N\
Voorbereiding - geestelijk
lichamelijk - is belangrijk
Winterse sport èn vakantie
in de winter zonder sport
Gevaarlijk
ja, voor
waag
halzen
VERBINDINGEN MET
DE HELE WERELD
STORINGEN IN TELECOMMUNIGATIE
IONOSFEER,
spiegel voor
radiogolven
Voor de luxueuzen
en de sportleven
Altijd zon, altijd
onvoorbereid
Gevaarlijke
bezigheid
Zorg voor
kleding
ZATERDAG 24 DECEMBER 1960
PAGINA 1J
horst]
De eerste sneeuwvlokjes zijn
al gevallen. Vieze, natte
sneeuw, die de straten
Slibberig heeft gemaakt, een aan
lag ondernam op de schoenen en
daardoor het uiterlijk van de
Winterse stad grauw en somber
^erd. Ongezellig en ongezond
^eer, dat noodde tot een tijdelijke
plicht naar beter oorden. Geen
ponder, dat in tal van huiska
mers plannen worden beraamd
^or een wintervakantie. Maar
waarheen? Zonnige stranden,
•Jeerljjk zeewater: ze zijn te ver
V.eg. En toch worden de treinen,
j*e. beginnend met de kerstdagen,
m^ar vooral in januari en febru-
ri Nederlandse vakantiegangers
aar het buitenland voeren, steeds
r- Extra treinen worden zelfs
^gelegd.
ie we
londe
se br
gewee
Iboro
ontpop
ierkr
naar
tier as!
voor
>ugh,
an ge J
van d"
jveen hj
gekome*
Sir WW
die tw
zijn. I
ruim 1
ibe *1,
I kw>^,
1 e,enaeP
i als 8 p.
ln®ei
oort
verdof'
zou zU°!
nog mei
llllllllllllllX
floor
voor i
aan-
ewon-
n het
>uwen
gd bij
•ekke-
meest
onder
vaar-
1862,
igelse
daar-
lat zo
hem
waar-
rawski
,,De
ifiek,
zich
bijna
alsof
.11 in
een
oden
door
no
zic:
■vtJfe-
zes
'aldus
|urois
v, de-
..gels-
was,
leken
teslist
loen,
wor-
zijn
hun
aan
-ïierd
het
Nie-
ïïnge-
hebt
hzelf
rus-
ezen
Pat en
Ueen
VAT
Zon en licht in een sombere tijd
In de wintermaanden vervoeren de lijnbussen in hoofdzaak toeristen, die vanuit de wat lager gelegen dorpjes, waar zij
hun hotelletje hebben, naar boventrekken Bij de bussen zijn speciale voorzieningen getroffen voor het vervoer van de
voor skiërs onontbeerlijke uitrustingsstukken.
li#
moeten zijn. Dat voorkomt teleurstel
lingen. In het intieme hotelletje van
het pittoreske dorpje zal hij zich wat
moeten behelpen. Enook dat
vergete men niet, hoe hoger men het
zoekt in de hergen, hoe duurder alles
wordt.
e keuze van de plaats is dus niet
zo'n eenvoudige zaak als men
aanvankelijk wel zou denk^
Die keuze wordt nog moeilijker ge
maakt. Men bekijke maar eens de fol
ders van de talloze wintersportplaat
sen er komen er elk jaar meer bij
die dingen om de gunst van de toe
risten. Allemaal voorspellen zij een
stralend blauwe lucht en dus veel zon.
Allemaal laten zii ook weten, dat bij
hen altijd de heerlijke sneeuw in over
vloed te vinden is. Daarom is het niet
onverstandig om advies in te winnen
bij een neutrale" instantie. Bij de Ne
derlandse Skivereniging bijvoorbeeld,
die op dit terrein een reputatie heeft
op te houden.
Goed, u gaat naar de wintersport.
Wanneer? De overlevering zegt, dat
januari een slechte maand is. Maar,
is dat zo? Om te beginnen kunnen wij
u uit eigen ervaring vertellen, dat
januari heerlijk zonnig en met voldoen
de sneeuw kan zijn. Later in het jaar
is de zon natuurlijk wat milder, maar
daar staat tegenover dat in vrijwel al
le wintersportplaatsen voor de maand
januari een niet onaantrekkelijke re
ductie op de prijzen gegeven wordt.
Waarom daarvan niet te profiteren?
hfruari,is bovendien de maand van de
k'assieke wedstrijden: 8 en
14 januari i Adel.bode„, 11 tot en met
iimuarl rt? t i?rLndeIwa,d> 11 en 15
gen en ?o ^"horn-rennen in Wen-
7 n en 40 en 21 Januari <je Hahnen-
kamm-rennen in Kitzbuhei. tiannen
hJÏhavlï™kanin,f\,men talloze rmme plateaux, waar de gevorderde
skiër zien voiop kan uitleven in de beoefening van zijn geliefde sport
J\j «derland heeft de wintersport
•I V ontdekt als een verrukkelijke
en vorm van het vinden van zon
m in een sombere tijd, als een
iv, Raming vol rust en gezondheid
e gejaagde levensloop van elke
als vakantie?
wij dan plotseling zo sportief
t-n
Winter sport
Oew WV
dg jtrden? „What's in a name," zeggen
*n0elsen. Zo ook hier. Want „win
tersport" is in de laatste jaren uit-
gegroeid tot een heel ruim begrip, dat
zotcel de winterse sporten als een
vakantie in een winters berglandschap
zonder sport omvat. Daarmee is
reeds een soort van onderscheid ge
maakt tussen hen, die de treinen naar
Oostenrijk en Zwitserland en in iets
mindere mate naar Duitsland, Frank
rijk en Italië gaan bevolken. Men kan
de groep ook anders indelen. Bijvoor
beeld in hen, die er een luxueuze trip
van willen maken en zijdie nu eens
lekker sportief willen zijn. Dat laatste
impliceert overigens bepaald niet, dat
de luxueuzen geen sport zullen
beoefenen en omgekeerd.
Het Is echter wel belangrijk bij
het plannen maken om te weten wal
men wil: actief meedoen met hel
spel op de lange latten, genieten van
de natuur in haar donzen vacht, com
fortabel willen leven of zich onder
dompelen in de romantische een
voud van een dorpshotelletje. Want,
zij of hij die voor het eerst ,,naar
de wintersport gaat" en niet de be
doeling heeft om het accent te leg
gen op sport, doet er verstandig aan
om de als sportief bekend staande
plaatsen, en nu bedoelen wij die
plaatsen, waar de beoefening van de
wintersport hoogtij viert te mij
den. De .luxueuze" zal er voorts op
voorbereid moeten zijn, dat hij de
typische gezelligheden van de kleine
wintersportoorden gaat missen en
bovendien het risico loopt lang te
moeten wachten bij de skiliften. En
de „sportieve" zal dan ook sportief
Zo zijn wij intussen aangekomen bij
de sport, waarvoor een winterse
accommodatie en in het bijzonder
de sneeuw noodzakelijk is: het skiën.
Laten wij beginnen met een goede
£aad: „Ga er niet onvoorbereid aan
begmnen." Niet, dat het niet mogelpk
°m vandaag, zoals alle voorgaande
nog volledig ondergedompeld
,,2„m„de maalstroom van het le-
af „5 daS en pak weg overmor
gen de eerste schuchtere pogingen aan
te wenden om zich op lange latten
voort te beweger». Dat kan natuurlijk
best. Men loopt echter we] het risico
de eerste drie, vier dagen te verme
len, althans het plezier ervan gedeel-
telijk te vergallen door dodelijk moe
te zijn. Want, skiën is in zekere zin een
vermoeiende bezigheid.
Daarom is het zeer aan te bevelen
om zich zowel lichamelijk als gees
telijk enigszins voor te bereiden op
deze vorm van vakantie houden. Het
lichamelijke bestaat hierin, dat men
enige moeite neemt om de stijve
spieren en de straffe botten wat los
ser te maken. Dat kan op verschil
lende manieren gebeuren. Men kan,
voor zover mogelijk, een typische
ski-gymnastiekcursüs volgen. Er
worden in ons land talloze van deze
gerichte oefenreeksen gehouden en
het voordeel ervan is, dat iets
van de sfeer, die men straks in het
vakantie-oord zal aantreffen, reeds
is overgewaaid naar de zaal waar
men zich voorbereidt op het komende
wintersportfestijn. Men kan de licha
melijke voorbereiding ook zoeken in
allerlei huiselijke dingen. Bijvoor
beeld door de auto zo nu en dan
eens aan de kant te zetten en een
aantal boodschappen per fiets te
doen. Of door op een drafje de spurt
naar de op sluiten staande sigaren
winkel te maken. Of door 's mor
gens een kwartiertje eerder op te
staan en de radio-uitzending van de
ochtendgymnastiek niet alleen te be
luisteren, maar er aan mee te doen.
Kortom, er zijn vele mogelijkheden.
En het geestelijk prepareren van de
wintersportvakantie? Dat bestaat uit
het zich verschaffen van enige theore
tische voorkennis van de bewegingen,
die op de ski's uitgevoerd moeten wor
den. Het is niet alleen nuttig om te
voren enigszins te weten, wat er straks
gaat gebeuren ais de „klas" op het
witte tapijt bijeen is om wegwijs te
worden gemaakt in de geheimen van
het lopen op latten. Men moet er bo
vendien rekening mee houden, dat een
ski-leraar niet uren kan stilstaan bij
het onderricht in de diverse bewegin
gen; dat hij ze dus niet uitputtend kan
behandelen. Wie dus al enigszins ver
trouwd is met de typische termen en
bovendien enige notie heeft van de
principes, waarop al deze bewegingen
rusten, zal niet alleen des te sneller
vorderingen maken, maar ook het ge
noegen van de wintersport intensiever
kunnen savoureren. De boekhandelaar
kan u voor een geringe prijs op de
goede weg helpen. Hij zal u uit de win
tersportliteratuur de boekjes „Modern
Skiën" van R. de Bruine of „Schijn
werpers op wintersporten" van B.
Baanen kunnen aanwijzen.
Tenslotte nog een belangrijk onder
werp, dat voor het vertrek naar de
oorden met de zon, de sneeuw en
de gezondheid degelijk aangepakt moet
worden: de uitrusting. Er zijn enkele
kledingstukken, die men beslist niet
mag vergeten en die bovendien in ons
land heel goed zijn aan te schaffen.
Dat zijn ski-pantalon (waterafstotend),
windjack, handschoenen of, nog beter,
wanten, minstens twee truien en
men bedenke daarbij, dat twee dunne
truien meer warmte geven dan één
dikke een muts, twee paar wollen,
onontvette, geiteharen sokken, die over
de gewone sokken en onder de ski
broek gedragen moeten worden, een
of meer sportieve shirts en.een
zonnebril.
Dan resten ons nog de schoenen en
de ski's. Men kan ze natuurlijk in Ne
derland kopen, men kan ze echter ook
huren in de plaats waar men de win
tersportvakantie doorbrengt. Wat de
schoenen betreft: bergschoenen zijn
geen ski-schoenen. Ski-schoenen zijn
alleen en uitsluitend te gebruiken voor
de wintersport. Zij moeten voorts vol
komen passen, vooral bij de hiel goed
sluiten en de tenen enige bewegings
ruimte geven. Ze zijn bovendien niet
goedkoop. Het kan dus van heel wat
factoren afhangen of men ze zich wil
aanschaffen of ter plaatse huren. De
portemonnaie speelt een niet te ver
waarlozen rol, maar ook de gedaJhte
of men voor één keertje denkt te gaan
of veronderstelt het niet bij die ene
keer te zullen laten. Voorts een goede
raad, voor hen die de ski's gaan hu
ren en zeker voor hen die overwegen
ze te kopen. Neem een paar met een
veiligheidsmontuur. De bindingen
springen bij het vallen open en zij ge
ven daardoor een beveiliging van zo'n
zestig procent.
Beveiliging! Daar duikt plotseling
het schrikbeeld van de gebroken
ledematen op, van de vakantie
gangers, die in het gips verpakt uit de
treinen stappen. Is de wintersport zo
gevaarlijk? Ach, het valt wel mee. Het
spreekt natuurlijk tot de verbeelding
als er een trein met wintersportgan-
gers leegstroomt en men ontdekt enke
le „slachtoffers". Dan ziet men al de
anderen met de gezonde, gebruinde
gezichten, de frisse blossen op de wan
gen en de ontspannen oogopslag niet
meer. Maar weet men ook, wie door
gaans de brokken maken? Dat zijn zij,
die zich niet bekommerd hebben om
de voorbereiding; die in een overmoe
dige bui meenden zich de allure van
een wereldkampioen te kunnen aanme
ten of die de aanwijzingen van de ski-
Ieraar in de wind geslagen hebben. Zü,
die de behoefte hebben om tot de ca
tegorie van waaghalzen gerekend te
worden, zouden wij de volgende goede
raad willen geven: Ga nooit alleen op
avontuur, want het is niet prettig om
enige uren in de sneeuw te liggen, als
maar uitkijkend naar een toevallige
voorbijganger, die het apparaat van de
eerste hulp bij ongelukken in werking
moet stellen.
RUUD VAN DEN HENDE
Na enige uren van intensief bewegen op de lange latten is het heerlijk rusten
in de milde zonnewarmte.
P.T.T.
houdt voortdurend
de zon in het oo
Naar de wintersport gaan, betekent ook: het houden van een winterse vakantie
zonder sport. In het besneeuwde berglandschap kan men verrukkelijke wande
lingen maken.
Wie wei eens in dt omgeving van
Scheveningen of Kootwijk Radio
is geweest heeft daar ongetwij
feld het indrukwekkend aantal hoge en
lage antennemasten gezien. Vanuit
Kootwijk worden via de aan de masten
opgehangen antennes de vaste radio-
telegrafieverbindingen over de gehele
wereld bediend. Uit Scheveningen wor
den de scheepsverbindingen onderhou
den. Berichten van velerlei aard en
belang beginnen daar hun wereldreis.
Of die reis voorspoedig zal zijn, hangt
af van een aantal factoren die de tech
nici van "e PTT niet allemaal in de
hand hebbe Een van de bronnen ran
storing is de zon. Om de hinder ten
gevolge van de zonnestoring tot een
minimum te beperken, werkt een spe
ciale afdeling van de PTT aan het
onderzoek van de zon.
Ook de zorg voor de goede radiover
bindingen berust in ons land bij de
PTT, die, om al haar diensten goed te
laten functioneren, zich voortdurend op
de hoogte houdt van de meest betrouw
bare en veiligste wegen. Ten aanzien
van de radioverbindingen sparen de
PTT-technici geen moeite om hun zen
ders in topconditie te houden. Ondanks
een uitstekend werkende apparatuur
kan een radiotelegrarr toch onherken
baar verminkt op de plaats van bestem
ming aankomen. Storende invloeden
tussen zend- en ontvangstation zijn
daarvan de oorzaak. Voor de PTT is
het dus an belang te onderzoeken
waar en waarom de storing kan op
treden.
Teruggekaatste golven
Een radiobericht dat van Kootwijk
Radio vertrekt met bestemming bij
voorbeeld i'ew York, kan die afstand
niet ineens overbruggen. Radiogolven
zijn elektromagnetische trillingen. Ze
kunnen zich juist als licht, ook een
elektromagnetische trilling, alleen
maar rechtuit voortplanten. De snel
heid waarmee dat gebeurt is de snel
heid van het licht, driehonderdduizend
kilometer per secunde. Hoe kan nu een
radiogolf toch oir. de aarde heen gaan?
In de atmosfeer van de aarde zijn op
enkele honderden kilometers hoogte
enige geleidende lagen, die deel uit
maken van de aardse ionosfeer. Wordt
een radiosignaal uitgezonden dan zal
het op een hoogte van ongeveer 300
kilometer een van die lagen de F
Jaag ontmoeten. Het hangt nu van
de gebruikte golflengte af of de radio
golf door de ionosfeer heen zal gaan
dan wel zal worden omgebogen terug
naar de aarde. In he laatste geval
kan het signaal uiteindelijk te bestem
der plaatse worden ontvangen.
Over het algemeen worden de radio
golven met een golflengte van 0 tot
60 meter ongehinderd op deze wyze om
de aarde heen gevoerd. De kortere gol
ven gaan door de ionosfeer heen en
verdwijnen uiteindelijk in de ruimte.
Omgekeerd kunnen uit de ruimte alleen
radiogolven korter dan ongeveer 10
meter de aardoppervlakte bereiken.
Het bestaan van de ionosfeer is dus
noodzakelijk om korte-golf-radioverbin-
dingen mogelijk te maken. Die iono
sfeer nu bestaat bij de gratie van de
zon: de zonnestraling zorgt er namelijk
voor dat van de atomen in de hoge de
len van onze dampkring elektronen
worden losgeslagen en het zijn de elek
tronen, die er voor -zorgen dat hei
radiosignaal weer naar de aarde word
teruggebogen.
Storende zon
Maar de zon Is er ook de oorzaak
van, dat de ionosfeer niet altijd dir
mooie spiegel voor radiogolven is. Doo-
storingen op de zon kan de ioniserende
straling, die de elektronen van de
atoomkernen slaat, plotseling sterk
toenemen. Hierdoor wordt het aantal
elektronen ln de lagere ionosfeer veel
groter. De radiogolven worden nu niet
meer weerkaatst maar geabsorbeerd.
Het radiobericht dat tijdens een derge
lijke storing wordt verzonden, kan de
lange reis naar de plaats van bestem
ming niet tot een goed einde brengen.
Het signaal wordt sterk verzwakt of in
het geheel niet ontvangen. Door magne
tische stormen kan een bericht soms
zells op een geheel andere plaats dan
bedoeld terecht komen.
De PTT heeft een aparte afdeling,
ionosfeer en Radioastronomie, die het
wetenschappelijk onderzoek van de io
nosfeer uitvoert. Omdat het niet moge
lijk is het gedrag van de ionosfeer te
begrijpen zonder over de beste inlich
tingen betreffende de zon te beschikken,
is het onderzoek van de zon en haar
invloeden op het radioverkeer een be
langrijk onderdeel van de werkzaam-
heden van de kleine groep specialisten.
In de jaren na de tweede wereld
oorlog werden de grondslagen gelegd
voor het oprichten van deze afdeling
(op 29 februari 1952). In 1946 waren
zeer grote storingen in het radiover
keer opgetreden waarbij bijna alle in
ternationale radioverbindingen werden
verbroken. Zelfs in de toen bijeen zijnde
vergadering '-an de Verenigde Naties
is door verschillende afgevaardigden
aangedrongen op versterking van het
wetenschappelijk onderzoek van de io
nosfeer en de oprichting van waar
schuwingsdiensten. Door deskundig on
derzoek v veel waarnemingsmateri-
aal zouden het gedrag van de ionosfeer
en het optreden van ernstige storingen te
voorspellen zijn.
Voortdure-.de waarneming van de
zon is daarvoor nodig. In Nederhorst
den Berg staan de PTT-ontvangers af
gestemd op de signalen van verweg
gelegen buitenlandse zenders. Ook
staan er de gevoelige meetapparaten
van de afdeling Ionosfeer en Radio
astronomie. De sterkte waarmee de
buitenlandse zenders worden ontvangen
wordt voortdurend geregistreerd. Te
vens wordt op een aantal golflengten
tegelijk de intensiteit van de radiostra
ling van de zon op golflengten korter
dan 10 meter gemeten. Door optreden
de variaties met elkaar te correleren
gaat men na welke verschijnselen op
de zon verantwoordelijk zijn voor de
storingen in het aardse radioverkeer.
De hele dag
Om een continue observatie van de
zon te realiseren is één waarneem-
post niet .oldoende. Op een gegeven
ogenblik za) de zon voor zo een post
onder de horizon verdwijnen. De PTT
beschikt behalve in Nederhorst den
Berg evenwel ook over radiotelesco
pen te Paramaribo en te Hollandia.
Hierdoor is men in staat om de zon
inderdaad de volle 24 uur van de dag
continu waar te nemen. Zeer v-el
materiaal heeft men al kunnen ver
zamelen en men heeft de oorzaak
van veel storingen kunnen achter
halen.
Gedurende het afgelopen Internatio
nale Geofysische Jaar heeft de PTT
door de werkzaamheden van haar af
deling Ionosfeer en Radioastronomie
IRA een bijzonder goed figuur ge
slagen, dooi de vele waardevolle me
tingen die gedaan zijn. Door de snelle
berichtgeving over de eigen zenders
konden tijdig de nodige inlichtingen
over op handen zijnde storingen worden
verkregen en waarschuwingen worden
gegeven.
Het onderzoek door de PTT is uiter
aard in do eerste plaats bedoeld voor
de eigen dienst. Men heeft nu eenmaal
de taak om te zorgen voor goede ver
bindingen over de gehele werelc. Het
is duidelijk dat de na 1958 geprolon
geerde samenwerking van geleerden en
technici voor IRA van groot belang is,
ook al beschikt deze afdeling over veel
eigen waarnemingsmateriaal.
Het onderzoek van de relaties tussen
de aarde en de zon met behulp van
radioastronomische waarnemingen door
de PTT is een voorbeeld van mooi
wetenschappelijk onderzoek, dat in de
wetenschappelijke wereld op grote
waarde wordt geschat. Anderzijds dra
gen de verworven inzichten er toe bij
dat men het hoofd kan bieden aan de
moeilijkheden die de telecommunicatie
van de zijde van de zon ondervindt.
Interferometrie-antenne voor plaatsbepaling van radio-ruis-actieve vlekken
op het zonneoppervlak.
WINTERSPORT
(■IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllllllllllllllillllllllllMIIIIIIIIIlllllllllllllllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIiinilllllllllllllllllilllllllllllIinilllllllllllllllllllllllllllllll
iiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiHiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiii»ii'|l,lll,i|l|i|llllllllll,lll|i|i|,l"""",llll"i"""|!""l,l",,"ll,lll,ii"|i|
