Opstand in Oost-Duits land is
reële mogelijkheid
een zeer
Prikkeldraad verspert de
wegen naar de vrijheid
Bemiddeling
van Neliroe?
ENIG
TEN
Russische tanks worden gereed gehouden
GEHELE DAG SPANNING
IN VERDEELD BERLIJN
Honderden demonstranten
jouwen Volkspolizei uit
Dansstudio GRIFFIOEN i
NACHTELIJKE BERE JACHT
IN MAASTRICHT
„Max" verkiest na onbekende
hulp brutaal de vrijheid
ONVERWACHTE ACTIE MIDDEN IN DE NACHT
Het weer
DANSEN
f35.000 op lot
nummer 21681
DIERENPARK
WASSENAAR
MAANDAG 14 AUGUSTUS 1961
85ste JAARGANG No. 30901
(Van onze correspondent in Bonn) in Berlijn straten en wegen open ^Tste^w^rden6 left^rd001 de C°m"
BERLIJN, 14 augustus De te breken en betonnen palen de (Reuter) Bur emeester Brandt
Duitse Democratische Republiek, grond in te rammen, waarlangs heefteigisteravond verklaard,6dat in de
de communistische Oostzone van daarna prikkeldraad werd gesla- J?op van de zondag nog achthonderd
Duitsland, is sinds gisternacht gen. Van de tachtig zonegrens- os Ul se x u< e inKen cr,n zm
één groot concentratiekamp ge- overgangen zijn er nog dertien
worden voor de zestien miljoen overgebleven. Ook die zijn echter
Duitsers die er wonen. Met uit- niet meer toegankelijk voor de
drukkelijke instemming van de bewoners van de Oostzone. Voor
landen van het gehele communis- hen is het verkeer naar West-
tische blok heeft het Ulbricht- Berlijn (en daarmee naar het
regiem, in flagrante strijd met de vrije Westen) verboden. Westduit-
bestaande overeenkomsten, die sers en buitenlanders mogen nog
het vrije verkeer binnen de wel naar Oost-Berlijn. Dit moet
gehéle stad Berlijn garande- de communisten in Oost-Berlijn
ren, de zonegrens gesloten. Mid- als argument dienen voor hun
den in de nacht van zaterdag op stelling, dat zij toch eigenlijk
zondag begonnen manschappen niets hebben gedaan waarover de
van de „Volkspolizei" en van de Westelijke mogendheden zich
..Nationale Volksarmee" midden moeten opwinden.
Met een verbeten gezicht, zijn
automatische geweer in de aan
slag, staat een jeugdige „Vopo"
op wacht bij een van de prikkel
draadversperringen tussen West
en Oost-Berlijn.
'niniiiiiiiiiiiiiiiiiimniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiihii
Ook bij de beroemde Branden
burger Tor, aan de grens tussen
Oost- en West-Berlijn, kwam
zondagmorgen vroeg vrijwel al
het verkeer tussen de beide stads
delen tot stilstand. De Westber
lijners mochten nog wel Oost-
Berlijn in, maar de belangstelling
voor deze richting in het grens
verkeer was uitermate gering. Op
de onderste foto ziet men een
Oostduitse vader, die met zijn
zoontje de sectorgrens over rent...
in oostelijke richting. De vader
had zijn zoontje zaterdagavond
naar familieleden in West-Berlijn
gebracht, waar de jongen enkele
dagen zou blijven logeren. Zondag
morgen vroeg kreeg de vader van
de Volkspolizei toestemming zijn
zoon in West-Berlijn op te halen.
Haastig rennen beiden, langs de
Vopo's heen, terug naar huis
BERLIJN, 14 augustus (Rtr.,
U.P.I.) De definitieve schei
ding van West- en Oost-Berlijn
heeft gisteren reeds vele spannin
gen opgeroepen, niet alleen bij de
inwoners van het communistische
stadsdeel, maar ook bij de ruim
twee miljoen mensen die in het
westelijke stadsdeel wonen. De
Oostduitse „Volkspolizei", waar
van de leden bekend staan als
Vopo's, moest gisterenmiddag
traangasbommen gebruiken om
een menigte van tweeduizend
Oostberlijners te verspreiden, die
zich hadden verzameld in en bij
de Adalbertstraat. De Vopo's trok
ken hun gummiknuppels om vier
jongens terug te slaan, die zeer
dicht bij de gebarricadeerde zone
grens kwamen. De menigte aan de
andere kant werd door de West-
berlijnse politie uit elkaar gedre
ven.
$ee MORRIS 'êeforetjou êmj!
NYLON REGENJASSEN
Buien
Aan zee
ZONDAG
20 AUGUSTUS
?ARK:
aO
VOOR 'N GEZELLIG DANSSE1ZOEN
Zeer geïnieresseerd in
Zuid-Amerikaanse dansen
NU naar
AN 6 A TELEFOON 62405 HAARLEM
Morgen, feest van Maria
Hemelvaart, zal ons blad niet
verschijnen.
DE DIRECTIE.
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 2Q800 Postgiro 143480
öijKantoor Beverwijk, Zeestraat 50: telef. 4790
"'JKantoor en Red. IDmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
weclfe: 3. 3. w. Boerrigter en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN en W. Severfn.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren
ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week,
2.65 per maand, 7.90 per kwartaal
Voor klachten over de bezorging na 530 uur
's avonds tel. 21544.
Russisch
[hoofdkwartier
[Branden- I
[burger Tor
[Zóne-grensi
\nt movït
Kurfürstendomm]
[stalin Allee
[Stodhuis
MARIEN?
V FELDE,
Vrij Berlijn
Russische
controle
Hoofdwegen
Spoorwegen
Opvangcentrum
voor vluchtelingen
IJZEREN GORDIJN loopt
nu ook dwars door Eerlij»
ge-
"■i'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiii
""""•miiiiiiiimiininimiiiiiiimniiiiiiiiiiimiiimiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiimiiiniiiiimiiiinmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
slaagd West-Berlijn binnen te kom
Zij kwamen langs „geheime weger
door ruïnes, tuinen en door de rivier
Hazel. Van zaterdagmiddag twaalf u
tot zondagavond vijf uur zijn vierdi
zend vluchtelingen geteld.
Brandt zei voorts, dat hij de drie We
telijke commandanten van Berlijn hee
verzocht aan hun regeringen „energie
ke maatregelen" te vragen „opdat d<
communisten hun onwettige maatrege
len intrekken, die neerkomen op annex?
tie door de Sovjetzone van een dec
van het onder toezicht van vier state:
staande gebied". De Westelijke mac)
ten moeten erop staan dat Oost-Duit
land de maatregelen aai. de zonegrer
intrekt. Er moeten niet alleen maar pr<
testen geuit worden, aldus Brandt.
vluchtweg is voor de Oostduit-
S6rs thans afgesneden. In het laatste
etmaal voor de sluiting waren er nog
ongeveer 2.700 gekomen, een nieuw
öagreeord dat oorriamelflk was uitge
lokt door de zitting van de „Volks-
Kammer van vrydag j.l., waarin
reeds maatregelen werden aangekon
digd, die evenwel nog niet nader wa
ren jmschreven. Ook na de algehele
versperring van de zonegrens kwa
men trouwens nog meer dan achthon
derd Oostduitsers naar West-Berlijn.
Oost-Berlijn wekt nu de indruk van
een belegerde stad. De duizenden West-
berlijners, die na de eerste ochtenduit
zendingen van de radio naar de Sovjet
sector trokken, zagen op het Oostber
lijnse gebied vrachtauto's vol „Vopo's"
en „Volksarmisten". Westberlijners, die
NEW DELHI, 14 aug. (U.P.I.) Pre
ttier Nehroe van Indië heeft gisteren
tijdens een interview gezegd, dat hij een
Poging zal doen Oost en West nader tot
elkaar te brengen om de huidige inter
nationale spanning te verminderen. Neh-
f°e verklaarde beangst te zijn voor het
«nader komen" van een derde wereld
oorlog, nu de kwestie-Berlijn scherp is
Besteld.
Het blad „Link" gaf de woorden van
de
premier als volgt weer: „Ik zal alle
- etis voigt weer:
langrijke aangelegenheden met ie
jOtders van beide landen (Amerika en
bsland) bespreken en waarschijnlijk
ttge suggesties doen. De dreiging van
hon derde wereldoorlog is toegenomen
Ovp e' ik bet moeilijk vind om oorlog
poic, een kwestie als Berlijn vooi mo-
®ehjk te houden."
hiiiv?aar miin mening is wat achter de
Vaa i®6 crisis verscholen gaat veel ge
en Beide partijen zijn bevreesd
- wantrouwen elkaar Hieruit vloeit de
bewapening voort, waardoor het ge-
ar voor oorlog groter wordt naar
mate de tegenstanders het als moei-
bi„ gaan ondervinden een eenmaal
«genomen standpunt te wijzigen."
zich in de oostsektor waagden, kwamen
terug met berichten van Volksarmee-
tanks die door de straten patrouilleer
den, en van troepeneenheden, die rege
ringsgebouwen en andere belangrijke
centra bewaakten. Dit wijst er op, dat
de communistische machthebbers ook
zelf het gevaar niet onderschatten dat
zij met hun actie hebben uitgelokt, na
melijk dat de sentimenten in hun
machtsgebied overkoken, nu de veilig
heidsklep de mogelijkheid, die er al
tijd nog was om naar West-Berlijn en
de vrijheid te vluchten dicht is. Met
andere woorden: een nieuwe volksop
stand, zoals de Oostzone die op 17 juni
1953 reeds beleefde.
Door de maatregelen van de D.D.R. is
thans ook het spoor-, tram- en metro-
verkeer in Berlijn onderbroken. De sta
tions in Oost-Berlijn in de buurt van de
zonegrens zijn gesloten. De treinen rij
den door. Heel Oost-Berlijn is voor Oost-
Duitsers tot verboden gebied verklaard.
De Oostduitse staatsburger mag zijn
eigen „hoofdstad" niet meer bezoeken,
tenzjj hij daarvoor een speciale vergun
ning heeft en die krijgen alleen de
partijbonzen.
Natuurlijk is de transformatie van de
zonegrens tot een met prikkeldraad ver
sperde staatsgrens een flagrante schen
ding van de viermogendhedenstatus van
Berlijn, zodat het prestige van de Wes
telijke geallieerden rechtstreeks wordt
aangetast. Aan hen is het thans stap
pen te ondernemen om het vrije ver
keer tussen Oost- en West-Berlijn te her
stellen. In Bonn, Washington, Parijs en
Londen heerste gisteren sinds de vroege
morgenuren een geweldige diplomatie
ke activiteit. In Berlijn vergaderde de
stedelijke regering, de Senaat.
Burgemeester Brandt was afwezig
toen de machthebbers ln Oost-Berlijn
tot hun actie overgingen. Hij was op een
verkiezingsreis door de Bondsrepubliek
en vertoefde in Neurenberg. Hij vloog
onmiddellijk naar Berlijn terug. Bonds
kanselier Adenauer hoorde het nieuws
in zijn woning in Rhöndorf. Hij voerde
de gehele dag besprekingen.
Aan de Oostberlijnse stappen was
een uitnodiging van de landen van het
Pact van Warschau voorafgegaan. Zij
verzochten de „regering" in Oost-
Berlijn maatregelen te nemen om een
einde te maken aan de „activiteit van
agenten en spionnen tegen het socia
listische kamp" en de zonegrens te
sluiten. Het verkeer tussen de Bonds
republiek en West-Berlijn mocht daar
van evenwel geen hinder ondervinden.
Ulbricht heeft aan deze uitnodiging
onmiddellijk gevolg gegeven. Duidelijk
bleek dat zijn regering alles al dagen
had voorbereid. De betonnen prikkel-
draadpalen lagen klaar, alsook het prik
keldraad zelf. De bulldozers stonden pa
raat en in Oostberlijnse drukkerijen wa
ren de pamfletten gedrukt, die in Oost-
Berlyn werden verdeeld en waarin de
burgers alles over de nieuwe actie kon
den lezen.
Overal in West-Duitsland verschenen
extra-edities van de dagbladen De ra
dio gaf elk uur nieuwsbulletins. De te
levisie verzorgde geregeld uitzendingen
(Zie ook elders in dit blad)
Advertentie
DAGELIJKS TOT 8 UUR N.M. GEOPEND
Bijna de gehele dag door werden in
West-Berlijn, in de bnurt van de zo
negrens, betogingen gehouden. De le
den van de Volkspolizei werden voort
durend uitgejouwd. De Oostberlijners
deden daar onbeperkt aan mee. Toen
op een gegeven moment een officier
van de Volkspolizei, over de grensbar-
rieades heen, naar de Westberlijners
schreeuwde: „Ga terug! Dit is de grens
van een soevereine staat!", riepen de
Westberlijners in koor terug: „Dat ge
loven jullie zelf niet! Duitsland is één!
Duitsland is Duitsland! Er is maar één
Duitsland!"
In Oost-Berlijn hadden vele inciden
ten plaats in de nabijheid van de be
roemde Brandenburger Tor. Veertig Vo
po's dreven daar op een gegeven mo
ment een grote menigte Oostberlijners
terug. De betogers joelden toen eer. jon
geman werd meegenomen naar het po
litiebureau. Later verscheen de Volks
polizei ter plaatse met tien pantserauto's
en dertig vrachtauto's. De politie- en
militiemannen vormden een cordon en.
met hun wapens- in de aanslag, trok
ken zij op naar de demonstranten. Een
ofticier schreeuwde: „Ga weg of er zal
op u worden geschoten!' 'De betogers
kozen toen eieren voor hun geld en ver
spreidden zich, zij het langzaam en met
kennelijke tegenzin. Ook hier werd ge
roepen: „Dat geloven jullie zelf niet!",
toen de officieren zeiden, dat de grens
was afgesloten om een einde te ma
ken aan de „slavenhandel" naar West-
Berlijn.
In de arbeiderswijk Kreuzberg ga
ven Westberlijners een Oostduitse po
litieman, die bezig was met het aan
leggen van een prikkeldraadversper
ring, zonder omhaal een pak slaag.
De man werd door zijn collega's be
vrijd. Even later arriveerde de West-
berlijnse politie, die de groep West
berlijners uit elkaar dreef.
Een andere groep Westberlijners pro
beerde gistermiddag een prikkeldraad
versperring bij de Brandenburger Tor
neer te halen. Onmiddellijk namen de
Vopo's, met blanke bajonetten op het
geweer, een dreigende houding aan.
maar de Westberlijnse politie wist ook
hier de menigte tijdig uit elkaar te ja
gen. De Westberlijnse politiemannen
stonden gisteren wei voor een bijzon
der zware taak. Wellicht tegen hun
eigen overtuiging in moesten zij her
haaldelijk tegen „eigen mensen" optre
den. Het gehele politiecorps heeft nu
eenmaal opdracht gekregen incidenten
tussen Oostberlijners en Westberlijners
tegen elke prijs te voorkomen.
In de nabijheid van Oost-Berlijn zijn
gisteren ook Russische tanks gesigna
leerd. Reizigers, die van West-Duitsland
naar West-Berlijn reden, dus dwars
door het Oostduitse grondgebied over
de aangewezen routes, zeiden dat zij
op verscheidene plaatsen in de D.D.R.
troepenverplaatsingen hadden waarge
nomen. Sterke legereenheden, zowel
Russische als Oostduitse, schijnen zich
in de richting van Oost-Berlijn te bewe
gen.
Ook de Russische en Oostduitse auto
riteiten zijn kennelijk zeer bevreesd
dat de barricadering van de grens tus
sen West- en Oost-Berlijn een opstand in
Oost-Berlijn en in de gehele D.D.R. tot
gevolg zal hebben. Het Amerikaanse
opperbevel in West-Berlijn heeft de vijf
duizend Amerikaanse soldaten in dit
stadsdeel in staat van alarm gebracht.
Volgens de inlichtingendienst van de
V S. bevinden zich in Oost-Duitsland niet
mmder dan 4U0.000 Russische soldaten.
Terwijl het de gehele dag onrustig
bleef in de stad, kwam ook de interna
tionale politieke machinerie in bewe
ging. Een woordvoerder van het Ame
rikaanse ministerie van buitenlandse
zaken verklaarde, dat de V.S., Enge
land en Frankrijk bij de Sovjet-Unie
een krachtig protest zullen indienen te
gen de grensbarricadering in Berlijn.
De Amerikaanse minister /an buiten
landse zaken, Dean Rusk, noemde de
Oostduitse maatregel gisteravond een
„flagrante schending" van de afspra
ken tussen Oost en West. Bondskanse
lier Adenauer zei, dat de Bondsrepu
bliek samen met zijn bondgenoten de
nodige tegenmaatregelen zal nemen.
„De Westduitse regering houdt onwrik
baar vast aan haar doel: De hereni
ging van Duitsland in vrijheid", aldus
Adenauer.
Advertentie
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL .223596-
Verwachting tot dinsdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
Veranderlijke bewolking met op de
meeste plaatsen enkele buien. Matige
tot krachtige wind tussen zuidwest
en noordwest. Aanhoudend koel.
Dinsdag:
Zon: 5.23-20.05. Maan: 9.25-21.45.
Na de sombere zondag met vooral in
het noordwesten regen van betekenis
(Den Helder 12 mm) heeft het weer
opnieuw een wisselvallig karakter ge
kregen. Matige tot vrij krachtige wes
tenwind. Te koel strandweer. Overdag
ongeveer 17 graden, zeewater 17 graden.
Vooruitzichten: wisselvallig en te koel.
oO
(Advertentie)
toO «•OD'
Zaal open 8 uur Aanvang 8.15 uur
aO aO cO 30cO °0 °0 °0
MAASTRICHT, 14 aug. - De beer
Max, de eenzame bewoner van de bere-
kuil in het Aldenhoffpark alhier, heeft
verschillende Maastrichtenaren, onder
wie enkele hoge politiefunctionarissen,
alsmede de directeur van de Valken-
burge dierentuin, de heer E. Riant, van
zaterdag op zondag een slapeloze nacbt
bezorgd. Max had namelijk kans gezien
uit zijn kooi te ontsnappen, hetgeen niet
moeilijk was, aangezien een nog onbe
kend gebleven persoon de hangsloten
van de kooi had geforceerd en de ge
traliede deur ontgrendeld.
De beer verkoos de vrijheid en kuier
de naar de Tongerseweg. Daar nestelde
hij zich in een plantsoen. Een voorbij
ganger, de heer C. Claessens, die van
het station op weg naar huis was, werd
omstreeks één uur iets verdachts in het
plantsoen gewaar. Thuisgekomen waar
schuwde hij de politie, die op onderzoek
uitging.
In de tuin van de familie Knols aan
het Aldenhoffpark ontdekte de politie
Eindelijk, na een urenlange jacht wordt de beer Max in zijn kooi geloodst.
Max. Pogingen om de beer in de garage
van de familie Knols te lokken misluk
ten. Max ging er vandoor. Een achter
volging met auto's werd ingezet en de
achtervolgers, onder wie de heren W.
Telgenkamp en F. Rondagh van de stich
ting „Dierenpark Maastricht", slaagden
er in de beer in een omheinde tuin te
jagen.
Inmiddels was het reeds vier uur ge
worden en daar de Maastrichtenaren er
maar niet in slaagden, Max te van
gen, vroegen zij assistentie aan bij de
heer E. Klant, directeur van de Valken-
burgse dierentuin. Met vijf helpers, een
stel vangkooien en houten vorken ver
scheen hij spoedig ten tonele. Een Maas
trichtse poelier had even tevoren een
geschikte transportauto ter beschikking
gesteld.
De heer Klant dreef de beer een gara
ge binnen, waarna van de garage tot aan
de auto vangkooien werden uitgezet.
Enkele dapperen gingen aan de achter
kant de garage binnen en dreven de beer
naar de wagen. Met behulp van de vang
kooien werd Max tenslotte uit de auto
naar zijn vertrouwde „home" getrans
porteerd. De avontuurlijke berejacht was
daarmee ten einde.
Ofschoon de beer zich vrij rustig ge
droeg, duurde deze jacht toch nog tot
zeven uur 's morgens. Voor het geval
beer Max gevaarlijke stunts zou hebben
uitgehaald, hadden zijn achtervolgers
zich verzekerd van de hulp van met
karabijnen bewapende politiemannen.
AMSTERDAM, 14 aug. In de 559*
is een prijs van
35.000,gevallen op lot nummer
21681.
uiliilliiiiiiiiiiiiiiumiliiiiiiiiiMllliiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinii