STEVENSON niet overal
Welkom in Zuid-Amerika
tieweken aan Brazilië en
Paraguay zeer interessant
Koning
I
Cubanen vernielen Amerikaanse auto
P
Droevige climax terreur
actie in ZUID-TIROL
Tirolers in meerderheid niet
achter de terroristen
H
f.
I
Redevoering in Washington
KARDINAAL ROEGAMBWA
OVER KERK IN AFRIKA
Christendom het kostbaarste
geschenk van het
GOODWILL-REIS NAMENS KENNEDY
Onverborgen verleiders op Haags marktfeest
4
i m
DRIE DODEN TOT DUSVER
Emigranten uit Brazilië
Géén klompen meer
„Scooter-trein"
demonstraties in
Uruguay en Chili
Russische sabotage
hè"8? met New Delhi en Tokio'
W
Weer bomaanslag
in PARIJS
DINSDAG 20 JUNI 1961
PAGINA 7
(Van een redacteur)
roen de leden van de Veilig
heidsraad onlangs bijeenkwa-
A men om de netelige kwestie
^gola in behandeling te,n
Jas Adlai E. Stevenson, de A
'kaanse gedelegeerde bij
Eniëde Naties, niet van de partij.
zal hem wel gespeten hebben,
J^nt de man die zich de weg naar
het Witte Huis tweemaal versperd
*ag door de grote verkiezingsover-
r~
^ITENLANDSE
kroniek
bo-
«n1{J°VencIien heeft de Amerikaanse
in Indië, Galbraith, ver-
at in New Delhi het Ameri-
toij Prestige zeer ernstig geschaad
V®H; a's Kennedy tot een her-
'Igj. de kernproeven zou be-
Hl>valT üa* nog ^oe een 0t°om-
winningen van generaal Eisenho
wer heeft van zichzelf gezegd dat
hij in het werken bij de V.N. een
nieuwe roeping heeft gevonden,
waar hij volkomen in opgaat en
waarmee hij veel voor de goodwill
en het prestige van de Verenigde
Staten kan doen. Deze herleefde
Adlai Stevenson doet trouwens
nog veel meer voor zijn land. Hij
heeft ook zitting in het Ameri
kaanse kabinet en president Ken
nedy maakt gebruik van zijn
diplomatieke talenten. Dat blijkt
duidelijk uit de belangrijke op
dracht, die hij hem enkele maan
den geleden gaf en die Stevenson
begin juni nauwgezet en met groot
enthousiasme begon uit te voeren.
Deze opdracht was het maken van
een reis naar de tien Zuidameri-
kaanse hoofdsteden (die van de
drie „koloniale" landen niet mee
gerekend) om de banden tussen
Zuid-Amerika en de Verenigde
Staten nauwer aan te halen.
Demonstraties
Openhartigheid
Neutralist Quadros
TUri F
4
Advertentie)
Het is voor Amerika niet zo een
delig de Russen te dwingen een
'erdrag te tekenen inzake het stop-
Tien van de kernproeven. In zijn
.^gste nota aan Moskou over deze
''aire geeft Kennedy blijk van zijn
^geduld, maar de Amerikaanse pre
sent stelt geen ultimatum. Hij schrikt
'r Voor terug een spoedige hervatting
de experimenten met atoomwa-
(jf'ns aan t® kondigen, aangezien hij
ernstige consequenties van een
r?eiijke stap terdege beseft.
(U derzijd:
erï>Ch
e k is het voortbestaan van
u'dige toestand voor het westen
If jnie' ongevaarlijk. Amerika, Rus-
g(!| ,en Engeland hebben drie jaar
de afgesproken, dat zij voorlopig
«oneven zouden staken. Voor
alle I kon worden, hebben
ij 1 C r'e de leden van de atoomclub''
1 aan de afspraak gehouden. Maar
^irnige ondergrondse kernproeven
zijn moeilijk te
controleren, zodat
rr op het ogen
blik geen afdoen
de garanties be
staan tegen schen
ding van het gent-
lg-T s agreement van oktober
'Vooral in de Sovjet-Unie, waar
p^jNferingsdaden niet door een vrij
/p ^ent of een vrije pers gecontro-
H Worden, zou men gemakkelijk de
vreenkomst kunnen ontduiken. In
t^hrmeel verdrag inzake het stop-
tp,^ der kernproeven willen de wes-
Z;,Y Grole Twee da n ook een voor-
(Jo0/N opgenomen hebben voor een
jp( ''effende inspectie. Maar de Sov-
(jp oie houdt het, ook in deze kwes-
d0' °P het trojka-principe: controle
yr°r een commissie bestaande uit een
tlf S'°rse, een communistische en een
^-Utrale vertegenwoordiger, die alle
i 'e een recht van veto zouden heb-
Over een verdrag op het verbod
h n kernproeven wordt door Amerika,
^n2eland en Rusland al sinds 21
dyrt onderhandeld. Kennedy is tot
dpzCpC'usie gekomen, dat Moskou
e Oeneefse besprekingen saboteert.
Agiar.|Vat kan hij er tegen doen? De
Vi se kernproeven hervatten?
ew York Times betoogde giste-
dp y'o660 hoofdartikel, dat dit v0°r
Arjj gevaarlijk zou zijn. Als de
tp^ tr'kanen de experimenten hervat-
\ty Vdlen de Russeri het ook doen.
dp Rington heeft op het gebied van
«pr^tWapens ,nog een gy°te^ voor-
^oprj 8 °P Moskou, maar de Russen
Ch de Amerikanen misschien
L
vepfi arillen inhalen als zij weer
V rx se kernproeven konden ne-
Ajf, e New York Times acht voor
sra het risico van de huidige si-
1Tl'n<ier groot, dan het risico van
dp u epVatting der experimenten door
Ussen.
'Pigel' ar homt bij, dat Japan, het
|(*eh ondergaan, fel gekant is
hin n'euvve atoomproeven. Was-
hpü ?n >eeft veel belang bij goede be-
v4arjj Za °°h om die reden niet licht-
''üitef,^ n'euwe kernproeven be-
SeriL<:'ennecly wor<K door bepaalde
*1rm„..aanse militaire en politieke
grote druk geoefend om
rnProeven maar weer te begin-
enmaar f!e President heeft tot op
ri to *ianeze Pressie weerstand we-
k^den.
..et is niet de eerste maal dat een
hooggeplaatste Amerikaanse regerings
functionaris in opdracht van zijn pre
sident een goodwillreis naar Zuid-Ame
rika maakt. Vice-president Richard
Nixon heeft het ook eens voor presi-
(ent. Eisenhower gedaan en kreeg in
verschillende landen rotte tomaten en
eieren naar zijn hoofd. Want hoe men
het draait of keert, de „ugly Ameri
cans" zijn in vele Zuidamerikaanse lan
den niet erg populair. Het grote verschil
in we-vaart en de onhandige manier
waarop de Amerikanen in het verleden
vaak hun zuidelijke buren hebben be
handeld, zijn daar verantwoordelijk
voor.
Het ziet er echter naar uit dat presi
dent Kennedy de lessen uit het ver
leden heeft getrokken. Hij heeft een
indrukwekk nd ontwikkelingsplan voor
heel Latijns-Amerika opgesteld
(600.000.00Q dollar), maar hij is vastbe
sloten dat het geld ditmaal goed zal
worden gebruikt. Dat wil zeggen: Geen
ongelimiteerde steun meer voor dicta
toren, als ze maar anti-communistisch
zijn, en ook geen steun voor die landen
die in gebreke blijven de meest essen
tiële sociale en economische hervor
mingen door te voeren. Want in het
verled, n is het maar al +e vaak zo ge-
weest, dat het in een brede stroom
7rifHea Amerikaanse kapitaal in
TT YrVf verdween ln de zakken
van het kleine percentage rijken, ter
wijl de verpauperende grote volksmas
sa s e' geen cent beter van werden.
Dat is een fout die Kennedy wil ver
mijden.
Zo bont als bij Nixon hebben de
■ouid-Amerikanen het bij Steven-
s°u niet gemaakt, maar in ver-
scheidene landen heeft de intel
lectuele ex-kandidaat voor het Ameri
kaanse presidentschap kunnen zien dat
de populariteit van de „Yankee's" in
Zuid-A.nenka nog veel te wensen over
laat. In Montevideo bijvoorbeeld, de
hoofdstad van Uruguay, organiseerden
duizenden supporters van Fidel Castro
een grote protestmeeting tegen alle
Amerikanen in het algemeen en Adlai
E. Stevenson in het ayzonder. Dat was
op 9 juni, de dag van Stevensons aan
komst in de stad. Het vliegveld was
praktisch geheel verlaten toen hij er
landde en naar de verklaring, die hij
aflegde toen hij uit het vliegtuig was
gestapt, luisterden alleen een handjevol
regeringsautoriteiten en een paar jour
nalisten.
In Chili was het al niet veel beter.
De studenten van de universiteit van
Santiago organiseerden eveneens een
grote demonstratie, waarin zij borden
meevoerden waarop Stevenson in
jai"£hjke bewoordingen kon lezen,
hl-J er verstandiger aan deed zo
™°gelijk weer terug te keren
rle „„,5 States. In Chili ook schreven
artikewAUmstische dagbladen felle
Castro'ls fn
denkt, hetgeen n?e° zo ter meTgf.®£
is, want allen die honger hTbben^kiri
ken met naar de dictatuur die Castro
op Cuba heeft gevestigd, zij zien al
leen maar de sociale hervormif, AU
die hij óók heeft gebracht. mingen
ZêPACAS
ENEZUELf
CUA00R
BRAZILIË
BRASILIA
bLA PAZ.
BOLIVIA
ARAGUAY
AS
JANEIRO
S'AIRES
ARGENTINIË
CHILI
verrassing itwam onlangs het bericht,
dat Brazilië niet wenst deel te nemen
aan de topconferentie van neutrale
ls 'den, die in september in Joegoslavië
b -gint. Quadron zal echter wel een
waarnemer sturen.
Met Stevenson was Janio Quadros
het er gauw over eens, dat het commu
nisme de vrede en het recht in Zuia-
Amerika bedreigt en dat het daarvoor
moet worden geweerd. Of de beide
staat-'ieden over Cuba hebben gespro
ken, is officieel niet bekend, maar het
is erg waarschijnlijk.
Toen een Braziliaanse journalist ote-
venson vroeg of hij en Quadros mei
„communistische dreiging" Cuba be
doelde.1, antwoordde de Amerikaan di
plomatiek: „Cuba? Niemand heeft het
over Cuba gehad. Wij hadden het over
communistische dreiging.
Sommige Amerikaanse kranten heb
ben Let Kennedy en Stevenson
kwaliik genomen dat ook Para
guay op de lijst van bezochte lan
den stond. Stevenson zei hiervan: „De
Samenvattend mag ik
dus wel zeggen dat ik in
Zandvoort mijn dagen in
gepaste nutteloosheid heb
doorgebracht. Slechts één
keer moest ik wel een uit
zondering maken. Dat was
dan die dag dat op het
strand ineens een bijzon-
ongeklede schaakkennis langs
„Hé'riep hij, „zullen we een vlug
gertje?" Er llU weet ik niet of U de
tussen schaakliefhebbers gevestigde
gebruiken kent, maar zo'n aanbod sla
je -chalve in geval van acuut over
lijden nooit af. Het volgende ogen
blik zate wij dus tegenover elkaar.
Hij had een miniatuurschaakspel rij
zich, maar waar hij het vandaan haal
de weet ik op de dag van heden nog
steeds niet.
Ik verloor. En nu zoek ik bij voor
komende gelegenheden nooit naar ex
cuses, maar in dit geval had ik er
een, ''unlet mij. Je wint, vind ik, niet
van een zo goed als bfote heer, ook
niet "p de vier en zestig velden. In
ieder geval niet als gekleed persoon
rijnde. Nu had ik zelf ook wel wat
uit kunnen trekken, maar het ging per
slot van rekening niet om boksen.
°P een gegeven moment
staakte ik dus de ongelijke strijd. Maar
toen gebeurde er iets heel merkwaar
digs.
Mijn kennis, die als een soort fakir
in in strandstoel zat, wierp een blik
op nujn verslagen koning en daarna
op mij en zei triomfantelijk:
„Le roi depouillé."
regeringsvorm die ze daar hebben is
een andere bedreiging voor het weste
lijk haitrond." Gevraagd waarom hij er
?-an ,'etS Sing, zei hij: „Omdat ik alle
tien de Zuidamerikaanse landen wil be
zoeken. Maar in Asuncion maakte
Stevenson van zijn hart geen moord
kuil. Tegen president Strössner, die van
n® land een onvervalste politiestaat
neett gemaakt waar één politieke partij
Tns uitdeelt, zei hij: „Ik hoop dat
het uitzicht op vrije verkiezingen, een
democratische staatsvorm en rechtvaar-
Qi"heid voor iedere burger het interna
tionale prestige van Paraguay spoedig
zuilen kunnen verhogen." Strössner
heeft hem beloofd, dat die vrije ver
kiezingen en al het andere er inder
daad zullen komen, maar in zijn eerste
leugen is deze man niet omgekomen.
Maar hoe dan ook, het zal Kennedy
niet gebeuren, dat de Verenigde Sta-
t- n d^j sympathie van miljoenen Zuid-
Amerikanen verliezen door met finan
ciële nulp impopulaire dictators in het
zadel te houden.
V.'
De tien hoofdsteden, die Stevenson
bezocht, zijn achtereenvolgens: Caracas
/enezuela), Buenos Aires (Argentinië)
Montevideo (Uruguay), Rio de Janeiro
(3razilië, de nieuwe hoofdstad Brasilia
liet hij links liggen), Asuncion (Para
guay), Santiago (Chili), La Paz (Bo-
livië), Lima (peru), Quito (Ecuador)
en Bogota (Columbië). Zijn twee in
teressantste bezoeken waren ongetwij
feld die aan Brazilië, waar hij ruim
twee uur sprak met president Janio
Quadros, en -an Paraguay, waar hij
Zuid-Amerika's laatste dictator, president
Alfredo Strössner, met kennelijke tegen-
7 de hand drukte. Evenals de mid
den-Amerikaanse dictators Fid 'l Castro
van Cuba, Francois Duvalier van Haïti
en Rafaël Trujillo jr. van de Domini
caanse Republiek (hoewel diens eigen-
liike gezindheid nog moet blijken) is
Strössner een itevige doorn ir het de
mocratische oog van de Verenigde Sta
ten, die zo graag van heel het westelijk
halfrond één groot bolwerk van de vrij
heid zouden maken.
resident Janio Quadros van Bra
zilië (met zijn 44 jaren even oud
als Kennedy) is een merkwaardige
figuur, maar aan zijn democra
tische gezindheid wordt door niemand
getwijfeld. Hij vaart een min of meer
neutrale koers, herstelde ondanks
protesten van het Braziliaanse Episco
paat de diplomatieke betrekkingen
met nongarije, Bulgarije en Roemenië
en schijnt van plan te zijn hetzelfde
met de Sovjet-Unie te doen. Hij heeft
daarbij vooral het oog op de economi
sche belanben van zijn land. Quadros
heeft al laten weten dat Brazilië vóór
zal s. jmmen als in de Verenigde Na
ties d° vraag aan de orde komt of de
toelating van communistisch China op
de agenda moet worden gezet. Als een
ri.W-
De tournee, die de Amerikaanse vertegenwoordiger bij de Verenigde Naties,
Adlai Stevenson door enkele Zuidamerikaanse landen maakt,heeft vele geest-
verwanten van de Cubaanse premier Fidel Castro tot activiteit geprikkeld.
Castristische studenten in Caracas hebben de auto van de Amerikaanse ambas
sadeur in Venezuela, Teodore Moscoso. vernield. Moscoso bezichtigde op dat
ogenblik een tentoonstelling in de universiteit.
BOLZANO, 20 juni (UPI) Gewa
pende Italiaanse soldaten staan thans
op wacht bij bruggen, hoogspannings
lijnen en dergelijke in het bergland
van Zuid-Tlrol. Gedur nde de nacht
staan deze objecten in het felle licht
van schijnwerpers, om het de sabo
teurs onmogelijk te maken de dekking
van duisternis te gebruiken voor hun
acties met explosieven, die reeds aan
drie mensen het leven hebben gekost.
In het gebied begint men zich af te
vragen, of de acties der terroristen niet
in feite als een boemerang werken. In
het „Verenigd Front" van Duitsspre
kende Zuidtirolers is onenigheid ont
staan en over het algemeen meent
men in Duitssprekende kringen, dat de
aanslagen een veel te ver gaande actie
zrin geweest.
De kwestie Zr.id-Tir 1, een probleem
m sin<^s hst einde van de eerste we
reldoorlog spanningen heeft veroorzaakt
m de betrekkingen tussen Italië en
uostenrtjk, beleefde een droevige cli
max in de vorige week, toen op 15 juni
nrii, ®rot? explosies de burgers van
Bolzano midden in de nacht in paniek
ae straat op deden vluchten. Bij de eer
ste explosie kort na middernacht kwa-
ïïiU" TT„en'!en naar buiten, waardoor
ffa roikt werd, dat velen de
iF ÜT tL gr? e explosie op straat
hoorden. Dez tweede explosie was er de
PARIJS, 20 juni (Reuter) in het
Pai'ljse kantoor van het Tunesische
weekblad „Afrique Action" aan de
Rue de Faubourg Saint-Honoré, is
gistermiddag een bom ontploft. Zes
personen werden ernstig gewond. Na
de ontploffing brak brand in het ge
bouw uit.
Volgens de politie was de bom neer
gelegd op een mat voor de deur van
het kantoor van het weekblad op de
vierde verdieping. Zaterdag was de
Rue de Faubourg Saint-Honoré even
eens het toneel van een bomaanslag,
waarbij vijf voorbijgangers werden ge
wond.
oorzaak van, dat de stad in het donker
kwam te zitten, terwijl voorts de tele
foondienst buiten werking werd gesteid.
Met een nauwkeurigheid, die op een
goede organisatie wijst, volgden er in
de daarop volgende dagen 47 explo
sies. 37 hoogspanningsmasten werden
vernield.
De eerste die zijn leven verloor was
de 67-jarige Giovanni Postal, een weg
werker, die bij toeval op een lading dy
namiet stuitte, die in een boom ver
borgen was. HU was op slag dood, toen
de lading ontplofte.
De Italiaanse overheid vaardigde
ogenblikkelijk een decreet uit, waarbij
iedereen alle explosieven en wapens
moest inleveren. Ook wapens waarvoor
een vergunning was verstrekt. Voorts
werd de avondklok ingesteld. Met grote
schijnwerpers werden objecten verlicht,
die beschouwd konden worden als doe
len voor terroristen.
Twee jongemannen, die aangetroffen
werden in een gebied, dat „verboden
terrein" was verklaard, werden door
de wachten neergeschoten, omdat zij
niet stopten op de sommatie. Dat ge
beurde gisteren.
Vele Duitssprekende Tirolers, die
heimelijk akkoord gingen met de ac
ties, zoals die tot nog toe gevoerd wer
den en waarbij bomaanslagen eigen
lijk neerkwamen op lawaai-acties, sche
nen geschokt te zijn door de jongste
ontwikkelingen. Afgezien van het grim
mige karakter en de gevaren die er in
schuilen, gelooft men dat het toerisme
ernstig zal lijden door deze campagne,
wat een zware slag voor de economie
kan betekenen.
De vereniging van handelaars in Bol
zano (overwegend Duitssprekend) is be
gonnen fondsen te werven, om aanbren
gers van terroristen te kunnen belonen.
De Zuidtiroler volkspartij, die bijna alle
Duitse stemmen heeft, heeft zich na
drukkelijk gedistancieerd van de acties.
n zoverre marktkooplieden nog een
stimulans nodig hebben om hun
spraakwaterval te laten klateren
dan hebben ze die gisteren gevon
den in de wedstrijd voor standwerkers
die op de markt aan de Herman Cos-
terstraat in Den Haag is gehouden.
Aanleiding om de oeverloze aanprij
zingen van deze onverhorgen verlei
ders in punten te vangen was het
veertigjarig bestaan van de plaatse
lijke afdeling van de cenri-ale vereni
ging voor de markt-, straat- en rivier-
handel. De jury, bestaande uit buiten
staanders en uit de nieuwbenoemde
directeur voor het haven- en marktwe
zen, mr. W. Riem Vis, werd tevoren
uitdrukkelijk gezegd waar op gelet
moest worden: welbespraaktheid, ori
ginaliteit, beschaving en verkoopkwa
liteiten.
Vooral beschaving woog zwaar, zo
werd de jury geïnstrueerd. Dit leek
een overdreven eis, totdat men sommi
ge van de deelnemers aanhoorde. Want
dat was lang niet allemaal even fijn
tjes. Men moet dat op ons woord aan
nemen. Met voorbeelden zullen wij
niet komen aandragen.
Er wordt ook wel eens gelachen,
daar hebben de juryleden, die zich
ongemerkt tussen het publiek bega
ven om de deelnemers aan de wed
strijd te beluisteren, zich van kunnen
overtuigen. Maar on-ontdekte Tonen
Hermans of Wimmen Kan hoeft men
er heus niet te zoeken. Ze zijn natuur
lijk allemaal wél goed van de tong
riem gesneden; men kan ook niet
anders verwachten. Maar e)r is nog al
eens een herhaling bij en er wordt wei
nig geïmproviseerd. Daar is bijvoor
beeld de weledel zeerbespraakte heer
Moffie, gestoken in een wit jasje met
dunne blauwe strepen. Hij praat
Vlaams en gooit er geregeld Franse
kreten door, voornamelijk „excuse-
moi". Hij doet trucs met kaarten, maar
verkoopt „brillestiften", een goedje
waarmee brilleglazen bij regen en an
dere voor een goed zicht minder goede
omstandigheden helder gehouden kun
nen worden. Het gaat tien jaar mee,
zegt hij en zo'n stift kost maar een
gulden. Als de handel hem niet vlug
genoeg afgaat laat hij de mensen wed
den op zjjn trucs: hij biedt tweedui
zend franken tegen een „florin". Die
florin wint hü dan altijd maar hij geeft
er een brillestift voor terug. „Dat is
ook een manier van verkopen", zegt
hij. De heer Moffie gooit er een grap
en een grol tussen door, roept dat zijn
artikel wettelijk is goedgekeurd en dat
zo'n stift louter „gezondheid voor de
ogen" is. „Ik dwing u niet tot kopen",
zegt hij onder gelach. „Ik ben net de
doodgraver: u komt toch wel".
Even verderop staat een andere deel
nemer in een hygiënische witte jas
heel ernstig te beweren dat je eigen
lijk meer hebt aan zijn keukenschaafje
van één gulden vijftig dan aan een
elektrische mixer van 350 gulden.
Naast hem praat een marktkoopman
met een onappetijtelijke, vleeskleuri
ge voet in de hand: hij demonstreert
op beschaafde toon zijn anti-ekster-
ogenzwavelsteen.
Willem van Vliet, die een kostbare
horlogerie in zijn stand heeft uitge
stald hij is de enige juwelier in
Nederland die zaken doet met een
strohoed op heeft met zijn vlotte
praatjes vier rijen dik publiek weten
te trekken. „Je mag me doodschie
ten met een waterpistool als ik je
nep", zegt hij tegen zijn klanten. „Geld
heb ik niet nodig, mijn vrouw heeft
zeven huizen. Werkhuizen". En over
zijn horloges: „Als je hiermee in je
badpak over het Scheveningse strand
loopt, zeggen ze daar loopt de zoon
van Rockefeller". En over de prijs:
De politie maakt u niets. U kan er
geen kwaad mee en hoe ik eraan Kom
gaat u niet aan".
Dan was er ook nog Sai Levie, voor
de gelegenheid gestoken in een lange
witte tandartsjas. Hij verkoopt aard
appelschilmesjes. Er gaat vrijwel geen
standwerkersconcours voorbji of hij
gaat met een prijs strijken. Zijn colle
ga's vinden hem niet zo goed, maar
zij zitten nooit in de jury. Ook giste
ren won hij weer de eerste prijs, dit
maal een grote parasol.
Wie ook in verband met de feeste
lijkheden rondging over het marktter
rein was de „wonderman", die links
en rechts enveloppen uitdeelde met
waardebonnen. Hij heeft ons pad niet
gekruist. Dat deed wel zijn tegenhan
ger, een zakkenroller. Onze intuïtie
was echter sneller dan zijn vingers en
het feest bleef ook voor ons een feest.
oe is het mogelijk: in Nederland
zuike rogge", zeiden de heer en
mevrouw Groot zaterdag in
Berg en Dal, waar zij het graan
bekeken dat voor het huis van Theo
van Steen op „Ons Erf" zo hoog is
geworden, dat het hier en daar een
halve meter uitstak boven het hoofd
van deze Brazilianen van West-Friese
oorsprong. „Zijn wij daarvoor naar
Brazilië getrokken?" Beiden zijn elf
jaar geleden met twaalf kinderen van
Oost-Blokker boven Hoorn naar de
staat Sao Paolo geëmigreerd. Hun
jongste kind was toen een half jaar
oud. De oudste was twintig. Die zit
nu op een flink eigen bedrijf °P dezelf
de fazenda Ribeirao, waar de ouders
zijn begonnen en er zijn nog enkele
kinderen meer die er al op eigen erf
boeren. Dat hebben vader en moeder
met keihard werken voor elkaar ge
bracht.
Zo eenvoudig was dat niet. De heer
en mevrouw Groot dachten zaterdag
aan hun eerste huisje in de eenvoudi
ge stijl van het Braziliaanse platte
land, iets netter afgewerkt maar toch
in wezen even primitief als de hutten
waarin de Braziliaanse cabocJo leeft.
Aan boord van het Franse schip, waar
mede zij in Sao Paolo aankwamen wa
ren Nederlandse koeien meegekomen
en een fokstier. Groot was vooral vee
houder en fokker, maar hij is nu expert
in nog vele andere zaken. Zjjn vee is
nog altijd de trots van de fazenda,
maar dat is ook zijn mais en dat zjjn
ook zjjn prachtige sinaasappel- en
mandarijnentuinen en ziin soia-aan-
plant. Over dat alles heeft hij de boe
ren op „Ons Erf" uit eigen ervaring
veel kunnen vertellen. En ook me
vrouw Groot beantwoordde de vragen
over het leven onder de Brazilianen
en de verhoudingen van de Nederlan
ders tot de inwoners van dat land. Er
zijn nu ook twee jongens uit Neder
land met Braziliaanse meisjes ge
trouwd. Dat is een nog niet zo veel
voorkomende gebeurtenis, maar er is
toch een begin gemaakt.
Beiden waren er van overtuigd, dat
alleen door de samenwerking in coöpe
ratief verband de moeilijkheden in die
eerste jaren overwonnen konden wor
den. Vooral het vee reageerde en rea
geert nog steeds met vreemde ziekten
op het klimaat en het is gebleken, dat
ons zo uitermate geperfectioneerd Hol
lands stamboekvee in Brazilië de nei
ging vertoont in kwaliteit achteruit te
gaan. Maar nog altijd is het een zeer
lucratieve bezigheid om er met die
beste rassen te blijven fokken, mis
schien niet zozeer om de melkproduk-
tie, hoewel die naar Braziliaanse be
grippen onmetelijk is (een Braziliaan
se zeboe-koe brengt het niet verder
dan vier of vijf liter per dag), maar
vooral omdat er in Brazilië een grote
liefhebberij is onder de groot-grondbe
zitters om fokvee van de beste kwa
liteit op stal te "hebben. Men kan dan
heel jonge kalveren voor zeer hoge
prijzen aan deze heren kwijt. Een Hol
landse stamboekkoe brengt er gemak
kelijk 2500 tot 3000 op.
Veel goeds vertelden beiden ook van
de zusters Canonicessen van het H.
Graf, die er al die jaren tussen emi
granten hebben geleefd, de kinderen
les en godsdienstonderricht iiebben ge
geven en zich op wonderlijke manier
aan land en omstandigheden hebben
aangepast. In de Nederlandse gemeen
schap zijn al verschillende priester
roepingen ontstaan.
Mej. Mr. Brutel de la Rivière, die
enige tijd in Brazilië en ook op de fa
zenda heeft gewoond, wist zeer veel
goeds van de bevolking te verteilen.
Zij heeft o.m. alle vrees voor een daar
opkomend rassenprobleem kunnen
wegvagen. Ook vertelde zij van de
levenslust en de innerlijke beschaving
van dit volk, dat men in cultureel op
zicht niet moet onderschatten. Het zjjn
de dragers van een zeer oude christe
lijke cultuur van Portugese oorsprong.
Brazilië is daardoor naar de mening
van degenen die op „Ons Erf" uit
ervaring spraken, minder kwetsbaar
voor het communisme, dan menigeen
zou denken. Het is, al leeft men er
veel gemakkelijker, doordrenkt met
echt geloof en christendom.
Burgemeester J. C. M. Sweens van
Helmond die thans in Washington
vertoeft, heeft zondag getracht de
Amerikanen te vertellen, dat Neder
land niet in eerste instantie een land
je is, waar knusse mensen op klom
pen dansen op de muziek van een
draaiorgel, daarbij oppassend, niet op
die mooie tulpen te stampen. Hij schil
derde op de vergaderende conferen
tie van burgemeesters (en hoge ge
meente-ambtenaren) een beeld van
een hard werkend, zakelijk volk, wo
nend in een land vol rokende schoor
stenen.
Ook de heer Egbert Boer uit Al
phen aan den Rijn spande zich in om
de Amerikanen te vertellen, dat zij
een heel verkeerd beeld hebben van
ons land. De heer Boer zei, dat Hol
land (Michigan) een gemeenschap is,
die er vooral toe heeft bijgedragen, dat
de Amerikanen zulke vreemde ideeën
kregen over Nederland. Deze Ameri
kaanse plaats is een populair toeris
tencentrum, waar elk jaar een „tulip"-
feest wordt gehouden. Voorafgaand
aan dit feest is er een feestelijke
straatschrobberij, waarin ta1 van en
thousiaste burgers, onder wie ook de
huidige assistent-minister voor Afri
kaanse Zaken, uitgedost in wijde broe
ken en „houten schoenen" de straten
schoonmaken.
„Zo doen we niet in Holland", al
dus de heer Boer, die zelf het levende
voorbeeld is van wat Nederlanders wel
doen, omdat hij gespecialiseerd is in
elektronische rekenmachines.
n de trein, die zaterdagmiddag 5.14
uur van het station Hollands
Spoor in Den Haag vertrok naar
Rosenheim reden vakkundig
vastgesjord in een bagagewagen
zeven scooters mee, waarvan de trot
se bezitters een geriefelijk plaatsje
hadden uitgezocht in een van de rij
tuigen. Zij waren uit Den Haag, Delft,
Kralingseveer, Veenendaal en Borcu-
lo naar het H.S. gereden om als eer
sten gebruik te maken van de nieuwe
service van de Nederlandse Spoorwe
gen. De meesten hadden als vakan
tiebestemming Italië en zij waren
bijzonder gelulckig de eerste duizend
kilometers niet op hun tweewielertjes
te hoeven afleggen. Enkelen hunner
hadden de reis al eens eerder op de
scooter gemaakt en de ervaring had
hun geleerd, dat de heenweg „wel
om te doen is", maar de terugweg wei
nig aantrekkelijke kanten heeft. Nu
hun was voorgerekend, dat zij door de
scooter tot Rosenheim met de *rein
mee te nemen verder gaat nog
niet nog een aanzienlijk bedrag op
hun reisbudget konden uitsparen, had
den zij niet lang over hun beslissing
hoeven na te denken.
Canada In Toronto hebben dieven
vrijdag, een safe van een juwelenimpor-
teur opgeblazen en diamanten ter
waarde van naar schatting een half
miljoen dollar gestolen. De politie ge
looft dat de mannen zich in het ge
bouw van de firma hadden laten in
sluiten. (Rtr.)
WASHINGTON, 20 juni (UPI) De
eerste negerkardinaal in de geschiede
nis van (le katholieke kerk, Laurian
Roogambwa van Tanganyika, heeft gis
teren in Washington gezegd: „Het chris
tendom is het kostbaarste bezit dat
Afrika van het westen heeft gekregen."
Kardinaal Roegambwa sprak tijdens
een lunch van de Amerikaanse pers. Hjj
noemde de verspreiding van de chris
telijke invloed in Centraal-Afrika in de
afgelopen vijftig jaar „een fantastisch
verschijnsel". „In 1907, Iet wel 1907" al
dus de zwarte kardinaal, „waren er tn
Afrika maar 750.000 katholieke ehriste-
nen. Nu is dit cijfer de 20 miljoen ge
passeerd".
Kardinaal Roegambwa noemde de
invloed van het christendom op het
leven in Afrika groter dan men uit
nuchtere statistieken zou geloven.
„Hoewel maar elf procent van Afrika
christelijk is", aldus de kardinaal,
„heeft de geest van het christendom
zich over grote terreinen van het
openbare leven verspreid. Het feit
dat een meerderheid van a. intelligent
sia een goede christelijke opvoeding
heeft genoten, lijkt mij een van de
voornaamste bewijzen van deze in
vloed",
De Kardinaal noemde het onderwijs
als een van de grootste geschenken die
het christendom aan Afrika heeft gege
ven. „In een nog niet ver verleden wer
den de enige bestaande scholen in tro
pisch Afrika gebouwd en geleid door
missionarissen", aldus de kardinaal.
De katholieKe universiteit van Washin-
ton noemde hij het symbool van „de
levende missie-ijver, universaliteit en
eenheid van de katholieke kerk in de
wereld."
Kardinaal Roegambwa zei dat het
christendom Afrika heeft bevrijd van
eeuwenoude onderworpenheid aan bij
gelovige angsten en praktijken, dat het
Afrika de eerbied voor de elementaire
rechten van de mens heeft bijgebracht
en dat het Afrika heeft geleerd torg te
dragen voor de gehele mens, niet al
leen wat zjjn geestelijk en moreel wel
zijn aangaat, maar ook in lichamelijk,
economisch en sociaal opzicht.
Hoewel Afrika zeer grote dank is
verschuldigd aan „generaties van zich
zelf wegcijferende missionarissen", al
dus kardinaal Roegambwa, „is het
een gunstig teken dat de kerk een
eigen inheemse structuur aanneemt".
Zijn eigen verheffing tot het kardina
laat in 1960 noemde de kardinaal een
erkenning van de zijde van de kerk
van net belang van de 2500 inheemse
katholieke priesters die thans in Afri
ka werkzaam zijn.
Kardinaal Roegambwa vertoeft reeds
ongeveer een maand in de Verenigde
Staten, waar hij k'-^iolieke instellingen
van uiteenlopende aard in verschillen
de staten bezoekt. Tegen het einde van
deze week zai hij naar zijn diocees in
Tanganyika terugkeren.
Pakistan Fresiden' Ajoeb Khan
van Pakistan zai in juli een bezoek aan
de Verenigde Staten brenger om te con
fereren met president Kennedy. Het be
zoek zal duren tot en met 14 juli (UPI).
