Middelzware explosie in de atmosfeer
RUSSISCHE KERNBOM
ONTPLOFT IN AZIE
Moskou zwijgt, Washington
maakt het nieuws hekend
Kennedy was
niet verrast
Greet Koeman
overleden
GEEN BLOEMEN VOOR DE PRINS
Astronaut TITOV
in Oost-Rerlijn
Maandag installatie van
president Joao Goulart
Politieke crisis in Brazilië
echter nog niet opgelost
DUITSE TANKS NU TOCH IN ENGELAND
Lottgering
Deskundig onderzoek in
zaak-v. d. P. begonnen
Tegen carrosseriebouwer is
proces-verhaal opgemaakt
Auto met zes
man in het IJ
ONTVANGEN DOOR ULBRICHT
Borgward
J. J. VAN KOOTEN
Bedreiging van
de vrede
Minister Luns
vijftig jaar
„Aanranding"
geënsceneerd
Zomers weer
Een Duitse toerist
verdronken
CONGRESVOORZITTER STELT VAST
GARAGE VERBEEK N.v.
STUURMAL COHEN
ISAR
SATERDAG 2 SEPTEMBER 1961
85ste JAARGANG No. 30917
Washington, 2 sept. Rtr.,
(A.F.P., U.P.I.) De atoomge
boden van de Sovjet-Unie heb-
"en snel geprofiteerd van de toe
stemming, die zij deze week kre
gen van hun regering om de proe-
Ven met kernwapens te hervatten,
bisteren brachten zij in Centraal
Azië, in de buurt van Semipata-
hnsk, een „middelzwaar" kernwa
pen tot ontploffing. De explosie
«ad plaats in de atmosfeer, maar
"et is niet bekend op welke hoog
te- De Sovjet-Unie heeft tot nu
t°e in alle talen over deze eerste
Russische kernproef sinds 3 no
Wmber 1958 gezwegen. Alle ge
gevens kwamen gisteren uit het
Witte Huis, waar plaatsvervan
Send perschef Andrew Hatcher er
2eer spoedig bij was om het dra
matische nieuws, dat opnieuw in
grote delen van de wereld
Ontsteltenis teweeg bracht, be
kend te maken. Hatcher zei
nat het geëxplodeerde kern
wapen groter van kracht was dan
«e atoombom, die destijds op
Hiroshima werd geworpen, maar
dat het niet van de „megaton-
klasse" was. De explosieve kracht
Van één megaton staat gelijk met
lie van één miljoen ton T.N.T.
be ontploffing werd in Washing
ton reeds omstreeks het middag-
^Ur (plaatselijke tijd) geregis-
®erd, maar pas om kwart over
x5"t 's avonds werd president
Cfinedy ervan op de hoogte ge-
etö, „omdat het zo moeilijk was
:Je Waarneming bevestigd te krij-
De president toonde zich
«iet verrast, aldus Hatcher.
Dekens stomen. Tijd. f. 1,25
Sport Jifsu/Judo
Academie
Nauwelaerts de Agé
en Skoda
INKOOP
KIP-, VLEES- en VIS-
SPECIALITEITEN
„DE NACHTEGAAL" - Lisse
éee MORRIS Sejfcreyöu Snij!
REGEN- EN TWEEDJASSEN
Wildschut N.V.
VEILIGHEIDSGORDELS
N.V. CARROSSERIEFABRIEK
CHRISTIA ANSE
Aan zee
Het weer in Europa
BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544, Advertentie» 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
JRantoor Beverwijk, Zeestraat 50: telef. 4790
JKantoor en Red. Ilmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Wreetfe: 3. 3. W. Boerrlgter en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Dr*. H. v. RUN en YV. Severln.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIE!ARIEF 28 cents pet mm'lmeter-
hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren
ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week,
2.65 per maand, 7.90 per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 530 uur
avonds tel. 21544.
Amerikaanse experts deelden later
«j®e» flat de proef in Centraal-Azië moet
tr1 genomen met een kernbom van
"nderd tot vijfhonderd kiloton. De ex-
J®Meve kracht van één kiloton staat
ke,1Jk met die van duizend kilo T.N.T.
bom, die in augustus 1945 op Hiro-
Veta wer(l gegooid, had een explosie-
6 kracht van ongeveer twintig kiloton,
Afgeen dus gelijk staat met twintig-
hizend ton T.N.T. Zoals bekend heeft
j|r©mier Khroesjtsjev onlangs gezegd
at Russische geleerden in staat zijn
kernbom te maken van honderd
Jjdjoen ton T.N.T., dat is dus een bom
l ®t een explosieve kracht van honderd
toekomstige politiek gericht zal zjjn
op het terroriseren van de mensheid.
Maar wij zullen niet capituleren voor
een politiek van afpersing en ter
reur."
Dean deelde ook mee dat de kem-
stopconferentie in Genève „normaal"
zal worden voortgezet. Maandag a.s.
zullen de afgevaardigden van de Ver
enigde Staten, Rusland en Engeland el
kaar alweer ontmoeten. Verwacht
wordt dat over en weer de nodige felle
verklaringen over het Russische be
sluit de kemproeven te hervatten zul
len worden afgelegd. Het is geenszins
onmogelijk dat de conferentie daarna
definitief zal worden ontbonden.
Intussen zijn ook gisteren weer vele
reacties op het hervatten van de kem
proeven door de Russen losgekomen.
Interessant is dat ook enkele commu
nistische partijen buiten het Sino-Sov-
jet-blok, verklaringen hebben uitgege
ven waarin zij het nemen van kem
proeven veroordelen. Overigens ver
klaarde de leider van de Amerikaanse
communistische partij, Gus Hall, in
New York: „De verantwoordelijkheid
voor de toestand, die heeft geleid tot
het hervatten van de kernproeven, ligt
eerst en vooral bij de ultra-reactionaire
oorlogskrachten in ons land, zowel bin
nen als buiten de regering. Het is de
grote fout van Kennedy, dat hij aan
Arthur Dean, de inmiddels in Was
hington teruggekeerde Amerikaanse
Afgevaardigde op de conferentie over
bet stopzetten van kemproeven in
Genève, verklaarde gisteren dat zulk
*en superbom geen enkele militaire
betekenis heeft, maar uitsluitend kan
borden gebruikt als wapen voor mas
sa terreur. „De Sovjet-Unie", aldus
£ean, .bewijst door het feit dat zij
®it wapen wil ontwikkelen, dat haar
AMSTERDAM, 2 sept. De Amster
damse operazangeres Greet Koeman
(sopraan) is in de afgelopen nacht op
54-jarige leeftijd in de Boerhaave-kli-
niek overleden.
Mevrouw Koeman, die al meer dan
een jaar ziek was, werd medio juni in
deze kliniek opgenomen.
Haar laatste optreden was in mei van
het vorige jaar als Rosalinde in „Die
Fledermaus". Zij heeft in totaal in ruim
duizend voorstellingen gezongen.
Greet Koeman werd op 9 december
1906 te Zaandam geboren. Zjj kreeg
haar opleiding bij mevrouw Aaltje
Noordewier-Reddingius en in de opera
klas van het Amsterdams Conservato
rium onder leiding van Johannes den
Hertog.
Na haar studietijd werd zij meteen
aan de opera verbonden. Eerst bij het
Gemeentelijk Theaterbedrijf en de Ne
derlandse Operastichting, later bij de
Nederlandse Opera te Amsterdam. Bo
vendien is zij, in opera's en op con
certavonden, verscheidene malen in het
buitenland opgetreden o.a. te Cannes,
Parijs, Brussel, Kopenhagen, Hamburg,
Dublin.
deze krachten heeft toegegeven."
In Londen noemde een woordvoerder
van het ministerie van buitenlandse
zaken de kernexplosie van gisteren
„betreurenswaardig". Hij voegde hier
aan toe: „Deze proefneming heeft on
getwijfeld een aanzienlijke tijd van
voorbereiding geëist. Deze voorberei
dingen zjjn dus door de Russen ge
nomen terwijl zij in Genève nog praat
ten over een verdrag tot het verbieden
van dergelijke proeven. Door deze ont
ploffing neemt het gevaar van radio
activiteit overal in de wereld weer
toe." Een soortgelijke verklaring werd
uitgegeven door het Franse ministerie
van buitenlandse zaken.
Dramatisch was de verklaring, die
gisteren werd afgelegd door de Japan
ner Soemako Foekoeda. Deze man lijdt
nog steeds aan een ernstige ziekte als
tevolg van het Amerikaanse bombar-
ement van 9 augustus 1945 op Hiro
shima. Foekoeda zei: „Als de Russen
weer proeven gaan doen, zullen de
Amerikanen zeker dit voorbeeld volgen.
Dan zal de dodelijke as weer onbarm
hartig op Japan neerregenen."
AMSTERDAM, 2 sept. Vanmorgen
omstreeks vijf uur is een auto met zes
Duitse toeristen, allen jongemannen,
tijdens een pot-dichte mist van de aan
legsteiger van de Tolhuispoort achter
het Centraal Station in het IJ gereden
en direct gezonken.
Vijf inzittenden wisten uit de wagen
te komen, de zesde werd later, toen de
brandweer de auto uit het water had
gehaald, levenloos over de achterbank
hangend, aangetroffen. De overige vijf
inzittenden werden voor onderzoek naar
het Binnengasthuis overgebracht-
Er lag, toen de wagen, die met een
gangetje van ongeveer acht kilometer
de aanlegsteiger opreed, geen pont voor
de steiger. De zwaar beladen auto ver
dween meteen in het IJ, dat ter plaatse
ruim twaalf meter diep is.
BERLIJl 2 sept. (AFP) De Rus
sische ruimtevaarder Gherira.i Titov is
gistermiddag op het vliegveld Schone-
feld in Oost-Berlijn aangekomen. Hij
werd ontvangen door de Oostduitse re
geringsleider, Walter Ulbrieht, en ande
re communistische autoriteiten. Titov
werd vergezeld door zijn vrouw, Tama
ra Vassilievna. Ongeveer tienduizend
Oostberlijners waren getuigen van zijn
aankomst.
Na het begroetingswoord van Ul
brieht zei Titov: „Ik dank de rege
ring en het volk van de eerste arbei
ders en boerenstaat Duitsland voor
de ontvangst. De Sovjet-Unie weet dat
uw land groeit en iedere dag sterker
wordt. De Sovjet-Unie en de broeder-
Advertentie)
W& v-.'
In Weert is gisteren het tienjarig bestaan van de onderofficierenschool feestelijk
gevierd. Prins Bernhard luisterde met zijn aanwezigheid de verjaardag op. Twee
kinderen die niet op de hoogte waren van het feit, dat men de inspecteur-gene
raal van de landmacht in functie geen bloemetjes kan aanbieden, beleefden een
grote teleurstelling, toen de prins hun vriendelijk aangeboden bloemen moest wei
geren. De adjudant van de prins, kol. Geertsema (links) tracht de situatie aan
de kleintjes uit te leggen. De school heeft ter gelegenheid van het jubileum het
predikaat Koninklijke gekregen en heet nu voortaan „Koninklijke Militaire School".
BRASILIA, 2 sept. (AFP, Rtr, UPI)
De voorzitter van het Braziliaanse Con
gres heeft de installatie van Joao Gou
lart, de huidige vice-president, vastge
steld op maandagmiddag a.s. Dit be
richt, dat gisteren werd verspreid door
het Franse persbureau A.F.P., klinkt
zeer gunstig maar betekent nog geens
zins dat de constitutionele crisis in Bra
zilië nu ook werkelijk tot een einde is
gekomen. Twee vragen blijven namelijk
nog open. De eerste is of Goulart ge
noegen zal nemen met een president
schap, dat hem geen macht doch alleen
maar representatieve bevoegdheden
verleent, en de tweede of het Brazilia
se leger met de installatie van Goulart
akkoord gaat.
Indien Goulart inderdaad een mi
nister-president onder zich krijgt, die
het hoofd wordt van de uitvoerende
macht, schijnen de militaire leiders
zich wel met het presidentschap van
Goulart te willen verenigen. Intussen i
bekend géworden dat de vice-presi
dent gisteravond vanuit Montevideo
naar zijn vaderland is teruggekeerd.
Vanmorgen is hij in de zuidelijke staat
Rio Grande do Sul aangekomen.
De Braziliaanse minister van oorlog,
maarschalk Odilio Denys, een van de
sleutelfiguren in de huidige crisis, ont
kende gistermiddag krachtig dat het le
ger zich van de regering meester wil
maken. „Zij die dergelijke berichten
verspreiden trachten de nationale vrede
te verstoren", aldus de maarschalk, die
zich in de afgelopen week krachtiger
dan wie ook heeft verzet tegen het pre
sidentschap van Joao Goulart.
Ook maarschalk Denys schijnt er
overigens geen bezwaar tegen te hebben
dat Goulart president wordt, als er te
vens een premier wordt benoemd, dus
als Brazilië in plaats van een presiden
tiële democratie een parlementaire de
mocratie wordt. Zoals gemeld, gaan de
gedachten hierbij vooral uit naar het
voorbeeld van West-Duitsland. De mili
taire leiders hebben Goulart al uitge
nodigd naar Brasilia te komen om de
voorwaarden, waaronder hij president
kan worden, te bespreken.
Over de militaire situatie in het land
burgeroorK g, ja of nee? zijn de
berichten verwarrend en tegenstrijdig.
Troepen die trouw zjjn aan maarschalk
Denys, zjjn gisteren geland in de pro
vincie Rio Grande do Sul, waar de poli
tieke aanhang van Goulart het sterkst
is. Hier en daar schijnt het tot gevech
ten van gering formaat te zjjn gekomen.
Ook de Braziliaanse marine heeft troe
pen mariniers naar Rio Grande
do Sul gestuurd. De luchtmacht ten
slotte stuurde straaljagers naar Porto
Alegre, de hoofdstad van Rio Grande do
Sul. De vliegtuigen wierpen pamfletten
uit, waarin de bevolking werd aange
spoord de federale regering in Brasilia
te steunen.
(Advertentie)
STOPPEN
GROTE HOUTSTRAAT 5 - TEL. 10771
AMSTERDAMSEVAART 30 - TEL. 11561
BINNENWEG 137 - TEL. 36432
(Advertentie)
Reserveert U tijdig?
Tel. 53256
Bloemendaalseweg 152, Overveen
Bloemendaalseweg 1-9 - Bloemendaal
Telefoon 52301
(Advertentie)
GOUD
DIAMANT
XXV
3UWELIERS - Houtplein 15 - HORLOGERS
(Advertentie)
Tafelreservering 02530 - 3400
(Advertentie)
de comfortabele 4-pers. auto,
4-takt - luchtgekoeld 5195.
HOUTPLEIN 18-20 - TELEF. 12000
LONDEN, 2 sept. (U.P.I.) De
Engelse „anti-lawaai-bond" heeft
draagbare radiotoestellen aan de
kaak gesteld als een „bedreiging
van de vrede overal in de wereld."
De bond tracht er een wet door te
krijgen, waarin wordt verboden dat
draagbare radio's op een afstand van
meer dan een meter hoorbaar zijn.
„Op die manier kan iemand die niet
wenst te luisteren zich tenminste in
veiligheid stellen", aldus het hoofd
bestuur van de bond.
staten van het socialistische kamp zjjn
solidair met u in de strijd die u voert
tegen de reactie en de militairisten.
Wjj steunen uw streven naar een dit
jaar te sluiten vredesverdrag."
De Westberlijnse politie heeft meege
deeld, dat Oostduitse politiemannen gis-
steravond een Westberlijner hebben af
geranseld. die kritiek had op het slui
ten van de sectorgrens, tenvjjl hij in
formeerde naar te vervullen formalitei
ten voor een bezoek aai. Oost-Berljjn.
de man werd in een politietent gesleurd
en flink afgeranseld voordat hjj naar
West-Berljjn mocht terugkeren, waar hjj
in een ziekenhuis moest worden behan
deld.
WASHINGTON, Het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken heeft
een Russisch document uit 1947 gepu
bliceerd, waaruit bljjkt dat de Sovjet-
Unie destijds duideljjk de westelijke
rechten van toegang tot West-Berljjn
door de lucht heeft erkend. Het rapport
.werd tijdens de vergadering van de
raad van ministers van buitenlandse za
ken van de vier bezettende machten in
Duitsland in 1947 in Moskou aan de
Westerse mogendheden overhandigd.
De voorzitter van de raad voor ge
heel Duitsland van de Duitse Evange
lische (protestantse) Kerk, dr. Kurt
Scharf, die donderdag voor de eerste
maal sinds de afgrendeling van Oost-
Berljjn voor kerkaangelegenheden
naar West-Berljjn mocht gaan, mag
niet meer naar Oost-Duitsland terug
keren.
Bjj de verkiezing van Scharf, als op
volger van bisschop Dibelius, was het
feit dat hjj in Oost-Berljjn woonde en
daarom vrije toegang tot Oost-Duitsland
had, een beslissend factor. Scharf werd
in februari van dit jaar tot voorzitter
van de raad gekozen.
miiiiiiiiiiiinimammiiHiiiiHiiimiiiiimiMiiiiMHiiiiiiit
Maandag viert mr. J. M. A. H. Luns,
minister van buitenlandse zaken, zijn
vijftigste verjaardag.
uiimmiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiimii
Advertentie
BAR7EUORISSTR. HAARLEM TEL 13439
LEIDSESTRAAT {BU KONINGSPl: IN'j AMSTERDAM TEL 223596
(Advertentie)
Centrale verwarming
OLIESTOOK
Techn. Maatschappij
Nieuwe Groenmarkt
11-15
Haarlem, tel. 02500-19503
Advertentie
_lt van het ene NAVO-land ko-
i et n^3^enen °P het grondgebied van
dat re NAVO-land. In het verleden
al herhaaldelijk gebeurd. Toch
proeft men iets van de ironie van de
geschiedenis, als men ziet, hoe de eer
ste' Duitse tanks aan land worden ge
bracht in Engeland. De voertuigen be
horen tot het 84ste Panzerbataillon van
de Westduitse Bundeswehr, dat i
Wales gaat oefenen.
Levering en montage van
Lange Herenstraat 36-38 - Haarlem
Telef. 14371
AMSTERDAM, 2 sept. Het deskun
dige onderzoek in de zaak-v.d.P. dat het
ambtenarengerecht in Amsterdam be
gin april b j interlocutoir vonnis ge
lastte, is kortgeleden begonnen. Het
wordt geleid door mr. C. J. F. Caljé
lid van de verzekeringskamer en een
van de plaatsvervangende voorzitters
van het ambtenarengerecht in Amster
dam.
De marechaussee heeft inmiddels
in samenwerking met de rijkspolitie te
Oudewater proces-verbaal opgemaakt
tegen een carrosseriebouwer uit Oude
water, die volgens de Bussumse tech
nisch hoofdambtenaar van het mini
sterie van Defensie, de heer F. H.
v. d. P. in 1958 valsheid in geschrifte
heeft gepleegd bjj de inschrijving voor
een legerorder.
De heer v. d. P. deed hiervan in
maart aangifte bjj de Rotterdamse offi
cier van justitie. De Oudewaterse car
rosseriebouwer is de echtgenoot van de
vrouw die een rol had moeten spelen
in de voor de heer Van der P. com
promitterende aaprandingscène.
Het proces-verbaal werd in aanwezig
heid van de raadsman van de heer v. d.
P., mr. N. J. Gelejjnse, opgemaakt. Er
zouden reeds dertig getuigen zjjn ge
hoord.
De aanranding in Oudewater, waar
van de technisch hoofdambtenaar de
dader had moeten zjjn; is geënsceneerd
door de sergeant F., een vroegere mede
werker van de heer v. d. P. Dit is
gebleken uit een nader onderzoek dat
staatssecretaris Calmeyer heeft Laten
instellen. De sergeant heeft een volle
dige bekentenis afgelegd. Hjj heeft een
reprimande gekregen.
De geënsceneerde aanranding kwam
o.m. ter sprake tijdens de behandeling
van de zaak-v. d. P. voor het ambtena
rengerecht in Amsterdam.
De geënsceneerde aanranding zou een
onderdeel van een hetze zjjn geweest.
Na een uitvoerig onderzoek besloot de
Rotterdamse officier van justitie in deze
zaak geen strafvervolging in te stellen.
Ook de auditeur-militair bjj de krjjgs-
raad-te-velde-west stelde geen vervol
ging in, aangezien hem niets was ge
bleken van een door een militair ge
pleegd strafbaar feit.
De mededeling van de staatssecreta
ris, dat de sergeant de aanranding heeft
geënsceneerd, zou zijn gedaan in een
gesprek dat enkele in de zaak-v. d. P.
geïnteresseerde leden van de Tweede
Kamer met hem hebben gehad.
De woordvoerder van de minister van
Defensie verklaarde desgevraagd dat
sergeant F. reeds in een roeg stadium
van het onderzoek bekend heeft de „aan
randing" te hebben geënsceneerd.
De heer v. d. P. meende toen echter,
aldus de woordvoerder, dat een ander
voor de enscenering verantwoordelijk
was.
Ghana In een amendement op het
wetboek van strafrecht, dat gisteren in
Accra is gepubliceerd, is het beledigen
van president Kwame Nkroemah van
Ghana strafbaar gesteld met gevange
nisstraffen tot drie jaar en boetes tot
500 pond, (UPI).
(Van onze weerkundige medewerker)
DE BILT, 2 sept. Ook vanmor
gen kwam in eer; groot deel van ons
land een vrij dichte mist voor die op
de meeste plaatsen voor het middag
uur was verdwenen. Deze lage wen
ken waren gisteren het hardnekkigst
in de omgeving van Amsterdam er.
een deel van Zuid-Holland, waar de
zon niet of maar nauwelijks doorbrak.
Daar werd het niet warmer dan 19
gr. tegen 30 gr. C. in Zuid-Limburg.
Dit weekeinde blijft rustig en zomers
maar de temperatuur hangt geheel af
van het tijdstip waarop de zon door
breekt. In die plaatsen waar dit eerst
na het middaguur wordt, zal het kwik
niet hoger dan 20-22 gr. komen
Zondag, Zon: 5.54-19.24. Maan:-15.34.
Maandag: Zon: 5.55-19.22. Maan 0.22-
16.23.
Na het otrekken van mist en lage
wolken zonnig en mooi strandweer.
Zwakke wind tussen noord en oost.
Middagtemperatuur 21-23 gr., zeewater
18 gr.
Vooruitzichten: hogedrukgebied blijft
voorlopig goed strandweer brengen.
max min. neersi.
Station:
Weer
temp.
temp
neersi
gisteren
24 uur
Eindhoven
half bew.
27
16
0
Zd-Limburg
onbew.
30
17
0
Stockholm
onbew.
24
10
0
Oslo
zw. bew.
20.
13
0
Kopenhagen
onbew.
20
8
0
Londen
mist
25
16
0
Amsterdam
mist
19
14
0.2
Brussei
mist
27
17
0
Luxemburg
onbew.
29
15
0
Parijs
onbew.
32
13
0
Bordeaux
zw. bew.
35
19
0
Grenoble
onbew.
31
15*
0
Nice
onbew.
29
20
0
Berlijn
onbew.
30
15
0
Frankfort
onbew.
30
13
0
München
onbew.
28
12
0
Zürich
mist
30
12
0
Genève
licht bew.
28
13
0
Locarno
zw. bew.
28
15
0
Wenen
onbew.
26
11
0
Innsbruck
onbew.
30
12
0
Rome
onbew.
32
15
0
