Stakers lijden
Kabinet-De Quay
spoedig terug?
Vrije sectorbelangrijk
onderwerp van overleg
srsM*
GEEN MINISTERS OP I IET VLIEGVELD
Anti-monarchale leuzen
klinken in Wallonië
Leger vordert
vliegtuigen
In LAOS dreigt een
tweede Korea
Onenigheid van westerse
landen over oplossing
Poppen
wachten op de atoombom
Vlam in pan met
oliebollen
Het weer
aan uitputting
Informateur bij
prof. De Quay
Het goede heertje
van Barneveld
van HEEMSTEDE
Gematigd zachte
lucht op komst
Buurtgebouw in de
as gelegd
Prins en prinsessen
naar Oostenrijk
Zachter
Vertegenwoordiger
verduistert 54 mille
Nieuwjaarsreceptie
burgemeester
IN CONGO
CHINA LAAT ZICH GELDEN
VRIJDAG 30 DECEMBER 1960
o
84sfe JAARGANG No. 30711
Restaurant „De Nachtegaal"
EXQUIS MENU
éee MORRIS iefore you êiu/!
Lange suède en nappa mantels
(Van onze Brusselse
correspondent)
BRUSSEL, 30 december
Gisteravond om vijf uur zijn
koning Boudewijn en koningin
Fabiola met een vliegtuig van de
Belgische luchtmacht uit Spanje
in Brussel teruggekeerd. De aan
komst verliep zonder enige plech
tigheid en het is aan de aandacht
niet ontsnapt, dat zelfs niet één
minister op het vliegveld aanwe
zig was om het vorstenpaar te
begroeten. Een uur later heeft
de koning echter minister-presi
dent Eyskens in het kasteel
Laken in audiëntie ontvangen.
Woensdagavond al had de koning
op het landgoed San Calixto, in
de buurt van Sevilla, waar hij zijn
wittebroodsweken doorbracht,
een onderhoud gehad met de Bel
gische ambassadeur in Madrid,
burggraaf Berryer. Volgens
sommige berichten voerde Bou
dewijn diezelfde avond ook nog
een lang telefoongesprek met
minister Eyskens.
(Van onze parlementaire
redacteur)
DEN HAAG, 30 december
Het groeiend optimisme omtrent
de pogingen van prof. De Gaay
Fortman om het kabinet weer op
korte termijn aan het werk te
krijgen, is tot dusverre nog met
verstoord. Zelfs niet door een ge
beurtenis, die de vrees voor een
verstoring even deed teiugkeren.
de radiorede waarmede het anti
revolutionaire Tweede-Kamerlid
drs. C. P. Hazenbosch velen gis
teravond verrast heeft. De heer
Hazenbosch bracht nog eens dui
delijk naar voren, waarom zijn
fractie gehandeld heeft zoals zij
dat in de Tweede Kamer heeft
gedaan.
Vanmiddag bespreking met
A.R. •ministers en
fractieleden
Extreme stellingen
(Advertentie)
RIJKSSTRAATWEG 10 - LISSE
Voor NIEUWJAARSDAG een zeer
Zaterdags en zondags ook speciale
KINDERMENU'S
ELBURG, 30 dec. Een felle uit
slaande brand heeft vanmorgen vroeg
een nood-buurtgebouw in de buurt
schap de Hoge Enk onder Doornspijk
in de as gelegd. De gehele nacht wa
ren de bewoners aan het oliebollen
bakken geweest en bij het opzetten
van een nieuwe pan met olie sloeg
de vlam daar in. In kort:: tijd stond
het gebouw in lichterlaaie. De onmid
dellijk gealarmeerde brandweer van
Doornspijk kon tegen de vlammenzee
echter niets meer uitrichten en moest
zich beperken tot het nathouden van
de belendende percelen.
De gehele inventaris, waaronder 800
boeken, een orgel en 5.000 oliebollen,
waarvan de opbrengst bestemd geweest
zou zijn voor een meisjeskoor en de
leesbibliotheek, ging verloren. Het ge
bouw was wel, de inventaris niet tege:.
brand verzekerd.
DEN HAAG, 30 dec. Prins Bern-
hard en de prinsessen Irene en Marijke
zijn vanmorgen per regerings-Friend-
ship van Soesterberg naar Oostenrijk
vertrokken.
(Advertentie)
BARTEL JORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
Leidsestrmt (Bij Koningsplein) Amsterdam tel. 223596
Verwachting tot zaterdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
Zwaar bewolkt met hier en daar
opklaringen en op de meeste
plaatsen enige regen of motregen.
Matige, nu en dan krachtige wind
tussen zuid en zuidwest. Zachter.
Zaterdag:
Zon: 8.48-16.38. Maan: 16.00-07.02.
BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantooi Beverwijk Zeestraat 50, teief 4790
Bijkantooi en Reö Dmuiden Leeuwerikiaan 30
Telefoon 5790
Directie- 1 W Boerrigtei en
Mr SfJ A M van der Kallen
Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN en W Sever!*.
NIEUWE HAARLEM COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weiqeren
ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week,
f 2.65 per maand, f 7.90 per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur
's avonds tel. 21544.
De vorst zou in dit gesprek uiting
hebben gegeven aan zijn diepe bezorgd
heid over de gebeurtenissen in België.
Hij zou ook het voornemen te kennen
hebben gegeven z(in huwelijksreis te on
derbreken en onmiddellijk naar Brus
sel terug te keren, indien de toestand
dit noodzakelijk zou maken. In het ka
binet van de eerste minister bestem
pelde men deze berichten echter als
LONDEN, 30 dec. (Rtr., v,--,
Het wordt steeds duidelijker, dat de
interne politieke conflicten in het
Zuidoostaziatische koninkrijk Laos en
de daaruit resulterende burgeroorlog
een ernstige bedreiging opleveren voor
het to: stand komen van een goede
verhouding tussen de Sovjet-Unie* en de
Verenigde Staten. In politieke en
liplomatieke kringen in Londen wor
den hierover de laatste dagen vele
behartigenswaardige dingen gezegd.
Het feit, dat Rusland de „rebellen"
van kapitein Kong Le en de Pathet
Lao met wapens steunt, terwijl de
Verenigde Staten hetzelfde doen met
de troepen van generaal Phoemi
Nosavan. bewijst afdoende dat beide
grootmachten de kwestie-Laos hoog
opnemen en een compromis tussen
beide, tot op heden onverzoenlijk
gebleken standpunten lijkt voorlopig
niet waarschijnlijk.
Diverse diplomaten noemden de
huidige crisis „zeer ernstig", .liet
het minst omdat communistisch
China Kennelijk van de gelegenheid
gebruik wil maken zich te laten
gelden. De regering in Peking, al
dus deze diplomaten, wil op deze
wpze tevens wraak nemen op
Amerika, omdat zjj door dit land
nog steeds niet wordt erkend.
Op het ministerie van b tenlandse
zaken in Londen wordt momenteel
ernstig studie gemaakt van de brief
over de kwestie-Laos, die de Chinese
minister van buitenlandse zaken,
Chen Yi, heeft doen toekomen aan zijn
Russische en Engelse collega's. Chen
Yi dringt in deze brief aan op her
vatting van de Geneefse conferentie,
die in 1954 de vrede in Indo-China
Hij legde er de nadruk op, dat het
Voor zijn politieke vrienden en hem
ging om een gewetenszaak, die plotse
ling de politieke situatie volkomen is
gaan beheersen. Van gewetensvolle men-
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 30 dec. Nog voordat
de minister-president prof. Dr. J. E.
de Quay vanmorgen de wekelijkse, bij
eenkomst van de ministerraad ging pre
sideren, is de Informateur prof. De
Gaay Fortman bjj hem op bezoek ge-
weest pn heeft in zijn huis een onder
houd gehad van een half uur. Vermoe
delijk houdt deze bespreking verband
met de verlangens van de minister
president 0111 jets meer garanties te
**ljgcn voor de toekomst, wanneer het
*Sbïnet in dezelfde politieke situatie
v0or de Kamer zal verschijnen.
Vanmiddag om half vijf zouden de
beide AR-ministers Zplstra en Van Aart-
Sen met de leden van de fractie van
de AR, dr. Bruins Slot, de heer Roos-
jen en'de heer Van Eibergen. met de
informateur een bespreking hebben.
(De heer Van Eibergen heeft de motie
ingediend waarop de crisis in de Twee
de Kamer acuut is geworden).
BARNEVELD, 30 dec. - De gemeen
tepolitie heeft naar aanleiding van ge
dichten, die in Terschuur en omgeving
ronde deden, op verdenking van
5w?*lif*tering een 42-.iarige vertegen-
KekenrtR"r gearresteerd. Deze man heeft
5» meen? nadele van zijn werkgever
{je iiieeihiu^j veevoederfabriek
Hooghiemstra te ütrecht, een bedrag
van rond j 54.000 te hebben verduisterd.
H'j si°nptdi?1weSeld van zijn werkge
ver d: dat^?r ontstaan door een
privezaakje, uat hrj naast ziin functie
van vertegenwoordiger had ge_
£et- Hl] k0aan afntmekuikens en ver'
kocht deze aan ainemers Van ziin vee.
voeder, met d{e0£periode a zi3 deze kui"
kens na de opfokperioiie _an een aantal
niet de contractprijs ko™en opbrengen.
E>e vertegenwoordiger zo JS er vo
dat de pluimveehouders we het voiie
Pond kregen. Hij betaa^e met geiiden,
die hij incasseerde bij het* van
veevoeder. In pluimveekringen ond
Bameveld stond hij bekend als
koede heertje van Barneveld
sen kan men verwachten, dat zij ook
een hun bevriend kabinet en een minis
ter-partijgenoot, wanneer het niet an
ders kan, ten val brengen.
Het kabinet nu aldus de heer Hazen
bosch, wilde ons iets opleggen, waar
voor w(j ons zouden hebben moeten
schamen. Het geweten van de AR was
net meest geschokt door de overwe-
gmg, dat bij de beperkingen op de wo
ningbouw de zogenaamde „vrije sector"
bestemd voor hen die gezegend zijn
m®t voldoende eigen middelen daar
van zou worden uitgesloten. De over
heid wilde alleen de gesubsidieerde wo
ningbouw beperken. Dit nu acht de AR
sociaal niet verantwoord. Het was een
moeilijke weg, die wij kozen, aldus de
heer Hazenbosch, maar wij zijn die weg
gegaan met een zuiver geweten en dat
geeft rust.
Het geluid van de heer Hazenbosch
heeft weer de aandacht gevestigd op
de vraag of ook de „vrije sector" be
perkt moet worden. Dat kan nog een
moeilijke zaak worden voor prof De
Gaay Fortman.
Er zijn al waarschuwende stemmen
vernomen, die peggen: Als het kabi
net de vrije sector gaat beperken,
zou dat betekenen, dat de klok tien
jaar wordt teruggedraaid en een sys
teem van lang vergeten prijsbeheer-
smg weer wordt ingevoerd. In dat ge
val gaat er een ander geweten spre
ken. namelijk dat van de liberalen.
In A.R.-kringen schijnt men niette
min geneigd te zijn toe te geven, ook
zonder uitdrukkelijke toezegging, dat de
woningbouw in de „vrije" sector be
perkt zal worden.
Uit het hoofdartikel van dr. Bruins
Slot in „Trouw", blijkt dat het stand
punt van drs. Hazenbosch ook dat is
van zijn fractieleider. De A.R.-fractie
heeft, zoals te verwachten was, haar
standpunt goed verdedigd. Intussen
is duidelijk geworden dat de fractie
de informateur welwillend tegemoet
treedt en hem zeker niet halsstarrig
wil tegenwerken.
De informateur van zijn kant zeif
een van de topfiguren in de A.R.-partij
heeft alle begrip voor de moeilijkhe
den van de fractie. Hoewel zijn zaak
niet eenvoudig is, ziet hij nog voldoende
mogelijkheden om tot een oplossing te
komen. Het standpunt van partij en
tractie ziin in Ulieeht tot eikaar ge
bracht. Prof. De Gaay Fortman heeft
die vergadering bijgewoond en daarbii
's het hem duidelijk geworden waar hij
Te sleutel kon vinden. De Anti-Revo
lutionairen hebben destijds ook bij de
toto. waar zij principieel precies de
zelfde ernstige bezwaren tegen hadden
en nog steeds hebben, een uitweg ge
vonden op het praktisch politieke vlak
Men redeneerde ook toen als volgt: wü
zien de maatschappij ten onder gaan
aan een nieuwe golf van goklust, maar
het is beter op deze zaak nog enige in
vloed te bliiven uitoefenen dan hals
starrig te ziin en uit de regering te
treden.
Nog andere zaken
Er zal intussen nog wei meer moe
ten worden opgelost aan alleen de be
perking van de woningbouw. Prof. de
Gaay Fortman heeft r iet voor niets, na
zijn gesprekken met prof. Oud en de
heer Andriessen, gistermiddag nog ve
le uren studerend en telefonerend door
gebracht in het gebouw van de Eerste
Kamer, waar hij laatstgenoemde, waar
nemend fractievoorzitter van de KVP,
had ontvangen. Het sch(jnt, dat het af
ronden van zijn werkprogram hem al
op heel andere zaken heeft gebracht
dan de woningbouw. Men neemt aan. dat
de heer Andriessen z(jn eisen heeft ge
steld ten aanzien van de algemene kin
derbijslagwet en de mammoetwet. Wat
de kinderbijslagwet betreft, deze houdt
een voor de liberalen en de christelijk-
historischen moeilijk te slikken onder
deel in. De K.V.P. verlangt namelijk,
dat de verzekering reeds bij het eerste
kind ingaat.
In de avond is er weer een conferen
tie geweest van niet minder dan drie
uur tussen de informateur en de beide
AR-ministers Van Aartsen en Zijlstra.
Eenvoudig ligt de zaak dus blijkbaar
niet. Toch kan men horen, dat vermoe
delijk de volgende week de oplossing
zal komen, en dat \Vim Kan gerust kan
zijn: „Prof. De Quay komt vóór het
nieuwe jaar nog niet terug, maar daar
na is hjj spoedig te verwachten," aldus
klateren een radio-commentator, die in
Alt-kringen goed is ingevoerd.
Koning Boudewijn in
België teruggekeerd
onjuist. De premier, zo verklaarde een
woordvoerder, heeft de koning geregeld
op de hoogte gehouden van de ontwik
kelingen in de staking, maar de ko
ning is naar Brussel teruggekeerd zon
der dat de regering daarvan vooraf op
de hoogte is gebracht
Is dit een diplomatieke leugen van
de regering om b(j de oppositie niet
de indruk te wekken dat z(j de situa
tie als bijzonder ernstig aanziet? De
ze explicatie is mogelijk, maar de
meest voor de hand liggende verkla
ring is, dat koning Boudewjjn de pu
blieke opinie geen reden tot kritiek
op de troon heeft willen geven. Toen
in februari 1953 de Belgische en Ne
derlandse kustgebieden door de be
ruchte overstromingsramp werden
geteisterd, hebben velen de koning
er een verwijt van gemaakt dat hij
rustig zijn vakantie aan de Azuren-
kust doorbracht. Niet voordat de
pexs duidelijke toespelingen had ge
maakt op de ontroerende aanwezig
heid van de Nederlandse koningin in
het rampengebied, keerde toen de
Belgische koninklijke familie naar
België terug. Het heette, dat de rege
ring en de Belgische ambassadeur
in Parijs, baron Guillaume, verzuimd
hadden de koning van de werkelijke
omvang van de ramp op de hoogtp
te stellen.
Hoe dan ook, regering en vorsten
huis hebben ditmaal de fout van 1953
niet willen herhalen. Boudewjjns terug
keer volstaat niet om aan de staking
een einde te maken, maar zijn aanwe
zigheid in het land verstevigt de posi
tie van de monarchie. Daarvoor is het
overigens niets te vroeg. Op een mas
sabijeenkomst in het Waalse mijnwer
kersstadje Quaregnon heeft de socia
listische senator Busieau dinsdag in
het openbaar de afwezigheid van de
koning gelaakt. Tijdens die meeting
werd door de betogers de Marseillai
se gezongen. Op vele muren in Wallo
nië is de leuze gekalkt: „Vive la re-
publique!" Ook tijdens de betogingen
in de hoofdstad klonk gisteren net
,Weg met Boudewijn" en „Leve de
republiek" m de straten. Dat zijn wel
geen leuzen, die door een massale
volksbeweging worden gedragen, maar
het republikeinse virus, waarvan tij
dens de anti-Leopoldistische campagne,
tien jaar geleden, reeds duidelijke spo
ren merkbaar waren, vindt in een si
tuatie van chaos en sociale onrust als
deze toch onvermijdelijk een gunstige
voedingsbodem.
Dit alles neemt intussen niet weg,
dat aan 's konings terugkeer geen po
litieke betekenis mag worden ge
hecht. Zoals wij eerder reeds bena
drukten, hebben zowel de regering als
het socialistische Algemeen Belgische
Vakverbond extreme stellingen betrok
ken, die zij zonder gezichtsverlies niet
meer kunnen verlaten. Maar het staat
thans vrijwel vast, dat de regering de
krachtproef zal winnen. In geheel Wal
lonië vertoont het stakersfront tekenen
van uitputting. Nergens ontmoet de
staking nog enige sympathie. Bij de
stakers en de door de gedeeltelijke
verlamming van de spoorwegen tot on
vrijwillige werkloosheid veroordeelde
arbeiders heerst geldgebrek.
(Vervolg op pagina 7)
(Advertentie)
De burgemeester van Heemstede
en mevrouw van RappardMundt
zullen op zaterdag 7 januari a.s. des
namiddags van drie uur tot half zes
een Nieuwjaarsreceptie houden in
het verversingshuis in het wandelbos
Groenendaal.
De twee grote mannen van Laos, prins Boen Oem (links) en generaal Phoemi
Nosavan, resp. premier en minister van defensie in de nieuwe, westers gezinde
Laotiaanse regering. Het zijn de troepen van generaal Nosavan, die het legertje
van de rebellerende kapitein Kong Le en de Pathet Lao uit het grootste gedeelte
van het koninkrijk heüben verdreven. De nieuwe regering is door de koning van
Laos erkend en wordt gesteund door de Verenigde Staten.
LEOPOLDSTAD, 30 dec. (AFP) -
Het Congolese leger heeft alle vlieg
tuigen. die het binnenlandse lucht-
verkeer in Congo onderhouden, met
ingang van donderdagmorgen gevor
derd. Alle regelmatige binnenlandse
luchtdiensten werden vandaag ge
staakt.
Men veronderstelt, dat de vijftien
gerequireerde toestellen door het leger
zullen worden gebruikt voor het over
brengen van troepen uit Kasai naar
de provincie Kivoe. Tot dusver zijn
echter nog geen berichten over
troepenbewegingen ontvangen.
NEW YORK Het secretariaat van
de Verenigde Naties heeft bekend
gemaakt, dat na overleg met president
Kasavoeboe is besloten, dat de leden
van de verzoeningscommissie van de
Verenigde Naties voor Congo op drie
januari in Leopoldstad zullen aan
komen. Diezelfde dag zullen zij van
gedachten v.isselen met de leden van
het bureau der commissie, die zich al
in de Congolese hoofdstad bevinden.
DE BILT, 30 dee. Een in betekenis
afnemende regenzone van een depressie
verplaatste zich vanmorgen over Enge
land langzaam in oostelijke richting
Achter deze zone dringt morgen ge
matigde zachte oceaan lucht tot ons
land door. In verband met de bewol
king zal de temperatuur in de komende
nacht in het gehele land boven hei
vriespunt blijven. De afgelopen nacht
vroor het in het noordoosten van hei
land nog vijf graden. Daarentegen kwam
in het zuidwesten geen vorst voor
max min neers)
Station Weer temp temp afge)
gisteren 24 uur
Oen Reiaei geh. bew 2 1 0.2
Vpenburg geh. bew 2-1 0
Vlissmgen geh. bew. 4 2 0
helde onbew. 2 -5 0.3
Oe Bilt onbew. 2 -5 0.3
Twente geh. bew. 3-2 0
Eindhoven onbew. 3 -3 0.1
A -Lirnbur» geh. bew 3 2 0
Stockholm motregen 3 11
Oslo geh. bew. 2 -0 0.5
Kopenhagej geh. bew 4 2 0.4
Lónden regen 7 11
Amsterdan mist 2-10
Brussel zw. bew. 4 2 0
Luxemburg mist '1 -1 1
Parus zw. bew. 6 11
Bordeaux motregen 9 6 15
Grenoble geh. bew. 2-0 8
Nice onbew. 12 3 0
Berlijn motregen 2 0 0.1
f
Beze poppen in militaire kleding stonden in Reggane, in de Fr anse Sahara, opgesteld vóór het derde Franse atoomexperimem
*dn dinsdag j 1. Men wilde nagaan wat de uitwerking van de explosie zou zijn op diverse kledingstukken van personeel
van de strij dkrachten.
Koning Boudewijn en koningin Fabiola van België hebben hun wittebroodsweken in Spanje onderbroken en zijn gister
avond teruggekeerd in hun vaderland. Hier arriveert het koninklijk paar bij het paleis in Laken, waar de koning gister
avond nog minister-president Eyskens in particuliere audiëntie ontving.
regelde. Met name vraagt de Chinese
bewindsman, dat de commissie voor
drie man, die door de conferentie in
Genève werd ingesteld om in Zuid-
Oost-Azië toezicht te houden, haar
werkzaamheden weer zal opvatten. De
commissie werd destijds teruggeroe
pen op verzoek van de regering van
Laos, die van mening was dat de
communisten er misbruik van maak
ten om illegale steun te verlenen aan
de rebellen van de Pathet Lao.
Verleden week heeft de Engelse
regering de Sovjet-Unie gewaar
schuwd in Laos niet tussenbeide te
komen. Moskou beschuldigt de Ver
enigde Staten ervan, dat zij zich
mengen in de interne aangelegen
heden van Laos en de V.S. op hun
beurt verwijten Moskou de wapen-
Leveranties aan de troepen van Kong
Le en de Pathet Lao.
Inmiddels gaan zowel de Russische
als de Amerikaanse regering door met
hun wapenleveranties, waarbij de V.S.
zich op het standpunt stellen, dat de
pro-westerse regering van prins Boen
Oem de wettige Laotiaanse regering
is, o.m. omdat deze door de koning
van Laos is erkend. De Sovjet-Unie
en communistisch China daarentegen
houden vast aan hun standpunt, dat
de regering van de naar Cambodja
uitgeweken neutralistische premier
Soevanna Phoema de wettige regering
van Laos is en dat deze regering weer
aan de macht dient te komen. Minister
Chen-Yi schrijft in zijn brief dan ook,
dat de commissie van drie man, als
die weer aan het werk gaat, contact
moet zoeken met Soevanna Phoema
en in ieder geval het bewind van
prins Boen Oem moet negeren.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken gaf gisteren een
verklaring uit, waarin officieel werd
meegedeeld, dat de Verenigde Staten,
Engeland, Frankrijk „en andere lan
den" het niet eens zijn over de manier
waarop de moeilijkheden in Laos
moeten worden opgelost.
Engeland, Frankrijk en de „andere
landen" willen een regering op brede
basis in Laos, waarin ook neutralis
tische politici en zelfs vertegenwoor
digers van de Pathet Lao zitting heb
ben. Alleen een dergelijke regering
zou kunnen voorkomen dat Laos een
tweede Korea wordt. De Verenigde
Staten daarentegen zijn voorstander
van een regering van rechtse politici,
omdat de regering van Laos volgens
hen westersgezind moet zijn. Als er
neutralisten en Pathet Lao-mensen in
de regering komen, zal de communis
tische invloed in Laos toenemen, zo
menen de Amerikanen.
