Minister akkoord met plan-
Dellaert voor SCHIPHOL
Tweede Kamer blij met
duidelijke uitspraken
Drastische concentratie
in bevelvoering B.B.
Eerste Kamer verdiept zich in
couperen van paardestaarten
Kort geding over „Vierluik"
SUNIL
Wilhelmslinde in Dillenburg
na 400 jaar voor de bijl
Een halve eeuw ingenieur
Ruim 200 miljoen voor ,Xucht-Europoort"
Dit jaar bijdrage
van 18 miljoen
HERINDELING VAN KRINGEN
Nieuwe opvatting houdt meer met
gebruik van kernbommen rekening
Wetsontwerp dierenbescherming
volgende week weer aan de orde
Vier Amsterdamse dichters eisen
stopzetting van
WITTER DAN DE WITSTE POES
SUNIL WAST STRALEND WIT
69 autofabrieken
hebben inge
schreven
Been van jongen
doorboord
Rapport-Lemaire
wordt openbaar
K.L.M., SAS. en
Swissair
Geen besluiten tijdens
luchtvaartgesprek
Dodelijke ongevallen
RAI-tentoonstelling
Alarm om een tweede
vurige bol
Politie vindt rode
weerballon
Met stuk betonijzer
Nieuw-Guinea
Op verzoek van de
Senaat
GEMEENTEBESTUUR WIL KONINKLIJK
HUIS EEN STEK AANBIEDEN
PAGINA 3
Mild gestemd
Vervoersbeleid
Rijtijdenbesluit
mmh
Stralend wit wordt uw wasgoed met Sunil.
Bleken en blauwen mag u overslaan. U
wast minder, u spoelt minder, u wringt min
der. Uw wasgoed slijt dus minder! U - en
honderdduizenden andere huisvrouwen
merken direct dat het hemelsblauwe Sunil
tegelijk het modernste en het degelijkste
wasmiddel is.
De mooiste witte poes verliest het van uw
stralend witte was!
Het extra
voordelige
drielingpak
bespaart u
elke keer geld
O
WOFMRDAH 18 JANUARI 1961
Advertentie
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 18 jan. De luchthaven Schiphol prof. Diepenhorst (C.H.)
sprak van onze „Lucht-Europoort" zal zo spoedig mogelijk volgens het
plan van de N.V. Luchthaven worden gemoderniseerd en uitgebreid. Minis
ter Korthals heeft een duidelijke keuze gemaakt voor dit plan, dat voor
Schiphol de aanleg meebrengt van een dubbel stel banen, die twee aan twee
parallel gaan lopen. Hij heeft alle ongerustheid die in de Tweede Kamer was
ontstaan door het ongevraagd indienen van een nieuw plan door een Haags
ingenieursbureau, weggenomen. Dit laatste moest wel even bekeken worden,
omdat het zeer aanzienlijke financiële voordelen bood, maar de minister
heeft zich onmiddellijk verenigd met het standpunt van de N.V. Luchthaven
Schiphol en van de rijksluchtvaartdienst. Hoe aantrekkelijk ook vanwege de
lagere investeringskosten, deze meer beperkte opzet is niet verantwoord.
De modernisering van Schiphol vol
gens het oorspronkelijke plan-Dellaert,
dat nu is aangepast aan de omstandig
heden, zal 202 miljoen gulden gaan kos
ten. Het rijk zal voor de eerste fase in
1961 18 miljoen contant op tafel bren
gen. Hiervan is 10 miljoen uitgetrok
ken op de begroting van verkeer en
waterstaat voor 1961, die de Tweede
Kamer thans behandelt. 8 miljoen gul
den worden van de vorige begroting
naar 1961 overgeboekt. Wanneer de
N.V. Luchthaven Schiphol, waarin be
halve het rijk ook de K.L:M. en de bei
de gemeenten Amsterdam en Rotter
dam deelnemen, geld gaat lênen, kan
men rekenen op nieuwe hulp van het
rijk in de vorm van garanties. Ook voor
de komende begrotingsjaren 1962 en
1963 kan op een minimumbedrag van
telkens 10 miljoen worden gerekend.
Het eerst zal nu de bestaande baan
01-19 wordt verlengd terwijl een nieu
we baan 01-29 zal worden aangelegd.
In verband hiermee is ook de omleg
ging van de rijksweg Amsterdam-Den
Haag noodzakelijk. De minister wacht
"voorts met spanning op een plan van
de directie van de luchthaven voor ae
bouw van een nieuw stationsgebouw.
„De tijd dringt. Dit mag geen knelpun
Worden", zo waarschuwde hü- ering
Minister Korthals zei dat de reger s
zich alleen nog J-ar ^v^i °£rm$n
Uitvoering van dit puin klaarde
dat irïfeedï'vSchröSende lucht,
r- -fS de toenemende om-
vaarttechmek en de m verkeer het
rn£i7en Sin een definitief plan zeer
bemoeilijkt heeft. Voor Schiphol kwam
daar nog bij de vraag, hoe een nieuwe
luchthaven tegen de bestaande aan
moest worden gebouwd en hoe daarvoor
een harmonische aansluiting kon worden
gevonden. De geografische omstandighe
den in de dichtbebouwde randstad wa
ren bovendien een ongunstige factor
voor het opstellen van een definitief pro
ject dat een maximum nut moest ople
veren voor de gebruikers en voor an-
derer de minste overlast zou veroorza-
ken. Er moest een compromis worden
gezocht. De commissie, waarvan de se
cretaris-generaal van het departement
van verkeer en waterstaat, de heer
Gielen, voorzitter was, heeft het hele
plan nog eens op zijn technische meri
tes onderzocht. Kort nadat deze com
missie rapport had uitgebracht kwam
ongevraagd het advies van het Haagse
ingenieursbureau dat nu definitief van
de baan is.
Met deze verklaring heeft de minis
ter van verkeer en waterstaat alle spre
kers bij de behandeling van zijn begro
ting mild gestemd. De Kamer was ver
heugd over zoveel duidelijkheid in deze
uitspraken Zelfs de oppositie vergat
«en groot deel van de detailkritiek op
het beleid, die de minister overigens
friet vergeten had maar uitvoerig had
Weerlegd. Ir. Posthumus (P.v.d.A.) gaf
te verstaan dat hij over het personeels-
£el®id bij het departement niet te spre-
»eiJ is maar hij noemde geen feiten
Xjdat drs. Korthals zijn klacht gemakke-
6k kon terugwijzen.
De kwestie Schiphol vormde het voor
naamste deel van het debat bij de al
gemene beschouwingen over verkeer en
Waterstaat. Vandaag komen problemen
aan de orde o.a. met betrekking tot
de zeehavens en met name van Amster
dam, waar de Hembrug moet verdwij
nen, alvorens er van een moderne ha
venontwikkeling sprake kan zijn, zoals
de heer Roolvink (K.V.P.) uiteenzette.
Deze laatste wees ook op de noodzake
lijke verbetering in het Amsterdam-
Rijnkanaal, die vooral bij Vianen zal
moeten worden aangebracht.
Staatssecretaris Stijkel gaf een hel
dere uitzending van de positie van Ne
derland in het Europese vervoer. Hij
zette uiteen dat Nederland, waar de
spoorwegen geen monopoliepositie in
nemen omdat zij een rendabel bedrijf
vormen, op dit gebied veel gezondere
toestanden kent dan vele andere lan
den. Deze situatie is ook meer in over
eenstemming met het E.E.G.-verdrag.
Een gezond Europees vervoersbeleid
moet volgens hem berusten op de vier
volgende voorwaarden: vrije uitwisse
ling van vervoerdiensten tussen part-
ners, een normale mededinging tussen
de verschillende takken van vervoer en
de ondernemingen daarin afzonderlijk,
de vrijheid van keuze van verladers en
de mogelijkheid om zo nodig concurren
tie te kunnen regelen.
De staatssecretaris heeft een memo
randum-laten opstellen, dat moet dienen
als document bij de komende onderhan
delingen met andere Europese landen.
De heer Posthumus (P.v.d.A.) deed al
le mogelijke moeite om dit document
voor de Kamer in handen te krijgen. De
staatssecretaris heeft dat geweigerd. Hij
achtte het niet verantwoord de argumen
ten die daarin stonden opgesteld nu
reeds op een of andere wijze aan de
openbaarheid prjjs te geven. Wel heelt
hij toegezegd dat hij de vaste commis
sie mondeling over de hele zaak zal in
lichten.
Hij verzette zich tegen het verlenen
van algemene ontheffingen van het rij
tijdenbesluit bij ^grensoverschrijdend
vervoer. Met individuele ontheffingen
kan de toestand beter gelokaliseerd wor
den, was zijn standpunt.
De heer Maenen (K.V.P.) vroeg bij
de replieken of de minister over het ge
hele probleem van het njtijdenbesluit
maar niet beter een S.E.K.-advies kon
vragen. Hij zag hierin de mogelijkheid
om een meer op de praktijk gericht
besluit te krijgen.
De staatssecretaris liet uitkomen dat
een uitkering ineens aan het spoorweg
personeel met in ons loonbeleid zou
passen. Wanneer daarover echter na de
onderhandelingen tussen de N.S. en de
personeelsraad toch nog een overeen
stemming zou worden bereikt, en wan
neer deze dan door de rijksbemidde
laars wordt goedgekeurd ,dan zal de re
geling daaraan „welwillende aandacht"
schenken.
KOPENHAGEN, 18 januari (Rtr.)
Functionarissen van de S.A.S., Swiss
air en de K.L.M. hebben dinsdag hun
besprekingen ove,* samenwerking be
ëindigd zonder dat er besluiten zijn ge
nomen. Dit is door een functionaris van
de S.A.S. meegedeeld.
Hjj zei dat dt besprekingen van al
gemene en informatieve aard zijn ge
weest. Zij betroffen de mogelijkheden
van samenwerking op technisch en
commercieel niveau. Het overleg zal
waarschijnlijk latpr in het jaar worden
voortgezet.
S.A.S. en Swissair werken al samen.
Zij gebruiken bepaalde apparatuur en
faciliteiten gezamenlijk.
ST.-PHILIPSLAND, 18 januari Gis
termiddag is de 47-jarige mevrouw
Schepel-Saloonen, uit Beverwijk, bij
een verkeersongeluk om het leven ge
komen. Zij kwam met haar auto nabij
de Noorddijk te St.-Philipsland in bot
sing met een auto bestuurd door de
heer Van der Hof uit Rotterdam.
DORDRECHT, 18 januari In Pa-
pendrecht is gisteren een ongeval ge
beurd, waarbij de 49-jarige landbouwer
H. Vink om het leven is gekomen. De
heer Vink reed met een tr&ctor met
aanhangwagen over een bruggetje. Op
een gegeven ogenblik sloeg de tractor
om. De heer Vink raakte klem onder
de tractor die van de brug was gekan
teld. Toen hij uit de modder van de
sloot werd gehaald, bleek hij reeds
overleden. De heer Vink was getrouwd
en had vijf kinderen.
VENLO, 18 jan. De coöperatieve
Venlose veiling, waarbij nagenoeg al
le tuinders in noord-Limburg buiten
Venlo en Tegelen zijn aangesloten,
zal haar bedrijven overplaatsen naar
Grubbenvorst. Overeenstemming is
bereikt over de aankoop van 38 hee
taren terrein van de gemeente Grub-
bepvorst, waarop binnen enkele jaren
de veilinggebouwen worden geplaatst,
DEN HAAG, 18 jan De indeling
van de A- en B-kringen van de Be
scherming Bevolking zal drastisch ge
wijzigd worden in verband met de con
centratie van de commandovoering. Een
Komnklijk Besluit over de nieuWe in
deling, die grotendeels neerkomt op een
vergroting van de bestaande comman-
dogebieden, staat op stapel.
In zijn memorie van antwoord van
15 november van het vorig jaar deelde
de minister van Binnenlandse Zeken, mr.
E. H. Toxopeus, mee, dat een herzie
ning van de kringindeling noodzakelijk
is, omdat de nieuwe militaire veronder
stelling er van uitgaat, dat in geval van
oorlog de potentiële aanvaller gebruik
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG, 17 jan. De beslissing
over het wetsontwerp op de Dierenbe
scherming is door de Eerste Kamer
een week uitgesteld. De aanvaarding
ervan lijkt echter ondanks bezwa-
ren van een aantal senatoren vrij
wel zeker. Mocht het ontwerp toch
worden verworpen, dan is dat te wij
ten aan het door de Tweede Kamer
aanvaarde amendement - Schilthuis
HAARLEM, 17 jan. Voor de pre
sident van de rechtbank heeft vandaag
II" '"'P, geding gediend, aanhangig ge
maakt door de Amsterdamse dichtfrs
Polèt ™'TIS' ReJïïc? Gampert, Sybren
Rolet en Simon Vinkenoog tegen de
Haarlemse uitgeverij J. H. Gottmer.
De vier dichters V eisten bij monde
van hun raadsman, mr. M. A. Verdaas
donk, intrekking van twee deeltjes vim
de „Vierluik -uitgave, waarin gedich
ten van de eisers zijn opgenomen, zon
der dat de uitgever daartoe gerechtigd
zou zijn. Zij hebben wei 2,50 per ge
dicht ontvangen, maar tevoren zou voor
publikatie geen toestemming gevraagd
Voor de uitgeverij Gottmer pleitte mr
K Heimig. Hij voerde aan dat zijn
{ment wel degelijk aan de dichters ver
lof tot publiceren had gevraagd, doch
Van de vier Amsterdamse dichters, jg
die tegen een Haarlemse uitgever
een kort geding hadden aangespan-
nen, verscheen alleen Sybren Polei.
Hier is hij in het gerechtsgebouw
met rechts zijn verdediger, mr._ M
1 A. Verdaasdonk j
1
hierbij zijn vergissingen gemaakt. De
eis om de ,,Vierluik"-uitgave niet ver
der te verbreiden, openbaar te maken
of te verveelvuldigen op straffe van een
dwangsom van ƒ5000,- zo:; bij toewij
zing een strop van vijf mille voor de
uitgeverij Gottmer betekenen, zei hij.
Hij verzocht de rechtbank de eis niet
ontvankelijk te verklaren.
Uitspraak maandag 23 januari.
(PVDA), dat het couperen van paarde-
staarten verbiedt. De „bóeren-afge
vaardigden" in de senaat zijn tegen dit
verbod, maar de Heren Geuze (CHU),
Hoogland (PVDA) en Elffericht (AR)
hadden slechts een (klein?) deel van
hun fractie mee kunnen krijgen. Ook
jhr. dr. Van Meeuwen, kantonrechter
te Heerlen, krijgt waarschijnlijk slechts
steun van een deel van de KVP-fractie.
Deskundigen van het Rijks Veteri
nair Instituut ontkennen, dat het paard
de staart nodig zou hebben om vliegen
te verjagen. En de heer Hoogland ver
telde uit zijn eigen ervaring dat hij
vroeger acht paarden op het bedrijf
had, waarvan zes met een gecoupeer
de staart. Hij had nooit gemerkt dat
die paarden meer last hadden van de
vliegen dan de andere twee.
Een ander argument is dat het koud-
bloedpaard (waar het om gaat) van
nature een dikke staart heeft, die snel
door mest wordt bevuild. Het voor
naamste bezwaar van de tegenstan
ders van het coupeerverbod is echter,
dat niet-gecoupeerde paarden niet
meer kunnen worden geëxporteerd
naar België, waardoor de Nederlandse
fokkerij ernstige schade zou oplopen.
De tegenstanders van het couperen
zeggen, dat hot alleen maar een kwes
tie van mode is. en dat boeren en fok
kers snel genoeg aan het gezicht zul
len wennen, zoals dat ook in Duitsland
het geval is geweest. Een soortgelij
ke discussie ontspon zich rond de vraag
wat gedaan kan worden tegen loslopen
de honden en katten. De Tweede Ka
mer heeft destijds een voorstel- van
Rijckevorsel (KVP) verworpen, waar
door loslopende honden en katten door
de eigenaar van de grond kunnen wor
den gedood. Nu staat in het ontwerp
dat zij kurtnen worden „opgevangen".
„Practisch is dat niet mogelijk" zeg
gen de tegenstanders van de huidige
tekst. „De dierenbeschermers moeten
maar eens gaan kijken naar een schaap
dat aan tientallen beten van een los
lopende hond is gestorven".
Voor het overige was de senaat het
met de strekking van het wetsontwerp
wel eens. Alleen de heer Querido
(PVDA) zei te menen, dat de onno;
dige vivisectie nog niet voldoende wordt
bestreden. Hij vroeg om scherper toe
zicht en een vergunningenstelsel.^
De tekst van het wetsontwerp is, zo
bleek uit de discussies, niet vlekkeloos.
Er wordt o.a. verboden om een „koe
met overvolle uiers te vervoeren"
maar een koe heeft maar één uier.
„Betekent dat nu dat degene, die een
koe vervoert, waarvan die éne uier
vol is, niet kan worden gestraft", wil
de de senaat weten.
De regering het ontwerp is door
niet minder dan 7 bewindslieden on
dertekend zal volgende week ant
woorden. Zij is echter al zeker van de
steun van de heren Van Bruggen (CHU)
Diepenhorst (AR), Querido (PVDA),
en De Vos van Steenwijk (WD).
zal maken van A-wapenen van vrij
zwaar kaliber voor vermoedelijke doe
len in ons land.
De bestaande kringindeling, die da
teert van 1950, is gebaseerd op de ver
onderstelling, dat bij een eventueel ge
wapend conflict vrijwel uitsluitend con
ventionele wapenen zullen worden ge
bruikt, A-bom aanvallen werden toen
onwaarschijnlijk geacht. Wel hield men
rekening met de mogelijkheid van aan
vallen met A-wapenen van een betrek
kelijk klein kaliber, op beperkte schaal
en bii wijze van uitzondering. In ieder
geval achtte men het niet aannemelijk,
dat zo er een bom boven ons land
zou' worden afgeworpen, deze op korte
termijn door andere gevolgd zou wor
den. Uitgaande van deze veronderstel
ling was de B.B. geschikt voor haar
taak.
In 1955 ging men in Nederland
ook rekening houden met A-bomaan-
vallen op belangrijke doelen als mi
litaire vliegvelden, de hoofdstad het
regeringscentrum en de havens' De
ze nieuwe veronderstelling maakte
het noodzakelijk om de B B organi
satie in plaatsen, die mogeliik bet
doel zouden kunnen zijn van een A-
bomaanval, te wijzigen.
Inmiddels is ook de veronderstelling
van 1955 achterhaald. Om de B.B.-orga-
nisatie nu geschikt te maken voor be
scherming van de bevolking tegen de
gevolgen van aanvallen met kernwape
nen van een zwaarder kaliber, is een
nieuwe kringindeling gemaakt. liet komt
hierop neer, dat bestaande A-gemeen-
ten bij A-gebieden worden gevoegd of
bestaande A- en B-kringen worden sa
mengetrokken. In het laatste geval zal
er één grote A-kring ontstaan. Daar
naast zullen echter ook B-kringen ge
handhaafd blijven.
Het grootste bezwaar tegen de hui
dige indeling is de aanwezigheid van
de vele A-gemeenten en A- en B-krin
gen. Door dit teveel aan commando-
gebieden wordt de bevelvoering bij de
bestrijding van de gevolgen van kern
wapenexplosies bemoeilijkt. Immers bij
een aanval, die een grote oppervlakte
bestrijkt, moet de hulpverlening in één
hand» gehouden worden. Om dit moge
lijk te maken zouden de grenzen van
bestaande A-gemeenten en A-kringen
moeten worden overschreden, wat ern
stige bezwaren met zich mee zou bren
gen. Om een concentratie in de bevel
voering mogelijk te maken zullen de
commandogebieden nu vergroot wor
den.
N=-fiilllllll
msrsme&w HflL evsmfr vwt/AWMMsr
9UN 31 2fc 30O1
J
AMSTERDAM, 17 jan. De 4Se
R.A.I.-tentoonstelling van personen
auto's die van 2 t.m. 12 februari a.s.
als openingstentoonstelling in het nieu
we R.A.I.-gebouw aan het Europaplein
wordt gehouden, zal een uitgesproken
internationaal karakter dragen.
Volgens een voorlopige opgave heb
ben 69 verschillende fabrikanten van
personen- en combinatieauto's ont
schreven. Zij zijn afkpmstig uit Enge
land (21), West-Duitsland (16), de Ver
enigde Staten (15), Italië (7), Frank
rijk (5), en Zweden (2). Oost-Duitsland,
Tsjechoslowakije en Nederland zullen
op de tentoonstelling ieder met een
merk vertegenwoordigd zijn.
Een belangrijk onderdeel van de
R.A.I.-tentoonstelling vormt de inzen
ding kampeerwagens: 23 exposanten
tonen 34 merken in ruim 80 verschil
lende typen. De R.A.I.-tentoonstelling,
de grootste tot nu oe gehouden, zal
worden gecompleteerd met ruim 150
stands met auto-onderdelen, toebehoren
en garage-uitrustingen.
De tentoonstelling zal zoals be
kend op 2 februari, 's morgens om
half elf door prins Bernhard officieel
worden geopend.
DEN HAAG, 17 jan. Het myste
rie van de vuurbol, die zondag in het
noorden van ons land enige sensatie
verwekte, is nog steeds niet opgelost.
Wel zag maandagavond de dertienja
rige zoon van de heer Verhaart uit
Zierikzee eveneens „een vurige bol"
aan de hemel. Deze kwam langzaam
naar beneden. De jongen had de te-
genwoordigheid van geest de politie
te waarschuwen. Deze stelde van
morgen een onderzoek in op de plaats
waar de ballon zou zijn neergekomen.
Hierbij bleek dat een rode met gas
gevulde ballon ter hoogte van de Mie-
reweg terecht was gekomen.
De ballon is afkomstig van een
Duits waarnemingsstation en werd
gebruikt voor het meten van de snel
heid van de wind in de bovenlucht.
De gummiballon heeft een diameter
van tachtig tot negentig centimeter.
Van de zijde van het K.N.M.I. ver
nemen wij dat het zeer onwaarschtjn-
mif i" dat er verband bestaat met
het verschijnsel dat zondag in het
noorden is waargenomen.
(Van onze correspondent)
LEEUWARDEN, 18 jan. De veer
tienjarige W. M. te Leeuwarden kreeg
gistermiddag ruzie met enkele jongens
die zich niet wilden verwijderen van
een terrein van het constructiebedrijf
van zij:, vader. Hij greep een stuk be
tonijzer en slingerde dat in de richting
van de jongens. Het stuk ijzer werd
daarbij dwars door het rechterbeen ge
spietst van de elf jarige P. T. S. Het
been werd precies beneden de knie
doorboord. De jongen is per ambulan
ce naar een ziekenhuis overgebracht.
(van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG, 17 jan. De rege
ring is bereid het rapport-Lemaire, dat
de basis is geweest voor de wijziging
van de Bewindsregeling Nieuw-Guinea
en de instelling van de Nieuw-Guinea-
Raad, te publiceren. Staatssecretaris
Bot heeft dit dinsdag in de Eerste Ka
mer verklaard.
Prof, Samkalden (P. v. d. A.) vroeg
om publicatie omdat ieder, die zich
voor het probleem Nieuw-Guinea en de
ontwikkeling tot zelfbestuur van dit ge
biedsdeel interesseert, in staat moet
zijn van het rapport kennis te nemen.
Indien alleen de Kamerleden in de ge
legenheid worden gesteld om vertrou
welijk van het rapport kennis te nemen,
dan is nog geen mogelijkheid tot open
bare discussie aanwezig.
Staatssecretaris Bot betwijfelde of er
erg veel belangstelling voor het rapport
zou bestaan. Hij liet echter de beslis
sing over het al of niet publiceren aan
de Kamer over. Het besluit werd toen
z.h.s. genomen. Tevoren had mr. Krop
man (K. V. P. gezegd, dat hij aan de
publikatie geen behoefte had, maar er
zich ook niet tegen wilde verzetten.
DEN HAAG, 17 jan. De beroemde
„Wilhelmslinde", de meer dan 400 jaar
oude lindeboom bü de ruïnes van het
Dillenburger slot waar Willem van
Oranje een groot deel van zijn leven
heeft doorgebracht, gaat letterlijk voor
de bijl. Het Dillenburger stadsbestuur
is van plan Bet Nederlands koninklijk
huis een loot ervan aan te bieden.
Onder deze boom moet volgens de
overlevering Willem (de Zwijger) van
Oranje (1533-1584) op 14 april 1568 de
eerste deputaties van vrienden uit het
door Spanje bezette vaderland voor be
raad hebben ontvangen, nadat hij
„standvastig was gebleven" en gewei
gerd had de eed van trouw af te leggen
aan het Spaanse bewind.
Weersinvloeden en ouderdom hebben
in de loop der jaren de oude linde
op de slotberg deerlijk gehavend, zodat
de inwoners van de Duitse plaats met
beton en mastiek de molmgaten moes
ten vullen. Een van deze inwoners, Ju
lius Schramm, schonk in 1894 enkele
takken van de boom aan „Het Prinsen
hof" in Delft, waar zij, voorzien van
twee stadszegels van Dillenburg, in de
historische zaal werden geëxposeerd.
Tot aan de oorlog waren zij daar, ge
plaatst tegen een schouw te zien. Na
de restauratie van het Prinsenhof in
1948 werden zjj met het oog op hun
vermolmde staat elders opgeborgen.
In de tuin van het museum echter
staat, evenals in die van het Nederland
se huis in Frankfort, sinds 9 november
1957 een stek van de linde, die blijkens
een der jaarverslagen van het Delfts
stedelijk museum „Het Prinsenhof" op
initiatief van mr. K. P. van der Man-
dele naar Nederland werd overgebracht
als „symbool van vernieuwing van de
onsterfelijke ideëen van vrijheid en
verdraagzaamheid
Nu de Wilhelmslinde zal worden om
gehakt, heeft de burgemeester van Dil
lenburg, de heei Beermann, kortgele
den aan een groep Nederlandse archi
tecten zijn voornemen bekendgemaakt
om een nieuwe stek aan het koninklijk
huis te schenken. Volgens een bericht
in een plaatselijk blad in Dillenburg
heeft de voorzitter van de Duits-Neder
landse kamer van koophandel in Frank
fort. de heer M. J. E. Fincken, reeds
een opdracht daartoe ontvangen.
Op de plaats van de linde zal het
stadsbestuur een gedenkplaat aanbren
gen.
/te werd scheikundig inge
nieur, omdat ik niet voor
de klas wilde staan, maar
ik heb het bijna heel m'n leven
gedaan. Als ik het tevoren ge
weten had, zou ik geschiedenis
hebben gestudeerd," vertelt ons
mevrouw ir, A. J. Grondhout
Lichtenbelt, voor wie het vrij
dag vijftig jaar is geleden, dat
zij in Delft haar diploma als
technologe behaalde, zoals hel
toen heette. Zij was daarmee de
zestiende vrouwelijke ingenieur
in ons land.
Als dochter van een hoogleraar
in werktuigbouw ging haar voor
keur toen zij eenmaal besloot
aan de Technische Hogeschool te
gaan studeren uit naar werk
tuigkundig ingenieur, doch zij
begreep als vrouw dan weinig
emplooi te zullen vinden. Zij
was nog maar een kind, toen
zij al bij haar vader achter de
tekenplank zat en wist wat een
krukstang, een krukas en wat
dies meer zij, was. De professor
nam haar dikwijls mee in de
machinekamer van schepen.
Na korte tijd assistente van
prof. Boeseken, hoogleraar in de
organische scheikunde, te zijn "jVToTrr It* A T IrTTmn-
geweest werkte mevrouw Grond- 1tJ_CV1« li« J» uiuuu
hout, toen nog me j. Lichtenbelt, - T 1 LI*
als scheikundige aan „De Melk- ROllt'KlCtitCILDGLt
inrichting" in Arnhem, om in
1931 naar haar geboortestad Rot-
terdam terug te keren en daar melkonderzoekmgen teJ^cMen voor de
„Verenigde Zuiv eiber eiders." waarover zij toen veel heeft gepubliceerd. Na
haar huwelijk trok zij in 1914 met haar man naar hetJ°^mahge Neder-
lands-lndië doch zij zette haar arbeid voort, wat zij trouwens heel haar
huwelijksleven heeft gedaan. Zij begon met tekeningen te maken voor een
koolzuurfabriek in Soerabaja, in welke plaats het echtpaar zich vêstigd_e
7ii heeft noa ow een particulier laboratorium veel analyse-werk toor de
handel verricht en werd in 1920 lerares scheikunde aan de H.B.S. m
Soerabajja.^ verlof naar Nederland, waar zij lerares werd aan
de H B S in de Kortenaerstraat en tegelijk aan de meisjes-H.B.S. in de
Witte de Withstraat te Rotterdam. Dit is zij tot 1927 gebleven. Toen wenkte
nrmieuw de Oost en zij werd benoemd als lerares aan de scholen van de
Carventier Altingstichting te Batavia. Met de oorlog brak een moeilijke tijd
aan en over haar verblijf in het kamp spreekt mevrouw Grondhout maar
liever niet. In een ander kamp zij weet niet eens welk heeftzij zelfs
haar echtgenoot verloren. De enige troost in deze periode vond zij met les
aeven aan de kinderen, die bij haar in het kamp verbleven.
Ook de tijd, die na haar bevrijding volgde zij werd opnieuw lerares
van de stichting was allesbehalve gemakkelijk, maar zij zegt hem toch
niet te hebben willen missen. „Terwille van de veiligheid moest je soms op een
militaire truck naar school worden gebracht, maar ik had schik in de ijver
van de kinderen Nederlandse leerlingen, maar ook Chinezen en mlan-
,jgrs die niets liever wilden dan zo gauw mogelijk hun diploma te halen
Ik gaf ook privaatlessen, soms aan twintig leerlingen tegelijk en maakte
wel eens vijftig lesuren per week."
De toestand in Indië werd allengs moeilijker en mevrouw Grondhout
bleek op het laatst ook niet meer tegen het klimaat bestand, zodat zij in
1.947 repatrieerde. In het vaderland teruggekeerd informeerde zij een jaar
later eens naar de post van lerares aan het Amsterams Lyceum en zij werd
meteen benoemd. Het begon met enkele lessen wiskunde en scheikunde
doch op het laatst had zij een volledige taak.
Tot haar 65ste jaar is mevrouw Grondhout les blijven geven en het
laatste jaar reisde zij daarvoor van Apeldoorn, waar zij bij haar dochter,
die arts is, was ingetrokken om deze in de huishouding te helpen, naar
de hoofdstad. Toen haar dochter eenmaal goed op streek was, oordeelde zij
het beter zelfstandig te gaan wonen en zo verhuisde ze naar een zeer
geriefelijke flat aan de Eerste Brandenburgerweg in De Bilt. Zij zit daar
met een schat van boeken om haar heen en wijdt zich nu.nan haar hobbies:
geschiedenis en archeologie.
De dag van 20 januari vieren, heeft zij al was het in haar eentje
steeds gedaan, want zij heeft altijd met voldoening teruggezien op de
bekroning van haar studie in Delft. Zij heeft de band met deze burcht van
wetenschap allerminst dóór gesneden. Dat bewijst wel een doek aan de
wand als een herinnering aan de viering in 1959 van het elfde lustrum van
de Delftse Vrouwelijke Studentenvereniging, waaraan zij met veel vreugde
heeft deelgenomen. v
