CDU verliest 27 zetels in Westduitse Bondsdag Socialisten winnen er liberalen zelfs 25 Erhard nieuwe kanselier IN BEIERS KOSTUUM TER STEMBUS Drama op militair terrein VIER JONGENS DOOR EXPLOSIE GEDOOD Dag Hammarskjöld is verdwenen ff rak van vliegtuig in Rhodesië waargenomen UTRECHTverkeersongeluk eist VIJF LEVENS Directeur postdistrict A'dam onder slachtoffers iBsi^ 3 TSJOMBE wil een wapenstilstand Lottgering ABSOLUTE MEERDERHEID VERLOREN AUTO VLIEGT OP VERKEERDE RIJBAAN 36 DODEN BIJ VLIEGRAMP 143 DODEN Het weer Nancy eist Electra bij Chicago ontploft Tyfoon over Japan MAANDAG 18 SEPTEMBER 1961 85ste JAARGANG No. 30930 BONN, 18 sept. (A.F.P., Rtr., D.P.A.) De kiezers in de Bonds republiek hebben de alleen heerschappij van de Christen- Democratische Unie in de West duitse politiek gebroken. De partij van bondskanselier dr. Konrad Adenauer zag haar stemmenper centage dalen van 50,2 tot 45,3 procent en heeft daardoor haar absolute meerderheid in de Bonds dag verloren. De Sociaal-Demo cratische Partij, onder leiding van de Westberlijnse burgemeester Willy Brandt, boekte een forse winst door haar stemmenpercen tage te verhogen van 31,8 tot 36,3 procent. Relatief is echter de liberale partij (FDP) van Erich Mende de grootste win naar geworden van deze verkiezin gen. De liberalen stegen van 7,7 naar 12,7 procent. Hoewel deze officiële uitslagen nog maar „voorlopig" zijn, kan aan de hand ervan reeds een vrijwel zekere verdeling van de zetels in de Bondsdag worden vastgesteld, welke luidt als volgt: CDU 243 (270); SPD 190 (169) en FDP 66 (41). Opvallend is dat ditmaal niet één van de kleinere partijen er in is geslaagd de Bondsdag te bereiken. De Duitse Partij, die voor deze verkiezingen samen met de Partij der Ontheemden de Alduitse Partij had gevormd, be zette in de vorige Bondsdag nog liefst 17 zetels, maar de nieuwe Alduitse Partij zal in de nieuwe Bondsdag niet zijn vertegenwoor digd. Ook de Vredes-Unie, een pacifistische partij die men kan vergelijken met de Nederlandse PSP, kwam gisteren in het stuk niet voor, om nog maar te zwij gen over de andere splinterpar tijen, die reeds bij de verkiezingen van 1957 nog niet één procent van de stemmen op zich wisten te verenigen. iee MORRIS 'êeforeijouêuij! Suède dames- en herenjasjes Zonnig LEOPOLDSTAD, 18 sept. (Rtr., U.P.I.) Bij alle complicaties, die zich in de afgelopen dagen in de Congo hebben voorgedaan, heeft zich vanmorgen een nieuwe, nogal sensationele gevoegd: Ham marskjöld is verdwenen. Gisteren vertrok de secretaris-generaal van de Verenigde Naties uit Leopold- stad naar Ndola, waar hij Tsjombe zou ontmoeten om met hem te praten over een bestand tussen de strijdkrachten van de V.N. en van Katanga. Het vliegtuig was vanmiddag om twaalf uur echter (Van onze Utrechtse redacteur) UTRECHT, 18 september Op rijksweg 12 (naar Arnhem) bij de „Amsterdamse Ballast- maatschappjj" is gistermorgen een zeer ernstig verkeersongeluk gebeurd, dat aan vijf mensen het leven heeft gekost, terwijl twee personen zwaar werden gewond. Een auto, bestuurd door de veer tigjarige M. A. Botenga, houder van een rijschool in Bennekom, die uit de richting Arnhem kwam en in de richting van het ver keersplein Oudenrijn reed, vloog plotseling over de haag van de verhoogde middenberm de andere rijbaan op. Daar kwam de wagen frontaal in botsing met een van het verkeersplein komende auto, bestuurd door de zestigjarige P. J. van Dalsen, directeur van het postdistrict Amsterdam en wo nend in Amstelveen. De heer Van Dalsen en zijn zevenenvijftigjarige echtgenote overleden ter plaatse, alsmede een derde inzittende van de auto van het echtpaar, de heer J. J. Klaver uit Wormerveer, en de vijfendertigjarige echtgenote van de heer Botenga. De eenen- zestigjarige mevrouw J. Klaver- v. d. Woude, de heer Botenga en zijn vijfjarig zoontje werden zwaar gewond naar het Utrechtse Diaco- nessenhuis overgebracht. Mevr. Klaver is vanmorgen aan haar verwondingen bezweken. HH19i ELISABETHSTAD, NDOLA, LEOPOLDSTAD, 18 sept. (Rtr., A.F.P., U.P.I.) Nadat president Tsjombe van Katanga zaterdag nog de „totale oorlog" tegen de V.N.-politiemacht in zijn land had geproclameerd, verklaarde hij zich gisteren bereid met de secretaris-generaal van de volke renorganisatie, Hammarskjöld, in het Noordrhodesische plaatsje Ndola te onderhandelen over een wapenstilstand. In Katanga werd dit weekeinde aanmerkelijk min der gevochten dan de dagen tevo ren, maar uit het feit dat Ham marskjöld met Tsjombe moet onderhandelen over een wapen stilstand kan men afleiden, dat de V.N. in Katanga op onverwacht grote tegenstand zijn gestuit. De V.N. wijt dit aan de niet-Congo- lese officieren in het Katangaanse leger. nog niet op de plaats van bestem ming aangekomen. Het wordt „ergens boven Centraal-Afrika" vermist. ,.A- f S!J *yr T BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkantoor Beverwijk, Zeestraat 50: telef. 4790 Bijkantoor en Red. Ilmuiden: Leeuweriklaan 30 Telefoon 5790 Directie: 3. 3. W. Boerrigter en Mr. W. A. M. van der Kallen. Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN en W. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mtiiimeter. hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave ven redenen te weigeren ABONNEMENTSPRI3S 61 cents per week, 2.65 per maand, 7.90 per kwartaal. Voor klachten over de bezorging na 530 uur 's avonds tel. 21544. Bondskanselier Adenauer bij het uit brengen van zijn stem in zijn woon plaats Rhöndorf, nabij Bonn. Door de nieuwe uitslag zal het de CDU waarschijnlijk onmogelijk zijn ook in de komende vier jaren geheel alleen te regeren. Geheel zeker is dit echter niet, omdat FDP-leider Erich Mende onlangs heeft laten doorschemeren dat zijn partij eventueel bereid zal zijn een minderheidskabinet van uitsluitend CDU-ers te steunen. De meeste West duitse politici geloven echter niet dat het zover zal komen. Algemeen neemt men aan, dat de CDU en de FDP samen een coalitie zullen vormen. Indien dit in derdaad gebeurt, zal dr. Adenauer ver moedelijk geen Bondskanselier meer worden. Erich Mende heeft namelijk óók duidelijk laten weten dat zijn partij niet van plan is zitting te nemen in een re gering, die wordt geleid door een 85- jarige. De FDP heeft haar voorkeur voor Ludwig Erhard, de „architect van het Wirtschaftswunder", tijdens de ver kiezingsstrijd nooit onder stoelen of banken gestoken. De socialistische kandidaat voor het kanselierschap, Willy Brandt, komt door de uitslag van gisteren niet voor 't minister-presidentschap in aanmer- HARSKAMP, is sept. Gisteravond om ongeveer kwart over zes zijn op een terrein langs de Radisweg, die Harskamp en Kootwijk verbindt, vier jongelui bij een explosie gedood. Drie van hen overleden onmiddellijk; de vier de tzweek later aan zijn verwondingen. De slachtoffers zijn allen afkomstig uit Apeldoorn. Hun namen zijn: Piet Koe- lewijn (18), Jaap Nikkels (15), Henk Admiraal (16) en Derk Mulder (17). Een v(jfde jongen werd bij de ontploffing ge- Wond; hij wordt in een ziekenhuis te F de verpleegd. Over de toedracht van het ongeval ver hemen wij van de zijde van de leger- voorlichtingsdienst het volgende: Op het terrein waar de explosie zich heeft voor gedaan wordt geoefend met scherpe an ti-tankgranaten, onder meer met die Welke worden afgevuurd met de bazoo- Advertentie) BARTEÜORISSTR. HAARLEM TEL. 13439 LEIDSESTRAAT OM KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596 Verwachting tot dinsdagavond (opgemaakt te 11.15 uur) Droog, zonnig en warm weer. In de nacht en ochtend hier en daar mist. Zwakke tot matige wind uit oosteljjke richtingen. Dinsdag zon: 6.20-18.47, maan: 15.45- Station 2en Heidei ^Penburg vlissingen Eelde £e Bilt Twente max mm. Weei temp temp neersi gisteren 24 uur zw. bew 21 15 0 zw. bew. 25 15 0 onbew. 24 15 0 licht bew. 24 14 0 zw. bew. 24 15 0 zw. bew. 27 14 0 ka 35 inch. Bij zulke schietoefeningen komt het af en toe voor, dat granaten niet exploderen. Deze „blindgangers" worden regelmatig opgeruimd; de re gelmaat hangt af van de oefenfrekwen- tie. Het gebeurt soms dat blindgangers niet onmiddellijk bij het ruimen wor den aangetroffen, maar door regen en wind later bloot komen. Het vermoeden bestaat dat de jongens zulk een bazooka granaat hebben ontdekt en hebben ge tracht deze mee te nemen om haar te demonteren. Na de explosie is het met heide be dekte terrein in brand geraakt. Omwo nenden wisten het vuur echter spoedig te blussen. Er zijn bij de plaats van het ongeluk twee bromfietsen gevonden, waarvan er een volkomen was vernield. king, omdat alweer de FDP heeft verklaard dat een liberaal-socia listische coalitie „in ieder geval" on mogelijk is. De liberalen hebben de po sitie veroverd waarop zij hebben ge hoopt: Zij zitten op het midden van de wip. Zonder hen kunnen de CDU en de SPD niets doen, tenzij men reke ning houdt met de kans dat de chris tendemocraten samen met de socia listen een coalitie zullen vormen Deze mogelijkheid wordt echter door alle waarnemers volledig uitgesloten De huidige Westduitse minister va defensie, Strauss, die tevens voorzitte is van de Christelljk-Sociale Unie (dt zusterpartij van de CDU, die alleen in Beieren opereert), verklaarde vannacht dat hij de minister van economische zaken, Erhard, als de enige mogelijke opvolger van Adenauer beschouwt. Strauss gaf de volgende analyse van de verkiezingsuitslag: Vele mensen, die het met de politiek van de CDU-CSU eens zijn, hebben ditmaal op de FDP ge stemd, omdat Mende heeft verklaard, dat hij bereid is met de christendemo craten een coalitie te vormen. Op deze manier (dit zei Strauss er niet bij, maar de meeste waarnemers zien het zo) stemden zij vóór voortzetting van de huidige politiek, maar tégen een her nieuwd kanselierschap van Adenauer, die men zo langzamerhand veel te oud vindt om opnieuw vier jaar de volle regeringsverantwoordelijkheid te drar gen. Andere commentaren van vannacht zijn: Erich Mende: Het belangrijkste re sultaat van deze verkiezingen is dat in West-Duitsland thans een driepartijen stelsel is ontstaan en dat de kiezers de partijen van uiterst rechts hebben afge wezen. Wij, liberalen, hebben veel stem men gewonnen omdat wij de verkie zingsstrijd op bijzonder eerlijke wijze hebben gevoerd (een duidelijke zinspe ling op de harde en niet altijd even sportieve strijd tussen socialisten en christendemocraten), omdat vele jonge kiezers, die gisteren voor de eerste maal in hun leven naar de stembus gingen, hun stem aan de FDP hebben gegeven en omdat wij over een doel matige partij-organisatie beschikken." Eugen Gerstenmaier, voorzitter van de Bondsdag: „Een coalitie van christen democraten en liberalen is nu een lo gische zaak." Ernst Lemmer, minister voor Alduitse zaken: „Een brede coalititie van CDU, SPD en FDP acht ik niet geheel onmogelijk". De uitslag van de verkiezingen en de zetelverdeling in de Bondsdag is nog niet definitief, o.a. omdat in het kiesdistrict Cohem gisteren, wegens het plotselinge overlijden van de be langrijkste kandidaat, niet werd ge stemd. In dit district, dat door twee afgevaardigden in de Bondsdag wordt vertegenwoordigd, zullen de kiezers pas in oktober naar de stembus gaan. Om de uitslagen van gisteren geheel goed te kunnen begrijpen, moet men bovendien weten dat in West-Duitsland een nogal ingewikkeld kiesstelsel wordt toegepast, dat een combinatie is van het districtenstelsel (zoals bijvoorbeeld in Engeland) en het systeem der even redige vertegenwoordiging (zoals bij voorbeeld in Nederland). Kort omschre ven komt dit systeem hier op neer, dat elke kiezer twéémaal zijn stem uit brengt. Zijn „Erststimme" geeft hij aan een van de mannen of vrouwen, die in een bepaald district door de partijen kandidaat zijn gesteld. Zijn „Zweitstim- me" geeft de kiezer echter rechtstreeks aan een van de politieke partijen. Aan de verkiezingen werd gisteren deelgenomen door 87,4 procent van het electoraat. In 1957 was dit 88,2 procent. Deze daling is een teleurstellend resul taat voor alle partijen, die het tijdens de verkiezingsstrijd ondanks alle tegen stellingen over één ding eens waren: Een Westduitser, die nu, met de Ber- Hjnse crisis op de achtergrond, van zijn stemrecht geen gebruik zou maken, was niet waard dat hij leefde in het vrije deel van Duitsland. De verkiezingen werden gehouden in de tien „Lander" van West-Duitsland. Westberlijners konden geen stem uit brengen, omdat hun stad onder het ge zag van de bezetters staat en geen deel is van de bondsrepubliek. In plaats daar van stuurt de Westberlijnse stadsraad 22 gedelegeerden naar het federale par lement in Bonn, waar zij deelnemen aan het werk in de commissies, maar geen stemrecht hebben. Hieruit blijkt dus dat burgemeester Willy Brandt gis teren niet heeft mogen stemmen! (Zie ook Buitenlandse Kroniek pag. 5) Ook deze drie Beieren togen gisteren welgemoed en in de hun eigen folkloristi sche kostumering ter stembus. Bij het ongeluk was nog een derde auto betrokken, die honderd meter ach ter de wagen van de heer Van Dalsen reed en werd bestuurd door de 42-jarige K. H. Tiekan, uit Düsseldorf. Deze auto schoot langs de wagen heen en tegen de auto van de heer Botenga: de Duitser liep geen letsel op. De twee Nederlandse De ravage ontstaan bij het eer ernstige ongeluk onder Utrecht auto's werden geheel vernield. AMSTERDAM, De 58-jarige mevr. M. Plantfeber-Valkhof uit Alphen aan de Rijn is zaterdagavond bij een gecompli ceerde autobotsing op de rijksweg Am sterdam-Den Haag op weg naar een ziekenhuis overleden. Zjj werd uit de door haar 62-jarige echtgenoot bestuurde auto geslingerd, toen die bij een inhaalmanoeuvre op het viaduct over de Schipholweg een tegen ligger raakte. DEN HAAG, De 62-jarige L. P. Buitelaar is zaterdagavond bij een verkeersongeluk zo ernstig gewond, dat hij later aan de gevolgen is overle den. Hij stak op het drukke kruispunt Wassenaarseweg - J. Israëlsplein - Oostduinlaan op een fiets onvoorzich tig over en is daarbij gegrepen door een personenauto. ROTTERDAM, Zaterdagmiddag is de achttien-jarige ijzerwerker W. Meijer bij het afrijden van de Willemsbrug op het Bolwerk met zijn bromfiets uit de bocht gevlogen en tegen de straat ge smakt. Bij aankomst in. het Dijkzigtzie- kenhuis bleek de jongen te •ijn overle den. SITTARD De 26-jarige G. Gruisen is zaterdagavond in de dorpsstraat te Overhove-Sittard met zijn scooter tegen een casserende auto gebotst. Hij werd ernstig aan het hoofd gewond en is later in het ziekenhuis overieden. DELFT Zaterdagmiddag heeft zich hier op de Rotterdamseweg een ernstig verkeersongeval voorgedaan waarbij het vierjarig meisje I. J. Breedveld, op slag werd gedood. Haar 29-jarig zusje liep en bovenbeenfractuur, een kaakfrac- tuur en een hersenschudding op. De meisjes staken voor een geparkeerde groentewagen de weg over en werden door een scooter gegrepen. Tsjombe zelf gedraagt zich ook alles behalve als de verliezer. Toen hij giste ren op het vliegveld van Ndola arri veerde verklaarde hij nimmer te zullen praten met de hoge vertegenwoordiger van de V.N. in Katanga, dr. Connor Cruise O'Brien. Bovendien stelt Tsjom be zijn „oude" voorwaarde: de V.N.- troepen dienen uit Katanga te verdwij nen. In Elisabethstad was het gisteren en zaterdag eveneens iets rustiger, ook ai bleven sluipschutters actief, totdat gis teravond plotseling een hevige aanval kwam van Katangaanse gendarmes, gewapend met mortieren, op het V.N.- hoofdkwartier. De V.N., die in Katanga uiteraard uitsluitend defensief mag op treden, kreeg gisteren versterkingen. Het meest acuut was toestand in Jadotstad, waar 155 man Ierse troepen lang een verbitterde strijd voerden tegen Katanganen, die hen omsingeld hadden. Toen de toestand van de Ieren zeer benard was, kwam het bericht, dat de Kata"nganen zich van hun Europese officieren hadden „ontdaan" (détails hierover ontbreken) en zich met de V.N. hadden „verbroederd". Tekenend voor de verwarde berichtgeving uit Katanga is wel, dat de Ierse regering gisteravond laat weer meedeelde, dat de strijd opnieuw was opgelaaid. De basis Kamina werd gisteren op nieuw vanuit de lucht beschoten. Ethio pische straaljagers kregen opdracht te pogen hieraan een eind te maken. De echtgenote van Tsjombe is gisteren met haar zeven kinderen en veertien andere kinderen naar Noord-Rhodesië De Britse Hoge commissaris van Noord-Rhodesië. Lord Alport, gaf een verklaring uit, die luidde: „Om 10 minu ten na middernacht heeft een vliegtuig, waarin zich de heer Hammarskjöld zou bevinden, contact gehad met de ver keerstoren van Ndola en is overgevlo- Dag Hammarskjöld tijdens een recente bijeenkomst van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. gen. Vrflwel direct hierna werd het con tact verbroken en, na een normale pau ze hebben de autoriteiten van het vlieg veld de maatregelen in werking gesteld die worden toegepast als een vliegtuig over tijd is." Een woordvoerder op de verkeers toren van Ndola verklaarde dat het toestel van de secretaris-generaal niet op verschillende plaatsen was geland waar men navraag had gedaan. Hier onder bevonden zich Leopoldstad, Eli sabethstad, Kamina, Loeloeaburg, Sa lisbury (Zuid Rhodesië) en Loesaka (Noord-Rhodesië). LONDEN (A.F.P.) Het vliegtuig van Hammarskjöld zou brandend neer gestort zijn kort na de start in Leopold stad, zo heeft een woordvoerder van de diplomatieke vertegenwoordiging van de Rhodesische-federatie in Londen ver klaard. Hij zou „onbevestigde berichten" hierover ontvangen hebben. Volgens andere bericbten zou het vliegtuig er gens in de Congo een noodlanding heb ben gemaakt, aldus dezelfde woord voerder. SALISBURY De federale omroep- maatschappij in Salisbury heeft bekend gemaakt, dat op 16 kilometer ten zuiden van Mufulira, in Noord-Rhodesië, een wrak is wsa^s-enomer uitgeweken. In de Rhodesische Federatie geniet Tsjombe alle sympathie en steun van regeringszijde. De premier, Sir Roy Welensky, was het, die zaterdag op een persconferentie mededelingen deed over een communiqué van Tsjom be inzake diens „totale oorlog" onder het bij zulke acties gebruikelijk opper bevel van het staatshoofd zelf. Welens ky had al eerder gezegd, dat hij het optreden van de V.N. bruut vindt. Giste ren verklaarde hij nog Katanga met voedsel en medicamenten te zullen hel pen. Ook de regering van de republiek Congo met als hoofdstad Brazzaville schijnt Hammarskjöld than-. niet al te zeer genegen. De secretaris-generaal kreeg geen toestemming er een tussen landing te maken, omdat de regering van de voormalige Franse kolonie de veiligheid van Hammarskjöld niet kon garanderen „in verband met de moei lijkheden, door V.N.-interventie ont staan in Katanga". De verliezen van de V.N. bij de actie in Katanga zijn niet zo groot als aan vankelijk gemeld werd, aldus is van Ierse zijde meegedeeld. Er zijn drie Ieren gesneuveld en vijf Indiërs. Het aantal gewonden en in hun zenuwen geschokten is hoger. Berichten over „zware verliezen" zijn in ieder geval overdreven, aldus de Ierse minister van buitenlandse zaken, Aiken. CHICAGO, 18 sept. (Reuter, AFP) Een Electra van de Amerikaanse North- West Airlines is gisteren kort na het op stijgen van het vliegveld O'Hare bij Chi cago verongelukt. Het toestel had 36 mensen - 31 passagiers en een beman ning van vijf leden - aan boord, die allen om het leven zijn gekomen. Het viermotorige turbine-zuigervlieg tuig dat van Milwaukee op weg was naar Tampa in Florida, naakte na het verlaten van de startbaan een zwenking naar rechts, waardoor de rechtervleugel de grond raakte. Er deed zich toen een ontploffing voor en het toestel stortte neer op een veld in een park in een voor stad van Chicago. Het toestel heeft ver moedelijk een hoogspanningskabel ge raakt en is in de lucht ontploft. Het is het tweede vliegtuigongeluk bij Chicago sinds het begin van de maand. Op 1 september verongelukte een Con stellation van de Transworld Airlines kort na het vertrek van het vliegvelr Midway. De 78 inzittenden verloren het i leven. CENTR.AFlïS. SOEDAN REPUBLIEK IVB Hf 'Uutndi TAN3ANJ-1KA KASAll LlSrfa» AKIGAt' ANGOLA! (Portugal) KIVU ÏANGAN Albertstnd KATANGA i Komma» •Bukomo ANGOLA Uranium- 0 km 300 RH0DES1E TOKIO, 18 sept. (UPI) Volgens de laatste opgaven van het nationale hoofd kwartier van de politie te Tokio zijn 143 personen het slachtoffer geworden van de tyfoon Nancy. 46 personen wor de" nog vermist en 2.268 zijn gewond. (Advertentie Suède jasjes reinigen f 14,50 STOPPEN GROTE HOUTSTRAAT 5 - TEL. 10771 AMSTERDAMSEVAART 30 - TEL. Tl 561 BINNENWEG 137 - TEL. 36437

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1961 | | pagina 1