ADENAUER VOLGENDE WEEK IN W.-BERLIJN Gedragslijn van Westen wekt veel ontevredenheid Kennedy lijdt nederlagen VALSCHERMSPRINGER IN ZACHT BEDJE ■mLBH Soekarno: beroep op Nederland Betrekkingen normaliseren na overdracht Nieuw-Guinea Adenauer weer over Brandt Kleine coaster in Eems gekapseisd Twee opvarenden vermist; alleen stuurman gered i SNETUF, REACTIE NA MASSAMEETING Russische kolonel verwerpt protest Irt het Huis en in de Senaat m 17 augustus-rede in Djakarta Passage uit brief in het Nederlands voorgelezen Het weer Drama in zware grondzee „Fatale politiek Studenten van Bonn vergelijken Kennedy met CHAMBERLAIN agyMHw» l èeè MORRIS êeforeyou Huif! Dezelfde middag- temperaturen NOG EEN VIERDE OPVARENDE? DONDERDAG 17 AUGUSTUS 1961 85ste JAARGANG No. 30903 BERLIJN/BONN, 17 augustus (Rtr., U.P.I.) In de loop van de volgende week zal bondskanse lier Adenauer een bezoek brengen aan West-Berlijn, zo is gisteren officieel in de Westduitse hoofd- stad bekend gemaakt. Adenauer liet dit nieuws publiceren nauwe lijks een uur nadat burgemeester Brandt tijdens een massale pro testbijeenkomst had gezegd, dat de Bondskanselier naar West- Berlijn diende te komen „om met eigen ogen de plaats gade te slaan, waar wordt beslist over het lot van het Duitse volk". Vele West- berlijners droegen tijdens deze protestmeeting grote borden mee, waarop zij als hun mening te ken nen gaven dat ook president Ken nedy van de Verenigde Staten zo spoedig mogelijk naar Berlijn dient te komen. „Kennedy nach Berlin!" is een slogan, die de laatste dagen in West-Berlijn steeds meer gehoord wordt. Vele Westberlijners zijn ontevreden over de, naar hun mening, zeer slappe reacties van het Westen op de eenzijdige actie van het Sov jet-blok in Berlijn. „Met papieren protesten komen we er niet!", riep burgemeester Brandt uit tijdens de protestvergadering van gisteren, die een enorme massa Westberlijners op de been bracht. Tijd niet geschikt Deuren dicht ff DJAKARTA, 17 aug. (Rtr.) President Soekarno van Indonesië heeft vanmorgen een beroep op Nederland gedaan Nieuw-Guinea vrijwillig en vreedzaam over te dragen. In een radiotoespraak van drie uur ter gelegenheid van de onafhankelijksdag zei de president in het Nederlands: „Er is niets waarnaar ik meer verlang dan zo spoedig mogelijk de Nederlands- Indonesische betrekkingen te nor maliseren en de hartelijke banden met mijn vrienden onder de Nederlanders te versterken zodra het probleem-West-Irian is opge lost." Confrontatie REGEN- EN TWEEDJASSEN Aan zee s wmmrnm Met kleine lading BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkantoor Beverwijk, Zeestraat 50: telef. 4790 wjfcantoor en Red. Umuiden: Leeuweriklaan 30 Telefoon 5790 W*eeM®: 3. 3. W. Boerrigter en Mr. W. A. M. van der Kallen. Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN en W. Severla NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter- hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMBNTSPRI3S 61 cents per week, 2.65 per maand, 7.90 per kwartaal. Voor klachten over de bezorging na 530 uur avonds tel. 21544. WASHINGTON, 17 aug. (UPI) Gis teravond heeft het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden president Kennedy een nederlaag bezorgd door te wei geren hem het gezag te verlenen lenin gen aan het buitenland te verstrekken op lange termijn. De weigering van het Huis draagt echter nog maar een voor lopig karakter. De uitslag van de stem ming was 197 tegen 185. De beslissing viel doordat het Huis een amendement goedkeurde van de Democratische afgevaardigde Saund (Californië). Deze stelde voor het hulp- Programma jaarlijks aan een onderzoek te onderwerpen. De Democratische leiders in het Huis *eiden dat zij later de kwestie opnieuw ®an het Huis zullen voorleggen en een hoofdelijke stemming zullen vragen. Bij ae stemming van gisteren werd niet aan elke afgevaardigde afzonderlijk zijn njening gevraagd. Ook in de Senaat, die zich eveneens met de hulp aan het ouitenland bezig hield, leed de president een nederlaag. Met 51 tegen 43 stemmen besloot de Senaat 800 miljoen dollar in mindering te brengen op het door de president ver langde bedrag BONN, 17 aug. (DPA) Studenten van de universiteit van Bonn hebben aan president Kennedy een paraplu ge zonden, die aan de voormalige Britse minister-president sir Neville Chamber lain zou hebben toebehoord. Chamber lain zou deze paraplu in 1938 in Ober- salzberg achtergelaten hebben. De studenten schrijven in een bege leidende brief: „Door uw terughoudende reactie op de gebeurtenissen in Berlijn heeft u, mijnheer de president, bewe zen momenteel de waardigste vertegen woordiger van dit symbool van een fa tale politiek te zijn. Khroesjtsjev heeft met deze actie aan u de vraag gesteld of u bereid bent de vrijheid van Ber lijn en daarmee de vrijheid van de Westelijke wereld met alle ter beschikking staande middelen daadwerkelijk te ver dedigen. Al zijn protestnota's hierop nog zo scherp gesteld, wanneer zij het enige antwoord zijn, betekenen zij slechts een verkapt: Neen!" Adenauer ontving gistermorgen een boodschap van premier Khroesjtsjev van de Sovjet-Unie. De boodschap werd hem overhandigd door de Russische am bassadeur in Bonn, Smirnov. De Inhoud van de nota is niet bekend gemaakt. De Westduitse minister van buitenland se zaken, Von Brentano, onthulde gister avond alleen dat Khroesjtsjev aan Ade nauer heeft laten weten, dat h(j geen nieuwe verslechtering van de toestand in Berlijn voorziet Adenauer zelf zei van zijn onderhoud met Smirnov, dat het zeer zakelijk was, maar zonder scherpte van toon. Zoals wij reeds meldden in een deel van onze vorige oplaag, heeft de Rus sische militaire commandant in Oost- Berlijn, kolonel Soloviev, het protest van de Westelijke garnizoenscommandan'en egen de baricadering van de grens tus sen West- en Oost-Berlijn verworpen. De kolonel noemde het protest „absurd" en verwees de protesterende garnizoens commandanten naar de regering van de Duitse Democratische Republiek, „want de commandant van de Russische strijd krachten in Berlijn bemoeit zich zo als de Amerikaanse commandant waar schijnlijk wel weet niet met de binnenlandse problemen van de D.D.R. en haar hoofdstad." Kolonel Solovioy noemde het Westerse protest een poging van de Amerikaanse commandant van Berlijn om zich te mengen in zaken, die uitsluitend tot de bevoegdheid van de regering van de D.D.R. behoren. „Indien u met deze brief het verouderde bezettingsregiem, dat de Amerikaanse autoriteiten in West-Berlijn kunstmatig in stand hou den, wilt uitbreiden tot het democrati sche Berlijn, de hoofdstad van de soe vereine Duitse Democratische Repu bliek, dan kan een dergelijke eis niet ernstig opgevat worden," aldus kolonel Soloviev. Inmiddels staat het wel vast dat de teleurstelling van de Westberlijners over het uitblijven van afdoende Wes terse tegenmaatregelen nog wel even zal blijven bestaan. Zeer betrouwbare diplomaten in Washington hebben gis teren meegedeeld, dat de regering van de Verenigde Staten de Westduitse suggestie om tot „krachtige tegen maatregelen" over te gaan, hebben verworpen. In Amerikaanse regerings kringen meent men dat de tijd hier voor niet geschikt is. De afsluiting van de zonegrenzen in de stad is geen bedreiging voor de be langen van het Westen in Berlijn, zo meent men in Washington, en ook al is deze afsluiting een duidelijke schending van het viermogendhedenstatuut inzake Berlijn, zij is voor het Westen niettemin een moeilijk uitgangspunt voor tegen maatregelen. Ken echte crisis om Ber lijn, waarbij het Westen niet werkeloos zou kunnen toezien, zou pas ontstaan als er wordt getornd aan de vrije verbindin gen van West-Duitsland naar West- Berlijn. Of het zover ooit zal komen is echter de vraag, omdat Khroesjtsjev duidelijk heeft gezegd dat de rechten van het Westen in West-Berlijn niet zullen worden aangetast. De Engelse regering is het, volgens diplomatieke kringen in Londen, geheel met de zienswijze van de Amerikanen eens. Hoe president De Gaulle denkt over de huidige situatie in Berlijn, is niet bekend. Het Franse staatshoofd heeft vandaag zijn vakantie onderbro ken en is naar Parijs teruggekeerd om als voorzitter van de commissie voor de nationale defensie over de toestand te beraadslagen. Ook premier Michel Debré heeft zijn vakantie onderbroken om deze vergadering te kunnen bij wonen. Gisteravond heeft de politie van Oost- Berlijn in alle Oostberlijnse huizen, die een uitgang hebben in Oost-Berlijn en een andere uitgang in West-Berlijn, de uitgang naar het Westen afgesloten en de sleutels meegenomen. Na de op stand van 1953 werd hetzelfde gedaan. In sommige huizen werd toen de toe gang naar West-Berlijn zelfs zonder meer dichtgemetseld. In de loop der jaren raakte het metselwerk echter los en de Oostberlijners openden de deu ren. De algemene verwachting is dat. nu de deuren weer op slot zitten, ook het metselwerk wel weer spoedig zal beginnen. 'Het Oostduitse Hooggerechtshof heeft gisteren een man en een vrouw tot twaalf jaar dwangarbeid veroordeeld wegens „slavenhandel". Hiermee wordt bedoeld dat zij Oostduitsers heb ben aangezet uit te wijken naar het Westen. Om dezelfde reden werd een jongeman veroordeeld tot zeven jaar en een vrouw tot anderhalf jaar dwang arbeid. In de afgelopen nacht zijn negen Oost duitse politiemannen en een lid van de fabrieksmilitie, die de Oostberlijnse sec tor bewaakten, naar West-Berlijn uitge weken. Zij stonden op verschillende plaatsen op wacht, aldus heeft een woordvoerder van de Westberlijnse po litie meegedeeld. Britse troepen hebben het Russische oorlogsgedenkteken in West-Berlijn met prikkeldraadversperringen omgeven. Bij dit monument zijn in de dagen van de Berlijnse blokkade en de Hongaarse opstand heftige anti-russische beto gingen gehouden. Het gedenkteken wordt overigens nog permanent be waakt door een groep gewapende Rus sische militairen. De Oostberlijnse politie heeft drie splaatsen bekendgemaakt waar Westberlijnse automobilisten zich thans moeten vervoegen voor een vergunning voor toegang tot Oost-Berlijn. Vandaag is onder de ongeveer twee miljoen leden van de Oostduitse com munistische jeugdorganisatie een cam pagne begonnen voor dienstneming in het Oostduitse leger. FRANKFORT, 17 aug. Volgens fi nanciële kringen te Frankfort stijgt in verband met de Berlijnse crisis de prijs van gouden munten in West-Duitsland. Deze kringen deelden mede, dat 20- markstukken, die tot het afgelopen weekeinde voor DM 66,50 gekocht kon den worden, dinsdag in prijs stegen tot DM 70.50 en woensdag fot DM 73. De baargoud-prijzen zijn iets gestegen. Voor een staaf van 1 kg was de prijs DM 4910 tegen dinsdag DM 4900. ff Tijdens de grootste militaire oefening, Swift Strike geheten, sedert 1941 in de Verenigde Staten gehouden, werden ter "oogte van Cheraw 995 valschermspringers neergelaten. Zoals op de foto goed te zien is, kwam een van de parachu- nsten bovenop het valscherm van een van zijn makkers terzcht. Hij vond aldus een zacht hemelbed. Overigens kwamen beide mannen behouden op de grond. De president zei dat hij citeerde uit een brief die hij onlangs in Wenen aan een Nederlandse burger had geschre ven. Hü wilde thans de inhoud van de ze brief direct tot het Nederlandse volk richten, zei hij. In de brief aan de niet met name ge noemde Nederlander wordt gezegd: „Ik ben zeer erkentelijk voor het ini tiatief dat u hebt genomen om het pro- bleem-West-Irian zo spoedig mogelijk op te lossen... Ik verzeker u dat ik u volledig zal steunen bij het tot stand brengen van iedere bijeenkomst die ge baseerd is op de overdracht van het be stuur van West-Irian aan Indonesië." De Indonesische president ging voort: „Op deze manier heb ik de oplossing van het probleem-West- Irian, dat een doorn tussen onze beide volkeren is geworden, in een nieuw stadium gebracht." Het Indonesische volk voelt in het diepst van zijn hart, dat West-Irian een deel is van zijn vaderland. „Is er een Nederlander, ja zelfs een enke le Nederlander, die zou dulden dat Limburg door een ander volk wordt bezet of dat Friesland wordt gekolo niseerd?", aldus Soekarno. „Ik kan nog wel even geduldig blij ven maar het Indonesische volk kan dat waarschijnlijk niet. Men kan het Indonesische volk niet vragen zelfs nog maar een paar jaar te vachten." „Wanneer het geduld zijn grens heeft bereikt dan vrees ik dat onze politiek van confrontatie moet worden gevolgd door een zelfs nog krachtiger politiek", aldus de president die de kwestie- Nieuw-Guinea ter sprake bracht tegen het eind van een rede onder de titel „Revolutie Indonesische socialisme nationaal leiderschap". De toespraak was voornamelijk gewijd aar. binnen landse aangelegenheden. Soekarno zei voorts, dat de Indone siërs zich sterk voelen en ook sterk zijn en dat zij overzee vrienden hebben bij duizenden miljoenen. De soevereiniteit over Westelijk Nieuw-Guinea ligt wette lijk reeds bij Indonesië en de Indone siërs zien reikhalzend uit naar de dag, waarop hun roodwitte vlag zal wappe ren boven Westelijk Nieuw-Guinea „en als God wil, komt die dag thans na derbij", aldus Soekarno. Verenigde Staten. De Amerikaan se minister van buitenlandse zaken, Dean Rusk, is zo druk bezig met bui tenlandse politieke problemen dat hij de bruiloft van zijn zoon op 24 augus tus niet zal kunnen bijwonen. (Rtr.). Polen In Polen zal een lid van Jehova's getuigen terechtstaan, ver dacht van het drukken van tegen de regering gerichte pamfletten en boek werkjes. (Rtr.) Wat de binnenlandse politiek betreft spoorde Soekarno aan tot stappen in de richting van het socialisme en verde digde hij het deelnemen door communis ten in regerings-instellingen. Hij waar schuwde tegen te veel vertrouwen in opstandelingen, die zich kort geleden hebben overgegeven en legde er de na druk op, dat de strijdkrachten een werk tuig moeten zijn van de regering, en niet andersom. De president bestreed ook „de vrees voor de communistische boeman". Hij zei: „Niemand heeft het monopolie van onze revolutie, we behoe ven niet bang te zijn voor een natio nalistische of een islamietische of een marxistische inslag in de revolutie, ook al wordt dat duizendmaal communisme genoemd. Waarvoor men wel bang moet zijn is het conservatisme, „de dogmatiek en de onverdraagzaamheid in die be wegingen". Later kwam Soekarno nog terug op het woord „confrontatie" dat hij had gebruikt. Hij zei: „Wü voelen ons sterk genoeg voor een confrontatie met de Nederlanders op alle gebieden en in elk opzicht. Te Me dan heb ik onlangs uitge roepen: Hier zijn wij, waar bent u? Dit was een duidelijke illustratie van Een enorme menigte Westberlijners verzamelde zich gisteren voor het plein bij het stadhuis om te pro testeren tegen de Oostduitse maat regelen in Berlijn. De inwoners van het vrije gedeelte van de stad voerden grote borden mee, met teksten erop die hun mening over de actie van de D.D.R. en o er de, naar hun mening, slappe hou ding van net westen duidelijk deden uitkomen. Enkele van de teksten waren: „Kennedy nach Berlin!"; „Wo ist der Kanzier? Spielt er Boccia?"; „Vom Westen verraten?"; bundestag nach Berlin!"; enzovoorts. De betogers wer den toegesproken door een geladen bur gemeester Brandt. BONN, 17 augustus (Reuter) Tij dens een verkiezingsrede. die hij gis teren hield in Bonn. heeft dr. Adenauer zijn opmerking over Brandt, die h(j maandagavond maakte, verdedigd. De kanselier haalde opmerkingen van Brandt aan. waarin deze de C.D.U. aan viel, en zei: „Deze opmerkingen heb ben mij kwaad gemaakt". Adenauer herinnerde er aan, dat hij maandag had gezegd: „Ik ben van mening dat als ooit een politieke tegenstander met de grootste consideratie is behandeld het wel de heer Brandt, alias Frahm, is". Adenauer zei, dat enkele Duitse en ook „cbe Engelse bladen die tegen de aanwezigheid van Duitse troepen in Engeland hebben geageerd" hem over deze opmerking hebben aangevallen. Hij voegde er aan toe: „Het is verve lend dat de Engelse bladen suggereren dat ik over Brandts afkomst heb ge sproken. Ik heb alleen gezegd dat nfj zqn naam verscheidene malen veran derd heeft, zoals hijzelf openlijk zegt". Burgemeester Brandt heeft gisteren meegedeeld, dat hij de ruzie met Ade nauer maar lieveT wil vergeten. Advertentie BARTEUORISSTR. HAARLEM T£L 13439 LEIDSESTRAAT (Bü KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 22359c Verwachting tot vrijdagavond (opgemaakt te 11.15 uur) Koude nacht met opklaringen. Mor gen half tot zwaar bewolkt met plaatselijk enige regen. Zwakke tot matige wind uit westelijke richtin gen. Overdag ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag. Vrijdag: Zon: 5.28-19.59. Maan: 12.44-22.58. Morgen tijdelijk slecht strandweer met enige regen en een matige tot vrij krachtige zuidwesten wind. In de mid dag 16 a 17 gr. zeewater 17 gr. Vooruitzichten: achter de depressie die morgen de Noordzee bereikt zater dag weer opklaringen maar nog te koel en onbestendig. max mlr. -.eersj Station Weei temp temp afgei gisteren >A HUI Berlijn zw. bew. 17 9 München regen 17 9 2 Züricb regen 16 10 13 Genève regen 20 11 1 Wenen half bew. 20 7 2 Belgrado regen 17 12 17 Rome onbew. 28 14 0 Ajaccio half bew. 25 13 Mallorca licht bew. 28 17 0 PRESIDENT SOEKARNr wat wij bedoelen met onze politiek van confrontatie en jewijst, dat wij ons sterk voelen", aldus Soekarno. Na de radio-toespraak legde Soekarno de eerste steen van een 120 meter hoog nationaal monument, door hem zelf ont worpen. In dit gebouw zullen worden on dergebracht een „museum van de revo lutie" en een theater. Op het dak komt een tien meter hoge eeuwige vlam. (Zie vervolg elders in dit blad) EMDEN, 17 aug. De kleine Gro ninger kustvaarder „Hunze VI" van 140 ton is woensdag zoals wij in een deel van onze edities berichtten in het begin van de middag bij het Duit se waddeneilandje Langeoog, voor de j kust van Oost-Friesland, in een zware grondzee op een kant geworpen en ge kapseisd. De ramp voltrok zich in twee minuten. Twee leden van de beman ning worden vermist. Een opvarende is, toen het schip bij een zandbank aan de grond was ge raakt, met snijbranders uit de romp bevrijd. Hij is met een hefschroefvlieg- tuig van het Westduitse leger naar een IIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllllllllilllHllllilllillllIllllllllllllllllllllllllll- Het water in de monding van de Eems is tot rust gekomen. Slechts een zielig to van het Groningse rampscheepje Hunze VI steekt uit boven de vredige kabbeling van het water, dat kort te voren de verraderlijke grondzee vorm de die de coaster ondersteboven sloeg. v„;. -- .„•je ziekenhuis op de vaste wal gebracht. De kapitein, de 64-jarige E. Karei en de 31-jarige matroos H. Hesling, beiden Groningers, zijn vermoedelijk met het stuurhuis in de golven verdwenen. Nog Ln de vroege avonduren zocht een helt kopter van het Duitse leger naar de mannen. Men had echter de hoop om hen nog te vinden al opgegeven. Toen de redders het schip bij de zandplaat naderden, hoorden zij uit de romp klopsignalen. Met snijbranders is een opening gemaakt. Men vond zo de 41-jarige stuurman C. Troost, afko;m- stig uit Leek (Groningen). Hij was vol komen uitgeput en werd met een hef- schroefvliegtuig overgebracht naar het ziekenhuis in het plaatsje Esens. Zijn vrouw in Leek liet hij onmiddellijk een telegram zenden, dat zij zich niet onge rust moest maken. Zijn toestand is met zorgwekkend. Aanvankelijk werd bericht, dat er vier mensen aan boord van de kust vaarder waren geweest. Vermoedelijk is dit niet juist. Er bestaat echter een kleine kans, dat een van de leden van de bemanning een passagier voor een vakantietochtje heeft meegenomen. Het verongelukte schip verzorgde een ge regelde dienst tussen Groningen en Hamburg. Het was op weg naar Gro ningen met een kleine lading, veertien ton stukgoed. De „Hunze VI" is eigendom van de rederij „Lemmerboot", een dochter maatschappij van de „Groninger Beurt vaart N.V.". Het scheepje is in 1929 gebouwd. Een van de leden van de directie van de N.V. is woensdagavond per vliegtuig naar Duitsland vertrokken om zich ter plaatse van de situatie op de hoogte te stellen. Vandaag zou een deskundige van de „Groninger Beurtvaart N.VT" naar Langeoog vertrekken om daar na te gaan hoe het schip kan worden ge borgen. Volgens waarnemers van de kust van Oost-Friesland heeft zich woensdag morgen half elf een ontploffing op de kustvaarder voorgedaan. De rederij neemt echter aan dat het zeer licht geladen schip door de zware grondzee in de monding van de Eoms in moei lijkheden is geraakt. Dit is ook de lezing van de bemanning van de red dingsboot van Langeoog.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1961 | | pagina 1