Nieuwe Haarlemsche Courant | 1961 | 15 september 1961 | pagina 7

Adenauer, Brandt en de
spanning om West-Berlijn

Burgers van Bondsrepubliek
gaan zondag a.ster stembus

Kritiek

Drie letters

m

a

Partijen in
de arena

M

D

i

Spaak zou gevraagd hebben

Moskou

om

reis naar

zijn

Belgische minister heeft lage
dunk van diplomatie der F.S.

CAMPAGNE MET AMERIKAANSE INSLAG

op

Hammarskjöld

„Mammie stemt
op de C.D.U.

Vijfhonderd Nederlandse trekpaarden

Spoorwegmannen
maken foto's

Getallen uitspreken

„Anita" op het bureau

Engelse soos

Waarmee speelt het kind in Athene

Kennedy houdt
slag om de arm

Geen
op

.plan
zak

TSWI

OM KHROESJTSJEV TE POLSEN?

VRIJDAG 15 SEPTEMBER 1961

PAGINA

De beide hoofdpersonen in de
Westduitse verkiezings
campagne (de kiezers gaan
*ondag a.s. naar de stembus om
een nieuwe Bondsdag te kiezen)
Saan tot het laatste ogenblik uit
van de veronderstelling, dat die-

buitenlandse

KRONIEK

gene de beste introductie bij de
kiezers heeft, die door de premier
van de Sovjet-Unie het bitterst
wordt gehaat. Dr. Konrad Ade
nauer, de 86-jarige bondskanse
lier, heeft gesuggereerd, dat
Khroesjtsjev de Berlijnse crisis
voornamelijk heeft uitgelokt om
Willy Brandt en de socialistische
partij te helpen. De „regierende
Bürgermëister" van West-Berlijn
heeft voor zijn tegenstander in
smakeloosheid niet willen onder
doen en hij heeft zo ongeveer ge
ïnsinueerd, dat Adenauer aan de
Russische ambassadeur in Bonn
de bijzondere gunst heeft ge
vraagd het doelwit van nóg enkele
beledigingen van Khroesjtsjev te
mogen zijn. Al geven deze voor
beelden geen dunk van de hoge
achting, die de kandidaten het
intellect van hun kiezers toedra
gen, zij zijn wel symptomatisch
voor de hardheid, waarmee deze
campagne is gevoerd.

:J>

3

■SS

Sjafroeddin vraagt
zijn volgelingen de
strijd te staken

-m

Soekarno's invitatie

Hammarskjöld kan zich voor de
techtvaardiging van zijn optreden te-
üwi Tsjombe beroepen op een aantal
^soluties van de Veiligheidsraad. De
,ecretaris-generaal van de V.N. is van
lening, dat zijn ingrijpen in Katanga
Volkomen legaal was, maar bet zijn,
ja bet Westerse kamp, niet alleen de
j^elgen die deze opvatting bestrijden.
'Je vraag is welke interpretatie men
jaag geven aan de volmachten die de
I -N. gekregen hebben voor bun be-
e'd in de Congo.

Toen in juli I960 de Veiligheids
rad besloot V.N.-troepen naar de
S-°ngo te sturen, werd bepaald, dat
ret doel van de maatregel was: de
Congolese regering militaire hulp te
Vfiflenen tot de nationale Congolese
'hijdkracbten bun binnenlandse taak
^olledig zouden kunnen vervullen.
yervoIgens werd op 12 augustus van
"et vorig jaar een resolutie aangeno
men waarin gezegd werd, dat bet
Hnnentrekken van V.N.-eenheden in
Katanga noodzakelijk was voor de
Uitvoering van de V.N.-opdracbt in
Ie Congo. (Katanga
had zich in juli
reeds van de Congo
afgescheiden, en
Tsjombe bad de
provincie tot een
soevereine staat ver

gaard. De Katangaanse „president"
Wenste geen inmenging van de V.N. in
*jjn binnenlandse aangelegenbeden).
Gnslotte beeft de Veiligheidsraad op
j februari van dit jaar verklaard,
se^ onmiddeIIijk alle pas-

"e maatregelen moeten nemen om
e' Uitbreken van een burgeroorlog
de C0ng0 te voorkomen." Alleen
n Uiterste noodzaak zou de volkeren-
0r8anisatie geweld mogen gebruiken
0|u dit doel te bereiken.

lot voor kort bestond er in Leopold-
gtad geen sterk centraal gezag waar-
1)166 de V.N. vruchtbaar konden sa
menwerken. Maar vorige maand is er
dodelijk een Congolese regering ge-
v°rmd, die weer bet karakter bad van
jen werkelijk nationaal bewind. De
•N zijn deze week in Katanga op-
streden op verzoek van Adoela, de
Premier van de wettige regering van
6 Congo. Aangezien de souvereini-
ejt van Katanga door de V.N. nooit
erkend is, zou men kunnen zeggen, dat
ot zover Hammarskjölds actie tegen
Elisabethstad een vrij sterke juridische
S bad. Bovendien beeft de
VN.-vertegenwoordiger in Katanga.
D Brien, verklaard, dat de militaire
"Peratie tegen Tsjombe noodzakelijk
y'Us, omdat er onmiddellijk gevaar
"estond voor een Congolese burger-
°orl0g.

Maar in de Britse pers is gisteren
vraag gesteld, of die dreigende bur
geroorlog niet door Adoela s troepen
jjntketend zou zijn, en of de V.N. niet
jer bun invloed hadden kunnen uit
oefenen om de centrale regering in
6°PoIdsad tot wat meer geduld te be-
egen. De V.N. waren door de Vei-
,sbeidsraad gemachtigd om in uiterste
jj°odzaak geweld te gebruiken, maar
estond die uiterste noodzaak reeds.
Waren alle middelen uitgeput om
geschil tussen Tsjombe en Adoela
et vreedzame middelen te beslech-
.T Dezer dagen is ook de veronder-
(j6 ïng geopperd, dat Hammarskjöld
j hereniging van de Congo wilde
C/Sren. omdat de kosten van de
f Y-troepen in dit land de volhe
id °rganisatie op de rand van een
'Aroet hebben gebracht. De secre-
'"-Beneraal zou aan de V.N.-missie
ue Congo zo snel mogelijk een
(j 6 willen maken, en hij zou de
"dhaving van de orde verder aan
°ela willen overlaten. Maar zal
„,,y,et onmiddellijk een burgeroorlog
tin 'r'el<en a's c'e M.N. hun „bezet-

van Katanga beëindigen?
va betogen dat een herstel
Wp1 Congolese eenheid hoogst ge-
°bk 'S Voor ec°nomische weder-
'an °UNJ Van ^ancT sangezien Ka-
P ga "e rijkste provincie is van de
°P nÜ° ^'Helt waaraan de V.N.
ecu ogenblik bloot staan, heeft
dat H V00ra' betrekking op het feit,
inter amrnarsHöId zo snel tot militaire
VeJVen«* 's overgegaan zonder nog
1 er. ,°P onderhandelingen tussen
°P° dstad en Elisabethstad aan te
'ngen.

vier uren zendtijd aan. Willy Brandt
werd uiteraard herhaaldelijk zicht- en
hoorbaar. Toen vice-president Lyndon
B. Johnson tijdens het daarop volgende
weekeinde een bezoek aan de benarde
stad bracht, was het wederom raak:
zes uur televisie met Willy Brandt on
ophoudelijk aan de zijde van de hoge
Amerikaanse bezoeker.

Het effect van deze electorale ca
deautjes aan de socialisten werd nog
versterkt door het eigenlijk onverklaard
gebleven treuzelen van Adenauer, die
kostbare dagen voorbij liet gaan vóór
hij Berlijn bezocht. Het resultaat was
een politiek stuivertjeswisselen, dat
talloze Westduitse kiezers in de groot
ste onzekerheid stortte.

De socialisten, die altijd waren af
geschilderd als onbetrouwbare neu
tralisten en tegenstanders van de NA
VO, vroegen nu om een drastisch op
treden tegen de communisten. Ade
nauer en zijn christen-democraten
daarentegen, die altijd een politiek
van „Festigkeit" en onbezweken
trouw aan het westen hadden voorge
staan, werden nu gedwongen tot de
ondankbare rol van rijpe staatslieden,
die temidden van de grootste opwin
ding moesten oproepen tot matiging,
tot afwachten en tot onderhandelen.
Deze identiteitsverwisseling bij de
twee grote partijen heeft de „floating
vote" in de bondsrepubliek tijdelijk
enorm doen aartzwellen. In het voor
jaar bleken 18 van de 100 kiezers nog
niet te weten op wie zij hun stem zou
den uitbrengen. Eind augustus was hun
aantal tot 31 gestegen.

Bij de C.D.U. en haar Beierse zus
terpartij, de C.S.U, ontveinsde men
zich niet, dat deze onzekerheid zich
voornamelijk op haar kosten had uitge
breid. Van de kiezers, die wél wisten
op wie zjj zouden stemmen, bleek
volgens een opinie-onderzoek van Ade
nauers eigen partij aanvankelijk iets
meer dan 50 procent voor de C.D.U.
te zijn en 36 voor de S.P.D. Na de der-

Au fond is de grondleg
ger van het kruiswoord
raadsel een zeer barmhar
tig mens geweest. Hij heeft
de vele raadselen des le
vens weliswaar met één
vermeerderd, maar met een
oplosbaar. Wij kunnen hem
daarvoor niet dankbaar ge
noeg wezen.

Bij tijd en wijle geef ik mij dus
met graagte aan het puzzelen over.
Het is een even ontspannend als op
bouwend werkje. Ja, opbouwend ook.
Je leert er wat van. Had ik vroeger
ooit gehoord van een onheilsgodin van
drie letters? Weineen. Maar nu weet
ik dat het Ate is. Een andere n?am
voor Noach is meestal Noë. Een an
dere naam voor Noë trouwens Noach.
Buitendijks land. Bekommerde ik mij
vroeger ooit orji buitendijks land? Ik
moet eerlijk toegeven dat mijn aan
dacht zich jaren lang niet op buiten
dijks land heeft gericht. Sinds ik ben
gaan puzzelen weet ik dat je buiten
dijks land ook „nes" kunt noemen.
En zo zou ik door kunnen g'aan. Pi is
een onmeetbaar getal, nakomeling is
of een oir of een telg, een visnet een kor
of zelfs een ink, een wig is een keg
of een keg een wig, een bakinrichting
een oven, een zwaardwalvis een ork;
ik noem maar wat.

Natuurlijk krijg je er op de duur wel
enige routine in. Zo weet je al gauw
dat een plaats in Brabant meestal
Oss moet wezen; een heel enkele
keer is het Uden, maar bijna altijd is
het Oss. En als er sprake is van een
familielid kun je er bijna staat op
maken dat opa of oma bedoeld wordt.
Neef en tante komen ook voor,
maar in aanzienlijk mindere mate dan
de oudjes. Met een vlaktemaat wordt
wel de alom bekende are bedoeld en
met een oude lengtemaat de inder
daad welhaast vergeten el. Aan een
Pausennaam hoeft u nooit te twijfelen.
Dat is zonder meer Leo en nooit bij
voorbeeld Pius of Benedictus, noch
Petrus. Een Romeins keizer is altijd
Nero, en zelden of nooit Tiberius. En
voor een verblijfplaats voor vrouwen
kunt u bijna ongezien harem invullen.
Ik blijf er buiten waarom dat zo is.

Overigens, je kunt ook in het duis
ter tasten. Zo heb ik heel lang zitten
aankijken tegen een vogel van drie
letters. En ik# kón maar niet van die
foute sijs afblijven. Totdat mij in een
ogenblik van genade te binnen schoot
wat bedoeld werd. Uil.

w

5?

Op zichzelf is dat niets bijzonders.

Hardheid in de verkiezingsstrijd komt
in het democratische bestel van ande
re landen ook wel voor. Het wordt pas
enigszins onbehaaglijk, als de binnen
landse koude oorlog nog onverminderd
wordt voortgezet als de kiezers al
lang hebben gesproken. Wanneer Ade
nauer zegt, dat de S.P.D. niet te ver
trouwen is, en wanneer hij haar ver
gelijkt met een slang, die telkens van
huid verwisselt, dan kan men uat, op
het hoogtepunt van de strijd, een trou
vaille noemen. Maar het kost nauwe
lijks enige inspanning zich voor te stel
len, dat Adenauer dezelfde uitspraak
ook twee jaar geleden gedaan zou kun
nen hebben. Binnen de Westduitse de
mocratie hebben de nationale belangen
soms wel enige moeite om de nationa
le geschillen te overheersen.

In de Berlijnse crisis is dat dus al
even gebleken. Het zou intussen naïef
zijn te veronderstellen, dat die crisis

zonder uitwerking is gebleven op de n

onderlinge krachtsverhouding van de ^e twee kopstukken van ae C.D.U., Adenauer en Erhard op een der vele ver-
- - - kiezingsvergaderingen.

Tientallen keurmeesters zijn donderdag de gehele dag in de weer geweest
met de keuring van niet minder dan vijfhonderd Nederlandse trekpaarden
die op de nationale tentoonstelling in de Bossche veemarkthallen door de
Koninklijke Vereniging het Nederlandse Trekpaard zijn bijeengebracht.
Deze dieren, die de trots van de Nederlandse koudbloedfokkerij uitmaken, ver
tegenwoordigen tezamen een waarde van verscheidene miljoenen guldens. Don
derdag hebben de keurmeesters de afzonderlijke dieren gekeurd en de fokgroepen
en merries met afstammelingen. Vandaag zouden zij tot hun beslissing komen,
waar in boerenkringen al met spanning naar wordt uitgezien: wie de nationale
kampioenen 1961 zullen worden.

iuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiimiiiniiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiNii

feesten hebben deze avondjes het blijk
baar zo goed gedaan, dat de boerderij
in het Park Sonsbeek 's zomers een
maal per week een soort Engelse so
ciëteit zal zijn. De kleinkunstenaar
Paul Duval te Arnhem gaat de Engel
se gasten amuseren op een hen ver
trouwde manier. Ook community sin-
ging komt er b.v. aan te pas. Duval
is met dat al de enige kleinkunstenaar
in vaste dienst bij een WV.

Het normalisatie-instituut heeft een
voorlopig normontwerp opge
steld voor de uitspraak van ge
tallen in het zakelijk verkeer.
Reeds geruime tijd, aldus het insti
tuut, is van verscheidene kanten ge
wezen op de ondoelmatigheid van de
uitspraak van getallen. Zo heeft de mi
nister van Onderwijs zich in 1951, met
een voorstel voor een nieuwe uitspraak
gewend tot de Nederlandse Onderwij
zers Federatie, echter zonder dat dit
resultaat opleverde.

Het ontwerp omvat onder meer een
regeling voor de uitspraak van gehele
getallen die luidt: „Geef de gehele ge
tallen van twee cijfers of meer mon
deling weer door het noemen van de
cijfers van links naar rechts. Spreek
daarbij ook de eventuele tekens uit en
ook het woord „spatie" voor het schei
den van cijfergroepen, indien dit de
duidelijkheid verhoogt. In plaats van
het woord „spatie" kan men ook het
uitspreken van het laatste cijfer van
de groep beklemtonen.

Bjj de indeling in groepen van drie
cijfers kan men in plaats van „spatie"
ook van machten van duizend gebruik
maken. Wil men de orde van grootte
duidelijk weergeven, dan maakt men
gebruik van de aanduidingen die een
macht van duizend zijn".

Voorts heeft men opgenomen de re
geling van de P.T.T. voor het noemen
van telefoonnummers. De regeling
komt overeen met de algemene strek
king van het ontwerp.

partijen. De socialistische kandidaat
Brandt is als burgemeester van Berlijn
sterk in de belangstelling gekomen, 's
Zondags en 's maandags nadat de
communisten de sectorengrens in de
vroegere Rijkshoofdstad hadden geslo
ten, wijdde de Westduitse televisie daar

Bij de verkiezingen voor de
vierde Westduitse Bondsdag op
17 september a.s. zijn evenals in
1957 de tien deelstaten in 247 kies
districten ingedeeld. Terwijl vorige
maal dertien partijen naar de stem
van 35.400.923 stemgerechtigden
dongen, zijn het ditmaal slechts
negen partijen waaruit de nu on
geveer 37,1 miljoen stemgerech
tigden kunnen kiezen. Deze negen
partijen zijn: 1. christen-democra
ten (CDU), 2. hun Beierse zuster
partij, de Christelijk Sociale Unie
(CSU), die in de Bondsdag met de
CDU een fractiegemeenschap
vormt, 3. sociaal-democraten
(SPD), 4. Vrije Democraten (FDP),
5. Partij voor geheel Duitsland
(Gesamtdeutsche Partei, GDP),
conservatief, voortgekomen uit de
Duitse partij (DP) en de partij der
ontheemden (BHE), 6. Duitse Vre-
deSUnie (Deutsche Friedensunion,
DFU), neutralistisch, 7. Duitse ge
meenschap (Deutsche Gemein-
schaft, DG), rechts georiënteerd,

8. Duitse Rijkspartij (Deutsche
Reichspartei, DRP), uiterst rechts,

9. Zuidsleeswijks kiezersverbond
(SSW), Deens gezind. De
CSU komt alleen in Beieren uit,
de SSW alleen in Sleeswijk-Hol-
stein. De Duitse gemeenschap heeft
in de stadstaten Hamburg cn
Bremen geen lijsten ingediend.

van de verkiezingen

tn ^957 was als volgt:

t-

e
a

CDU

SPD

FDP

GB/BHE

DP

DRP

FU

BDH

UDM

SSW

DG

VU

a

o

ij

a

50,2
31,8
7,7
4,6
3,4
1,0
0,9
0,2
0,1
0,1
0,09
0,00

22

«2» 60

ft) »-»

O

'C

194
45
1

N

s.
O

a

76
123
40

e

8
8

8-2

o

N

270
169
41

11 17

100,0 247 250 497
De DP kreeg in 1957 drie dis
trictszetels en nog drie door de
steun van de CDU. Met inbegrip
van de 22 niet-stemhebbende af
gevaardigden uit West-Berlijn
telde de derde Bondsdag in totaal
519 zetels. De West-berlijnse af
gevaardigden worden door het
stadsparlement aangewezen. In
1957 waren dat 8 van de CDU, 12
van de SPD en 2 van de FDP. In
1957 kwamen 31.072.894 ofwel
87,8 procent der stemgerechtigden
op. Van de door hen uitgebrachte
stemmen waren er 29.905.428, ofwel
84 procent, geldig. D.P.A.).

tiende augustus werden de christen-de
mocraten ingehaald door de socialis
ten; beiden hadden zij 41 procent van
de stemmen.

Tot een oproer in de C.D.U-C.S.U. is
het natuurlijk niet gekomen, maar wel
deed zich het ongelooflijke verschijnsel
voor, dat er stemmen werden verno
men, die de tactische gaven van de
bondskanselier in twijfel trokken en die
zijn onsterfelijkheid met langer als axio
ma wensten te aanvaarden.

aar het was allemaal ijdel ge
rucht. Konrad Adenauer is al
bjj zijn leven een monument,
een fenomeen geworden. Tot
welke tactische fouten hem zijn knor
righeid en zijn hooghartigheid ook mo
gen verleiden, hij blijft toch altijd de
grote voorvechter van de Europese
eenheid, de kanselier van een hersteld
en welvarend Duitsland en bovenal de
Rijnlandse politicus, die over een onge
hoorde flair beschikt en die zijn pu
bliek kent als geen ander. En de laat
ste dagen is hij weer belangrijk uitge
lopen op zijn naaste concurrent.

Het is een feit, dat de C.D.U.-C.S.U.
er op 12 augustus beter voor stond dan
begin september. De socialisten hebben
toen een ogenblik sterk overdreven
verwachtingen gekoesterd. Het leek zo
prachtig. Waar zij nauwelijks een al
ternatief hebben voor het succes en de
prestaties van Adenauers bewind, meen
den zjj in de internationale spanning en
in de manier, waarop de zeer toonba
re en intelligente Brandt zich gedroeg,
de kans op een grote stembuszege te
zien. Dat overmatige optimisme is, nu
de Berlijnse crisis' min of meer routi
ne is geworden, weggeëbd.

Met de Vrije Democraten van dr.
Erich Mende, die in grootte de derde
partij vormen, delen de socialisten de
hoop, dat het dr. Adenauer niet zal ge
lukken op het laatste moment nog zó
veel verloren terrein te herwinnen, dat
hij de absolute meerderheid van de
C.D.U.-C.S.U. ook tot in de vierde
Bondsdag prolongeert. Dr. Mende heeft
er geen geheim van gemaakt, dat hij
slechts dan zal deelnemen aan een coa
litie, indien deze wordt geleid niet door
dr. Adenauer, maar door de man van
het „Wirtschaftwunder", prof. Erhard.

En Willy Brandt koestert de hoop,
dat de partij het er met hem als lijst
trekker beter af zal brengen dan in
1957. Lukt dit, dan zal het hem
gemakkelijker vallen zijn gezag uit te
breiden over de hele partij en haar te
behoeden voor een terugval naar de
Marxistische scherpslijperij van weleer.
En ook zal hij dan de kans doen toene
men, dat hij na de volgende verkiezin
gen in 1965 nog eens zijn intrede mag
doen in het Palais Schaumburg.

e hele campagne neeft tech
nisch gesproken een Ameri
kaanse inslag vertoond. Aange
zien er veel meer vrouwelijke
dan mannelijke kiezers in de bondsre
publiek zijn, wenden de stembusstrate
gen zich heel bepaald tot haar. Het ge
bruinde voetballersgezicht van de 47-ja-
rige Willy Brandt straalt van alle af
fiches der S.P.D. De socialisten voegen
daar nog enkele boze klachten aan toe
over de stijging van de kosten van het
levensonderhoud.

De C.D.U. heeft het met haar litho
graaf niet zo getroffen. (Zij uit trou
wens ook sombere grieven over het on
gewoon grote aantal storingen tijdens
haar televisie-uitzendingen) De gezich
ten van Adenauer en de andere minis
ters, die op de aanplakbiljetten voor
komen, doen het vermoeden rijzen, dat
het kabinet aan een collectieve geel
zucht lijdt. Daarentegen verstrekken de
christen-democraten weer gratis toffees
die gewikkeld zijn in papiertjes met het
opschrift „Mammie stemt C.D.U.".

De rechtse „Deutsche Reichspartei"
neemt geen risico's en beeldt overal
Bismarck af De Vrije Democraten doen
het met een adelaar en de neutralisti-
sche „Deutsche Friedensunion" heeft
kans gezien prof. Albert Schweitzer
voor haar karretje te spannen.

H. J. NEUMAN.

DJAKARTA, 15 sept. (Reuter) In
Djakarta is gisteren bekendgemaakt,
dat de voormalige leider van de op
stand op Sumatra, Sjafroeddin Prawi-
ranegara, al zijn vroegere volgelingen
heeft gelast de vijandelijkheden tegen de
Indonesische regering te staken. Sja
froeddin heeft zich, zoals gemeld, eind
augustus overgegeven.

(Advertentie)

Een zes man sterke jury heeft de
afgelopen weken honderden
foto's uit twaalf Europese lan
den aan een nauwkeurig oordeel
onderworpen om enige tientallen af
beeldingen een plaatsje te geven op
de zesde internationale fototentoonstel
ling van spoorwegpersoneel, welke za
terdagmiddag geopend wordt in het
Rotterdamse Hofpleinstation. Duitsers,
Belgen, Zweden, Denen, Oostenrijkers,
Italianen, Fransen, Joegoslaven, Ne
derlanders, Zwitsers, Finnen en Lu
xemburgers zonden hun met zorg, ijver
geduld en vooral met liefde vervaar
digde opnamen naar Nederland. Staal
tjes van uitstekend vakmanschap vaak
die de romantische techniek van het
spoorwezen met vaart en verve weer
geven. In alle opzichten hebben de
Duitse amateurs de kroon gespannen.
Zjj zonden de meeste foto's en dia's in
en zij kregen de meeste prijzen en eer
volle vermeldingen. Nu zijn er bij de
Oosterburen ruim tienduizend spoor
wegmensen lid van de spoorweg-foto
vereniging. terwijl men er in Neder
land nauwelijks driehonderd telt.

De jubilerende foto-afdeling Utrecht,
Haarlem en Rotterdam hebben een
ereplaats gekregen op de tentoonstel
ling. Door leden vervaardigde luchtop
namen van deze drie steden sieren de
toegang tot de expositie. Voor een
tweede versiering zorgde de kweekver-
eniging Utrecht van de N.S., die drie
honderd dahlia's, planten en boompjes-
op de expositie plaatste. De tentoon
stelling, die zaterdag door ir. J. Loch-
mann, president van de n.v. Neder-
landsche Spoorwegen, geopend wordt,
is dagelijks te bezichtigen 10 tot 5
en van 7 tot 10 uur. Bovendien wor
den om half een en acht uur circa ze
ventig dia's, die tot de inzendingen
behoren, vertoond.

Er komen 's zomers nogal wat En
gelsen naar Arnhem, hetgeen ge
deeltelijk nog altijd verband
houdt met de Slag om Arnhem
en de aanwezigheid van het Airborne
Cemetery in Oosterbeek. Vele Engelse
toeristen werden en worden vervoerd
door de bussen van een Gelders reis
bureau. Ze plegen dan een week door
Nederland te toeren en de trip te be
sluiten met »en gezellig avondje.

Tijdens de onlangs gehouden zomer-

EEN Engelse firma introduceert In
ons land een elektronische re
kenmachine voor kantoorwerk,
een rekenwonder in het klein dus
dat nu ook de elektronen op het
schrijfbureau van de kantoorbediende
brengt. Het fraai gevormde apparaat
heeft de lieflijke naam van „Anita"
gekregen en weegt nog geen dertien
kilo met haar afmetingen van 24 bij
38 bij 44 cm. Desondanks is „Anita"
volautomatisch en verricht ze reken
kundige bewerkingen, zoals delen, ver
menigvuldigen. aftrekken en optellen
volkomen geruisloos en natuurlek elek
tronisch snel. Bijzonder is de komma
plaatsing bij het toestel, waardoor
vermenigvuldigen en delen nu veel ge
makkelijker gaat. De uitkomsten zijn
in enkele microseconden in lichtende
cijfers leesbaar.

iiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiuiiiiiiiHtiHKiiiiiiiimiitniiiiiiiiiuiiiiiiiniiHniiiiiiiiniHnHiiiiiiiiiiitiiinniiuiHi

Een elektronisch brein, dat ergens
binnen de wallen van de stad
Groningen staat opgesteld, heeft
het de laatste dagen razend druk
gehad. Het heeft, in koortsach
tig tempo, de resultaten uitgewerkt
van een enquête over spel en speelgoed
van maar liefst 25000 kinderen in ne
gen Europese landen. Waarmee speelt
het kind in Athene en hoe speelt een
kind in Parijs? Hoe groot is de ruimte
die een spelend kind in Londen tot zijn
beschikking heeft en welk spel speelt
een kind in Spakenburg?

Allemaal vragen waarvoor het elek
tronisch brein de antwoorden moest
aflezen van in code gestelde formulie
ren. Zesduizend formulieren bij elkaar
voor elk gezin, waarin de enquêteur
zijn „speelse" licht eens kwam opste
ken, één formulier. Heel dat onderzoek
heeft een berg gegevens opgeleverd.
Een berg, die 45 pedagogen en kin
derpsychologen uit dertien Europese
landen op een donderdag begonnen,
vierdaags congres in Groningen krij
gen te verstouwen. Is men met het
spel en het speelgoed op de goede weg?
Dat is de vraag, waarop zij een ant
woord trachten te vinden. En op welke
weg men ook is, hoe kan er in de toe
komst op de beste wijze richting aan
worden gegeven?

Dit congres van de International
Council for Children's Play is, als het

er op aankomt, een uitvloeisel van de
bijzondere interesse die de Oostenrijk
se graaf dr. P-. Thun voor het kind en
het kinderspel heeft. Hij was het, die
zich de vraag stelde of het kind met
de spelletjes en het speelgoed, waar
mee het zich in onze tijd vermaakt, in
zijn levensvorming nu wel het beste
gediend wordt. Hij besprak deze vraag
met andere geïnteresseerden en geza
menlijk zagen zij het probleem onder
ogen op een congres in Ulm. Conclu
sie? Er kon inderdaad wel eens sprake
zijn van spelverarming. Vorig jaar
volgde er, in Brighton in Engeland,
een nieuw congres en hier besloot men
de zaak wetenschappelijk aan te pak
ken en met een enquête concreet ma
teriaal te verzamelen.

Dat materiaal is er nu en nijver zul
len de 45 specialisten van de Inter
national Council for Children's Play
zich over cijfers en gegevens buigen
om een wetenschappelijk spel met kin
derspel en speelgoed te spelen. Zij zul
len zich in het uitvoerige beraad be
perken tot de leeftijdsgroep van dne
tot zeven jaar. Op de stapel van mate
riaal liggen de resultaten van het on
derzoek in tweeduizend Nederlandse
gezinnen een enquête die is opge
zet onder auspiciën van de Groninger
universiteit, die nu, haar grote waar
dering uitdrukkend, aan het internatio
nale congres gastvrijheid verleent.

WASHINGTON, 15 sept (AFP) Het
Witte Huis heeft een rechtzetting ge
geven van een interpretatie in Indone
sische diplomatieke kringen, dat presi
dent Kennedy een uitnodiging zou heb
ben aanvaard om in de nabije toekomst
Indonesië te bezoeken.

De woordvoerder van het Witte Huis,
Salinger bevestigde dat president Soe-
karno het Amerikaanse staatshoofd
had uitgenodigd. President Kennedy
had er zich echter toe beperkt uiting
te geven aan de hoop dat hij een der
gelijke reis zou kunnen maken en daar
bij speciaal onderstreept dat er geen
datum werd vastgesteld.

NEW YORK, 15 september (UPI)
Een Indonesische woordvoerder in het
hoofdkwartier der V.N. te New York
heeft gisteren bevestigd dat president
Soekarno met president Kennedy in
Washington de kwestie „West Irian"
(Nederlands Nieuw-Guinea) had bespro
ken. Hij kon geen nadere mededelingen
hierover doen.

Koeweit Nu troepen uit de Arabi
sche landen het sjeikdom beginnen bin
nen te komen heeft de heerser van Koe
weit de Engelsen verzocht hun strijd
krachten terug te trekken. De Engelsen
zjjn daar om Koeweit te behoeden voor
annexatie door Irak. (Rtr)

sel en Moskou verspreide versie, niet
Khroesjtsjev maar wel degelijk de
heer Spaak tot deze reis naar Moskou
het initiatief heeft genomen.

Kennelijk geïnspireerd door de heer
Spaak stelde het Brusselse socialistische
kamerlid Radoux eind juli in het „Bul
letin van parlementaire vragen en ant
woorden" de schriftelijke vraag, of mi
nister Spaak het niet nuttig achtte, zijn
internationale invloed te laten gelden
opdat de westelijke diplomatie „met
een rustige zekerheid maar tevens met
veel verbeeldingskracht" de Russische
bedreigingen zou beantwoorden.

Op 25 augustus antwoordde Spaak
daarop, dat hij het voorstel van de heer
Radoux „ernstig in overweging had ge
nomen". De minister voegde er aan
toe, dat hij zijn invloed zou aanwenden
om de westelijke mogendheden te bewe
gen tot een houding die de mogelijkheid
om te onderhandelen niet zou uitslui
ten.

Naar men thans verneemt, had bui
tenlandse zaken op dat ogenblik de
Sovjet-ambassadeur te Brussel reeds
verzicht te informeren, hoe het
Kremlin over een eventueel bezoek van
Spaak dacht. Het antivoord van Khroesj
tsjev was gunstig. Van haar kant had
de Amerikaanse regering laten weten
dat Spaak rustig zijn gang kon gaan.
Het is intussen duidelijk dat, wanneer
het initiatief van de heer Spaak zelf is
uitgegaan, deze ook, zo al niet met een
concreet voorstel, dan toch met vooraf
geordende ideeën naar Moskou zal ver
trekken.

En aangaande de aard van Spaaks
opvattingen bezit men wel enige aan
wijzingen. Het is met name geen ge
heim, dat Spaak zijn ambt als secreta-
op neer zou Komen, is niet De- ris-generaal van de NAVO heeft neer-
kend. Met zekerheid weet men alleen gelegd, omdat hjj de Atlantische orga-
dat, in tegenstelling tot de door Brus- nisatie liefst op andere dan zuiver mi-

(Van onze Brusselse correspondent)

BRUSSEL, 15 sept. Een woordvoer
der van buitenlandse zaken te Brussel
heeft gisteravond de in de westelijke
hoofdsteden circulerende geruchten ge
logenstraft als zou minister Paul-Henri
Spaak met een „désengagement"-plan
op zak naar Moskou vertrekken, waar
hij dinsdag a.s. eerste minister Khroesj
tsjev zal ontmoeten. Geïrriteerd ver
klaarde de woordvoerder: „Deze reis
heeft plaats op invitatie van premier
Khroesjtsjev. Voor de heer Spaak
draagt zij dus een bh uitstek informa
tief karakter. Onderhandelingen staan
niet op het program." De Brusselse
krant Het Laatste Nieuws had gister
middag gewag gemaakt van een „plan-
Spaak" dat ongeveer een cocktail zou zijn
van het nu al enkele jaren oude voor
stel van de Poolse minister Rapacki en
het zogenaamde plan-Van Zeeland.

Rapacki stelde in 1957 de oprichting
voor van een kern vrije zone in cen-
traal-Europa, die "Polen, Tsjechoslowa-
kije en de twee Duitslanden zou omvat
ten. Het plan-Van Zeeland, dat veel ge
lijkenis vertoonde met het op de confe
rentie van Genève door de Britse mi
nister van buitenlandse zaken, Eden,
geopperde voorstel, was daarentegen
meer afgestemd op désengag'ement, op
de neutralisering van een aantal cen-
traal-Europese staten.

Waar Spaaks tussenoplossing pre-

litaire grondslagen gereorganiseerd had
willen zien.

Ook is bekend, dat hi) Khroesjtsjev-»
eisen in verband met Duitsland en Ber
lijn „niet onredelijk" vindt- Dat heeft hi)
althans te verstaan gegeven.

Verder weet men met zekerheid dat
Spaak van de westelijke diplomatie in
het algemeen, en van de Amerikaanse
in het bijzonder, geen al te hoge dunk
heeft. Toen een parlementslid verleden
week in de commissie van buitenlandse
zaken de vraag stelde: „Gelooft u, dat
de Amerikanen precies weten, waar ze
heen willen?" trok Spaak een dikke lip
en antwoordde: Vertel aan de pers, dat
ik een dikke lip heb getrokken..."

En tenslotte bestaat ook het ernstige
vermoeden, dat minister Spaak van
oordeel is, dat men het Duitse en Ber
lijnse slop niet met mannelijke taal
maar alleen door nieuwe westelijke ini
tiatieven zal kunnen doorbreken.

Ter gelegenheid van de hulde, die en
kele dagen geleden te Brussel aan Ju
les Moch, Frankrijks permanente afge
vaardigde op de ontwapeningsbespre
kingen is gebracht, heeft Spaak daarop
zoals eerder gemeld, een toespeling ge
maakt. De minister van buitenlandse
zaken verklaarde, dat men bij wijze van
proef in de wereld zones zou moeten
instellen waarin wellicht een ontwape
ning, maar in ieder geval een controle
op de strijdkrachten zou worden inge
steld. Volgens de heer Spaak zouden
deze experimenten kunnen bewijzen,
dat bewapeningscontrole niet noodzake
lijk een schending of een beperking van
de nationale souvereiniteit betekent.

Hieruit schijnt dan het gerucht te zijn
ontstaan, dat Spaak met een plan voor
een gedemilitariseerde zone in cen
traal Europa in het hoofd rondloopt-
Het is inmiddels een feit, dat de NAVO
noch enig ander lichaam Spaak met een
opdracht heeft belast. Men kan echter
wel veilig aannemen, dat minister
Spaak van zijn „verkenningstocht"
naar het Kremlin gebruik zal maken
om te onderzoeken in welke mate zijn
eigen opvattingen eventueel tot de in
ternationale ontspanning zouden kunnen
bijdragen. Te Brussel acht men het ook
niet uitgesloten, dat minister Spaak, on
middellijk na zijn terugkeer uit Moskou,
naar de VS zal vertrekken om er over
zijn bevindingen met de Amerikaanse
leiders van gedachten te wisselen.