Nieuwe Haarlemsche Courant | 1961 | 30 september 1961 | pagina 15

RCH en Haarlem spelen
moeilijke wedstrijden

EDO al hersteld van échec?

Kunst
van

passen

Van Dam ee Dame

MoB 1

De rode bal van Jeroentje

E'

PAARLENKONING

AtAQ

H H B

FAHRENHEIT

Armband na 2
jaar terecht

Lucht voor Gouda
en Woerden

MM

eo

Het mannetje in de maan
schopte hem terug

Vrije zaterdag
in Asperslag

RESA-HILVERSUM

PRINS BERNHARD

beschermheer wereld
fonds wilde dieren

Huurders in het krijt
zonder gas en electra

Tilburg gereed om
maatregelen te nemen

Leden kabinet één dag
op de Karei Doorman

Volgens wetsontiverp

Herindeling gemeenten
oostelijk Z.-Holland

PROGNOSE VOOR
DRAVERSDERBY

DE STERRETJES SPEELDEN ER MEE

f.

ZATERDAG 30 SEPTEMBER 1961

PAGINA 15

Geslaagd.... dank zij

z

Bondscoaches van de
KNAÜ komen in
Zaandam trainen

Lisse-Wassenaar

GASFORNUIZEN

abcdefgh.

abcdefg/i

HAARLEM, 30 sept. Met twee overwinningen, een gelijkspel en twee neder
lagen hielden de semi-profclubs uit Haarlem en omgeving de balans zondag j.l.
precies in evenwicht. Dat EDO met 6-0 zou verliezen van Tubantia had niemand
verwacht en de EDO-ers hebben beslist dan ook iets goed te maken. Tegenover
deze teleurstelling stond de verrassende zege van VSV op SHS, een prestatie die
de Velsenaren in de komende wedstrijden de nodige ruggesteun zal geven. In de
komende strijd tegen Wageningen kan VSV op de goede weg voortgaan, maar
Haarlem wacht bij Vitesse een heel wat moeilijker partij. EDO en RCH spelen
beide thuis, respectievelijk tegen Velox en Tubantia, terwijl Stormvogels op visite
gaat bij het wispelturige AGOVV.

VSV ontmoet in Wageningen een te
genstander, die over het algemeen op
vreemde grond" weinig succes boekt.
We achten de Velsenaren in IJmuiden
dan ook mans genoeg om de Gelderse

Êloeg twee punten te ontfutselen. Voor
iaarlem wordt het langzamerhand de
hoogste tijd dat de reeks van nederla
gen wordt doorbroken. Met twee punten
uit zes matches nemen de roodbroeken
de hekkesluitersplaats in hetgeen toch
wel geeft te denken. By Vitesse staat
Haarlem weer voor een heel zwaar kar
wei, omdat de Arnhemmers op eigen
terrein schier onverslaanbaar zijn.

Een gelijkspel zou al een verrassing
zijn. Stormvogels krijgt het bij AGOVV
eveneens verre van gemakkelijk en ook
hier zijn we met een gelijkspel al te
vreden.

In de tweede divisie staat EDO
voor de taak het échec van de vorige
week goed te maken door Velox met
lege handen huiswaarts te zenden.
Maar of de Utrechtenaren het zover
zullen laten komen? RCH wacht na
vier wedstrijden nog altijd op zijn
eerste overwinning en op 't ogenblik
ziet het er nog geenszins naar uit,
dat de Haarlemmers een leidende rol
zullen gaan spelen. Tegen Tubantia
zal de Racing heel goed voor de dag
moeten komen om niet opnieuw de

Advertentie

(Nederlands Talencentrum) Tel. 45432

Vraagt ons prospectus
Talen: Ned., Frans, Duits, Engels L.O. en
M.O.A.-Onderwljzenakte-Wlskunde L O.
en M.O.A. - MULO A-B., H.B.S. en Gymn.
PraktljkexamensBoekh., Ned., Frans,
Duits, Engels en Hooidcorrespondent.

Over het moderne bieden is zóveel
geschreven en zó vele hele en halve
experts hebben getracht daarover hun
licht te laten schijnen, dat menig speler
die al deze raad wil opvolgen vaak door
de bomen het bos niet meer ziet.

Nemen wij b.v eens de volgende
hand, die ik onlangs in een oefenpartij
speelde:

4 B93
CHV4
O H 7 6 2
4 B 6 3

N
W O

A 10 7 2
Q A B 5
<>V84

V 7 2

4» 8 5 4

<7762
O A 9 3
Jt. 10 9 8 4

4 H V 6

7 10 9 8 3

O B 10 5

AH5

Zuid was de gever, niemand kwets
baar

Wanneer men niet de zwakke Sansa-
tout speelt, vormt het zuidspel al een
probleem voor het openingsbod. 1 Har
ten openen op zulk een slechte vier-
kaart is af te raden blijft dus ovei

1 klaveren of 1 1 uiten. Als zuid

koos ik 1 ruiten feitelijk uit tac
tische overwegingen en in de hoop, dat
de tegenpartij zich in de verkeerde kleur
zou manoeuvreren of onjuist zou tegen
spelen.

Het gehele biedverloop werd: zuid

1 ruiten - west pas noord 1 Sansa-
tout - oost pas - zuid pas west
doublet noord pas oost 2 klaveren

zuid en west pasten noord 2 rui
ten oost er, zuid pasten west 3
klaveren aoord en oost pasten
zuid doublet allen pasten.

Over het biedverloop valt veel te
vertellen. Noord, een dame die nog niet
door de ultra-moderne puntenziekte
was aangetast, vond haar 10-puntenspel
toch niet mooi genoeg om iets anders
te zeggen dan 1 Sansatout; gezien de
slechte kaartverdeling van het noord-
spel, een zeer wijze beslissing. Direct

2 ruiten was ook niet aan te bevelen
immers zuid zou op een driekaart of
een zeer slechte vierkaart geopend kun
nen hebben.

Waar ik uw aandacht voor vraag, is
de foutieve aanpak van het bieden dooi
west. Hij heeft een aardig spel, maar
hij kiest het moment van zijn acties
geheel verkeerd. Als hij al wat doen
wil, is het beste ..ïoment direct na i
ruiten van zuid ie doubleren; hoewel
noord zal redoubleren, zal west toch
wel op een contract van 1 schoppen
kunnen blijven staan. Het zou bijzonder
goed tegenspel vereisen om 1 schoppen
2 down te spelen zou noord (nor
maal) met ruiten uitkomen, dan is de
kans groot dat west er met 1 down ge
doubleerd (-100) afkomt.

Echter als west besluit eerst te pas
sen, is er weinig aanleiding na het door
NZ bereikte bod van 1 Sansatout nog
een „uitgesteld informatiedoublet" te
geven. Het is dan het toepassen van
een goed princij. op het verkeerde
ogenblik; zelfs als oost vat sterker zou
zijn (b.v hartenheer erbij), dan nog is
het de vraag of het doublet veel zal
uithalen

Onvergeeflijk is het, dat west ten
slotte nog 3 klaveren bood zijn part
ners 2 klaverenbod was gedwongen en
het westspel is in de verste verte niet
van de kwaliteit en kaartverdeling om
voor 9 slagen te contracteren.

Tegen 3 klaveren, gedoubleerd, kwam
zuid met harten 10 uit; NZ weigerden
voortdurend ruiten te rpelen, zuid trok

toen hij later aan slag was een
kleine klaver waarop oost verkeerd
taxeerde en noord ook r.og Klaveren-
boer maakte. Einde van het lied: 5
down, 900 vooi NZ En dat allemaal,
omdat brave west zo graag modern en
slim had willen bieden. Weer werd
eens bewezen, dat de gróte kunst in
bridge is te weten, wanneer men moet
passen!

MIMIR.

kous op zijn kop te krijgen. In de
eerste Klas amateurs lijkt het elftal
van HFC in vergelijking met het vorig
seizoen minder sterk. Of de ,,Good
Old" opnieuw eer^gooi naar het kam
pioenschap zal doen is een open vraag.
Om te beginnen zullen de HFC-ers dan
bij OSV moeten winnen. Of dat zal
lukken is aan twijfel onderhevig.

Bij de tweede klassers heeft TYBB
zich tot dusverre als „benjamin" pri
ma geweerd. Na drie partijen zijn de
Haarlemmers nog ongeslagen en met
meer dan gewone belangstelling zien
we daarom de komende strijd tegen
Zandvoortmeeuwen tegemoet.

De Zandvoorters kregen de afgelopen
zondag tegen Watergraafsmeer een fik
se nederlaag te slikken en het is dan
ook zeker dat de mannen uit de bad
plaats op sportieve „wraak" zinnen.
Het resultaat zal vermoedelijk dichtbij

ZAANDAM, 30 september Dank zij
een uitkering uit de totopot van de KNVB
kan ook de Kon. Ned. Atletiek Unie een
coach aanstellen. Het bestuur heeft hier
voor twee buitenlanders aangezocht,
namelijk de Pool J. Mulak en de West
duitser L. Patelt. Men heeft beide heren
een maand gelegenheid gegeven om hun
kunnen te demonstreren. De heer Mu
lak zal dit in de maand oktober doen en
de heer Patelt in november. Dinsdag om
6 uur is de eerste grote training onder
de heer Mulak en wel op de Verkade
sportterreinen in Zaandam Bij deze trai
ning zullen ook de districtstrainers aan
wezig zijn.

LONDEN, 29 sept. (Rtr) De Zwit
serse zoöloog, prof. J. G. Baer heeft
de doeleinden bekendgemaakt van
een nieuwe internationale organisatie
die van plan is geld bijeen te brengen
voor de bescherming van in het wild
levende dieren die het gevaar lopen
uit te sterven. Prins Bernhard is de
beschermheer van het nieuwe fonds.
De prins zond naar de desbetreffen
de bijeenkomst te Londen een bood
schap waarin hij zegt, dat alle men
sen met gezond verstand bezorgd zijn
over het gevaar dat de wereld binnen
kort veel van de wilde schepselen en
wilde gebieden zal verliezen „waar
in wij genoegen en recreatie vinden".

De organisatie; de „Worldwide Wild
Animal Reservation", heeft naar schat-

gulden per jaar
ikbaar is,

ting zeker vijf miljoen
nodig. Als dit bedrag beschi
zullen de meeste ernstig bedreigde dier
soorten en de gebieden waarin zij voor
komen, kunnen worden gered. Het geld
zal in het begin vooral worden gebruikt
voor hulpverlening in noodgevallen, in
het bijzonder in de landen die niet over
voldoende geldmiddelen beschikken om
zelf afdoende maatregelen te nemen.

ALMELO, 30 sept. Een ver
koopster in Almelo, mejuffrouw A.
Otten, stelde dezer dagen vast, dat
een cliënte een gouden armband
droeg, die precies geleek op het sie
raad, dat ze zelf twee jaar geleden
bij het schaatsen op de ijsbaan in
Bornerbroek had verloren. Het was
een schakelarmband, gemaakt uit
een oude horlogeketting Mejuffrouw
Otten vertelde dit aan haar cliënte,
die toen zonder meer de armband
af deed en zei: „Dan is dit uw arm
band!" Het bleek, dat de armband
de afgelopen winter door een broer
tje van de klant (die merkwaardi
gerwijze ook de naam Otten draagt,
maar in Bornerbroek woont) in het
ijs van de baan was gevonden. Men
deed aangifte bij de politie, maar
toen niemand zich als de verliezer
meldde, besloot de dame het sieraad
maar zelf te dragen. De armband
heeft dus een jaar in het 's win
ters tot ijsbaan omgevormde boe
renland geleger en is daarna weer
in et ijs terecht gekomen, waar hij
eindelijk werd gevonden.

(Van onze correspondent)

TILBURG, 30 sept. De gemeente
raad alhier heeft gisteravond besloten
een eind te maken aan de wanbetaling
van de huur de- gemeentewoningen.
Volgens cijfers van de wethouder van
woningvoorziening, de heer V. I. M.
Mannaerts, bedraagt de totale huur
schuld bijna f 35.000. Niet minder dan
853 huurders staan bij de gemeente
Tilburg in het krijt. Aanmaningen ble
ken echter geen enkel resultaat te heb
ben. Derhalve heeft de gemeenteraad
het voorstel van B. en W. aangenomen,
waardoor het mogelijk wordt aan hen,
die achterstallig blijven in de betaling
van de woninghuren aan de gemeente,
de levering van gas en elektriciteit te
weigeren.

ROTTERDAM, 30 sept. Het vlieg
kampschip Karei Doorman zal op
woensdag 11 oktober oefeningen op de
Noordzee hóuden. Een aantal leden van
de ministerraad is voornemens deze
oefeningen op he. schip bij te wonen.
De Karei Doorman zal van Rotterdam
vertrekken en daar weer aankomen.

een puntenverdeling liggen. HBC heeft
tot dusverre niets dan gelijke spelen
geboekt, hetgeen niet in overeenstem
ming is met de Heemsteedse plannen.
Bij Zeeburgia krijgen de HBC-ers het
zeker niet gemakkelijk en wil HBC in
de hoofdstad de eerste zege gaan binnen
halen, dan zal men toch met een an
der spelletje voor de dag moeten ko
men. Schoten is in de thuiswedstrijd
tegen Baarn stellig niet kansloos en
kan beslag leggen op minstens een
punt.

Ripperda maakte de verre reis naar
Enkhuizen om West-Frisia te bekam
pen, terwijl Aalsmeer op bezoek gaat
bij- RKAVIC. Voor beide ploegen moet
een gelijkspel tot de mogelijkheden be
horen.

Bij de katholieke derde klassers heeft
Lisse tot nog toe de beste resultaten
geboekt. Met een puntje achterstand
op leider Wilhelmus, staat de club uit
de bollenstreek er goed voor en het
moet voor de Lissenaren mogelijk zijn
zich te handhaven nu Wassenaar op
bezoek komt. Een overwinning dus!
NAS en SJC zullen respectievelijk bij
Bodegraven en VIOS op zware tegen
stand stuiten, maar kansloos zijn deze
ploegen o.i. niet. Foreholte, tenslotte,
mag sterker geacht worden dan Alphen.
We houden 't hier op een zege voor
de Voorhouters.

Bij de vierde klassers schoot Hoofd
dorp Boys tegen EHS zo uit z'n slof,
dat de Haarlemse club zijn eerste neder
laag te pakken kreeg. Wanneer het met
de Boys even wil lukken zijn ze tot
„alles" in staat en met 't oog daarop
zijn we erg benieuwd naar het resultaat
van de komende ontmoeting met Lijn
den. Een nieuwe overwinning voor de
Hoofddorpers behoort zeker tot de mo
gelijkheden. Onze Gezellen heeft bij St.
Pancratius nog lang niet gewonnen,
maar een kleine zege voor de Haarlem
mers zit er wel in. In West II heeft
VVSB in Noordwijkerhout de beste kan
sen tegen DOCOS, terwijl ook Concor
dia op eigen veld vermoedelijk baas
zal blijven over het aloude ASC.

(Advertentie)

Stuur even een briefkaart man ATAG fl.v. postbus A0'
ULFT en U ontvangt gratis de meest Inspirerende
brochure voor kook* en bakapparaten.

DEN HAAG, 30 sept. Bij de Twee
de Kamer is een wetsontwerp ingediend
ter herziening van de gemeentelijke in
deling in het oostelijk deel van Zuid-Hol
land. In de memorie van toelichting
zegt de minister, dat het grensbeloop
van de gemeenten Gouda, Oudewater en
Woerden een gezonde ontwikkeling dier
gemeenten belemmert. Hij is van oor
deel, dat een gemeentelijke herindeling
van deze gehele streek wenselijk is.

De provincie Zuid-Holland houdt er re
kening mee dat Gouda zich zal uitbrei
den tot rond 100.000 inwoners. Ruimte
voor eeri verantwoorde uitbreiding is
slechts té vinden op het gebied van de
gemeente Waddinxveen. Voorts zullen
delen van Moordrecht, Reeuwijk en de
gehele buurtschap Stolwijkersluis bij
Gouda worden gevoegd. Voor Oudewater
vormt de grens met Hoenkoop voor de
ontwikkeling een belemmering. Deze
grens is echter tevens provinciale grens.
De wenselijkheid van wijzing van deze
grens is bij de provinciale besturen van
beide provincies in onderzoek. Voorts
wordt voorgesteld een kleine buurtschap
Tappersheul, aan Oudewater te voegen,
alsmed; grond van de gemeente Heken
dorp Voor Woerden moeten terreinen
gevonden worden op het gebied der ge
meenten Barwoutswaarder en Rietveld.
Voorgesteld wordt een nieuwe gemeen
te Driebruggen te vormen van de ge
meenten Barwoutswater, Hekendorp.
Lange Ruige Weide, Papekop, Rietveld
en Waarden. Volgens het wetsontwerp
zullen voorts Boskoop en Alphen aan de
Rijn worden vergroot, de laatste ge
meente met de kom van Zwammerdam.
Overigens zal Alphen aan de Rijn weer
gebieden moeten afstaan aan Boskoop.

Van onze paardesportmedewerker)

WASSENAAR, 30 sept. Zondagmid
dag wordt op Duindigt de jaarlijkse dra
verswedstrijd Nederland-België gehou
den. Ook het omlijstende programma is
sterk bezet. Onze prognoses luiden:

Prijs van Brussel (2560 m). IJasmine,
IJostra, Zita Belwin. Prijs van Amster
dam (2100 m). Wanda, Xenophon Scott,
Xaverius II. Grote Prijs tweejarigen
(ren 1700 m). Electrified, Paturion H,
Susie Darlin. Nederland-België-prjjs
(2000 m). Zefa, Sim Frisco, Silver D.
Beneluxprjjs (2100 m). Ravioli, Yankee
Maid, IJsselmonde. Prijs van Sterre-
beek (1600 m). Vlieger D, Vanadis,
Pikar. Prijs van Duindigt (2600 mé.
Quinto Deefacker, Vrijdag, Pin Up Fris
co D. Grote Prijs driejarigen (ren 2500
m). Expectation, Karmyston, Djebal.
Prijs van Ostende (2100 m). Iniopile,
Sammy Mars, William Z. Prijs van Hil
versum (2600 m). Wanda van Gonny,
Qui Suit, Walter Hollandia.

Italië Oudheidkundigen hebben in
Ostia Antica bij Rome overblijfselen ge
vonden van naar men meent een Joodse
tempel uit de eerste eeuw voor Chris
tus. (Rtr.).

No. 255 valt op door een ongewone
stand en doet prettig aan door het
fraaie variantenspel. Het schijnt, dat
het eompositiespel bij de Chinezen in
de smaak valt. De laatste tijd ko
men we van die zijde in de tijd
schriften vele problemen tegen. In no.
256 vindt men een getrouwe weergave
van de overleden meester Havel aan
wiens nagedachtenis dit tournooi is
gewijd.

No. 256, H. Fröberg, ie prijs Havel
can Chessplayer, juli 1961. Mat in 2
zetten.

Oplossingen over drie weken.
Probleemoplossingen.
No 249. J. Breuer. Opl. 1. d4-d5 enz.
No. 250. J. Rusek. Opl. 1. Fc7-e8

dreigt 2. Pd6t ed6: matTa4: 2.

Ld3:t. Pd3: mat.

1Tc3. 2. Te6:t Pe6: mat 1

Lg7: 2. Dd4t Ld4: mat. 1Pf7 2.

Pf6t ef6: mat. 1e5 2. d3t. Pd3:

mat. Berichten betreffende deze ru
briek te zenden aan P. A. Koetsheid
Huize St. Bernardus. Sassenheim.

No. 256. H. Fröberg, ie prijs Havei
memorial 19601961. Mat in 3 zetten.

Probleem voor geoefende oplossers.
No. 4047 van ir. J. Viergever
te Amersfoort.

■S?

Wit speelt en wint; oplossingen kunnen
Ingezonden worden tot 15 okt. a.s. aan
B. H. M. Stevens. Eikenlaan 36, Heem
stede.

Oplossing
van No. 4040 van pater drs. W. A. Dop
heide S.J. te Amsterdam.

Wit speelt naar: 9, 20, 47-41, 44, 41,
38, 32. 10, 3 5 en wint.

Een mooi slagwerkprobleem waarbij
alle zwarte stukken van het bord ver
dwijnen. Jammer is het dat er neven
oplossingen zijn waarvan hier een voor
beeld: 24-20. 14-9, 34-29. 33-29, 39x30,
47-41, 43x3. 3x2 en wint.

Probleem voor beginnende oplossers.
No. 687 van A. A. Polman te Halfweg.

Wit begint en wint; oplossingen van dt
nummers 687 en 688 kunnen tegeliji
ingezonden worden tot 15 okt. a.s.

Oplossing
van No, 683 van A. v. Wingerden
te Delft.

26-21, 17x26, 27-21, 16x47, 49-44, 23x4.
44x4 26x37 4x15 en wint.

Een heel goed en mooi stukje; u
goede stand is een aardige ontledln
verwerkt die eindigt in het bekend
.schuiftrompetmotief".

HET PARTIJSFEL
Aan het begin van de laatste ronot
voor het nat. kampioenschap 1961 ston
den W. de Jong, ir. G. v. Dijk en F. Goi
dijn gelijk aan de kop. De laatste ronde
zou dus de beslissing moeten brengen en
zoals bekend won De Jong en speelden
zijn concurrenten beiden remise. F
Gordijn moest het opnemen tegen J. M
Bom.

Nu ls remise tegen Bom heus geer.
slecht resultaat doch voor Gordijn wat
het wel erg teleurstellend, omdat hij de
winst had laten schieten. Hier volgt de
partij, waarin Gordijn met wit speelde
1. 32-28 18-22; 2. 37-32 12-18; 3. 31-26
7-12; 4. 36-31 1-7; 5 41-36 20-25; 6. 46-41
14-20; men zal opgemerkt hebben dat
zwart geen kans gekregen heeft om op
27 te spelen. 7. 31-27 22x31; 8. 26x3)
16-21; 9. 36-31 21-26; 10. 41-36 10-14; 11
31-27 5-10; 12. 27-22 18x27; 13. 32x21
20-24; 14. 21-16 13-18; 15. 38-32 8-13; 16
43-38 3-8; het is niet zonder enige hui
vering dat we deze zet zien spelen
Zeker, we zien het de Russen mei
succes toepassen, maar we zijn toch
van mening dat na ernstige studie zal
blijken dat onze oude „kroonschijf" toch
waardevoller is dan men wel eens denkt
17. 49-43 15-20; 18. 34-30 25x34; 19. 39x3(
20-25; 20. 44-39 25x34; 21. 40x20 14x25;
22. 39-34 9-14; 23. 45-40 17-22; 24. 28x11
11x22: 25. 50-45 22-27; 26 32x21 26xxl7.
27. 37-32 14-20; 28. 42-37 10-15; 29. 47-42
20-24; 30. 43-39 19-23; 31. 48-43 13-19.
32. 34-30 25x34; 33. 40x20 15x24; 34. 45-4t
3-13; 35. 40-34 4-9; 36 34-29 23x34 37
39x30 18-23: 38. 36-31 12-18; 39. 31-26
23-29; beide spelers schuwen de moei
lijkheden niet hetgeen heel interessant
spel oplevert. 40. 37-31 9-14; 41. 42-31
18-23; 42. 33-28 7-11; 43. 16x7 2x11; 44
11-27 13-18: dit is fout. beter was 11-16
45. 26-21 17x26; 46. 28-221 29-34; 47
22x13 34x25; 48. 13-8 11-16; 49. 43-39
6-11; 50. 38-33 11-17; 51. 37-31?? weliswaar
kan wit nog geen dam halen doch door
33-28 te spelen had hij vrij zeker ge
wonnen. Na 17-21 kan eenvoudig 8-2
met winst, 23-29 kan niet wegens 28-22
en op 14-20 volgt 39-34 met winst. Zou
zwart 24-29 spelen dan ls het direkt uit
door 35-30. 27-21. 37-31 8-2 en 2x42. 51
26x28; 52. 33x11 16x7; 53 8-2 7-12; 54
27-21 23-28; 55. 2-16 12-18; 56. 21-17 28-331
57. 39-28 18-22! 58. 17-12 22x33 59. 12-7
33-39; 60. 16-49 19-23 en het la niet
meer te winnen!

r was eens een mooie rode bal, die
glom als een glimmend appeltje
en die kaatsen kon, zó hoog, dat
je je afvroeg: hoe kan 't! Die
mooie rode bal was van een kleine jon
gen, die Jeroentje heette. Misschien zou
het beter zijn geweest als hij bij een
klein meisje gehoord had, want meisjes
houden van kaatsen. Maar wat deed Je
roentje met zijn mooie, rode bal? Hup,
hij gaf er een trap tegenaan! Beng, rhet
zijn stevige, kleine voet, zodat de bal
helemaal naar het andere eind van
de straat vloog. Kleine jongens houden
nu eenmaal van voetballen. Maar je
moet niet denken, dat die mooie, rode
bal dat zomaar goed vond.

Ik ben een kaatsebal, zei hij iedere
avond, als hij bij Jeroentjes bouwdoos
en zijn bromtol in de speelgoedkast
lag. Ik hou er niet van om getrapt te
worden. Wat denkt die kleine jongen
wel?

Och, zei Jeroentjes bouwdoos dan,
wat die kleine jongens allemaal in hun
hoofd halen, daar zullen wij toch wel
nooit achter komen. Je moet het maar
nemen zoals het is. Maak je niet kwaad.
Dan komen er rimpeltjes in je glimmen
de vel, weet je. Maar de kaatsebal
maakte zich wél boos. Elke keer als Je
roentje met hem voetbalde opnieuw. En
het werd op het laatst zó erg, met die
mooie, rode bal, dat hü niet langer bij
Jeroentje wonen wou. Maar Jeroentje
wist er helemaal niets van.

Hij holde vrolijk met zijn rode bal
naar buiten en gaf er zo'n geweldige
trap tegenaan dat hij „hupla' de lucht
in vloog. Toevallig zeilde er juist een
lage, grijze regenwolk door de lucht.
Nou of nooit, dacht de bal van Jeroen
tje en hij buitelde zomaar boven op
de regenwolk. Ziezo, hier lig ik zacht
en gezellig, zei hij. En nooit meer ga
ik naar dat vervelende jongetje terug.

Je moet het zelf weten, zei de regen
wolk. Hier boven in de lucht is het ook
niet alles met al die vliegtuigen e., kunst
manen. Maar als je per se op mijn rug
wilt blijven liggen, mij is, het best.

Ondertussen liep Jeroentje met een
verbaasd gezicht door de straat. Zijn
bal was weg. Zomaar opeens verdwe
nen, nadat hij hem de lucht in had ge
schopt. Hij moest toch ergens neer ge
komen zijn. Ballen die je omhoog schop
te kwamen altijd weer omlaag. Jeroen
tje keek onder alle auto's in alle por
tieken, maar het hielp allemaal niets.
Toen werd Jeroentje verdrietig. Hij
ging naar huis met een sip gezichtje.
En de bal vloog heerlijk rond op de zach
te rug van de regenwolk. Maar toen het
avond werd kwamen er sterretjes te
voorschijn. En die sterretjes zeiden:
kijk, een kaatsebal. Zullen we daar eens
mee gaan spelen?

Als jullie me maar niet trappen, riep
de rode bal van Jeroentje. O nee, be
loofden de sterretjes. We gooien alleen
maar met je en wie je laat glippen,
krijgt een strafpunt. Het werd een vro
lijke avond voor allemaal. De bal vloog
hup, hup, langs de donkere avondhemel
en zachte sterretjes-handen vingen hem
op. Dat was heel wat beter dan die har
de schoenen van Jeroentje.

Maar het mannetje van de maan
was er ook nog. Hij had de hele avond
al staan kijken, naar het spel van de
sterretjes. Vroeger, toen het mannetje
uit de maan nog op de aarde was, was
hij de beste speler van zijn voetbal
club geweest. Geen wonder dat hij
stond te popelen, nu er eindelijk weer
eens een bal in de buurt was. Gooi
hem eens naar mij! riep hij tenslotte.
Dan zal ik jullie eens laten zien, wat
voetballen is.

Nee riepen de sterretjes. Dit is trou
wens een kaatsebal en geen voetbal.
Toen ging het mannetje uit de maan
boos met zijn rug naar de sterretjes zit
ten. Ik mag ook nooit wat! bromde hü-
Ik mag ook helemaal oei* wat!

Maar terwijl Jeroentjes bal over de
melkweg vloog en heen en weer kaat
ste tussen de kleine en de grote beer
vlogen de manestraaltjes naar de aarde,
waar alles donker was en iedereen sliep.
Iedereen? Nee, niet iedereen. Er was

«5 O»

een kleine jongen, die wakker lag in zün
bedje en die verdrietig was om zün
mooie, rode bal. Dat was Jeroentje.

Hoor 'ns, zei de manestraal, die zjjn
kamertje binnen wipte, het wordt hoog
tijd dat ]e inslaapt. Klaas Vaak is hier
al drie keer langs gekomen. Die oude
baas kan niet aan de gang blijven. Zou
jij kunnen slapen, als je je bal kwiit was?,
zuchtte Jeroentje. Het was nog wel zo'n
mooie, rode.

Aha, dacht de manestraal, dat ls vast
de bal, waar de sterretjes mee spelen.
Hij schoot gauw de lucht weer in en
tegen de sterretjes riep hij: weten jullie
dat die bal van een kleine jongen is? Hij
is heel verdrietig en hjj kan niet slapen.
Oooo, schrokken de sterretjes, wjj wil
len helemaal niet met iets spelen, waar
een ander verdrietig om is. Breng die
bal maar gauw naar die kleine jongen
terug. Ik dank je feestelijk, zei de mane
straal. Ik ben maar heel dun er. ik zou
wel eens kunnen breken met zo'n vracht
je.

De mooie rode bal was wel een beetje
ontdaan, omdat er zo over hem gespro
ken werd. Hoor eens, zei hjj, ik ben weg
gevlogen omdat ik niet getrapt wou wor
den. Trouwens, hoe zou ik bij Jeroentje
terug kunnen komen? De manestraal
wil me niet meenemen.

Maar rte manestraal had er al wat op
verzonnen. Hü was naar het mannetje
uit de maan gewipt en had hem op de
schouder getikt.

Wat moet dat? vroeg het mannetje uit
de maan, die nog steeds boos was.

Ik zou wel eens willen weten of jij
echt zo goed voetballen kunt, zei de
manestraal. Kijk eens. deze rode bal
hier moet naar de aarde. Maar hij
moet precies in dat kleine slaapka
merraampje daar. Ginds, zie je wei
met die groene luiken. En niet bij de
buren, want daar woont een oude me
vrouw die niets om ballen geeft. Het
mannetje uit de maan sprong op, nam
een aanloop en trapte de bal regel
recht de slaapkamer van Jeroentje
binnen.

Hoe kan dat? riep de kleine jongen
verbaasd, die de bal nog net kon opvan
gen. Dat heeft het mannetje uit de maan
gedaan, zei de manestraal, die er hij
gend achteraan kwam. En nou gauw
gaan slapen hoor, het is al midden in de
nacht. Nou dat deed Jeroentje maar al
te graag. H(j sliep al vóór de manestraal
weer naar buiten was gewipt. En de bal
hield hij stevig vast in zijn armen. De
mooie, rode bal zuchtte maar eens. Nou
was hy toch weer bij Jeroentje terug
en morgen zou hij wel weer getrapt wor
den, alsof hij een voetbal was. Maar
toch was hjj ook wel een beetje trots,
omdat Jeroentje zo om hem getreurd
had. En weglopen, nee, dat wou hjj toch
maar nooit weer doen.

Het is 225 jaar geleden dat de na
tuurkundige Daniël Gabriël Fahrenheit
overleed- Hoewel Duitser van geboorte,
werkte hü lange tü'd in ons land en hü
is ook in Nederland gestorven.

Jullie kennen zeker wel de namen
van Fahrenheit, Réaumur en Celsius,
die mannen uit de achttiende eeuw, die
de thermometerschalen hebben samen
gesteld. Bü de kwikthermometer van
Fahrenheit staat 32 gr. als vriespunt
en 212 gr. als kookpunt aangegeven.

Je weet toch wat een thermometer
is? Een instrument dat bestemd is tot
het meten van warmtegraden. De ther
mometer berust op het uitzetten van
een vloeistof (kwik).

Om de temperatuur van een lichaam
nauwkeuriger te bepalen, dan door ons
gevoel mogelijk zou zün, bedacht Cel
sius een werktuig, dat thermometer ge
noemd wordt. Het is een gesloten gla
zen buisje, dat zeer eng, maar overal
even wijd is. Aan het ene eind is een
bol geblazen. Deze bol en ook een deel
van de buis bevatten kwik. Voor het
overige is de buis luchtledig; zij is op een
plankje bevestigd, dat een in honderd
gelijke delen verdeelde schaal heeft. Om
die schaalverdeling te krngen moest
hü een paar vaste punten hebben. Daar
toe plaatste hü zijn toestel in smeltend
Üs. Het kwik daalde snel, tot het einde
lük staan bleef op een bepaald punt.
Verdere toevoeren van smeltend üs kon
den 't kwik niet meer doen dalen. Daar
uit maakte hij op, dat hü met een vast
punt te doen had, hetwelk hij vries
punt noemde. Celsius zette er het cü-
fer nul bü. Toen hü daarop het toestel
in damp van kokend water zette, rees
het kwik zeer snel, om eindelük weer op
een bepaald punt te blüven staan. Meer
toevoer van kokend water kon aan de
kwikstand geen verandering geven. Hü
hr.d dus een tweede vaste punt gevonden,
dat hü kookpunt noemde en waarbü
hü het cijfer 100 zette. De afstand tus
sen beide vaste punten verdeelde hü
daarop in honderd gelü'ke delen, die
Celsius graden noemde. Daalt nu het
kwik in een thermometer door aanra
king van een lichaam tot nul, dan zeg
gen wü, dat het lichaam de temperatuur
van smeltend üs heeft, stügt het tot hon
derd, dan heeft het de temperatuur
van damp van kokend water, blijft het
staan bü het getal 40, dan spreken wü
van veertig graden warmte.

Hot Celsius kwik in zo'n eng lucht
ledig buisje kreeg, komen wü te weten
uit net leerboek „Natuurkunde in de
volksschool". Het buisje van Celsius
had aan de ene kant. die nog open was.
een trechter. Willen we zün proef na
doen, dan gieten we kwik in de trechter.
Dit zal niet door de en§e buis in de bol
vloeien. Daartoe moet je eerst de lucht
in de buis verwarmen en haar spanning
zo groot maken, dat ze in bellen door
het kwik dringt. Vervolgens koel je het

toestel af; de buitenlucht dringt dan het
kwik in de buis en de bol. Is eindelijk
de bol gevuld, dan breng je het kwik
aan het koken. De kwikdampen drijven
alle lucht uit en vullen weldra het bo
venste deel van de buis. Nu smelt je de

opening in de trechter dicht met een
gloeiende vü'l en laat alles afkoelen; het
kwik trekt zich terug en boven het kwik

is een luchtledige ruimte.

Op sommige thermometers zün nog
twee andere schaalverdelingen, een van
Réaumur en een van Fahrenheit.

Waren die niet tevreden met de mooie
verdeling in 100 graden van Celsius?

Daarvan kan geen sprake zün, want
zü maakten hun thermometers eerder
dan Celsius de zijne. Zij gingen echter
van een ander standpunt uit. Fahren
heit nam een derde vaste punt aan be
neden het vriespunt. Hü verkreeg dit,
door zün toestel te plaatsen in een koud-
makend mengsel van sneeuw en zout.
Toen halveerde hjj de afstand tussen
dit punt en het vriespunt vijf malen en
meende, dat zijn „graden" klein ge
noeg waren. Hü had er toen 32 onder
het vriespunt.

Daarna zette hü zün streepjes naar
boven op .gelijke afstanden en kreeg bü
't kookpunt juist 212. Dat deed enige
jaren later Réaumur mooier: hü nam
een toestel met 1000 delen alcohol. Die
werden bü verwarming tot het kookpunt
1080, en zo kwam hü tot de schaal van
0 tot 80. Na hem koos Celsius kwik en
voerde de honderddelige schaal in.

En als ik je nu vertel, dat er die nacht
twee heel blijde mannetjes waren, dan
kun je misschien wel raden, wie ik daar
mee bedoel.

Het ene mannetje was Jeroentje van
de mooie, rode bal.

En het andere mannetje was het man
netje uit de maan, dat eindelük nog eens
had laten zien, hoe verschrikkelijk goéd
hü voetballen kon.

LEA SMULDERS.

rat wil het volk in Asperslag?
„Een hele vrije zaterdag!"
De koning geeft hun zuchtend vrij.
(eigen personeel er bij)

Dat is een koninklijk besluit.

En dan is al het zeuren uit.

De koningin zit in haar bed
te huilen om dit nieuwe wet
Wie brengt haar nu de morgen-thee?
„Ach" roept de konirg. „Lieue Kee,
wat huil je om zo'n kleinigheid.
We moeten mee gaan met de tijd.

Kom, droog je traantjes nu maar gauw.
Dan gaan we naar de keuken vrouw..."
Nu staat het koninklijke span
t. roeren in een grote pan.

Ze maken pap en omelet,
en smullen zonder een servet.

De koningin roept „O, wat knus!"

En snoept rozijntjes uit een bus.
De koning doet een koksmuts op
en zet de keuken op zijn kop.

Er vallen wel wat bordjes stuk.

Maar scherven brengen vast geluk.

Ze hebben samen dolle pret.

Dat komt nou door die nieuwe wet.
De koningin roept met een lach:

„Lang leve onze zaterdag!"

VERA WITTE

leder jaar in oktober houdt een groep
je Engelse straatverkopers een dank
dienst in een kerk van zuid-oost Londen.
Dat is op zichzelf niets bjjzonders, maar
zij zün daarbü buitengewoon gekleed:
ze dragen .ïameljjk kostuums, die met
duizenden paarlemoeren knopen zün be-
stikt en welke een waarde vertegen
woordigen van duizenden guldens.

Deze Londense straatventers verko
pen niet alleen groente of halen oud
roest op, maar worden soms ook ge
vraagd bü collecten of zün te zien in
hun vreemde klederdracht op bekende
feesten in en om Londen. Een van deze
personen is de paarlenkoning en er is
ook een koningin. Enkele kinderen dra
gen eveneens Kostuums met paarlemoe
ren knopen bestikt, tot zelfs de petten
en hoeden toe.

De Engelse paarlenkoning bezocht, met zijn gezin, enige jaren geleden ook An

sterdam.