Colliers als
kragen
„Fuifjes voor jongeren zijn
zo nodig als brood"
Gesputter om Planta
Eerste vrouw achter husstuur
Non op preekstoel
Storm in en om melkfles
Geen KVP-vrouw in Senaat
Venlose moeder hij minister
Mode: hoger dit jaar
MARGA
m
mm
Eet op Oudejaar eens fijne
MOSSELBEIGNETS
Originele prijs van Hongaar
Visum voor het succes
MILJOENENVOLK VAN DE ZEE
Ouders moeten
aanwezig zijn
desnoods op de
achtergrond
A.
Bedden opmaken
en talen leren
Voor wie zich door
moeilijke jeugd goed
heen slaat
Oesters gaan per stuk
mosselen per kilo
DONDERDAG 29 DECEMBER 1960
PAGINA
Het jaar loopt op zijn laatste
benen. Het is, wat men
noemt, zéér bejaard. De
weg is bijna afgelegd, nog ruim
twee etmalen. Bij die laatste stap
pen kijken we onwillekeurig even
om; even een adempauze. Daar
voor neem je tegenwoordig zelden
meer de tijd. Bij een keerpunt van
de Tijd (zoals een verspringend
jaartal) kun je een ogenblik
wenen over dat chronisch gebrek
aan tijd. Maar daarvoor zijn alle
hoeken en gaten dan ook opge
stopt met aciivi-teit. Wat zijn we
dit jaar weer flink bezig geweest.
1
Laten we daarom zorgen, dat
het fuifje werkelijk feestelijk
blijft en dat we ergens, desnoods
op de achtergrond, aanwezig zijn,
niet alleen tot geruststelling van
onszelf, maar ook van de andere
ouders, die hun kind aan ons toe
vertrouwden. gw
- -
7* I S *r l_
tiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiimiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
T/ eelrijige halssnoeren zijn de grote
y mode. Ze nemen de plaats in van
de kragen, die aan de jurken ont
breken. Het plezierige van de colliers
is, dat men ze kan afwisselen. Het is de
Vraag of je er ooit genoeg hebt! Het
dikke snoer van de foto bestaat uit
twaalf rijen topaas in Tyroolse steen.
Het wordt gedragen bij een japon van
het Parijse huis Nina Ricci, van beige
en bruine zijden mousseline, geheel ge-
püfseerg.
Zo ztin we bijvoorbeeld als volk alle
maal geteld, en dat geeft een enorm
gereken. Als we de definitieve uit
komst horen, zullen we misschien een
beetje schrikken van de teruggang van
het aantal vrouwen. De publieke opi-
nie \S araan nog helemaal niet ge
wend. Maar als het zo doorgaat zul
len by een volgende volkstelling de
huisvrouwen heus niet meer in zo groten
getale „zonder beroep" worden aange
merkt, Ze zullen dan in het dubbele
beroep van huisvrouw plus een of an
der werk daarnaast, op de lust staan.
Uit pure noodzaak. Niet voor zichzelf
maar voor ons allemaal.
Je zou het misschien zo kunnen zien:
een voorbeeld dat met andere op an
der terrein is uit te breiden - inplaats
van in haar eigen keuken ingewikkeld
met teilen te sjouwen en spinazie te
wassen, te koken en te snijden draait
de huisvrouw een blik of een bevroren
blok om in de pan. Maar opdat ieder
een voortdurend over dat gemak kan
beschikken, moeten er ook voortdurend
werkkrachten z\jn in de levensmidde
lenindustrie. Waar haalt eventueel
als er niet genoeg meisjes meer zijn
de getrouwde vrouw de tijd voor
dat werk buitenshuis vandaan? Door
klaargemaakt voedsel te kopen, dus
bijvoorbeeld niet zelf de groenten te
wassen en uit te pluizen! Een vicieuze
cirkel dus. Het is eigenlijk een malle
wereld, waarin we allemaal steeds
drukker bezig zijn voor elkaar en
waarin een ontzaglijk groot aantal ca
pabele mannen en vrouwen wordt weg
gezogen om reclame voor alles te ma
ken. Allemaal tegen elkaar in. in zich
steeds uitbreidende diensten. Want als
de draion begint, dan moet de wol
meedoen. Maar dan kan het katoen
niet achterblijven en ook de zij voelt
zich dan niet gelukkig meer zonder
propaganda voor zichzelf te maken.
De doolhof krijgt er elk jaar een
paar gangen bij. Gelukkig dat de Huis-
houdraad voor de huisvrouwelijke be
langen van de huisvrouw altijd paraat
is. De Huishoudraad wisselde dit jaar
van presidente. Mevrouw Betty Korte-
kaas-den Haan nam na zeven jaar
voorzitterschap afscheid en werd op
gevolgd door mevrouw A. Th. Vos-
Warnecke
Dit instituut bestaat nu tien jaar en
is in het tiende jaar van zijn waak
zaamheid wel opgeschrikt door de he
le Planta-affaire. Maar de goede kant
van die ongelukkige geschiedenis is
wel, dat de oplettendheid tegenover
chemicaliën in voedingsmiddelen en
\\T e leven weer in de tijd van luif-
s. W jes en geruchten van fuifjes.
Ja, op die fuifjes van D.V.D.
het rauw toe", zegt een jeugdige
wb v,"> ons niet een wetende glim-
itn f,;;V',"es ouders gaan uit, als re
ff moéde, Keeft." meldt een yerontr"s-
Tk Und hPt<EUne is zestien Auar oud)-
2 ni<,t nodig, dat Paul meer
dan eens per ,iri(. maanden naar een
fuifje gaat. oordeelt een vader en luidt
daarmee een einaei0*|n "ie twlstge-
sprekken 'n, want tot de
getapte jongens, die vaak ,,evraagd
worden.
Ouders zijn geneigd alieen de negatie.
ve kant va".dn'twat er te alijkheden te
zien. Ze weten wat er in de werpld te
koop is, ze hf"nlatef\ietCsh dmisschien
fuifjes, waarvan lat„dan narie-
heid kwam en daar wdle" hun kin
deren tegen beschermen, maar de jeugd
hoort niet in een broeikas thuis. we
kunnen proberen haar ver te houden
van alle bekoringen, maar ais ze dan
straks haar eigen weg gaat, kunnen We
niet beweren, dat we haar hebben voor
bereid op het leven.
Een moeder, wier degelijkheid boven
alle verdenking stond, zei eens. „ruit
jes zijn zo nodig als brood' en ze naa
gelijk. Een jong mens heeft nu eenmaal
behoefte aan ontspanning, aan wat xees-
telljkheid, aan omgang met de andere
sexe en al die factoren bij elkaar 1®V®"
fen „het fuifje" op, maar dat hoeit
niet synoniem te zijn met een gelegen
heid om zich te misdragen. We zouden
het juist heel positief willen zien, als
een kans om vriendschap, al dan niet
met een amoureuze tint, te beleven en
te vieren, als een joyeuze gelegenheid
om te leren met de andere sexe om te
gaan.
Er zijn vele aspecten in die omgang.
Het is bijvoorbeeld van belang om te
Weten, dat niet iedere verliefdheid al
de grote liefde is, die met Gods hulp
Voor een heel leven toereikend moet
zijn en op het fuifje ondergaan ze nog
eens de aantrekkingskracht van ande
ren dan de uitverkorene. Niet minder
belangrijk is het, dat een meisje leert
Welke gedragingen uitdagend zijn en
hoe ze iemand, die ze niet aardig vindt,
°P een afstand moet houden.
Voor een beter begrip tussen de sexen
ls het ook dienstig, dat de afstand weg
valt, dat „het meisje" of ,,de jongen"
Seen onbekende grootheid is waarvoor
men zich verschrikkelijk moet uitslo
ten, hetzij met lawaaiige bromfietsen,
&?tzij met wijduitwaaiende petticoats,
vriendschap tussen jongens en meisjes
mag dan gewoonlijk een tikje amoureus
zlJn, maar dat wil nog niet zeggen, dat
biet bestaat en niet waardevol is.
Er is dus behoefte aan een fuifje,
maar niet aan alle fuifjes. De ouders
van Eline, die uitgaan, als hun doch
ter een fuifje geeft en desgewenst ver
klaren. dat ze „hun dochter vertrou-
llji IWCfclWll uuuull »KSI> inugc-
"J*, dat er situaties ontstaan, waar
tegen zelfs een volwassene wel eens
•tot opgewassen zou kunnen zijn en
waarvoor we onze kinderen onder de
twintig zo mogelijk willen bewaren.
Natuurlijk hoeft het niet altijd zo te
zijn, maar als we alle controle op
heffen, scheppen we de gelegenheid
en dan dragen we bij daaruit voort
vloeiende moeilijkheden zeker een
deel van de schuld.
Het is goed om een kind te vertrou
wen, maar dat mag dan geen roeke
loos vertrouwen zijn. Veel ouders kun
nen zich vooral yan jonge kinderen
van veertien of vijftien jaar niet voor
stellen, dat ze langzamerhand volwas
sen worden, maar dat gebrek aan
voorstellingsvermogen wreekt zich
soms heel onbarmhartig. De praktijk
kent daar te veel voorbeelden van en
juist die argeloze ouders, die in hun
zoon of dochter nog een kind willen
z'en, komen dan vaak tot de conclusie,
•Jat ze in hun onschuld zelf de gele
genheid hebben geschapen.
In het Duitse tijdschrift „Madchen-
bildung und Frauen-bchaffen" wordt
gewaarschuwd tegen een te licht
vaardig op zich nemen van hulshou-
delijke-arbeid in het buitenland, zgn.
om de vreemde taal te leren. Met na
druk wordt er op gewezen, dat men de
verlangde talen-kennis gewoonlijk niet
verkrijgt door bedden-opmaken en af
wassen van 's morgens 7 tot des avonds
10!
Naai schatting zijn er op het ogen
blik meer dan 10.000 meisjes uit de
Bondsrepubliek op deze wijze in Enge
land werkzaam. Slechts een gering aan
tal hiervan zijn daar via ae officiële
Duitse arbeidsbemiddeling gekomen,
hetgeen voor de overigen gewoonlijk be
tekent: zonder officiële arbeidsovereen
komst. De Deutsche Angestellten-Aka-
derme heeft thans een taalcursus in
Londen geopend, waar men tegen een
zo laag mogelijke vergoeding zijn, in het
vaderland verworven theoretische ken
nis, ter plaatse kan aanvullen en ver
diepen.
lllllllllllllllllllllllll
iniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
lllllllllllllllllllllllll
iitiiiiiiiiiiiiiiiiinii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
tieve congregaties: „Waarom ik naar
het klooster ging".
Een mijlpaal in de geschiedenis van
de vaderlandse kloosterzuster-emanci
patie is zeker gezet op de gezinsavond
dit najaar toen een zuster van „Onder
de Bogen" het spreekgestoelte beklom
voor een zeer geschakeerd gehoor in
een protestantse kerk in Zaandam en
de luisterenden in de kerkbanken, on
der wie katholieken, protestanten en
humanisten, toesprak over „roeping".
De achteruitgang aan roepingen
wordt nu ook sociologisch bestudeerd.
Maar er is een congregatie, waarvoor
de roepingen niet achteruitgaan, inte-
fendeel steeds toenemen. Dat is de
'ranse congregatie, die uitsluitend zie
ke, zwakke en invalide meisjes met
roeping opneemt, en die dit jaar in
ons land, in het Limburgse Brunssum
de definitieve voorbereidingen heeft ge
troffen voor de vestiging van een kloos
ter. Het zal het komend jaar klaar
zijn.
Het is een grote sprong van het
klooster naar de mode. Hoewel wij niet
zouden durven schatten, hoeveel vrou
wen stilletjes de nonnen wel eens be
nijden, die nooit hoeven lenken: wat
trek ik aan, en die nooit hoeven vech
ten met haar „dat niet wil". En er al
tijd „af" uitzien. Maar wie geen habijt
draagt en dus wel een beetje slavin
van de mode moet zijn, heeft dit Jaar,
als ze geen ultra is, haar weg moeten
zoeken tussen de hoger klimmende
rokken en de hoger klimmende hoeden.
Misschien tot troost heeft de mode aan
het eind van dit jaar zo kwistig met
glinsterend goud gestrooid. We zijn be
nieuwd naar haar nieuwe stunts, die ze
in januari in Florence en in Parijs gaat
openbaren.
A. Bgl.
De margarine stond in het midden
van de belangstelling.
andere schadelijke bestanddelen, die
we hoe ook kunnen inslikken of inade
men, verscherpt is. De Huishoudraad
heeft daar bij de regering ook op aan
gedrongen. Onder de vleugels der
waakzaamheid van diehsten en raden,
die het voor de consument opnemen,
moeten we maar niet al te ongerust
voor wat er nog meer gebeuren kan,
1961 in stappen.
Met de melk is er het aflopende jaar
ook nog al wat te doen geweest. Hij
is tenslotte toch vetter geworden en er
zijn stormen geweest, niet in een glas
water, maar in bruine melkflessen.
Ook is de sanering, die na de bevrij
ding begon, nu bijna in kannen en
kruiken. Met alle pijn van dien, of, be
ter gezegd van een onvolmaakt distri
butie-systeem, die plaatselijk gesust
moet worden door de „vertrouwens
commissies", die in theorie heel mooi
zijn, maar waar de meeste huisvrou
wen nooit van gehoord hebben.
Voor de culinaire bibliotheek van de
huisvrouw, die weet, dat ze op kook-
gebied nooit uitgeleerd is, verscheen er
een grotere rij nieuwe kookboeken dan
ooit, minstens één elke maand. Boek
jes zowel met gerechten uitsluitend af
gekeken uit de Spaanse, de Italiaanse
of de Deense keuken of met een alle
gaartje van lekkers uit internationale
keukens, als met dieetmenu's en met
speciale aandacht voor de vergeten!
kip; kookboeken voor lekkerbekken
en handleidingen voor de huisvrouw
met haast, die in een kookboek bladert
als in een spoorboekje.
Vrouwen die buitenshuis werken ko
ken altijd met haast. Maar met meer
vreugde als ze in een geriefelijk eigen
keukentje, al is het nog zo klein, kun
nen prutsen. In Bussum kwam dit
jaar een nieuw flatgebouw voor wer
kende vrouwen klaar, waar onmiddel
lijk elk woninkje bezet werd door een
gelukkige huurster, dagelijks blij met
de eigen huissleutel.
Een werkende vrouw, die een nieuw
beroep in Nederland opende voor haar
seksegenoten, was de eerste vrouwe
lijke buschauffeur, die van de zomer be
gon op de busroute Nijmegen-Wagenin-
gen.
De vrouw, die een zetel, waar ze
drie jaar op gezeten heeft, in de zomer
van dit jaar heeft moeten prijsgeven,
is mevrouw Ko Luyckx-Sleijfer, die
door een ongelukkige plaatsing op de
kandidatenlijst als KVP-vrouw uit de
Eerste Kamer is verdwenen. De KVP
heeft dus nu géén vrouwelijke stem by
de beslissingen die in de Eerste Ka
mer genomen worden. Het Katholiek
Vrouwendispuut heelt tegen die gang
van zaken geprotesteerd. By een be
stuurswisseling in het Vrouwendispuut
is nu toegetreden mevrouw drs. Go-
vaart-Halkes, die kortgeleden ook is
opgenomen in de redactie van het pro
gressieve maandblad „Te Elfder Ure".
Een moeder die door een persoon
lijk initiatief dit afgelopen jaar sterk
in de belangstelling heeft gestaan is
mevrouw Dommeck-van Gemert uit
Venlo. Zy heeft het by de minister
van Justitie opgenomen voor alle an
dere moeders, die ongerust zijn over
de schrikbarende toeneming van ze
dendelicten, waarvan meisjes en jon-
ge kinderen het slachtoffer zijn ge
weest.
Niet alleen de vrouw als leek, ook
als religieus heeft ze in het achter ons
liggende jaar het hare bijgedragen tot
de meningsvorming, met het woord of
met de pen. Denken we aan de boeken
over hun leven die religieuzen geschre
ven hebben. Dat is toch iets nieuws on
der de zon. Een voltreffer was het dit
jaar verschenen boek met getuigenis
sen van Amerikaanse zusters uit ac-
Waarom heeft onze Hollandse mos
sel zo weinig standing? Waar
om iaat hy zich doodgemoede
reerd samen met slierten rauwe ui en
een scheutje azijn in een glazen potje
stoppen, waar hy schaamteloos ten toon
staat, zonder als persoonlijke verscho
ning ook maar enige indruk te maken?
De echte mosselliefhebber snapt het
niet. Hij ziet met lede ogen het mon
daine gedoe aan rond de oester, waar-
bif iedereen zich opwindt over een por
tie van twaalf van die schelpdieren en
er de duurste wpnen by drinkt en be
schaafd ingehouden lacht, omdat uitge
laten vroiykheid niet by een oester te
pas komt.
Hy is bedroefd. Zyn mossel heeft een
aardig, week karakter, waardoor het
natuuriyk allemaal komt. Hy staat niet
op zyn point d'honueur, hij laat het maar
een beetje zyn gang gaan. Hij kwam dit
jaar met 62 miljoen kilo collega's uit
het water te voorschyn en dan telt per-
PARIJS december. •iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinii
December is de maand
waarin de meeste pry-
zen worden uitgedeeld.
Eerst de litteraire, dan en
kele waarover Je Franse
Academie beschikt en ten
leste de Prix Cognacq. Deze
werd ingesteld door de heer
en mevrouw Cognacq, de
oprichters van een der oud
ste warenhuizen. Zy stierven
kinderloos en besteedden een
deel van hun fortuin om prp-
zen uit te doen reiken aan
grote gezinnen, die in moei-
ïyke omstandigheden met
zorg en toewijding hun tal
rijk kroost groot brengen.
Telkens weer duiken nieu
we prijzen op, die soms
slechts een enkele keer wor
den toegekend en eigenlijk
alleen als reclamestunt voor
de gever zyn bedoeld. Maar
twee jaar geleden werd er
een zeer originele prijs ge
sticht door een Hongaar, die
na haast onoverkomelijke
moeilijkheden er in geslaagd
was in Parijs vaste voet te
krijgen en er een toekomst
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiii
op te bouwen. De prijs noem
de hij „Visa pour l'espoir",
vrij vertaald „Visum voor 't
succes" wat toch niet hele
maal de bedoeling van de
gever, Leopold Starkmann,
aanduidt. Het zou eerder
„Visum van de weg naar het
succes" moeten zijn, maar dat
is te lang en klinkt niet mooi.
Leopold Starkmann heeft
nooit een onbezorgde kinder
tijd gekend want hij was pas
zeven jaar toen de eerste
wereldoorlog uitbrak. In Bu
dapest maakte hij alle ellen
de mee die deze over zijn va
derland bracht. De na-oorlog-
v
•V- "ftVe v
Monsieur Léopold Starkmann de Feltonory. Eindclyic zijn
wens vervuld: Schilder worden.
se tijd was al niet veei beter,
honger en kou, revolutie en
contrarevolutie teisterden
het land. Voor de jeugd zag
het er hopeloos uit en Leo
pold Starkman begreep
al gauw dat hij zyn geluk
elders moest beproeven
wilde hy een menswaardig
bestaan leiden.
Toen hij jaren later een
van de eerste Parijse confec-
tionnairs van de prêt-è-por-
ter was geworden, stichtte hij
de prijs „visa pour l'espoir"
en gaf tegelijkertijd een boek
uit waarin hij alle moeilijk
heden beschrijft en alle ellen
de waaraan hij het hoofd
heeft moeten bieden om er
boven op te komen. Dit boek
draagt dezelfde naam als de
prijs.
Een van de meest markante
gedeelten is wel als hij ver
telt hoe hij met een vriend
als verstekeling naar Ameri
ka trok. Toen New Vork in
zicht was sprongen ze over
boord en zwommen drie uur
lang rond in de hoop ergens
onopgemerkt te kunnen lan
den. De beide jongens wer
den echter gepakt en naar
Europa teruggezonden.
Starkmann wilde 'mét zijn
boek aantonen dat het ieder
een mogelijk is zijn leven in
een andere richting te sturen.
En om de moeilijke jaren
niet te vergeten kwam hij
met die pros, die 500.000 oude
franks groot is. Hij wordt
ieder jaar toegekend aan een
man of vrouw, onverschillig
van welke nationaliteit ook,
maar met ouder dan 25 jaar.
Hij of zij moet van z'n vijf
tiende jaar gedwongen zijn
geweest om voor zich zelf te
zorgen en ondanks de buiten
gewoon ongunstige omstan
digheden waarin hij leeft en
die hem nagenoeg geen enke
le kans bieden, toch de moed
hebben door haast bovenmen
selijke pogingen te trachten
een ommekeer in zyn leven
te brengen. Kortom hij moet
dezelfde wil hebben zich een
toekomst te scheppen als
Starkmann aan de dag legde.
Verleden jaar kreeg een
Poolse wees, die haar prille
jeugd in een nazikamp had
doorgebracht, de prys. Dit
meisje was naaistertje gewor
den, niet alleen om in haar
onderhoud te voorzien, maar
ook om haar danslessen te
betalen. Ze wilde namelijk
danseres worden. Dank zij
Starkmann's pros heeft ze dé
naaimachine in de steek kun
nen laten, zich verder in de
danskunst bekwaamd en ls
nu ster-ballerina bU de bal
letten van Ludmilla Tchérlna.
Dit jaar ging de prys naar
een verpleegster. Michèle
Deschamps verloor haar moe
der toen ze veertien jaar was
en haar vader had niet de
minste belangstelling voor
haar. Maar een kind van die
leeftijd kan moeilijk voor
zich zelf zorgen; al gauw
kreeg ze t.b.c. en verbleef
maanden en maanden in een
sanatorium. Nooit kreeg ze
bezoek en daarom was een
vriendelijk woord van een
verpleegster van zoveel waar
de voor haar en besloot ze,
als ze beter was, ook ver
pleegster te worden. Om
haar studie te betalen ver
kocht ze bloemen op straat
en paste 's avonds op kin
deren. Zodoende kon ze een
examen afleggen dat haar in
staat stelde verpleegster in
een kliniek te worden. Maar
ze wilde haar studie nog ver
der doorzetten en daarvoor
was geld nodig (de verpleeg
stersstudie stelt hier andere
eisen dan in Nederland).
Michèle Deschamps wil het
brengen tot een post waar ze
leiding aan de andere ver
pleegsters kan geven. Om het
haar mogelijk te maken die
studies te bekostigen heeft ze
nu de „prix Visa
l'espoir" gekregen.
pour
Over de jeugd wordt nu
zoveel geklaagd maar Stark
mann, het Poolse danseresje
en het verpleegstertje tonen
aan dat lang niet alle jonge
ren nozems genoemd kunnen
worden. Maar zy die zo'n
moeilyk leven hebben, tim
meren nu eenmaal niet aan
de weg en worden al te veel
achteloos voorbij gegaan.
Daarmom is het goed dat
Starkmann's prys eens de
aandacht op hen vestigt.
Dlny K.-W.
soonlijk belang niet meer zo. De oester
kon zgn exclusiviteit handhaven door
maar met twintig miljoen van zyn soort
op de proppen te komen. (Twintig mil
joen oesters en geen kilo's oesters).
Maar exclusief of niet, de mossel
heeft voor zijn liefhebber een eigen be
koring, waardoor er nog heel wat te
genieten valt en de liefhebber getroost
zich een oprechte inspanning voor dat
genot.
Er zijn mosseleters, die overdag met
een emmer naar de viswinkel gaan en
gewoon mosselen kopen, waar iedereen
bij staat. Er wordt dan meewarig met
hem gespot, want eerlijk waar, het is
een beetje dwaas vijf kilo mosselen te
halen en er later maar anderhalf pond
van over te houden en de rest aan lege
schelpen in de vuilnisbak te deponeren.
Beter is het daarom deze meewarige
blikken te vermijden en 's avonds te luis.
teren naar de roep van de mosselman
(maar waarom horen we die man nog
zo weinig?). Met alle andere liefheb
bers gaan we dan naar zijn karretje,
waar de mosselen nog besloten in hun
geheimzinnige donkere schelp, glanzend
onder het licht van de lantaarns op ons
liggen te wachten.
Thuisgekomen scharrelen we wat
door de schelpen en we doen er won
derlijke vondsten onder. We vissen er
krabben, garnaaltjes en fijne zeester
retjes uit, die we als een soort jacht
trofeeën voor ons uitstallen en die her
inneringen oproepen aan de branding,
waar de mossel is opgegroeid. We be
wonderen zijn gewelfde schelp, waar de
zee onophoudeiyi tegenaan beukte, waar
storm en regen overheen joegen. Vast lag
hy verankerd aan een paal of zeewe
ring met een wirwar van eigen gespon
nen draden, onwrikbaar voor het ge
weld. Want erg beweeglijk is hij nooit
geweest.
Als piepjong larfje werd hy door zijn
moeder tegelijk met zo vijfentwintig mii-
joen broertjes en zusjes de zee inge
stuurd en in datzelfde jaar had zijn moe
der al rond de vijftig miljoen kleintjes
aan de zorg van de zee toevertrouwd.
Die hele familie zwierf door het water
en overal waar ze kwamen ontmoetten
ze dezelfde gezichten van precies
eendere tamilies. Daarom bleven ze
een keei zitten, toen ze het zwerven
moe vMaren en ze besloten niet meer te
verhuizen Heel beweeglijke mosselen
veranderen nog wel eens van standpunt,
maar ze doen dat met een snelheid
van eenmaal hun lengte per minuut, zo
dat ze niet veel bereiken in hun leven.
Reddend voedsel
Terwijl de mosseleter driftig rukt
aan de draden, waaraan ze eens vast
geklonken lagen, ziet hy zichzelf de
branding inwaden als eens Robinson
Crusoë, die op het onbewoonde
eiland tevergeefs naar voedsel heeft
gespeurd. Hy scheurde de schelpen
los van de bodem en toen hy ze aan
het strand gretis openbrak en het mos
selvlees hem nieuwe kracht schonk,
dankte hy de zee, die hem dit red
dend voedsel had geschonken, wy we
len nu precies, waarom Robinson,
dank zij de mossel, zijn avontuur heeft
overleefd. Robinson kreeg de vitami
nes A, B, C en F en grote hoeveel
heden calcium, fosfor en yzer met de
mossel binnen. Het is goed dat te be
seffen als we met ons schortje voor
de mosselen staan schoon te schrob
ben, want het wordt zo tevens een
nuttige arbeid zoor degene, voor wie
de geaardheid er na de vyftigste
schoongemaakte mossel al af mocht
zyn.
Maar wjj persooniyk hebben het zelfs
na de tweede emmer altyd nog leuk
werk gevonden. We worden dan ech
ter wel een beetje ongeduldig en gaan
vast aan het werk met gesnipperde ui,
peterselie, selderij en peperkorrels, ter-
wyi de mosselen nog even in een bad
van zout water staan te weken.
Met heel weinig vers water stoppen
we de mosselen in een pan en leggen
daarbovenop de kruiden. In de kamer
wachten de gasten, terwijl wy een laat
ste maal de tafeluitrusting monsteren:
Worcestersaus, toast, rolletjes boter,
diepe borden, grote kommen voor de
paprikasaus of de kaassaus, die in da
keuken staat te pruttelen en vinger
kommen met lauw-warm water en een
schyfje citroen. Het kaarslicht tovert
vage lichtjes in de glazen, waarin
straks de Moezelwijn of het Bockbier
geschonken zal worden. In de keu
ken hebben de schelpen zich intussen
geopend en zy laten het zacht witte en
gelé vlees zien.
Een goedkeurend gemompel stygt op
als de eerste mosselen in de saus ge
doopt en geproeft worden. De gashteer
weet, dat hy het pleit voor de mossel
heeft gewonnen.
Recepten
Hy vertelt zyn gasten, dat de mossel
op nog heel andere wyze genoten kan
worden en hy belooft hun ieder een re
cept, voordat ze naar huis gaan. „Ik
had de mosselen ook zonder schelp
kunnen opdienen," zegt hy, „overgoten
met een gekruide bouillonsaus, be
staande uit mosselnat met foelie, bo
ter, bloem, peper en een weinig ci
troensap, het geheel afgemaakt met
een eierdooier, room en wijn. Maar
ik vind het effect van de schelpen zelf
zo mooi."
We hebben een vriend, die altyd al
les gebaKken wil hebben. Ook daar
leent de mossel zich voor. Hy krijgt
het volgende recept: Na het koken de
mosselen in melk of wpn leggen, ze la
ten uitdruipen en in meel wentelen,
vermengd met peper, zout, foelie en
noot. Ze kunnen ook in een eierdooier
met peper en zout en daarna in be
schuit gerold worden. In boter bakken
en daarna met citroen bedruppelen.
In plaats van de traditionele appel
beignets op oudejaarsavond raadt de
gastheer mosselbeignets aan:
Nadat de mosselen geblancheerd zyn
(na het koken ln melk gelegd of en
kele malen met vers water afgegoten)
wordt de mossel aan een naald of vork
gestoken en door een beslag van bloem
geraspte kaas, melk, zout en peper ge
haald. Enkele bolletjes tegeiyk in heet
frituurvet bruin laten worden.
We willen het verder aan ieders fan
tasie overlaten, hoe men mosselensoep,
mosselengehakt, mosselenragoüt en
mosselsalade maakt. Op het thema
van het wel eens miskende schelpdier
zgn vele variaties denkbaar.
Th. H.
Het ketsend geluid van de mosselschelpen.
