Voor middenstand betere
voorwaarden scheppen
Commerciële televisie mag
niet slepende blijven
LUCKY...
THEREAL
INTERNATIONAL
CIGARETTE
LUCKYIN NEDERLAND 1»
Brit in Zandvoort in
financiële moeilijkheden
Snelle ontwikkeling der
Missieverkeersmiddelen
WA
Nederlandse industrie
bouwt reaetor in
Arbeidsvoorwaardenwet
kan beter ijskast in
Buitenlandse
arbeiders
Prip van Amsterdam
STAATSSECRETARIS Drs. GIJZELS:
Ernstioje verkeers
stremmingen
Eert jaar geëist voor flessentrekkerij
en verduistering
Goede samenwerking met Indonesië
"ITALIA"
HOYMAN SCHUURMAN'S
Bestemd voor gemeenschappelijk
centrum voor kernonderzoek
ProfdrJ. EAndriessen:
„Tijdstip voor verdere vrijmaking
loonpolitiek gunstig
Dodelijke botsing
berecht
Huiseigenaren
krijgen gelijk
Verwachte geldzending bleef uit
Een kameel wordt niet meer gevraagd
OPDRACHT VAN EURATOM
Voor verduistering
halve ton: 2\ jaar
Kort geding in Tiel
UW TAFELDRANK.
Elly van Stekelenburg
VRIJDAG 15 SEPTEMBER 1961
PAGINA S
(Van onze parlementaire
redacteur)
DEN HAAG, 15 september
De vroegere student Frans Gijzeis
die in de eerste jaren van het
bestaan van de Tilburgse Econo
mische Hogeschool de colleges
volgde welke professor De Quay
daar gaf in psychotechniek, zat
vandaag in de Trèves-zaal in Den
Haag naast zijn vroegere leermees
ter, als staatssecretaris in het
kabinet, tot welk ambt zijn vroe
gere professor hem heeft uitgeno
digd.
Andere taken
Commerciële tv
Mr. Cals opent laboratorium
katholieke universiteit
NOORD-
ZUIDen
CENTRAAL AMERIKA
PACIFIC
DEN HAAG, 15 september
De N.V. Neratoom alhier heeft
van de Europese gemeenschap
voor atoomenergie (Euratom) in
Brussel opdracht ontvangen voor
het construeren van een kern
reactor. Deze reactor is bestemd
voor het gemeenschappelijk on
derzoekcentrum van Euratom bij
Ispra in Italië en zal daar door
Neratoom ter plaatse worden
gebouwd.
Goede dingen"
Voor familiegebruik,
in 1 1 literschroefflesser.
(Advertentie)
De nieuwe staatssecretaris heeft van
daag zijn eerste vergadering van de
REA Raad Economische Aangelegen
heden uit de ministerraad) en daarna
een deel van de wekelijkse bijeenkomst
van de ministerraad bijgewoond. Gis
terenmiddag zat hij voor het eerst in
zijn werkkamer in het gebouw van het
ministerie van Economische Zaken.
In Eindhoven was hij de dag tevoren
met overstelpende bewijzen van vriend
schap uitgeluid. Muziekkorpsen hebben
uren lang staan blazen. Een stoet van
vrienden en relaties trok voorbij. Bloe
men, telegrammen, cadeaus hebben
hem overstelpt, waarvan misschien het
origineelste geschenk een doofpot was
die de Tilburgse studenten met een toe-
DRS. F. GIJZELS
Passelijk speechje voor hem meebrach
ten. „Kan in Den Haag wel eens te pas
komen. Natuurlijk alleen in noodgeval
len te gebruiken. Daarom hebben we de
kleinste maat maar uitgezocht..." Van
daag waren het de Haagse hoofdamb
tenaren die hem tegemoet traden. Een
ander gezelschap, maar een niet min
der feestelijke dag.
De staatssecretaris zat op de dag na
zijn beëdiging om vier uur met een
stapel brieven en telegrammen voor
zich en was bereid ons enig inzicht te
geven in de taak die hij voor zich ziet.
Wat hem het duidelijkste voor ogen
staat is de zorg voor de middenstand.
..Daar ben ik t best op voorbereid."
Hij ziet in het 'gemeen twee belang
rijke factoren: overheid zal de mo
gelijkheden m- n scheppen voor nog
meer vo'minr. en beroepsonderwijs,
waarmede ook in de Mammoetwet al
rekening is g, k aden en er zal nog
meer moeten worden gedaan om de
middenstand doo kredieten te helpen
om de concurrentie vol te houden tegen
de andere categorieën: de filiaalbedrij-
BOXTEL, 15 sept. Op Rijksweg 64
Den Bosch-Eindhoven, bij het kruispunt
St.-Charles alhier, is gistermiddag het
verkeer vier uur lang gestremd ge
weest door een ravitgc na een geeom-
pliceerde botsing, waarbij een lading
stenen ;n een der vernielde voertuigen
in beweging was gekomen. Bij de grote
materiële schade viel het met de per
soonlijke ongelukken mee. Slechts de
bestuurder van de bestelauto moest met
verwondingen in het ziekenhuis worden
opgenomen.
ZALTBOMMEL - Het verkeer op
de rijksweg Utrecht-De: Bosch is gis-
ternvddag ernstig g -remd geweest,
nadat een militai, e oplegger met
zwa i' tank zich had I"- igereden op
de ug over de Waa' bij Zaitbom-
mel.
De tientallen kilometers lange files
auto's groeiden aan tot voorbij Den
Bosch en tot Utrecht. Eers' nadat het
logge gevaarte was verwijderd kon het
verkeer weer doorgang vinden. Tijdens
de opstopping is in wac dm, burg een
jongetje onder een auto geraakt Het
kind moest naar Tiel worden vervoerd,
omdat de ziekenauto nie' over de brug
kon.
ven, de warenhuizen en de coöperatie
ve verenigingen.
Het gaat om het geven van gelijke
kansen voor de zelfstandige midden-
standsbedrijven in deze concurrentie
strijd. Geen bescherming, geen dirigis
me van boven af met een redenering
van zoveel winkels op iedere duizend
woningen. Men zal het zelf moeten doen.
De overheid schept alleen de voorwaar
den. In zo'n opzet past natuurlijk geen
behoefte-element. Dit laatste geldt met
name voor het vestigingsbeleid, dat op
dezelfde gedachte is gebaseerd: er moe
ten nog meer mogelijkheden komen
voor allerlei combinaties. Branches die
daar nog niet aan toe zijn zullen de
parallelisatie nog als instrument moe
ten leren bespelen.
Het toerisme is voor de nieuwe staats
secretaris een terrein dat hij nog gro
tendeels moet verkennen. Zijn voorgan
ger, dr. Veldkamp, heeft echter de
bouwstenen ook op dit gebied klaar ge
legd. Er is op het departement hard
gewerkt aan een nota, waarin de rege
ring haar plannen aan het parlement
zal voorleggen. Drs. Gijzeis kan zich in
de opzet van die nota best vinden en
gaat het stuk verder afmaken.
In direct contact met minister De
Pous zal hij voorts het kartelbeleid
gaan aanpakken, waarbij de prijzenpo
litiek een belangrijke rol gaat spelen.
Een andere tak van beleid is de be
vordering van de produktiviteit. Op dit
punt is er iets nieuws op komst, omdat
het de bedoeling is dat de SER er een
apparaat voor zal gaan scheppen. De
staatssecretaris hoopt dat hij in het ka
binet belangstelling zal kunnen wekken
voor de voortzetting van het waarde
volle werk dat in de afgelopen jaren
met de tegenwaardegelden van de Mars
hall-hulp op dit punt is verricht. Wan
neer wij een jaar verder zijn moet uit
de begroting die dan op Prinsjesdag
wordt aangeboden een beau geste van
de minister van Financiën blijken, zo
dat dit laatste stukje aflopende Mars-
hali-hiiip zal kunnen worden ge-nmpen-
seerd.
Er staat dan nog een wetsontwerp tot
regeling van het accountantswezen op
stapel, terwijl ook de vereenvoudiging
van de procedure inzake het aanvragen
van octrooien niet tot de minst belang
rijke zaken behoort die de heer Gijzeis
hoopt te kunnen regelen.
En ten slotte: de commerciële tele
visie. Op dit punt is drs. Gijzeis het
minst positief in zijn uitspraken. In
het algemeen is hij het wel eens met
de algemene opzet van de nota, waar
in de heren Veldkamp en Scholten
hun beleid hebben geprojecteerd.
\Iaar er zijn vele wegen die naar
Rome leiden. ,,De Kamer is naar ik
lanneem wel voor een mogelijkheid
van reclame in de t.v. maar er zijn
vele van die mogelijkheden." Bij de
ze nogal vage uitspraak blijft het
voorlopig.
In ieder geval is de staatssecretaris
ook op dit gebied niet van plan met de
hem aangeboden doofpot te gaan wer
ken. „Deze zaak moeten we niet laten
slepen", zegt hij met overtuiging.
Eerst zal echter het verslag moeten
worden afgewacht, dat de Tweede Ka
mer gaat produceren over de nota.
LUCKY STRIKE ...wordt In practisch alle landen ter wereld gerookt.
LUCKY STRIKE ...vliegt op haast alle internationale luchtlijnen mee.
LUCKY STRIKE ...vaart op schier alle passagiersschepen ter wereld mee.
NIJMEGEN, 14 sept. Minister Cals
zal zaterdag 7 oktober het universeel
laboratorium van de faculteit der wis
kunde en natuurwetenschappep aan de
Katholieke Universiteit openen.
(Van onze verslaggever)
HAARLEM, 15 sept. Voor de Haar
lemse rechtbank stond gisteren een 40-
jarige Engelse grammofoonplatenfabri-
kant terecht omdat hp zich schuldig
zou hebben gemaakt aan verduistering
en flessentrekkerij tot een bedrag van
verschillende duizenden guldens De of
ficier van justitie, mr. J. Wiarda, eis
te een jaar gevangenisstraf met aftrek
van de vier maanden voorarrest.
Verdachte ontkende alle schuld.
H\j hield vol dat hij alles slechts had
(Van een verslaggever)
AMSTERDAM, 14 sept - Met de
stormachtige ontwikkeling van o.a.
de Afrikaanse landen maak' ook de
Missieverkeersmiddelenactie een
stormachtige ontwikkeling door. Eigen
lijk is het zelfs verkeerd nog over een
Missieactie in dit verband te spreken
omdat vele Missiegebieden officiële
kerkprovincies zijn geworden met een
eigen Kerkelijke Hiëarchie en deze
kerkprovincies zijn bezig zich in snel
tempo te moderniseren ook op ver
keersgebied. Bestond tien jaar geleden
nog tachtig procent van de aanvragen
uit eenvoudige voertuigen tot een mo
torfiets en twintig procent uit zwaarde
re voertuigen, thans is het net anders
om. Jaren geleden kwam er nog wel
eens een aanvraag om een kameel by
de Miva binnen, maar daar taalt geen
missionaris naar!
Voor het -:erst heeft de Miva thans
een leek als voorzitter, de Amsterdam
se zakenman Ernst Lampe, die in zijn
eigen bedrijf heeft ondervonden hoezeer
het vervoermiddel is veranderd. En
dut kan hij heel goed aanvoelen hoe
ook het vervoermiddel in dc verre lan
den niet meer uit een negerdrager of
een kano in de rimboe kan bestaan.
Allereerst al doordat steeds meer mis
sionarissen hun parochies overdragen
aan le landeigen priesters, die daarbij
ook de beschikking krijgen over de ver
voermiddelen van de missionaris, die
zelf elders een nieuwe parochie gaat
•Richten. Maar bovendien zijn die land
eigen kerken zeer arm en moeten wel
steunen op de ontwikelingshulp van de
staten in Europa en Amerika. En dan
wordt het aantal missionarissen steeds
groter omdat de Orden en Congregaties
zoveel mogelijk krachten voor de Mis
siën afstaan. Daarbij wordt ook het
aantal lekenmissionarissen voortdu
rend groter, die echter niet een beroep
kunnen doen op een Congregatie of
Grde. Het wegennet in de nieuwe on
afhankelijke staten wordt groter en
groter en daardoor worden meer delen
van het 'and ook voor de missionaris
bereikbaar
De uitbreiding van het onderwijs,
zoals m Indonesië, waar het gods
dienstonderwijs op de scholen door de
Staat wordt gesubsidieerd, brengt
meer werk voor de missionarissen, die
daarbij over snelle vervoermiddelen
moeten kunnen beschikken. In dit ver
band is het verheugend te vermelden
dat de Miva geen enkele moeilijkheid
■n Indonesië ondervindt.
Advertentie)
Societit dl Navlgazione Oenova
Reserveringen door de erkende passagebureaus
of door de Generaal Agente voor Nederland:
Scheepsagentuur N.V.
Rokin 80-82, Amsterdam
De missionaris moet tenslotte tegen
woordig meer dan vroeger bedacht zijn
op de politieke propaganda, die
dikwijls tegen dc Kerk en het
Christendom in zijn gebied is ge
richt en daartoe als hel ware .n een
uitputtende „afweerslag" overal tege
lijk zijn. De missionaris moet dus thans
wel beschikken over een motor, jeep
of auto en het is waarlijk niet verwon
derlijk dat er bij de Miva nog een
wachtlijst" is van 300 aanvragen
voor een bedrag van anderhalf miljoen
gulden aan vervoermiddelen.
De Miva heeft toestemming gekregen
on-, een kerkdeurcollecte op zondag 17
september te houden en zaï haar Na
tionale Mivaloterijen voortzetten, ter
wijl nog allerlei andere acties ontwor
pen worden. Een studiekommissie is
benoemd om na te gaan in hoeverre
de statuten en de uitdelingsnormen
aangepast moeten worden aan de nieu
we situatie van het missioneringswerk.
De meeste aanvragen komen bij de
Miva van de Witte Paters in Afrika,
gezien de ontwikkeling in dit wereld
deel. Maar ook Bazilië en Nieuw-Gui-
nea vragen veel aandacht De Miva
keerde vorig jaai bijna 4 ton aan 18
Oden en Congregaties uit o.a. 63500
voor de vliegdienst der Paters Fran-
ciskanen op Nieuw-Guinea en 23.000
voor een boot in het Amazonegebied.
geleend. Hij verwachtte 35.000 uit
Engeland en na ontvangst zou hij ze
ker alles hebben terugbetaald. Die
vordering wordt nu echter door zijn
Londense directie betwist. Ter recht
zitting kon de zaak echter tot zoda
nige proporties worden teruggebracht
dat de rechtbank inging op het ver
zoek van de verdediger, mr. B.
Stomps, om verdachte onmiddellijk
in vrijheid te stellen.
In opdracht van zijn Londense prin
cipalen, een platenmaatschappij, was
verdachte enige jaren geleden met zijn
vrouw naar Zanvoort gekomen om er
een platenfabriek te stichten. Hij ver
wachtte een grote som gelds aan ach
terstallig salaris en royalties, en in
stalleerde zich in afwachting daar
van in een kostbaar ingerichte flat
van 560 huur per maand. Het geld
kwam echter niet en een der direc
teuren, een miljonair, heeft de vorde
ring van verdachte ontkend „omdat
afgesproken was dat hem g'een sala
ris zou worden uitgekeerd vóór hij
winst maakt." Het Zandvoortse be
drijf bleek intussen geen succes en
de Engelsman kwam in financiële
moeilijkheden. Hij leende geld en gaf
tenslotte ter compensatie apparaten
cadeau die eigendom van de fabriek
waren.
Intussen verscheen een Duitser ten
tonele die wel een bestaan in het be
drijf zag. Hij ging in Londen over de
Engelsman praten en het gevolg was
dat deze werd ontslagen. Toen begon
nen de moeilijkheden eerst goed. Ver
dachte trachtte zich te redden door zijn
vrouw in Amsterdam te installeren in
een mannequinschool annex mode-aca
demie. Maar ook dat pakte verkeerd
uit. Tenslotte bewoog hü een Amster
dammer tot afgifte van een cheque van
duizend gulden in ruil voor een onge
dekte cheque van hem zelf, die ante-
dateerd was. Na anderhalve maand zou
de cheque wel gedekt zijn uit de vorde
ring op de Engelse firma, zo had hij
beweerd.
De officier van justitie achtte alle
zeven punten van de tenlastelegging be
wezen en vond dat verdachte misbruik
had gemaakt van de Nederlandse gast
vrijheid. Hij noemde hem een fantast.
De verdediger kon in verdachte ech
ter niet meer zien dan een onverbeter
lijke optimist, die nog steeds overtuigd
is van de rechtmatigheid van zijn vor
dering en op grond daarvan alle schuld
aan verduistering en flessentrekkerij
afwijst. Uitspraak 28 september.
I Advertentie
spa;
De reactor is een zogenaamd kritisch
■xperiment (kleine reactor van maxi-
naal 1 kilowatD beter bekend als het
"GO-project.
Het ontwerp voor de reactor is de
ze zomer door Neratoom uitgevoerd
in samenwerking met het Reactor
Centrum Nederland, het ingenieurs
bureau Comprimo en het advies, en
constructiebureau. Tebodin. Deze sa
menwerking zal ook bij de uitvoering
van het ontwerp worden voortgezet.
Bö het accepteren van de opdracht
voor het maken van een ontwerp voor
deze reactor hadden Neratoom en de
enkele andere in de Euratomlanden
aangezochte industriële groeperingen
zich verplicht het ontwerp, bij aanna
me ervan, ok uit te voeren.
De reactor zal in de loop var 1963 wor
den opgeleverd.
Zoals bekend omvat de N. V. Nera
toom zes grote Nederlandse onderne
mingen, namelijk: n. v. machinefabriek
„Breda", v.h. Backer en Rueb, Bre
da; n.v. Philips' Gloeilampenfabrieken,
Eindhoven; de Rotterdamsche Droog
dok mij. n.v. „Roterdam; de koninklij
ken: ij. ,.De Schelde" ntv., Vliss'ngen
de koninklijke machinefabriek gebr.
Stork en Co. n.v., Hengelo en Werk
spoor n.v., Amsterdam.
UTRECHT, 15 sept. Moeten we
op dit ogenblik de „Sprong in het duis
ter" doen? Met deze vraag besloot
prof. dr. J. E. Andriessen, hoogleraar
in de staathuishoudkunde aan de ge
meentelijke universiteit van Amster
dam, gisteren een inleiding over het
voorontwerp arbeidsvoorwaardenwet.
Hij sprak op een studieconferentie van
het Christelijk Nationaal Vakverbond
in Utrecht.
Prof. Andriessen vraagt zich af, of
men nu al een tweede stap de ver
dere vrijmaking van de loonpolitiek
moet zetten. Hjj ziet het voorontwerp
zeker niet als een remedie tegen de
thans als hinderlijk gevoelde overheids
bemoeiing.
Omdat het oorontwerp in dit op
zicht verwachtingen wekt, die waar
schijnlijk niet op korte termijn zijn te
realiseren, noemde prof. Andriessen
het aan twijfel onderhevig, of het
moment van overgang op een ander
institutioneel systeem thans wel zo
gelukkig is gekozen. Misschien kan
men het wetsontwerp beter in de ijs
kast zetten, zo zei hij.
Spreker voorziet 'onder meer grote
problemen voor de eventueel in te stel
len loonraad. De vertegenwoordigers
van het bedrijfsleven in die raad ko
men, volgens hem, tussen twee vuren
te staan: enerzijds moeten zij het al
gemeen belang in het oog houden en
anderzijds moeten zij beslissen over
c.a.o.'s van hun „eigen" mensen. Prof.
Andriessen vreest, dat deze situatie tot
gewetensconflicten zal leiden.
In het ontwerp wordt bepaald, dat
het dagelijks bestuur van de SER
wordt belast met de controle op de
loonraad. Een heel vreemde procedu
re, aldus spreker en bovendien een
enorm karwei als men bedenkt hoe
veel c.a.o.'s er zijn. Volgens hem is de
taak van het dagelijks bestuur van de
SER anders gericht en hij noemde
dit onderdeel van het ontwerp dan
ink een beetje „schimmig".
Prof. Andriessen noemde het ook lo
gisch, dat de overheid invloed houdt
op de onderhandelingen over nieuwe
DEN BOSCH, 15 sept. Een ver
keersongeluk dat 6 december van het
vorige jaar in Someren vier doden
heeft geëist, is gisteren door de recht
bank alhier behandeld. Terecht stond
een chauffeur uit Bottrop (Did), wien
ten laste was gelegd dat hij door roeke
loos rijden deze aanrijding veroorzaakt
zou hebben.
Op de avond van de dag reed ver
dachte met een vrachtauto met aan
hangwagen door de Vaarselstraat te
Someren, toen hij op enige afstand drie
lichten zag naderen, waarvan er één
zich op de linkerweghelft bevond. Hij
meende dat een auto een fiets of brom
fiets passeerde en gaf daarom licht
signalen en minderde vaart. Ook stuur
de hij zijn auto geheel naar rechts.
Daarbij kwam hij met zijn rechter-
wielen op de berm, die tegen deze druk
niet bestand bleek. De vrachtauto gleed
weg én reed tegen een boom, waarbij
de aanhangwagen dwars op de weg
kwam te staan. Juist op dat moment
kwam in volle vaart de tegenligger aan
rijden, een stationcar die tegen de aan
hangwagen botste met het genoemde
tragische gevolg.
Uit het getuigenverhoor ter zitting
bleek dat men nooit heeft kunnen ach
terhalen of er nog een derde voertuig
is geweest waaraan het door verdachte
geconstateerde derde licht zou hebben
toebehoord. De officier van Justitie,
mr. Moons achtte het goed mogelijk
dat deze voorstelling van hem irreëel
is geweest. Hij achtte zeker geen grove
schuld aanwezig, maar verdachte die
deze weg kende, heeft een overtreding
begaan door zijn wagen op de berm
te sturen. Voor die overtreding eiste de
officier 500,- boete subs, vijftig da
gen hechtenis.
Mr. J. Verhoeven uit Den Bosch die
als verdediger optrad, schetste zijn
cliënt als een rustig en ervaren chauf
feur. Hjj wilde eerder van een verkeer
de reactie dan vein een overtreding
spreken en bepleitte vrijspraak. Uit
spraak 28 september.
BREDA, 15 sept. Twee jaar en
zes maanden gevangenisstraf met af
trek luidde het vonnis dat de rechtbank
alhier gisteren heeft uitgesproken over
de beheerder van het bijkantoor van de
Rotterdamse bank in Etten. Dit von
nis komt overeen met de eis van de
officier van justitie veertien dagen ge
leden.
De beheerder had een bedrag van
ongeveer 50.000 gulden verduisterd ten
nadele van twee bejaarde dames, woon
achtig in Den Haag en Etten, van wie
hij het vermogen beheerde, Van deze
50.000 gulden stak hij 18.000 gulden in
eigen zak. De rest van het geld leende
hü uit. De rente van het geld boekte
hij wel bij op de rekening van de beide
dames.
c.a.o.'s, met name wanneer het gaat
om collectieve contracten voor grote
„leidende" bedrijfstakken. De over
heid moet nu eenmaal een conjunctuur-
politiek kunnen voeren, aldus prof. An
driessen. en het loon is als economische
grootheid zeer belangrijk. Hij voegde
hieraan toe, dat er naast vele bezwa
ren tegen het ontwerp ook verschillen
de goede dingen genoemd kunnen
worden.
Dat de regering zelf ook niet hele
maal zeker is van haar zaak, leidt
prof. Andriessen af uit haar aarzeling,
het ontwerp de gewone parlementaire
weg te laten volgen. Zij wil weten hoe
het bedrijfsleven erover denikt, en heeft
daarom eerst een voorontwerp ge
maakt, zo zei hij.
TIEL, 15 sept. De vice-president
van de rechtbank in Arnhem heeft uit
spraak gedaan in een kort geding, dat
enige Tielse huiseigenaren hebben aan
gespannen tegen drie ondernemingen.
Deze ondernemingen zijn bezig met de
bouw van blokken flat woningen op een
terrein, dat in het uitbreidingsplan be
stemd is voor laagbouw. Voor deze
bouw hebben de ondernemingen toe
stemming gekregen van het gemeente
bestuur, maar gezien de vastgelegde
bestemming van de grond achten de
huiseigenaren deze vergunning onwet
tig. Derhalve eisten zij, dat de bouw
van flats zou worden gestaakt, aange
zien zij door hoog- inplaats van laag
bouw hun belangen geschaad achten.
De vice-president heeft vorige week
de partijen gehoord en daarna persoon
lijk een onderzoek ter plaatse ingesteld,
iu zijn uitspraak stelde hij de huiseigena
ren in het gelijk. De gedaagden werd
verboden, drie weken na vandaag nog
verder te gaan met de bouw. Gaan zij
door, dan verbeuren zij een dwangsom
van duizend gulden per dag. De bouw
mag niet eerder worden hervat dan
nadat de grond in het uitbreidingsplan
van Tiel officieel de bestemming heeft
gekregen die de bouw van flats moge
lijk maakt.
In een „Kritische commentaar
schrijft de Nieuwe Rotterdamse Cou
rant, dat de primitieve wijze waarop
een deel van de Twentse bevolking
heeft gereageerd op de komst van
buitenlandse arbeiders een weinig
voorzien obstakel vormt voor de EEG.
Binnen die EEG moeten wij immers
op de duur tot vrije migratie van werk
nemers komen. Hoe moet dat? De
scbrijver meent, dat het gezien
de primitiviteit der reacties maar
het beste is om er niet verder over te
praten en gewoon door te gaan met
bet binnenhalen van buitenlandse ar
beidskrachten. De komende generatie
zal er dan misschien meer begrip voor
hebben, dat er niets bijzonders aan
de band is als iemand enige duizen
den kilometers verderop zijn brood
gaat verdienen, want wat aldus
besluit bij zijn duizend kilometers
in deze eeuw van ruimtevaart?
Het antwoord op de laatste vraag
is duidelijk. Als men met beide benen
op de grond blijft is duizend kilome
ter ook in deze eeuw nog tamelijk
ver en er is dan ook wel degelijk iets
bijzonders aan de hand. Ook al zou
den binnen de EEG de grenzen ver
vagen, dan blijft een massale migratie
waarschijnlijk nog altijd een laatste
redmiddel, dat op zichzelf beschouwd
maar weinig aantrekkelijks beeft. Als
een volgende generatie in Europa nog
steeds de reservoirs van armoede kent
waardoor mensen, middels een „vrije'
migratie de ene gemeenschap uit- en
de andere ingeperst moeten worden,
dan heeft de EEG op hoger plan in
feite gefaald.
Wij hoeven ons trouwens niet op
de borst te kloppen als we vlotweg
spreken over bet binnenhalen van
buitenlandse arbeiders, want voorals
nog berust dit verschijnsel op koele
berekening. Wij hebben een conjunc
tureel tekort aan arbeiders; de Itali
anen hebben er een structureel teveel
van. Zodra de conjunctuur omslaat
sturen wij de Italianen naar Kuis en
daarmee uit. Het is voor ons een vrij
blijvende affaire en daarom beeft bet
ook nog niets met de vrije migratie te
maken. Vrije migratie legt ons in de
toekomst de plicht op, de Italianen
met vrouw en kinderen te ac
cepteren als gelijkwaardige kandida
ten op de arbeidsmarkt. Ook als die
arbeidsmarkt niet schaars meer is.
Het is goed als wij tegen die tijd
afgerekend hebben met primitieve re
acties, want ongetwijfeld zal men de
banden wel vol krijgen aan de min
der primitieve. Het heeft weinig zin
die moeilijkbeden in een bui van
conjuncturele overmoed weg te wuiven
naar een komende generatie. Wel
licht hebben wij een te hoge dunk
van onze opofferingsgezindheid in in
ternationaal verband. Duizend kilo
meter is niet veel, maar de afstand
die enige generaties van elkaar scheidt
is evenmin zo groot. De gedachte aan
het feit, dat een van de bijdragen van
de Nederlandse taal aan de internatio
nale woordenschat bestaat uit bet
woord „apartheid zou ons voor zelf
overschatting kunnen behoeden
(Advertentie)
Tot de toneelartiesten van
hoge klasse behoort stellig
Elly van Stekelenburg.
Men zou haast zeggen:
„natuurlek", want hoe vitaal
zij ook moge zijn zij behoort
tot de oude school" en die mocht
er warempel zijn!
Vele toneelbezoekers van de
laatste tijd kennen haar als de
weduwe Lauwereyssen. Die rol
speelde ze n.l. in het Nederlands
toneelstuk „Lijmen". Zij is in die
rol dermate opgevallen eer
lijk gezegd valt zij ons in élke
rol op dat de stad Amsterdam
kaar begiftigd heeft met de cul
tuurprijs, die 's lands hoofdstad
%u voor de tweede maal heeft
toegekend, op grond van een
Jbijzondere toneelprestatie".
Door die prijs is Elly van Ste
kelenburg f 1.000,rijker gewor
den het fiscale facet buiten
beschouwing gelaten! maar de
voldoening over de prijs is in
geld niet uit te drukken, zo blij
is ze er mee. Vele toneelkenners
zeggen, dat ze voor een derge
lijke onderscheiding al lang in
aanmerking had moeten komen.
Zoals gezegd is Elly van Steke
lenburg de tweede, die deze prijs
van Amsterdam krijgt. De eerste
was Albert van Dalsum, die hem kreeg na een halve eeuw acteren en aaar-
om heeft men die prijs meteen maar de Albert van Dalsumpnjs genoemd.
Tenslotte heeft van Dalsum voor Nederland toneelgeschiedenis gemaakt.
De naam van die prijs vindt Elly van Stekelenburg nu net een van die
„fijne" dingen, want zij dweept met Van Dalsum.
De laatste jaren, sedert Elly van Stekelenburg die aan de Toneelgroep
Theater verbonden is is zij nogal eens in Nederlandse stukken opge
treden, want Theater neemt elk jaar een toneelstuk „eigen vaderlandse
teelt" op het repertoire, en dan viel de keus voor een van de hoofdrollen
veelvuldig op haar. Onvergetelijk was haar vertolking van de Surinaamse
in Plantage Tamarinde". Wij zijn er getuige van geweest, dat het publiek
in Arnhem schuddebuikte van het lachen om haar kostelijk, perfect Suri
naams dialect, haar mimiek, haar bewegingen. Door deze rol is zij in Arnhem
populair geworden en het is een publiek geheim, dat daar nogal wat voor
nodig is in de Gelderse hoofdstad. En dan die Indonesische in „De laatste
Verlofganger" en de Brusselse weduwe in „Lijmen". Elly van Stekelenburg
is behalve rasartieste een meester in het nabootsen van dialecten, zowel
binnen- als buitenlandse. Dat komt natuurlijk ook, omdat ze zo bereisd is.
Haar carrière mag er zijn. Ze maakte met Cor Ruys drie toumées door In
donesië, speelde in Antwerpen, werkte bij Verkade, bij Comedia, bij het
Volkstoneel, het Rotterdams Toneel, het Zuidelijk Toneel en bij de televisie.
Sinds 1956 maakt ze een gezellig deel uit van het tableau de la troupe van
de Toneelgroep Theater. Voor het geld van de prijs koopt de donkere, opge
wekte, vrouw een sieraad. „Reken maar, dat ik er de naam Alben van Dal
sum in laat graveren."
