Nieuws ook ditmaal in de
V.S. wereldkundig gemaakt
WREDE SCHEIDING IN BERLIJN
NEUTRALE LEIDERS ONTMOETEN ELKAAR IN BELGRADO
Beroep op Kennedy
en Khroesjtsjev
Nieuwe Algerijnse FLN-leider
houdt vast aan de SAHARA
Oldenzaalse politie slaags
met Italiaanse arbeiders
Buitenlanders op bal in KAB-
gebouw niet toegelaten
LANGE REEKS PROEYEN BEGONNEN?
Elektriciensbond
uit TUC gestoten
BELGRADO BESLUIT
Na de Goya nu een
namaak-V elasquez
Internationalisatie
maar hoe?
Het
weer
ROKKEN
BORST
In Portsmouth
Spanjaarden verklaren
zich solidair
èee MORRIS beforeijouêuij!
Tijdelijk regen
DINSDAG 5 SEPTEMBER 1961
85sfe JAARGANG No. 30919
GENEVE/WASHINGTON, 5
september (Rtr., U.P.I.) De
Sovjet-Unie heeft gisteren op
demonstratieve wijze duidelijk
Semaakt dat zij, ondanks de Brits-
Amerikaanse oproep daartoe van
zondag, niet van plan is de proe
ven met kernwapens te staken.
Russische geleerden hebben gister
morgen opnieuw een kernbom tot
ontploffing gebracht, wederom in
net gebied van Semipatalinsk in
Centraal-Azië. De explosie had,
evenals die van vrijdag, plaats in
de dampkring. De kracht van de
oom was gelijk aan die van twin
tigduizend ton T.N.T., dat is onge
veer evenveel als de atoombom
nad die in '45 op Hiroshima werd
gegooid. Ook ditmaal hebben de
Russen in alle talen over de kern
ontploffing gezwegen. Wederom
werd het nieuws bekend gemaakt
in de Verenigde Staten. De vorige
maal gebeurde dit door de pers
chef van het Witte Huis, maar
gisteren was het de Amerikaanse
commissie voor atoomenergie die
een en ander wereldkundig maak
te. De kracht van de explosie was
betrekkelijk gering, zo deelde de
commissie mede. Zowel de Russen
als de Amerikanen zijn reeds lang
in staat kernbommen te maken
met een vernietigende kracht, die
vele malen sterker is dan die van
de bom op Hiroshima.
De deelnemers aan de confe
rentie van „niet gebonden"
landen in Belgrado poseren
graag en veel voor de honderden
persfotografen, die naar de Joego
slavische hoofdstad zijn gekomen.
Hiernaast ziet men de president
van Joegoslavië, maarschalk Tito,
die optreedt als gastheer van de
conferentie, met het staatshoofd
van Jemen, Sejfal él Hassaw.
President Makarios van Cyprus
werd gefotografeerd aan de con
ferentietaf él (hieronder) en links
onder ziet men president Bour-
juïba van Tunesië met premier
Néhroe van Indië.
BELGRADO, 5 sept. (U.P.I.)
De politieke leiders van de
vierentwintig landen, die deelne
men aan de conferentie in Bel
grado, zijn het er gisteren over
eens geworden dat zij een beroep
moeten doen op president Ken
nedy en premier Khroesjtsjev om
zonder uitstel samen te komen en
onderhandelingen te beginnen „ter
voorkoming van een oorlog".
Naar men verwacht zal het be
roep op het Amerikaanse staats
hoofd en de Russische regerings
leider binnen enkele dagen in
Washington en Moskou worden
aangeboden, wellicht door speciale
afgevaardigden van de „niet ge
bonden" landen.
DANSACADEMir
DIEFSTAL IN LONDEN
REGEN- EN TWEEDJASSEN
Aan zee
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
fci'-u ntoor Beverwijk, Zeestraat 50: telef. 4790
B'Jkantoor en Red. IJmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
®**eo«e: 3. 3. w. Boerrlgter en
Mr. W. A. M. van der Kallen,
"oofdredaetle: Drs. H. v. RUN en W. Se verf a
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren
ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week,
2.65 per maand, 7.90 per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 530 uur
avonds tel. 21544.
Weer kernexplosie
in de Sovjet-Unie
""iiHHiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHuiiiiiiiiuiiiiiiiiinnii
„(Van onze Londense correspondent)
LONDEN, 5 sept. Het overkoepelend
Prgaan van de Britse Vakbonden, het
Vakverenigingscongres, begon gisteren
Zijn jaarvergadering in Portsmouth.
Set congres nam de ongewone stap een
grote vakvereniging, de elektriciens-
bond met ongeveer 250.000 leden, uit
het Congres te stoten.
Het besluit werd genomen met een
meerderheid van zeven tegen een, en
de zestien vertegenwoordigers van de
elektriciensbond yerlietqn aanstonds
conferentie. Het belangrijke be-
?mit werd genomen op grond van het
feit dat de leiders van de geschorste
bond twee maanden geleden door de
échter schuldig werden bevonden aan
êeknoei met de stemmingsuitslagen
voor de benoeming, van de secretaris
van de bond.
Dank zij dit geknoei konden de com-
rjhnistische leiders van de bond een
Jbede-communist plaatsen in deze
"fictie. De rechter beval de secreta-
's te ontslaan en de wettig gekozen
communist te benoemen in zijn
ts. Er zullen spoedig nieuwe ver-
-ingen worden gehouden voor het be
stuur van de elektriciensbond. Indien
leden van de bond deze keer een
"'et-communistisch bestuur zouden kie-
en, is het vrijwel zeker dat hun bond
opnieuw zal worden opgenomen in het
Vakverenigingscongres.
De Amerikaanse kerngeleerden zagen
door de explosie van gisteren hun ver
moeden, dat zij reeds vrijdag naar vo
ren brachten, bewaarheid, namelijk dat
de Sovjet-Unie is begonnen met een
lange reeks proeven en dat men officiële
mededelingen daarover van Russische
zijde pas mag verwachten als de gehele
serie achter de rug is. Deze taktiek heb
ben de Russen in het verleden reeds
dikwijls toegepast. Intussen wordt het
voor de Amerikanen en Engelsen
steeds moeilijker de hervatting van hun
eigen proeven uit te stellen, omdat de
Russische geleerden thans een schat
van nieuwe gegevens verzamelen, ter
wijl hun Amerikaanse en Britse colle
ga's zich moeten beperken tot labora
toriumonderzoek en research.
De man die tijdens het president
schap van Eisenhowei voorzitter was
van de Amerikaanse commissie voor
atoomenergie, Lewis L. Strauss, is
van mening „dat wij ons hoofd moe
ten laten nakijken" als de Amerikaan
se proeven niet onmiddellijk worden
hervat. Strauss zei dit in een inter
view met het Amerikaanse blad „U.S.
News and World Report". Volgens
hem had Eisenhower verleden jaar
reeds besloten de kernproeven te her
vatten, maar omdat hij zijn opvolger
de handen niet wilde binden, zag hij
er later weer van af. Strauss legde
er de nadruk op, dat de V.S. Rusland
en Engeland weliswaar bijna drie jaar
geen kernexplosies tot stand hebben
gebracht, maar dat de produktie van
kernwapens in die tijd onverminderd
is doorgegaan. „De nieuwe ontdekkin
gen moeten nu onverwijld worden ge
probeerd", zo voegde hij hieraan toe.
In Genêve kwamen gisteren de afge
vaardigden van Amerika, Rusland en
Engeland naar de conferentie over het
stopzetten van de kernproeven weer bjj-
Advertentie)
EEN PROOUKT VAN
DE SIKKENS GROEP
Zieh-er<^c^n9 van Berlijn geeft nog steeds aanleiding tot vele tragische situaties.
lvelii£r *let Duitse meisje Gisela Grohke, die gisteren in West-Berlijn in het hu-
Vau ri ^rad ,met Amerikaanse soldaat Gerald Steadies. De vader en moeder
viuchtt bleven achter in Oost-Berlijn toen het meisje naar West-Berlijn
°verzi n' Daarom konden zij nu niet aanwezig zijn op de huwelijksdag. Aan de
kijker vïn Olbrichtsmuur zwaaien zij naar hun gehuwde dochter, die een
aan haar ogen heeft gezet om vader en moeder nog even goed te kunnen
bekijken voordat zij haar bruidegom volgt naar West-Duitsland,
een. Het overleg werd uiteraard geheel
beheerst door de Russische hervatting
van de kernproeven. De Amerikaan
se plaatsvervangend delegatieleider,
Charles C. Stelle, en de Engelsman Sir
Michaël Wright, trokken van leer tegen
het Russische besluit en brachten, naar
goed g'eïnformeerde zegslieden hebben
meegedeeld, de Russische afgevaardig
de, Tsarapkin danig in het nauw.
Vooral de Amerikaan na.n geen blad
voor de mond. Hij was zichtbaar kwaad
en verweet de Russen dat zij de „hoop
der mensheid" hebben vernietigd. Het
gedrag van de Russen op de Geneefse
conferentie, zo zei Stelle, was „het top
punt van onbetrouwbaarheid". Hij voeg
de hieraan toe dat de Russen op de con
ferentie wel vele bemoedigende woor
den hebben gesproken, maar dat die
alleen maar waren bedoeld om de „cy
nische doelstellingen van de Sovjet-
Unie" te maskeren.
Stelle en Wright drongen er bjj Tsa
rapkin op aan dat de Sovjet-Unie alsnog
het Brits-Amerikaanse aanbod van zon
dag j.l. (alle proeven in de atmosfeer
staken vóór 9 september zónder extra
controlemaatregelen) accepteert. De
enige reactie van Tsarapkin hierop was
dat hjj de verklaring van de Russische
regering van verleden week, waarin de
hervatting van de kernproeven werd
aangekondigd uit zjjn zak haalde en
„ten behoeve van de notulen" inte
graal voorlas. Hoe premier Khroesjtsjev
zal reageren op het aanbod van Ken
nedy en Macmillan is nog een open
vraag. Uiteindelijk werd besloten dat
zaterdag a.s. een nieuwe zitting van de
conferentie zal worden gehouden.
Premier Nehroe van Indië, een van
de sleutelfiguren van de conferentie,
die morgen naar Moskou zal vliegen
om Khroesjtsjev te ontmoeten, heeft
de toon bepaald van het beroep op
Kennedy en Khroesjtsjev. Andere lei
ders steunden Nehroe's opvatting, dat
de conferentie haar „stem der niet-ge-
bondenen" moet verheffen op een ogen
blik van ernstig gevaar en by de twee
grote mogendheden moet aandringen
op onderling overleg.
Het beroep van de 24 niet-gebonden
landen, die bijna éénvierde deel van
de wereldbevolking vertegenwoordi
gen, zal inhouden, dat de V.S. en
Rusland zich moeten houden aan hun
verklaringen over een vreedzame re
geling van de kwestie-Berljjn en over
een kernstop. Ook zijn de meeste
neutrale landen voorstander van een
de facto-erkenning van de beide
Duitslanden.
Gisteren werd de vergadering toege
sproken door de nieuwe premier van de
Algerijnse regering in ballingschap,
Youssouf Ben Khedda, die verklaarde,
dat hij „alle beschikbare hulpmiddelen''
zal mobiliseren voor de onafhankelijk
heid van Algerije. Tevens deelde hjj
mee, dat hij nooit afstand zal doen van
de Algerijnse soevereiniteit over de Sa
hara. De 41-jarige premier, die vorige
week Ferhat Abbas opvolgde, zei be
reid te zijn met de Fransen te onder
handelen, „mits de Franse regering be
reid is een positieve houding aan te ne
men ten aanzien van de noodzakelijke
dekolonisatie."
De Guinese minister van buitenland
se zaken, Beavogui Luis, en de presi
dent van Somali, Adan Abdullah Os
man, drongen gisteren aan op een on
middellijk staken van de kernproeven.
De Congolese delegatie, bestaande uit
premier Adoela, vice-premier Gizenga
en de minister van buitenlandse zaken,
Bomboko, die gisteren in Belgrado is
aangekomen, woonde de besprekingen
nog niet bij. Vandaag echter wel.
MOSKOU. In de Russische pers
wordt de conferentie van Belgrado
geprezen omdat zij geweigerd heeft
„een derde blok" of een „anti-Rus
sisch forum" te vormen. In het re
geringsblad „Izvestia" werd tevens
verklaard dat de afgevaardigden „een
duidelijk begrip" tonen voor het Rus
sische besluit de kernproeven te her
vatten. Volgens dit blad is de confe
rentie een „anti-Westers forum" ge
worden, waarbij „het imperialistische
Westen de rol van de verdachte heeft
gekregen."
Het merendeel van de afgevaardig
den heeft zich uitgesproken ten gunste
van de Russische voorstellen over ont
wapening en een oplossing voor de cri
sis in Berlijn, de „liquidatie van het
fascisme en militarisme in West-Duits-
land" en de verwijdering van West-
Duitsland uit de NAVO, aldus dit nogal
gekleurde verslag van „Izvestia".
Turkije De Turkse Kamer van
Afgevaardigden heeft een wetsontwerp
aanvaard, dat strenge straffen, waar
onder de doodstraf, stelt op ordeversto
ringen tijdens en twee maanden na de
in oktober te houden algemene verkie
zingen. (Reuter)
Algerije De Mohammedaanse ar
beiders in Oran zijn een algemene
staking van drie dagen begonnen uit
protest tegen de ongeregeldheden, die
zich vorige week tussen Europeanen en
Mohammedanen hebben voorgedaan.
(Rtr)
(Van onze correspondent)
OLDENZAAL, 5 sept. In de nacht
van zondag op maandag is de politie
van Enschede en Oldenzaal op de grens
van beide gemeenten slaags geweest
met een grote groep Italianen, die op
weg was naar Oldenzaal, waar zich
eerder op de avond tussen hun land
genoten en de burgerij moeilijkheden
hadden voorgedaan. De aanleiding voor
deze moeilijkheden was het feit dat
aan een aantal Italiaanse jongelui de
toegang was geweigerd tot het St. Jo
zefgebouw van de K.A.B., waar een
openbaar bal werd gehouden.
De Italianen wilden zich niet uit de
hal van het gebouw verwijderen, waar
na de exploitant de hulp van de politie
inriep. Inmiddels was er voor het St.
Jozef gebouw veel publiek te hoop ge
lopen, zodat er een verkeersopstopping
ontstond, toen de politie tegen de Ita
lianen optrad. Dezen trokken daarna
naar hun stamcafé aan de Tulpstraat,
waar zich opnieuw veel nieuwsgierigen
verzamelden, die de politie echter weg
stuurde.
Later op de avond kwam het in de
Hofstraat tot vrij ernstige wanorde
lijkheden, waarbij de ruiten van een
auto en van enkele woningen werden
vernield en handgemeen ontstond tus
sen Italianen en publiek. Hier zag zich
een wachtmeester van de marechaus
see genoodzaakt met zijn pistool een
waarschuwingsschot te lossen.
Inmiddels was bekend geworden dat
de Italianen versterking zouden krijgen
van hun in Enschede wonende landge
noten. De Enschedese politie hield
daarop een oogje in het zeil en wist in
de loop van de avond vele Italianen te
beletten naar Oldenzaal te gaan. Een
grote groep zag echter kans de controle
te passeren en op fietsen en bromfiet
sen in de richting Oldenzaal te trekken.
Bij de grens tussen beide gemeenten
werden zij echter verrast door twin-
Advertentie)
't nieuwe
dansseisoen
begint binnenkort
Inlichtingen en inschrijving voor r.-k.
dagelijks van 11-12,14-17 en 19-21 u.
Schagchelstraat 29-31, Haarlem, tri. 10606
tig leden van de Oldenzaalse politie,
zestien man van de marechaussee en
zeven leden van de politie uit Enschede.
Het werd een ontmoeting waarbij har
de klappen vielen. In weinige ogen
blikken wist de politie de vrij grote
groep Italianen op de vlucht te drijven.
Op het „slagveld" bleel een twintigtal
fietsen en bromfietsen achter, dat later
naar het politiebureau te Oldenzaal
werd overgebracht.
Nadat gisteren een aantal Italianen
niet op hun werk in diverse textiel
fabrieken in Twente waren verschenen,
kregen zij vandaag versterking van hun
Spaanse collega's, die zich met de Ita
liaanse arbeiders solidair verklaarden.
Vanmorgen kwamen enkele honderden
in Enschede bijeen bij het him toege
wezen recreatielokaal van de gemeen
telijke reinigingsdienst en bij het star
tion. Zowel Italianen als Spanjaarden
voelen zich gegriefd wegens de houding,
die behalve de leiding van het K.A.B.-
gebouw ook enkele caféhouders jegens
hun aannemen. Er is bijvoorbeeld in
denzaal een lokaliteit, waarop een bord
je is gehangen met „verboden voor
Italianen".
„Wanneer men ons hierheen laat
komen, moet men ons ook in alle op
zichten accepteren," zo is de algemene
reactie die men onder de stakers kan
vernemen. Het lag in de bedoeling van
daag overleg te plegen met de werk
geversorganisaties, terwijl men ook be
middeling van dé Italiaanse ambassa
deur in ons land verwacht.
LONDEN, 5 sept. (UPI) De Na
tional Gallery in Londen is aan het be
komen van de tweede schrik, na de
diefstal van het pronkstuk van het mu
seum, Goya's „Duke of Wellington".
Gisteren liepen twee jongemannen het
museum uit met tussen zich in een co-
pie van „Het toilet van Venus" van
Goya's landgenoot Velasquez. Ze wer
den geen enkele keer staande gehou
den.
Buiten de National Gallery werden
de twee jongemannen gesignaleerd door
detectives van Scotland Yard, belast
met de opsporing van Goya's doek. De
rechercheurs volgden het tweetal en ar
resteerden het in een bocht van Fleet
Street.
De dieven, een 21-jarige kantoorbe
diende en een 20-jarige barman, ver
schijnen vandaag voor de rechter. Na
dat zij beiden uitvoerig door Scotland
Yard waren verhoord, gingen patrouil
les uit naar verschillende plaatsen in
iet noordwesten van Londen, waar de
politie meent, dat zich de Goya kan
bevinden.
De copie van het toilet van Venus
hing in een zaal waar beroepsschilders
en studenten originele meesterstukken
mogen kopiëren.
De personen die voor de teruggave
van de Goya de koopsom van 140.000
pond hadden gevraagd, hebben dit be
drag tijdens het veekeinde verlaagd
te 50.000 pond. Tot nu toe zijn er geen
aanwijzingen dat men op het aanbod
zal ingaan. Onder de Londense haven
arbeiders is een 29-jarige verzamelaar
en amateur-beeldhouwer een inzame
ling begonnen om het bedrag bij elkaar
te krijgen.
De Volkskrant, die de meningen
van minister Luns doorgaans nauw
keurig weergeeft, wist gisteren te be
richten dat de minister bezig was zicb
de steun te verwerven van de vaste
kamercommissie voor buitenlandse za
ken voor een „internationalisatie" van
de kwestie Nieuw-Guinea. Nu kon
men onder internationalisatie verschil
lende dingen verstaan. Men zou kun
nen denken aan internationale steun
voor bet Nederlandse standpunt in
de vorm van bet collecteren van zo
veel mogelijk adhesiebetuigingen van
afzonderlijke mogendheden. Dit tracht
minister Luns reeds jaren zonder op
zienbarend succes te doen. Men kan
er ook mee bedoelen dat men de be
slissingen voor wat er gebeuren moet
in banden legt van een internationaal
lichaam, bijvoorbeeld de Verenigde
Naties. Tot nu toe beeft Nederland
niet de kans willen lopen dat de zaak
door de grote mogendheden, waar
onder ook communistische grootmach
ten. uit zijn banden werd getrokken.
Van een dergelijke internationalisatie
heeft professor Duynstee steeds be
toogd. dat zij moet uitlopen op een
overdracht aan Indonesië, zonder dat
Nederland daarbij tot een verzoening
met Indonesië komt. Met internatio
nalisatie kan men ook bedoe
len een streven naar internatio
nale garantie van een bilateraal tus
sen Nederland en Indonesië bereikt
accoord. Waarschijnlijk bedoelt de
P. v. d. A. deze figuur als zij. de term
internationalisatie loslatende, thans
spreekt over „een oplossing in inter
nationaal overleg". Maar ook deze
figuur schijnt minister Luns niet te
bedoelen. Vanochtend beeft De
Volkskrant bet begrip internationalisa
tie nader gepreciseerd en medegedeeld
dat de regering van plan is een po
ging te doen om bet zelfbeschikkings
recht van de Papoea's door de Ver
enigde Naties te laten garanderen. Een
middel daartoe zou kunnen zijn bet
zenden van een commissie van waar
nemers uit de Verenigde Naties naar
Nieuw-Guinea. Het blad voegt er
aan toe dat er bij de kamercommissie
een gevoel van onzekerheid heerst over
de haalbaarheid van een voorstel aan
de volkerenorganisatie, dat Indonesië
bij voorbaat zou afwijzen.
Wij kunnen gevoel hebben voor
deze vrees van de kamercommissie.
De Nederlandse interpretatie van het
zelfbeschikkingsrecht van de Papoea's
maakt juist deel uit van het geschil
over Nieuw-Guinea. Vraagt men aan
de Verenigde Naties onze interpretatie
van het zelfbeschikkingsrecht te steu
nen. dan vraagt men een verwer
ping van de Indonesische aanspraken.
Is dat eigenlijk iets anders dan wat
minister Luns nu reeds jaren van af
zonderlijke mogendheden tracht ge
daan te krijgen, met niet veel beter
resultaat dan bet antwoord: niet
vechten jongens, maar Iaat mij er
huiten?
Maar van het een kan het ander
komen als het balletje eenmaal
begint te rollen.
Advertentie
BARTELJORISSIR HAARLEM TEL 13439
LEIOSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
Verwachting tot woensdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur^
Half tot zwaar bewolkt met tijdelijk
enige regen. Matige, aan de kust
later vrij krachtige wind tussen znid
en west. Dezelfde temperaturen als
vandaag of iets lagere.
Morgen:
Zon: 5.59-19.19. Maan: 2.07-17.43.
Ook morgen vrij veel bewolking met
plaatselijk enige regen. Tot matig toe
nemende zuidwesten wind. In de mid
dag 18 a 19 gr., zeewater 18 gr.
Vooruitzichten: achter koufront be
gint morgenavond koelere lucht uit het
noordwesten binnen te stromen.
(Advertentie)
van Terlenka
effen-streep-ruit
enkele plooi af 1 7.50
dubbele plooi f 14.75
't Is betaalbaar bij
ANEGANG 19
HAARLEM