Emigratiebeleid opnieuw aan
ondersoek onderwerpen
DAARNA een beslissing over
actieve emigratiepolitiek
NIEUW N.S.-MATERIEEL
DOORSTOND PROEF
Treinstel met 140 km vaart
door Oostenrijkse bergen
kou gevat?
Dr. J. Luning Prak tegen
planologische ideologie
Nog GEEN beslissing
over grafische lonen
Utrecht terug naar tijd van
FRANGOIS VILLON
Markttaferelen, tournooispelen en
openluchtspel op het Domplein
CHAUFFEUSE BIJ VAN GEND EN LOOS
Sport- j|
ondergoed 1
1.
Peek&CIoppenburg
Onderscheiden Rotterdammers
H
f
E
IP
CENTRUM STAATKUNDIGE VORMING
Voordracht in
Friesland
Kortere werkweek
in de mijnen
ProfDiepenhorst
eert prof. Romme
Teleurstelling in betrokken kringen
Bezwaren rijksbemiddelaars tegen
ruimteberekening
Fred Kossmann
Wallie Elenbaas
„RANDSTAD IS NOG NIET VOL"
Waarschijnlijk per
15 mei
Oude heer verdronken
Openluchtmaaltijd op
de markt van Wijk
bij Duurstede
Prof. mr. dr. G. M. G. H.
Russel 70 jaar
ONDERGOEDWEEK
i'r&%°ïS, SS,1? SS, &j™. "S;
DINSDAG 21 FEBRUARI 1961'
PAGINA f
Detachement terug
uit Suriname
Russisch circus
UTRECHT, 21 februari Van
1 mei af zullen de leden van het
Utrechtsch Studentencorps ge
tooid gaan met een korte cape in
de kleur van hun faculteit, om de
aandacht te vestigen op het open
luchtspel „Frangois Villon", dat
bij de viering van het 65ste lus
trum der universiteit op het Dom
plein zal worden uitgevoerd.
Tegen de Domkerk zullen 300
personen 250 heren en 50 da
mes in een volkomen middel
eeuwse sfeer met markttaferelen,
tournooispelen en wat daar alzo
bijhoort, de tijd oproepen, waarin
de grote vagebond-dichter en
student Frangois Villon met als
tegenspeler Charles d'Orléans,
zijn ongebonden leven leidde.
mmm
per 2 stuks voordeliger
zuiver Egyptisch
katoenen garens
singlet of slip
.95
DEN HAAG, 20 februari Het Cen-
jhim voor Staatkundige Vorming
"*e6ft een rapport over het emigratie-
Ieid en over werkgelegenheid gepubli-
^'erd, waarin de wenselijkheid wordt
?Weit, dat de regering dit beleid op-
aan een systematisch onderzoek
""Verwerpt. Eerst dan kan worden be-
°'eö of het voeren van een actieve
e"%ratiepolitiek wenselijk blijft.
nota heeft een beperkte strekking,
hoewel ook aan andere aspecten van
{J6t vraagstuk aandacht wordt geschon-
,*en, beziet de nota het emigratiebe-
'eid vooral in het licht van de relatie
'Issen werkgelegenheid en emigratie.
De nota is een pleidooi geworden
v°or een hernieuwde bezinning op de
Uitgangspunten van het emigratiebe
leid. De argumentatie wijst in de rich
ting van een matiging en een diffe-
tentiatie van het gevoerde beleid.
Na tien jaar beleid
op
van
grond
prognoses die verre van juist zijn ge
bleken, bestaat daartoe alle aanlei
ding, aldus de nota. De relatie tot het
algemeen werkgelegenheidsbeleid
moet hierbij opnieuw in aanmerking
genomen worden. Het realiseren van
optimaal inkomen per hoofd van
iL bevolking komt door het huidige
vaafr 'eid steeds meer in ge-
volkingaan de achterblijvende be-
iotaaStff?teJd kan worden, zo zegt de
Zen 'pp-, de emigratiepolitiek in we-
1 vraagstuk is, dat beschouwd
re_ Jiden in het kader der door
8?.. gevoerde structuurpoli-
toegébradhtarci00r dUS schade wordt
volking,
notaaStfiste>
Zen 'oqv, de emigratiepolitiek in we-
btoet worden
de regeri
d.w 7 t, j
20 minêfi öe bevordering van een
Wikkclinl8 Mogelijke structurele ont-
voin-t? van ons land. De nota ver-
ais een ventiel voor aanwezige
Bevolkingsdruk kan emigratie, indien
de eigenlijke middelen voor het cre
ëren van bestaansmogelijkheden te
kortschieten, een nuttige en heilzame
functie vervullen.
In de nota is getracht aan te to
nen, dat het gebruiken van een derge-
1 ljjke veiligheidsklep in de tien ach
ter ons liggende jaren niet nodig is
1 geweest. Op grond van prognoses en
uitlatingen van gezaghebbende eco
nomisten in Nederland, alsook op
grond van studies welke in interna
tionaal verband zijn verricht, kan
met vrij grote stelligheid worden ge
zegd, dat men zich ook voor de toe
komst baseren kan op een toestand
Van „full employment". In het al-
femeen is men van oordeel dat, be-
ioudens kleine inzinkingen, een hoog
niveau van bedrijvigheid gehand
haafd zal blijven, o.a. ook als gevolg
van de in structureel opzicht gunsti
ge invloed van de toeneming der be
volking.
Met deze constatering lijkt de eigen
lijke „raison d'etre" aan de actieve
emigratiepolitiek, zoals deze in Neder
land wordt gevoerd, te ontvallen. Wel
zijn er onder de nevenmotieven enige
welke niet zonder waarde zijn met
name het argument van de ruimtelij
ke bevolkingsdruk kan niet worden ver
waarloosd maar een reële fundering
vormen zij toch niet.
Tenslotte zegt de nota, dat er vol
doende klemmende redenen aanwezig
lijken te zijn om het emigratiebeleid
opnieuw te plaatsen in de oorspronke
lijke principieel beleden maar niet
consequent doorgevoerde relatie tot
het algemeen werkgelegenheidsbeleid.
UTRECHT, 21 februari (ANP)
Het nieuwe Diesel-elektrische materi
eel van de Nederlandse Spoorwegen
heeft met succes een proefrit door het
besneeuwde Oostenrijkse bergland
schap gemaakt.
Ingenieurs van de spoorwegen en
vertegenwoordigers van de Nederland
se industrie, die samen aan het nieuwe
Diesel-elektrische drierijtuigentreinstel
hebben gewerkt, toonden zich enthou
siast over de proefrit met een van deze
treinstellen, die hellingen nam van
soms meer dan 26 pro mille. Zonder
veel reminspanning doken de beide
N.S.-machinisten Lugtenberg en Mul
der ook de hellingen af, joegen zij het
moderne rode treinstel door donkere
nauwe tunnels alsof ze deze dagelijks
op de Betuwelijn, waar thans vijf van
deze treinstellen zijn ingezet, tegenko
men.
Na deze proefrit van ruim 1600 kilo
meter hebben de beide N.S.-, .meesters"
hun treinstel in de klimaatkamer van
de O.R.E., een researchinstituut van
de gezamenlijke Europese spoorweead-
mimstratie gereden. Deze klimaatka
mer, die ligt in het wetenschappelijk
centrum „Arsenal" in Wenen, is nog
niet geheel gereed. Wel kan men er in
de zogenaamde statische kamertempe
raturen bereiken van 40 en +50
graden C en aan de hand van ingewik
kelde meetinstrumenten constateren
hoe de warmtetoevoer en de ventilatie
in het treinstel functioneren.
Er werden in de Oostenrijkse ber
gen snelheidsproeven van haast 140 ki
lometer per uur genomen. Op de uit-
loopproeven, waarbij de helling 6 pro
mille was en de energie-toevoer werd
afgezet, werden snelheden bereikt van
(Advertentie)
19 cent per rol
(Van onze correspondent)
LEEUWARDEN, 21 februari Het
®&lopen van de ene landstreek en het
loPen van een andere is een heel
j3 UUï"lijk verschijnsel, zo betoogde gis-
®ravond dr. J. Luning Prak uit Den
aaR in een inleiding die hij voor het
a*4encentrum" alhier hield. Het
assieke patroon van de
Iesiand
alhier
export uit
is: stamboekvee, pootaard-
^PPelen en schoolmeesters. Zouden de
lese ieraren en onderwijzers zich te-
o ijkertijd terugtrekken, dan zou het
3 e onderwijs in de randstad Holland
^eenstorten.
bp>8t 's soed dat ondernemende en
«Kwame mensen weg durven te
en aldus spreker. Stabiliteit
n permanentie van gemeenten, ste-
«io en 'hdustrieëi» zijn slechts illu-
e planologen hebben op deze
n geen zicht' want zij hebben
uaar nog nooit over nagedacht.
Prn° Amsterdam verhuist per jaar 25
6ti iCent van de bevolking; van de indu-
Ve„i n ln ons land is het personeels-
tv.i;0°P gemiddeld 20-200 per jaar, in
bevmn-aag bestaat 51 procent van de
bin +.n8 uit import, zo gaf dr. Lu-
'8 Prak als voorbeelden.
la®J" wonen meer Friezen buiten Fries-
Ren dan er'"- En daar is niets op te-
kin zo zette hij uiteen, een vergeljj-
Rin maken<l met de geslaagde vesti-
rui van de Ieren 'n Amerika. In de
j.j.j'nere zin telt Nederland geen 480.000
«tan en' maar een miljoen. De rand-
«te i krioelt van de Friezen, in Am-
Ve i am en 1™ Haag wonen er even-
e' als in Friesland zeif.
d ?Preker verdeelde de Friezen in
ten Slepen: de blijvers, de emigran
ts*. naar het buitenland en de trek-
rs naar de randstad. Alle drie we-
Den HAAG. 21 febr. Donderdag
z? februari zal het eerste detache
ment van de eerste Suriname-compag-
Ue I960, na een verblijf van ruim een
jaar in Suriname, per „Willemstad"
van de K.N.S.M. in Amsterdam terug
keren.
gen moeten voor de jonge Friezen
openstaan. Kunstmatige barrières
.or welke planologische ideologie ook
ingegeven, zijn uit den boze. Medewer
king van de Friezen aan de verdere
uitbouw van de randstad is dringend
gewenst. Wil men per se niet en wei-
j uroningen' Drente, Brabant
en Zeeland hun steun, dan moeten we
omzien naar andere hulp, zo zei spre-
keD.die daarbjj aan de Italianen dacht.
Hij gaf een beschrijving van de bij
zondere ontwikkeling van Rotterdam-
Europoort, als middelpunt van de
randstad, die nog moet klimmen tot
acht miljoen inwoners. De randstad
is nog niet vol, het is nog een groene
gordel met hier en daar een stad, al
dus dr. Luning Prak.
HEERLEN, 20 febr. De mqnindus-
trieraad heeft vandaag in een besloten
vergadering gesproken over de arbeids
tijdverkorting in de mijnen, bit net
communiqué dat na afloop werd ver
strekt, blijkt dat waarschijnlijk met ui-
gang van 15 mei de vijfdaagse werk
week zal worden ingevoerd voor ai liet
ondergrondse en bovengrondse perso
neel. Tot dusver had dit personeel een
vrije zaterdag per veertien dagen.
De mijnindustrieraad was het in
beginsel eens met de voorstellen van
een commissie, die de arbeidstijdver
korting en andere arbeidsvoorwaarden
heeft bestudeerd. De voorstellen moe
ten nog in een openbare vergadering
worden behandeld. Een verordening
over de werktijdverkorting heeft ook nog
ae toestemming van de minister van
Economische Zaken nodig,
voor enkele bijzondere groepen arbei-
o.m. op de chemische bedrijven,
ln„ v,er.band met de organisatie-
éero oPtr° egang nod'g zijn, een an-
nt. Pl°ss!ng. uit te werken,
bep-in to1S,mfssie adviseert verder een
dp hiilov?? en met de omvorming van
Drem e were door aan deze
ontMmen +aanwezlSheidskarakter" te
Dlt z°u betekenen dat met
ivan 15 mei de bijzondere pre-
mie ook op verlofdagen, op feestdagen
zaterdagen zal worden uit
gekeerd. Op dagen waarop ziekengeld
ot ongevallenuitkering wordt genoten
zal een gedeelte van de bijzondere pre
mie worden uitgekeerd.
122 kilometer per uur ondanks de wrij-
vings- en luehtweerstand waaraan de
trein bij zo'n snelheid onderhevig is.
De Oostenrijkse spoorwegen bereikten
op ditzelfde proeftraject een uitloop-
snelheid van 114 kilometer per uur.
De leider van de groep van ruim
twintig technici van spoorwegen en
industrie die deze rit meemaakte, ïr.
J. A. E. G. Moreau, was aan het slot
van 'zijn vlagvertoon door Oostenrijk
meer dan tevreden.
Het nieuwe drierijtuigentreinstel van
de spoorwegen is tot stand gekomen
door nauwe samenwerking tussen de
N.S. en de Nederlandse industrie. Het
produkt is voor het grootste deel van
Nederlands fabrikaat en ondervond in
Duitsland en Oostenrpk bijzonder veel
belangstelling.
Zoals bekend, zullen deze treinstellen
nog dit jaar worden ingezet op de lijn
Zwolle-Emmen en het volgende jaar
op Nijmegen-Venlo en eventueel Nij-
megen-Roermond.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 21 febr. Het Eerste
Kamerlid prof. I. Diepenhorst heeft in
zijn radiocommentaar „Volk en Staat."
een opvallend afscheidswoord gewijd
aan professor Romme. Hij zei, dat het
„uitlokken van ondoordachte crises"
onder zulk een voorman niet te duch
ten zou zijn geweest. Een merkwaardig
oordeel-achteraf over en een duidelijke
zinspeling op hetgeen zich eind 1960 in
de Tweede Kamer heeft afgespeeld,
waar de A.R. en de C.H. dus niet de
partij waarvan prof. Romme de afwe
zige voorman was een crisis hebben
uitgelokt.
Hij zei verder van de thans afgetre
den fractieleider van de K.V.P., dat hij
de kunst heeft verstaan om buiten ieder
kabinet blijvend toch te regeren in het
na-oorlogse Nederland. Romme was vol
gens prof. Diepenhorst een staatsman,
die noch voor Schaepman, noch voor
Nolens, noch voor Ruys de Beeren-
brouck onderdeed. Wanneer de boeken
der parlementaire geschiedenis open
gaan, zal zpn naam als van de toen
invloedrijkste politicus van zijn tijd
daarin vergezeld worden.
Prof. Diepenhorst noemde zijn katho
lieke collega een van de beste rede
naars van de laatste tijd en een staats
man, die nimmer van zijn stuk was te
brengen en die aanvankelijk tegensput
terende aa.nvallers onbarmhartig en
feilloos wist te verslaan. Zijn deskundig
heid acht hp boven alle twijfel verhe
ven en zijn alzijdigheid ongeëvenaard.
Romme was, aldus de radiospreker,
n ,e^d staatsman. Men aan
vaardde zpn leiderschap ondanks inner-
f weerstand. Slechts enkelen kwamen
met hem op voet van vertrouwdheid.
Ziji) intellectualistische inslag, die bfl-
„J100K tot Kemoedelijkheid kwam,
werkte belemmerend.
Romme bezat naar het oordeel van
prof. Diepenhorst een groot meester
schap over de taal en gebruikte de sa
mengestelde zin waartoe het Neder
lands zich zo goed leent, maar die men
in,.?.nze dagen helaas vaak als verach
telijk verwerpt.
ASSEN, 21 febr. Gistermorgen is
de 72-jarige heer J. Loman in de Drent
se Hoofdvaart te water geraakt en ver
dronken. Zeer waarschijnlijk is hij mis
leid door de duisternis en de mist.
ROTTERDAM, 20 febr. Het Rus
sisch staatscircus „Moskou" zal na het
optreden in Rotterdam, direct naar
Hannover vertrekken.
De directie heeft de burgemeester
van Hilversum dank gebracht voor zijn
poging Hilversum in de Europese tour
nee van dit circus te doen opnemen.
AMSTERDAM, 21 februari Het
college van ryksbeniiddelaars heeft
gisteren nog geen beslissing genomen
over de tussentijdse wijzigingen van
de grafische C.A.O's, waarover de ver
tegenwoordigers van werkgevers- en
werknemersorganisaties eind decem
ber overeenstemming bereikten. De
belangrijkste herziening betreft de lo
nen en salarissen, waarop met ingang
van 1 januari een toeslag van 4'/s pro
cent zou worden gegeven.
Na een urenlange bespreking tussen
het college en het centraal bureau
voor de grafische bedrijven (het over
legorgaan van werkgevers en werkne
mers), werd gisteravond in een com
muniqué van de laatste groepering me
degedeeld, dat „het college zijn inzich
ten omtrent de loonvoorstellen aan de
werkgevers- en werknemersvertegen
woordigers kenbaar heeft gemaakt"
en dat „de besturen zich hierover na
der zullen beraden".
In grafische kringen is dit
bericht met enige' teleurstelling ont
vangen, aangezien de algemene ver
wachting was dat het college van
rijksbemiddelaars gisteren een be
slissing zou nemen over de tussentijd
se loonherziening. Deze was geba
seerd op produktiviteitsberekeningen
voor 1961. Hoewel de grafische
C.A.O's pas eind van dit jaar aflo
pen, werd bij het afsluiten ervan met
medeweten van het college van
rijksbemiddelaars afgesproken, dat
de voor 1961 beschikbare ruimte pas
eind 1960 zou worden berekend.
De Stichting van den arbeid bracht
enige tijd geleden een gunstig advies
uit. Nadat de grafische werkgevers
minister De Pous kort daarna hadden
toegezegd, dat zij de loonsverhoging
niet in de prijzen zouden doorbereke
nen, heerste de verwachting dat de
eindbeslissing niet lang meer op zich
zou laten wachten. Het nadere over
leg, waarvoor rijksbemiddelaars vori
ge week het centraal bureau voor de
Wie hem zal uitbeelden, is nog niet
bekend. De speler zal eerst te voor
schijn treden in een show op de stu
dentensociëteit P.H.R.M. met de hoofd-
Mevrouw Renes uit Velp is de vorige week gestart als eerste chauffeuse op een
bestelauto van Van Gend en Loos. Zij heeft evenals haar mannelijke collega's een
bestellerscursus in Den Haag gevolgd. Als dit experiment met een vrouwelijke
chauffeur voldoen zullen meer chauffeuses worden aangesteld.
figuren uit andere lustrumspelen als
Ichnaton, Cortez, Willem van Oranje
uit „De Groote Geus", uit „Quo Va-
dis", Djenghis Khan en Xerxes. De
overige rollen zijn dan inmiddels ver
deeld en worden ingestudeerd onder
regie van André van den Heuvel. De
kostuums zijn ontworpen door Lisette
van Meeteren.
Het stuk is, zoals wjj reeds eerder
meedeelden, geschreven door de stu
dent H. E. Eykman. Grappig is, dat de
winnaar van een prijsvraag voor het
te bezigen vignet bij de propaganda
voor spel en lustrum is de man, die te
voorschijn kwam met een houtsnede
uit 1450 met een beeltenis van Fran
gois Vilion.
Het speelterrein beslaat een opper
vlakte van 100 bij 20 meter met een
diepte van 30 meter, terwijl de tri
bunes aan 2600 personen plaats zullen
bieden. Hella Haasse adviseert om
een zo naturalistisch mogelijke uit
beelding van de bewuste middeleeuw
se episode te geven.
Zaterdag 1 juli des avonds half tien,
de laatste dag van een reeks festivi
teiten voor de burgerij, is de eerste
voorstelling. De galavoorstelling uit
sluitend toegankelijk voor reünisten
zal zijn dinsdag 4 juli.
Des nachts half één volgt daarop
door Utrechts' straten een grootse
maskerade, waarin verscheidene scè
nes uit het spel worden gegeven, een
allegorische voorstelling van de zeven
hoofdzonden, waarbij grote hoeveel
heden levensmiddelen worden meege
voerd om het goede der aarde te tonen,
zoals dit in de middeleeuwen werd ge
waardeerd, de „Blauwe Schuit" met
carnavalvierders wordt meegetrok
ken, zoals Utrecht weleer heeft ge
kend en waarbij voorts markante fi
guren als de bisschop en beul van Pa
rijs zullen paraderen.
Het feest voor de burgerij begint
reeds 24 juni met een kermis op het
Leidseveer, waar des middags twee
uur het Villon-vuur zal verschijnen,
door estafettelopers uit Parijs gehaald,
waar het ontstoken is door president
De Gaulle.
Op het programma staan verder een
rmterfestijn, schaak- en klaverjaswed-
strqden op de studentensociëteit, een
bromfietsen-country, een liefdadig
heidsconcert en op 28 juni een taptoe
op het Domplein met als intermezzo
vendelwedstrijden van gilden uit Bra
bant en Limburg.
Voor kelners wordt een wedstrijd ln
serveren langs de openbare weg geor
ganiseerd, tussen Esplanade en het
Janskerkhof, waar de studentensocië
teit is gevestigd.
Vrijdag 30 juni zal er in Tivoli of
de schouwburg een optreden zijn van
de bekende Franse artisten Richet Bar
rier, Mouloudji, Cathérine Sauvage en
Les trois Ministrels met gedichten van
Frangois Villon en moderne chansons.
Na als voorspel studentenroeiwed-
strjjden op de Bosbaan in Amsterdam
op zaterdag en zondag 1 en 2 juli,
wordt maandag 3 juli de lustrumweek
voor de studenten geopend met een
intocht voor de reünisten ongeveer
2000 hebben zich gemeld met een
stoet van het station naar de Domkerk,
waar een officiële zitting wordt gehou
den.
Er zijn deze week verscheidene eve
nementen als concerten en travesti-
voorstellingen en als bijzondere at
tractie een „buitenfeest" op vrijdag 7
juli in het park Duurstede, waarna
een openluchtmaaltijd op de markt
van Wijk bü Duurstede, waaraan een
honderdtal personen in middeleeuws
kostuum zullen bedienen.
Na het bijwonen van een speciaal
„Son et Lumière-spel" in de geest
van Francois Villon, vertrekken de
gasten in autobussen met onbekende
bestemming voor een nachtfeest.
grafische bedrijven hadlen uitgenodigd,
ging niet door, hetgeen voedsel gaf
aan deze verwachting. In alle grafi
sche vakbladen van zaterdag werd
aangekondigd dat de eindbeslissing
maandag kon worden verwacht.
Het centraal bureau voor de grafi
sche bedrijven wenst zich van com
mentaar op de gisteren in Den Haag
-ehouden besprekingen te onthouden,
'olgens andere ingewijden duidt de
formulering van het communiqué er
op dat rijksbemiddelaars waarschijn
lijk bezwaren hebben gemaakt tegen
de ruimteberekeningen (het percenta
ge van 4'/i procent), de extra-toeslag
van twee uurlonen voor ploegenarbei-
ders die minder dan 45 uur per week
werken en de extra-toeslag van 7 cent
op de uurlonen van vrouwelijke werk
nemers, zulks in verband met het stre
ven naar gelijkwaardige beloning van
mannen en vrouwen.
AMSTERDAM, 21 tebr. Morgen
wordt prof. mr. dr. G. M. G. H. Rus
sel, sinds 1928 hoogleraar in het belas
tingrecht en de belastingpolitiek aan de
Nijmeegst universiteit, zeventig jaar.
Prof. Russel is in Venlo geboren. Na
het gymnasium in Rol due te hebben
doorlopen, studeerde hij rechtsweten
schappen in Amsterdam. Hij promo
veerde in 1918 cum laude op het proef
schrift „De onderneming in het pri
vaatrecht", waarna hij zich als advo
caat en belastingconsulent vestigde in
Amsterdam. Van 1923 tot 1928 was hij
lector in het Romeins recht aan de
katholieke universiteit in Nijmegen,
daarna werd hij tot hoogleraar be
noemd.
Prof. Russel bekleedt een groot aan
tal functies in het maatschappelijke le
ven. Hij is o.m. voorzitter van de pen
sioencentrale in Amsterdam en van
de vereniging van belastingconsulen
ten; voorts ondervoorzitter van de ver
eniging tegen vallende ziekte en van
de Alexander van der Leeuwkliniek in
Amsterdam, lid van de raad van toe
zicht van de Katholieke Economische
Hogeschool in Tilburg. Ook is hij se
dert 1935 president-commissaris en voor
zitter van de raad van toezicht van de
N.V. Drukkerij De Spaarnestad.
Hij heeft vele publikaties in boek
vorm over het belastingrecht en de
naamloze vennootschappen, alsmede
series artikelen in tal van bladen op
zijn naam staan.
Prof. Russel zal zijn verjaardag niet
in ons land vieren, omdat hjj voor vol
ledig herstel van zijn gezondheid na een
operatie enige weken in Spanje ver
blijft.
(Advertentie)
Herenmode-Tip
mSS*'
(meat 4)
per 2 stats
•••■•35
'tOÜOL
et was wel een groot toeval
dat uitgesproken twee verte
genwoordigers van de stad die
het epitheton „Sterker door
strijd", maar tegelijk het stempel
„on-cultureel" draagt, zaterdag de
prijzen 1960 van de Stichting Kun
stenaarsverzet 1942-1945 uitgereikt
kregen. Wallie Elenbaas en Fred
Kossmann, zoals ze onofficieel heten,
zijn nl. beiden Rotterdammers. Zij ken
nen elkaar oppervlakkig, maar geven
in werk en karakter geen aanleiding
tot een uitgewerkte vergelijking, zij
het dat het thema van dood en leven
dat bij Elenbaas even obsederend
werkt als het Achterberg tot de dich
ter van de sarcofaag maakte, ook bi]
Kossmann een rol speelt. Dit blijkt
al uit zijn laatste bundel essays die
de titel meekregen „De rijmende
dood."
Fred Kossmann is sijids 1952 kunst
redacteur van Het Vrije Volk in Rot
terdam. Hij schrijft over toneel, bal
let en film en uiteraard over litera
tuur. Hij is een bijzonder prettige
collega, wars van alles wat naar een
ivoren torenmentaliteit zou kunnen
zwemen en met een humor die even
ironisch is als in zijn werk tot uit
drukking komt. Kossmann is o.m.
voorzitter van de Kring van Rotter
damse auteurs hetgeen wel aantoont
dat hij ook in dat vlak van zijn
werkzaamheden een belangrijke
plaats heeft ingenomen. Opvallend
by hem is zijn grote nuchterheid en
vertellen. Al eeuwen geleden was er
rond deze plek een sfeer die men
Katendrechts zou kunnen noemen en
scherp analytisch vermogen. Onder die de reizigers het nodige amuse-
de collega's filmrecensenten 'staat hij ment verschafte.
1ellinZkhïeHlLdhï?n.Ldie e,e,n soort Elenbaas geeft les aan de Rotter-
dp nnLnvoorspellen van damse Academie voor Beeldende
g van mystenefilms. Wet- Kunsten. Hij doceert inleiding op de
decoratieve en monumentale kunsten.
In het juryrapport dat zaterdag werd
uitgebracht, staat vermeld dat hem
de prijs 1960 is toegekend vanwege
zijn geïnspireerd vakmanschap die in
zijn werk de mogelijkheid van ge
meenschap van beeldende kunst en
architectuur waar maakt. Toch is
het opmerkelijk dat van Elenbaas,
gezien zijn belangrijkheid, betrekke
lijk weinig groot werk in Rotterdam
voorkomt. Hij begrijpt dit niet hele
maal. Wel is hij een wat vereen
zaamde figuur, maar in de stad die
een geheel nieuw architectonisch ge
zicht heeft gekregen, had men kun
nen verwachten dat zijn werk meer
zou worden gewaardeerd. Het oud
testamentische gezegde van de pro
feet in eigen land, zal ook hier wel
van toepassing zijn. Elenbaas is en
thousiast over zijn huidige werkkring.
Hij doceert graag. Met zijn wat aar
zelende stem geeft hij aanwijzingen
en begeleidt hij de creatieve inspan
ning van zijn discipelen. In zijn be
schouwingen die hij bedachtzaam
uitspreekt, voorzichtig, als is hij
steeds bang letterlijk geciteerd te
worden, toont hij' een groot sociaal
gevoel. Een van zijn uitspraken is dat
in de kunst leesbaarheid noodzakelijk
licht is een detective er nog wel eens ts, als ware deze een gesprek tussen
het resultaat van. Voorlopig zal Rot- kunstenaar en gemeenschap. Vandaar
terdam Kossmann moeten missen. Hij tijn monumentale werken Ayn pro-
gaat in de maand april voor een jaar fische en picturale "J^eia, Is j
dat hij de journalistiek nu voor een
jaar vaarwel zegt. Hij zou echter geen
handel Plaats in Den Haag waar
nieuw werk van hem wordt geëxpo-
Kossmann heten als'hij niet met een
vracht aan indrukken terugkwam die hts tVt
h.pm. tot. nimin „aion dwinaen. nieenschap. leidt bij hem niet tot
enige concessie m zijn meest persoon
lijke werk, vastgelegd in litho's en
schilderijen. Elenbaas werd in 1911
in Rotterdam geboren. Er is wellicht
geen Rotterdamse kunstenaar die op
zo'n eigen wijze het contact water
en schip tot uitdrukking heeft ge
bracht als hij die het thema van het
hem tot nieuw werk zullen dwingen.
Want zo nuchter als hij is, zo opge
togen is hij over de schoonheid van
het klassieke land.
lenbaas woont in Katendrecht,
vlak aan de haven op de plaats
waar eens de herberg stond
die de reizigers onderdak ver-
Cv.v Uv O vi u j
schafte die hier begonnen aan hun dodenschiv zo graag en op zon tijk
tocht via de oude Dordtse straatweg gevarieerde, originele wijze gestalte
naar Parijs. Hij weet er veel van te heeft gegeven.
