Beschavingswerk werpt vele
moeilijke problemen op
op ieders lip!
J
Weduwe bedreigd met
wurging?
mi»
In hoog tempo naar politieke
mondigheid; risico van fouten
SPREIDING van uitgebreid
technische scholen
OP NIEUW-GUINEA
Personeelstekort slaat gaten
in ambtelijk apparaat
Een martiale tachtigjarige
WAT ER IN NIEUW GUINEA GEBEURT
Station Obdam
was onbemand
Nota van staatssecretaris Stubenrouch
Acuut gevoel van onveiligheid
is evenwel weggenomen
Wetsontwerp
ingetrokken
Kom zelf kijken
Zes jaar gevangenisstraf tegen
verdachte geëist
ïijjf
's-Hertogenbosch
IflSlSlll
VRIJDAG 30 DECEMBER 1960
PAGINA 3
Het wordt zwaar voor
de goeroe
Voor hen onbegrepen
zaken
Scheve conclusies
20 stuks f. 1.'
Treindienstleider
had zich verslapen
M
- >$-- ill?»
11 li 41
*iSII
januari a.s.
openen wij* een Agentschap
te 's-HERTOGENBOSCH
Weesstraat 1, telefoon (04100)37824
NEDERLANDSCHE HAND EL-MAATSCHAPPIJ, N.V.
Alle bankzak en: over het hele land, over de hele wereld!
Opheffing Haarlemmerliede
Nieuw ontwerp voor
uitbreiding van Haarlem
Kolenconflict in Zwolle
voorlopig afgewend
Hoge onderscheidingen
voor J. baron van
Voorst
Dodelijke aanrijdingen
Mï
J. baron van Voorst
tot Voorst
(Van een medewerker)
HOLLANDIA, dec. In de Vogel
kop van Nieuw-Guinea werkt een goe
roe aan een driejarige dorpsschool en
brengt de levenslustige Papoeakinderen
Wat fundamentele kennis en beschaving
bjj. Buiten schooltijd poogt hij zijn don
kere medemensen tot een hygiënischer
levenswijze op te voeden en hen te be
vrijden uit de angsten van bijgeloof en
geestenwereld. Met onregelmatige tus
senpozen komen de missionaris en de
bestuursambtenaar de kampong binnen.
De een draagt een heilige mis op,
doopt, hoort biecht, preekt, deelt medi
cijnen uit, controleert de school en
spreekt de goeroe moed in. De ander
regelt bestuurszaken, spreekt recht in
allerlei ingewikkelde perkara's, behar
tigt de economische vooruitgang van
het dorp, poogt belastingen of inter-
Baatsgelden te innen, straft overtredin
gen en klopt het dorpshoofd op a
schouders. Dan lopen beiden verder
langs een schier onbegaanbaar traject
•m elk op zijn tijd weer terug te keren.
Het gaat allemaal, met een betrekke
lijke regelmaat in zoverre in dit
land van regelmaat gesproken kan wor
den en er heersen rust en vrede. Tot
er enkele mensen kort na elkander
sterven. Want met de overledenen ver
dwijnt ook de rust uit het dorp: er moet
toch een oorzaak zon voor deze sterf
gevallen!
Vanwaar het praatje komt weet nie
mand, maar plotseling beweert ieder
een dat er een soeangi (heks) in het
dorp is. Zolang die leeft zal de dood
bit)ven. rondgaan. De volksmond weet
ook wie de heks is: het is de oude
Abila. En haar kleindochter Maria is
met hetzelfde sop overgoten, daar be
hoeft niemand aan te twijfelen. De goe
roe proeft de stemming al gauw. Hfl
poogt de mensen te overtuigen dat de
oude vrouw aan de dood van de dorpe
lingen part noch deel heeft. Maar voor
al de oudere vrouwen lopen zonder op
houden met hun angsten en wraakge
voelens te koop en overstemmen zijn
argumenten. Het wordt al spoedig dui
delijk dat de oude Abila ergens gevon
den zal worden met een pijl door het
lichaam en dat de kleine Maria een
zelfde lot wacht. De dorpelingen mijden
de oude vrouw en met Maria gaat het
®p school niet veel beter.
Het wordt voor de goeroe moeilijk.
Als hij het bestuur op de hoogte
brengt zal hij door de anderen voor
een verrader worden aangezien. Doet
hij het niet, dan vallen er doden en
zal het bestuur hem ter verantwoor
ding roepen, omdat hij niets gemeld
heeft. Hij neemt de oude vrouw met
haar kleinkind bij. zich in huis en
maakt allen duidelijk, dat het bestuur
bij een daad van geweld politie zal
sturen en de daders zal straffen. De
spanning neemt toe. De mensen hou
den hun kinderen thuis, de school
loopt leeg. De goeroe komt in een
luchtledig te staan en kan zelfs geen
groente of knollen meer ruilen. De
missionaris blijft nog wel een tijdje
weg evenals de bestuursambtenaar.
De goeroe gaat het dorp in. Hij ar
gumenteert en tiert dat de kinderen
op school moeten komen. Er is maar
één antwoord: Abila en Maria weg
uit huis, dan komen de kinderen alle
maal weer. De mensen willen niets lie
ver
Als op een morgen de goeroe onge
wone geluiden in de kampong hoort,
gaat hij naar buiten. Daar is het ge
hele dorp in beweging. Ieder neemt zijn
weinige bezittingen mee, verlaat huis
én erf en trekt het oerwoud in. De
Soeroe blijft alleen achter met zijn bei-
e beschermelingen. Als na enkele we
ken de pater het verlaten dorp binnen
komt, woont de dorpsgemeenschap een
halve dagmars verder op een open plek
tn het oerwoud, niet ver van de ri
vier. Hij neemt de soeangi en haar
kleinkind mee, weet de eerste ergens
"nder dak te brengen en plaatst het
rt*isie in een internaat in Sorong. Om-
daar de tweede Maria is wordt
Maria)? Baroe genoemd de nieuwe
fffkre"en ohec'er een ,s?f?e op'eidinK
ffs goeroevr ,6eft nu Sclukk,g «etrouwd
KieuW-GuineaUw in een ander deel van
nDeminsen heb£n ka™POpg nagereisd
Ce,®rfpn dekhïl) een nieuwe school
f8^onken Alfeen aeren ="«en weer ln
de banken Aneen d mlssie kreeg nog
een kleine moeilijkheid 0D te ]0ssen.
Het Souveen- Jas uit de jngekomen
maandstaten auiaeiqK, dat de goeroe
drie maanden z°Pdf* kinderen had
gezeten en weigeirde het:salarjs over de-
ee periode te subsidiëren. Toen de gan<z
van zaken was toegei'cht kwam ook dit
in orde. Dit alles speedde z,ch a? dlt
culm 1.000 km van Hollandia.
Waarom dit verhaal?
Om te laten zien, dat de Papoea's
gemakkelijk hun dorp verlaten, ze split
sen grote kampongs voortdurend en
voegen hier en daar kleinere sa™pp'
Ze verhuizen om luttele redenen, nun
huis telt niet veel, er is elders in een
paar dagen een nieuw gebouwd, btei u
voor, dat deze goeroe minder vastnou-
dend was opgetreden. Dan was er nun-
«tens één aode gevallen. Kort daarop
Zou met de bestuursambtenaar de po
litie gekomen zijn en zou handelend zi]h
opgetreden. De ongeschreven wetten
van de kampong volgend zou zij Maria
hebben moeten straffen Dat was stel
lig niet gebeurd, integendeel.
De man die de straffende pijl op
de oude soeangi had afgeschoten zou
opgespoord zijn en meegenomen naar
de gevangenis. De kampongbewoners
zouden verontwaardigd geweest zijn
over de immorele blanken, die de
schuldige Maria laten lopen en de
krijger straffen die de wet handhaaft.
Deze verontwaardiging zou langza
merhand in verbazing omslaan. Want
de gestrafte wordt naar een groot
huis gebracht, krijgt 'n ongekende
weelde drie maal per dag genoeg
ïv^ü' zelfs kleren aan en
wellicht een paar schoenen. Hij rijdt
in Hollandia op een vrachtauto mee
om het afval op te halen en komt
ua zijn straftijd met goederen terug.
hij spreekt een paar woorden Ne
derlands of Maleis en is de Piet van
het dorp. Dat zou zijn straf zijn!
Waarschijnlijk zou het oordeel dan
°ok anders zijn uitgevallen. Het is niet
onmogelijk dat de „alleengrootrecht-
sprekende" bestuursambtenaar een
gloeiende speech had afgestoken en
vervolgens de kampong in brand had
laten steken. De mensen hadden dan
ook een nieuwe kampong gebouwd, net
als nu. En de winst zou bestaan in een
spectaculaire bestraffing, welke nog
lang in de herinnering blijft voortleven.
Want er worden vaker soeangi's ont
dekt in de oerwouden van Nieuw-Gui-
nea. Recht doen is moeilijk in dit land!
Hoe moet men menseneters bestraffen?
Op grond van welke wet? Het woord
komt in ons Wetboek van Strafvorde
ring niet voor! Boete opleggen? Ze be
zitten niets! Gevangenisstraf? Dat is
meer een beloningLijfstraf? Zo iets
's onmenselijk en kan niet worden ge
duld. Bovendien zou het de openbare
mening schokken en als kolonialisme
worden gebrandmerkt.
Het is moeilijk om zich in Nederland
een beeld te vormen van de schier on
oplosbare problemen, welke de accul-
turalisatie van de Papoea's opwerpt.
En daarom is het zo onverstandig om
de daden van straffende bestuursamb
tenaren zonder uitvoerige toelichting
voor het forum der openbare mening
te brengen. Mensen uit een geordende
maatschappij kunnen maar heel moei
lijk inzien dat het platbranden van een
Papoeadorp een lichte straf is, gelijk
te stellen aan een paar dagen arbeid.
En de gevolgen van een dergelijke
berichtgeving zijn ernstig. De bestuurs
ambtenaar weet niet meer waar hij
aan toe is en wordt onzeker in zijn op
treden de ernstigste kwaal waaraan
hij lijden kan. De wereldpers neemt de
beschuldigingen van „moord", „mishan
deling" en ,,hele dorpen in de as leg
gen" maar al te graag over. Ze trekt
scheve conclusies waaruit onze tegen
standers wapens smeden om ons te be
strijden.
Ais overtuigd aanhanger van de de
mocratie wil ik voor niemand onder
doen, maar dit betekent niet dat alle
dingen openbaar moeten worden. Inte
gendeel, een kostelijk bezit als vrijheid
van meningsuiting moet men met tact
en wijs beleid hanteren om deze de
mocratische verworvenheid niet in de
waagschaal te stellen.
Bestuursambtenaren in de rimboe
maken fouten evenals andere mensen
buiten de wildernis, maar hun omstan
digheden zijn zoveel moeilijker. Ze krij
gen soms opdrachten, welke alleen een
genie tot een goed einde kan brengen.
Toen de Baliem onder bestuur werd
gebracht kregen een controleur en een
politie-inspecteur de opdracht deze val
lei met ongeveer 50.000 inwoners te
gaan pacificeren. Om een vuist te kun
nen maken kregen ze zegge en schrijve
vijftien Papoea politie-agenten mee.
Iedereen in Nieuw-Guinea voorspelde in
die dagen dat er stukken van zouden
komen. Die lieten dan ook niet lang
op zich wachten. En er komen er nog
meer, dat kan niet uitblijven.
Om redenen, waarover hier beter kan
worden gezwegen, is zo'n zaak in de
openbaarheid gekomen. Een pas gerid
derd bestuursambtenaar wordt er van
beschuldigd in de beschreven situatie
fouten te hebben gemaakt. Ook als dit
zou blijken, dan nog kan de verantwoor
delijkheid niet op zijn schouders wor
den afgewenteld. Maar evenmin op die
van zijn superieuren. Nationale en in
ternationale druk dringt en drijft tot
grote spoed. Het binnenlands bestuur
kan zich vrijwel niet meer veroorloven
om te wachten tot een weloverwogen
handelen kan worden ingezet. Het tem
po moet zo hoog mogelijk worden opge
voerd om iets onmogelijks te bereiken:
politieke mondigheid van de Papoea in
tien jaar. Dan kan geen „perfectionis
me" gebruikt worden. De werkelijke
verantwoordelijkheid voor dit onverant
woordelijke gedoe ligt bij hen die dit
tempo forceren.
Er zijn uit dit alles heel wat conclu
sies te trekken. Laten we ons ditmaal
tot deze beperken: wie onder de huidige
omstandigheden fouten meent te zien
bij het bestuur „in het veld" bewijst
noch zijn land noch de Papoea een
dienst met publicatie. Als er fouten ge
maakt worden iets wat de buiten
staander stellig.niet kan beoordelen
dan kunnen disciplinaire straffen wor
den uitgedeeld of kan een behandeling
binnenskamers aan het recht voldoende
ruimte bieden om zijn beloop te hebben.
Maar het trede niet naar buiten. Het
persoonlijk gelijk, het prestige en de
sensatie spelen een te grote rol bij onze
moeilijke taak in Nieuw-Guinea.
A.B.W.
Advertentie
Chief Whip
ALKMAAR, 30 dec. De eerste
trein, die gistermorgen van Alkmaar
naar Hoorn reed, heeft te Obdam on
geveer een kwartier vertraging ge
kregen. De machinist van de trein
zag het sein op onveilig staan en
bracht de trein tot stilstand. Na enige
tijd gewacht te hebben, ging de con
ducteur op onderzoek uit. Er bleek
niemand op het station Obdam aan
wezig te zijn. Ook het huisje van de
treindienstleider was leeg. Later
bleek, dat de man zich had versla
pen.
De Nederlandsche Spoorwegen zuU
disciplinaire maatregelen tegen hem
nemen.
DEN HAAG, 29 december De
staatssecretaris van O., K. en W., drs.
G. C. Stubenrouch, heeft bij de Twee
de Kamer een nota betreffende de
spreiding van uitgebreid technische
scholen (voorlopig U.T.S.-plan) inge
diend.
De nota moet beschouwd worden als
een eerste poging om tot een verant
woorde spreiding van uitgebreid tech
nische scholen te komen en draagt
een voorlopig karakter. Bedacht dient
namelijk te worden, dat het uitgebreid
technisch onderwijs, zoals dat op de
U.T.S.-en wordt gegeven, in ons land
nog slechts een tiental jaren bestaat.
Staatssecretaris Stubenrouch heeft
gemeend voor de eerstkomende jaren
te moeten volstaan met het „opvul
len" van de thans duidelijk aanwijsba
re leemten in de spreiding van het
scholen-apparaat.
Op een aan de nota toegevoegde
kaart, waarop de deelneming aan het
U.T.O. per gemeente is aangegeven,
is een twintigtal gebieden aangegeven,
waarin die deelneming duidelijk lager
ligt dan in de overige gebieden van
Nederland. De conclusies zijn:
Advertentiej
K
4 A
hollandia, 30 dec. (anp> De
Pogingen van de Nederlandse regering
kÏÏi Nie«w-Guinea tot een snelle ontwik-
„r"?» te brengen, maken het uiteraard
hp^Ti^e'Ük, dat het gouvernement kan
dié .en over talrijke deskundigen,
kinJA,r.^aat zUn de plaatselijke bevol
kenJ7 <?00r haar over te nemen ta-
merkini». leldel>- Alom hoort men op-
hTjÏÏ,,°,,,et d« moeilijkheden, die
Ji«l<,n a 'kke,i"g van het land zijn
dnendfi kr^ht het Ontbreken van vol
doende krachten. Zoals bekend heeft
Advertentie
een aantal van de in het gebied werk
zame Indische Nederlanders in de laat
ste maanden het besluit genomen zich
elders te gaan vestigen.
In een onderhoud, dat het A.N.P. hier
over had met de gouverneur, dr. P. J.
Platteel, zeide deze dat hij het vertrek
uit Nieuw-Guinea minder alarmerend
vond om het aantal van hen, dat is
heengegaan, als wel om de gaten, die
hierdoor in het ambtelijke apparaat zijn
geslagen. „Er is inderdaad een ernstig
personeelstekort, waardoor wij voor
grote moeilijkheden staan", zo zeide hij.
„Het vertrek heeft vooral gaten gesla
gen in het apparaat op lager niveau,
in de administratief-technische func
ties. Het onderwijs en verscheidene an
dere bestuursactiviteiten ondervinden er
de nadelen van. De opengevallen plaat
sen moeten worden bezet door krach
ten uit de autochtone bevolking doch
om deze op te leiden hebben wij weel
meer mensen nodig. Overigens staat
men hier in het bedrijfsleven voor de
zelfde moeilijkheden".
De gouverneur sprak er zijn voldoe
ning over uit, dat het moeilijke perso
neelsprobleem thans de volle aandacht
heeft van de regering en hij bleek van
oordeel, dat een vaste en duidelijke re-
geringskoers de bezwaren zal kunnen
ondervangen.
In dit verband wees hij erop, dat
Ce aankondiging van de vorming van
een bijstandscorps een maatregel is
waarvan een goede uitwerking mag
worden verwacht. „Daardoor wordt
duidelijk gemaakt, dat wij onze plaat
sen hier niet meer bezetten omwille
yan onze eigen carrière. Tegelijker
tijd wordt aan de ambtenaren een ze
kerheid voor de toekomst in de Neder
landse rechtssfeer gegeven. Dit is wel
nodig geworden, omdat na de ervarin
gen in de pas zelfstandig geworden ge
bieden het vertrouwen ontbreekt in de
rechtspositie van de buitenlandse amb
tenaar."
Dr. Platteel zeide voorts, dat het ver
schijnsel van de sterke neiging tot ver
trek zich meer voordoet in de enkele
centra van het land, dan op de kleinere
buitenposten. „Men kan niet spreken van
een angststemming. De duidelijke vast
beslotenheid van de regering heeft het
acute gevoel van onveiligheid wegge
nomen. De neiging tot vertrek is thans
niet meer door een angstgevoel bepaald,
doch het accent ligt anders. Het ligt
meer in de toekomst. Men ziet name
lijk geen mogelijkheid meer hier een
carriere op te bouwen. De overschake
ling op doelstellingen op korte termijn
is moeilijk geweest. Wij moeten de men
sen thans ombuigen naar een nieuwe
houding en we moeten er daarbij van
uitgaan, dat hier een mooie taak te
vervullen is", aldus gouverneur Platteel.
DEN HAAG, 29 dec. De minister
van Binnenlandse Zaken heeft aan de
Tweede Kamer meegedeeld, dat hij het
ontwerp van wet tot toevoeging van het
grondgebied der gemeente Haarlem
merliede en Spaarnwoude aan de ge
meenten Haarlem en Haarlemmermeer
intrekt.
De minister zegt te zullen bevorderen,
dat spoedig een ontwerp van wet tot
uitbreiding van het grondgebied van de
gemeente Haarlem met een gedeelte
van de gemeente Haarlemmerliede en
Spaarnwoude, waarvan de voorberei
ding inmiddels reeds ter hand is geno
men, aan de Kamer zal worden aange
boden.
ZWOLLE, 30 dec. Het dreigende
kolenconflict alhier is op het allerlaat
ste ogenblik afgewend. Werknemers en
werkgevers in de kolenbranche zijn gis
teravond nogmaals bijeen geweest om
van gedachten te wisselen over het pro
bleem om na 1 januari al of niet de
brandstof te bezorgen in flats bij klan
ten die hoger dan de eerste verdieping
wonen, Overeengekomen werd dat ook
na 1 januari voorlopig nog op de flats
de kolen normaal bezorgd worden.
In het oosten van Friesland is de
stichting van een U.T.S. verantwoord.
(In de begroting voor het dienstjaar
1961 is de subsidiëring van een pro
testants-christelijke school te Drachten
voorgesteld. In het noordelijk gedeelte
van Twente zou plaats zijn voor een
U.T.S. Uit spreidingsoverwegingen zou
in de Gelderse Achterhoek te zijner
tijd de stichting van een U.T.S. over
wogen kunnen worden. In het gebied
noord- en zuid-Kennemerland (inclu
sief IJ-mond) is de stichting van een
U.T.S. verantwoord. In het westelijk
gedeelte van Noord-Brabant is, in het
bijzonder uit spreidingsoogpunt, de
stichting van een U.T.S. die ook een
functie zal hebben voor de oostzijde
van Zeeland, verantwoord. (In de be
groting voor het dienstjaar 1961 is de
subsidiëring van een rooms-katholieke
school te Bergen op Zoom voorgesteld.
In het middengedeelte van Noord-Bra
bant kan de stichting van een U.T.S.
verantwoord worden geacht. In Zuid-
Limburg is in het zuid-westelijk gedeel
te stichting van een tweede U.T.S. ver
antwoord (In de begroting voor het
dienstjaar 1961 is alsnog in de memo
rie van antwoord de subsidiëring van
een rooms-katholieke U.T.S. te Maas
tricht voorgesteld. In Rotterdam is de
stichting van twee U.T.S.-en verant
woord (In de begroting voor het dienst
jaar 1961 is de subsidiëring van een
protestants-christelijke en een tweede
neutraal-bijzondere U.T.S. voorgesteld.
ZUTPHEN, 30 dec. De koningin
heeft de oud-commandant van het veld
leger, luitenant-generaal b.d. J. J.G.
baron van Voorst tot Voorst, titulair
de rang van generaal verleend. Baron
von Voorst tot Voorst is tevens aange
wezen tot adjudant in buitengewone
dienst. Dit deelde staatssecretaris M.
R. H. Calmeyer gistermiddag aan ba
ron van Voorst tot Voorst mee, die gis
teren zjjn tachtigste verjaardag vierde.
De oud-commandant veldleger is op
zijn kasteel „Suiveras" in Vierakker ge
huldigd. De koninklijke militaire kapel
presenteerde zich voor het kasteel,
daarna werd de oud-commandant veld
leger in het kasteel toegesproken door
luitenant-generaal P. Gips, comman
dant van het eerste legerkorps. Hij
voerde het woord namens de chef van
de generale staf, luitenant-generaal G.
J. Le Fèvre de Montigny.
De gelukwensen van koningin Juliana
en prins Bernhard werden overgebracht
door luitenant-generaal C. F. Pahud de
Mortanges chef van het militaire huis
van de koningin. Korporaal F. van En-
schot bood namens de grenadiers een
wandbord aan.
HAARLEM, 30 dec. De 69-jarige C.
de Vries uit Haarlem is gistermiddag
om tien minuten voor drie op slag ge
dood, toen hij als wielrijder op het
kruispunt V erspronckweg-Scho tersingel
door een bestelwagen werd aangereden.
De wielrijder verleende geen voorrang.
Vermoedelijk heeft de bejaarde man de
bestelauto niet zien aankomen, omdat
hij gelijk met een vrachtwagen, die ook
geen voorrang verleende, het kruispunt
naderde. De bestuurder van de bestel
wagen heeft nog getracht door krachtig
remmen een aanrijding te voorkomen.
De politie roept getuigen van dit onge
val op.
HEERLEN, 30 dec. De 27-jarige A.
Janssen uit Hoensbroek is donderdag
morgen, toen hij met zijn rijwiel op weg
was naar zijn werk op de staatsmijn
„Emma", aangereden door een perso
nenwagen. Tijdens het vervoer naar het
St.-Josephziekenhuis te Heerlen is hij
overleden. Het slachtoffer laat een
vrouw en twee kinderen na.
De brief die het hoofd van de
Indonesische delegatie bij ae V.N.
aan de secretaris-generaal heeft ge
schreven over Nederlandse wreed
heden op Nieuw-Guinea past welis
waar nog in het patroon van de ge
bruikelijke Irian-propaganda, maar
hij past ook reeds in het helaas al te
bekende patroon van de lukrake
beschuldigingscampagne, waarmede
agressieve mogendheden eigen ge
welddaden plegen voor te bereiden.
Duidelijker gezegd, de brief van de
heer Wirjopranoto riekt naar oorlogs
dreiging. Wij moeten er rekening mee
houden, dat er een stuk zenuwenoorlog
in zit. Maar wij zouden verkeerd
doen als wij geheel de mogelijkheid
zouden uitsluiten, dat er iets ernstigers
op stapel staat. Zou Indonesië inder
daad tot militaire actie overgaan, dan
zal onze regering zich wel tot de Ver
enigde Naties moeten wenden om
interventie. Wij zouden onszelf èn de
Verenigde Naties veel kunnen be
sparen door thans reeds de Verenigde
Naties te betrekken in het onderzoek
naar de Indonesische beschuldigingen.
Het zou geheel in de lijn liggen van
de politiek van het kabinet-de Quay
als in antwoord op de Indonesische
beschuldigingen aan de Verenigde
Naties het aanbod werd gedaan zelf
dt waarheid van deze beschuldigingen
te komen onderzoeken.
Advertentie
HAARLEM, 30 dec. De officier
van justitie bjj de Haarlemse recht
bank rar. G. W. F. van der Valk Bou-
man eiste gistermiddag zes jaar ge
vangenisstraf met aftrek tegen een 35-
jarige bedrijfsleider uit Velsen. De man
werd ervan verdacht zich in de nacht
van 28 op 29 juni van dit jaar toe
gang te hebben verschaft tot de woning
van een weduwe aan de Wijk aan Zee-
erweg, te IJmuiden, met het oogmerk
een handtas te stelen. Toen de bela
ger de slaapkamer van de weduwe bin
nenkwam, greep hij haar bü de hals
met de woorden: „Nu ga je eraan".
Verdachte ontkende ter terechtzitting
ook maar iets met de affaire te ma
ken te hebben.
De bedrijfsleider, die werkzaam was
in een taxi-onderneming, zou 's nachts
om kwart voor drie via de keuken
deur, welke hij had geopend door het
inslaan van een ruitje, het huis zijn
binnengedrongen. In de slaapkamer
van de weduwe zou hjj haar hebben
toegeschreeuwd: „Ik moet je geld heb
ben; beneden staan nog drie kerels; ik
heb ook een revolver en kom er uit
of word je liever gewurgd?"
Nadat de vrouw de inbreker de tas
had gewezen, ontstond in de gang een
schermutseling, waarna de man met
medename van de handtas ontsnapte.
In de tas zat op dat momeht geen
geld. De weduwe is later onthutst naar
haar zoon, die enkele huizen verderop
woont, gegaan.
De officier van justitie prees in zijn
requisitoir de wijze waarop de recher
che van Velsen het onderzoek had ver
richt. „Alles wijst er op dat verdachte
bekend was met de gedragingen van
het slachtoffer", aldus de officier. „Aan
de hals van de vrouw alsook aan ver
schillende attributen in haar woning
kleefde zachte zeep, welke was ge-
raampje. Kennelijk was deze zeep af-
bruikt bij het forceren van het keuken-
komstig uit de woning, waar verdach
te de nacht had doorgebracht. Ook an
dere voorwerpen, welke eigendom wa
ren van verdachte of met hem in ver
band konden worden gebracht, werden
door de officier als stille getuigen ge
noemd. Evenwel meende hij zijn volle
dig bewijs te vinden in het feit dat
een politiespeurhond bij een sorteer-
proef vijfmaal een brillekoker, welke
in de woning van de weduwe was ge
vonden en die toebehoorde aan ver
dachte. aanwees.
De verdediger mr. H. Luijken was
van oordeel, dat de officier geen over
tuigend bewijs had geleverd. „De uit
slag van de sorteerproef zegt niets. Be
langrijk is", aldus mr. Luijken. „dat
de tas op de avond van het misdrijf
weg was en nooit meer is gevonden,
ook niet in het huis waar verdachte
de nacht had doorgebracht en dat aan
diens moeder toebehoorde. Vast staat
wel, dat het huis van de moeder van
de verdachte het uitgangspunt is ge
weest van het misdrijf. Echter zou ook
een „tipgever" van de politie wel eens
nader bij de zaak betrokken kunnen
zijn geweest." Daarop voorgaand sug
gereerde mr. Luijken dat het geheel
best in scne gezet zou kunnen zijn met
de bedoeling de verdenking op een an
der te gooien. Mr. Luijken was van
mening dat de mogelijkheid, dat ver
dachte het misdrijf zou hebben begaan,
allerminst aannemelijk was gemaakt
en concludeerde tot vrijspraak. De ver
dachte hield het gehele proces nadruk
kelijk zijn onschuld vol.
Uitspraak 12 januari.
per 1/1 (les 6.95
per 1/2 (les (.3.55
DEN HAAG, 30 dec. In het kader
van de normale aflossingen der schepen
zal de onderzeebootjager „Utrecht" op
14 januari naar Nederlands Nieuw-
Guinea vertrekken. De uitreis zal via
het Suez-kanaal gemaakt worden. Het
schip staat onder bevel van kapitein
luitenant ter zee J. S. Snellen van
Vollenhoven.
isteren was het feest op het
landgoed Suideras in het
A-* stille Gelderse Vierakker,
gemeente Warnsveld. Luitenant-
generaal b.d. J. J. G. baron van
Voorst tot Voorst vierde er in
voortreffelijke gezondheid zijn
tachtigste verjaardag. Die benij
denswaardige gezondheid dankt
hij in de eerste plaats aan het
sterke geslacht, waaruit hij is
voortgekomen een broer van
de jarige is 85 en vermoede
lijk aan zijn levenswijze. Baron
van Voorst tot Voorst i" een bui
tenman, doet elke dag gymnas
tische oefeningen, roqkt en
drinkt niet en door dit 'alles is
hij in staat, ondanks zijn hoge
leeftijd nog deel te nemen aan
drijfjachten. Hij is nog werk
zaam in verschillende commis
sies, al beëindigt hij op zijn tach
tigste verjaardag het lidmaat
schap van de Hoge Raad van
Adel.
Zijn carrière begon na zijn
opleiding aan de Koninklijke
Militaire Academie in Breda.
Eigener beweging en tot verbazing van zijn vader voorzitter van de Eer
ste Kamer der Staten Generaal koos hij de infanterie, het wapen, dat
het minst in aanzien stond, maar dat in oorlogstijd nochtans het belang
rijkste was. Op 2 augustus 1901 werd baron van Voorst tot Voorst tweede
luitenant der infanterie. Juist toen hij was toegelaten tot de Hogere
Krijgsschool kwam zijn benoeming tot persoonlijk ordonnansofficier van
koningin Wilhelmina, in welke hoedanigheid hij het koninklijk rijtuig tij
dens het jaarlijks verblijf van Hare Majesteit in Amsterdam en bij bezoeken
van vreemde staatshoofden had te escorteren. Uit die tijd dateren ook
verschillende eervolle vertegenwoordigingen van koningin Wilhelmi
na in het buitenland. Tijdens de mobilisatie van 1914-1918 com
mandeerde baron van Voorst tot Voorst verschillende militaire corpsen en
leerde daarbij de Nederlandse soldaat door en door kennen. Dit en zijn
uitgebreid bezoek in 1919 aan de vrijwel ongerepte Duitse stellingen in
Frankrijk kwam hem goed van pas in zijn latere taak bij de generale
staf.
Toen de Belgische activisten in 1919 Zeeuws Vlaanderen en Zuid-Lim
burg van Nederland opeisten, schreef de martiale baron onder het pseudo
niem Kapitein Ronduit een brochure over de betekenis van het neutrale
Nederland in de eerste Wereldoorlog. De brochure verscheen in een oplaag
van 23.000 exemplaren in het Nederlands, in 17.500 exemplaren in het En
gels en verder in enkele duizenden exemplaren in het Spaans en het Noors.
In de dertiger jaren was hij als luitenant-kolonel van de Generale Staf
de rechterhand van de ministers van Defensie Lambooy en dr. Deckers.
Deze periode acht de heer van Voorst tot Voorst een laagtepunt in de ge
schiedenis van onze strijdkrachten. In 1933 werd hij benoemd tot adjudant
in buitengewone dienst van de koningin, een functie, die hij ook
thans nog bekleedt. In 1936 publiceerde de generaal-majoor een brochure
over de Duitse herbewapening, met het doel, het Nederlandse volk de ogen
te openen voor het dreigende Hitlergevaar.
Het moeilijkste besluit uit zijn lange militaire leven was het besluit
in de Meidagen van 1940 tot de terugtocht van de Nederlandse legercorpsen
naar het front Gorinchem-Utrecht-Naarden, een terugtocht, die volgens de
luitenant-generaal slaagde als gevolg van langdurige ochtendnevels en van
een goede marstucht. Na zijn krijgsgevangenschap werd hij voor de twee
de maal gouverneur van de residentie. Op 1 februari 1947 werd baron van
Voorst tot Voorst gepensioneerd.
De wederwaardigheden van de Nederlandse strijdkrachten hebben nog
altijd zijn levendige belangstelling. De baron maakt gaarne de woorden,
die maarschalk Weygand bij zijn afscheid in 1941 tot de Franse legers sprak
tot de zijne: „La dernière fierté et la dernière joie de ma vie militaire
auront été d'etre placé d votre tête."