cUcam
Lege flessen
Badstof
Tachtig procent J.M.J.-zusters in Indië inheems
Met zeven Nederlandse zusters
naar een gemengde school
in bisdom Mwanza
H
Spelletjes in
de auto
Kamerplanten
alleen thuis
Belangstelling voor:
S:
D
P
I
V'
ontharing
depilan
-VAKANTIE-PROBLEEM-
M A IZENA
DURYEA
urm in in
&YSMALGIN I
Uniek boekje
Uw
ïiiiti
PWL
DONDERDAG 22 JUNI 1961
ir—ifr-m ass m m
SPECIAAL tegen
menstruafie-pijnen
Onze haast
Wanneer een Indische bij het zien van de Rotterdamse Maas
tunnel reageert met: „What brains, and that for Holland!"
sta je als Nederlandse lichtelijk beduusd. In je onderbewustzijn
flitst een lampje op rood: Dit is Indië, onderontwikkeld land! Het is
het laatste wat je in de gegeven situatie, sightseeing met Indische
medezusters, verwacht.
Sinds 10 december („biting cold") verblijven twee, in Indië geboren
en getogen zusters van de Congregatie van JMJ in Nederland, om
zich op allerlei gebied te oriënteren, voor ze op 27 juni per Raptim-
vliegtuig naar Tanganyika vertrekken, bestemming: Mwanza.
Indië-Nederland-Tanganyika: een lange weg.
School voor allen
O
V? sv li
tjfge flessen zijn lastig als sta Door
maar hoe raak je ze l5^yerancier
Of *?rug te brengen b« de le produkt.
S"h»Verus t0 )a'on,hali'r'dranken heeft
^nPhZ°°n ^edisiint®e„r Contact Orgaan
«dviJ}et Consument; de afschaffing
van ret<?6VIa3h»ilage voof gedistilleerd
^tg6ei0ur:^ pAT^erschil tussen de
tien en de cent per fJps Z»U
^tekenen He' Consumenten Contact
rSaan heeft geantwoord, dat die maat
je] ochter Sccn voordeel zou opleve-
r'n want het on"emak }'ar> bet bewaren
thet het °og °,p "et statiegeld zou plaats
F'aken v°or 'le'; ongemak de flessen
•k'iit te raken. Het is namelijk de
t'raag bet bliivefld zal worden toe
gestaan aanzienlijke hoeveelheden oud
Xnswerk in de vuilnisemmers te depo-
t-en.
Jfit staat onder meer te lezen in het
^fvcrslag van het Consumenten Con-
L 1 Orgaan over 19G0 dat een opsom-
ïJ1? bevat van alle nuttige activitei-
;i4ufln het afgelopen jaar door dit insti-
tr;r,, verricht ten behoeve van de consu-
'ïjork Cemeld wordt daarbij dat nog in
bereiding is een nota over reclame,
w,)i'Iri de vraag aan de orde wordt ge-
of en in hoeverre de consument
Con n onverantwoorde reclame-metho-
fjr,moet worden beschermd. Een on-
Sv^ferp dat zeer in de belangstelling
•lr'rat. Lazen wij niet in het vakblad
k] r de Textielhandel dat een groot
V, renverkopend concern in Duitsland
,ij overheidswege een slagzin, een
Kreet" zegt men tegenwoordig, heeft
G»eter> .terugnemen omdat die te zeer
''et» su"iectieve interpretatie was van
«een er mee beweerd werd.
Advertentie)
I ttjH 10 TABLETTEN j
vakantie-pak voor alle zon
nige kusten ter wereld bestaat
vit een lichtblauw linnen jak,
nanr vtaarop het bloemencollier
staat Zuidzee-eüand-mode feestelijk
druk't en een broek van kleurig be-
Tn0fl badstof in een niet alledaags
lijk ef- Alles van badstof is makke-
is ppan pee. Nieuw voor het strand
drukt1 vVfdelig stel van badstof be-
liuee i ?- et schelpen, dat behalve een
lend - -1 »sPeelpak" en een losval-
tes hJ^sïe daarover heen een grote
Ojj
bevat
te
en een royaal badlaken om
het
str0Cj üggen. In Corsika aan
Veel ip za9en wij de
'a0en JLnsen die op
het zandstrand
een i te zonnen op een „rabane"
dunne raffia mat.inanr het r.nnc
zagen wij de vorige zomer
1
hiet ""nne raffia mat, waar het zand
then anPlakt, licht om mee te ne
'er j^dkkelijk oprolbaar en snel-
'"noe °9end dan de rulle badstof. De
fiivbroek, die aan de mondaine
daar ^kusten de toon aangeeft, doet
bat, hr mee aan de 'afi,e hiiile.
op rt„ de mode-ontwerpers weer
blij - bretels! En we waren juist zo
hiernn^ we die ku}ijt waren! Maar
Pez neemt de mode van St. Tro-
AFRIKA
INDISCHE RELIGIEUZEN VIA
NEDERLAND NAAR
Sister Lawrence Guwala, spreekt als moedertaal Telugu. Ze is onderwijzeres en bevoegd gidsenleidster (links).
Sister Lucy Chiranmal, afgestudeerd aan de universiteit van Nagpur, spreekt als moedertaal Malayalam (rechts).
au, sérieux.
ongeletterden, die in feite wel intelli
gent zjjn, een verlangen naar meer
kennis losgeslagen. Een reden waarom
de grote landeigenaars hun onderge
schikten liefst van elk onderwijs verre
houden. Verder is er de onvoorstelbaar
grote hitte die deze tochten allesbehal
ve tot uitstapjes maakt. Ze culmineert
in de maanden april-juni in tempera
turen van 40-48 graden Celsius, en legt
de energie hm, ook al omdat ze met
langdurigé droogte-perioden gepaard
gaat. Het zijn weken, waarin je geen
deurklink aan kunt pakken, en je han
den niet op de gloeiende tafel durft
leggen. Je slaapt in natte lakens ge
huld en wacht op koelte.
Mgr. Blomjous (voor de lezers van
De Tijd-Maasbode geen onbeken
de, sinds de artikelenreeks van Alb.
Welling over de missie in Afrika) heeft
aan de geschiedenis van de missione
ring een nieuwe pagina toegevoegd,
toen hij aan de zusters van JMJ, Ma-
riënburg. Den Bosch, die al sinds
1902 in Indië werken, vroeg, om In-
d'sehe zusters voor het onderwijs in de
Afrikaanse stad Mwanza.' Bij de paters
Jezuïeten kreeg hij een gunstig ant
woord op zun verzoek om Indische pa
ters 'oor dezelfde plaats in Afrika. De
reden an dit verzoek was de aanwe
zigheid van de grote groep Indiërs in
die stad: zy vormen er een vierde deel
an de bevolking.
De oproep om vrijwilligers voor Afri
ka sloeg de horizon van de Indische
zusters vlakweg uit elkaar. Zij waren
uiteraard niet, zoals de Nederlandse,
opgegroeid met de blik min of meer
ericht op missionair werk. Wel heb-
en ze volop deel aan het binnenlands
apostolaat in haar land. Doordat het
aantal kandidaten voor het religieuze
leven, zelts als men streng selecteert
met het oog op de beschikbare ruimte,
groot is, kan er aan een verzoek om
hulp vanwege de plaatselijke geestelijk
heid vrijwel altijd worden voldaan. De
ze hulp bestaat dan in het geven van
godsdienstonderricht in afgelegen dor
pen. Het znn de inheemse zusters die,
rv?0r. un kennis van de taal- en de
hltht »eit der bevolking, deze taak
nantoi aan kunnen. Bovendien is hun
fotsnT a2 - 80 Procent van het
zii overal hn, Ast01s in Indië> dat
fn r ilt,,, leeuwenaandeel hebben
hcids ^f, fnamh,eden- zowel in over-
ondergeschikte functies.
(F' Vm-nnGnlF n?Zi-ht de gelijken van
de Europesen. Of zy caste-leden zijn of
non-caste maakt bij de aanneming en
ook later, geen verschil. (Wel vragen
sommigen zich af, of de verhouding
even gezond zal blyven, zodra dc Euro
pese leden er niet meer zijn.) Omdat
tijdens de vormingstijd de Engelse taal
gebruikt wordt, is het wel nodig dat
de meisjes minstens een High-School-
opleiding hebben.
Wie mocht denken, dat er b(j het
voormelde godsdienstonderricht op tie
dorpen wat ouderwetse zieltjeswinnerij
gepleegd zou worden, komt bedrogen
uit. De kern van de nuchtere zaak is,
dat het voor de priester moeilijk is, tot
het niveau van deze analfabeten at te
dalen. Twee maal per week trekken
daarom een paar zusters naar een
dorp, bivakkeren in een daarvoor be
stemde hut, en als 's avonds de land
bouwende bevolking terug komt van
de akkers, geven ze godsdienstles, na
dat ze overdag de ronde hebben ge
daan voor de verzorging van de thuis-
liggende zieken. Idyllisch is dit werk
om vele redenen niet. De hyg'mis.a
toestanden bijvoorbeeld zijn er sle 'iter
dan in Tan- nvika. De bevolking is cr
onwetend, en als het aan de gron zit-
ters lag, moest het tot in lengte van
dagen zo blijven. Door het godsdienst-
onderricht-in-ruime-zin wordt bë veel
et zijn deze tochten die de in
heemse religieuzen reëel mis
sion-minded hebben gemaakt.
Persoonlijke eisen hebben ze niet.
Bescheiden luxe en comfort z-ön ze niet
gewend, want het land is arm, al heeft
Nehroe diverse vijfjarenplannen- ge
maakt, en ten dele gerealiseerd, om
het voedseltekort te verminderen. De
achterstand wordt langzaam ingelopen,
maar vooralsnog zal Indië geen over
vloed kennen. Het is in brede lagen
arm, maar draagt zijn armoe met de
gracie aan het oude cultuurvolk van
nature eigen.
De twee eerstgekozen Indische zus
ters, sister Lucy Chiranmal en sister
Lawrence Guwala, voelen zich in de
Nederlandse kloosters vanaf het eerste'
ogenblik thuis. De bedoeling van de
overkomst was: verbreding van blik
Dus worden er Nederlandse scholen en
bezienswaardigheden bezocht, her en
der contacten gelegd, en zwaar Kis-
wahili gestudeerd. Verder tast ieder
de instelling van de ander voorzichtig
af. Langzamerhand komen er punten
van verschil tussen oosterse en wester
se mentaliteit naar voren. Het is voor
al onze zakeltjk-actieve instelling, ons
(Advertentie)
Modern, snel en mild,
veilig en reukloos:
van Hamol uit Zwitserland
tube 1.50-2.95
Voor auto-rijdende vaders en moe-
aers, die er in de vakantie met wagen
F°9st °P uit trekken, is het dikwijls
d e °Pgave de kinderen onderweg
op aangename wijze bezig te houden.
Vooral als er lange trajecten afgelegd
moeten worden, wordt er van het ge
duld van de ouders zowel als dat van de
lieve jeugd heel wat gevergd. De klein
tjes zijn na een half uurtje meestal al
uitgekeken op de koeien en de schapen
en de bomen langs de weg, worden
hangerig, zeuren om ijsjes &n limonade
en vragen om de vjjf minuten „Zijn we
er nou nog niet. Aan de ouders is het
dan, om de kinderen af te leiden en de
plezierige vakantie-stemming niet te la
ten bederven.
Vooral voor deze ouders heeft ,,dr.
Lastpost" bij de N.V. Uitgeversmij Ruys
te Bussum een simpel boekje het licht
doen zien, waarin hij in een bestek van
amper zeventig bladzijden een aantal
al of niet bekende spelletjes-voor-onder-
weg heeft verzameld. Voor de aller
kleinsten zowel als voor de oudere jeugd
(envoor vaders en moeders ook!)
bevat het bundeltje een keur van aar
dige en eenvoudige spelen, uitermate
geschikt tijdverdrijf voor lange reizen
in auto, bus of trein.
Een handig boekje met een fleurig
plastic kaft dat, ook om de enkele prac-
tische wenken in het voorwoord, zijn
dienst wel zal doen.
T.v.T.
maken van reis- en tijdschema's die
als het ware buiten hun horizon ligt.
Een beetje dwaas vinden ze het alle
maal wel, maar ze zijn gewillig. Zijn ze
eenmaal overtuigd van de importantie
van een object, en dat duurt wel even,
dan putten ze het volledig en onver
moeibaar uit.
Sister Lucy, afkomstig uit de sinds
kort beruchte staat Kerala, afgestu
deerde van de universiteit van Nagpur,
spreekt als. moedertaal het Malay
alam, en daarnaast de algemeen In
dische taal, het Hindi, dat op de scho
len tegenwoordig onderwezen wordt ter
vervanging van het Engels. Beide talen
wortelen in het oude Sanskriet. Zij heb
ben elk een eigen alfabet en zijn van
een heel andere structuur dan het En
gels, dat op de High School wordt on
derwezen en op de universiteiten voer
taal is.
De moedertaal van Sister Lawrence
is het Telugu van de Andhra-staat. Een
ingewikkelde taal, waarvan men het
aantal van 16 klinkers en 40 consonan
ten nog kan uitbreiden door ze met
verschillende sterkte en intonatie uit
te spreken. De notatie van deze klan
ken valt weer niet te vergelijken met
die van het Hindi en Malayalam. Sis
ter Lawrence is volledig bevoegd on
derwijzeres en heeft bovendien talloze
cursussen gevolgd voor het vrije jeugd
werk. Haar ervaring bij het gidsen
werk (de beweging der Girl-Guides
bloeit in Indië) zal haar, naar ze
hoopt, van pas komen in Afrika.
Beider donkere huidskleur doet haar
hier aanstonds opvallen, zodat men
zich de reacties op de scholen wel kan
denken. Dit vormt voor haar helemaal
geen handicap om zich vrjj tussen de
jeugd te bewegen, zolang deze maar
geen angst aan de dag legt, dan trek
ken ze zich onzeker terug. Ook onder
scheiden ze zich door haar gracieus-
beheerste gang en gebaar. Bij de Euro-
pese leef ge woon tén hebben ze zich
wonderlijk-snel aangepast, maar ze blij
ven zichzelf, trots op de oude cultuur
en de jongste vooruitgang van haar
land. De lentelijke Keukenhot bijvoor
beeld deed ze onmiddellijk de vergelij
king maken met New Delhi niet zyn
prachtige parken, en ook de uitroep in
de Maastunnel zal wel in dit perspec
tief gezien moeten worden. Gewend
aan hun koninklijke kleding, de sari,
die ze onbeschrijflijk charmant, al
naar gelang streek en gelegenheid, op
velerlei manieren draperen, moet hun
de kleding der moderne Westeuropese
jeugd wel hobbezakkerig aandoen. Dat
ze zich hierover niet rechtstreeks uit
spreken is ie wijten (te danken?) aan
de mysterieuze dwang der Oosterse
etikette. Vraag je naar indrukken in
Nederland, met een vage nadruk op
wat hun hier niet bevalt, dan manoeu
vreren ze het gesprek altijd weer naar
de punctualiteit der treinen, de sociale
voorzieningen, de prachtige wegen, en
de zorg voor het misdeelde kind. Ook
het effect van de kale bomen in de win
ter „The trees are all dry here",
was verrassend, hoewel ze het ver
schijnsel van het vallen der blaren uit
schoolboeken kenden. Maar wérkelijk
versteld stonden ze pas, toen ze zagen,
dat er voor al ons veelsoortig vee grote
ompaalde weilanden waren. Het móét
ook wel een opmerkelijk verschijnsel
zijn, voor wie dagelijks het vee onbe
heerd langs de openbare wegen ziet
stappen.
eze twee zijn het dan die, mét
zeven Nederlandse religieuzen,
een school te Mwanza en een'
ziekenhuis te Kibara gaan leiden.
In Mwanza moet het een goed ge
outilleerde interraciale school worden,
die, met klooster, en internaat voor cir-!
ca dertig leerlingen, in het centrum
der stad ongeveer 2 ha. zal beslaan.
Het is een terrein dat aan de ene kant
aansluit op de Afrikaanse, aan de an
dere op de Europese wijk. In de derde
richting liggen de fantastisch-weelderi-
ge flats en villa's van de ongeveer zes
duizend Indiërs. Bouw en inrichting
van het klooster worden soberder ge
houden dan wat wij hier in Nederland
gewoon vinden. De Afrikaan is in dit
opzich erg gevoelig. Iets te veel in de
richting van het comfortabele (met
Afrikaanse maatstaven gemeten), we
denken aan huishoudelijke apparaten,
zou het aanzien dat de missie geniet,
gemakkelijk kunnen schaden. Met de
school liggen de kaarten anders. Mgr.
Blomjous stelt zich voor dat het er een
zal worden voor het westen van Tan
ganyika, zoals Dar-es-Salaam er een
heeft voor het oosten. Toch is het niet
het multi-raciale karakter waardoor ze
zich van andere scholen moet onder
scheiden, maar door het feit dat ze,
zowel ideëel als materieel, beter is dan
de andere. Begonnen wordt met een
vierjarige primary school, waar coë-
ducatie wordt toegepast. Hierop volgt
vanzelf de Middle School, ook vier jaar.
Het sluitstuk vormt de Secondary
School, die de voorbereiding moet zijn
voor een universitaire opleiding. Bui
ten schoolverband zullen de zusters ook
allerlei sociaal werk gaan doen: huis-
houd-, kook- en naaicursussen aan
vrouwenbezoeken aan gezinnengods
dienst-onderricht, en verder alles wat
zij in het grote teamverband der mis
sionaire werkers als haar deel toege
wezen krijgen.
Ten gerieve van ouders die veraf
wonen, en hun kinderen deze 'school
willen laten bezoeken (tot deze cate
gorie horen ook verschillende Neder
landse gezinnen) is naast de school een
klein internaat geprojecteerd. De voer
taal op de school, met interraciaal on
derwijzerskorps, zal Engels zijn, en
door streng selecteren zal goed onder
wijs geen utopie hoeven te heten. Deze
selectie vindt niet plaats in levensbe
schouwelijk opzicht: ook niet-katholieke
kinderen worden aangenomen. Het vol
gen van de godsdienstlessen is voor de
zen facultatief. Wel zullen heersende
maatschappelijke verhoudingen gewicht
in de schaal moeten leggen bij het aan
nemen van leerlingen. In geen enkel
geval mag de getalsverhouding in het
voordeel der Indische kinderen zijn. De
Indiërs hebben in Tanganyika het han
dels- en bankwezen in handen, en zijn
vaak schatrijk. Was dit quantum leer
lingen het grootst, dan zou de Afrikaan
zijn kinderen niet sturen. Om dezelfde
reden werd ook afgeraden een Indische
als hoofd aan te wijzen. In die functie
treedt nu een Europese zuster, met
onderwijs-ervaring onder meer aan een
middelbare school in Indonesië.
Multi-raciale scholen worden in Tan
ganyika niet van rijkswege gesubsidi
eerd. Mgr. Blomjous, die het weten
kan, twijfelt er echter niet aan, of de
Afrikanen zuilen het hogere schoolgeld
graag betalen, mits het niveau van de
school aan de verwachtingen beant
woordt. Dit in aanmerking genomen,
zou het onverantwoord zijn, zonder
meer omslag de praktijk van een school
in Afrika binnen te stappen. Daarom
doen de onderwijzeressen, Nederlandse
zowel als Indische, na aankomst in
Tanganyika eerst een half jaar stage.
Die begint in Tabora en wordt voortge
zet in Dar-es-Salaam. Na enkele maan
den gaat het per boot naar Mombasa
(Kenya) en tenslotte naar Nairobi, mid
den in het gebied der Mau-Mau. Zes
maanden lang kan er zo studie ge
maakt worden van de onderwijs-me-
thoden die speciaal in Afrika vrucht
baar zijn. Bovendien is het een kans
om te profiteren van veler ervaring,
en kennis te maken met, de Afrikanen.
Terug' in Mwanza staai de school er in
middels en begint het eigenlijke werk.
waarvan men veel vruchten verwacht
in brede kring.
Waar .momenteel in Tanganyika het
geboortecijfer hoog ligt in het ziekenhuis
van de doktoren Mol alleen al worden
jaarlijks 400 babies geboren), de hy
giënische toestanden steeds beter wor
den, en de immigratie toeneemt, is er
een voortdurende stijging van het leer
lingenaantal te verwachten. Inmiddels
hebben zich de eerste interne leerlin
gen al aangemeld: Caspar en Stephan
Mol, zoontjes van resp. dokter Ruud
en dokter Peter Mol uit Bukumbi. Zelfs
voegde dokter Peter onlangs aan deze
nabije toekomstmuziek nog een zeer
ver akkoord toe, door de geboorte te
melden van zijn dochtertje Christina
Kobula. (Kobula betekent: zacht regen
tje; zulks uit dankbaarheid oor de re
gen op haar geboortedag, na een tijd
perk van honderd dagen droogte).
Dat Nederlandse vrouwen twee nieu
we posten gaan betrekken op de akker
die de wereld is, valt, tegpn de ach
tergrond van het Nederlandse missio
naire verleden, in het niet. En dat is
goed. Maar dat Indië's kerk zo vitaal
is, dat ze van eigen oogst kan zenden
aan het minder bedeelde gebied is het
memoreren meer dan waard. Het is de
mooiste vrucht voor wie in de hitte en
schroeiende droogte van Indië werkten.
Koudweg verbluffend is het, dat dit mo-
gelijk is binnen zestig jaar.
Twee Indische jonge vrouwen zullen
haar hart en beste krachten geven aan
de vooruitgang van Afrika. Verschillen
de anderen wachten, om haar bij deze
taak te helpen. Eén eigenschap zal
haar bij het nieuwe werk uitstekend
van pas komen. Het is niet het ,,pole-
pole" (langzaamaan) van de Afrikaan,
maar haar geduld. Hardnekkig geduld.
Neen, Indisch geduld. En daarvan
heeft de Nederlander meestal geen
kaas gegeten.
ZR. THERESETTE, J.M.J.
Overpot van plasticdie de plant auto
matisch van water voorziet.
akantie en natuur horen bij elkaar.
Naarmate de mens meer aan de
stad met het zenuwslopend ver
keer woi"" uitgeleverd en zijn
woonwijze wordt teruggedrongen tot
het georganiseerde plekje flat, grijpt hij
die paar weken vakantie, waarin hij zijn
vleugels kan uitslaan, met groter gretig
heid naar de natuur. De rage om te
kamperen is de noodzaak om weer eens
gewoon Indiaantje te spelen. De natuur
laat zich goddank toch niet ver
jagen Waarom ook anders neemt de
vakantiehoudende mens mooie schelpen
mee naar huis van een strand-vakantie?
kleurige en glinsteiende stenen, ook
al zeggen de meer gematigden. ,.je bent
gek dat je je koffer volstopt met zulke
zware rommel". En waarom probeert
men (typisch vrouwelijke hobbie) stek
jes en plantjes die men in het land van
de vakantie-' v/erftochten uitgraaft, thuis
verder te doen groeien in een pot op de
vensterbank? Het is dat blijvend heim
wee naar de natuur. Naarmate we die
in het moderne leven verder uitbannen,
halen we haar (natuur is natuurlijk
vrouwelijk) ferventer binnen. En de
beperkte bloempotten met levensruimte
voor één enkele kamerplant zijn de mo
derne mens al niet genoeg meer. De
bloembak op pootjes zoals die nu
furore maakt, benadert meer het echte
stukje beplante grond.
Maar nu zitten we weer in die moei
lijke tijd, dat je kamerplanten, hoe dier
baar ze overigens ook zijn, een last
worden. Want wat doe je er mee als je
je huis sluit voor vakantie? Elk jaar is
het een probleem en het lijkt soms
makkelijker om voor zes kinderen een
onderdak te vinden dan om de zorg voor
zesentwintig kamerplaqten over te dra
gen!
Advertentie
maakt Uw groenten zo lekker.
TAFELZILVER
ystemen voor zelf-irrigatie zijn er
genoeg. Maar voldoen ze? Het
nieuwste op dit gebied is een vloei-
stift, die onder in de potopening
wordt gestoken en het water uit de
schotel opzuigt en in de potaarde voert.
De moeilijkheid is echter, dat de ene
plant meer verdampt dan de andere en
dat de ene plant dus ook meer water
nodig heeft dan de andere. Er zijn ook
holle plastic „veters" verkrijgbaar, waar
van binnen katoendraad doorheen loopt;
een soort pit, die men aan de ene kant
in een gevulde fles steekt (tot op de
bodem voor het leegzuigen) en waar
van men de andere gespleten uit
einden op de potaarde van enkele pot
planten legt. Ze zijn minder duur dan
het voornoemde apparaat. Maar in de
praktijk blijkt, dat ze de plant wel wat
rijkelijk bevochtigen. Als het bijvoor
beeld een hele vakantie zou regenen
wat de Heer verhoede is er kans, dat
de plant in de vochtige atmosfeer het
geschapen moeras niet overleeft. Wie
zijn planten liefheeft, moet tevoren min
stens met het systeem een generale re
petitie houden om de werking te con
troleren.
een glazen pot, een zoge-
„Provista"-pot, in de handel.
Moderne eettafel van Ravinet d'Enfert.
i ARIJS, juni, Sinds de meest be
kende Parijse zilversmeden een
tentoonstelling van hun werk
houden, is het een voortdurend
af en aangaan in de Rue Royale, waar
deze expositie in een voorname kunst
zaak is ondergebracht. Jong en oud
interesseert zich voor mooi zilverwerk,
vooral de vrouwen zijn gevoelig voor
een mooi gedekte tafel. En het zilver,
ondanks alle namaak waar de meesten
onzer zich nu mee moeten vergenoe
gen, blijft zijn aantrekkingskracht be
houden, ja die aantrekkingskracht is
zelfs toegenomen. Om het tafelzilver
tot zijn recht te doen komen werd op
deze expositie een aantal gedekte ta
fels opgesteld. Op die wijze kunnen de
bezoekers niet alleen zilver, maar ook
kristal, porselein en linnengoed be
wonderen, want de bekendste ontwer
pers daarvan hebben het hunne gedaan
om deze tentoonstelling tot iets heel
bijzonders te maken. Geen wonder dan
ook dat het storm loopt, want een zo
groot aantal fraaie tafels werd nog
nooit gelijktijdig getoond. De zilver
smeden zeggen dat ze deze tentoon
stelling houden met het oog op de
„Gezamenlijke Markt", waardoor de
douane langzamerhand zal verdwijnen
wat hun cliëntèle, naar ze hopen, zal
doen uitbreiden.
In hun eigen land zien de zilversme
den de belangstelling voor mooi zilver
herleven; ze schrijven dit toe aan twee
feiten, waarvan het eerste nog maar in
zijn beginstadium is en lang niet lot de
grote massa is doorgedrongen. Een der
zilversmeden beweerde namelijk, dat de
zeer goed gesitueerden minder animo
beginnen te hebben voor het buitenshuis
dineren, voor de weekends, kortom voor
het altijd plezier zoeken in een vreemde
omgeving en nu het eigen huis meer
gaan waarderen, zelfs weer thuis willen
ontvangen in plaats van in restaurants.
Dit geldt tot nog toe alleen voor lieden
voor wie het dienstboden-vraagstuk niet
bestaat. Voor hen die thuis ontvangen is
dan natuurlijk een mooi gedekte tafel
een eerste vereiste.
n de tweede plaats aarzelen de
Fransen niet meer tussen modern
en stijlzilver. Ze verkiezen nu weer
het laatste. Tafelzilver is niet1 iets
dat men zich iedere paar jaar opnieuw
aanschaft en in de moderne modellen
verandert de mode veel te snel. In de
jaren 1930-1939 werd veel modern zil
ver verkocht, maar na de oorlog hield
die verkoop nagenoeg op. Toch had de
smaak van het publiek zich wel enigs
zins gewijzigd, het verkiest nu groten
deels modellen in Lodewijk XIV- of
Lodewijk XV-stijl, maar zonder veel
ierelantijnc uitvoering is dus voor
een groot deel stemmiger. In tegen
spraak is hiermee de plotselinge voor
liefde voor „vermeil" (verguld zilver).
Tot voor de oorlog hadden de Fransen
in dè regel dessertcouverts en koffie-
lepeltjes van vermeil, maar daar bleef
het bij, tenminste bij de burgerij. Nu
tonen de zilversmeden verscheidene
tafels waar al het zilver door vermeil
is vervangen en waar zelfs onder het
bord, of dat nu een soepbord of een
gewoon bord is, een groter vermeil-
bord staat, waarvan de rand duidelijk
zichtbaar is. Als middenstuk doet in de
regel een soepterrine dienst, die na
tuurlijk niet gebruikt wordt en echt
een pronkstuk is. Eerlijk gezegd staat
zo'n vermeilservies een klein beetje
protserig, in ieder geval erg onrustig,
vooral, omdat er zwaar geslepen kristal
bij hoort.
Een moderne tafel zoals die van Ravi
net d'Enfert met kristal van Daum en
porselein van Bernardaud geeft daaren
tegen een weldadige rust waar de sobere
kristallen kandelaars nog toe bijdragen.
DINY K.- W.
Er is ook
naamde
door een bekende Nederlandse glas
industrie gemaakt in samenwerking mét
een Wagenings ingenieur, een „zelfbe-
dienings"-pot, die als overpot om de
bloempot automatisch voor de water
gift zorgt op de wijze, die men zelf
regelt.
eze vakantie-pot staat beschreven
in het bijzonder aardige en unieke,
jongste plantenboekje van de be
kende publiciste op dit gebied,
mevrouw A. C. MullerIdzerda. Dit
prisma-boekje dat een logisch vervolg
is op „Planten en bloemen in huis en
tuin" heeft tot doodeenvoudige titel:
„Meer kennis van bloemen en planten".
Maar die meerdere kennis is allesbe
halve alledaags en plantenliefhebbers
zullen er hun hart aan ophalen. Want
mevrouw Muller—Idzerda, die niet voor
niets het lidmaatschap van verdienste
heeft verworven van de Koninklijke
Nederlandse Mij. voor Tuinbouw en
Plantkunde, vertelt in deze Prisma
pocket hoe men zelf op huiselijke wijze,
ten pleziere van betere bloei en groei
van zijn kamerplanten, kan profiteren
van de nieuwste wetenschappelijke vin
dingen bij de plantenteelt.
Zo komt het stekken binnen een plas
tic hoes aan bod, het gebruik van mo
derne groeistoffen, het experimenteren
met kunstlicht in de wintermaanden om
bijvoorbeeld het afvallen van knoppen
bij een bekend plantje als het vlijtig
Liesje tegen te gaan en het doorgroeien
te stimuleren. Ook over de plantenteelt
zonder aarde, dus op water met be
paalde voedingsstoffen, de zogenaamde
hydrocultuur, geeft ze huiselijke bijzon
derheden. Er bestaan planken vol boe
ken over planten erf over tuinieren en
over de omgang met kamerplanten. Maar
er is een groot verschil of ze door een
man of door een vrouw zijn geschreven.
Een vrouw legt er haar persoonlijke
zorg en toeg'ewijdheid in en zal daar
door de liefhebster sterk aanspreken.
Mevrouw MullerIdzerda lééft met
haar planten en geeft haar veelzijdige
kennis en ervaring op aanstekelijke
wijze door.
oor bezitters van een oliekachel is
het verblijdend te vernemen, dat
volgens de ervaringen van deze
deskundige een oliekachel niet
nadelig hoeft te zijn voor de planten
binnen. En wij zijn blij nu ook eens te
lezen, dat veel zogenaamde klimplanten
eigenlijk als hangplant veel mooier zijn,
zo bijvoorbeeld de Ster van Betlehem,
die, ontdaan van de onnatuurlijke steun-
sels, een waterval van bloeiende ranken
is.
Wat de passiebloem betreft, die men
tegenwoordig meer en meer ziet als
kamerplant, in dit boekje wordt de raad
gegeven de potplant deze maand tegen
een zonnige muur buiten te zetten. Zelf
hebben wij het gewaagd vorig jaar een
passiebloem uit de pot in de volle grond
te zetten. Een kweker had ons geraden
om tegen de winter de ranken voor
zichtig los te maken en voor de over
wintering bijeen te leggen, bedekt met
dennetakken of blad. Als dank zit de
plant nu vol dikke bloemknoppen.
A. Bgl.
(Advertentie)
