Rechercheur schiet een
inbreker in de rug
Sergeant-majoor beschuldigd
van verduistering kasgelden
Advocaat-fiscaal: „Knoeier'
Spaak keert terug
politieke leven
in
Verdubbeling kapitaal bij
Fokker tegen 170 pet.
Procedure van Verenigde Trans
tegen mr. dr. van der Mandele
PAUL VLAANDEREN
en het
zerniW'
komplot
bij
Nehroe draagt feest-tulband
ONTSLAG BIJ DE NAVO
Kreten van zijn belaagde huurman
maakten hem nakker
W inkeldievegges
stalen voor
f 15.000
een
Tijd gunstig voor
bezitsvorming
Ontslagen
gevangene
schopt herrie
Weer 11 pet.
verwacht
Rechtmatigheid miljoenentransactie
met Can. dollars wordt bestreden
Rotterdamse grenzen
WOENSDAG 1 FEBRUARI 1961
PAGINA 2
Civiele defensie
V oedsel voorzi enin g
op papier geregeld
Schipperszoon
verdronken
JosMaenen in Kamer:
Adres aan Kamers
Ontslagen kringhoofd
BB beschuldigt
functionarissen
Zevenduizend gulden
uit kas genomen
Wmm
Bevestiging vonnis
gevorderd
Naar korter werken
in de havens
106-JARIGE
OVERLEDEN
PARIJS, 31 jan. (Rtr.) Paul-
Henri Spaak heeft de Atlantische
Raad vanmorgen meegedeeld, dat
hfj als secretaris-generaal van de
NAVO aftreedt. Hy keert terug
in de Belgische politiek, zo wordt
van welingelichte zijde te Parijs
vernomen.
Uitgever Strengholt
jubileert
Uitspraak 4 april
Lot van „Wilsveen
bij districtsraad
Nog geen beslissing
Geldkistje met f 4000.'
verdwenen
Interprovinciaal overleg
vijfdaagse werkweek
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 31 jan. Een inbreker,
een 41-jarige loswerkman, die vannacht
omstreeks kwart voor vier wegvluchtte
uit een kantoor in de Jan Hendrik
straat, is door een rechercheur onder
in de rug geschoten. De loswerkman,
die ondanks de schotwond nog wist te
ontsnappen, is later op de dag aange
houden en overgebracht naar het zie
kenhuis aan de Zuidwal. Zijn toestand
is redelijk.
Om half, vier vannacht hoorde de 70-
jarige T.J.G. gestommel in zijn kan
toor, waar hij naast woont. Hy ging kij
ken en trof er een man aan, die be
weerde het verkeerde huis binnengegaan
te zijn. In de haast om weg te komen
liep de indringer het toilet in. De ander
probeerde de deur dicht te houden.-
maar de inbreker wist zich zonder al
te veel moeite uit zijn benarde positie
te bevrijden en begon te vechten.
De oude man schreeuwde zo hard
hij kon: „moord, moord". Een recher
cheur, die boven het kantoor woont,
werd door het hulpgeroep wakker,
greep zijn dienstpistool en rende naar
het balkon. Beneden zag hij een man
wegvluchten door de brandgang ach
ter het huis. De rechercheur loste
eerst een paar waarschuwingsscho
ten en vuurde toen in de richting van
de vluchtende man. Deze wist echter
te ontkomen.
De indringer bleek het hele kantoor
al te hebben doorzocht en verscheidene
kasten te hebben opengebroken voor hij
werd betrapt. De eigenaar vermist even
wel niets. Een kostjuffrouw belde van
morgen de politie op en vertelde, dat
een bewoner van haar huis aangescho
ten was. Zowel de G.G.D. als de politie
gingen naar het opgegeven adres en
troffen daar de 41-jarige loswerkman
AMSTERDAM, 31 jan. De recht
bank te Amsterdam heeft uitspraak ge
daan in een zaak, waarbij vijf in Am
sterdam wonende zusters waren betrok
ken. van wie er twee veertien dagen
feleden terecht hebben gestaan wegens
iefstal en drie terzake van heling.
De oudste, de 33-jarige G. B. werd
wegens diefstal veroordeeld tot tien
maanden gevangenisstraf, waarvan
drie maanden voorwaardelijk met af
trek van de preventieve hechtenis en
een proeftijd van drie jaar. Bovendien
eiste de rechtbank haar voorwaardelij
ke terbeschikkingstelling van de rege
ring met een proeftijd van drie jaar
en onderoezichtstelling van een reclas-
seringsvereniging.
De 31-jarige E. S., werd eveneens
wegens diefstal veroordeeld tot tien
maanden, waarvan vier maanden
voorwaardelijk met een proeftijd van
drie jaar en ondertoezichtstelling. De
drie overige zusters, de 28-jarige J.
B., de 29-jarige B. G. en de 26-jarige
P. G., werden conform de eisen ter
zake van heling veroordeeld tot een
geldboete van 25 gulden subs, vijf da
gen hechtenis en een voorwaardelijke
gevangenisstraf van een maand met
een proeftijd van twee jaar.
De oudste twee zusters werden er van
beschuldigd dat zij in de jaren 1959-60
uit grote en kleinere winkels in Am
sterdam, een, zoals de officier van jus
titie het uitdrukte „ontzaglijke hoeveel
heid goederen met een geschatte win
kelwaarde van ongeveer 15.000 gulden"
bjj elkaar hadden gestolen. Ze gingen
samen op pad. E. „dekte af" en haar
zuster G. nam de goederen weg. De
gestolen waar, zoals radio's, elektrische
koffiemolens, scheerapparaten, mixers,
strijkijzers en nylons, lieten ze in een
boodschappentas verdwijnen. De in
houd werd dan iedere keer buiten over
geheveld in een andere tas, die ze op
een ergens in de buurt neergezette flets
hadden bevestigd. Mochten ze bij het
stelen eens op heterdaad worden be
trapt dan zouden de reeds eerder in
een andere winkel buitgemaakte arti
kelen niet worden gevonden. Het lukte
aan rechercheurs, na twee dagen scha
duwen, de dames op heterdaad te be
trappen. Alle haar ten laste gelegde
diefstallen gaven zij toe.
GRONINGEN, 30 jan. De chef
van de staf voor civiele verdediging,
luitenant-generaal T. E. E. H. Mathon,
heeft vanmiddag tijdens een lunchhij-
eenkomst van het departement Gronin
gen van de Nederlandse maatschappij
voor nijverheid en handel gezegd, dat
de organisatie op het gebied van de
voedselvoorziening bij een eventuele oor
log in Nederland wei zal kloppen. Op
papier is een noodvoedselvoorziening
al geregeld en een distributie georga
niseerd. Distributiekaarten zijn gedrukt
en opgelegd op verschillende plaatsen
in ons land.
Generaal Mathon zei dit in een voor
dracht over het onderwerp „de civiele
defensie in het Dijzonder op sociaal-
economisch gebied".
De grondslag voor de organisatie is
een militaire veronderstelling, zijnde
de meest voor de hand liggende waar-
schunlijkheid. Uns land zal etappege-
bied zijn (aanvoer en doorvoer van troe
pen) en tegelijkertijd basisgebied, waar
geproduceerd en gerepareerd moet wor
den.
De Industriële voorziening is moeilij
ker te organiseren. Kolen en zout heb
ben we in ons land en binnenkort wordt
een aanvang gemaakt met het vormen
van oiie-opslag op verschillende plaat
sen. De moeilijkheid was de beschik
king te krijgen over geschikte terrei
nen. Wat betreft de produktie en repa
ratie deelde spreker mee, dat een wet
op dit punt in voorbereiding is. Er zijn
onder andere lijsten gemaakt van vita
le bedrijven. Al deze voorbereidingen
hebben tot doel. paraat te zijn om snel
en eenvoudig een gewijzigde situatie
de baas te kunnen. Maar alle voorbe
reidingen op het gebied van de civiele
defensie blijven een dode techniek, in
dien de wil om weerstand te bieden
ontbreekt, aldus luitenant-generaal Ma
thon.
ROERMOND, 31 jan. - Bjj het inva
ren van de sluis in de Maas is vanmor
gen vroeg de vijftienjarige zoon van
schipper E. van het schip „Nooit vol
maakt' 'overboord gevallen en ver
dronken.
aan, die een schotwond onder in zijn rug
had. Het bleek dezelfde man te zijn,
die enkele uren te voren had ingebro
ken in het kantoor in de Jan Hendrik
straat. De loswerkman is voor de politie
geen onbekende.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 31 jan. „Het toe
nemend sparen van de laatste tijd
is een aanwijzing, dat deze tijd gun
stig is voor maatregelen van de re
gering, die de bezitsvorming verder
moeten stimuleren". Aldus de heer
Jos Maenen (K.V.P.) vanmiddag bij
de behandeling van de begroting van
Algemene Zaken in de Eerste Ka
mer. De katholieke woordvoerder zei
dat het kabinet-De Quay wel belang
rijk pionierswerk heeft verricht op dit
gebied, maar dat de huidige gunsti
ge economische omstandigheden nog
lang niet voldoende worden benut.
Dit kan tot gevolg hebben, dat vele
middelen die voor bezitsvormingsdoel
einden kunnen worden aangewend,
thans worden besteed voor consumptie
ve doeleinden. De heer Maenen vroeg
de regering, het tot wet maken van het
vijf jaar geleden reeds ingediende ont
werp, dat het bevorderen van spaar- en
winstdelingsregelingen in het bedrijfsle
ven fiscaal mogelijk wil maken, te be
spoedigen en tevens met een wettelijke
regeling te komen, waarbij fiscale fa
ciliteiten worden verleend aan speciale
regeling te komen, waarbij fiscale fa
ciliteiten worden verleend aan speciale
beleggingsmaatschappijen voor kleine
spaarders. Tenslotte herinnerde hij aan
de in het vooruitzicht gestelde vrijstel
ling van zegelrecht voor sommige obli
gaties.
De heer Maenen zei ervan overtuigd
te zijn dat juist de lager gesalarieer-
den nog niet kunnen profiteren van de
gepremieerde spaarregelingen voor het
overheidspersoneel. Het feit dat twee
derde van de Nederlandse gemeenten
reeds een dergelijke regeling hebben,
is wel een duidelijke aanwijzing, dat
overheidsmaatregelen stimulerend wer
ken. Het blijft echter een beangstigend
verschijnsel dat alleen de hoger gesa-
larieerden van deze nieuwe faciliteit
kunnen profiteren.
De staatssecretaris voor bezitsvor
ming drs. Schmelzer heeft de heer Mae
nen geantwoord, dat de gehele bezits
vorming naar hij verwacht, binnenkort
in de Tweede Kamer aan de orde zal
komen, wanneer het wetsontwerp inza
ke fiscale faciliteiten voor bezitsvorming
door het bedrijfsleven, daar in het
openbaar zal worden behandeld. Aan
een en ander zal nog voorafgaan een
mondeling overleg met de vaste com
missie uit de Tweede Kamer.
DIRKSLAND, 31 januari De heer
J. Carels, ontslagen kringhoofd van de
BB-kring Goeree-Overflakkee, die van
de officier van justitie te Rotterdam
onlangs de mededeling ontving dat zijn
klachten onjuist of minstens overdre
ven waren bevonden, heeft zich tot de
leden van beide kamers der Staten-Ge-
neraal gewend. In zijn schrijven signa
leert hij „het misbruik maken van ge
zag door functionarissen, die zelf in
ernstige mate in gebreke zijn geble
ven".
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 21 januari De advo
caat-fiscaal van het hoog militair ge
rechtshof heeft vanmorgen tegen een
0-jarige adjudant-onderofficier wegens
diefstal bevestiging geëist van het
krijgsraadvonnis. De krijgsraad te
Den Haag had de adjudant 7 decem
ber veroordeeld tot een gevangenis
straf van 1 jaar en 6 maanden met
aftrek en ontslag uit de militaire dienst
zonder ontzegging van de bevoegdheid
bij de gewapende macht te dienen.
De beklaagde heeft op verschillende
tijdstippen in 1959 en 1960 als plaats
vervangend korpsadministrateur op
het depot van de cavalerie in Amers
foort minstens zevenduizend gulden uit
de kas genomen. Het geld heeft hij
o.a. gebruikt voor het aflossen van ie
ningen en de aankoop van drie auto's.
In totaal is er een bedrag van veer
tienduizend gulden uit de kas verdwe
nen. De beklaagde heeft echter steeds
volgehouden, dat hjj hiervan zevendui
zend gulden voor zich zelf gebruikt
heeft. Met het overige geld heeft hij
een nog steeds raadselachtig kastekort
aangevuld. De adjudant zei dit ge
daan te hebben, omdat hij bang was
zijn kans op promotie te verspelen.
Uitspraak dinsdag 14 februari.
StS*
L* -
Premier Nehroe van Indië heeft op deze foto zijn habituele kalot verwisseld voor een tulband, zoals die in de Poendsjaab
in zwang is. Hij deed dit ter gelegenheid van een folkloristische manifestatie.
DEN HAAG, 31 jan. De advocaat
fiscaal bjj het hoog militair gerechtshof
mr. J. Zaaijer heeft vanmorgen wegens
verduistering en oplichting tegen een
Arnhemse sergeant-majoor vier maan
den gevangenisstraf met aftrek en ont
slag uit militaire dienst gevorderd. Hij
vroeg hiermee bevestiging van het
vonnis door de krijgsraad te velde-oost
De sergeant-majoor zou zich als pen
ningmeester van de afdeling Arnhem
der koninklijke vereniging van onder
officieren van de land- en luchtmacht
„Ons Belang" ongeveer 3000,- uit de
kas hebben toegeëigend.
De appellant zei vanmorgen voor on
overkomelijke moeilijkheden te hebben
gestaan bij het beheer over de kas.
Meer dan 600 leden van de vereniging,
verspreid over Arnhem en Deelen,
moesten hem de contributies doen toe
komen via talrijke contactpersonen.
Een goede administratie was door de
vele verplaatsingen niet mogelijk. De
penningmeester, zo zei hierop in aan
sluiting de verdediger, stortte tan het
eind van de maand zijn salaris in de
kas, om enigszins over geldmiddelen
voor de vereniging te beschikken en
nam uit deze gezamenlijke pit weke
lijks een bedrag van ongeveer honderd
gulden op voor eigen gebruik. Tenslotte
heeft hy zijn echtgenote uit werken ge
gestuurd om de kastekorten te dekken!
Van geheel andere aard was de
tweede tenlastelegging tegen de ser
geant-majoor. Hij had van een be
vriend echtpaar in Arnhem 2000,- kun
nen loskregen voor iemand, die zich als
verkoper van televisietoestellen had
aangediend. Hy had de familie verze
kerd dat deze man dit bedrag nodig
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 31 jan. Zeer binnen
kort zullen de scheepvaartverenigingen
en de vakorganisaties in het havenbe-
dryf by het college van Ryksbemidde-
laars voorstellen indienen tot verkorting
van de werkweek in het havenbedryf.
Men wil deze arbeidstydverkorting
per 1 maart invoeren.
Het ligt niet in de bedoeling dat de
werknemers iedere zaterdag vry krij
gen. Het werk in de havens kan op za
terdag niet helemaal worden stilgelegd
en daarom zal er eens in de drie weken
op zaterdag moeten worden gewerkt.
Door deze maatregel zal het probleem
van het arbeiderstekort in de havens
nog toenemen. Men acht het echter
noodzakeiyk tot een kortere werkweek
te komen wil men het verloop in de ha
vens niet nog meer doen toenemen.
KOLHAM, 31 jan. Vanmorgen is
in haar woning overleden de weduwe
Maris Hund-Smit. Zy bereikte de leef-
tüd van 106 jaar.
co i-
Spaak kondigde zijn ontslag aan op
een speciale byeenkomst van de per
manente NAVO-afgevaardigden in Pa
rijs. In een officieel communiqué deel
de hy later mee, dat hy de regeringen
van de by de NAVO aangesloten landen
had verzocht zijn ontslag per 1 maart
goed te keuren.
De 62-jarige socialistische oud-premier
en oud-minister van buitenlandse zaken
van België werd in mei 1957 secretaris
generaal van de NAVO als opvolger
van de Brit Lord Ismay.
Verwacht wordt dat in maart alge
mene verkiezingen in België zullen
worden gehouden. De Belgische socia
listen hopen, dat Spaaks terugkeer
ertoe zal leiden dat hun party nog
vóór de verkiezingen weer tot een
heid zal komen.
Voor de opvolging van Spaak zyn ai
verschillende namen genoemd. Eerste
op de kandidatenlijst is de Nederlandse
oud-minister van ouitenlandse zaken
mr. Dirk Udo Stikker. Voorts pryken ei
de namen op van Noorwegens minister
van buitenlandse zaken, Halvard Lan
ge, en van Engelands minister var)
luchtvaart, Peter Thorneycroft.
had om de aankoop van enkele toestel
len te kunnen financieren. De verdedi
ger zei vanmorgen, dat de beklaagde
geheel te goeder trouw het echtpaar
tot geldgeven had bewogen.
De advocaat-fiscaal verwierp echter
het appèl en het verweer. „De ser
geant-majoor," zei hy, „is reeds vaker
voor oplichting en verduistering met de
justitie in aanraking geweest. Hy is
het voorbeeld van een algemene knoei
er."
Uitspraak 14 februari.
AMSTERDAM, 31 januari De uit
gever A. J- G. Strengholt hoopt 5 fe
bruari a.s. zijn 60ste verjaardag te vie
ren.
Van verscheidene besturen van orga
nisaties en organen op het gebied der
uitgeverp is de heer Strengholt voor
zitter of directeur. Ook in de sport is
de jubilaris actief geweest. Hy was
o.a. voorzitter van de Kon. Ned. Athle-
tiek Unie en lid van het Nederlands
Olympisch Comité.
De jubilaris recipieert zaterdagmid
dag 4 februari in Hamdorff Laren.
AMSTERDAM, 31 jan. De politie
van het bureau Leidseplein heeft zich
gisteren lange tijd beziggehouden met
een 's morgens vroeg uit het Huis van
Bewaring ontslagen 50-jarige Amster
dammer, die zeer gebelgd was over he'
feit, dat de directie van het Huis hem
bij het afrekenen een klein bedrag aan
geld had afgehouden voor door hem
aangebrachte vernielingen.
Voor de deur van het Huis op het
Kleine Gartmanplantsoen stond de
man te schreeuwen en te schelden dal
het een lieve lust was. Ook trok hij
zich en publique de kleren van het
lichaam. Met ontbloot bovenlichaam
stapte hij het politiebureau binnen en
bij een kop koffie kwam hij weer
enigszins bij. Een arts vond het niel
nodig de man te laten opnemen en
dus werd hij na veel lieve woorden
de straat weer opgestuurd.
De gehele verdere dag heeft hij op
het Kleine Gartmanplantsoen doorge
bracht, wild gesticulerend en ieder deel
genoot makend van zijn vermeende on
recht. 's Middags kwam hij opnieuw
op het bureau met een gloednieuwe
fiets. „Ik heb iets gestolen" vertelde hii
„Wat dat vertel ik niet, zoek dat zelf
maar uit." Een kort onderzoek wees uil
dat de man niets gestolen kon hebben
(de fiets was zijn eigendom) en dus
werd hij zonder pardon weer op straat
gezet. Tot dusver heeft de politie niets
meer van hem gehoord.
AMSTERDAM, 31 jan. Op 10 fe
bruari a.s. stellen de Nederlandsche
handelmaatschappy en de Twentsche
Bank de inschryving open op
3.625.000 aandelen Koninklpke Ne
derlandse Vliegtuigenfabriek Fokker
tegen 170 procent. De aandelen grool
nominaal 1000 delen ten volle in de
resultaten van 1961 en volgende boek
jaren. De inschryving is uitsluitend
voor houders van aandelen in de ver
houding van één op één. De claim-
handel vangt aan op 2 februari. No
tering ter beurze wordt aangevraagd.
Storting op de aandelen dient op 24
februari te geschieden. Republic Avia
tion Corporation die een belang van
1 min. nominaal gewone aandelen
in Fokker heeft zal naar in het pros
pectus wordt gemeld met haar claims
op de nieuwe aandelen inschreven.
Op basis van de laatste beurskoers
van de aandelen (maandag 494 pet.)
laat de theoretische waarde van de
claims zich berekenen op f 1565 per
aandeel van f 1000 nominaal. Een
nieuw aandèel gaat dan 326</j pet kos
ten.
De directie hoopt over 1960 een divi
dend te kunnen voorstellen gelyk aan
dat over 1959, toen elf proeent werd
uitgekeerd. In 1960 is de eigenlijke be-
dryfswinst gering geweest. Toch was
het bereikte resultaat niet onbevredi
gend.
De globale tussentydse balans per 3
dec. 1960 geeft een winstsaldo na af
trek van afschrijvingen maar vóór
eventuele reservering voor belasting en
inclusief het vrijgekomen deel van de
reserve F 27 ad f 2.400.000 groot
3.059.608. Over 1959 werd een saldo
bedryfsrekening behaald groot
7.051.246, waarvan 2.524.438 werd
afgeschreven en extra afschryvingen
nog eens 196.083 vergden. Zodat na
een toevoeging van 4 miljoen aan de
reserve F 27 een winstsaldo van
f 331.675 resteerde.
Het indexcijfer van het aantal pro-
duktieve uren (1959-100) komt voor 1960
uit op 179. Voor de jaren van en met
1955 golden 239, 222, 220, 239 en 207.
Doel van de uitgifte is de kapitalisatie
van de vennootschap meer in overeen
stemming te brengen met de omvang
van de activiteiten. De ontwikkeling van
het bedryf noopt tot grote investerin
gen In vaste activa, alsmede tot hel
aanhouden van belangi-yke voorraden.
Bovendien kan de produktiefinaneiering
van de civiele vliegtuigbouw veelal mei
worden gedekt uit de vooruitbetalingen,
terwyi ook de financiering van de doch
termaatschappijen belangrijke bedragen
vergt. Als gevolg van deze ontwikke
ling is de behoefte aan middelen van
permanente aard toegenomen. De ver
sterking van het eigen vermogen dooi
deze emissie zal tot een betere verhou
ding tussen eigen en vreemd vermogen
leiden. Mede met het oog op het wis
selvallige karakter van de vliegtuigin
dustrie meent de directie onder de hui
dige omstandigheden met de uitbreiding
van het aandelenkapitaal niet verder te
moeten gaan.
Omtrent de vooruitzichten zegt het
prospectus dat in afwachting van het
definitieve Starfighter-contract de pro
duktie by de verschillende fabrieken
reeds is aangevangen op basis van „let
ters of intent". Verwacht mag worden
dat de werkzaamheden aan dit project
zich tot ver in 1964 zullen uitstrekken.
Daar de eerste afleveringen van de
Starfighters in 1962 zullen plaatsvinden,
zal deze order nog niet tot de winst
over 1961 bijdragen. Voor de jaren
1962-1964 meent de directie gezien
de te verwachten bedrijfsbezetting
haar vertrouwen te mogen uitspreken,
dat een behooriyk resultaat zal worden
bereikt.
UTRECHT, 31 jan. Mgr. Th. G. A.
Hendriksen, benoemd hulpbisschop
van kardinaal Alfrink, heeft tot zijn
wapenspreuk gekozen het devies „Per
arma Christi" (Door het wapen van
Christus, of: Door de wapentekenen
van Christus).
ROTTERDAM, 1 febr. Het lange,
slepende proces over de rechtmatig
heid van een miljoenen-transactie met
Canadese dollars, die in 1949 door het
toenmalige bestuur van de Verenigde
Transatlantische Hypotheekbanken
werd gedaan ten behoeve van houders
van z.g. restantbewijzen, heeft ook ge
leid tot een procedure voor de recht
bank te Rotterdam. De Verenigde Trans
heeft namelijk een civiel proces aange
spannen tegen de toenmalige presi
dent-commissaris van de vennootschap,
mr. dr. K. P. van der Mandele, die
naar de mening van het nieuwe be
stuur door goedkeuring te verlenen aan
de transactie zyn bevoegdheden heeft
overschreden en die daarom nu door
de vennootschap mede aansprakelijk
wordt gesteld voor de geleden verlie
zen. Dinsdag werden de zeer langduri
ge pleidooien in deze financieel-econo-
misch, maar ook juridisch ingewikkel
de zaak gehouden door mr. K. van
Ryckevorsel namens de Verenigde
Transatlantische Hypotheekbanken, en
mr. A. E. J. Nysingh namens mr. dr.
van der Mandele, beiden Haagse advo
caten.
De in 1921 uit fusie van Amerikaan
se en Canadese banken opgerichte ven
nootschap heeft altijd een moeiiyk be
staan gehad, zo werd duidelyk uit de
pleidooien. Dertig jaar geleden was de
situatie zo precair, dat tot een totale
reorganisatie moest worden overgegaan.
Met de grote groep van houders van
pandbrieven van 1000 gulden ad 4 pro
cent werd onder meer een regeling ge
troffen, waarbij zy genoegen moesten
nmen met inwisseling van hun schuld-
bewyzen tegen een obligatie van 250
gulden ad 3 procent en een aanvullend
renteloos restantbewijs van 750 gulden,
dat eerst afgelost zou worden nadat de
obligatielening was geliquideerd, en
dan nog slechts voorzover daarvoor
gelden beschikbaar waren.
De aflossing van deze restantbewy-
zen werd in feite de aanleiding tot het
geschil. Op 1 mei 1949 was de obliga
tielening geheel geregeld en daarmee
naar de mening van het toenmalige be
stuur het moment aangebroken om de
afspraak "iet de houders van de res-
tantbewyzen, verenigd in een trustee,
te realiseren. Aan een Canadese doch-
termaatschappy werd bijna 3 miljoen
Canadese dollars onttrokken, waarmee
40 procent van de oude schuld werd af
betaald. Dat geschiedde enkele dagen
voor de devaluatie van de gulden,
waardoor de vennootschap een belang
rijk extra verlies leed.
In mei 1954 kwam de vennootschap
opnieuw in moeilijkheden het faillis
sement werd aangevraagd, doch de
rechtbank besloot tot surseance van
betaling moeilijkheden welke volgens
de aandeelhouders geheel het gevolg
waren van de betwiste dollarverkoop.
De geldigheid van de transactie werd
alsnog betwist en dat leidde in 1957 tot
een civiel proves voor de Amsterdam
se rechtbank tegen twee bankinstellin
gen, die bp de verkoop waren betrok
ken (de Rotterdamsche Bank en Pier-
son en Co.), en tegen de toenmalige
directeur mr. J. Blom, die nu in Cana
da woont. In deze zaak, waarin om nie
tigverklaring van de overeenkomst werd
gevraagd, is nog geen uitspraak ge
daan. Het voorlopig verhoor van enke
le getuigen had de procedure tegen mr.
dr. van der Mandele tot gevolg.
Mr. van Rijckevorsel stelde namens
de Verenigde Transatlantische Hypo
theekbanken dat het bestuur onverant
woord had gehandeld door op korte ter-
mijn iets van de schuld aan de houders
van de restantbewijzen af te lossen. Dit
had bovendien niet behoeven te ge
schieden met het geld van de Canade
se dochteronderneming, die daardoor in
grote moeilijkheden kwam en in feite
tot liquidatie werd gedoemd. De inwis
seling van de Canadese dollars was ge
beurd onder druk van de Nederlandsche
Bank, in verband met de deviezenpo-
sitie van ons land, maar het bestuur
had die druk kunnen en moeten weer
staan, temeer daar het bedrag van 3
miljoen Canadese dollars eerder door
mr. J. Blom en mr. dr. Van der Man
dele in het overleg met de Nederland
sche Bank als een minimum voor het
voortbestaan van het Canadese bedryf
was genoemd. Dat de transactie vlak
voor de devaluatie was geschied acht
te hp in strijd met een zorgvuldig be
leid. Het bestuur had deze devaluatie
moeten voorzien. Vele tekenen wezen
z.i. namelijk al op een nieuwe geld-
waardering.
Tenslotte verweet hy mr. dr. van
der Mandele, een aandeelhoudersver
gadering, enkele weken voor de trans
actie, onjuist, althans onvolledig, te
hebben ingelicht door niet te spreken
over de nieuwste ontwikkelingen. De
liquidatie van het Canadese bedrijf had
kunnen zyn voorkomen, als de aandeel
houdersvergadering van de stand van
zaken had geweten. Er waren im
mers op de Canadese markt mogelijk
heden voor een handelsbank ter bevor
dering van de Nederlandse export en
voor een financieringsinstelling voor
hulp aan immigranten.
Een grote fout vond mr. van Rycke
vorsel het vooral dat het toenmalige
bestuur rentegevende beleggingen had
opgegeven om renteloze schulden (res-
tantbewyzen) te voldoen. Almet al had de
vennootschap z.i. door het beleid, waar
voor hp mr. dr. van der Mandele mede
aansprakelijk stelde, een verlies van
vele miljoenen geleden, t.w. een rente
verlies over 2,45 miljoen gulden, het de-
valuatieverlies en het verlies door de
liquidatie van de Canadese dochteron
derneming. Hp vroeg de rechtbank de
handelingen van mr. dr. van der Man
dele in diens functie van voorzitter van
de raad van commissarissen en voorat
ter van de raad van advies in deze dol
larkwestie als onrechtmatig te Kwalifi
ceren.
Zyn tegenpleiter, mr. A. E. J. Ny
singh, betwistte dat het toenmalige be
stuur niet gebonden zou zyn geweest
aan terugbetaling op korte termijn op
de restantbewyzen. In de trustee-over
eenkomst was bepaald dat dit diende te
geschieden voor 1 oktober 1961, en
toen er in 1949 geld voorhanden was,
werd van alle kanten aangedrongen om
een begin te maken met de aflossing-
Het gehele bestuur van de Verenigd®
Trans en de trustees waren overeenge
komen dat in augustus 1949 een uitke
ring zou worden gedaan en dat was
z.i. ook niet meer dan billyk tegenover
de gedupeerden van 1931.
De liquidatie van het Canadese be
dryf was volgens mr. Nysingh niet te
voorkomen. De regering had daartoe m
verband met de deviezenpositie op
dracht gegeven een Amerikaanse
dochterondernming was al geliquideerd
en het bestuur had de ontwikkeling
alleen maar kunnen vertragen. Maar
toestemming om de in Canada vrijge
komen gelden opnieuw in de hypotheek
bank te beleggen was nooit verkregen.
Het enige wat de Nederlandsche Bank
tydelyk had goedgevonden was dat 3
miljoen dollars in Canada zouden wor
den aangehouden teneinde deze eventu
eel te gebruiken voor hulp aan emi
granten.
De structuur van de vennootschap
zou daardoor zeer gewijzigd worden
van een winstgevend bedrijf tot een on
derneming met een sociale inslag
hetgeen niet verantwoord werd geacht
tegenover de houders van restantbe
wyzen, die immers nog renteloze vorde
ringen hadden. Toch trachtte men nog
in samenwerking met boerenleenban
ken een financieringsinstelling te stich
ten, maar daarvoor werd niet tydig
overeenstemming bereikt.
Het bestuur verkocht daarop de dol
lars, hetgeen mr. Nysingh als een vol
komen normaal beleid ten opzichte van
de crediteuren beschouwt, een beleid
waarvoor decharge werd verleend door
opeenvolgende algemene vergaderingen
van aandeelhouders. Dit laatste werd
evenwel door mr. van Rijckevorsel in
twijfel getrokken omdat de notulen van
de betreffende vergaderingen niet waren
ondertekend. Een nalatigheid, die vol
gens mr. Nysingh niets aan de recht
matigheid van de verkregen goedkeu
ring op de jaarstukken af deed.
Tenslotte betoogde mr. Nysingh nog
dat mr. dr. van der Mandele nimmer
aansprakelyk kan worden gesteld. Zi)n
taak als president-commissaris was
slechts een adviserende en alle ad
viezen waren te goeder trouw gegeven.
j e?n onjuiste voorlichting van een
aandeelhoudersvergadering was z-
geen sprake geweest.
De rechtbank bepaalde de uitspraak,
gezien de ingewikkeldheid van de ma
terie, op 4 april.
f Advertentie)
OOK U KUNT BERGEN
VERZETTEN
Waarom toe te geven aan voogj
durende moeheid en lusteloosheid
Het regelmatig gebruik va/1
PSYCHOTONIC herstelt uw energ'e
en doet u van het Leven genieten'
Vinobasis N.V.
Amsterdam
DEN HAAG, 1 februari De rege
ring wil zich niet mengen in de vraag
of Den Haag in navolging van Rot
terdam een deel van het toegewezen
bouwvolume op het gebied van aan
grenzende gemeenten kan verwezenlij
ken. Deze vraag staat niet aan de re
gering ter beantwoording, aldus minis
ter Toxopeus in zyn memorie van ant
woord aan de Eerste Kamer. Het kabi
net staat wel op het standpunt dat da
stichting van een omvangryk nieuw
wooncomplex ten oosten van de agglo
meratie en ten noorden van de spoor
weg Den Haag-Utrecht noodzakeiyk is-
In het aan de gemeenteraden om
advies gezonden voorontwerp van we*
is echter de beslissing over plaats en
omvang van de uitbreiding in handen
gelegd van de districtsraad.
Minister Toxopeus deelt verder mee,
dat hjj op korte termyn een beslissing
hoopt te nemen over de Rotterdamse
grenswyzigingsplannen. Gedeputeer
de Staten van Zuid-Holland hebben
hierover eerst onlangs advies Uitge
bracht. De bewindsman heeft ook nog
geen beslissing kunnen nemen over het
plan van G.S. van Zuid-Holland, dat
voorziet in uitbreiding van het grond
gebied van Leiden.
Binnenkort zal by de Tweede Kamer
een voorstel worden ingediend tot wij
ziging van de gemeentelyke indeling
van het gebied tussen Gouda, Oudewa-
ter, Woerden en Boskoop. Hierbij is re
kening gehouden met de te verwach
ten uitbreiding van Gouda (tot 100.000
inwoners) en Woerden.
HEILOO, 31 jan. Toen de heer J-
Jansen, gistermorgen in het kantoor
van zijn elektriciteitszaak kwam om
een betaling te doen, ontdekte hy da'
de gehele inhoud van zyn geldkistjei
4.000, verdwenen was. De familie Jan
sen was zondag afwezig geweest e"
zondagavond laat thuis gekomen. Van
de dader(s) geen spoor.
DEN HAAG, 31 jan. De provincial
besturen willen komen tot een gemeen
schappelijke gedragslijn inzake de vil1]]
daagse werkweek. Donderdag 9 februa
ri wordt in Utrecht een interprovincia
le vergadering gehouden, ter bespreking
van de vijfdaagse werkweek voor he
personeel in dienst van de province-
Dit deelde vanmorgen mr. H. v.
lid van Gedeputeerde Staten van Zum
Holland, mede tijdens het voortgez
begrotingsdebat van provinciale state
van deze provincie.
JAEN NU STEELT
HU OOK NOS DE BOOT
MN DE PR0FE5S0H -
DIE SCHURKIK KAN
LOPEN
OH, WAT EEN..
HCCFDP'JN! HU 15
ER VAN DOOR, HÈ,
DONAL
DIE 15 BEWUSTELOOS... NU
MOET IK METEEN WEG MN
DIT ELLENDIGE EILAND.
ALLEEN
BEDANKT VOOR DE
BOOT PROFESSOR. UW
KNECHT LIGT AAN DE
ANDERE KANT MET
EEN GEBROKEN
ENKEL
