BROMMEND
miljoen
MENINGEN
OOGST 1961 LEVERT
41 scooter modellen
In het land der brommers
is de fiets nog koning
7
PRIJZEN VAN BROMMERS,MOTORRIJWIELEN EN SCOOTERS OP DE 44e
MAG EEN BROMMER STRAKS NIET HARDER DAN 75 DECIBEL LOEIEN?
VRIJDAG 24 FEBRUARI 1961
PAGINA
Bromfietsen
Motorrijwielen
Scooters
ff
Acht miljoen Nederlanders houden
het nog op de tweewieler
r
m
komen dat de lawaaimaker zijn brom
fiets kan misbruiken om de buurt op
te schrikken. Elke onbelast en snel lo
pende motor maakt nu eenmaal meer
lawaai dan bij normaal gebruik. De fa
brikant kan de „loeiers" niet aan ban
den leggen. Dat moet de politie doen.
Over de juiste familie-relatie tussen
scooter en motorfiets kan ook dit jaar
nog opgewekt worden getwist. De„ klei
ne wieltjes van de scooter zijn al lang
geen typerend kenmerk meer. Een wa
terdichte definitie is nog steeds niet
uitgevonden, maar wel staat vast dat
de scooter geen vaste verbinding tus
sen zadel (of zitplaats) en balhoofd mag
hebben en dat er een vorm van be
plating, een voorschild en een voeten
plank aanwezig zijn.
Daarnaast is wel een stijgende fa
milie-relatie te signaleren tussen het
goedkope motorfietsje en de dure brom
mer. Het verschil in prijs tussen bei-
S. SCHOOTSTRA, vice-voorzitter van
de RAI: „De motorisering van de mas
sa zal doorzetten. De invoering van de
vijfdaagse werkweek zal hierbij een gro
te rol spelen. Het is mijn overtuiging,
dat de tweewieler naast de auto zijn
plaats zal kunnen handhaven".
TH. HOLST, lid van de perscommis
sie RAI: „De bromfiets is nu een vol
wassen vervoermiddel geworden. Ne
derland is thans toonaangevend op brom-
fietsgebied".
PIET NORTIER, lid perscommissie
RAI: „Het is onzin te zeggen, dat de
motorfiets „dood" is. We hebben er nu
tweemaal zoveel als tien jaar geleden.
Speciaal voor de lichte motorfietsjes zie
ik zeer interessante mogelijkheden. Dat
deze machientjes in ons land in de hoog
ste klasse van de weeldebelasting val
len, is onbillijk."
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiniiiin,immuun,
dat kan voor een goed deel worden toe
geschreven aan de weeldebelasting,
welke nog steeds over de motorfiets
moet worden betaald, al verschilt dit
voertuigje dan ook bitter weinig van de
als bromfiets verkochte broer. Wel staat
daar dan tegenover, dat de motorrijder
niet gebonden is aan de fietspaden en
aan de snelheidsbeperkingen voor brom
fietsen. Een wijziging van de bepaling,
dat voor de kleine motorfietsjes en de
scooters een weeldetarief van achttien
procent dient te worden betaald, wordt
in vele kringen met verlangen tege
moet gezien.
cooter-liefheb-
bers zullen
op de RAI
hun hart kun
nen ophalen aan
de nieuwe „oogst"
van 1961. Zeven
en-twintig mer
ken brengen een-
en-veerti" model
len, waaronder de
nieuwe Lambretta
in 3 typen: de
125 li (5,2 pk)
de 150 li (6,5 pk),
en de luxe uitge
voerde 175 TV
(8 pk). Vergele
ken bij de voor
gaande modellen
is de nieuwste
uitvoering voor
zien van een se-
mi-automatische
Lambretta in de nieuwe uitvoering met de koplamp in
het stuur.
(Van onze verkeersredacteur)
Nederland telt op het ogenblik
ongeveer acht miljoen mensen
die dagelijks een beroep doen
op de twee-wieler om hun voe
ten te sparen. Zes miljoen van hen
rijden fiets, anderhalf miljoen berijdt
een bromfiets of een motor en de
rest beweegt zich voort op scooter,
In een twee-wielig wandelwagentje of
°P de autoped. Nog steeds is de twee
wieler dus hèt vervoermiddel
en het ziet er ondanks de gestage
Kroei van ons autopark niet naar
.5' dat hierin spoedig verandering
11 komen.
Ooi^1 ,Werd in da afgelopen jaren dan
don meeste rumoer veroorzaakt
la», -?e bromfiets, de qua aantal be-
angnjkste verkeersdeelnemer is nog
immer de stille, zich geruisloos voort
bewegende fietser, de doe-het-zelver in
stroom van gemotoriseer
de weggebruikers. Hij hoeft nooit te
tanken en heeft geen last van vette
bougies. Hij trapt de kilometers weg
tegen een belachelijk laag prijsje en
lacht wijs, wanneer een automobilist
bem vertelt dat hij, met het oog op de
^eigende corpulentie, in de gymnas-
bekclub is gegaan.
De fietser van 1961 houdt van sportief
Peddelen. Ruim vijf en zeventig pro-
r cent van de thans verkochte rijwielen
zijn niet meer de traditionele toer
fietsen van het klassieke model, maar
meer sportief uitgevoerde karretjes. De
zwarte kleur van vroeger is minder in
trek: de belangstelling gaat uit naar
veel verchroomde delen en aantrekke
lijke, moderne kleuren. Ten opzichte
van vroeger is het aantal jeugdfietsen
toegenomen. Op het ogenblik wordt
twintig procent van het totaal aantal
verhandelde fietsen aan de jeugd ver
kocht.
Hier en daar op het platteland vindt
men nog wel families, die er voor ver
schillende gelegenheden een verschil
lende fiets op na houden, zoals een
melk-fiets, een boodschappen-fiets en
een kerk-fiets, maar groot is deze groep
niet. De groep auto-fietser neemt
vooral in de grote steden toe. Zij
bestaat uit mannen, die de gehele
week in hun automobiel moeten zitten
en die in hun vrije uren naar de twee
wieler grppen, al dan niet op advies
van hun arts.
De Nederlandse Rijwielindustrie
draait dan ook nog steeds op volle toe-
«li'Vnn -1?60 wer<3en er in ons land
fietsen geproduceerd, waarvan
ï.if ~'-7- (met een waarde van ruim
te rd n guldelD werden geëxpor-
Ook de bromfietsindustrie laat een
optimistisch geluid horen. Na een
flinke inzinking in 1958 tengevolge
van de bestedingsbeperking beweegt
de verkoop zich opnieuw in sterk stij
gende lijn. Het jaar 1960 bracht een
record verkoop van 242.000 eenheden
en men neemt aan, dat er van een
verzadiging van de markt nog geen
sprake is. Opvallend is, dat de een
voudigste bromfiets in een prijs
klasse tot 450 gulder en de duur
dere bromfiets van boven de 700
gulden de meeste aftrek vinden.
De belangstelling voor de „midden
moot" is de laatste jaren opvallend
kleiner geworden. De „kostbare"
brommers nemen veertig procent
van het marktaandeel voor hun reke
ning, de „goedkope" brommers vijf en
twintig procent.
Actueler dan de Intussen op een
zacht pitje gezette wettelijke rege
ling betreffende de ontstoring. is de
kwestie van de geluidshinder, welke,
naar men mag verwachten, binnen af
zienbare tijd het onderwerp van een
nieuwe en hopelijk meer geslaagde wet
telijke regeling zal worden. Zowel na
tionaal als internationaal wordt grote
aandacht besteed aan dit onderwerp.
Speciaal in Duitsland is men al een
heel eind op de goede weg bij het
streven naar een geluidlozer motor.
De bromfietsers van Nederland zul
len wellicht binnen enkele maanden
bindende voorschriften krijgen, welke
deel uitmaken van de reeds bestaande
keuringseisen van bromfietsen. De ge
dachten gaan uit naar het vaststellen
van een maatstaf: het is niet onwaar
schijnlijk, dat een geluidsgrens van 75
decibel zal worden aangehouden. Een
andei elangrijk punt is de controle.
Overigens voldoen de meeste nieuwe
bromfietsen aan de hierboven genoemde
eis. Wat men in de toekomst ook voor
schrijft: nooit zal kunnen worden voor-
iiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimMiiiiiiiiimimii
versnellingsbak,
terwijl de koplamp meedraaiend aan
het stuur is geconstrueerd zodat de
bestuurder ook bij het nemen van
bochten de lichtbundel recht voor
zich heeft. Daarnaast wordt geëxpo
seerd met de 175 li motofurgone, een
driewielig bestelwagentje.
Vespa toont eveneens drie scootermo
dellen: de 125 cc, de 150 cc „Grand
Luxe" en de 150 cc „Grand Sport" met
vermogens van respectievelijk 4,5, 5,5
en 8 pk. Groot nieuws bleek dezer da
gen uit de Vespa-prijscourant, toen de
125 cc honderd gulden en de „Grand
Luxe" vijf en dertig gulden goedkoper
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiMifiiiiimii
[rijwielen]
Voortschrijdend 12-maands totaal"!
too
aantal x 1000
\bromfietsen\
tf.PFLTl61213l
De Grafiek van de verkoop van fietsen en bromfietsen toont duidelijk de „inzin
king" tijdens de jaren 1958-1959 tengevolge van de bestedingsbeperking. In 1960
bewoog de verkoop van bromfietsen zich voortdurend in stijgende lijn.
was geworden. Alleen de prijs van de
„Grand Sport" bleef ongewijzigd. Bij de
nieuwe Vespa's kan thans worden vol
staan met een mengverhouding van 1 li
ter olie op 50 liter benzine.
De enige scooter uit Japan is de
Rabbit 125 cc, die als bijzonderheid een
centrifugaal-koppeling heeft. Uit België
komt de „Superia Jet 98" met een 3-
versnellings Sachs-motor. Heinkel intro
duceert een nieuwe carrosserievorm en
Zündapp Bella een 175 cc type naast de
bestaande 200 cc modellen. Jawa bengt
„La Bohème", een nieuw type met
voor en achter hydraulische veerelemen-
ten en voorts kan men kennismaken
met de Laverda 50 cc eenpersoonsscoo
ter en de Como eenpersoonsscooter. De
Laverda is een pittig ding, dat maar
vijftig kilo weegt en is uitgerust met een
kopkleppertje, dat 1,5 pk vermogen kan
leveren. Ook de Como weegt maar vijf
tig kilo: de 49,7 cc motor is goed voor
2,4 pk. Beide typen kosten minder dan
1000 gulden. Ook de Capri mag nog tot
deze klasse worden gerekend. Deze
scooter heeft bovendien nog ruimte voor
een passagier. Bij de Laverda en de
Como is dit niet het geval. Niet omdat
de moto te licht is een bromfiets
trekt ook een duo maar omdat de
vorm van de carrosserie een tweede zit
plaats onmogelijk maakt.
Nieuw, niet wat merk betreft, maar
wel met de twee modellen, zijn de Ru-
mi's, thans met de „klassieke" scooter-
vorm en één-cylinder kopkleppers. Vier-
taktmotoren zijn bij scooters dun ge
zaaid. Heinkel en Guzzi waren de enigen,
maar behalve Rumi is nu ook Motobi in
dit gezelschap gekomen en bovendien
komt uit Engeland (maar dan met twee
cilinder 250 cc motoren) de BSA Sun
beam en de Triumph Tigress, geen nieu
we modellen, maar voor «ons land wel
aantrekkelijk geworden nu lagere prij
zen konden worden vastgesteld. Een
nieuweling voor ons land is ook de
Matchless-scooter met 150 cc twee-takt
motor.
In tien jaar heeft Nederland de op
komst meegemaakt van een luid
ruchtig legioen, dat op revolutio
naire wijze ons straatbeeld veran
derde. Ruim een miljoen bromfietsen
kwamen op de weg. Een knetterend
zorgenkind voor de wetgever, die met
snelheidsbeperkingen ter tafel moest
komen om deze nieuwe vrucht van de
industrie enigszins in toom te houden.
Velen w -.ren verontwaardigd over het
brommende verschijnsel. Maar het
baatte niet. Tegen de verdrukking in
ontwikkelde de bromfiets zich tot een
onmisbaar hulpmiddel, niet te duur
in aanschaf, zuinig in het gebruik en
gemakkelijk te berijden.
Roekeloze jongeren en in het ver
keer onwennige bejaarden be
zorgden de bromfiets een du
bieuze naam: al te snel werd
gegeneraliseerd en gezegd: „dat alle
bromfietsers een gevaar op de weg
zijn..." Statistieken waren gematig
der en vertelden dat bijvoorbeeld
in 1958 de bromfiets tweemaal zo
kwetsbaar was als de fiets. Bejaarden
rijden slechts zelden een voetganger
aan, maar zijn vaak betrokken bij
botsingen met auto's. Bij jongeren is
het beeld dikwijls omgekeerd. Veel
levensruimte werd de bromfiets in
tussen niet geboden. De normale rij
wielpaden bleken veel te smal. Op
het ogenblik wordt in het land hard
gewerkt om de paden tot 2,50 meter
te verbreden. Overigens een gigantisch
karwei, mede omdat daarvoor steeds
zeer kleine stukjes grond onteigend
moeten worden.
Zeei actueel is in deze dagen de
kwestie van de W.A.-verzekerin
gen voor bromfietsen. Op grond
van een reeds uit 1955 daterend
tractaat heeft Nederland zich in Be-
nelux-verband verplicht een verzeke
ring voor gemotoriseerde weggebrui
kers te regelen. Thans is het zover,
dat op korte termijn daarin zal wor
den voorzien. Gemoedsbezwaren bjj
een gedeelte van de bevolking zullen
moeten worden omzeild: reeds is deze
groep er op gewezen, dat hun hou
ding ondragelijke financiële lasten
met zich mee brengt. Er kleven trou
wens nog meer bezwaren aan een der
gelijke verplichte W.A.-verzekering.
Wat te doen met de „chronische brok
kenmakers"?
Men mag aannemen dat het wets
ontwerp, waarin deze kwesties wor
den behandeld, binnen enkele maan
den (of weken zelfs) zal worden in-
diend. Over de noodzaak ervan zal
waarschijnlijk minder worden gedis
cussieerd dan over de formulering.
)p het ogenblik is het zo, dat ne
gentig procent van de automobilisten
een verzekering heeft tegen Wette
lijke Aansprakelijkheid. Over het aan
tal bromfietsers met een W.A.-verze
kering valt geen schatting te maken.
Als het de helft is van het totaal,
valt het ons mee.
Velen zijn het er over eens, dat
de bromfiets niet langer een
anoniem vervoermiddel mag
blijven. Zelfs is wel eens ge
suggereerd, de nummerplaat en de
verplichte W.A.-verzekering te
combineren, zodat het polisnummer
tegelijk voor de nummerplaat
zou kunnen worden gebruikt.
Een rijbewijs waarvoor in elk ge
val een theoretisch examen dient te
worden afgelegd verdient eveneens
de aandacht. Tijdens een in Groningen
gehouden verkeersforum werd duide
lijk, dat vooral de rechterlijke macht
vóór een dergelijke vergunning is, om
dat gevaarlijke rijders door intrek
king van deze vergunning van de weg
zouden kunnen worden geweerd.
Ook dit jaar zal de bromfiets dus
nog wel in het brandpunt ko
men: daarbij zal het massa
vervoermiddel wellicht opnieuw
sterk worden gekritiseerd. Niet van
wege de honderdduizenden, die er rus
tig mee naar hun werk gaan, de kin
deren mee naar school brengen, er
boodschappen op doen of vakantie
tochtjes mee maken, maar wèl om
de betrekkelijk kleine groep, die het
gewillige manusje-van-alles misbruikt
om er luidruchtig stoer mee te doen.
De herriemakers, die op zomeravon
den als wilden over de weg racen of
de onbelaste motor als een jankende
hond laten loeien. Wanneer de politie
strenger optreedt tegen deze groep,
zal dat velen welkom zijn. Men
vraagt zich trouwens af of a.s. zomer
niet overduidelijk zal blijken dat aan
een verbod, onnodig lawaai te maken
met een motorvoertuig, in dit dicht
bevolkte land nog nauwelijks te ont
komen zal zijn.
merk
type
prijs
in gld.
AMSTEL
707
777,—
AVADA
Solo El.
475,—
Super Solo
498,—
Junior Sport
575,—
Super Sport
675,—
Super Sport
705,—
AVAROS
Mondial
498,—
Super-8
670,—
Parisienne
795,—
batavus-
Supersport
729,—
bilonet
Supersport
759,—
FP. 50
550,—
Rotary
438,50
Transport
695,—
Bromcarrier
1.125,—
BENELLI
Sport
Gran Sport
Racer
BERINI
M.21 de Luxe
519,—
M.23 Stand.
398,—
M.35 Tour
729,
1
M.36 Tour
698,
CYCLONETTE
Comfort
548,
CYRUS
Super
685,—
demm
Populair
575,—
Tourismo Un.
795,—
DKW
Hummel
650,—
Sport
785,—
°UCKBOCK
3 VT
798,—
EYSINK
2 VT
768,—
Kampioen
728,—
Record
750,—
EXPREsg
Koerier
748,—
TS
675,—
Luxe
695,—
F.N.
Carino
765,-
Utilitair
EONGERS
Princess
Duo-tour
747,50
Texas
735,-
gazelle
El. stand.
583,50
Tour
675,50
Transport
660,—
50-NG
1.155,—
goericke
h.m.w
Regina Sport
795,-
Sport
DZ Tour
Transport
Carrier
[TOM
Esperia
735,-
jawa
Ja wette St.
Jawette Lone
495,—
kaptein-
Run
Toerist
595,-
445,—
merk type
MOBYLETTE Super
Grand Sport
Gr. Tourisme
Fiets-O-Matic
KREIDLER Florett
LEGNANO
LELY 112 AM-
LOCOMOTIEF Hifj 8_
Hifi 12
MAGNEET Globemaster
Sprintmaster
MONARK Monarscoot
MORINI- 3 V;S.
GIULIETTA 2 V.T.
PONETTE P-|s
PRIOR 220
PTTPH V.S. 50 L.
V.S. 50 D.
RAP Imperial
Ster
RENATA B-Luxe
SIMPLEX S.12
S.8
S.15
SOLEX Oto
SPARTA GE. 50 tour
GE. 50 sport
MC. 50
SUPERIA Avanti
Avanti
Sport
Aristocrat
TESTI America
Economie
TOMOS Standaard
Super Sport
TYPHOON Giulietta
Supersport
Tourist
UNION super Sport
Boomerang
Roulette
Super Sport
Exp.
Super Sport
Exp.
VELOVAP
VICTORIA Luxe
Super Luxe
Avanti
Vicky Super
Super Comb.
ZÜNDAPP
prijs
in gld.
585,—
748,—
685,—
419,—
1.045,—
1.407,—
560.—
725,—
466,50
757,—
759,—
790,—
773,—
698,—
525,—
649,—
825,—
670,—
695.—
742,—
609,—
895,—
466,50
560,—
725,—
395,—
685,—
767,—
498,—
618,—
599,—
734,—
775,—
705,—
595,—
650,—
720,—
778,—
900,—
660,—
732,75
768,25
435,—
439,—
645,—
735,—
765,—
745,—
849,—
merk
AER MACCHI/
type
Ala Azzurra
HARLEY
DAVIDSON Ala d'Oro
A.J.S.
ARIEL
BENELLI
B.M.W.
B.S.A
D.K.W.
DUCATI
EYSINK
F.N.
GILERA
14
14 CS.
8
16
18
18 CS.
20
31
31 CSR.
7 R.
Arrow
Leader
Normal
Normal
Racer
R. 27
R. 50
R. 50 S
R. 60
R. 69 S
C. 15
B. 40
A. 7
A. 10
125 MS
155
125 S
175 SS
200 Elite
P. 75
S. 125
75
175 Super Lux
250 Super Lux
prijs
in gld.
2.395,-
3.195,—
2.725,—
2.850,—
2.995,-
3.240,—
3.425,-
4.200.—
3.775,-
3.825,-
4.150,—
aanvr
2.475,-
2.875,-
2.725,-
3.795,-
4.295,-
3.995,-
4.995,-
2.295,-
2.895,-
3.625,-
3.690,-
1.075,-
2.245,-
2.495,—
2.895,-
125 Extra
175 Giubileo
1.499,-
1.8
merk type
HERCULES K. 102
HONDA "dy
Benly S.S.
C. 72
C. 77
[TOM 50
JAWA 125
125 S
175
175 S
250
250 S
350
350 S
250 Cross
350 Cross
KREIDLER
LILAC
MAGNEET
MAICO
MASERATI
MATCHLESS
Florett
LS. 18
Globemaster
M. 250
Cross
Trial
125 GTS
G. 2
G. 2 C.S.
G. 5
G. 3
G. 80 C.S.
G. 80
G. 9
G. 12
G. 12 CSR.
MORINI-
GUILIETTA
MOTOBI
MOTO-GUZZI
75
175 cc Lusso
Zigolo
Stornello
Lodola
Prijs
in gld.
1.495,-
2.275,-
2.395,-
2.545,—
1.145,-
1.295,-
1.395,-
1.545,-
1.694,-
1.845,-
1.995,-
2.145,-
2.475,-
2.800,-
1.095,-
2.595,-
1.995,-
2.595,-
2.595,-
1.595,-
2.725,-
3.150,-
2.995,-
3.240,-
4.200,-
3.425,-
3.775,-
3.825,-
4.125,-
1.095,-
2.395,-
1.095,-
1.595,-
2.250,-
merk
NORTON
type
prijs
in gld.
Jubilee Luxe 2.975,—
Navigator St. 3.245,—
50 3.295,—
ES. 2 3.395,—
88 St. 3.875,—
99 St. 3.950,—
650 4.375,—
PUCH DS. 60 R. 1.097.50
175 SV. 1.625,-
250 SG. 1.945,—
RUMI
SULZUKI Selpet aanvr.
250 TA
Seltwin Sport
TRIUMPH
Tiger Cub
2.175,—
Tiger C. S/L
aanvr.
Twenty-one
3.425,—
Speed Twin
3.575,—
Tiger 100
aanvr.
Trophy
aanvr.
Thunderbird
3.735,—
Tiger 110
3.995,—
Boneville .120
4.250,—
TYPHOON
Supersport
1.990,—
VELOCETTE
Venom
3.625.—
Le Mark
2.725,—
Valiant
2.850,—
MSS
3.295,—
500 Scrambler
3.675.—
Viper
3.450,—
Viper
Clubman3.575,—
Endurance
3.350,—
YD. 2
2.295,—
KS. 75
1.147,50
Trophy 175
1.875,-
Trophy 250 S
1.975,—
merk type
AVAROS Imperial
BITRI 150-4 K.S.
150-4 E.S.
200-4 E.S.
B.S.ASunbeam
CAPRI
COMO
DÜRKOPP Diana
GUIZZO 150
HEINKEL 103 A-2
HONDA Super Cub
ISO Luxe
JAWA La Bohème
La Bohème
prijs
in gld.
1.395,—
1.655,—
1.775,—
LAMBRETTA
125 Li
150 Li
175 TV
175 Li
LAVERDA
MAICOLETTA
1.047,50
847,50
1.945,—
1.599,—
2.095,—
995,-
1.555,—
St. 1.395,--
6131.545,-
1.325,-
1.660,—
1.795,—
2.680,—
2.045,—
merk type
MANET
MATCHLESS
MONARK Monarscoot
MOTOBI B. 75
175
MOTO GUZZI Galetto
PROGRESS Standaard
PUCH S.R.
RABBIT Junior
RUMI Twin
Twin
Twin
Formichino
Formichino
SUPERIA
TRIUMPH Tigress
VESPA 125
G.L.
G.S.
ZÜNDAPP Bella
Bella
prijs
in gld.
1.295,—
2.225,—
790,-
1.195,—
2.095,—
1.995,—
1.995,—
1.595,—
1.695,—
aanvr.
aanvr.
aanvr.
aanvr.
aanvr.
aanvr.
2.275,—
1.279,—
1.594,-
1.910,—
1.875,—
1.955.—
De gegevens, welke werden gebruikt bij het samenstellen van deze
prijslijst, zijn afkomstig van de R.A.1. In deze lijst zijn alleen de op de
tentoonstelling geëxposeerde modellen opgenomen. In enkele gevallen
kon geen prijs worden opgegeven: uiteraard is getracht de gegevens zo
nauwkeurig mogelijk te verwerken. De redactie kan echter geen ver
antwoordelijkheid nemen voor eventuele verschillen met van andere
zijde verstrekte opgaven.