sober
Jubileum van koningin
maar enthousiast gevierd
p
Bij feest in Den Haag gehele
koninkrijk vertegenwoordigd
FULLSPACE
Dankbaarheid jegens koningin
71
PeekgCloppenburg
Mgr. Hendriksen in Utrechtse
kathedraal bisschop gewijd
Publiek juicht kardinaal
Alfrink van harte toe
Vlaggen bij de hulde van maandag
Dierenpsycholoog uit roeping
PULLOVERS
Dankstond en
feestconcert
Levende duif kop
afgebeten
Botsing autobus
loopt goed af
gl\§mxLr
MOEDER en 17
broers en zusters
in kerk aanwezig
Duitse gelukwens
elke woensdag
jongensmarkt
DOKKUMER VLAGGEN CENTRALE - DOKKUM
Dr. A. F. J. Portielje
DINSDAG 7 MAART 1961
PAGINA 5
Felicitatie voor
Henk v. d. Grift
DEN HAAG, 7 maart Het
koperen regeringsjubileum van
koningin Juliana is gistermiddag
geheel volgens de wens van de
vorstin gevierd op een „sobere"
wijze, die niettemin bijzonder vro
lijk, kleurig en levendig is ge
weest. Duizenden afgevaardigden
van alle Nederlandse gemeenten,
Van de Nederlandse Antillen, Su
riname en Nieuw-Guinea hebben
koningin Juliana een hulde ge
bracht, die haar in haar dank
woord de opmerking ontlokte:
„Deze is werkelijk te mooi als
gold die al mijn zilveren jubi
leum."
„Wij vertrouwen"
ankbaar glimlachend neemt ko-
n9in Juliana de haar gebrachte
huldeblijken in ontvangst.
z/lk dank u.
Voor Huis ten Bosch heerste
er maandagmiddag een en al
feestelijkheidbij degenen die
enthousiast defileerden voor
de jubilerende Landsvrouwe
en bij hen die de lange stoet
zagen voorbijtrekken, aller
eerst de koningin, prins Bern
hard en de prinsessen Beatrix
en Irene, en vervolgens een
groot aantal ministers, de he
ren De Quay, Korthals, Ma-
rijnen, Visser, Van Rooy, To-
xopeus, De Pous, Beerman,
Van Aartsen en Zijlstra.
Rechts tussen de ministers
Beerman en Van Aartsen de
commissaris van de koningin
in Zuid-Holland, mr. J. Klaa-
sesz, en verder naar rechts
staatsraad prof. Beel en de
voorzitter van de Eerste Ka
mer, mr. Jonkman. Links on
geveer naast de koningin de
burgemeester van Den Haag,
mr. H. Kolfschoten.
Om een weddenschap
Rede prof. De Quay
15.
GEORGE FORM BY
OVERLEDEN
Elders twee doden bij
verkeersongelukken
Js
In Goed
Gezelschap...
dat glasVieille Cure
na de maaltijd.
JACOBUS BOELEN
natuurlijk
t
DEN HAAG, 7 maart De Klooster
kerk was ten behoeve van een door de
Nederlandse Radio Unie georganiseerde
dankstond bij het jubileum van konin
gin Juliana in een radio- en televisie
studio herschapen.
De plechtige bijeenk mst .verd ge
leid door hoofdvlootpredikant ds. J. H.
Sillevis Smitt. Het Christelijk Haags Kna
penkoor zong onder leiding van Marius
Borstlap het Valeriuslied „Wilt heden
nu treden" en tegen het einde van de
dienst „O Heer, die daar 's hemels ten-
te spreidt" alsmede „Gelukkig is het
land". De plechtigheid werd verder op
geluisterd door het koninklijk mannen
koor Die Haghe Sanghers, dat onder
directie van Jos Vranken Anton Gie-
sen's „Domine salvam fac reginam nos-
tram" ten gehore bracht.
Tijdens het feestconcert, dat gisteren
in het nationaal programma over bei
de zenders is uitgezonden, heeft de bur
gemeester van Amsterdam, mr, G. van
Hall een rede gehouden.
Na ondermeer vastgesteld te hebben,
dat de band tussen Nederland en Oran
je na de tweede wereldoorlog nog bij
zonder veel sterker is geworden, wees
mr. Van Hall op de taken, die op een
koningin rusten. Hij zei: „Onze konin
gin Juliana voldoet aan de verwachtin
gen, die men van een koningin koes
tert, zelfs bjj een zo kritisch ingestelde
bevolking als de onze is. Ik weet, luis
teraars, dat wanneer het van onze ko
ningin had afgehangen, deze zesde
maart min of meer stilzwijgend zou zijn
voorbijgegaan, maar ik geloof dat wij
dankbaar mogen zijn, dat wij in de ge
legenheid zijn, zjj het op deze ontoerei
kende wijze,haar te doen weten hoe
dankbaar wjj haar zijn, niet alleen, om
dat zp in haar functie als koningin het
bindend element van ons volk wil zijn,
maar bovenal voor de wijze, waarop zij
dit doet
(Advertentie)
Naast de koningin op de trappen van
"et bordes van het Huis ten Bosch volg
den een opgewekte prins Bernhard en
de prinsessen Beatrix en Irene de
laatste bruinverbrand door haar winter
sportvakantie de manifestatie, even
als de Haagse burgemeester mr. H.
Kolfschoten, die nu en dan explicatie
Êaf. Achter hen hadden zich vrpwel al-
leden van de ministerraad opgesteld,
alsmede de gevolmachtigde ministers
Van de Antillen en Suriname, de voor
zitters van de Eerste en Tweede Ka
mer en de commissarissen van de ko
ningin. Vanachter een raam in het pa
leis volgde prinses Wilhelmina, zich zo-
veel mogelijk schuilhoudend voor de
tientallen spiedende camera-ogen, het
schouwspel. De prinsessen Marijke en
w, waren niet aanwezig. Voor
rLWilas ^et een normale schooldag.
»ick nonderden meters lange stoet, die
'icn te voren in het Haagse Bos had
°Pgesteld, kreeg onder de stralende zon
een bijzonder kleurig aanzicht, omdat
alle duizend 12i/„-jarige kinderen uit
elke gemeente eén waren voorzien
van rode, witte, blauwe of oranje zijden
voeken, waarmee ze volgens de instruc
ts van regisseur Johan Bodegraven
tbundig moesten zwaaien als hun pro-
ïMe in het door Paul Steenbergen te
trameren gedicht zou worden ge-
vthd. *n zÜn schriftelijke aanwijzingen
£°eg Bodegraven trouwens nog meer:
jj^Waai met alles wat maar los en vast
Terwijl de voorbereidingen nog bezig
riaren kwam een kwartier voor het be-
f11} van de manifestatie, om kwart over
prinses Beatrix in haar groene
futo met piepende banden in grote
,.aart, behendig tussen de opgestelde
yjaggemasten door laverend, het voor-
Plein oprijden.
Toen het vorstelijk gezelschap en de
autoriteiten zich op het bordes hadden
opgesteld kondigde de koninkrijksgroep
t eer?te aan: elf vertegenwoor-
gers van de provincies, afgevaardig
den van diverse beroepen (onder wie
een huismoeder, een nettenboetster, een
middenstander en een maatschappelijk
werkster) en de vertegenwoordigers
van de Nederlandse Antillen, van Suri
name en van Nieuw Guinea. De Neder
landse vlag werd gedragen door de spor
tief geklede Henk van der Grift, de kers
verse wereldkampioen schaatsen. Ach
ter hen stroomden hoornblazers en rui
ters van landelijke rijverenigingen het
voorplein op.
Die Haghe Sangers, 120 man sterk,
zongen het indrukwekkende Domine Sal
vam Fac Reginam Nostram, waarna de
in kleurige uniformen gestoken Mari
nierskapel, de kapel van de Koninklijke
Luchtmacht en de Koninklijke Land
macht kwamen opmarcheren, strak in
het gelid en pittige muziek spelend.
Nadat iedereen zijn plaats op het voor
plein had ingenomen stelde de beken
de acteur Paul Steenbergen zich op vlak
voor het koninklijk gezelschap om het
gedicht van Ed Hoornik „Wij vertrou
wen" voor te dragen. Na de eerste drie
regels maakte het duizendkoppige ge
zelschap een buiging naar de koningin,
welke beweging kort te voren nog in
groepsverband („Tel bij u zelf tot vijf
en kom dan weer rechtop") was geoe
fend. Daarna vervolgde Paul Steenber
gen met heldere stem zijn declamatie.
Aan elke provincie was een kwatrijn
van het gedicht gewijd en terwijl hij
deze strofe uitsprak zwaaiden de afge
vaardigden van de betrokken provincie
enthousiast met de oranje-schilden,
waarop de naam van de gemeente stond
vermeld en met de oranje, rode, witte
en blauwe doeken. Na elk couplet rie
pen de vertegenwoordigers van de pro
vincie dan gescandeerd: Wij vertrou
wen. Hierbij en bij enkele andere facet
ten van de manifestatie bleek wel, dat
de korte tijd van voorbereiding het ken
nelijk niet mogelijk had gemaakt het ge
heel een wat meer eigentijds karakter
te geven.
Inmiddels legden meisjes van een
tuinbouwschool op een grastapijt op
het plein ruim 30.000 tulpen neer in
de vorm van een kroon. Da laatste
deputatie die de voordrachtskunste
naar „riep" was die van het „Nieuwe
land", de bewoners van de woonker
nen in de Noord-oostpolder en Oost-
Flevoland, die een reusachtige „sleu-
vengraver-draineermachine" hadden
meegebracht, een voertuig waarmee
men in een uur tijd een greppel van
300 meter graaft en die daarin dan
honderd draineerpijpen legt.
Vervolgens boden vier meisjesstuden
ten, een uit Nederland, een uit Surina
me, een uit Curagao en een uit Nieuw-
uumea de koningin een onwaarschijn-
■f ra?,1 bloemstuk aan, samengesteld
M'amn c tulpen, orchideeën (uit
Nieuw-Guinea)anthuriums (uit Surina
me) en strelitzia's (uit de Antillen).
Toen gezamenlijk het Wilhelmus was
gezongen sprak koningin Juliana een
dankwoord. „Ik dank u voor deze hulde,
deze is werkelijk veel te mooi als gold
die al mijn zilveren jubileum", zo -<ei
de vorstin. „Eigenlijk vind ik 121/, jaar
no" maar zo'n korte tijd om er zoveel
aandacht aan te besteden. Ik weet wel
dat ai de 12 !/2-jarige kinderen, die hier
vanmiddag aanwezig zijn, het wèl lang
vinden, maar als ze later werk hebben,
zuilen ze het waarschijnlijk met me eens
zün dat dit van een hele levenstaak
toch maar een klein stukje is. Evenwel,
ik dank U voor Uw komst hier en voor
de warme gevoelens, door U hier tot
uiting gebracht en overgebracht. Ook
zou ik van deze plaats een hartelijk
woord van dank willen toeroepen aan
al wie op enigferlei wijze mi) hun goede
wensen deden toekomen.
De afgelopen 12'/i jaar zijn voor ons
allen menigmaal bewogen geweest,
maar de grote hartelijkheid, die ik daar
in mocht ondervinden, en waarmee ik
me vandaag weer omringd voel, is 'en
extra stimulans om met U allen de ko
mende periode tegemoet te gaan. Ik
dank U allen van ganser harte".
Met een donderend gejuich uit duizen
den kelen werd de ontroering verban
nen. Vervolgens kwamen zich de zeven
Jongens en meisje allen Juliana of
Bernhard geheten en geboren op 6 sep
tember 1948 zich aan de koningin pre-
senteren. Daarna passeerden voor het
vorstelijk gezelschap langs de afgevaar
digden van de bijna duizend gemeenten
een défilé dat ongeveer drie kwartier
in beslag nam.
Het slot was het meest spontaan;
burgemeester Kolfschoten maakte de
koningin attent op wereldkampioen
Henk van der Grift, die aan het begin
van de plechtigheid op slechts enkele
meters afstand van het koninklijk ge
zelschap met de Nederlandse vlag
had postgevat. De koningin haastte
zich de bescheiden schaatser geluk te
wensen en ook prins Bernhard liet
zijn waarderende woorden van een
handdruk vergezeld gaan.
Ten slotte werden ook de algemeen
leider Jac. Kleiboer, Johan Bodegraven,
Ed Hoornik en Paul Steenbergen aan
de koningin voorgesteld. De manifesta
tie „Wij vertrouwen" was ten einde, het
12Vi-jarig regeringsjubileum van konin
gin Juliana gevierd.
BONN, 7 maart Naar het Duitse
persbureau D.P.A. meldt heeft de pre
sident van de Westduitse bondsre
publiek, H. Lübke, aan de koningin
een telegram gezonden, waarin hij haar
geluk wenst met haar 12%-jarig rege
ringsjubileum.
(Advertentie)
iiiiiiiiiitiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiuiinnninunninnunnuuiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiii
VENRAY, 7 maart De politie heeft
proces-verbaal opgemaakt tegen twee
mannen, van resp. 24 en 29 jaar, die
worden verdacht van dierenmishan
deling;. De jongste van hen had op aan
stichting van de oudste een duif gedood
door het beest de kop af te bijten. Daar
mee zou hij een weddenschap hebben
gewonnen.
•j'vv..-.':
kunt U nog eens „Uw benen strekken",
„iedereen" maakt een praatje met „iedereen"
DEN HAAG, 7 maart De minis
ter-president, prof. dr. J. E. de Quay
heeft gisteravond in het nationaal pro
gramma een rede uitgesproken waar
in hij er op wees, dat het ook precies
vijftig jaar geleden is, dat aan koningin
Wilhelmina ter gelegenheid van haar
koperen regeringsjubileum in Den
Haag een aubade werd gebracht door
talrijke zang: en muziekverenigingen.
De inhuldiging van koningin Juliana
in herinnering brengend, zei de be
windsman: „Wie bij de plechtigheid op
6 september 1948 tegenwoordig is ge
weest, zal, mede juist door de eenvoud
van het geheel, onder de indruk zijn
gekomen en diep ontroerd door de war
me en menselijke noot, die klonk in
de woorden van koningin Juliana. De
minister-president haalde de twee zin
sneden aan, die „welhaast tot gevleu
gelde woorden zijn geworden": „God
helpt hen, die zichzelf helpen" en „Wie
ben ik, dat ik dit doen mag".
Voortgaande zei professor De Quay:
„Door haar ouders liefdevol opgevoed
tot de grootse taak van het koningschap
en zelf gedragen door een sterk plichts
besef en gevoel van roeping, heeft ko
ningin Juliana zich gedurende deze
(Advertentie)
zuiver wollen
zomerk waliteit,
ruim model in alle
moderne kleuren
speciaal verlaagde
J.M. prijs 4 jaar
Heine stijging per mooi
oa. 9 jaar 11 m'
14 jaar
75
twaalf en een half jaar met wijs in
zicht van haar moeilijke opdracht ge
kweten Geleid door een levendige so
ciale belangstelling - waarvan zij eer
der reeds blijk gaf door gedurende ve
le jaren het voorzitterschap van het Ne
derlandse Rode Kruis te bekleden
heeft de koningin tijdens haar regering
veelvuldig het contact met haar volk
gVoorts zei prof. De Quay; Aan de in
gewijden is het bekend hoe de koningin
zich steeds grondig en deskundig laat
voorlichten omtrent alle problemen
waarmede zij m aanrakmg komt Daar
door is het haar mogehjk zich een hel
der beeld te vormen van de vraagstuk
ken en tot een persoonlijk oordeel
k°Meetn'haar volk heeft onze vorstin ge
durende de afgelopen twaaUen een
half jaar de op- en neergangen mee
beleefd. Na het moeizame begm van
de na-oorlogse jaren heerst et ui
derland thans voorspoed. Al bestaan er
ook nu nog grote problemen en ïs b.
de woningnood nog niet geheel ove -
wonnen, er Is in het land over het al
gemeen genomen welvaart.
De minister-president besloot zijn re
de als volgt: „Zien wij om ons heen
naar wat er op internationaal gebied
gaande is, dan wordt het ons soms bang
te moede. Vandaag echter verheugen
wij ons over het vele goede, dat ons
volk is geschonken en zijn wij innig
dankbaar voor al wat koningin Juliana
gedurende haar regering voor haar
volk heeft gedaan. God zegene onze ko
ningin. Wij allen hopen, dat zij nog ve
le jaren in goede gezondheid zal leven
temidden van ons en temidden van haar
gezin-
Het devies van de Oranje's „Ik dien
is schoon, moge het Nederlandse volk
het waard zijn."
PRESTON, 7 maart (U.P.I.) De
Engelse banjo-spelende komiek George
Formby is maandag, op 56-jarige leef
tijd, overleden nadat htf twee maal in
twee weken een hartaanval had gehad.
George Formby was voor en tijdens
de tweede wereldoorlog de belangrijk
ste Britse komiek. Hij trad op in diver
se films, waarvan „It's in the air" we
reldberoemd werd.
AMERSFOORT, 7 maart Op de
Hogeweg is gisteravond een bus met on
geveer 25 arbeiders bij een inhaalma
noeuvre frontaal in botsing gekomen
met een trekker met oplegger. Als door
een wonder is hierbij niemand omgeko
men. Negen arbeiders liepen licht let
sel op, slechts de chauffeur van de
trekker werd zodanig gewond, dat hij
in het ziekenhuis moest worden opgeno
men. Hij verkeert niet in levensgevaar.
De bus was op weg van een fabriek
in Zeist, waar de arbeiders werken,
naar hun woonplaats in Harderwijk.
De kracht van de botsing was zo he
vig, dat de chauffeur van de bus met
zijn stoel onder het dashboard schoof.
Hij kroop er ongedeerd uit.
De materiële schade is groot.
APELDOORN, Tijdens het spits
uur is gisterenmiddag op de Stations
straat hoek Kanaalstraat een verkeers
ongeval gebeurd, dat aan de veertien
jarige scholier van der Stap het leven
heeft gekost. De jongen kwam, nadat
een van zijn trappers het voorwiel van
zijn vriendje had geraakt, te vallen juist
op het moment, dat een vrachtwagen
passeerde. Tijdens vervoer naar het
ziekenhuis overleed het slachtoffer.
PURMEREND, Gisterenmiddag is
het vierjarige jongetje Tuiteman, toen
het plotseling een straat overstak tus
sen een vrachtwagen en een aanhang
wagen terecht gekomen en dodelijk ver
ongelukt. De chauffeur van de vracht
wagen, die zeer langzaam reed heeft
niets van het ongeluk gemerkt.
'Advertentie)
import:
(Advertentie)
UTRECHT, 7 maart In een met
zon doorlichte kathedraal, op een pries
terkoor dat voornaam met witte serin
gen versierd was en waartegen het
rood van de paramenten prachtig op
vlamde, heeft vanmorgen de aartsbis
schop, kardinaal Alfrink, zijn vicaris-
generaal mgr. Th. G. A. Hendriksen,
die hem voortaan als hulpbisschop zal
bijstaan, de volheid van het priester
schap toegediend. De kardinaal had bij
deze bisschopswijding als mede-conse-
cratoren mgr. J. W. M. Baeten, bis
schop van Breda en mgr. M. A. Jan
sen, bisschop van Rotterdam. Bij de
pontificale H. Mis, waaronder de wij
dingen werden verricht, assisteerde
mgr. dr. J. A. Geerdinck, proost van
het metropolitaan kapittel als presby
ter assigtens, terwijl als troondiakens
fungeerden mgr. dr. A. C. Ramselaar,
president van het klein seminarie te
Apeldoorn en mgr. A. Wiegermink, de
ken van Utrecht. Twee andere kanun
niken, deken J. van Rossum van Arn
hem en dr. W. Mulder, deken van Eist
en pastoor te Bemmel, waren respec
tievelijk diaken en subdiaken ad mis-
sam.
De pauselijke internuntius mgr. G.
Beltrami, het voltallige Episcopaat, de
emeritus bisschop van Haarlem mgr.
J. P. Huibers, de uit China verdreven
missiebisschop mgr. C. F. Kramer
O.F.M., mgr. Keller, bisschop van
Munster en mgr. Lommei, bisschop van
Luxemburg, woonden de plechtigheden
bij. Zij hadden plaats genomen in de
kanunnikenbanken en het paars van
hun gewaden verhoogde de kleuren
weelde, te midden waarvan de verhe
ven handelingen zich voltrokken Ver
der waren aanwezig de vicarissen-ge
neraal van de zes andere bisdommen-
mgr. prof. dr. R. R. Post uit Niime^
gen en mgr. H. J. H. M. Fortmann
president van het filosoficum Diinsel'
burg te Huis ter Heide. Bijna driehom
derd priesters hadden in het schip van
de kerk een plaats gekregen Vooraan
knielden de zeventien broers en zusters
van de wijdeling met zijn 77-jarige moe
der in hun midden, voor wie deze dae
wel bijzonder emotioneel was Tot de
wereldlijke genodigden behoorden de
burgemeester van Utrecht jhr mr C
J. A. de Ranitz, de besturen van' dé
voornaamste landelijke sociale organi
saties en vele verenigingen, vooral op
agrarisch gebied, waarvan mgr Hen
driksen geestelijk adviseur is geweest.
De bisschoppen waren in auto's van
het aartsbisschoppelijk paleis aan de
Maliebaan naar de kathedraal aan
de Lange Nieuwstraat vertrokken.
Toen kardinaal Alfrink uitstapte be
groette het publiek hem met een luid
applaus. Terwijl het kathedrale koor
onder leiding van directeur J. J H
Voncken pr., ondersteund door orgel
spel van Herman Strategier, het Ec-
ce Sacerdos van prof. A. Smijers zong,
schreed de stoet van kardinaal en
bisschoppen, gevolgd door de wijde
ling, die vergezeld werd van de eco
noom van het aartsbisdom drs. Poel,
naar het priesterkoor.
Nadat de oudste medeconsecrator de
wijdeling aan de consecrator had voor
gesteld, las secretaris P. Geurts van
het aartsbisdom de pauselijke lastbrief
voor. Met duidelijke stem liet mgr.
Hendriksen telkens zijn bevestigend
„Volo" horen op de vragen, die de kar
dinaal hem bij het gebruikelijk onder
zoek stelde. Consecrator en wijdeling
celebreerden daarna aan een afzonder
lijk altaar de H. Mis, waarbij de vaste
gezangen uit de Missa Papae Marcelli
van G. P. da Palestrina werden gezon
gen.
De eigenlijke bisschopswijding nam
na het Epistel een aanvang met de
handoplegging door consecrator en me-
de-consecratoren, een wezenlijk element
van de wijding. Een treffend beeld ging
hieraan vooraf, toen mgr. Hendriksen
plat ter aarde lag, terwijl de Litanie
van Alle Heiligen gezongen werd. Ver
volgens werden hoofd en handen ge
zalfd, staf, ring en Evangelieboek over
handigd. De Mis werd daarop voort
gezet.
De wijdingen vonden hun hoogtepunt
bij de plechtige intronisatie, toen mgr.
Hendriksen na de Benedictio ook de
andere tekenen van zijn waardigheid
ontvangen had: mijter, „helm van
sterkte en heil" en de handschoenen.
Mgr. Hendriksen bezette op dit mo
ment de bisschoppelijke troon, die de
consecrator had verlaten, om bekleed
met alle pontificalia, terwijl hij door
de kerk ging, zijn eerste bisschoppelij-
ke zegen te geven, een tafereel dat
diepe indruk maakte. Dankbaarheid en
jubel op deze hoogtijdag werden ten
slotte vertolkt met een door allen ge
zongen „Te Deum".
Zk begrijp niet wat er voor
bijzonders aan is 75 jaar te
worden," zegt dr. A. F. J.
Portielje, bekend door zijn
radiopraatjes en vele publikaties
op het gebied van de dieren, die
morgen deze aanzienlijke leeftijd
zal bereiken. Hij vergeet echter
dat er verschillende manieren
zijn om vijfenzeventig te wor
den. Er zijn slechts weinigen,
die op die leeftijd nog in staat
zijn intensief en actief op hun
gebied werkzaam te zijn, en één
van die weinigen is dr. Portielje.
Hij is nog zeer energiek, al mist
hij, zoals hij zelf zegt, de vitali
teit van de jonge man. En dat
vergeten de mensen zo vaak.
„Ik ben zo langzamerhand natio
naal bezit geworden. De mensen
schrijven maar en telefoneren
op de meest onmogelijke tijden
om je de eigenaardigste dingen
te vragen, die niets met mijn
studie en met mijn werk te ma
ken hebben. Ja, zeggen ze dan:
meneer Portielje, u weet zo veel.
Zoudt u mij ook kunnen zeg
gen en dan komt een heel
verhaal over een schildpad, die
tiet eten wil, of een hond, die
verkouden is. Maar dan moeten
ze niet bij mij zijn, maar bij een dierenarts.
Het lijkt wel of dr. Portielje een beetje boos is, maar dat is ntet zo. Hjj
vindt het alleen jammer, dat er zoveel wanbegrip bestaat over de betekenis
en de taak van zijn studie. Als hij vertelt, dat hy zich ten doel stelt het
gedrag van het dier zo fijn en zo objectief mogelyk te bestuderen, zegt gyn
vrouw, dat hij in Nederland mede de stoot heeft gegeven tot de ontwikke
ling van de dierpsychologie. Buiten zijn zo geliefde radiopraatjes en lezin
gen om, heeft dr Portielje, en doet dit nog zeer veel wetenschappelijk werk
verricht Het boek „Dieren zien en Leren kennen een werk, dat men kan
ygpti nie' hot nmpf schrift waarop de universiteit van Amsterdam hem in
1946 het doctoraat honoris causa heeft verleend, getuigt hiervan.
Dr Portielje legde reeds op de lagere school een grote belangstelling aan
de daa voor de dierenwereld en deze belangstelling verdween niet in de
loop der jaren zoals dat meestal gebeurt bij jongens van die leeftijd. Na zijn
H.B.S.-tijd wilde hij biologie gaan studeren, maar dat werd hem afge
raden omdat deze studie in die tijd een „luxe" betekende. Hij werd journa
list Aanvankelijk was hij rechtbankverslaggever, maar later werd hij in
staat gesteld iets te publiceren over de dierenwereld. Dit legde het contact
met Artis en toen in 1906 de tweede directeur een assistent nodig had, solli
citeerde de heer Portielje en werd aangenomen. Het bleek al snel, dat hij
ten scherp observator was, die de dieren zorgvuldig bestudeerde. Hij werd
in staat gesteld voor Artis reizen naar het buitenland te maken om daar
dieren te kopen. De grote bekendheid kreeg de heer Portielje echter pas
onder de directie van dr. A. L. J. Sunier, die hem tot inspecteur van de
levende have benoemde. Hierdoor was hij in staat veelvuldig bij de dieren
te verblijven. Hij ging zo in de observatie van hen op, dat men hem vaak
moest roepen om hem aan afspraken te herinneren.
Heel belangrijk was ook zijn functie van hoofd van de voorlichtingsdienst
van Artis, waardoor hij zijn kennis aan de buitenwereld kon uitdragen. Hij
deed dit zowel door rondleidingen als door vele publikaties en niet te ver
geten door zijn populaire radiopraatjes onder de titel „Welk dier deze week"
In samenwerking met de cineast H. C. VerJèruysen werden Artisfilms ver
vaardigd, waarmee hij in de avonduren het hele land door trok. Hij gaf les
in dierpsychologie op de Amsterdamse Montessorischool en wist buiten deze
werkzaamheden om nog tijd te vinden om een speciale studie van de roer
domp en de zilvermeeuw te maken.
De grote populariteit van de heer Portielje bleek eigenlijk pas bij diens
afscheid van Artis in 1952 toen op het laatste nippertje nog verhuisd moest
worden naar de grote aula van het Koninklijk Instituut voor de Tropen om
alle bezoekers tijdens de afscheidsreceptie te herbergen
De heer Portielje ziet zijn studie op het gebied van de dierenwereld als
een roeping. Hij beschouwt het als zijn plicht de mensen een ruimere horizon
te bieden door hen dichter bij de natuur, het dier te brengen. Hij vindt het
tijd-doden een verschrikking en wil het zijne er toe bijdragen, dat dit ge-
tegde uit onze taal verdwijnt door de mensen hef vele, dat de natuur ons
biedt, te leren zien en te beleven.
