaar lijks naar schatting meer dan één mil jard gulden beneden het noodzakelijke nivccu. (Advertentie) Voor kinderen in de groei is een aanvulling op de gewone maaltijden noodzakelijk. Daarom maakt kinder voedingexpert Molenaar nu Happy Food. Voor weerstand, voor groei kracht - voor gezonde, sterke kinderen: Molenaar's Happy Food. Eén cake per dag is al voldoende! rijst-kindermeei, kinderbloem, suiker, verse eieren, honing. WASHINGTON, 15 dec. Van de 631,6 miljoen dollar aan goud, dat in het derde kwartaal van dit jaar uit de Amerikaanse reserve naar andere lan den vloeide, ging voor 110 miljoen dol lar naar Nederland. Dit is door het Amerikaanse ministerie van Financiën bekendgemaakt. Naar Engeland ging voor 200 miljoen dollar, naar Zwitser land voor 159,7 miljoen dollar naar Frankrijk voor 56,3 miljoen dollar en naar België voor 7 miljoen dollar. Het tekort op de Amerikaanse beta lingsbalans bewoog zich in het derde kwartaal van dit jaar op een jaarni veau van 4,3 miljard dollar. (Advertentie)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1960 | | pagina 11