HET
GOUDEN
MASKER
Geldboete geëist tegen agent
in sabelsteek-zaak
Vice-president van lndië
bezocht de hoofdstad
Vlaamse mars
op
Brussel
Haagse politie krijgt nu
instructie over sabel
Mooi platenboek
GESCHIEDENIS VAN DE
Multi-color
bouclé
Ajax tegen Ujpest
in Amsterdam
Willen jullie niet
mee naar lndië
Nader onderzoek
gelast in zaak
sergt. majoor B.
Officier: „Dood
door schuld"
Nobel-prijs voor
geneeskunde
Dr. Georg v. Bekesy
onderscheiden
Schipper J. Blok
uit IJmuiden
overleden
Basketballuitsla gen
Prijsafstand verse
en koelhuisboter
KOSTBAAR GESCHENK VAN 300 BOEKEN
Dr. Radhakrishnan tot
schoolkinderen:
Sfeervolle ontvangst
in Tropen-instituut
Tussenvonnis:
Kath. Middenstandsbond
onderscheidt Veldkamp
Voetganger omgekomen
na verkeersongeluk
De vergane treiler
Nu VIER doden
OP 2 NOVEMBER
VRIJDAG 20 OKTOBER 1961
PAGINA 2
NIEUWENDIJK t.o. de Beurspassage
Gouden legpenning
DEN HAAG, 20 okt. De of
ficier van Justitie bij de recht
bank heeft wegens dood door
schuld een geldboete geeist van
honderd gulden tegen de 32-jarige
agent van de Haagse politie H. A.
L., die ervan wordt verdacht de
zestienjarige Pim Scholte bij de
relletjes op 2 januarie een dode
lijke sabelprik te hebben gegeven.
„Pseudo"-agent vrijge
sproken
PAUL
VLAANDEREN
HOE 'T OOK ZIJ, EEN TROEP GEMASKERDE EDELEN
MOORDDE HEM OP EEN AVOND VOOR
V
f.148.-tot f.245.-
ZIJN HUISDEUR
rblT IS 'M..„ OVERGE
LOPEN NAAR DE AN
DERE PARTIJ IN DE
BURGEROORLOG, BE
WEERDE MEN 0N-
L ZIN NATUURLIJK
Dr. Radhakrishnan overhandigde vanochtend de directrice van het instituut voor
Zuid-Aziatische archeologie, mevrouw prof. dr. E. J. van Lohuizen-De Leeuw,
een van de driehonderd zeldzame boekwerken over lndië en Zuid-Azië die de
regering van lndië aan het instituut heeft geschonken.
was.
Dr. Radhakrishnan zei onder meer:
„Wij hebben niet veel te bieden, maar
wij hebben een cultuur van 40 eeuwen."
Hij voegde daaraan toe dat deze cul
tuur geleidelijk aan naar andere Aziati
sche landen en ook naar het Westen is
doorgedrongen. „Elke cultuur, aldus de
vice-president, moet een levende tradi
tie vormen." Hij meende verder dat
oude en nieuwe culturen gerust naast
elkaar kunnen staan. In dit verband
wees dr. Radhakrishnan op het voor
beeld New-Delhi, waar oude en nieuwe
monumenten elkaar best kunnen verdra
gen. Vervolgens overhandigde de vice-
president een van de driehonderd door
de regering van lndië aan het instituut
voor Zuid-Aziatische Archeologie ge
schonken boekwerken aan de directrice
van het instituut, mevr prof. dr. J. van
Lohuizen-de Leeuw. In haar dankwoord
memoreerde de directrice het gesprek
dat zij een jaar geleden bij de oprich
ting van het instituut had gevoerd met
de ambassadeur van lndië in ons land,
Z.E. Raj Krishna Tandon. Deze had
haar toen beloofd de nog vrijwel „lege"
boekenkasten in het instituut aan te vul
len met een groot aantal boekwerken
over de oude geschiedenis, kunstgeschie
denis archeologe en prehistorie van
lndië en Zuid-Azië. Een week geleden
zijn tweehonderd boeken van het vorste
lijk geschenk gearriveerd. Zij vertegen
woordigen een waarde van naar schat
ting 7.000 a 8.000 gulden. Binnenkort
kunnen de resterende honderd werken
tegemoet worden gezien. Ook een groot
aantal foto's van monumenten in India,
die als studiemateriaal zullen worden
gebruikt, maken deel uit van de kost
bare schenking van de regering van
lndië. De mogelijkheid bestaat dat nog
een tweede zending van driehonderd
boeken ontvangen zal worden. Na de
overhandiging hield de voordrachts-
kunstenaresse mevrouw Nel Oosthout
een voordracht van de eerste acte van
„Chandalika" geschreven door Sir
Rabindranath Tagore, die in de twinti
ger jaren een bezoek heeft gebracht aan
de universiteit van Amsterdam en van
wie dit jaap de honderdste geboortedag
wordt gevierd. Na afloop van de voor
dracht, die onder meer werd bijge
woond door leden van de faculteit van
letteren en wijsbegeerte, leder, van de
faculteit voor sociale politiek, enkele
gemeenteraadsleden en leden van de
vereniging Nederland-India-Ceylon, be
gaf het gezelschap zich naar de hal van
het instituut voor de Tropen waar een
tentoonstelling was ingericht van de ten
geschenke gegeven boeken en foto's. Tot
slot bezichtigden de hoge bezoekers het
instituut voor Zuid-Aziatische Archeolo
gie, waarna men zich gereed maakte
voor een rondvaart door de Amster
damse havens en grachten.
AMSTERDAM, 20 okt. Het Amster
damse Ajax, dat in de achtste finales
van het toernooi om de Europese beker
voor bekerwinnaars tegen de Hongaarse
bekerwinnaar Ujpest heeft geloot, zal
donderdag 2 november in het Olympisch
Stadion te Amsterdam voor de eerste
wedstrijd tegen de Magyaren aantreden.
De ontmoeting Ujpest Ajax is vas-
gesteld op woensdag 15 november in
Boedapest vastgesteld.
AMSTERDAM, 20 okt. De uitslagen
van de gisteravond in de Apollohal ge
speelde basketballwedstrijden luiden:
Dames: Hoofdklasse B: DTV DED
35-33. Klasse 1: APGS Fortuna 36-27,
Rood Wit Catchers 21-25. KI. 2A:
ASVU Wartburgia 0-2 (regl.), DVOS
Shell 29-18, ABC NeHaMij 27-40.
KI. 2B: Dravers DMC 2-0. Reserve
klasse 1: WK 2 The Blue Stars 2
13-38. Res. kl. 2A: Herly 2 KNSM 2
44-32. Res. kl. 2B: Blue Stars 3 Wart
burgia 2 27-14.
Heren: Klasse 1: Dravers Rood
Wit 38-29, AHC WGA 48-34. Kl. 2A:
Rivalen lek Waeck 38-39. Kl. 2B:
APGS Bokma 51-24. Kl. 3A: Macca-
bi Ella 0t2 (regl.). Kl. 3B: Lijnden
Goliath 28-29. Reserve kl. 1: DED 2
Agon 2 64-46, Bleu Stars 2 The Wol
ves 2 44-55. Res. kl, 2B: WGA 2
Wolves 3 32-19, AMVJ 3 Monark 2
22-56. Res. kl. 3A: ASVU 2 lek
Waeck 2 61-9. Res. kl. 3B: AGS 2
Slotermeer 3 16-37.
Ongecorrigeerd)
DEN HAAG, 19 okt. De minister
van Landbouw, mr. V. Marijnen, heeft
in de Tweede Kamer uiteengezet hoe de
prijs voor koelhuisboter onlangs tot
stand is gekomen. De heer Daams
(PvdA) wilde hierover inlichtingen heb
ben. Minister Marijnen zei, dat zjjn be
leid geen geforceerde verkoop van koel
huisboter toelaat en gericht is op een
stabiele consumptie. Gaat men de prijs
van koelhuisboter zeer laag stellen, dan
stijgt wel het verbruik, maar dit daalt
wederom zodra de aanvoer van verse
boter tegen iets hogere prijs aan de markt
komt. De weerstanden tegen het produkt
boter in het algemeen nemen dan, zo
als de ervaring leert, steeds toe. De mi
nister heeft een prijsafstand tussen ver
se boter en koelhuisboter gekozen van
40 cent per kilogram. Deze beslissing
was in de geest van het meerderheids
advies van het Produktschap voor Zui
vel.
Over de gevolgen van dit prijsbeleid
voor de botersmokkel naar België zei
de minister, dat door het element van
stabiliteit deze botersmokkel reeds min
der aantrekkelijk zal worden. Admini-
stratief-technische maatregelen tegen
deze smokkel stuiten op grote bezwaren.
„Zo best- kinderen hoe vinden jullie
het hier?" vroeg de vice-president van
lndië, dr. Radhakrishman tijdens de
rondgang door het museum aan een
groepje schoolkinderen van de Water-
graafsmeerse schoolvereniging, dat een
bezoek bracht aan de Sahara Expositie
in het Tropeninstituut.
De ongeveer 35 meisjes van 10 tot
13 jaar lachten wat verlegen en de en
kelen, die een vriendelijk presidentieel
kneepje in de wangen kregen kleurden
zelfs even. „Ik vind jullie erg lief. Zou
je niet mee willen naar lndië?" Doch
de kinderen bleven het antwoord schul
dig. Ze lachten maar wat vriendelijk.
„De kachel op school was kapot en daar
om ben ik met de kinderen maar naar
het museum gegaan," verklaarde de
klassejuffrouw, die ook bijzonder ver
rast was door deze plotselinge ontmoe
ting met Je Indische vice-president.
In het instituut voor Zuid-Aziatische
archeologie tekende de hoge gast eerst
het gastenboek waarna hij de biblio
theek en het lokaal waarin prof. dr. K.
de Vreze nieuwe Indische talen doceert,
bezichtigde. Voor een schoolbord met
Indische lettertekens poseerde hij gedul
dig voor een fotograaf, die een uniek
plaatje zag.
(Van een verslaggever)
AMSTERDAM, 19 okt. Op de derde
en laatste dag van zijn bezoek aan ons
land heeft de vice-president van lndië,
dr. Sarvepalli Radhakrishnan, een be
zoek aan Amsterdam gebracht. In ge
zelschap van de ambassadeur van lndië
in Nederland, Z.E. Raj Krishna Tandon
en zijn echtgenote .arriveerde de vice-
president vijf minuten voor het vastge
stelde tijdstip (half elf) bij het Konink
lijk Instituut voor de Tropen.
In de hal van het instituut werd de
hoge bezoeker begroet door de rector-
magnificus van de universiteit van
Amsterdam, prof. dr. J. Kok, de alge
meen secretaris van het Tropen insti
tuut mr. H. Offerhaus, de kanselier-
directeur van de gemeentelijke univer
siteit dr. F. Bender en de directrice van
het instituut voor Zuid-Aziatische Ar
cheologie, mevrouw prof. dr. J. E. van
Lohuizen-de Leeuw. Na een kort ver
blijf in de raadszaal, begaf de 73-jarige
filosoof zich met zijn in spectaculaire
klederdracht gestoken gevolg naar de
aula. Prof. dr. Kok sprak daar een wel
komstwoord, waarna de vice-president
®en korte toespraak hield, die dankzij
het za-.hte spreken van de hoge gast
en he» voortdurend en hinderlijk snorren
van film- en televisiecamera's voor de
'o aanwezigen zeer moeilijk te volgen
DEN HAAG, 20 okt. Het militair
ambtenarengerecht heeft in de zaak
van de sergeant-majoor der militaire
administratie L.H.A.B. bij tussenvonnis
een nader voorbereidend onderzoek ge
last.
De sergeant-majoor had bij dat ge
recht een klacht aanhangig gemaakt te
gen de staat (de minister van Defensie)
omdat hij zich tekort gedaan voelt in
zijn bevordering.
Bij de terechtzitting op 16 oktober
kwam een rapport ter sprake dat over
de zaak Blank is uitgebracht. Dit rap
port is toen fel bestreden door de raads
man, mr. T. E. E. van Schaik. Het
militair ambtenarengerecht heeft thans
aan generaal-majoor (b d) mr. R. Bak
kers verzocht als deskundige opnieuw
een onderzoek in te stellen en hierèver
rapport uit te brengen.
BRUSSEL, 20 okt. Tienduizenden
Nederlands-sprekende Belgen zullen
zondag een „grote mars op Brussel"
houden om in de hoofdstad te betogen
voor een definitieve afbakening van de
taalgrens, waardoor de expansie van
het Frans in noordelijke richting een
halt kan worden toegeroepen, en voor
eindelijke verwezenlijking van de ge
lijkberechting voor Nederlands-spreken
den, die in België officieel maar op
tal van terreinen niet in feite bestaat.
De Brusselse politie zal handen vol
werk hebben om de betoging in orde
lijke banen te houden. Overigens zijn
de betogers geenszins van plan enige
wanorde in Brussel te veroorzaken.
Hun actie, uitgaande van het Vlaams
Actiecomité, genoet de steun van talrij
ke gemeentebesturen in het Neder
landstalige gedeelte van het land. Bo
vendien hebben zo goed als alle vereni
gingen op sociaal en cultureel terrein
zich achter de actie gesteld.
Enkele grieven van de betogers zijn,
dat de officieel tweetalige, maar in
werkelijkheid overwegens Franse „Brus
selse olievlek" zich steeds verder naar
het noorden uitbreidt. De taalgrens
kan hieraan een eind maken. Verder
verwijt men de regering, dat er voor
Nederlandssprekenden te weinig werk-
gelgenheid is in het noorden, waardoor
Vlaamse arbeiders genoopt zjjn naar
Waalse gewesten te gaan, waar ze nood
gedwongen assimileren. Bovendien zijn
de hogere ambtelijke regionen veelal
uitgesproken francofiel en pogen ze het
Nederlands zo (veel mogelijk tegen tè
werken. In het leger telt men geen en
kele Nederlandstalige generaal en
slechts elf procent van de officieren
komt uit Vlaamse gewesten. Maar zes
tig procent van de dienstplichtigen
spreekt Nederlands.
(Ongecorrigeerd)
NIJMEGEN, 19 okt. De minister
van Sociale Kaken en Volksgezondheid,
dr G. J. M. Veldkamp, heeft van mor
gen op dë slotzitting van de studiedagen
van de Nederlandse Rooms-Katholieke
Middenstandsbond uit handen van de
voorzitter de heer J. B. A. Hurkmans,
de gouden legpenning van d- bond in
ontvangst genomen.
Deze hoogste onderscheiding van de
N.R.K.M. is dr. Veldkamp verleend op
grond van zijn verdiensten voor het
ntddenstandsbeleid gedurende de perio
de van negen jaar, dat hij staatssecreta
ris van Economische Zaken is geweest.
De minister heeft vanmorgen een uit
eenzetting gegeven over het kinderbij-
sxagbeleid.
Bij de bepaling van de straf wilde
de officier er rekening mee houden dat
de verdachte ai driekwart jaar in span
ning leeft om deze zaak en dat hij,
evenals de andere leden van het Haag
se politiekorps, ongeoefend was in het
gebruik van de sabel. Hjj meende dat
het bewijs geleverd is dat L. de steek
heeft toegebracht. In afwachting van
de uitspraak van deze zaak heeft de
officier de mogelijkheid opengelaten de
andere mogelijke verdachte, de agent
V., die ook bij het incident betrokken
was, alsnog te vervolgen.
Zoals gisteren in een deel van onze
edities gemeld heeft de verdachte ont
kend het slachtoffer dodelijk te hebben
geraakt. Ook de agent V„ die gisteren
als getuige optrad verklaarde hieraan
onschuldig te zijn. Menselijkerwijs ge
sproken moet toch een van hen beide
de schuldige zijn omdat op het ogen
blik dat het ongeluk gebeurde er zich
geen andere politiemannen in de dirék-
te nabijheid bevonden.
In tegenstelling tot èen verklaring
die getuige V. voor de rechter-commis-
saris had afgelegd, maar dié hij gis
teren introk, heeft geen van de ne
gen gehoorde getuigen kunnen zeggen
wie volgens hem de stekk heeft toe
gebracht.
Aanvankelijk had V. verklaard dat
hij gezien had dat zijn collega L. zijn
sabel op schouderhoogte van Scholte
STOCKHOLM, 19 okt. (Rtr-UPI)
Georg von Bekesy, een uit Hongarije af
komstige natuurkundige die nu aan de
Harvard-Universiteit in de V.S. werkt,
heeft de Nobelprijs voor geneeskunde
gekregen. De prijs voor dit jaar is
250.232 Zweedse kronen icirca 175.000
gulden) groot.
Von Bekesy, wereldberoemd als oor
specialist heeft de Nobelprijs gekregen
wegens zijn ontdekkingen van het phy-
sische mechanisme van de prikkeling
in het slakkenhuis van het oor. Hij is
reeds verscheidene jaren kandidaat
voor de prijs geweest. Von Bekesy be-
g'on zijn loopbaan in Hongarije als inge
nieur, gespecialiseerd in telecommunica-
tiemiddelen. Vanuit dit terrein benader
de hij de physiologische acoustiek. Het
wetenschappelijk' onderzoek op dit ge
bied had tenslotte al zijn belangstelling
en reeds aan het einde van' de twintiger
jaren heeft hij in zijn geboorteland de
ontdekking gedaan waarvoor hij nu de
Nobelprijs heeft gekregen.
Na de oorlog vestigde hij zich te
Stockholm, vanwaar hij later naar Ame
rika ging, naar de Harvard Universi
teit te Cambridge, in de staat Massa
chusetts.
HAARLEM, 20 okt. De Rechtbank
heeft gisteren een 60-jarige yelsenaar,
die ervan verdacht werd zich als politie*
man te hebben uitgegeven en onder
invloed in zijn auto te hebben gereden,
vrijgesproken. De officier had drie maan
den gevangenisstraf en een ontzegging
uit de rijbevoegdheid voor de tijd van
vijf jaar geëist. De man, die in 1945
door Militair Gezag was aangesteld,
als onbezoldigd rijksveldwachter, ver
keerde in de veronderstelling, dat hij
nog steeds bevoegd was proces-verbaal
op te maken. In januari van dit jaar
had hij, na het drinken van een aantal
glazen bier en een congnacje, twee scoo
terrijders, aangehouden, omdat deze he
zouden hebben „gesneden".
had gehad en dat hij hem ook in de
schouder had geraakt. Gisteren echter
zei hij dat de sabel van L. de jonge
Scholte kort voor het ongeval niet had
geraakt. Enkele ooggetuigen, onder wie
de rechter mr.- N. de Grooth, konden
evenmin zeggen wie van de twee agen
ten de steek had toegebracht. Ook re
constructies die zijn gehouden waarbij
beide agenten hebben deelgenomen,
hebben geen opheldering kunnen geven.
Wel hadden zowel mr. De Grroth als
de heer Kooper de steek zelf gezien
en direct gedacht dat deze weieens de
dood van de jongen kon betekenen,
wat dan ook inderdaad het geval was.
Een scherp verhoor nam de presi
dent af aan de inspecteur, die op de
betrokken avond bevelvoerend com-
dant was geweest van de groep en die
verscheen als getuige a décharge. Toen
èr tientallen meldingen waren binnen
gekomen van baldadige jeugd, die de
officiële kerstboomverbranding wilde
verstoren, zo verklaarde hij, had hij op
dracht gegeven met de sabels uit te
rukken. Desgevraagd zei hij dat niet
geregistreerd was wie welke sabel
kreeg, wat van groot belang zou zijn
geweest voor het onderzoek.
„Dat heb ik nog nooit meegemaakt,
en daaroe ontbrak ook de tijd", zo zei
hij. Hij gaf toe de manschappen gezegd
te hebben: „Als de jongens niet weg
willen, prik je ze maar in het zitvlak".
Hij zou wel gezegd hebben „dat het
geen bloedbad mocht worden." Dat
„prikken" noemde hij een vrij gebrui
kelijk optreden bij lijdelijk verzet, al
zei de officier later dat hij van medi
sche zijde vernomen had dat ook dit
niet van gevaar ontbloot is omdat er
gemakkelijk edele delen kunnen wor
den geraakt.
Tekortkoming bij het onderzoek
Weinig te spreken was de president
over het feit dat de agenten na de
charge hun sable niet hadden ingele
verd, maar gewoon op een hoop had
den gegooid, zodat niet meer was na te
gaan wie de twee sabels hadden ge
hanteerd, die met bloed waren be
vlekt. De president vroeg waarom er
geen vingerafdrukken waren genomen
van de sabels. Hij noemde het een te
kortkoming bij het onderzoek dat dit
niet was gebeurd. Ook vroeg de presi
dent, mr. Schaafsma, of de inspecteur
erover was onderhouden dat hij de sa
bels niet had geregistreerd.
„Niet zo erg als u het nu doet",
zei deze getuige. Hij zei geen onderzoek
te hebben ingesteld naar de toedracht
van het ongeval; kort nadat het was
gebeurd was hij bij het slachtoffer aan
gekomen maar het onderzoek had hij
aan de recherche overgelaten. Ook twee
andere collega's („L. is niet agressief
en voor tweehonderd procent betrouw
baar" zeiden ze) verklaarden direct na
het ongeval niet gehoord te hebben van
hun collega's wie nu de steek had toe
gebracht.
Uit de verhoren bleek dat niemand
in het gebruik van de sabel geoefend
was, maar dat de instructie nu ter
hand was genomen.
Een ambtenaar, die de relletjes
van nabij had gezien, kwam vertellen
dat hij het strenge politieoptreden,
gezien de omstandigheden, volkomen
gerechtvaardigd achtte. Hij vertelde
dat de nozems brandende takken had
den gegooid in een optocht waarin
ook kleine kinderen liepen.
Dé officier zei in zijn requisitoir dat
een van de twee agenten, L. of V. de
steek moet hebben toebebracht. Omdat
V. voor de rechter-commissaris heeft
verklaard dat hij de sabel van L. tegen
de schouder van de jongen heeft ge
zien meende hij dat L. de dader is.
Dat V. nu terugkrabbelt achtte de offi
cier niet belangrijk.
Een aanwijzing van de schuld van L.
zag hij ook in het feit dat de man zq
overstuur was geweest kort na het in
cident. Hij achtte het meest subsi'
diair ten laste gelegde dood door schuld
bewezen.
De verdediger van L., mr. J. Rutgers
wees erop dat de enige belastende ver
klaring afkomstig is van V., die zelf
verdachte is. Alhoewel hij geen kwade
trouw veronderstelde wees hij erop dat
het algemeen menselijk is de schuld
op een ander af te schuiven. Mr. Rut
gers vindt dat er vele onzekerheden zijn
en dat de schuld van L. niet vaststaat.
Hij vroeg vrijspraak. De rechtbank zal
2 november uitspraak doen.
VOOKTHUIZEN, 20 okt. Gister
avond omstreeks half elf is de 70-jari-
fe voetganger, de heer D. Bakker op
e Parallelweg naast de rijksweg Amers
foort-Apeldoom vlak voor zijn woning
aangereden door een bromfietser. De
heer Bakker kwam te vallen en liep
ernstige verwondingen op. In de afge
lopen nacht is hij daaraan overleden.
De bromfietser werd slechts licht ge
wond.
Ongecorrigeerd)
De. .uitgeverij Meulenhoff te Am
sterdam heeft de hand weten te
leggen op een recente Franse uit
gave, waarvan de titel in verta
ling luidt; „Geschiedenis van Europa en
de Europese geest".
Drie Franse auteurs hebben meer dan
700 platen bijeengezocht en geordend
om Europa's veelzijdige ontwikkeling
met haar onmiskenbare eenheid in ver
scheidenheid als in een film voor ogen
te brengen. De platen zijn onderling
verbonden door een doorlopende tekst,
welke begint met de praehistorie om
na enige bladzijden over te gaan op de
Kretensers, Grieken en Romeinen. Reeds
op blz. 46 is de lezer toe aan Karei de
Grote. Op blz. 100 worden de Ontdek
kingstochten behandeld en vijftig blad
zijden verder bevindt men zich temid
den van de „ontdekkingstochten" in het
veld van de natuur ten tijde van de
Verlichting. Slechts na vijf-en-twintig
pagina's is de Franse Revolutie gepas
seerd. Tussen blz. 175 en 225 is het
socialisme al behandeld en is men be
zig met de imperialistische „ontdek
kingstochten" van de laatste decennia
der 19e eeuw. De rest, tot blz. 280,
behandelt de overblijvende tijd tot he
den.
Dit overzicht bedoelt te demonstreren
hoezeer de samenstellers hebben ge
streefd naar een evenwichtige indeling
van de stof over het gehele boek.
Slechts de laatste 150 jaren hebben iets
meer behandeling gevonden, omdat zij
getuigen zijn van een technische ont
wikkeling, welker betekenis de histori
ci mettertijd ongetwqfeld het besluit zal
doen nemen om de bestaande indeh g
der geschiedenis drastisch te herzien.
Men zal dan vermoedelijk de gehele
Europese historie tot rond 1850 beschou
wen als één periode, welke méér eenheid
te zien geeft dan wij nu wel eens met
onze beschouwingen over Oudheid, Mid
deleeuwen, Nieuwe en Nieuwste Ge
schiedenis geneigd zijn te aanvaarden.
Misschien hebben de drie auteurs het
op dezelfde wijze gezien, misschien ook
hebben, zij de door genoemde indeling
bestaande vooroordelen willen wegne
men, hoe dan ook: zij hebben nelemaal
geen indeling gemaakt! Het denigreren
de spreken over de Middeleeuwen is
daardoor geheel verdwenen, evenals het
al dan niet overdreven opheme
len van de laatste een of twee eeuwen.
Dit alles doet merkwaardig en heerlijk
verfrissend aan.
De keuze der afbeeldingen accen
tueert nog de eenheid van de Europese
geest, zoals de samenstellers die wil
len laten zien. Het sterkst spreekt in
dit opzicht wel de bouwkunst. Het
kost weinig moeite uit het hier zo
overvloedig geboden materiaal voor
beelden te vinden van b.v, „de mo-
derne strakke lijn". Ons trof o.a. de
pracht-foto van de beide torens van
de Keulse Dom. Zeker, voor kunst
historici zal dit niet allemaal nieuw
zijn, doch voor hen is het boek niet
gecomponeerd: het is een werk voor
de naar vele zijden belangstellende
leek, die van geschiedenis als zoda
nig vrij weinig weet heeft en van
kuituurgeschiedenis nog minder...
Daarom ziet men in het boek ook b.v.
de langzame ontwikkeling der tech
niek „vanuit het niets tot het iets".
Maar ook bespreken de schrijvers de
grote geestelijke stromingen en beel
den zij belangrijke personen uit het
godsdienstig leven, uit de filosofie,
de politiek en de kunst af. Hij, die
een beetje zoeken wil, kan b.v. een
zéér behoorlijk overzicht van de mu
ziekgeschiedenis maken, welk over
zicht dan niet in de ijle lucht van
theorieën blijft zweven doch stevig
komt te staan op de ondergrond der
hele Europese kuituur. Heel duidelijk
blijkt zulks bij de muziek der Ro
mantiek. En wie die muziek-ontwikke-
ling voor zichzelf dan nog zou willen
toelichten met bestaande prachtige
grammofoonplaten hetgeen uiter
aard in een boek onmogelijk is -—
heeft zich onzegbaar verrijkt.
Tot zover over de afbeeldingen en
inhoud van dit boek. Wat te zeggen
van de tekst zelf? Hier is onderscheid
tgeboden. De tekst als zodanig achten
wij beslist niet goed geslaagd. Er zijn
te veel niets-zeggende oppervlakkighe
den of fouten aan te wijzen. En dat niet
alleen. Ook de stijl op zich is vermoeiend
dodelijk vermoeiend zelfs! De samenstel
lers hebben in té korte bewoordingen
té veel, ja alles willen zeggen. Daar
bij komt dan nog dat het boek alleen
maar in de tegenwoordige of toekomen
de tijd is geschreven, b.v.: „De torens,
aanvankelijk vierkant, worden nader
hand rond." Daarentegen zijn er aan
hoofd en voet van de bladzijden zeer
korte, eenregelige samenvattingen aan
gebracht, die soms wei wat Ameri
kaans-gechargeerd aandoen (Homerus
was nu eenmaal geen oorlogscorrespon
dent!), maar niettemin puntig zijn en
menige aardige gedachte geven. In de
tekst zelf kan men trouwens ook wel
gedachtenassociaties vinden, die ver
helderend en suggestief werken. Hier
is een voorbeeld: „De Islam neemt de
Alexandrijnse erfenis in ontvangst. Eu
ropa ontleent er, de geneeskunde, de
minnezang en de abrikozen aan (54-55)".
En over de eerste helft der 19e eeuw:
„Onder een hemel vol vlaggen droomt
de Revolutie van broederschap. Maar
de werkelijkheid is zakelijk en heet Zoll-
verein, zuil van Volta, stoom" (186-187).
Wie veel platenboeken beziet, vindt
uiteraard een en ander terug dat hij al
eens elders ontmoet heeft. Doch verre
weg de meeste afbeeldingen zijn minder
bekend, de foto's van kunstwerken zijn
alle van de hoogste kwaliteit en een
aantal overdadig-prachtige kleurenpla
ten rondt het geheel af tot een boek
van vorstelijke allure, waarvoor Prins
Bemhard een Voorwoord heeft willen
schrijven. „Tekst en afbeeldingen in dit
boek aldus Zijne Hoogheid doen
denken aan een gobelin: een kleurig
weefsel, met een patroon dat geen twij
fel laat aan de bedoelingen van hen aan
wie de compositie was opgedragen."
Zo is het!
Dr. B. A. VERMASEREN
N.a.v. R. Laffont, J. Boudet, E. Pog-
non: Geschiedenis van Europa en de
Europese geest. Nederl. bewerking:
prof. dr. J. Presser, Amsterdam,
J. M. Meulenhoff 1960.
IJMUIDEN, 20 okt. Ook de 45-ja-
rige schipper J. Ph. Blok uit IJmuiden
heeft de ramp met de motortreiler Elie
Chenevière IJM 32, die in de nacht van
woensdag op donderdag op de Noordzee
is vergaan, niet overleefd. Aan boord
van de Britse treiler Grandy Queen,
waarmee hij met de overige geredde be
manningsleden naar Lowestoft onder
weg was, is hij gistermiddag overleden.
Vanmorgen is de kotter Machiel H.
D. 74 in IJmuiden binnengelopen met
aan boord de stoffelijke overschotten van
de kok P. v. d. Harst uit IJmuiden en
de matroos A. Kok uit Egmond. Hun
lichamen werden gisteren door de H.
D. 74 levenloos uit zee opgehaald.
Met de IJmuidense matroos H. Prins
die reeds in de reddingsloep overleed en
wiens stoffelijk overschot zich, evenals
dat van de schipper aan boord van de
Grandy Qyeen bevindt, is het aantal do
den inmiddels tot vier gestegen. Er zijn
twee vermisten, de eerste machinist P.
Doets uit Haarlem en de weede machi
nist W. van Dijk uit Katwijk. Men vreest,
aat zij hun schip niet tijdig meer heb
ben kunnen verlaten en er mee zijn on
der gegaan.
De Britse treiler Grandy Queen, die
nog acht overlevenden van de Elie Che-
nevri're aan boord heeft, werd in de
loop van de morgen in de Britse haven
Lowestoft verwacht. De geredden zullen
zo snel mogelijk, waarschijnlijk per vlieg
tuig, naar ons land terugkeren.
Advertentie
Tintelend van kleur, licht in gewicht, ver;
rassend in dessin, dat is muti-color bouclé.
Engelse ontwerpers gebruikten deze stof
voor herenjassen. Het resultaat kunt U zien
bij P. van den Brul. Wij voorspellen, U zult
net zo enthousiast zijn als onze inkopers,
toen zij deze jassen voor het eerst zagen.
Kom spoedig, er is nü nog grote keus.
