tempo Ontwikkeling Ned. Nw.-Guinea in verhoogd VOORBODEN VAN DE LENTE KONDIGEN ZICH AAN HARTVERSCHEURENDE TAFERELEN IN RABAT Brits petrochemisch bedrijf in Rotterdam ANDRÉ RENARD BEKENT ZIJN NEDERLAAG TTF.NTARFN-PLAN in fasen Onderwijs wordt versneld en economisch6 basis verbreed Voor 1961: 94Vz Investering van één mil jard gulden in komende 10 jaar miljoen gulden excl. EEG-steun In Amsterdam Weer hoofdagent aangehouden Waalse vakbondsleider neemt ontslag Onmogelijk federalisme ingang te doen vinden hij vakbondsbeweging Drie jongens uit gesticht ontsnapt Brand maakt vijf mensen dakloos Met weer WOENSDAG 1 MAART 1961 84sfe JAARGANG No. 30763 (Van onze Haagse redactie) DEN HAAG, 1 maart De Nederlandse regering wil voor de bewoners van Nieuw-Guinea zo snel en doelmatig mogelijk de este voorwaarden scheppen voor hun zelfontplooiing. Hiertoe is op oasis van eerder gelegde grond slagen een tienjarenplan, verdeeld in enkele fasen, opgesteld. Ver wacht wordt, dat in de zeer nabije toekomst mede tengevolge van de ingezette systematische versnel ling van het onderwijs en de ver breding van de economische basis de potenties van land en volk van Nederlands Nieuw-Guinea zich steeds duidelijker gaan afte kenen. Koning Mohammeds laatste tocht Twee spoedig achterhaald In Amsterdamse binnenstad ejoreijou unij! Suède dames- en herenjasjes Minder wind Het weer in Europa BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM Telefoon. Redactie 21544, Advertenties 21545 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkantoor Beverwijk: Zeestraat 50, te lef 4/yu Bijkantoor en Red. Dmuiden: leeuwenklaan 30 Telefoon 5790 Directie: 3- W Boerrigter en Mr W A M. van der Kallen Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN en W Severli». IEUWE HAAR COURANT ADVERTENTIE!ARIEt- 28 cents per millimeter hoogte Omroepers 16 cents per m.m.-roogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueei zonder opgave van redenen te weigeren, ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week, f 2.65 per maand, f 7.9C per kwartaal. Voor klachten over de bezorging na 5 50 uur 's avonds tel 21544 wikkplinp-snlan de biidrage van het Rij zal worden op het ontwikkelingsfonds van de E.E.G. Het onderwijs zal de 'ro mende jaren gericht zijn op een snelle autochtonisering van het ambtelijk ap paraat. Daartoe zullen een zestal nieuwe pri maire middelbare scholen en een HBS- opleiding met een leerprogramma, dat is afgestemd op de daar heersende om standigheden en een uitgebreide techni sche school worden gesticht. Ruim 2000 abituriënten van de primaire middel bare school, 600 van de lagere technische school, meer dan 300 UTS-ers, ruim 200 HBS-ers, een vijftigtal HTS-ers en zo mogelijk een veertigtal academisch ge- vormden zullen binnen tien jaar beschik baar moeten komen. Voorts zal een der tigtal nieuwe vliegveldjes voor civiele doeleinden worden aangelegd. Een we genplan is in voorbereiding dat achttien miljoen gulden zal gaan kosten. Ten slotte kondigen de bewindslieden aan, dat in de komende periode een doelmati ge en moderne arbeidswetgeving zaJ worden opgezet. De regering heeft in principe beslist, dat voor de financiering van het ont wikkelingsplan de bijdrage van het Rijk voor de dekking van het tekort op de begroting van Nederlands Nieuw-Guinea voor het jaar 1961 94.500.000 gulden zal bedragen. De daaropvolgende jaren zal deze bijdrage jaarlijks moeten stijgen met tien miljoen, zodat in 1964 een be drag van 124.500.000 gulden ten laste van het Rijk zal komen. Dit is exclussief de bijdragen, die door het ontwikkelings fonds van de F,.E.G. voor bepaalde pro jecten beschikbaar zullen worden gesteld. De regering verwacht, dat na 1964 de Rijksbijdrage niet verder zal behoeven te worden verhoogd, maar eerder god delijk zal kunnen worden verlaagd' in het kader van de ontwikkeling tot zen- bestuur en zelfbeschikking a:. het rijks deel en zijn bevolking, vindt de reS®jdng internationale samenwerking van essen tieel belang. Zo neemt zij deel aal) de werkzaamheden van de V.N.-commissie voor rapportage over u de gebieden en zij werkt ookinhetre- gionaal verband van de Zmd-Pacific Commissie samen. In .de taa^ he' binnenlands bestuur zijn in de komende jaren drie facetten te onderscheiden na melijk de democratisering, de intensi vering en de openlegging. Om dit laatste zo doeltreffend mogelijk te coördineren zal dit iaar een commissariaat worden gecreëerd Hierover is overleg gaande rppt (jg gouverneur. In het plan voor de eerste drie jaar is ook voorzien in de oprichting van regio nale en lokale omroepcentra, die zowel in het Nederlands al in het maleis en de streektaal zullen uitzenden. Verwacht wordt, dat dit jaar de zendstations in gebruik zullen kunnen worden gesteld. Parallel hiermee loopt de instelling van residentie voorlichtingsteams. Verder is de geleidelijke opheffing van de inheem se rechtbank in voorbereiding. By lentelijk winterweer hebben de Haarlemse bloemenmeisjes zich gisteren gepresenteerd. Toen zij uitzwermden in de tuin van het Hillegomse Treslong, stond de tuin plotseling in volle bloei. Het voorjaar heeft zich aangekondigd, en net ziet er veelbelovend uit. Dit merken minister mr. E. H. Toxo- peus van Binnenlandse Zaken en staats secretaris mr. Th. H. Bot op in de me- moi ie van toelichting op de begroting van Nieuw-Guinea voor 1961. Een tot in details uitgewerkt tienjarenplan achten de bewindslieden op het ogenblik niet mogelijk en niet noodzakelijk, omdat de feitelijke achtergrond van Nieuw-Guinea zich daartoe nog niet leent. Daarom zijn binnen het kader van het plan een aantal grondgegevens uitgewerkt voor de jaren 1961. 1962 I en 1963 als eerste fase van drie jaren De plannen voor de periode '61-'63 hebben als tweeledige primaire doel stelling: versnelling van de staatkun dige ontwikkeling en verhoging van de materiële welvaart van de bevol king. Naast de inspanning, die gericht is op elitevorming, zal de onder primitieve omstandigheden in de binnenlanden le vende papoea niet worden vergeten. Het is de bedoeling, dat in de komende pe riode van drie jaar de laatste nog niet onder bestuur staande gebieden onder bestuursinvloed zullen worden gebracht. Er wordt verder naar gestreefd het percentage niet-Europese ambtenaren, flat volgens de begroting van 1960 52 veerof1, in 1970 tc brengen °P onge- op ,aa procent. Alleen al met het oog <jj„°e bemanning van de overheids- ften zulIen meer dan 7000 autochto- ïnpnt Vf00r een groot aantal goeverne- tntsfuncties moeten worden opgeleid. ~£6<?rende de eerste drie jaar zal de 20 nro?èn»er be5lante oppervlakte met metS-no^^^^ebreid en die Ook het cacao-areaa?^?1^?^ procent. 250 procent in omvang toeneme^ ter* Wül met de koffie- en de rubbercultuur als handelsgewas een begin gemaakt zal Worden. Aldus de beide bewindslieden In de toelichting. Gebleken is, zo -'ervolgden zij, dat grote arealen in de Grimè, Sekolivlakte en de Ransivlakte na de nodige technische voorzieningen uitstekend geschikt zijn voor de cacaocultuur. De oliewinning beeft tot nu toe alleen teleurstellende resultaten opgeleverd. Het is de bedoe- Irng dat voor de uitvoering van ver schillende projecten een beroep gedaan DEN HAAG, X maart Imperial Che mical Industries Ltd te Londen, een der belangrijkste petrochemische industrieën van Groot-Brittannië, zal bij het Botlek- gebied bjj Rotterdam een omvangrijke chemische fabriek bouwen. Onderhande lingen over het verkrijgen van een in dustrieterrein met een oppervlakte van ongeveer 120 hectare zijn in een verge vorderd stadium. I.C.I. is voornemens op dit terrein een complex van chemische produktiebedrij- ven te laten verrijzen voor de vervaardi ging van petrochemicaliën, waaronder plastics en aanverwante produkten. Met de bouw van het nieuwe fabrieks complex hoopt men het volgende jaar te kunnen beginnen. Verwacht wordt dat in de komende, tien jaar een bedrag van ongeveer 1.055.000.000 gulden in het pro ject zal worden geïnvesteerd. De voorgenomen vestiging is een on derdeel van een programma van I.C.I. om te komen tot produktiebedrijven in de landen van de Euromarkt en van de Europese vrijhandelsassociatie. Burgemeester van Walsum toonde zich zeer verheugd over de bereikte princi piële overeenstemming over het project, RABAT, 1 mrt. (A.F.P., Rtr.) Tien duizenden Marokkanen zijn gisteren langs het stoffelijk overschot van de zondag overleden koning Mohammed V getrokken, dat opgebaaord lag op een katafalk in de tuin van het koninklijk paleis in Rabat. Uit alle delen van de wereld zijn delegaties naar Rabat ge- Komen ter bijwoning van de begrafe nis. Aanwezig waren onder meer Ken nedy s vertegenwoordiger Averell Har- riman, en president Bourguiba van Tu in de Marokkaanse hoofdstad Rabat is gisteren het stoffelijk overschot van koning Mohammed V aan zijn laatste rustplaats toevertrouwd. Hoe zeer de vorst geliefd was bij zijn volk, dat hij volledige onafhankelijkheid bezorgd heeft, bleek uit de hartverscheurende taferelen tijdens de uitvaart, waarbij de politie (in het wit) niet dan met moeite de orde kon handhaven. Wenende vrouwen, van wie er sommigen zich het hoofd trokken van smart stonden lanas rf» s lands gebruik de haren uit koning Mohammed V volgde!"*^6 de uitvaartstoet van nesië. Uit de bergstreken van Marokko zijn 20.000 stamleden naar Rabat ge komen om hun vorst de laatste eer te bewijzen. De hele nacht door hadden Marokka nen klaagzangen gezongen rond vuren in de „Metsjoear", de plek in de tuin van het koninklijk paleis waar Moham med ligt opgebaard en waar hij vaak defilé's van zijn troepen heeft afgeno men. Toen de kist naar buiten werd gebracht om in de tuin geplaatst te worden, brak de wachtende menigte uit in een ontzaglijke kreet van smart, die wel een kilometer ver te horen was. Luid jammerende vrouwen trokken zich de haren uit en krabden zich het ge zicht open. Sommigen wierpen zich plat op de grond. Een lid van een berg stam gaf zich met een mes een snede in zijn keel toen hij de lijkkist zag. Volgens de politie waren er gisteren in Rabat wel een miljoen mensen. De stad telt 250.000 inwoners. Een uur na de begrafenisplechtigheid werd koning Hassan II in de grote troonzaal van het koninklijk paleis als koning ingehuldigd volgens het tradi tionele Marokkaanse protocol. AMSTERDAM, 1 maart Ondei verdenking van ontucht met een acht tienjarige arrestante, heeft de hoofd stedelijke recherche de 50-jarige hoofdagent J. de K. aangehouden. Hij was op het hoofdbureau van politie aan de Elandsgracht belast met de cellencontrole. Dit is de tweede arres tatie binnen korte tijd van een lid van het Amsterdamse politiekorps wegens ontuchtige handelingen. Reeds eerder werd de 47-jarige gehuwde hoofdagent G C gearresteerd. De K. wordt door vrouwelijke arrestanten beschuldigd van ontuchtige handelingen. De zaak is in onderzoek bij de Zedenpolitie. (Van onze Brusselse correspondent) BRUSSEL, 1 mrt. André Renard, de Waalse vakbondsleider die in de cember en januari als aanvoerder van de socialistische stakingsbeweging be ruchtheid verwierf, heeft gisteren, zoals in een deel van onze oplaag kon worden gemeld, ontslag genomen als adjunct secretaris van het Algemeen Belgisch Vakverbond. Renard heeft medege deeld dat hij zich voortaan uitsluitend zal wijden aan de centrale van de Luik se metaalarbeiders, waarvan hij voor zitter is, en aan zijn dagblad La Wal lonië, dat sedert de staking de spreek buis is geworden van het radicale so cialisme en van het federalisme in Wal lonië. Of dit ontslag een stap betekent naar een scheuring in het A.B.V.V. en de oprichting van een nieuwe Waalse socialistische partij is vooralsnog on duidelijk. In zijn ontslagbrief ver klaart Renard dat zijn politieke op vattingen onverenigbaar zijn geworden met zijn functie in de vakbondsbewe ging. „Naar mijn overtuiging, schrijft hij, vormt het federalisme het enige middel om tussen Vlamingen en Walen een oprechte eendracht tot stand te brengen. In de huidige omstandighe den schijnt het echter onmogelijk dit fe deralisme in de vakbondsbeweging in gang te doen vinden." Renards brief aan het bureau van het ABVV bevat ontegenzeglijk de bekentenis van een nederlaag. In het ABW heeft de strekking gezegevierd van de gematigde socialistische leiders zoals de Antwerpenaar Majoor, die de staking als politiek-revolutionair middel publiek hebben verworpen. Ook Re nards poging om door een reorganisa tie van het ABW, althans de Waalse vleugel van de socialistische vakbon den onder zijn persoonlijke controle te houden, is mislukt. Men zal nu moeten afwachten of zijn ontslag uit de cen trale leiding het begin zal inluiden van een grotere autonomie der Waalse vak bonden. Renards populariteit in Wallo nië, voornamelijk bij de metaalbewer- dat hij een zeer belangrijke zaak voor Rotterdam noemde. Zij zal, ook bij een topproduktie, niet meer dan 2000 a 3000 arbeidskrachten vergen. Het chemische proces is name lijk weinig arbeidsintensief. I.C.I. is Engelands belangrijkste che mische industrie en een van de grootste industriële ondernemingen in het Britse gemenebest. Zjj heeft een uitstaand ka pitaal van 2,720 miljard gulden en activa ter waarde van meer dan zes miljard gulden. In Engeland heeft I.C.I. meer dan 100 vestigingen met 122.000 perso neelsleden, die meer dan 12000 chemische en aanverw ite produkten maken. AMERSFOORT, 1 mrt. Uit het Rijksopvoedingsgesticht, waar uitslui tend jongens verpleegd worden, die ter beschikking van de regering zijn ge steld en daar een open verpleging genietend, zijn drie jongens gevlucht. Twee hunner zijn inmiddels achter haald. De derde, een 19-jarige pupil, heett vroeger in een inrichting te Hoender- loo, waar hij eerst verbleef, een zeden misdrijf gepleegd. In Ginneken heeft hij tuchthuisstraf ondergaan, waarna hij voor de tweede maal in Amersfoort is geplaatst. Het Rijksopvoedingsge sticht had hem in een hoveniersbedrijf geplaatst en was juist bezig een kost huis voor hem te zoeken. Hij is op een gehuurde bromfiets naar Huizen, ge reden, waar zijn ouders wonen, en ver volgens bij een tante i Bussum op be zoek geweest. Hij schijnt daarna naar Amsterdam te zijn gegaan, doch elk verder spoor ontbreekt. De twee andere jongens, die 18 jaar oud zijn, hebben slechts korte tijd van hun vrijheid geprofiteerd. De een werd door de politie in Soest aangehouden en de ander liep op het station in Amers foort pardoes de directeur van de in richting tegen het lijf. Hij was wegge lopen uit het ziekenhuis De Lichtenberg, waar hij een kleine operatie moest on dergaan. AMSTERDAM, I maart. Een korte maar felle uitslaande brand in het per ceel Binnen Brouwerstraat 2 drie hoog alhier heeft vannacht een gezin van vijf personen dakloos gemaakt. De brand ontstond tegen kwart voor twaalf, waarschijnlijk omdat een brandende oliekachel in de voorkamer omver werd gestoten. De bewoner de 32-jarige sjou wer F. Rooze, kon zich toen hij eenmaal veilig op straat was niet meer goed her inneren hoe zich alles had afgespeeld. Hij was naar de in het achtergedeelte gelegen keuken gegaan om thee te zet ten voor zijn vrouw, die bij haar moe der op bezoek was, maar spoedig thuis kon komen. „Ik ben een keer terug in de voorkamer geweest en heb een stoel verzet. Misschien heb ik toen wel tegen de kachel gestoten". Opeens zag de heer Rooze een felle vuurgloed, haalde on middellijk zijn zesjarig dochtertje (de twee andere kinderen verblijven in een vakantie-tehuis in Bakkum) uit haar bed en snelde in pyama met het kind in zijn armen de trap af. Onderwijl alar meerde hij de buren van twee hoog (zes personen) en één hog (vijf perso nen). Toen mevrouw Rooze thuis kwam, stond de pas nieuw ingerichte woning in lichterlaaie. De brandweer bluste de brand, die zich voornamelijk tot het voorgedeelte beperkte, met drie slangen. De familie Rooze is tegen brand ver zekerd. kers en mijnarbeiders, staat boven iede- duidt. (Rtr.). re twiifel verheven. Een vakbond waar in benoemde sectoren gegroepeerd zijn "zou in Wallonië een machtsfactor vertegenwoordigen waarmee iedere re dering te Brussel rekening zou moeten houden. Maar velen betwijfelen of Re nards afscheidingsbeweging wei een ernstige kans maakt. Ook in Wallonië zijn niet alle socialistische vakbondslei ders met Renards revolutionaire metho den het eens. Een van Renards trouw ste medewerkers, de heer Yerna. heeft zich onlangs van hem gedistan tieerd. Yerna en velen met hem zijn van oordeel dat men niet straffeloos de een heid van de „oude partij" verbreken mag. Ook Renards federalistische opvattin gen delen zij niet. Te Luik is op dit ogenblik een strijd van persoonlijke in vloeden aan de gang waarvan men de afloop moeilijk voorspellen kan. Voor de socialistische partij zou de afscheiding van de Renardisten echter een gevoeli ge klap betekenen, want de BSP zou erdoor herleid worden tot een sterk ver burgerlijkte partij die qua invloed en omvang de betekenis van de liberale partij niet meer zou overschrijden. In de werkgeversorganisaties is Re nards ontslag intussen met voldoening onthaald. Aangezien Renard voortaan het ABVV niet meer zal vertegenwoor digen op de nationale besprekingen tus sen patroons en vakbonden, wordt het probleem van de betrekkingen tussen beide lichamen aanzienlijk vereenvou digd. In de werkgeverskringen was men na de staking inderdaad van me ning dat men niet zonder meer opnieuw aan tafel kon aanschuiven met lieden als Renard, die om politieke redenen het door hen ondertekende sociale pact flagrant hadden geschonden. Ghcna - President Tito van Joego- slavië en zijn Jovanka geheten echtge note zijn met hun jacht de „Geleb in Teba aangekomen voor een staatsie- bezoek. President Nkroemah was ter verwelkoming aanwezig. Een menigte riep „akwaaba", hetgeen „welkom' be- Dp de internationale speelgoedtentoonstelling in Neurenberg is o.m. deze kinder skelter te zien. Het voertuigje wordt aangedreven door pedalen en kan een snelheid van 20 km per uur bereiken. Het heeft een versnelling vooruit en een achteruit. De prijs is ongeveer honderd gulden. BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL 13439 LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM 'TEL 225S96 Verwachting tot donderdagavond opgemaakt te 11.15 uur) Vrjj veel bewolking en hier en daar wat motregen. Zwakke tot ma tige wind tussen noordwest en zuid west. Tamelijk zacht. Zon: 7.25-18.21; maan: 18.25-7.25. max min neersL Station Weer temp temp afgel. gisteren 24 uur Den Heidei zw. bew. 8 6 3 ïpenburg* zw. bew. 9 6 4 Vlissingen onbew. 8 6 1 Eeide regenbui 7 3 4 De Bilt half bew. 8 4 9 Twente zw. bew. 7 4 6 Eindhoven half bew. 9 3 4 Z -Limburg geh. bew. 8 4 4 Stockholm onbew. 6 -4 0 Oslo onbew. 5 -5 0 Kopennagen half bew. 4 3 2 Londen motregen 10 8 3 Amsterdari regenbui 9 4 3 BrusseJ geh. bew. 9 5 2 Luxembur half bew. 9 2 9 Parijs motregen 11 8 2 Nice half bew. 18 7 0 Berlijn geh. bew. 14 3 3 9 Genève regen 10 3 Wenen half bew. 9 3 4 0 Athene onbew. 10 3 6 Rome licht bew. 15 2

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1961 | | pagina 1