L D' CONTRA VLIEGTUIGEN Luxe contra snelheid 1 Nautische miljoenendans om het allermooiste schip Passagiers verwennen op het zachte bed van de zee isj.— "»s. Knsiïï F' Twee- en r h meerlingen in ons la nd „THE BATTLE FOR THE OCEANS" Grenzen van de overheidstaak 1 op 80 tweeling; 30 pet. identiek Antirevolutionaire staatsleer ZATERDAG 17 JUNI 1961 PAGINA 9 Vreemde grapjes Cunard, de grote Luxer dan luxe Als bij tankers ,e nautische wereld van Engeland 1 heeft luid geapplaudisseerd voor de „Canberra", de allernieuwste aanwinst voor de Britse passa- Otersvloot. Het 45.000 ton metende luxe- *>aa rtuig, met heel zijn fascinerende °'roomlijn, voer in een korte triomf- jocfit rond de Schotse kust naar de *rijtrotsen bij Dover, ter introductie het nog altijd vaargrage Engelse Wbliefc en onderschrijving van de al- vt kreet: „Brittannia rules the wa- as- De hoge heren van de Peninsular tp'i Oriental Linesde trotse eigenaars, Jh?.eh zonder blikken of blozen vijftien mstsmmmtmtrnsstu. mlhoen harde ponden neer voor dit - "J °-marrow"s ship today", vertrouwd jHSpQHppp. v s tij waren met de eisen voor de Sfllis»:.. °°uw, dia nu eenmaal in omvang stij- <rf"i ffilllTlli «liDil'llèi iii ®en. naargelang hel vliegverkeer toe- IHK-. t en de aantrekkingskracht van de .J*r eereis meer en meer bepaald wordt ~°or de mate van luxe en comfort. De r.^ SUb-* htwffc '>esc/lew tfrdege dat alleen^ over- enorme financiële uitputtingsslag igj(' 01 inzet het meest luxueuze, complete m#. ~f| ?T^ ^hetepaimgiersï3iip0k0^^^nb^^ js S g' W. verder met het ontdekken van al- nngeiands trots: de nieuwe „Canberra" met heel wonderlijke stroomlijn en de rookafvoer in twee lange, smalle tunnels 61 nieuwe snufjes en gemakken, die op het ac^ter(jefc. grote zeldzaamheden in de scheepvaart van vandaag, maar als ze voorkomen is het leed dan ook meestal niet te overzien. Deze ramp bij het lichtschip Nantucket brak het record dat sinds 1914, afgezien van de oorlogsjaren 27.000.000 passagiers veilig over de „At lantic" werden vervoerd. In de „Rot terdam wenste men een goed en" iets sneller dan da „Nieuw Amsterdam" varend schip, maar toch echt niet zo. dat het extra sterke machines nodig had om de krachtige weerstand van het water te overwinnen. Een grotere snel heid zou slecht; in een paar uren tijd winst tot uitdrukking komen en wat voor nut zat hier dan in, als die paai uur nu net niet klopten met het vaar schema van de passagiers. Bij debar- katie in het holst van de nacht is geen enkele passagier gediend. Men zocht zijn grote troeven uit in de accommodatie voor hen waarvan het komen - moest: de passagiers. De me ";t gecompliceerde economische en techni: he problemen deden zich voo. en er waren er bij, die niet zonder de vreemdste bokkespron- gen konden worden opgelost. Zo ging men bij het plaatsen van de trappen aan oord uit van een eeuwenoud prin cipe zoals wist een van de directeu ren dat was toegepast in het kasteel van Chambord aan de Loire; schroef vormige trappen, die in elkaar passen als twee evenwijdige spiralen. en dus ook weer meer energie. Dan de plaats van de machinekamer met heel haar gigantische „hebben en hou wen". Helemaal achteruit, luidt de laat ste visie, net dus als bij de tankers. Het buikige middengedeelte komt dan vry voor het grotf zaalwerk. Maar te genover dit voordeel staan de handi- caPs_bU het laden en lossen aan de ka de. Toch, sinds de „Southern Cross" er in 1955 mee debuteerde, is men steeds meer voor dit nieuwtje gaan voe len. Het resultaat was een hoogst on gebruikelijk silhouet een lijnenspel waarbij de bouwers van de oudere stempel stomweg naar hun voor- hoofd wezen. Inderdaad waren alle tra ditionele wetten met voeten getre den, maar was het nu wel zo lelijk' Door het achterschip te vullen de machinekamer dicht op de dubbele schroeven van dit turbineschip, kwam ook de schoorsteen naar achteren Tussen brug en achterschip kreeg men de beschikking over 450 m2 onon derbroken dekruimte, uitnemend ge schikt voor openluchtspelen en derge lijke. Voor het gelijklastighouden van het schip konden de tanks over de ge hele lengte onder in de romp aange bracht, steeds van nieuw water worden voorzien. De „Southern Cross" kreeg een grote distilleerinrichting met een capa citeit van 300.000 liter per etmaal. Een iedere vers: Men hoofrf van de grootste zorgen van bouwer en zijn opdrachtge- de indeling, de definitieve be paling van hier deze zalen en daar die bars en hutten De danszalen, waar men tot diep in de voor de nachtrust bestem de tijd kan rondzwieren en heus geen steward of purser tegen het lijf zal lopen die „ssssst" roept, komen bü voorkeur zo ver mogelijk uit de huurt van hen die slapen. Steeds zorgt men voor de grootst mogelijke afwis seling, zodat de passagier als hij door het z.g. winkelstraatje loopt voor zijn „shoppings", echt het Idee heeft dat hij winkelt en als hij naar de bios coop gaat hjj zoiets over zich krygt van ik ben even uit etc. En onderschat dit niet. De meest knappe binnenhuisarchitecten worden er achter gezet en miljoenen guldens waarborgen het succes van de orders, tot meerdere eer en glorie van de Transatlantische passagier en de rede rij in het bijzonder. De „Battle for the ocean" gaat onverminderd verder. Vroeger de snelheid, nu het comfort en de allure. De schepen gaan en ko men, de een nog mooier dan de ander. Want terwijl de „Canberra" dus net in de vaart is en de „France" spoedig zal volgen, heeft Amerika grote plan nen voor een zusje van de „United States", dat, schrikt u niet, 118 mil joen dollars moet kosten en is men in Engeland druk doende met de plan ning voor een 55.000 tonner ter vervan ging van de Queen Mary". Men heeft er zijn slagzin voor gevonden. „Laat de luchtvaartmaatschappijen maar hun snelheid verkopen. Wy verkopen com fort en plezier en voor iedereen, in de toeristenklassen net zo goed als in de eerste klas. Wie zijn nu de grote onder de oceaanreuzen van dit moment. De oude, plechtige „Queens" laten we buiten beschouwing. Kijken we naar het Italiaanse luxepaard de „Leonardo da Vinei", dan zien we een zwembad aan dek dat zowel zomers als 's win ters te gebruiken is door speciale af scherming en een infra-rood verwar mingssysteem. Voor de twee lagere klassen (er zijn hier drie klassen) heeft men zeer comfortabele hutten, ook voor twee personen. Van dit schip maken veel Italiaanse emigranten gebruik, die Muziek, dans en vrolijkheid in „Ritz Carlton", de eerste klas dancing aan boord van de Rotterdam. hetzij naar Amerika gaan, of voor va- SrailJie familiebezoek tijdelijk naar Italië reizen. Zij mengen zich niet ge makkelijk onder de Amerikaanse toe risten, die als regel van de middel-klas se gebruik maken. De pijploze Rotter dam met zijn formidabele accommodatie voor 500 eerste klas- en ruim 1400 toe voor 500 eersteklas- en ruim 1400 toe- mee in het dure gelid. De passagiers van beide klassen kun nen overal op het schip terecht zonder eikaars pad te kruisen. I>e Engelse „Oriana" heeft drie zwembaden, ook een voor de uit 900 koppen bestaande bemanning. Kunstig aangebrachte pro pellers kunnen dit schip van 40.000 ton een zijwaartse beweging geven. De „Canberra" mag er ook zijn. Met de turbines helemaal achterin, heeft dit schip veel vrije ruimte en een fascine rende stroomlijn, welke nog meer op valt door een opvallend gebruik van aluminium De inrichting is typisch Engels met veel vreemde grapjes; zoals het hoekje voor de cricketers, waar de beeltenis van een meedogenloze „hitter" compleet met petje en bat je somber in de ogen kijkt en verder allerlei cricketattributen te bewonderen vallen. Op al deze schepen zijn de klanten ko ning. Zij worden op hun wenken bediend door een legertje ervaren stewards, die over kleine groepjes passagiers verdeeld steeds hun grootste, persoonlijke zorg aan de passagiers kunnen besteden. Dat er na zo'n reis akelig verwende mensen van boord gaan, kan de directies van de maatschappijen niets schelen. Integen deel, zij zullen trachten hun luxevermo gen nog meer op te voeren. Vandaar dat plannen als zouden er goedkope overtochten komen met reusachtige schepen, die met ee i minimum aan com fort en met bijvoorbeeld een cafetaria systeem in plaats van het gebenedijde eetzaalbegrip voor „een appel en een ei" oyer varen, zeker in de nabije toekomst géén kans hebben op verwezenlijking Hierin voorzien namelijk de goedkopere vliegreizen, al of niet in charterverband. Vandaag de dag gaat men varen met in het hoofd zoiets als een „Alice in Wonderland-idee", een critische hang op de er al- ke ,trekpleisters kunnen fungeren, woe- besrvrvwn °P meesterlijke wijze met de om e ruimte en is er de tendens klassen-^0'6 schaal het drie~ of var vangen" wStecrn af te schaffen, te ver klasse naa°«Sr een vrii grote toeristen klasse, net =ien kleinere, selecte eerste Vele schepen ,;- m de luchtvaart dus. ken van „cruise?. mgesteld op het,_ n?a" door enkele sim„,?n kunnen derhalve Geknokt om de suprematie Transatlantische route u tijd. Hard en meedogenloos zon der ook maar een greintje' toe Oeven of samenwerken. In vergelijking vroeger is daar dus nu de grot" r„.algemene vijand van de scheepvaart- ts„erijen: de luchtvaart bijgekomen. rn,al bad men rond 1838, toen de „Si- b0 een afschuwelijk klem radar en J-e van 800 ton in achttien dagen WU7* van Europa naar Amerika Uq» statc, geen last van. Trouwens toen Una Let ook in de concurrentie onder- Si9 Mei erg rustig. Tot 1850 speelde eti „."-muel Cunard in al zijn macht en °rle het spel alleen met Oceanus uoeroïl werd de grondlegger van een sterJVermaarde vloot, waarin wij als Brimn uit bet verleden slechts de e-.i ri®nrua",de „Scotia", de „Campania tern,;;, "Mauretanv hoeven te noemen, de i!Lln .bet leden de beide „Queens tievelijk met een grootte van 81.237 en 83.673 brutoregisterton, voor zich spre ken. Langzaam maar zeker kwam voor Cunard de concurrentie opzetten. Van uit Duitsland waren dat de Hamburg- Amerika-Lijn en de Norddeutscher Lloyd. Verder de Anchor, de National, d" American Line en de Compagnie Générale Transatlantique. De White S r en de Holland-Amerika lijn maak ten hun opwachting hierna. Het gevecht barstte los in aur hevigheid. Tegelij kertijd steeg ook het aanbod enorm. Vooral aan de zijde van de emigranten bestond uiteraard alle belangstelling voor de overtochten. Tussen 1840 en 1900 nam de Amerikaanse overzeese handel toe voor een geldswaarde van 239 miljoen tot 2.243 miljoen dollars. De Amerikaanse bevolking groeide in deze tijd van 17.069.453 tot 75.994.575 zielen, waaronder die van twintig miljoen Euro: se emigranten. Zij waren allen gekomen per schip, dat hen in de goed koopste klasse vaak onder bedroevende omstandigheden vervoerde. Het reizen in de stampvolle emigran tenruimten was echter veruit de goed koopste manier om de overkant te be reiken en dus boekte men dan ook maar zoveel mogelijk voor die schepen, waar van men vernomen had dat zij er het snelst over deden. Het liefst op het schip, dat aan een van zijn masten de 1 ige blauwe wimpel mocht voeren, ten teken dat het de trotse recordhou der was van de snelste Atlantische overtocht. Hiervoor was bepaald, dat Europa drie startpunten had. Voor de uit het Kanaal komende schepen was dat Bishop Rock, voor de uit Liver- 7ertrekkende schepen Fastnet j Tv/r ijr?(ljl de recordpogingen vanuit d Middellandse zee ondernomen, be gonnen bij Cape Tarifa Lighthouse, Voor Amerika hield men het lichtschip Lrntucket aan. Om deze Blauwe Wim pel en daaraan verbonden zilveren bo kaal ter waar.'c, van 2500 pond, is soms bitter gestre en. Een opmerkelijke pres tatie leverde in dit verband de „Nor- mandie", een v de mooiste schepen die ooit gevaren hebben. De „Normandie" maakte een overtocht in augustus 1938 in 3 dagen 22 uur en 7 minuten. Dit prachtige Franse schip stier" overigens een roemloze dood in de haven van New York, waar het bij het uitbreken van de tweede wereldoorlog in brand raakte, door volkomen onoordeelkundig blussingswerk kapseisde en zonk. Hon derden duikers hebben er maandenlang danig mee in hun maag gezeten en toen zij eindelijk zover waren, dat het schip kon worden opgetakeld was er weinig meer van ovr dan een trieste hoop schroot. Na de oorlog maakte de „Queen Mary", overigens buiten mede dinging, de snelste overtocht in 3 da gen 20 uur en 42 minuten, een record da- de veel kleinere maar supersnelle „United States" i.i juli 1952 bracht op 3 dagen 10 uur en 40 minuten, tot op de dag van vandaag de snelste over tocht. °or grotere snelheid bestaat nu by da rederijen niet meer die be- ngstelling van vroeger. Zeker m .zal dUes 'in het werk stellen t°t gemiddelde vlotte over al hpt if, b°merc, maar men weet dat hot niionu,£el. se om de snelheid gaat, Direct na de a.an9ewezen middel is. hit «nJ.1 h 'Tlog was men al van het vaste begrip om zeer grote vassa- 'ifut hpMthnn h°uwen afgestapt. Men o kt het thans m de z.g. middelgrote chepen. De „United States beeld hiervan. Het is een voor- meet in vergelijking •net de „laatste groter der Mohikanen", ae meer dan 80.000 ton metende „Queens", slechts 52.000 brutoregister ton. Deze lijn hield ook de uooruitstre- vende Holland-Amerika lijn aan in het ■fëI" ontwerp van haar nieuwe vlaggeschip „Rotterdam"die 38.000 ton groot M'. i i maximum aan comfort en beveiliging. SmPSa*?. --.-r-y- -&t—- Rampen als die van het Italiaanse mil- j oenenschip „Andrea Dona" dat op 25 juni 1956 in de Atlantische Oceaan tegen de neus van de Zweedse Stock- De scherm, h„ holm te pletter voer, waarbij vijftig Oepast aan Z 9 van ae Rotterdam doorklieft de golven. Ook dit schip is aan- passagiers verdronken en de verzeke- ae meeat strenge eisen, die het transatlantische verkeer vandaag de ring voor 'n totaal bedrag van 27.000.000 ddfl stelt dollar moest opdraaien, behoren tot de .For men only", het hoekje voor de cricketers aan boord van de „Canberra", alles in een sfeer van „high society" en beroemde „hitters" aan de muur. Dit naar luxe en weelde op het zachte bed van de zee. En aangezien de maatschap pijen tot nu toe kans hebben gezien de nukken en grillen van de Transatlan tische passagiers, de meest verwende en veeleisendste passagiers die de wereld kent, zelfs voor te blijven, zien wij vooralsnog geen sombere perspectie ven in de nautische toekomst. HAYE THOMAS Op het onderwerp „De Grenzen van de Overheidstaak in de anti revolutionaire staatsleer" pro moveerde A. C. de Ruiter op 21 april jl. aan de Vrije Universiteit te Amsterdam tot doctor in de rechts geleerdheid. Het spreekt welhaast van zelf dat in dit geschrift de leer der sou- vereiniteit in eigen kring schering en inslag is. Voor katholieke lezers is het altijd belangwekkend te lezen, dat de ze leer wordt gesteld tegenover het in onze kringen gehuldigde subsidiariteits beginsel. Verwantschap zonder twij fel, maar geen samenvallen. Bij de a.r. opvatting zijn er in de samenle ving naast elkaar liggende souvereine kringen, in onze opvatting een onder ordening van hoger tot lager. Een beeld geeft de a.r. opvatting tekenend weer: een landschap met bergtoppen, de een wat hoger dan de andere. Verwant met onze opvatting is wat de schrijver over de staatstaak schrijft: het algemeen belang, omvattende nitK alleen de rechtsstaat maar ook de wel vaartstaat. Een moeilijkheid onder a.r. schrijvers schijnt te zjjn de vraag of het „economisch leven" een afzonderlij ke levenskring is. De schrijver beant woordt de vraag bevestigend, in tegen stelling tot Zijlstra. Men begrijpt het praktische belang dezer theoretische vraag. Als het economische leven een souvereine kring is, is de staat in be ginsel niet geroepen de leiding daarvan op zxch te nemen. Hier lijkt een duide lijke controverse in a.r. kring te lig gen. Evenwel loopt het in de praktijk wel los. Want Zijlstra c.s. moeten wel toegeven dat op het economische ter rein tal van groeperingen liggen waar van het eigen interne recht niet wordt aangetast, terwijl de schrijver vrij ver gaat in de mogelijkheid van staatsbe moeiing op economisch gebied, wanneer de situatie daar aanleiding toe geeft. Het boek van Dr. de Ruiter zal in komende jaren voor velen een gids kunnen zyn, die willen weten hoever de antirevolutionairen willen gaan met staatsbemoeiing. Men zal tot de conclusie komen, dat ook theoretisch praktisch wisten wy het reeds de ze bevolkingsgroep niet ver van de katholieke af staat, al drukt men zich dan ook uit in een terminologie, die ons niet geheel ligt. Vele wegen leiden naar Rome. W. A. C. de Ruiter, „De Grenzen van de Overheidstaak in de antirevolutionaire staatsleer". J. H. Kok, Kampen 163 blz. Indrukwekkend is het hersenwerk dat aan de bouw van een schip voor afgaat. Men is er jaren mee bezig, steeds opnieuw bepalend, steeds weer schrappend in de plannen tot uiteinde- lijk de meest voordelige oplossing is ge vonden. Denk h ij voorbeeld eens aan de zitcapaciteit van een der eetzalen. Wordt er gerekend op een accommodatie voor 500 eerste klas passagiers, dan moet de zitcapaciteit toch minstens zo'n 300 bedragen Men eet dan in twee ronden en daar moet dus ook een uit gebreide staf voor aanwezig zijn. De staf moet op zyn beurt weer accommo datie hebben, slaapruimte zowel als verbiyfsruimte in de vrije uren. Om een passagiersschip populair te maken, moet men trachten zoveei mogelijk loop- of zitruimte aar dek te projec teren, deels afgeschermd met glas by minder gunstige weersomstandigheden, deels open zonder al te veel obstakels als winches en dergeiyke Ook dit ver eist een ongelofelyke uitzoekerij. Zwem baden: moeten het er een, twee of drie zijn «lus ook rekening houdend met de bemanning? Worden zij overdekt of in de open lucht aangelegd? En dan hoe groot? Al te ruime kuipen brengen na- melijk weer het probleem met zich mee van te wild golvend water, als het schip zelf de grootste moeite heeft om zo recht mogeiyk door de golven te kli ven. In de eerste klas hutten na tuurlek badkuipen met fraai tegelwerk en op zjjn minst toch douches. In de andere klassen ook. Men rekent, men cijfert en men neemt het besluit. Het watergebruik neemt in grote mate toe als iedere pas sagier zich, wanneer hjj dat maar wil, kan poedelen in een lekker warm sop je. Dit vereist dus weer grotere wa terreservoirs, meer distilleervermogen et voorkomen van tweelingen en dan in het bijzonder van identieke twee- M lingen heeft de mens (I van oudsher geïntrigeerd. 3II Dit zal wel de reden zjjn dat de tweelingen ook in mythen en sagen niet vV ontbreken; Castor en A Pollux, de twee onaf- v TV scheidelijken uit de Griekse mythologie en Remus en Romulus, die volgens de sage de stad Rome zouden hebben ge sticht, zijn bekende voorbeelden. Dat de primitieve mens een Siamese tweeling als een direct ingrijpen van hogerhand zag, is geen wonder. Bij deze gelukkig zeer zeldzame vorm zijn een of meer lichaamsdelen van beide kinderen met elkaar vergroeid. Alleen wanneer te voren kan worden vastgesteld dat de kinderen alle be langrijke organen afzonderlijk hebben, hetgeen zeer moeilijk kan zijn, kan een eventueel chirurgisch ingrijpen om de kinderen te scheiden overwo gen worden. Enkele jaren geleden is in Friesland een dergelijke operatie met succes verricht. De zogenaamde niet identieke twee lingen gelijken niet meer op elkaar dan de andere kinderen uit het zelfde gezin en kunnen zelfs van verschil lend geslacht zijn. Zij hebben alleen gemeenschappelijk dat zij op dezelfde dag zijn geboren. De identieke twee lingen lijken als de spreekwoordelijke druppels water op elkaar. Op hen vooral concentreert zich de belang stelling van de medische wetenschap met name van de erfelijkheidsonder- zoekers. Na de bevruchting versmelting van moederlijke eicel met mannelijke zaadcel gaat de jonge vrucht zich ontwikkelen door middel van celdelin gen tot een klompje cellen, die nog ongedifferentieerd, dat wil zeggen al le aan elkaar gelijk zijn. Het kan dan blijkbaar voorkomen dat zo'n klompje cellen in twee delen uiteenvalt. Als die twee celklompjes zich dan onaf hankelijk van elkaar ontwikkelen tot volledige individuen ontstaat een iden tieke tweeling, afkomstig uit één eicel. Wanneer de celklompjes min of meer met elkaar verbonden blijven ontstaat een zogenaamde Siamese tweeling. Het lijkt aannemelijk dat het uiteenvallen van celklompjes in de eerste dagen na de bevruchting veel vaker voorkomt dan het aantal twee lingen dat wordt geboren doet vermoe- het vervolgen van de levensloop van identieke tweelingen die door een of andere oorzaak op jonge leeftijd van elkaar gescheiden werden en in een geheel verschillend milieu werden op gevoed. De invloed van de omgeving bij een gemeenschappelijke aanleg kan in deze gevallen zuiver worden beoordeeld. By andere kinderen uit een gezin, die gescheiden worden op gevoed, ook van een niet-identieke tweeling, blijft altijd de moeilijkheid dat ook de aanleg vrij sterk uiteen kan lopen. Hierdoor wordt het erfelijkheids- onderzoek by de mens zeer beperkt. By het onderzoek naar oorzaak en verloop van enkele aandoeningen en chronische ziekten kan de medewer- den, maar dat meestal slechts een van beide celklompjes uitgroeit tot een voldragen kind. Een drie- of vierling ontstaat op de zelfde wyze. In ons land is een op de 80 geboor ten een tweeling, hiervan is ongeveer 30 pet. identiek. Bij elke 7.000 ge boorten is een drieling. Op de totale bevolking van ons land zal het aantal meerlingen ruim 100.000 bedragen. Het voorkomen van meerlingzwan gerschap is overigens ook erfelpk. In bepaalde families worden meer dan een tweeling geboren, terwijl in ande re families zelden of nooit een meer ling wordt geboren. Èy het onderzoek naar erfelijke, respectievelijk aangeboren ziekten en eigenschappen van lichaam en geest, kunnen de tweelingen de onderzoekers waardevolle hulp verlenen. Belang wekkende gegevens zyn verkregen uit king van tweelingen de wetenschap waarschyniyk vooruit heipen. Als de ene helft van de tweeling ziek wordt en de ander niet kan men speuren naar de oorzaak waarom de een wel en de ander niet ziek wordt. In Leiden is in dit verband een onderzoek naar het voorkomen van reuma by tweelin gen gaande, elders richt men de aan dacht op het astma. Voor de tweelingen zelf kan een der- geiyk onderzoek ook nog voordeel bieden, omdat by de tweelingpartner een ziekte, die by zijn broer of zus optreedt, misschien voorkomen kan worden, zodat niet alleen de hang naar gezelligheid, altruïsme of liefde voor de wetenschap de tweelingen er toe behoeft te brengen om zich by de vereniging voor tweelingen aan te slui ten.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1961 | | pagina 9