Op Wannseeconferentie is rassenmoord georganiseerd Januari 1942 leerde Eichmann toekomstige helpers kennen O Boek MUZIEK VOOR KONING HASSAN II LONDENSE BRIEF H H LUCKY STRIKE LUCKY... THE REAL INTERNATIONAL CIGARETTE LUCKY IN NEDERLAND H H m „ER WERD JENEVER GESCHONKEN" Sluiertaai der kwade gewetens David en Goliath? Portugezen vuren op VN-vliegtuig i 25 Na veertig jaar weer een schoolreisje „Koopvaardij" Lepelaar-kolonie in „Het Zwanenwater" Feest in Roggel Mens en dier Vuurtje stoken in de boomgaard 1 1 Knuppel in Engels hoenderhok Gebrek aan j eerbied Een shilling voor een beetje warmte n DONDERDAG 20 APRIL 1961 PAGINA 4 (Van een redacteur) Gisteren weerklonk in de rechtszaal van het Beit Haam te Jeruzalem de diepe bariton van Adolf Eichmann. Hij was op dat ogenblik niet zelf aan het woord. Er werden, met toe stemming van de president en van de verdediging, bandopnamen gedraaid van een deel van de ver klaringen, die de voormalige SS- Obersturmbannführer tijdens zijn voorarrest in Israël heeft afge legd. Hij vertelde over een confe rentie, die op 20 januari 1942 is gehouden in het voormalige kan toor van Interpol in een voorstad van Berlijn, „am Grossen Wannsee nr. 56-58". Het was een conferen tie, die, zoals Eichmann vertelde, „rustig en beschaafd eindigde". Hij zei: „Er werd niet veel gezegd. Er werd jenever geschonken". Toch is dit ongetwijfeld een van de macaberste besprekingen ge Weest, die er sinds het prilste be- Goliath ff lUer Castro Zakd gin van de conferentietechniek zijn gehouden. Want op de Wann- see-conferentie werd de gruwe lijke „Endlösung der Judenfrage" afgekondigd. VSL wmmwm IÜ Adlai Stevenson, de Amerikaanse gedelegeerde bij de Verenigde Naties, is sterk in ironische uitlatingen. Dat is deze week weer eens gebleken in bet debat over Cuba in de Politieke Commissie van de V.N. „Ik zie niet in", zo merkte Stevenson op, „dat de Verenigde Staten verplicht zouden tijn dr. Castro te beschermen. Met deze spottende woorden antwoordde de vertegenwoordiger van Kennedy in de volkerenorganisatie op de rede voeringen van de V.N.-gedelegeerden van Cuba en de Sovjet-Unie. Zowel de Cubaan Roa als de Rus Zorin had- &UITENLANDSE den Amerika be schuldigd van bet KRONIEK organiseren van de invasie op bet W.- Indische eiland. Stevenson had in zijn redevoering edcend, dat de Verenigde Staten sym pathiseerden met de opstandige bal- pngen. Die sympathie heeft Was hington laten blijken door Cubaanse ballingen de gelegenheid te geven op ^unerikaans grondgebied voorb'erei- "'ngen te treffen voor de invasie. 1 ot zekere hoogte heeft Amerika die gen pen ®es^eun<^ 'n bun verzet te- j7astro, maar dat betekent niet, V S v^rze* en de invasie door de helemlaÏT1 ^eorganiseerd' terwijl er haansp n reden is om de Cu- nöenblik°p^tandelingen die op het ]c A* P gen van de Yankees ïoais de Kussen L n L vrienden hebben j C«baanse standelingen behoefden L,'6 d°P I J elaen zich door geen buitenlandse mogenclheicl te Ja_ ten huren voor hu*bevrijdingsoorl Zij waren voldoende verv„U r keer van het CastristiscC t i. regime om Kt eigen beweging die strijd aan te oinden. Men kan de Amerikanen die Uiteraard verlangend waren naar de val van Castro, moeilijk verwijten, dat zij de Cubaanse verzetsstrijders niet met geweld van hun actie tegen de Cu baanse dictator hebben weerhouden.' De Cubaanse minister van Buiten- kindse Zaken, Roa, heeft Amerika er pan beschuldigd, dat het de opstande- bugen van wapens heeft voorzien. In hoeverre die bewering gegrond is, valt °P bet ogenblik nog niet na te «aan. Uiaar het is wel een onomstotelijk feit, at de troepen van Castro hun wa- van het Sovjet-blok hebben ont- jan«en. In de afgelopen negen maan- heeft Castro voor een waarde van L*a miljoen gulden aan wapens jtekregen uit Oost-Europese commu- ^bsche landen. De opstandelingen Rar n °P het ogenblik bestreden met Tv'fche Mig-straaljagers en met tjg|pc ''sche tanks. Roa heeft de hef- keld XV0rsteling waarin Cuba gewik- t«8SB^ vergeleken met de strijd derdfT av'd en Goliath. Hij schil- Van burgeroorlog als de strijd getJ f n „nietig heroïsch' Cuba te- WerL Pu niacbtige Amerika. Maar in Cujj 'Afleid was het een kleine groep tand''1'156 ballingen die het tot de terv PP «kapende Cuba binnenviel, lajljt Amerika zich strikt van directe de gPPe.'nArventie onthield. Als men '1 e'se beeldspraak van Roa toch de Russische Als de Cubaanse vest- gen ®P.bruiken, zou men kunnen zeg neer ^ator de opstand zou weten belan e..i ,n' zou bij dat voor een Sovi„f ^ee' aan °'e steun van die "reus te danken hebben. De archieven van het Derde Rijk en de verklaringen en getuigenissen van de nazileiders hebben het al lang geleden mogelijk gemaakt tot in de kleinste details de oorsprong en de ontwikkeling op te sporen van de plannen tot agressie, de militaire veldtochten en alle andere methoden, die de nationaal-socialisten te baat namen om de wereld in hun geest te hervormen. Alleen de campagne tot uitroeiing van de Joden is, zowel wat de oorsprong als enkele essentiële ont wikkelingen aangaat, gehuld gebleven in een nevel van vaagheid, eufemis men en duisternis. Het is de vraag, of Eichmann nog in staat is na zoveel jaren alle duistere hoeken te verlich ten. Het schjjnt wel buiten twijfel te staan, dat de Führer zelf, Adolf Hitler dus, het doodvonnis over de Joden heeft geveld. Hjj is misschien be ïnvloed door wat de minister van Propganda ,Josef Gobbels, of de leider van de ,',Parteikanzlei", Martin Bormann, zeiden. Maar in laatste instantie moet hij zelf de beslissing hebben genomen. Dat heeft hjj eind 1940 of beg'in 1941 gedaan. De „Reiohs- fuhrer SS", Heinrich Himmler, werd op de hoogte gebracht, toen de be treffende secties van het Reichssicher- heitshauptamt nog druk bezig waren aan de voorbereidingen van het Madagascarplan. Vooral Adolf Eich mann spande zich daarvoor in. De bedoeling was, dat alle Europese Joden zouden worden overgebracht naar het eiland Madagascar, toen nog onder gezag van de Vichy-regering, en dat zU daar onder bevel van een Duitse gouverneur een soort kolonis- tenbestaan zouden leiden. Eichmann was druk bezig met de vorming van een scheepvaarttrust, die voor het transport zou moeten zorgen, en van een internationale Joodse bank, die de financiering van het project op zich zou moeten nemen. Men liet Eichmann nog een poosje zijn gang gaan. Pas in februari 1942 kondigde het Duitse ministerie van buitenlandse zaken officieel aan, dat hef Madagascarplan was opgegeven. Rijksveldmaarschalk Göring schreef 31 juli 1941 een brief aan Reinhard Heydrich, chef van het Reichssicherheitshauptamt, waarin hij hem opdroeg alle noodzakelijke voorbereidingen te treffen voor de „Enlösung der Judenfrage" in de gehele Duitse invloedssfeer in Euro pa. Enkele maanden nadat Duits land in juli 1941 de -Sovjet-Unie was binnengevallen, lichtte Heydrich de chef van de sectie Joodse kwesties van de Gestapo in. Dat was Eich mann. B\j die gelegenheid moet dan, zoals zijn stem gisteren in Jerusa lem verklaarde, de adem in zijn koel hebben gestokt p 29 november van dat jaar was Heydrich met zijn voorbereidin gen zo ver gevorderd, dat hij aan alle rijksministeries uit nodigingen zond voor een belangrijke conferentie over de Joodse kwestie, die op 8 december zou worden gehou den. De uitnodigingen waren opgesteld door Eichmanns afdeling (IV B 4) en geparafeerd door Heydrich. Maar „onverwachte gebeurtenissen" maak ten uitstel noodzakelijk. Die gebeurte nissen waren de Japanse aanval op Pearl Harbour en het uitbreken van de oorlog in de Stille Oceaan. Enkele weken later werden nieuwe uitnodigingen verstuurd, ditmaal voor de 20ste januari 1942 en op die datum gine de beruchte Waamse conferentie ook werkelijk door. Zij vormde het begin van een der zwartste hoofdstuk ken uit de menselijke geschiedenis. Er was ook tevoren al gemoord. Vele duizenden Joden waren in de kampen en in Polen en Rusland gedood. Maar dat was het werk var individuele com mandanten, zoals de Oostenrijkse bruut Odilo Globocnik, die nog niet zeker wisten, of hun wandaden achter af wel zouden worden goedgekeurd. De Wannsee-conferentie bezegelde^ niet alleen deze oude moordpartijen, zij gaf richtlijnen voor een veelvoud van dergelijke moorden in de toekomst en zij stelde het organisatieschema vast, dat het efficiënt doden van miljoenen Joodse kinderen, vrouwen, mannen en ouden van dagen mogelijk zou maken. Twaalf mannen kwamen op die januaridag in 1942 samen met Heydrich, SS -Gruppenführer Muller en SS-Obersturmbann- fuhrer Eichmann. Hun namen staan vermeld in de notulen van de con ferentie, die bewaard zijn gebleven: Meyer, Leibrand, Stuckart, Neumann, Préisler, Buchler, Luther, Klopfer, Kritzinger, Hofmann, Schöngarth en Lange. Zij vertegenwoordigden aller lei ministeries en diensten, die later Eichmann in alle opzichten behulp zaam zouden zijn. Het begon met een lunch, gevolgd door besprekingen die de hele middag duurden. Eichmann heeft nu onthuld, dat het er „rustig en beschaafd" toeging en dat er later jenever werd geschonken. Die bijzon derheden komen niet voor in de notu len. Het merkwaardige is, dat in die notulen ook nog niet met zoveel woor den staat, dat de „Endlösung" voor de elf miljoen Joden in Europa zou Gisteren las ik in Uw en mijn krant dit: „Aan de rijksuniversiteit is de heer J. Lucassen, wonende te Utrecht, gepromoveerd tot doctor in de wiskunde en natuurwetenschappen op het proefschrift, getiteld: „The diazoreaction of bili rubin and bilirubindiglucuronide". Ik feliciteer dus de heer J. Lucas sen van ganser harte maar ik vraag mij toch af, of het niet wat eenvou diger had gekund. Ook in zijn eigen belang. Zó lijkt het mij géén boek, dat over de tong zal gaan. LEOPOLDSTAD, 20 april (UPD Een vliegtuigje van de V.N. met drie officieren van de Zweedse luchtmacht, is gisteren bjj het opstijgen in Canzar, in Noord-Angoia, Hoor Portugese sol daten beschoten De drie Zweden, komend uit de Congo, waren geland naast de bij een nood landing zwaar beschadigde VN-Dakota. Zjj moesten onderzoeken hoe het vlieg tuig de noodlanding had doorstaan. (Advertentie) bestaan uit moord. Zelfs hier nog het camouflerend woordgebruik, de sluier- taal van een kwaad geweten. Er werd alleen gezegd, dat de Joden onder escorte „naar het oosten" gebracht zouden worden en dat zij voor zover zjj daartoe nog in staat waren dwang arbeid zouden moeten verrichten. Velen zouden daarbjj direct al sterven. De lugubere slotzin van het „Wannsee- Protokoll" luidt aldus: „De overleven den die natuurlijk degenen met de meeste weerstandskracht zjjn zullen op de geëigende manier worden be handeld. Want de geschiedenis heeft aangetoond, dat, als deze natuurlijke elite eenmaal wordt vrijgelaten, zjj de kiem vormt van een Joodse her leving." vv- 4$5icS s 55 853N De stad Fez heeft er een groot feest van gemaakt, toen zij voor het eerst bezoek kreeg van de nieuwe Marokkaanse koning, Hassan II. Men ziet hier een groep musici, die bijdragen aan de huldiging van de vorst. ^iiiHuiiiiniiiiiiiiiniHiniiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiniiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiuiiiiiniiniiiiiiiiii^ Prof. Arnold Toynbee 0terSlenvenSvre„dVeJmaak' doch lou" rnlt mpt wni welke ons ver vult met grote spanning over de aard van de knuppel welke dl volgende maand m een overgevoelig Engels hoenderhok zal worden gewor pen. Want de komende mei zullen het niet alleen alle vogeltjes zijn die een ei leggen. Op 4 mei verschijnt het twaalfde deel van professor Arnold Toynbees ,,A Study of History". Dit laatste deel is bedoeld als een nabe schouwing en een heronderzoek van sommige van Toynbees theorieën ge formuleerd in de eerste elf delen. En Tovnbee hoeft slechts zjjn mond te ope nen of alle historische kippen begin nen hysterisch te kakelen van weten schappelijke woede. Engeland is heden zeer riik aan bekwame historici en ge schiedschrijvers en heeft in dit opzicht een eveneens rijk verleden. En de be langstelling bij het Britse publiek voor de geschiedenis van hun eigen natie is werkelijk enorm. Dank zij de sa menwerking tussen Engelands meest vooraanstaande geschiedschrijvers en de grootste uitgever van pocketbooks be- ichikt het Britse publiek over een uit gebreide goedkope geschiedenislitera- tuur. Vandaar dat een nieuwe publi catie van Toynbee, die veel meer ach ting geniet bij de intellectuelen in het algerrjeen dan bij zijn collega s, de ge moederen in opstand brengt. De reden is simpel. De Engelsen zpn niet een wijsgerige natie, ondanks het bezit van een groot aantal filosofen. Laatstgenoemden wijden hun tijd voor namelijk aan het steriliseren van wat zij wijsbegeerte verkiezen te noemen, aan het weren van de metafysiek uit de nationale filosofie en aan het redu ceren van de gehele wijsbegeerte tot een kruising tussen logica en een keute- lig woordenspel. En Toynbee is derhalve een geheel on-Engels fenomeen. Want hij is een geschiedenis-filosoof die op grond van een monumentale en majes tueuze, bijna bovenmenselijke histori sche eruditie, een patroon heeft trach ten te vinden in de geschiedenis van de gehele wereld. En dit is hem niet ver geven door zijn dikwijls veel minder geleerde collega's, die beweren dat Toynbee zich inlaat met zaken welke overgelaten dienen te worden aan Duitse geleerden. Zijn Engelse colle ga's schelden Toynbee voor profeet en ziener, waarmee zij alleen maar willen zeggen, dat de arme man niet meer is dan een obscurant en een weten schappelijk charlatan. et nieuwe boek eindigt met een hoofdstuk van nogal persoonlijke aard, getitel „Ad Hominem". Hierin hebben ons verschillende passages zeer getroffen, onder meer de volgende harde waarheid: „Aangezien ik zelf een Engelsman ben door ge boorte en een Engelse opleiding heb genoten, ben ik er mij van bewust dat mijn landgenoten de pretentie hebben het „crème de la crème" te zijn. Het gevoel van superioriteit dat alle Wes terse volkeren hebben tegenover ande re volkeren, koesteren de Engelsen te- fenover andere westerse naties... Dit hgels superioriteitsgevoel is natuurlijk een waan, en we] een belachelijke waan. Ik stond op het punt te schrijven, dat ik zelf niet ten slachtoffer was geval len aan deze waan, toen ik opeens be gon te twijfelen. Want tenslotte ben ik immers een Engelsman en in dit opzicht zijn alle Engelsen waarschijn lijk ongeneeslijk." Toen Toynbee deze woorden schreef, kon hp met vermoe den dat in dezelfde week waarin het laatste hoofdstuk van zijn nieuwe werk werd gepubliceerd, een Engels lager huislid, de heer Roy Jenkins, zou ver klaren: „Zelfgenoegzaamheid is de erg ste van alle Britse kwalen." In hetzelfde hoofdstuk zegt de grote Toynbee (want hoe straks ook de kippen mogen kade- len, zij kunnen dit fenomeen niet be roven van zijn enorme statuur) dat hij er zich van bewust is, dat hij uitmunt door gebrek aan eerbied. Hij meent, dat hij deze hoedanigheid wellicht ge leerd heeft van de Londense buscon ducteurs of zelfs van de Londense straatmussen. Maar Toynbee schaamt zich hierover niet. „Ik ben ervan over tuigd aldus de geleerde en menselijke man,' „dat gebrek aan eerbied, waar dit niet misplaatst is; behoort tot de voornaamste deugden." LUCKY STRIKE ...vaart op ««hier alle passagiersschepen ter wereld me LUCKY STRIKE ...vliegt «p haast alls internationale luchtlijnen mee. LUCKY STRIKE ...wordt in praetisch alle landen ter wereld gerookt Jachtopziener Jan van Honschooten, trouwe waker over het natuurre servaat „Het Zwanewater onder Callantsoog, heeft er sinds begin maart een jaarlijkse terugkerende zorg bij, welke hij met genoegen op zich heeft genoemd. Op het eilandje mid den in het duinmeer van het reservaat, waar de stem van de natuur door geen storende geluiden onverstaanbaar wordt gemaakt, zijn begin vorige maand weer zjjn jaarlijkse gasten en zorgenkinderen, de lepelaars, neerge streken na een verre tocht uit ae Nijl-delta waar zij tijdens de Neder landse winter vertoeven. De vogels, die hun naam ontlenen aan de lepelvormige snavel, hebben na hun trek de tijd genomen om bp te komen van de verre tocht, maar zp'n toch al vrij spoedig begonnen met het bouwen van de eenvoudige nes ten, die zij op de grond spreiden en op de scheiding van maart en april kon de jachtopziener, die af en toe pools hoogte gaat nemen en aan wie de vogels betrekkelijk gewend zijn, hier en daar in de nesten al eieren vin den. Thans is het in Het Zwanenwa- ter" een drukte van belang. Terwijl in sommige nesten laatkomertjes pas de kopjes uit het ei steken, liggen in vele andere nesten al welgedane jongen, die hun honger bepaald niet onopgemerkt laten. Dat schreeuwt en dat krijst met een animo, welke door het lekkerste hap je niet te doven valt. Lekkernij voor jonge lepelaars wil zeggen, garnalen, en die zjjn in de onmiddellijke om geving van „Het Zwanewater" niet te vinden. Daarom vliegen de oude vo gels dagelijks als het tij gunstig is de dieren weten dit bij instinct naar de Waddenzee, een tocht van ruim dertig kilometer heen en terug, om een krop vol garnalen te halen voor het donzen kroost. De vliegdienst heen en weer wordt drukker naarma te de jongen groter worden en meer gaan eisen. Het is voor de grote vo gels bepaald een opluchting als hun jongen vlug zijn geworden en het luchtruim kiezen om met de ouders mee te gaan dineren aan de Wadden zee. De leerlingen van de vijfde klas van de hervormde school aan de Rotterdamseweg te Zwjjn- drecht hebben gisteren een ge slaagde schoolreis gemaakt naar de Veluwe. Het waren niet de jongens en meisjes die nu in de vijfde klas zitten, maar de „kinderen", die het veertig jaar geleder meester L. van Gilst lastig maakten. Op initiatief van een der leerlingen van toen waren alle schoolvrienden en -vriendinnen bp elkaar gekomen om nog eens heel even in de nu wel wat nauwe school banken te zitten en daarna onder leiding van de toenmalige onderwij zer, de thans 67-jarige heer Van Giist, en de hoofdonderwijzer uit die dagen, de nu 76-jarige heer A. Kranendonck uit Den Haag, geheel in stijl een reisje te gaan maken. De „jongens" en „meisjes" waren even uitgelaten als veertig jaar ge leden als er een schoolreis stond te beginnen en meester Van Gilst die, voor het uitstapje begon, nog even de kans waarnam om te weten te komen of zijn leerlingen de breuken nog kenden, had er heel wat moeite mee om ze in toom te houden. Van zelfsprekend werd er eerst een schoolfoto gemaakt. In de Beurs in Leeuwarden zal men tot en met zaterdag kunnen rond dwalen tussen allerlei dingen en voorstellingen die met de scheep vaart te maken hebben. De boven zaal is door deze unieke tentoonstel ling „Koopvaardij" ingenomen, met in het midden de vorm van een scheepsdek, waarop een commando brug met radiokamer enz. Reeds de lllllllllllllllUllllllHIMIIIIIlllllMlIllMIllllllMIHIHIIIIlllMIlUUIlMUINIIlMUMnjnlIIMIIIIIMIHMlMIIIIMIIMIIIIIIlUIIIIMIIMlIIIIIll omgeving van het beursgebouw brengt de bezoeker in de sfeer van de scheepvaart, er liggen grote licht boeien van het loodswezen te knip ogen in het plantsoen tegenover de ingang, er waaien ruim veertig vlag gen van Nederlandse rederijen aan de vlaggemasten rond het gebouw, er staat een tien meter lang model van de Statendam van de HAL op gesteld. Voor de ingang van de beurs is een imitatie-scheepsboeg aange bracht. De commissaris der koningin in Friesland, mr. H. P. Linthorst Homan, wees bij de opening o.a. op enkele nood zakelijke voorwaarden voor de nauti sche ontwikkeling van Friesland. De Harlinger haven moet worden uit gebreid en de toegang moet efficiënt en modern worden gehouden. Zee schepen, in het bijzonder coasters, moeten via de Friese kanalen in de Friese industriegebieden aan de wal kunnen komen. De vaargeulen door het IJsselmeer voor de Friese kust moeten op zodanige diepte worden ge bracht dat ook de Friese IJsselmeer- kust voor grotere schepen toeganke lijk wordt. De voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Redersvereniging, de heer Rehbock, herinnerde eraan dal Friesland wat het bevaren van de zeeën betreft in de voorste rijen staat. Vormt de bevolking ongeveei 4Vi procent van die van Nederland het aantal Friezen op schepen onde Nederlandse vlag bedraagt niet mir der dan tien procent van het tota aantal opvarenden. Vijf en zeventig jaar geleden vt tigde de Baexemse landbouwerszoo. Léon Wagemans zich in het landelijke midden-Limburgse dorpje Roggel als „schrijn- en meubelmaker". Léon die niets voor het landbouwbedrijf voelde, was op advies van de pastoor, meubelmaker geworden. Hij leerde het vak in Rotterdam, waar hij 's avonds de tekenschool bezocht. De werkplaats van „meester" Wagemans is inmid dels uitgegroeid tot een bloeiende fa briek, geleid door zijn beide zoons j en H. Wagemans en door zun klem zoon Léon. Naar het voorbeeld van de stichte wordt in de Roggelse meubelfabriek het ambachtelijke nog Steeds in en eehouden. Dit verklaart wellicht, waar om dU bedrijf tijdens z«n vtjfenzeven- tieiarig bestaan grote bekendheid heeft verworven tot ver buiten Lim burg, speciaal op het gebied van kerk en kantoormeubelen. In meer dan negenhonderd kerkei in binnen- en buitenland heeft de ju bilerende fabriek in de loop der jarei fraai gebeeldhouwde koorstoelen, al taren, banken en preekstoelen afgele verd, evenals zetels voor conferentie zalen (o.a. zestienhonderd zetels vooi het concertgebouw te Amsterdam, een opdracht die verband hield met he' bezoek vtyi de Belgische koning aai IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIII|IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII"IIIIIIIIIIIIIIIIIIII"II"IIIII"IIIIIIIIIIII«IIII"IHIII1IIIIIH' Nederland even voor de oorlog) en voorts kantoormeubelen voor P.T.T.- gebouwen, gemeentehuizen en bankin stellingen. Van recente datum is de speciale opdracht van het Nederland se officierenkorps, dat het erepodium met bijbehorende zetels voor konin gin Juliana in de Roggelse meubel fabriek liet vervaardigen. Zaterdag wordt het feest gevierd. Twee personeelsleden de heren J. Go- rissen en J. Gubbels worden op deze dag gehuldigd in verband met hun resp 25- en 40-jarig dienstjubileum. IIIIIMIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIII' et Natuurhistorisch Museum in Tilburg opent het seizoen met een tentoonstelling „Mens en dier", welke bepaald hoopge vend is voor iedereen die in zijn vrije uren graag de natuur intrekt, want op de ondertitel „Sterven onze dieren uit?" wordt een duidelijk ontkennend antwoord gegeven. Er is in ons land nog plaats voor herten, reeën, hazen et oude dametje dat woonde in de flat tegenover ons op dezelfde overloop is dood, en haar ziel moge rusten in vrede. Zjj was ongehuwd, 86 jaar oud en ondanks haar fraaie manieren, onafhankelijk als een tijgerin Zij leefde in een oudere en meer sierlijke stijl. Zij wilde natuurlijk niets weten van de Nationale Gezond heidsdienst, en toen zij enige weken voor Kerstmis ziek werd wilde zij niet horen van behandeling in de staatszieken- huizen. Zij wenste alleen maar parti culier verpleegd te worden. Men bracht haar naar een particuliere inrichting van het soort dat men in Engeland nursing-home" noemt. Het was maar een armzalige inrichting, ofschoon al leen het verblijf en de behandeling twee honderd gulden per week kostten, niet meegerekend het artsenhonorarium en de medicijnen. Het eten was er ver foeilijk. Maar de grote schande was een kleinigheid die ons niet uit gedach ten wil. De nogal primitieve inrichting had geen centrale verwarming. In elke patiëntenkamer was een afzonderlijk eiectrisch kacheltje. En als de lijden den leden van de kou in hun verre van goedkope ziekenkamers, dan moes ten zij een shilling in de gleuf doen om een beetje warmte te kunnen ge nieten. DAAN VAN DER VAT .nog tiet het haasje. n korhoenders, ja zelfs voor dassen, carters en otters. Een kaart, waarop de ontginningen van de laatste 150 iaar zijn ingekleurd, laat duidelijk zien, dat de „wilde" dieren veel van hun territoir hebben moeten prijsge ven. Maar dat het veel erger had ;<unnen zijn, blijkt uit een andere kaart, waarvan men kan aflezen, hoe veel landbouwgrond er eigenlijk nodig is voor de voedselvoorziening van on ze steden. De grote drie hebben al bij na heel de Nederlandse bodem nodig en als men alle steden en dorpen in de berekening betrokken had, zou de rode vlek zich tot ver over de lands grenzen hebben uitgebreid. Gelukkig s dat in de praktijk nog sterker: veel van ons voedsel r;jpt op buitenlandse oodem, zodat we in eigen land nog wat bos en natuurgebied kunnen be waren. In dat gebied is plaats voor een zeer gevarieerde fauna, z(j het dan, dat de ontwikkeling er van moet worden gereguleerd door een mini- fieus faunabeheer, dat een zo rijk mo gelijke dierenscala in stand houdt als de diverse economische belangen toela ten. De Tilburgse tentoonstelling, die is x ingericht door de directie Faunabe heer van het ministerie van Landbouw is tot 15 mei te bezichtigen. Daarna zal ze nog diverse andere plaatsen bezoeken. De opzet van de expositie is geslaagd. De bezoeker wordt niet Om te voorkomen, dat eventuele nachtvorst schade aan zijn boomgaard zou aanrichten, heeft de Limburgse fruitkweker Crombach te Horst tussen de rijen bomen plastic zakken met brandstof klaargelegd, welke hij in geval van nood kan aansteken. De zakken, die op ijzeren schalen liggen, zijn gevuld met een mengsel van olie, turf en zaagsel. Verleden jaar heeft de heer Crombach hiermee reeds proeven genomen, die zo goed geslaagd zouden zijn dat de instanties in Wageningen er belangstelling voor hebben. overrompeld met een veelheid van dieren en namen en evenmin met cij fers en grafieken. Het verhaal, dat aan het begin van het kwartair aan vangt, is in enkele duidelijke headli nes samengevat. Aardvondsten van uitgestorven dieren illustreren het schema van warme en koude perio den met bijbehorende landschappen, die aan het gematigde tijdvak van het huidige Nederland zijn voorafgegaan en kleine diorama's laten iets zien van het gevarieerde dierenleven, dat men nu in diverse terreintypen kan vinden. Tenslotte komt men dan in een zaaltje waar regelmatig films over de Veluwe en Amerikaanse natuurre servaten worden vertoond. Gezelschap pen, verenigingen en schoolklassen kunnen op de tentoonstelling nog ex tra tekst en uitleg krijgen, als ze te voren een rondleiding aanvrangen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1961 | | pagina 7