DE KABINETSCRISIS
Politieke barometer lijkt
iets vooruit te gaan
HOLIDAYS
Regering wijst
socialisten van
Regeringsgebouwen dooi
militairen bewaakt
eisen van
de hand
r
A.R.-gemoederen gekalmeerd n
langdurige besprekingen
P.v.d.A. BLIJFT
IN OPPOSITIE
Wegverzakking door de regen
Spanning in België neemt toe
Interessante zaak
Ontploffing in
Leverkusen
Koning Boudewijn
weer in Brussel
Het
weer
Botsingen worden
onvermijdelijk
Rode straat-terreur
duurt voort
ejorêyou vuy!
Suède dames- en herenjasjes
Morgen meer wind
4
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 29 december Het ziet er naar uit, dat een van de
hindernissen die men zal moeten nemen om de politieke crisis,
ontstaan door het optreden van de protestants-christelijke partijen
in de Tweede Kamer, definitief op te lossen, inderdaad zal worden
gehaald. De rust in de A.R.-partij is althans na langdurige bespre
kingen gisteren in Utrecht thans enigszins teruggekeerd en prof. de
Gaay Fortman kan vandaag met zijn arbeid verder gaan. Alles hangt
echter af van de vraag of de andere fracties, die met geestverwan
ten in het kabinet vertegenwoordigd zijn, genoegen zullen nemen
met de resultaten van hetgeen in Utrecht is besloten. Het is nog
niet duidelijk of de informateur daar zo gemakkelijk uit zal komen.
Wanneer de A.R.-minister van Aartsen zodanige toezeggingen gaat
doen, dat nu niet de K.V.P. en de V.V.D. die deze minister tijdens
het moeilijke debat over zijn begroting hebben gesteund als
overwinnaars uit de strijd om meer woningen naar voren komen,
maar de beide partijen die in dat debat juist door hun revolutionair
optreden de minister in een onmogelijk parket hebben gebracht, dan
Zijn de verhoudingen tussen de fracties onderling natuurlijk bedorven.
Verklaring
Oppositie
Ged. Oude Gracht 70
Telefoon 10454
BRUSSEL, 29 dec. (ANP, Rtr.,
U.P.I.) De Belgische regering
heeft gisteren twee beslissingen
genomen, waaruit blijkt dat zij
nog steeds vastbesloten is zich tot
het uiterste te verzetten tegen de
socialistische „terreur van de
straat". Premier Eyskens ontving
gistermiddag een deputatie
vier man van de socialistische
partij, die eiste dat het parlement
onmiddellijk bijeengeroepen zou
worden. De premier wees deze
eis echter van de hand. Ook eis
ten de vier socialisten, dat de
regering haar befaamde „Een-
heidswet" zou intrekken, maar
ook dit verlangen werd door de
minister-president niet gehono
reerd.
oa
DONDERDAG 29 DECEMBER 1960
bureau smedestraat 5 haarlem
84ste JAARCANC No. 30710
•4-v'?
Men kan evenwel aannemen, dat
Prof. de Gaay Fortman dit zal weten
te voorkomen. Minister Van Aartsen
kon bijvoorbeeld niet verder kunnen
Kaan dan een duidelijker uitspraak, dat
h|j het bouwen van woningen geheel
zonder overheidssubsidie de zoge
naamde „vrije sector" beter in de
hand zal houden en zal zorgen dat de
ze niet de grens van 15.000 zal over
schrijden. De. KVP had hierover tijdens
begrot'ngsdebat haar bezorgdheid
dt)jde]ijk uitgesproken. Ook bij de CH
*1 de AR bestaan dezelfde zorgen. In
Uflkele communique's is dit de laatste
dagen nog eens duidelijk gemaakt.
Gaat men echter verder en wordt
het bouwprogram opgevoerd tot de
hoogte, die aanvankelijk aan de AR ge
weigerd werd, dan zouden er zonder
Jwijfel nieuwe moeilijkheden ontstaan.
Ge KVP stelt zich mét de WD op het
standpunt, dat zij aan de motie-An-
dxiessen op dit moment blijft vasthou
den. „Niet minder, maar ook niet meer",
heeft de VVD daar veelbetekenend aan
toegevoegd.
De tweede hinderpaal die nog genomen
moet worden, is dat de verhoudingen
binnen de rechts-liberale coalitie moe
ten worden hersteld. De informateur,
die zijn arbeid is begonnen met een
poging om zijn bemiddeling te beper
ken tot technische zaken de woning
bouw betreffende, zal nu reeds heb
ben bemerkt, dat hij er daarmee niet
k°mt.
KVF-lraCtie heeft gisteren even
eens verg.a<|er{j on alle facetten van
deze C*Ul® urenlang onder de ogen ge
zien. Men kwam tof de conclusie, dat
er geen enkeiB reden ig oin de koers
die de fractie tyae„s het voor het kik-
binet zo noodlottige debat ha<J vastge
steld, te veranderen.
ze commentator, wanneer men de in
formateur geen kans zou geven tot he
len.
In KVP-kring leidt men hieruit af,
dat de AR heel goed begrijpt waar
het voor de KVP om gaat, maar te
gelijkertijd de neiging vertoont om
aan de KVP nu voor de verdere gun
stige afloop bepaalde verantwoorde
lijkheden op de schouders te schuil
ven. De verantwoordelijkheid voor
wat is gebeurd zo merkt men op,
ligt alleen by de AR.
In de verklaring van dr. Bruins Slot,
fractievoorzitter van de AR in de
Tweede Kamer, wordt vooral naar vo
ren gebracht dat de motie waarmede
men de eigen minster van Aartsen ten
val heeft gebracht, geen andere be
doeling heeft gehad dan de versnel
ling van de woningbouw te bevorderen.
Andere AR-figuren hebben verklaard,
dat nu de mogelijkheid daar is, dat
minister van Aartsen zijn ontslagaan
vrage zou intrekken. De minister heeft
nog gisteravond een bespreking gehad
met de informateur prof. de Gaay
Fortman in Den Haag, welke bespre
king hij zeil had aangevraagd. Hij was
tevoren met minister Zijlstra en staats
secretaris Roolvink op de bijeenkomst
van het centraal comité 45 afge
vaardigden van de AR-leden uit het
gehele land te Utrecht geweest. De
voorzitter van de AR, dr. Berghuis,
had hen daartoe uitgenodigd.
ZÖ zijn er gebleven tot kort na de
pauze. Toen zij de zaal verlieten, zou
den zij de indruk hebben gewekt ver
stoord te zqn. Dit laatste is door mi
nister Zijlstra onmiddellijk vanuit Den
Haag tegengesproken. De minister was
er zeer verontwaardigd over dat deze
conclusie was getrokken.
Dr. Berghuis heeft in een perscon
ferentie onder meer meegedeeld, dat
het centraal comité niet kan treden
in de functies van de Kamerfractie
en dat het 't optreden daarvan ook niet
desavoueert Ook zei hij dat er geep
sprake is van wantrouwen tussen dr.
Bruins Slot en de betrokken minis
ters van Aartsen en Zijlstra of tussen
hem en minister Zijlstra. „Ik zou me
schamen als dat in omstandigheden
als deze het uitgangspunt zou zijn van
ons beleid."
De vergadering van de AR was
een sensatie voor het Utrechtse hotel
Des Pays Bas, waar de gebruikelijke
rust werd verstoord door radio- en te
levisieverslaggevers, technici en jour
nalisten, die zicb rond de gesloten deu
ren verdrongen, waarachter de politi
ci hun interne partyproblemen bespra
ken. Alle telefooncellen in en ver bui
ten het hotel werden bestormd, toen
er eindelijk verklaringen werden afge
legd.
De informateur prof. de Gaay Fortman.
Steeds maar vragen beantwoorden.
Dit betekent ook. dan men
op dit
ogenblik met te v^d n v„ui
wyzigingen in de samensteiw van het
kabinet-De Quay, laat s*aan voor het
formeren van een heel kabinet.
Van een kabinet socia.
listen zitting zouden hemen, kan
°P dit ogenblik Keen
sprake ziin Dit is ook nog door de
heer luurhoff als woordvoeder van de
PvdA tot uitdrukking g^rachU De
PvdA denkt er ondex de huidige om
standigheden niet over. Zo wei -
leiyk liever in de oppositie te b yI
Waarin zij grotere politieke kansen z
hu de vemoudingen in de re§e^
Partijen moeilijker zijn geworden.
Een uitlating, die in de KVP-kring
geen prettige indruk heeft gemaaKi,
Was die welke een commentator voor
de NCRV heeft gegeven. Hij zei, dat
veel zal afhangen van de vraag, 01
de KVP bereid zal zijn nu weer ver
der te werken en de breuk als een
{hteme AR-aangelegenheid te zien, wel
ke is geheeld na de thans te Utrecht
gepubliceerde officiële verklaringen.
Alles wordt veel moeilijker, aldus de-
{Adverten tie)
de vergadering van het convent van de A.R.-partij. Minister Zijlstra, en minis
ter Van Aartsen staan de pers te woord.
Verhuur van nteuwe auto's
zonder chauffeur, o.a.:
Opel Rekord Kapitan en Caravan
Ford Taunus 17 M en Consul
Renault Dauphine
Volkswagen en 9 pers. V.W.-bus
Alle wagens zijn all-risks verzekerd.
Verenigde Staten. Een Amerikaan-
t6 atoomgeleerde heeft meegededeeld,
dat dg Verenigde Staten momenteel de
°_eschikking hebben over duizend grote
waterstofbommen, die stuk voor stuk
jrachtig genoeg zijn om een gehele stad
vernietigen.
Zware regenval in het Engelse graafschap Hampshire heeft op verschillende plaatsen zware schade toegebracht aan het
spoorwegnet. Bij Bournemouth had zelfs een complete aardverschuiving plaats, waardoor de rails over een afstand van
ongeveer 50 meter „in de ruirrite" kwamen te hangen en danig verzakten. Het zal minstens twee weken duren voordat de
vernielingen ongedaan zijn gemaakt.
Wij hebben gisteren een bericht
gehad over een onderzoek der Rijka-
recherche van een beweerdelijk ge
fingeerde aanranding. Men heeft kun
nen lezen, hoe een ambtenaar van
Defensie eerst belangrijke malversa
ties ontdekt, later in een onbelang
rijke functie wordt teruggeplaatst,
waarover hij zich bij het Ambtena
rengerecht heeft beklaagd. Een staf
functionaris van Defensie zou inmid
dels getracht hebben een vals getui
genis wegens aanranding tegen tie
ambtenaar uit te lokken. Wel, dat is
een interessante zaak, om niet te zeg
gen sensationeel. Voor gewone lezers
althans. Niet voor de procureur-gene
raal mr. Van Gilse, die niet bij eerste
kennisneming begrepen heeft, dat het
nu juist dit soort zaken zijn, die, te
recht of ten onrechte, onrust kunnen
wekken bij het publiek en daarom
ten spoedigste moeten worden opge
helderd. In plaats van dit pikante
verhaal meteen tot de bodem uit te
zoeken, laat hij de zaak „wegens per
soneelsgebrek" enige tijd liggen en
daarna krijgen wij te lezen: „sinds
enige maanden houdt de rijksrecher
che zich intensief met de aanklacht
van de heer v. d. P. bezig". Dit lijkt
ons sterk. Als de Rijksrecherche zich
met elke zaak, welke zij intensief
onderzoekt, zo lang bezig houdt, moet
zij weinig zaken intensief kunnen uit
zoeken.
LEVERKUSEN, 29 dec. (U.P.I.)
Tenminste twee personen zqn gister
avond om het leven gekomen en der
tien anderen gewond door een gewel
dige ontploffing in de bekende Bayer-
fabrieken te Leverkusen in Duitsland.
De kracht van de explosie was zo
groot dat honderden vensters in de om
geving van de fabriek werden verbrij
zeld.
Over de oorzaak van de ontploffing
tast men nog in het duister. Men
neemt aan, dat een zeer ontvlambare
vloeistof de explosie veroorzaakt kan
hebben.
De gewonden zijn overgebracht naar
ziekenhuizen in Leverkusen. Geen van
hen verkeert in levensgevaar.
De tweede belangrqke beslissing, die
de regering gisteren nam, was het be
vel, dat alle regeringsgebouwen in Brus
sel onder militaire bewaking zullen
staan totdat de crisis voorbij is. De
rijkswachters, die tot gisteren deze ge
bouwen bewaakten, werden teruggeroe
pen en vervangen door militaire poli
tie en door mariniers. Ook het cen
traal station van Brussel, het postkan
toor en vrijwel alle andere officiële ge
bouwen worden thans door militairen
bewaakt. De spanning in de hoofdstad
stqgt door dit alles als het ware met
het uur en velen zqn bevreesd voor
ernstige uitbarstingen binnen enkele da
gen.
In antwoord op de besluiten van de
regering hebben de socialistische vak-
Het centraal comité der A.R.-kiesverenigingen en de A.R.-Tweede-Kamerfractie woensdagavond in Des Pays Bas in Utrecht
in spoedvergadering bijeen: van links rond de tafel (met de klok mee) prof. Th. A. Versteeg, de heer C. v. Nierop, mr. A.
B. Roosjen, de heer J. Smallenbroek, de heer G. A. Kieft, dr. J. A. H. J. S. Bruins Slot, de heer C. P. Hazenbosch, de heer
A. W. Biewenga, mr. E. P. Verkerk, mr. J. Meulink, mr. W. Aantjee en mr. B. W. Biesheuvel.
llllllllIllnilUIIIUIIlllllllllllHlllllllllillllHillllllllillllllllli.
BRUSSEL, 29 dec. (AFP, ANP, UPI)
Koning Boudewqn en koningin Fa-
biola van België hebben besloten hun
huwelijksreis af te breken in verband
met de toestand in hun land. Vanmor.
gen om half twaalf is het koningspaar
vertrokken van het landgoed San Ca-
lixto, eigendom van verwanten van de
koningin, naar de nabijgelegen stad
Sevilla, vanwaar koning Boudewqn en
koningin Fabiola per vliegtuig naar
Brussel vertrokken.
In de Belgische hoofdstad duurt de
socialistische straatterreur onvermin
derd voort. De rode stakers maken er een
gewoonte van zich dagelijks vroeg in de
morgen te verzamelen bij hun hoofd
kwartier in Brussel, het Volkshuis. De
regering heeft de bewaking van open
bare gebouwen in de hoofdstad laten
versterken. De Belgische socialisten
hebben ontkend, dat ze een beroep op
de koning gedaan hebben om naar
België terug te keren. Britse bladen
berichtten vandaag, dat de socialisten
de koning verzocht hebben terug te ke
ren, ornaat België „voor een ramp
staat."
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
bondsleiders ook hieruit biykt weer.
dat zij de stromannen zijn van de so
cialistische politici de arbeiders in
Brussel, Antwerpen, Luik en andere
grote steden opgeroepen nieuwe beto
gingen te houden. De stakingsleiders
hebben Eyskens gewaarschuwd, dat
hijzelf „alle verantwoordelijkheid voor
de huidige situatie in het land" draagt.
Regeringsautoriteiten hebben de vrees
uitgesproken, dat het steeds moeilijker
zal worden gewelddadige botsingen tus
sen de betogende stakers enerzyds en
de politie en de rijkswacht anderzijds
te voorkomen.
De algemene indruk was gisteren
in Brussel, dat de situatie in heel
het land woensdag de negende
stakingsdag aanzienlek is ver
scherpt en dat een, waarschijnlijk
dramatische ontknoping niet lang
meer kan uitblijven. In Gent heeft
de rykswacht gistermorgen voor de
eerste maal gebruik gemaakt van
traangasbommen om groepen beto
gende stakers uiteen te jagen.
Op sommige plaatsen lijkt het er op,
dat de staking begint te verlopen
(vandaag rijden ook weer de eerste
treinen tussen Brussel en Parijs),
maar nieuwe stakingen in grote indus
trieën in Vlaanderen in het algemeen
en in Antwerpen in het bijzonder staan
daar tegenover. Gisteren is ook voor
het eerst melding gemaakt van een
dreigend tekort aan grondstoffen in
verschillende fabrieken. In opslagplaat
sen en in op zijsporen gerangeerde goe
derenwagens liggen al dagenlang aan
bederf onderhevige levensmiddelen te
wachten op verder transport.
In Brussel, waar gisteren ondanks de
staking van het socialistische perso
neel de trams en bussen bleven rijden,
werd voor de eerste maal sinds het
begin van de crisis weer huisvuil opge
haald. Dat werd de hoogste tü'd, want
de stad was aardig op weg te veran
deren in één grote vuilnisbelt. Enkele
duizenden stakers trokken gistermor
gen weer door het centrum van de
stad. Zij vernielden de ruiten van
traïns en bussen en mishandelden en
kele werkwillige buschauffeurs. Tot
een botsing met de gewapende rijks-
Hoewel ernstige botsingen tot op heden zijn uitgebleven, vrezen de regerings
autoriteiten in België, dat het in de komende dagen tot gewelddadigheden zal
komen tussen demonstrerende stakers en de politie. Gisteren ontstonden in
Brussel reeds kleine vechtpartijen. Hier ziet men hoe een demonstrant door een
agent op deskundige wijze wordt „gevloerd".
wacht en de militairen kwam het ech
ter (nog) niet.
Bijzonder veel deining verwekten de
hierboven reeds genoemde incidenten
in Gent, waar de rijkswacht gebruik
maakte van traangasbommen om be
togende stakers uiteen te jagen. Er
schijnen enkele gewonden te zqn, maar
dt meningen over het aantal lopen uit
een.
De burgemeester van de stad deelde
mede, dat drie stakers lichte kneuzin
gen hebben opgelopen, maar het socia
listische vakverbond maakte bekend,
dat tenminste één vrouw ernstig werd
gewond. Op een gegeven moment be
weerden de socialisten zelfs officieel
dat er veertien doden waren gevallen
Hierbij dient men te bedenken, dat de
socialisten er alle belang bij hebben
ernstige incidenten te forceren om zo
doende nieuwe wapens tegen de rege
ring in handen te krijgen. Het vakver
bond kondigde uit protest tegen de ge
beurtenissen in Gent prompt een alge
mene staking af voor Antwerpen, met
als gevolg, dat vele socialistische ar
beiders van de scheepswerven en ande
re grote industrieën in deze stad gister
middag om twee uur het werk neer
legden.
Overigens blijft het voor alle journa
listen in België uiterst moeilijk de
waarheid te achterhalen uit de stroom
van tegenstrijdige berichten, die op al
le redactiebureaus binnenkomt. Zó
verward is deze stroom, dat de Belgi
sche radionieuwsdienst zijn uitzendin
gen begint met te verklaren, dat het
tot haar spijt niet mogelijk is alle be
richten op waarheid te controleren.
Daarna volgt een opsomming van ver
klaringen en communiqué's met ver
melding van de instantie, waarvan zij
afkomstig zyn.
(Zie ook pagina i)
(Advertentie)
BARTEUORISSTR HAARLEM TEL. 13439
LEiDSESTRAAT (BIJ KONIMGSPIEIN) AMSTERDAM -TEL. 2235S6
Verwachting tot vrqdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
Aanvankeiyk opklaringen, zwakke
wind en temperatuur plaatseiyk en
kele graden beneden het vriespunt.
Later toenemende kans op neerslag.
In het zuidwesten van het land sty-
ging van temperatuur en tot matig
of krachtig aanwakkerende zuide-
ïyke wind.
Vrijdag:
Zon; 8.48-16.37. Maan: 15.19-6.05.
max. min. neersl.
Station Weer
temp. temp. afgel.
gisteren
24 uur
Ypenburg
zw. bew.
3
-i
0
Vlissingen
regen
4
3
Eelde
onbew.
3
-3
0.S
De Blii
licht bew
4
0
0
Twente
onbsw.
5
-2
0
Eindhoven
licht bew.
5
-1
0
Z -Limburp
licht bew.
4
-2
0
Stockholm
regen
3
-0
0.1
Oslo
geh. bew.
3
-1
5
Kopenhagen
regen
4
-2
Londen
vrij onbew.
8
Amsterdam
onbew.
l
Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Zeestraat 50, teief. 4790
Bijkantoor en Red. Ilmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Directie: 3. 3. W. Boerrigter en
Mr. W. A M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN en W Sever!*
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRI3S 61 cents per week,
f 2.65 per maand, f 7.90 per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur
's avonds tel. 21544.