Nieuwe Haarlemsche Courant | 1961 | 24 februari 1961 | pagina 5

Mr. Luns: Nw. Guinea-beleid

moet worden voortgezet

Militaire samenwerking
krijgt vastere vorm

PEPERMUNTJE VAN MINISTER

TINEZ

De HAV is inv vertrouwen waardl

Nederlands program voor
rakettenbouw in onderzoek

D

Prijs van Hilversum

Streven naar internationaal

karakter der kwestie
Vele A.A.-landen

Bloedig drama in Groningei

voor de rechtbank
Officier acht feit bewezen doch
eist ontslag rechtsvervolging

Springstoffenfabriek en A.I.
samen met Frans instituut

kregen begrip
^oor bedoelingen

mm

Japanse kampfilm
ter sprake in
Tiveede Kamer

Koopman na om
scholing inbreker

Laboratorium
in Ouderkerk

REGERING DOORZIET DJAKARTA'S CAMPAGNE

NEDERLANDBELGIË

Prof. De Quay in maart
ook naar Antillen

Student stak man neer bij gevecht

Jongeman gearresteerd

Schoolhoofd aange
houden wegens
verduistering

FRANS-NEDERLANDSE RESEARCH

Tussen 25 en 30 mille
aandelen ontvreemd

VRIJDAG 24 FEBRUARI 1961

PAGINA 5

balpennen

(Van onze parlementaire
redacteur)
Den HAAG, 24 febr. „De
huidige situatie rond Nieuw-Gui-
9ea geeft wel reden tot bezorgd
heid, maar op dit moment is er
Voor de regering geen aanleiding
om een catastrofale ontwikkeling
te verwachten. De propaganda
Van Indonesië is er steeds meer
dp gericht de onrust te vermeer
deren. Wij moeten goed voor ogen
houden, dat angst onzerzijds deze
campagne in de hand werkt. Het
is nodig veel aandacht te beste
den aan alles wat in ons land
wordt gepubliceerd, om te voor
komen dat dit door Indonesië
weer propagandistisch wordt uit-
aorric ^us minister Luns don-
da h u ln Tweede Kamer bij
de behandeling van het laatste

eei van zijn begroting, die z.h.s.

is aangenomen.

Socialistisch betoog

Hammarskjöld's
advies

INTERUNIE'

BEPERKT UW
AANDELEN-RISICO

Vraag Uw bank of
commissionair nadere
gegevens over

INTERUNIE

Publikaties
aanmoedigen

Onderscheidingen

(Advertentie)

cent

met documenten
inkt

npTfcnV.1 '!f infiltraties, die van Indo
nesische zijde in Nieuw-Guinea worden
ondernomen, is de defensie gemakke
lijk opgewassen, ook wanneer zij van
Veel grotere omvang zouden worden.
Hoe hinderlijk ook, deze infiltraties
zijn tot dusver niet doeltreffend ge
weest voor hetgeen Indonesië voor
ogen staat. Voor een actie op grote
schaal hoeft nog geen vrees te bestaan,
aldus de minister. Hij zei dat alhoewel
Jvij de Indonesische dreiging niet te
'icht moeten opvatten, wij van de an
dere kant ons daardoor niet uit ons
evenwicht mogen laten brengen.

Het Nieuw-Guinea-beleid is weer aan
leiding geworden tot uitvoerige discus
sies, waarbij de Kamer in grote meer
derheid instemde met het betoog van
de minister: wanneer men eenmaal op
bet standpunt staat dat aan de bevol
king van Nieuw-Guinea zelfbeschikking
moet worden gegeven, dan moet men
ook aanvaarden dat Nederland zijn
taak daar vervult zoals wij die nu
eenmaal op ons hebben genomen. De
socialisten nemen al vele jaren lang
voor de minister onbegrijpelijk
standpunt in, dat wij wèl de Papoea's
^beschikking moeten geven, maar
We - _reeds lang uit Nieuw-Guinea

i>-§ hadden moeten zijn. De heer De
adt (P.v.d.A.) herhaalde het: weg
die gevaarlijke hoek van de wereld.

hnister Luns wees hem op de incon
gruentie van het standpunt van de so-
jjalisten, die het reeds vele jaren lang
de politiek van verschillende ka
retten eens zijn geweest en bij kabi-
"etsvormingen herhaaldelijk hun mede-
stoïi g hebben gegeven aan het samen-
ieuen van regeringsprogramma's,
Rtojln deze Nieuw-Guinea-politiek
eeds is neergelegd.

Het h

duirip]ri?t.00g van de heer De Kadt ging
ven in de richting van een overge
ef an Nieuw-Guinea aan Indonesië
ra„fen alarmsein aan de Veiligheids-
N vanwege de dreiging, die dit land
°P ons uitoefent.

Mr. Blaisse (K.V.P.) hield de socia
listische spreker voor, dat hy daarme
de al evenzeer lijnrecht in tegenspraak
£?mt met zijn uitgangspunt: de Papoea
pdiet het recht van zelfbeschikking kry-
Dit land aan Indonesië overgeven
kip tegendeel zijn van zelfbeschik-

geven aan de bevolking.
gp"e heer De Kadt bleef hardnekkig te-
SsPreken. Hij vindt dat Nederland
lang niet belangeloos genoeg op-
beJ u.' het ons alleen om dat zelf-
de« kingsrecht te doen was, dan zou-
irn ons voor de soevereiniteit met

"iteresseren.

Minister Luns concludeerde dat er
Npt de socialist niet meer te praten

den Moeten WÜ soms de andere lan"

-- gaan vertellen: het wordt ons een
ana2vare 'ast.. En dacht u soms, dat
re regeringen dan zouden zeggen

o, geeft maar hier, dat nemer, wij
wel even van u over? Hoe weinig
nlezierie wii het ook vinden, voorals
nog molteTwh de soevereiniteit over
Nieuw-Guinea blijven uitoefenen.
Fn minister Luns gaf de socialisten
de verzekering, dat geen enkel land
van mening is, dat Nederland met

die soevereiniteit bly is. Het is een
voudig onze plicht Nieuw-Guinea uit
zyn staat van onontwikkeling omhoog
te brengen, totdat de Papoea's over
eigen lot kunnen beschikken. Dat
brengt natuurlijk mee, dat dit land
en dat volk onze belangstelling heb
ben.

De heer De Kadt bracht ook de bui
tenlandse hulp ter sprake en beweerde,
dat de verwachtingen daaromtrent al
leen m de gedachten van de Nederland
se "egering zouden leven. Minister
Luns interrumpeerde: ,,Waar haalt u
deze wijsheid vandaan? Bedenk u"

De minister ging later op die hulp
van het buitenland nader in. Hij zei,
dat wij al vaak hebben geprofiteerd
van interventies van andere landen in
Djakarta. Wat de Verenigde Staten be
treft, was hij van oordeel, dat er geen
reden is aan te nemen, dat ook dat
land evenals de anderen, de verzeke
ringen van hulp die het Nederland heeft
gegeven, niet zal waar maken. ,,Ik
moet echter iets genuanceerder over de
Verenigde Staten spreken, in verband
met de nieuwe regering-Kennedy." al
dus minister. Luns.

Hy gaf voorts te kennen, dat hij over
Nederlands Nieuw-Guinea reeds enige
jaren nauwe relaties onderhoudt met
de secretaris-generaal van de Verenig-

i Ad', er ten tie)

de Naties, de heer Hammarskjöld. In
1958 hebben beiden alle mogelijkheden,
die denkbaar waren met betrekking
tot Nieuw-Guinea, uitvoerig onderzocht.
Het advies van Hammarskjöld was:
„Vooral blijven en verder gaan met
het werk, dat Nederland belangeloos

verricht"

Nog onlangs heeft minister Luns de
zaak opnieuw opgevat en met name ook
aangedrongen op het zenden van een
vertegenwoordiger van de V.N., of des
noods van de heer Hammarskjöld per
soonlijk, om te controleren of Nederland
zijn taak inderdaad naar behoren ver
vult. Minister Luns zei dat hij het zeer
op prijs zou stellen wanneer dat laatste
zou geschieden, maar hij had alle be
grip voor de huidige situatie, waarin
de secretaris-generaal verkeert. Deze
heeft nog niet geantwoord op het jong
ste schriftelijk verzoek. Dit zal wel ver
band houden met de campagne, die van
Russische zijde tegen hem wordt ge
voerd.

Hij zal nu eerder zijn bevoegdheden
nog wat willen beperken, dan daaraan
uitbreiding geven, zo meende mr. Luns

De minister gaf de Kamer te ken
nen, dat de regering veel prijs er op
stelt het oordeel te vernemen dat de
ze waarnemer zou geveri over hetgeen
in Nieuw-Guinea geschiedt. Op een
interruptie van mr. Burger (P.v.d.A.)
herhaalde mr. Luns: „Inderdaad.
Aan de indicaties, die deze waarne
mer zou geven, zou de Nederlandse
regering zich niet willen onttrekken

De minister zei van mening te zijn
dat de regering wel degelijk bereid is
het Nieuw-Guinea-beleid voortdurend
aan te passen aan de nieuwe ontwik
kelingen. Uit de zeer uitvoerige rap
portage, die Nederland jaarlijks aan de
V.N. doet toekomen en waarin wij veel
verder gaan dan strikt is voorgeschre
ven, volgt reeds, dat wjj trachten aan
de situatie rond Nieuw-Guinea in we
kere zin een internationaal karakter te
geven. Vele landen in Afrika en Azië
hebben dit uitvoerige studiemateriaal
van Nederland, dat ook een politiek as
pect heeft, zeer gewaardeerd en zij
hebben begrip gekregen voor onze be
doelingen, aldus de minister.

Minister Luns wilde gaarne voldoen
aan de suggestie van mr. Blaisse
(K.V.P.) om de publikaties in de we
reldpers over Nieuw-Guinea nog wat aan
te moedigen. Hij zei dat de laatste tijd
reeds veel meer journalisten zich voor
Nieuw-Guinea beginnen te interesse
ren, vooral in verband met de komen
de opening van de Nieuw-Guinea Raad.

De minister gaf de Kamer de verze-

DEN HAAG, IA febr. De Neder
landse minister van Defensie en de Bel
gische minister van landsverdediging
hebben gisteren in Brussel hun gebrui
kelijke samenkomst gehad, waarbij zij
hebben besloten de sinds 1948 bestaan
de contacten meer vaste vorm te ge
ven. De opzet is de grootst mogelijke
samenwerking der beide krijgsmach
ten te bereiken.

De bewindslieden hebben besloten,
dat de voorzitters van de comité's van
de verenigde chefs van staven dit na
der zullen uitwerken.

De ministers zullen daartoe periodiek
rapporten ontvangen, teneinde deze op
hun politieke en militaire mogelijkhe
den te kunnen beoordelen, aldus een
communiqué.

De Nederlandse minister van defen-
sie, ir. S. H. Visser, is donderdagoch-
tend m Brussel aangekomen met de
staatssecretaris van defensie, M. R. H.
Calmyer, vice-admiraal H. H. L. Pröp-
per voorzitter van het comité van staf
chefs, S. D. Duyverman, directeur-ge
neraal van defensie, en generaal-ma-
joor H. A. Maurenbrecher, directeur
materieel luchtmacht.

Minister Beerman verwelkomde gisteren rte
fiet de „Zuiderkruis" in Amsterdam aankwamen sP}Jt0Vtanten uit Indonesië, die
gesprek met enkele families en diepte hii uit rhuaarbV had de bewindsman een
waarvan hij er een aan het kleine meisje op de foto ,Ji%n roL Pepennuntjn °P'
Wat bedeesd en de minister had zowaar moeite l?n ge?en- He.' ^nd was

eue zVn pepermuntje kwijt te raken.

Tegen de middag had minister Vis
ser een onderhoud met zijn Belgi: :he
ambtgenoot Gilson. Bij de aanvang van
de lunch die daarop volgde reikte mi
nister Gilson minister Visser de ver
sierselen uit van het grootkruis van de
Belgische kroonorde. Staatssecretaris
Calmeyer ontving de versierselen van
he*- grootkruis in de Orde van Leo
pold II. De heer Duyverman en gene-
raal-majoor Maurenbrecher kregen het
ereteken van grootofficier in de orde
van Leiopold II.

(Van onze parlementaire redacteur)

DEN HAAG, 23 febr. Bij de be
handeling van de begroting van Bui
tenlandse Zaken is in de Tweede Ka
mer de kwestie van het vervaardigen
van de Japanse film „Blanke vrouw
en gele commandant" ter sprake ge
bracht. De heer v. d. Wetering (C.H.)
verweet aan jhr. van der Goes van Na-
ters (P.v.d.A.), dat deze laatste des
tijds in een interview op Schiphol al
te luchtig zou zijn heengestapt over
deze kwestie. De heer van der Goes
had de zaak afgedaan met de opmer
king, dat de film een prul was. De
heer v. d. Wetering vond dat het daar
n]ct om ging, maar om de onbe
schaamdheid van de Japanners om zo'n
produkt te maken, waarin het leed van
Nederlandse vrouwen in gevangenen
kampen is weergegeven.

De heer v. d. Wetering wilde niets
afdoen aan de andere kwaliteiten van
het Japanse volk, waarvoor hij de laat
ste tijd veel waardering heeft, maar hij
zou een krachtig protest tegen de ver
toning van deze film op prijs hebben ge
steld, ook van de regering.

Staatssecretaris van Houten heeft
hierop geantwoord, dat de regering aan
Japan inderdaad heeft laten weten,
dat zij van oordeel is dat deze film
van bijzonder slechte smaakt getuigt.
Daarop is van Japanse zijde geant
woord. dat men begrip had voor dit
standpunt van Nederland.

De heer van der Goes vond de film
eenvoudig te onbenullig om er nog
maar een woord aan vuil te maken.

Advertentie)

de sigaar die elke
receptie tot een
genoegen maakt!

Nieuw!

SANTQSA - een
uitstekende, lichte
22 cents sigaar.

j Nederland geen enkele mo
gelijkheid, om in de situatie een ver
betering te brengen door Nederland, bij
voorbaat verwerpt. Ook de heren van
de Wetering (C.H.), Biesheuvel (A.R.)
hI1v,?levrl Stoffels-van Haaften (V.V.D.)
nebben beschouwingen aan Nieuw-Gui
nea gewijd, die het standpunt van de
minister versterkten.

Bji de replieken werd de minister ge
vraagd of hem iets bekend was van
een uitnodiging van president Kenne
dy aan president Soekarno voor een be
zoek aan Washington. Minister Luns
bevestigde dit. Hy had de stellige in
druk, dat by dit bezoek „ook enige za
ken die Nederland aangaan zullen wor
den besproken".

De heer Van de Wetering bracht met
instemming een ingezonden brief ter
sprake van oud-minister Van de Kieft,
die gepubliceerd is in de „New York
Times". Hierin merkt de heer v. d.
Kieft op: „Stel je voor dat Fidel Castro
eens door Nederland officieel zou wor
den ontvangen en ten paleize Soestdijk
thee zou gaan drinken, om daarna met
een schip vol wapentuig naar zpn
land terug te keren. Zou in dat geval
Amerika zoiets als een routinebezoek
van een staatshoofd onbesproken laten?"

Bü het goedkeuren van de begroting
bleek, dat de pacifisten en een drietal
leden van de P. v. d. A„ namelijk
mevrouw J Roos-Oudeg^est, de he
ren Fransen en Schürer, tegen dat
deel van de begroting waren, waarin
bedragen worden vermeld ter financie
ring van de atoombewapening.

WILLEMSTAD, 23 febr. (UPI) Al
hier is vernomen, dat de minister presi
dent, prof. dr. J. E. de Quay, als deze in
maart een bezoek brengt aan Suriname,
ook een bezoek van negen of tien dagen
aan de Nederlandse Antillen zal bren
gen.

(Advertentie)

hebben de kinderen onder deskundig toezicht hun eigen
speeiparadijs. De Verenigde Naties in het klein èn op hun best!

SNEEK, 24 febr. De gemeentepo
litie heeft in samenwerking met de
ryksrecherche een 24-jarige man uit
Sneek gearresteerd. Deze heeft bekend
in één jaar tyds ongeveer 25 inbraken
te hebben gepleegd. In totaal zou hij
een bedrag van ruim 40.000 gulden heb
ben buitgemaakt.

De jongeman begon zijn „praktijk" in
december 1959. Zyn grootste inbraak
pleegde hij in de nacht van 2 op 3 de
cember j.l„ toen hij de gezamenlijke om
zet van enige dagen van 25.000 gulden
van twee warenhuizen te Sneek uit de
brandkast van een der warenhuizen
ontvreemdde. De arrestant, die vroe
ger koopman was, heeft tijdens een
omscholingscursus tot bankwerker de
nodige kennis van lopers en sloten
opgedaan. Hij toonde zich later een
meester in het openboren van brand
kasten.

De man die een televisietoestel en
radio met pick-up bezat bleek bij huis
zoeking ook een zeer uitgebreide biblio
theek van detectives en moordverhalen
te hebben.

WESTZAAN, 23 febr. De rijkspoli
tie heeft het hoofd van de openbare la
gere school alhier aangehouden. Het
scnooihoofd zou zich in financiële moei
lijkheden gelden van het schoolmelkco-
mité hebben toegeëigend. Om het tekort
aan te zuiveren zou hjj later gelden heb
ben gebruikt van de kinder-postzegel-
actie, van de radio-actie „Redt een
kind" en spaargelden voor vakantie
reisjes. De politie raamt het verduister
de bedrag op vijfduizend gulden.

Het schoolhoofd is voorgeleid aan de
i officier van justitie in Haarlem.

(Van onze correspondent)

GRONINGEN, 24 februari De 26-
jarige medische student uit Eygelsho-
ven thans co-assistent in Rotter
dam die in de nacht van I op 2
juli van het vorige jaar in de Kruit-
laan alhier de 29-jarige schilder G.
Hoekstra neerstak, stond gisteren te
recht.

De officier van justitie by de recht
bank, jhr mr. A. H. S. van der Wijck,
eiste na een diepmenseiyk requisitoir
ontslag van alle rechtsvervolging, hoe
wel hij mishandeling, de dood tenge
volge hebbend, wel bewezen acht.

De student ontmoette in juni 1960
een 28-jarige prostituée de voorma
lige echtgenote van het slachtoffer
Hoekstra in een café. Diezelfde
avond nog bracht hij haar naar huis.
Hierna bezocht hij haar herhaalde ma
len; vaak ook ging hij met haar uit.

Omstreeks die tijd kreeg de vrouw
kennis aan de dertigjarige chauffeur
J. D„ die de vrouw ertoe wist te bewe
gen te kiezen tussen hem en de stu
dent. De vrouw koos de laatste.

Op de avond van de eerste juli gin
gen de student en de vrouw in de stad
een borreltje drinken, nadat hij haar
thuis had bezocht. Toevallig ontmoet
ten de voormalige echtgenoot en de
chauffeur elkaar diezelfde avond. Zij
spraken af de student gezamenlijk een
pak slaag te geven. Ook zou Hoekstra
laten zien, dat hij zijn ex-vrouw wel
op de student kon heroveren.

De twee mannen gingen naar haar
woning in de stille en smalle Kruit-
laan, waar Hoekstra via een ladder in
het huis wist te komen. De chauffeur
bleef buiten op wacht staan.

Toen hij de vrouw en de student op
de fiets zag aankomen, waarschuwde
hp haar vroegere echtgenoot.

De chauffeur en de student troffen
elkaar voor de deur. Zij lieten elkaar
een mes zien. Wie van tweeën het
eerst een mes ln de i and hield, werd
tijdens de behandeling van deze zaak
niet duidelijk.

Toen de student de vrouw hierop
hielp haar fiets in de gang te zetten,
stormde opeens de schilder Hoekstra
naar beneden. De student rende het
huis uit, achtervolgd door de schilder,

Advertentie)

r-u "P r .V'

A

I VERZEKERD KAPITAAL

RUIM 1 MILJARD GULDEN

SCHIEDAM TELEFOON (0101 6 93 04- HAV LEVENSVERZEKERINGEN

DEN HAAG, 24 febr. Dezer dagen
is een contract voor wederzydse tech
nische tulp en bijstand gesloten tussen
de koninklijke Nederlandse springstof
fenfabrieken n.v. en de Artillerie In
richting enerzijds en de Société d'étu-
de de propulsion par reaction (SEPR)
anderzijds. De SEPR, die Is gevestigd
te Villejuif bij Parijs, is een gezamen
lijk instituut van een aantal Franse be
drijven, waaronder de Service des pou-
dres, de monopoliehoudster 1 voor de
vervaardiging van kruit in Frankrijk.

Door deze overeenkomst, zo deelt
de Ned. springstoffenfabrieken mee,
zal Nederland van dit Franse insti

tuut, alle beschikbare technische hulp omgeving getroffen,

kunnen krijgen en over de know how
van de SEPR kunnen beschikken.
Met de hulp hiervan willen de spring-
stoffenfabrieVenen de Artillerie n-
richting de mogel„kheid onderzoeken
om tot een eigen Nederlands pro,
gramma voor de bouw van raketten
te komen. Vooralsnog is het niet de
bedoeling nieuwe geleide projectielen
te construeren. Voorlopig blijven de
activiteiten gericht op een algemene
research.

Het is dan ook niet zo, dat al con
tacten met andere Nederlandse indus
trieën bestaan voor de toelevering van
eventuele lanceerinrichtingen en elek
tronische apparatuur.

Op het complex van de Nederland
se springstoffenfabrieken te Ouderkerk
aan de Amstel is inmiddels een proef
fabriek op laboratoriumschaal gereed
gekomen. Er zijn hier speciale voorzie
ningen voor de veiligheid in bedrqf en

Het is nog niet bekend waar even
tuele proeven met de door de Neder
landse springstoffenfabrieken samen te
stellen raketbrandstoffen zullen worden
genomen. De bevolkingsdichtheid van
Nederland maakt het niet gemakkelijk
een geschikt gebied voor proefnemin
gen te vinden.

De leider van het raketbrandstof-
programma van de Nederlandse spring
stoffenfabrieken, dr. J. Trommel (voor
wat de artillerie inrichting betreft wordt
het programma geleid door ir. H. J.
Rem) deelde het ANP mee, dat de
SEPR het grootste Europese instituut
is, dat zich mét de ontwikkeling van
vaste en vloeibare brandstoffen voo
raketten bezig houdt. De &EPRhad a
contracten, zoals nu met Nade^la,nf.
gesloten, met Bombrini-Parodi del lin
te Rome (een chemisch concern da
zich ook bezig houdt met de f,a^,"^
van raketten, waarmee kortgeleden de
beproevingen zijn begonnen) en met de
Belgische F. N. in Herstal. De SEPR

heeft voorts technisc^c"mnmeNnr h
overeenkomsten met Rocketdyn North
American aviation en Thiokol chemical
corporation, eveneens in Amerika
Door de SEPR zijn idermeer een
versnellingsraket voor de Mirage 3
ontwikkeld en de raket Matra, die ver
gelijkbaar is met de Amerikaanse
Hawk.

die een houten spatel in de hand hield.

Het kwam tot een kort handgemeen,
waaraan ook de chauffeur te pas
kwam, ook ai ontkende deze te hebben
gestoken en zich er direct mee te heb
ben bemoeid. Aanvankelijk verklaar
de hy voor de nolitie slechts een kam
metje in zijn hand te hebben gehad.
Voor de rechter-commirsaris kwa™
hij hierop terug.

Opeens lag Hoekstra bloedend op de
grond. De student had *em gestoken.
Kort daarop is de man overleden. Er
was een slagader geraakt.

De president, mr. K. Th. Dorama,
trachtte uit te maken, of de schilder
en de chauffeur beiden de student had
den bedreigd. De chauffeur ontkende
dit, maar de verdachte hield bij hoog
en bij laag vol, dat hij in blinde angst
had toegestoken, toen hy, in gevecht
zpnde met de schilder, de chauffeur
had zien aankomen.

De raadsman van de student, mr.
R. A. Vos, noemde deze zaak een spe
cifiek geval van noodweer-exces en
sloot zich aan bij de eis van de offi
cier.

Uitspraak 9 maart.

BREDA, 23 febr. Een 56-jarige
Bredanaar is door de Bredase recher
che in samenwerking met de Leidse po
litie gearresteerd. Op een assurantie
kantoor in Leiden, waar hij tijdelük
werkzaam is geweest, zou hp tussen de
25 en 30 duizend gulden aan aandelen
hebben ontvreemd.

e toekenning van de Cul
tuurprijs 1961 van de ge
meente Hilversum aan
professor G. V. A. Röling
te Laren is een voor het Gooi
bijzondere gebeurtenis. Enerzijds
eerde de bekwame jury hiermee
een kunstenaar, die met zijn
werk, zowel creatief als peda
gogisch, de laatste jaren sterk op
de voorgrond trad, terwijl men
anderzijds op elegante wijze de
sluier neerliet over het algemene
beeld van artistiek-intieme goed.
moedigheid, die de faam van de
Gooise dorpen als kunstcentra
de das om doet. Dat velen, die
het goed menen met de beelden
de kunst in het Gooi, gelukkig
zijn met deze erkenning bewii-
zen de schier eindeloze telefo
nades en vele gelukstelegram
men, die tijdelijk de rust versto.
ren in „La grande chaumière"

oase van originaliteit in de
armoedige vaderlandse traditie
van huisnaamgeving aan de
Larense Torenlaan 45. Achter
warrig struweel, in een even
rustiek als pittoresk dorpshoekje
staat de grote atelier-woning,
waarin professor Röling een do
rado van rust en stilte vindt na
zijn inspannend werk op de
Rijksacademie voor Beeldende
Kunsten in de hoofdstad, waar
hij hooglerarend de tekenklassen
leidt. Hier kan hij weer op ver
haal komen en inspiratie op-

doen- cc „riiswinnaar, markante kop met grijzend haar

De thans 56-jaripe pj persoonitjfcheid. Als geboren

'borstelige ^enfcb.ra"^f hi. bezoeker geen kans spits opgestelde vragen-
kunstenaar-docent g 1 bezit de gave iemand mee te slepen in een
lijstjes af te we kunst yoor men het weet, is men in de ban van
fascinerend gespgif dig hem karakteriseert. Hij geeft uiting aan zijn
h^^triprina voor de Chinese schilderkunst en bewondert vooral haar
yf iek In huize Röling wordt dit op indrukwekkende wijze gedemon-
tecnnie/c. wanden WOrden gesierd met vele monochrome penseelschilde-
streera. grachtige bladen met als „Leitmotiv" Paardlenin landschap'
binder hoge wijde luchten, bijzonder expressief en raak in enkele penseel
streken neergeschreven. Zijn geliefd materiaal, Japans papier, zelf gewreven
Chinese inkt en dito penseel, vraagt een onfeilbaar handschrift. Iedere pen
seelstreek is onherroepelijk. Correctie is niet mogelijk. Is het vreemd dal
deze calligraferendeschilder het Chinese grasschrift zo intens bewondert"
Is het vreemd, dat hij abstracte kunst niet veroordeelt? „Realiteit ver
vormen om tot de hoogste expressie te geraken, is niets nieuws. Balanceren
op de grens van verstaanbare, geëmotioneerde mededeelzaamheid behoef'.
geen knoop in je zakdoek te zijn." Hij verfoeit het academisme, maar pleit
vurig voor een gedegen tekenopleiding, solide basis voor alle kunstuitingen
Hij staat zeer beumst midden in deze woelige tijd, en staat daarbij open
voor de jeugd, die hij het recht geeft met conventies te breken Hij staat
naast zijn leerlingen omdat „de ontwikkeling als mens enorme invloed heeft
op het „instrument' dat je bij je geboorte hebt meegekregen

Mevrouw Röling, die met haar gezin haar man volgde toen deze eet
gusr,professoraal vervulde in Toronto zelf begaafd schilderes, die (toe
valligerwijs) samen met haar dochter exposeert in het „Stedelijk' zorgt
voor adempauzes en verduidelijkingen.

In de sfeervolle zitkamer, rijk gestoffeerd met volle boeketten ge
droogde flora mijn vrouw heeft een groene hand leeft de kunst in
persoon, woord en beeld. De in 1939 benoemde hoogleraar Röling liet zich
met zijn gezin in datzelfde jaar van de Amsterdamse Stadhouderskade
verjagen door een omlaag kletterend plafond. In het Gooi vond hij het
beloofde land compleet met een alom bewonderde) vruchtdragende vijge
boom in de tuin ln zijn voor de kunst zo vruchtbare leven vielen hem
reeds drie prijzen ten deel. Zijn werken hangen in musea en oarticuliere
collecties over de hele wereld maar de naam Röling ontbreekt op de tijst
van de collectie van het Larense Singer museum ln „La grande chaiimiêre
worden de laatste voorbereidingen getroffen voor een expositie van recente
werken van de Hilversumse cultuurprijswinnaar in het Goois Museum va
de radiostad. Men kan daar van 3 tot 20 maart terecht.