Geen ongerustheid over de Nederlandse emigranten op teders ffpt Bredase huisvrouwen van losse melk verstoken DRS. SPEEKENBRINK COMMANDEUR O.N. Beroep van V.S. op Parijs en Tunis Fel woordengevecht tussen Stevenson en Rus Morozov KAUWGOM ATLANTISCHE OCEAAN is de bakermat van alle beruchte OCEAANDEPRESSIES Die hun stempel flink op deze zomer hebben gezet D 0 Australische bisschop zet hun situatie uiteen Vijftig jaar filmen C. H. Tuyn Vrijwel geen last van werkloosheid Niet langer meer in het kannetje Ministerie bemoeit zich met actie van zuivelinrichtingen Pax Christi voettocht Kardinaal bezoekt Rotterdamse groep Luxe-brood in Den Bosch twee cent goedkoper Kantoorhouder na wroeging naar de politie Algemene Vergadering V.N. MLJ Slachtoffer Hunze VI Grote belangstelling begrafenis kapitein arbeiders gewond in rubberfabriek deksel schiet los van een stoomketel Gnder auto gedood KLM LANDT NIET MEER IN COLOMBO Keuringseisen voor bromfietsen MAPLE LEAF Kapitale boerderij in Oldenhage uitgebrand Twee jonge Duitsers over de grens gezet Acht mille boete voor belastingontduiking Salarisver ho gin gen onderwijzend personeel K.B.'s verschenen Fazanten gaan dood in zware regenval WOENSDAG 23 AUGUSTUS 1961 PAGINA 5 NEW YORK, 23 aug. (Rtr.) De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft gisteren het debat over Bizerta voortgezet. De Amerikaan Adlai Stevenson verklaarde dat Frankrijk onaf hankelijkheid heeft verleend aan gebieden, die samen even groot zijn als de landen die de Sovjet- Unie onderworpen heeft. Hij had veel kritiek op de verklaring, die de Russische gedelegeerde maan dag heeft afgelegd. De Rus deed toen een aanval op het westen in verband met de militaire bases in de wereld. Ruslands legers, zo zei Stevenson, zijn nu, zestien jaar na de oorlog, nog steeds in Polen, Oost-Duitsland, Hongarije en diverse andere landen. Er zijn soevereine landen geweest, die zich tegen de Russische strijd krachten op hun grondgebied hebben verzet, maar die soeve reine landen werden prompt weg gevaagd. ltèd?„N HAAG- 23 aug. (KNP) De be- tot^Ssbeperking welke in Australië KV, remloosheid heeft geleid, raakt de Wnia dse emiKranten bijna niet. Ont- te> ??,en..en vluchtelingen worden ech- ïeiB wel getroffen. Na alles wat ai Uitgeweken of uitgewezen mensen fevn? doorgemaakt, voelen zij de ®te S?n van tijdelijke werkloosheid Maar dat geldt niet voor Neder- 1 emigranten. Dit heeft mgr. Geor- 14,.. Crennan, die korte tijd in ons dj Verblijft, meegedeeld. Mgr. Cren- is de directeur van de Federal Immigration Committee in Syd- Ca*t'ho>s de directeur van de Federal 7 ijei;__„B kolieken voor de katholieke immi- W ,mmlRratl0n Committee in syd- k&tti uelast met de zorg der Australische 0U voor do Iraflinlinlrn ïmmi. ."ten in dat land. in verband met een zekere ongerust- toew} Nederland over het lot en de ^«omst van geëmigreerde familie en (Advertentie) STUKS i ^KONINGEN, 23 aug. Onder grote j..'angstelling is dinsdag op de begraaf- jljuts 'Selwerderhof' het stoffelijk over- fea ter aar<ie besteld van de 64-jarige jMntein Elzo Karei van de Groninger ustvaarder „Hunze VI". Dit schip is jarige week, toen het uit Hamburg on- tjJTjveg was naar Groningen, bij het ^Jjjtse waddeneilandje Langeoog door ga Zware grondzee gegrepen en ver- Ij:?'1' Alleen de stuurman C. Troost, die uren in het gekantelde vaartuig flno-Qcln+nn Irnn n'nrd Pil OPrnil Von (C opgesloten, kon worden gered. Van gp 3l-jarige matroos H. Hesling is nog n spoor gevonden. Het stoffelijk over- gA°t van de kapitein spoelde aan op het t and van Piekeroog er werd zaterdag vonden. j. Reeds bijna veertig jaar was de heer bfTei in dienst van de „Groninger j^Urtvaart" N.V. Directeur H. Hen- 6elfSen van 'IR bedrjjf noemde de om- ««omen kapitein een zeeman in hart en j>etr5n' die rustig en met groot plichts- <5®* zjjn werk heeft verricht. ®toe£ WeS naar de begraafplaats trok de gp»®! langs het gebouw van de „Gronin- i^^Beurtvaart". Daar werd front ge- HAAG, 23 augustus Dinsdag- ÖMjdug zjjn hier op de vulcaniseer-af- zes arbeiders gewond, toen het WjJ?' van een stoomketel losschoot. De feh 'Jers werden door de luchtdruk te- ijL de grond geslagen. Vier van hen 'rms.ln een ziekenhuis opgenomen. Hun <Wland is redelijk. Twee anderen kon- dsn' na in het ziekenhuis te zjjn verbon- q' haar huis worden vervoerd. de materiële schade is nog niets s4' x» Naar de oorzaak van het onge- a Prdt een onderzoek ingesteld door iVej^beidsinspectie en door het stoom- Vhffi?GEN (L->, 23 aug. De 37-jarige (L.) ,er P. Verhovens uit Siebengewald r°tOfi Eier dinsdagmiddag met zijn >eden is tegen een stilstaande auto ge- £®^eiL*man moet op slag dood zijn deviB.» Bet ongeval geschiedde tijdens se regenval. j°hwP?®?GEN De 64-jarige land- hsda Spijker uit Vriezenveen is WotSeifavor(d, toen hij met zijn fiets ®®h hing linksaf sloeg, gegrepen door V.'as rfhi achteropkomende auto. Hij °P slag dood. *Chtt,\?EE?^ Dinsdagavond is de ®chapt?uarige B- M- G- Homijn op de S?h o-el ,gerweS met zijn scooter tegen Per geparkeerde vrachtwagen gereden, bet sthS' t eevambulance werd hij naar overgebracht, h hort na aankomst is overleden. kennissen, verklaart hij met nadruk, dat de Nederlandse emigranten vrijwel geen last van de naar zijn inzicht tij delijke werkloosheid hebben. Zowel uit de rapporten van de diocesane com missies als uit de mededelingen van de parochie-geestelijkheid blijkt dat de Ne derlandse katholieken bet redelijk goed maken: verzoeken om hulp en steun hebben de commissies vrijwel niet ont vangen. En als dit het geval is met de katholieken zal het zeker ook zo zijn met de andersdenkenden. Mgr. Cren- nans' contact met de good-neighbour- councils heeft hem dit trouwens duide lijk gemaakt. De Australische prelaat schrijft dit relatief geringe aantal werklozen onder de Nederlanders toe aan hun kwalitei ten en hun deugdelijke voorbereiding op de mogelijkheden die Australië biedt. Nederlanders hebben een goede naam; hun Engels is bet-r dan dat van de an deren. Zij vormen in dit opzicht inder daad een uitzondering. Hierbij komt mgr. Crennan legt hier de nadruk op dat de Nederlanders in elk opzicht een deel van de bevolking van Australië uit maken. „Zij hebben zich met de Austra liërs verenigd, wat tot gevolg heeft dat men hen graag ziet en ik overdrijf niet, ik weet het uit ervaring hen niet wii missen" Mgr. Crennan beaamt dat zijn land thans een groot aantal werklozen telt; naar Australische maatstaf althans. Volgens Europese normen is de arbeids reserve allesbehalve groot. Bovendien, die werkloosheid is maar tijdelijk. „Ons potentieel is", zo zegt hij „zo sterk en zo groot dat de huidige situatie moet worden beschouwd als een snel voorbij gaande inzinking in de ontwikkelings gang van een jong land dat een schitte rende toekomst voor zich heeft. Reeds nu zijn er tekenen dat het dieptepunt is gepasseerd". (Van onze correspondent) BREDA, 23 augustus Het ministe rie van Economische Zaken stelt een onderzoek in naar de gang van zaken bij het stop zetten door de grote Breda se melkinrichtingen van de verkoop van losse melk, waardoor de huisvrouwen worden gedwongen in flessen te kopen, wat haar komt te staan op een extra uitgave van vier cent per liter melk. „Wanneer mocht blijken, dat de daar over in de dagbladen verschenen be richten juist zjjn, zal het ministerie in overleg treden met de direkties van de melkinrichtingen, waarbij in eerste instantie de vraag aan de orde zal ko men of de genomen maatregel strijdig kan worden geacht met het prijsstabili- satie beleid van de regering, aldus het departement. Verwacht wordt, dat kort nadat de bakkers in Breda op hun vingers zijn ge tikt wegens een geruisloze prijsverho ging nu ook de melkinrichtingen bak zeil zullen moeten halen. De gronden waarop de verkoop van losse melk werd stopgezet, waren louter van hygi ënische aard, blijkens de mededelingen van de betrokken directies. Medegedeeld werd ook, dat de Warenkeuringsdienst achter de maatregelen stond. De Wa renkeuringsdienst uit Dordrecht, waar onder Breda ressorteert, heeft echter met een en ander geen bemoeienis. Uiteraard is deze dienst voor een zo hy giënisch mogelijke melkhandel, maar of men dit in flessen, dan wel los wil doen, is haar zaak niet. Van de zij de van de directies is aangevoerd, dat de kans op infectie b'ij de handel in losse melk zeer groot zou zijn. Er werd zelfs gesproken van zeven mogelijkheden op de weg tussen koe en consument. De Warenkeuringsdienst heeft desgevraagd meegedeeld, dat bij de normale con trole in Breda niets is gebleken van een abnormaal infectiegevaar. Er is geen enkele reden waardoor de afschaf fing van de losse-melkverkoop plotse ling urgent zou zijn geworden. Er heerst hier nogal wat onstemming over de weinig elegante wijze waarop de directies van de melkinrichtingen, die de zuivelhandel in Breda, na de overname van verschillende kleine fa brieken in het verleden, nagenoeg ge heel in handen hebben, de losse-melk verkoop hebben stop gezet. Aan het pu bliek is niets meegedeeld vooraf. De slijters, die na de vakantie weer bij hun vaste klanten kwamen, hadden de op dracht mee te delen, dat er voortaan geen losse melk meer zou worden ver kocht. Dit achtten de directies de beste wijze van bekendmaken, omdat, zo werd ge zegd, persberichten en advertenties toch niet gelezen werden. Tijdens de va kantieperioden werd ook geen losse melk verkocht en daarover waren geen klachten binnengekomen. Het is echter duidelijk, dat de klanten dit een onver mijdelijk bijverschijnsel achtten van de vakantie van de slijters, welke hun van harte werd gegund. Nu de maatregel echter onverwachts en onaangekondigd blijvend blijkt te zijn, komen er wel pro testen. (Van onze verslaggever) GORINCHEM, 23 aug. De zeshonderd Pax Chrstie-wandelaars, die tezamen zestien talen vertegenwoordigen, zetten hun tocht naar Den Bosch, weer of geen weer, onversaagd voort. Kardi naal Alfririk, voorzitter van de bewe ging in ons land, heeft gisteren met een bezoek aan de Rotterdamse groep in Gorinchem de helft van zijn pro gramma afgerond. Vandaag zou hij de resterende vijf equipes ontmoeten. Het bezoek aan Gorinohem, dat aanvanke lijk wegens het krappe tijdschema niet in het programma was opgenomen, is op het laatste ogenblik ingelast, aan gezien de kardinaal er prijs op stelde toch alle tien groepen op hun tocht er gens op te vangen. In de parochie van de H. Maria Onbevlekt Ontvangen heet te de pastoor de wandelaars en de ge zinnen bij wie zij die nacht onderdak zouden krijgen, welkom, waarna de kar dinaal een en ander over de martelaren van Gorcum vertelde. De Rotterdamse groep, onder aanvoering van de Duit ser Joseph Schultz, had overigens op doortocht door Den Briel al van deze historie vernomen. (Van onze correspondent) DEN BOSCH, 23 aug. De Bos sche bakkers zjjn het in het geheel niet eens met hetgeen over het onder houd met minister de Pous is bekend gemaakt aangaande de broodprijs. Dit wordt ons meegedeeld door het bestuur van de Bossche afdeling van de R.K.Bakkerspatroonsvereniging St. Honoratus. Men ontkent ten stelligste, aan de minister de toezegging te hebben ge daan de broodprijs terug te brengen tot het peil van vóór 31 juli. De minis ter heeftgezegd dat hij aannam dat de ter bespreking aanwezige bakkers zou den bevorderen dat de broodprijs tot het peil zou worden teruggebracht en heeft daarna een verdere discussie onmogelijk gemaakt door zich terug te trekken. Bo vendien, zo stelt men hier, kan de minis, ter die verlaging niet gebieden, want krachtens een met minister Zijlstra over eengekomen gentleman-agreement zijn de bakkers vrij om de prijs van het luxe brood zelf te bepalen. In het onderhovi- ge geval gaat het alleen om de luxe broodsoorten. Ondanks deze bezwaren die de Bossche bakkers hoog zitten, hebben zij besloten terwille van een goede atmosfeer bij het verdere overleg, met ingang van donderdag de broodprijs tot bovenbe doeld peil terug te brengen. Hetgeen voor genoemde luxe brood een verla ging van twee cent per brood betekent. (Van onze correspondent) OLDENZAAL, 23 aug. Bij de PTT in Diepenheim is maandagmiddag frau de ontdekt. De eenenveertigjarige kan toorhouder heeft in zes jaar tijds voor ca. 16.000 aan spaargelden weten te verduisteren. Maandag is het de man kennelijk te bar geworden. Hij ver dween spoorloos. Gebleken is dat hij per fiets de Duit se grens bij Oldenzaal is overgegaan. Hij heeft het daar niet lang kunnen uithouden, want door gewetenswroe ging gekweld meldde hij zich dinsdag avond bij de politie. De kantoorhouder genoot in zijn woonplaats zeer veel ver trouwen. De postale recherche te Arn hem stelt een onderzoek in. SCHIPHOL, 23 aug. Met ingang van 1 november zal de K.L.M. de dien sten naar het verre oosten gaan uitvoe ren met DC-8 straalvliegtuigen. Een van de gevolgen daarvan is, dat de huidige charter-overeenkomst tussen de K.L.M. en de Air Ceylon zal moe ten worden beëindigd. Het vliegveld van Colombo is nl. niet geschikt voor het landen en opstijgen van straal vliegtuigen. Volgens Reuter zal de mi nister van transport van Ceylon, Kalu- galle, in het begin van de volgende maand naar Nederland reizen om be sprekingen te voeren over een eventu ele herziening van de overeenkomst. DEN HAAG, 23 aug. Bij minis teriële beschikking zijn de keurings eisen voor rijwielen met hulpmotor en voor rijwielhulpmotoren opnieuw vast gesteld. Deze eisen hebben o.m. betrek king op de snelheid (gemiddeld mag geen hogere snelheid kunnen worden bereikt dan ongeveer veertig kilome ter per uur) en op de geluidssterkte. Bepaald is, dat bp de controle op de gestelde eisen o.m. ook zal worden ge let of het vermogen van de motor niet op eenvoudige wijze door de berijder kan worden opgevoerd, dan wel de overbrengsverhouding eenvoudig kan worden gewijzigd. Tijdens een afscheidsdiner, dat de Nederlandse vice-minister-president, drs. H. A. Korthals, dinsdagavond in Den Haag' heeft aangeboden aan de afgetreden gouver neur van de Nederlandse Antillen, drs. A. B. Speekenbrink, heeft minister Kort hals, aan de oud-gouverneur de versierselen uitgereikt, behorende bij de hem door de koningin verleende onderscheiding tot commandeur in de orde van Oranje Nassau. De foto toont het omhangen van het ordelint Stevenson verklaarde voorts, dat het geschil om Bizerta „betreurenswaar dig" is. Er zijn twee goede vrienden van de V.S. bij betrokken en Je V.S. hebben daarom „met meer volharding dan succes" getracht beide partijen tot elkaar te brengen. Stevenson zei niet hoe zijn land zou stemmen, maar vol gens doorgaans betrouwbare kringen (Advertentie) ito 4fel S 3 (Van onze weerkundige medewerker) ank zy de weerberichten die via kranten, radio en televisie dage lijks onze huiskamer binnenko men, weet een ieder over „de- ïs" mee te praten. De zeer veien, die dagelijks in hun werk of alleen maar tijdens hun vakantie met het weer te maken hebben, gaan al een stapje verder en weten ook al te ver tellen of het een Oceaandepressie, een IJslanddepressie of een depressie uit de Golf van Biskaje is, die op ons af komt. De enkeling, die zelfs het wis selvallige weer in ons land nog koud en onberoerd laat, vraagt zich bij het horen van de opmerking „Met grote snelheid nadert er van de Oceaan een nieuwe depressie", schouderophalend af: vanwaar die haast? Jver het al gemeen moet men weerkundigen niet te vaak vragen waarom, daar een antwoord in veel gevallen ontwijkend moet zijn doordat zich in de atmosfeer nog te veel processen voordoen waar van men het waarom niet kent. Toch is er op de vraag „Hoe ontstaan de depressies?" over het algemeen een duidelijker antwoord te geven dan op de vraag „waar komen plotseling die hogedrukgebieden vandaan?" Ïn de meteorologie kent men een keur vein depressies- In feite ken merken zij zich allemaal door een gebied met lage luchtdruk en het centrum daarvan (de kern) wordt de depressiekem genoemd. Zo kunnen er depressies naar ons land komen uit de richting van de Alpen, in de regel niet bijzonder actief, uit de richting van Denemarken (de zg. Skager Rakde pressies) maar de meeste depressies, althans van enig formaat compleet met brede regenzones, stormwind en ge volgd door gure buien, komen van de Oceaan. Soms bereiken ze de Noord zee via een zeer zuidelijke baan die benoorden de Azoren loopt en via de Golf van Biskaje naar Engeland voert. Vaak ^rekken zij ook via Ierland of Schotland naar het Noordoosten en soms ook bereiken zjj ons uit de rich ting van IJsland. Uit welke hoek zij ook komen, deze Oceaan toont zich een onuitputtelijk leverancier. Het feit dat de Oceaan de bakermat van de depressies genoemd mag wor den, vindt zijn oorzaak in het feit dat vooral daar zeer koude luchtmassa's van Groenland en de Labradorstroom naar het zuiden stromen om ongeveer mid den boven de Atlantische Oceaan in botsing te komen met veel warmere z.g. sub-tropische luchtmassa's uit de om geving van de Evenaar en Noorder keerkring afkomstig. Deze twee totaal verschillende lucht massa's, verschillend in temperatuur, in zwaarte en in vochtigheid, verdragen elkaar niet en het draait dan ook prompt als wij het zo mogen stellen, op ruzie uit. De koude lucht uit het noorden is zwaarder en tilt de warme lucht uit het zuiden op welk proces de inleiding is Een ook voor de zomer ongunstig weerbeeld. Een vastgespijkerd hogedrukgebied bij de Azoren houdt boven de Oceaan een west-circulatie in stand met de ene depressie na de andere. Soms, hopelijk dit jaar niet, wordt er een hele zomer door bedorven. van een golfbeweging in het front dat deze twee machten van elkaar scheidt, ngeveer 24 tot 48 uur na de ge boorte van de depressie heeft deze leeds zijn grootste kracht bereikt en trekt niet zelden als een flink uit de kluiten gewassen stormdepressie naar de Noordzee. Er zijn omstand-gbpden die deze depres sie-ontwikkeling stefk in de hand werken namelijk wanneer het bekende Azorenhogedrukgebied zijn plaats heeft ingenomen en ook boven Groenland de luchtdruk hoog is. Beide maxima stuwen lucht naar het midden van de Oceaan en wel koude lucht van Groen land en warme lucht van het zeege bied westelijk van de Azoren. Boven de Oceaan ontwikkelt zich dan een zo genaamde westcirculaite met voor al in de bovenlucht zeer sterke winden, niet zelden boven de 200 kilometer per uur, waarmee de depressies aan de lo pende band naar West Europa trekken. Hun snelheid haalt in sommige geval len de 100 kilometer per uur. Komt de stormdepressie uit de richting van de Golf van Biskaje dan gaat dit meestal met een zuider- tot zuidwester storm gepaard. Komt de depressie via Schotland naar de Noordzee dan is de storm westelijk van richting en wan neer de depressie via IJsland naar de Noordzee duikt dan zijn noordwester stormen te verwachten die voor ons land over het algemeen het meest gevaar lijk zijn doordat het water van de Noord zee dan tot gevaarlijke hoogte kan wor den opgestuwd. Dat de depressies in de herfst, win ter en in het voorjaar het meest actief zijn komt doordat de temperatuurver schillen dan vaak veel groter zijn boven de Oceaan dan in de zomer. In het zomerseizoen heeft de zon een hoge "tand en stijgt ook het kwik op IJsland, Zuid Groenland en Canada soms tot een vrij hoge waarde. In deze tijd van het jaar bedraagt het temperatuurverschil tussen bijvoorbeeld de Azoren en de Zuidpunt van Groenland dikwijls 20 tot 30 graden. Het is met deze Oceaandepressies vaak zo gesteld dat wanneer de eerste (moederdepressie) is gepasseerd er dik wijls een stroom van nieuwe depressies volgt. Een dergelijke periode duurt vaak een of twee weken maar kan in sommige gevallen ook het beeld van een hele zomer kenmerken, zoals dit jaar het geval was. zal Amerika zich van stemming ont houden. Stevenson zei te verwachten dat de Franse troepen spoedig teruggetrokken zullen worden en dat Tunesië de ver bindingen rond Bizerta voortaan onge moeid zal laten. Hoewel onderhande lingen op korte termijn noodzakelijk zijn, moet de Algemene Vergadering volgens de V.S. toch niet de voorwaar den voor een overeenkomst dicteren. Stevenson drong er nogmaals bij Frankrijk en Tunes i op aan de zaak „als vrienden" te regelen. Frankrijk zou dan een daad van staatsmansschap stellen en de weg helpen bereiden voor vrede in Noord-Afrika. De V.S. zullen in ieder geval blijven trachten beide partijen tot elkaar te brengen. Steven son achtte het niet verstandig, dat de Algemene Vergadering een resolutie aanneemt, die ongeacht haar verdien sten, de huidige impasse slechts kan verlengen. RUINEN, 23 aug. Vanmorgen ia in Oldenhage de kapitale boerderij bewoond door de landbouwer S. Veenema uitge brand. Ongeveer honderd voer hooi ging verloren. De bewoners werden door de buren gewekt en konden zich tijdig in veiligheid stellen. Het vuur is ontstaan in het bedrijfs- gedeelte en werd waarschijnlijk veroor zaakt door hooibroei. De schade wordt geschat op meer dan 100.000 gulden. De heer Veenema is tegen brand verzekerd. (Van onze oorrespondent) APELDOORN, 23 aug. De politie heeft gisteren twee jeugdige Duitser», die geen cent op zak hadden, aange houden op een kampeerterrein te Ugchelen en hen vervolgens over de Nederlands-Duitse grens bij Gronau aan de Duitse politie overgegeven. Een 18-jarige metselaar uit Strom- berg (Eifel) had kans gezien zonder papieren en zonder geld de Nederland se grens te passeren met zijn brom fiets. De jongeman bezocht enkele kam peer centra. waar hij gastvrijheid ge noot van landgenoten. Ten nadele van een van zijn landgenoten stal hij op het kampeercentrum te Ugchelen 70. De diefstal werd ontdekt, waarna de politie hem arresteerde en hem vervol gens overgaf aan de Duitse politie. Voorts werd aangehouden een 17-jari- ge meubelmaker uit Wiedenbruck (Westfalen), die eveneens op het kam peercentrum te Ugchelen was neerge streken zonder dat hij geld bij zich had. Ook hij werd over de grens gezet, omdat de verwachting bestond dat hij zich vandaag of morgen ook aan de eigendommen van een ander zou ver grijpen. ARNHEM, 22 aug. De rechtbank heeft vandaag een 30-jarige kapper uit Tiel wegens belastingontduiking veroor deeld tot een geldboete van f 8.000, of twee maanden hechtenis en een voor waardelijke gevangenisstraf van een maand met een proeftijd van twee jaar. De uitspraak kwam overeen met de eis van de officier van justitie. Over de jaren 1956 tot en met 19S9 had hij aan inkomstenbelasting een be drag van f 16.000 te weinig opgegeven. Hierdoor had hij f 4.000 te weinig aan belasting betaald. Hij had de gewoonte op zijn kassa lagere bedragen aan te slaan dan hij had ontvangen. DEN HAAG, 23 aug. In het Staatsblad zijn verschenen vier konink lijke besluiten resp. tot herziening van de salarisregeling voor het cm derwij- zend personeel der rijkshogereburger scholen en rijks middelbare scholen voor meisjes, tot herziening van de sa larisregeling voor het onderwijzend per soneel aan de rijkskweekscholen voor onderwijzers en onderwijzeressen, tot herziening van de salarisregeling voor het onderwijzend personeel van de scholen tot opleiding van leidsters bij het kleuteronderwijs en tot wijziging van het salarisbesluit middelbaar nijverheidsonderwijs 1955. In deze vier K.B.'s zijn thans opgeno men de salarisverhogingen met ingang van 1 januari 1960 voor bovengenoem de categorieën van onderwijzend perso neel, waaromtrent destijds in een ge combineerde vergadering van de be trokken bijzondere commissies voor het georganiseerd overleg, gehouden onder voorzitterschap van minister Cals, al gehele overeenstemming werd bereikt. ZWOLLE 23 aug. Als gevolg van de zware regenval gedurende de laatste maanden zijn in de Noordoost-polder grote aantallen jonge fazanten dood ge gaan. Deskundigen nemen aan, dat van de in het voorjaar geboren fazanten ongeveer zestig procent het slechte weer niet heeft overleefd. In verband hiermee denkt men er over, in elk ge val in sommige gedeelten van de pol der, de jacht op fazantenhennen in het komende seizoen niet te openen of al thans sterk te beperken. Fijftig jaar filmen, dat is geen kleinigheid. De 68- jarige filmoperateur C. H. Tuyn, werkzaam bij Dollywood van Joop Geesink, heeft er vrijwel zijn hele leven •.nee gevuld. 1 September jubi leert hij. Hij stond wel niet aan de wieg van de filmerij, maar hij heeft de kleuter zien op groeien tot de man van mid delbare leeftijd van thans. En hij heeft naarstig aan zijn ont wikkeling meegewerkt. „Noem mij geen nestor onder de filmers. Ik ben nog niet uit geblust", zegt de bedrijvige en dynamische man. „Ik heb er nooit aan gedacht, herinnerin gen te registreren in dagboeken of foto-albums." Voor anderen heeft hij duizenden aspecten van het leven filmisch vastgelegd. Kilometers film heeft hij er in de loop van zijn carrière door heen gedraaid. In 1911 begon hij als hulpje bij Ambrosia-film te R"me. „Het was ploeteren met camera's, log als ijskasten." Maar we leerden het vak als geen an der." In 1914 kwam hij bij Mul lens in Den Haag. In zijn film fabriek hielp hij bij het ver vaardigen van een leger- en vlootfilm, bedoeld als instructie materiaal tijdens de mobilisatie van '14-18. „Het was een leer school voor de jaren '30-35, toen ik een serie instructiefilms voor het Nederlandse leger moest ma ken, in opdracht van het mi nisterie van Defensie." Hij laat een „blijk van waardering" zien, dat minister hambooy hem in excellentie-termen toezond. Blunders werden in zijn tijd ook gemaakt. .Minister Ruys de Beerenbrouck werd ten grave gedragen. Met drie fotografen had ik me opgesteld op een strategisch punt. Het dak van een kippenhok. Op het ogenblik dat de macabere stoet onder ijzige stilte aan ons voorbij trok, bezweek het kippenhok onder ons ge wicht." 7 De heer Tuyn bracht in Nederland veel film-primeurs. Hij startte als eerste met een soort journaal, ,£tom" uiteraard, want geluidsfilms beston den nog niet. Ook kwam hij met een wekelijkse, vaderlandse filmrubriek, onder de titel „Mooi Nederland". Hij experimenteerde met documentaires, instructiefilms voor school en bedrijf en reclamefilmpjes voor P.T.T., Philips en K.L.M. „Filmoperateur betekende in die tijd tevens stunt-man. Met K.L.M.-foto- graaf Kosten heb ik menige hachelijke opname vanuit een twee-motorige fokker (zonder deuren) gemaakt." Rond 1925 bracht hij voor het eerst de machine voor het verkleinen van films op 16 mm in bedrijf. Dat was in de filmfabriek van de N.B.T., die hij samen met Loet C. Barnstijn van 1921 tot 1929 dirigeerde. Hieruit is later het bedrijf Profiltigegroeid. „In 1927 maakte ik de „Zaanstreek", zegt de filmer met enige trots. Hij ging in premiere bij Tuschinski. Max Tak heeft er de muziek voor gearrangeerd. Ook de verschrikkelijke watersnood bij Cuyck in 1924 heb ik verfilmd. Vanuit mijn Fokkertje. Het was afgrijse- lijk." „Lutinegoud", documentaire over de scheepsramp by Terschelling, waar bij vele baren goud verloren gingen en „HollandIndië door de lucht", een filmpje over het luchtpostverkeer naar de West, dateren uit de tijd van het Filmtechnisch Bureau C. H. Tuyn. „Vanhier bracht ik in 1931 het eerste Nederlandse geluidsjournaal. Een tijd vol emoties. Maar als ik zeggen moest welke film mij het dierbaarste is, zou ik het niet weten. Ik heb alle filmpjes met het grootste plezier gemaakt." Op verzoek van Frits Strengholt kwam hij in 1939 naar de Cinetone Stu dio in Amsterdam. Na de oorlog heeft hij filmtoumee's voor „Het Neder lands Volksherstel" verzorgd. Voor het Marshall-planorganiseerde hij de filmdienst in Griekenland. „Griekenland heeft van mij „een miljonair" gemaakt. Tegen inruiling van mijn dollars kreeg ik anderhalf miljoen drachmen. Toen ik vier ansichtkaarten naar het lieve vaderland wilde sturen was ik al 10.000 drachmen kwijt."

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1961 | | pagina 5