Naaldjesgordel: kunstmatige radio SPIEGEL die de vervangt MILJARDEN NAALDJES VEROORZAKEN LICHTE BAND AAN DUISTERE HEMEL E WAS-AUTOMAAT Olym pi a -H engelo klopt John II en neemt de leiding over (A) Geweigerd EIEK SCHWARTZ OP DE SCHOUDERS PORTUGEZEN TRAINEN OP WEMBLEY Astronomen tegen militair communicatieproject Tweede gordel zou astronomie ernstig nadeel berokkenen Eervolle nederlaag van Rapiditas tegen het sterke Sport Vereent Judoka Koning nu vijfde dan Een Dürer in Italiaans klooster ontdekt PROGRESSIEF R.-K. MAANDBLAD IN OOST-DUITSLAND O OVERGANGSKLASSEN HANDBAL Courses op Duindigt Veel belangstelling voor Stan Matthews Schaken Boedapest Donner op laatste plaats PAGINA 9 Micro-safellietjes Barrière omansmsm «mum i imii imi—mmm Niet alleen voor grote, maar óók voor fijne was Automatisch wassen met droge handen. Dit doet de Constructa: Grondig voorweken - centrifuge ren - voorwas - hoofdwas - spoe len - vuil water wegpompen - spoelen - vuil water wegpompen - spoelen - centrifugeren - spoelen - centrifugeren - spoelen - droog- centrifugeren. Al deze handelin gen volgen elkaar automatisch op. De meest verfijnde werkwijze voor het fijnste wasgoed (maar óók voor de grote was). Vraag de monstratie bij Uw handelaar. Zend mij Uw catalogus Naam: Adres: Woonplaats: Opzenden aan: Constructa Nederland N.V. - Keizers gracht 522 - Amsterdam-C. - Telefoon 020 - 3 23 98 09 1 Advertentie LEIDEN, 24 okt. - Al gedurende ver scheidene jaren houden technici zich be zig met de vraag hoe met weinig kosten een zekere en betrouwbare epmmuni- YMie-mogeHjkheid over grote afstanden *°t stand kan worden gebracht. De be gaande verbindingen zijn zeer kwets baar door storingen o.a. afkomstig van de zon On het congres van de Inter nationale Radio Unie (UR8I) dat in September van het vorige jaar in Lon den werd gehouden is voor het eerst een systeem voor een wereldomvatten de radioverbinding door middel van wee de aarde omspannende gordels, Waarin miljarden kleine naaldjes, ter Sprake gekomen. Met talrijke gefun deerde protesten hebben de astronomen Ketracht de autoriteiten van de Ameri kaanse luchtmacht af te houden van de uitvoering van dit plan, project West ford genaamd. Desondanks heeft men nu toch een begin gemaakt met de rRaIisatie van dit plan, waartegen de astronomen o.a. aanvoeren, dat het geen wetenschappelijke maar slechts militaire doeleinden dient en daarbij "ovendien zeer belangrijk astronomisch onderzoek van de ruimte onnodig zal pemoeiljjken zo niet onmogelijk maken. f>a uitvoerig overleg hebben deze zo mer nog de astronomen die te Berke ley Amerika, de algemene vergadering an de Internationale Astronomische lOnrfh- voorzitterschap van prof. onrW moïrS011 in een resolutie er t^r 'j de verantwoordelijke vnnpliini'irh ei°P ".'"gedrongen althans voorlopig: het naaldjesproiect uit tp stellen tot een diepergaand onderzoek zou zyn ingesteld. Het is daaiom niet verwonderlijk dat vele vooraanstaande astronomen over de gehele wereld zich thans in krasse termen uitlaten over deze jongste en ruimtelijke afbeelding van de twee gordels van kleine naaldjes. Eén gordel ligt in het vlak van de equator. Honderden miljoenen naaldjes vormen een ring van microsatellieten op een hoogte van enkele dui zenden kilometers boven de aarde. De tweede gordel loopt over noord en zuidpool. Een zender stuurt zijn radiosignaal tegen de naar de aarde ge keerde binnenzijde van een gordel. Door diffuse weerkaatsing wordt het signaal voor een deel naar de aarde teruggebracht. Over zeer grote af standen kan zo praktisch ieder punt op aarde met behulp van ultra-korte- golf-radiosignalen worden bereikt. die na weerkaatsing elders op aarde kunnen worden ontvangen. Om een bruikbaar en wereldomvattend commu nicatiesysteem op te bouwen met be hulp van Echo-satellieten zou men veertig van deze ballonnen in banen rond de aarde moeten brengen. De door astronomen terecht ge vreesde methode die de Amerikaanse luchtmacht in het kader van het project-Westford wil uitvoeren,maakt gebruik van miljarden kleine naald- vormige micro-satellietjes. Deze worden in twee gordels rond de aarde gebracht. Ieder naaldje heeft zijn eigen satellietbaan die slechts wejmg van die van andere naaldjes afwijkt. Eén gordel ligt op een hoogte van enkele duizenden kilometers boven de aardoppervlakte in het •'lak van de equator, terwijl de andere naaldjes- gordel over de polen loopt. Radiogolven van hoge frequentie, golflengten kleiner dan twintig meter, worden niet door de ionosfeer van de aarde beïnvloed. Het zijn deze golven die gebruikt worden voor het radiocon tact met satellieten en ruimteschepen. Van de aarde af kunnen deze radio golven de satelliet ongehinderd berei- ?uketproe£, waarvan de gevolgen voor bet wetenschappelijk onderzoek zeer ernstig kunnen worden. Hun veront waardiging is des te groter omdat hun ^rinstige bezwaren blijkbaar ®J^ehts voor o n kennisgeving zijn aangenomen. Jf broef van zaterdag evenwel, zal. zo zy S? enige in dit project blijft, waarschun- 'A aan het astronomisch onderzoek jmaar weinig schade toebrengen, i. et zal vnnr da astronomie wel fataal p,:/; zal voor de astronomie - Vv. nen worden, wanneer het Pr°lebf rL^tford als definitief systeem voor p-?10communicatie over grote afstand hfll?ndhaafd zal bijven. Dat de kans ttwY001" Kroot is bljkt o.a. uit de argu- on j vari de voorstanders die wyzen dil vrjwel zeker goede resultaten kan 'Pen met minimale kosten er mee b bereiken. kunn n°rmale kortegolf-radiosignalen gevnPP, slechts rond de aarde worden de vird dankzj de weerkaatsing tegen sfeer'rphillende lagen van de iono- van j D.e reflecterende eigenschappen de nPP ionosfeer zjn onmisbaar voor Dit "bventionele kortegolf verbindingen, beer n- 6Tn zou voortreffelijk zjn wan- invwiet de zon een vaak zeer storende pen ,P °P de reflecterende eigenschap stori n*n de ionosfeer had. Door de binqir„n van de zon worden de ver- vaat P de intercontinentale lijnen aan af 1 onmogelijk gemaakt. Om bien rnvfk moeilijkheid tegemoet te ko- bici A v. ren de inventieve radiotech- kunstr^oc 1sobikking te krjgen over een kan nrP,ige radiospiegel die hetzelfde dat do en a's de ionosfeer, zonder RP n er storend op kan werken. "feraetunAelPinle ^4 kan men in de die hanUi beschouwingen aantreffen {•spiee-pp. ien, over de vraag welke bieden -p beste eigenschappen kan e°hte batuurljke spiegel, de *be tiid AP' wordt reeds sedert gerui- Sebruikt T?r eniKe radiocommunicatie fealiseerd (A andere poging werd ge lanceerde baen de Echo-satelliet 8rote baliA auKustus 1960. Deze zeer baar hem dient als reflector voor de toegezonden radiosignalen. ken en van de ruimte uit kunnen ze ook ongehinderd de aardoppervlakte bereiken. In het project-Westford maakt men van deze korte golflengten gebruik. Het radiosignaal wordt naar de gordel uitgezonden en door de gezamenljke werking van de naaldjes, de spiege ling, naar de aarde teruggekaatst. Practisch alle punten op aarde kunnen bereikt worden zonder dat storingen van buiten af de verbinding ernstig kunnen bederven. De beide gordels kunnen met bestaande raketten zonder veel inspanning en kosten worden opge bouwd. Een project met duideljk mili tair belang dus Maar de bezwaren van de astrono men zjn niet minder sprekend. Hoewel de naaldjes ieder voor zich maar zeer klein zijn (lang niet meer dan ander halve centimeter de helft van de te gebruiken golflengte en dik slechts enige tientallen microns) kunnen ze te zamen voor de gevoelige metingen van de astronomen een ondoordringbare barrière gaan vormen. De banen van de naaldjes liggen enige duizenden kilo meters boven de aardoppervlakte en zullen daardoor voor het grootste deel van de tj"d door het zonlicht worden bestraald. Ieder naaldje zal er als een minuscuul klein lichtbronnetje gaan werken. Door het zeer grote aantal naaldjes zal het resultaat zjn. dat aan de hemel een lichte band zal ontstaan die de er achter liggende zwakste hemelobjecten zal overstralen. Juist deze zwakste objecten zijn vaak de verschijnselen die men met de grote astronomische sterrenkijkers onder zoekt De astronomen zyn dus terecht bang'dat, door de ruimte rond de aarde onverantwoord te vullen met naaldjes die de zwarte hemel-achtergrond zullen bederven, aan een wereldomvattend wetenschappelijk onderzoek in ieder ge val de komende jaren, zo niet voor nog langere tjd, een einde zal moeten komen. Omdat de naaldjes langzaam uit hun oorspronkeljke baan zullen raken zal de aanvankeljk smalle gordel steeds breder worden. Om de eigenschappen voor radioreflectie op peil te houden zullen nieuwe naaldjes moeten worden geïnjecteerd. De organisatoren van project-Westford stellen dat de naaldjes wanneer ze eenmaal te ver uit de baan zjn gelopen vanzelf uiteen zullen vallen tot stofjes en daarna langzaam naar de aarde zullen vallen. De astronoom vreest dat dè stofjes minstens zo effec tief het zonlicht zullen verstrooien en daardoor de hemelaehtergrond lichter maken. De radio-astronomen zjn evenmin ge lukkig met de naaldjesgordel. Zj ne men juist dezelfde golflengten waar, die de ruimtevaartspecialisten toepas sen voor hun verbindingen met de raketten. Deze golven konden immers de aarde ongehinderd bereiken. De naaldjesgordel zal de radiogolven uit de ruimte wel zeker beïnvloeden. Uit de levensduur van de gordel, welke wordt geschat tussen de twee en de vjf en twintig jaar afhankelyk van hoogte en oriëntatie, bljkt dat de in vloed die dit systeem van radioverbin dingen kan hebben op het astronomisch onderzoek van het heelal zeer ernstig kan worden. Voorlopig is de eerste lan cering van een raket met satelliet- naaldjes, zoals gezegd, nog niet van al te ingrjpende invloed naar men hoopt. De verontwaardiging die hierbj van Russische zjde getoond wordt doet wel bjzonder hypocritisch aan. De schade immers die mogeljk door het Ameri kaanse project wordt aangericht aan het wetenschappeljk onderzoek staat in geen enkele verhouding tot de ellende die de Russen met kembomexperimen- ten de wereld trachten op te dringen. S. L. Th. J. van AGT Met deze enorme radiotelescoop van bijna 18,5 meter in het Amerikaanse Westford vangt men do, via de naald jesgordel teruggekaatste, radiogolven op. RAVENNA, 24 okt. (UPI) In een nonnenklooster te Bagnacavallo, by Ra venna is een schilderj ontdekt dat, nadat het met toestemming van de paus was onderzocht, is geïdentificeerd als een doek van de hand van de zestiende- eeuwse Duitser Albrecht Durer. Het schilderj meet 48 bj 36 centimeter en stelt Maria voor met het krndeke Jezus op schoot. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiimiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMi BERLIJN, 24 okt. (KNP) In Oost- Berlyn is het eerste nummer versche nen van ..Begegnung" (Ontmoeting) een maandblad voor Duitse katholieken. Ofschoon de CDU in Oost-Duitsla nd niet als uitgeefster vermeld staat, staat zij er toch duidelijk achter. Het feit van het eerste verschijnen werd vermeld in de berichtendienst van het Oostduitse ners- bureau ADN. In haar verantwoording zegt de re dactie, dat het blad aan katholieken de helpende hand wil bieden in de beslis sing voor de socialistische orde. Zij wil verder bijdragen tot een goede verhou ding tussen Kerk en Staat en een plaats van geestelijk contact zjjn tussen leket en priesters. Onder de namen der re dacteuren en medewerkers bevinden zich geen bekende figuren. Uitgever van het blad is Karl Grobbel, die korte tyil minister voor Handel in het land Bran denburg geweest is. Van protestantse zijde bestaat al lan ger een dergelijk blad. Hier voeren en- kele progressieve dominees de redactie. onstrurta (Van onze handbalmedewérker) AMSTERDAM, 23 okt. De weers omstandigheden van de afgelopen dagen hebben er toe geleid dat in de handbal competitie van de overgangsklassen A en B, dames en heren, de eerste afge lastingen zijn gemeld, te weten vier var de zestien vastgestelde wedstrijden. Daaronder bevond zich de ontmoeting tussen lijstaanvoerder Sagitta (dames A) en Micrometers. In afdeling B nam Swift bezit van de eerste plaats, omdat DWS niet binnen de lijnen kon verschijnen en het zelf een gelijk spel behaalde op VHC. Ook de heren in A kregen een nieuwe koploper: Olympia/Hengelo. Deze ploeg slaagde er In, rivaal Jahn II met een verschil van vier doelpunten te kloppen. Verder bleven Sagitta en KK BSV (heren B) de lijst aanvoeren. De westelijke krachtmeting tussen Atleta en Amstel in de overgangsklasse A dames eindigde na veel spanning in een puntenverdeling (33). Ook V en K en Olympia ontliepen weinig in kracht. (Van onze paardesportmedewerker) WASSENAAR, 24 okt. Woensdag middag worden op Duindigt courses ge houden. Onze prognoses luiden: Jaap Edenprys, 1400 m.: Axel Hol- landia, Aerolite B, Avondvalk S. Jeanne Bondprjs, 2140 m.: Zonne glans, Zeus Williams, Zita H. Stormalongprijs, ren 1800 m.: Sisse Solfero, Antonio. Djebal. Jannekeprys, 2140 m.: Yec, Zus Scotch, Y Y Meeske. Kaudaharprjs, ren amateurs 2500 m.: Grey Cloud, Renins, Country Girl. Janni M-prijs, 2000 m.: Y Norton, Windy Hanover, Xaverius II. Karton-prj». ren 1800 m.: Easter mon- day. Amourette, Jaseuse. Janet Duffy-prljs, 2500 m.: Kerr Wil liams, Vi talis, Ha on. AMSTERDAM, 24 okt. Het bestuur van de Nederlandse Jiu Jitsu en Judo- bond heeft de 5e dangraad veneend aan de Amsterdammer Gé Koning. Het examen werd afgenomen door de gradencommissie onder leiding van de Japanse judo-expert en technisch ad viseur van de NJJB Haku Michigami, zevende dan. Anton Geesink en Gé Koning zyn de enigen In Nederland die deze hoge onderscheiding op judogebied tot heden van de NJJB ontvangen hebben. Ge Koning zal als coach van het Neder landse team zaterdag 28 oktober a.s. In het Stade Pierre de Coubertin te Parjs de loting verrichten voor de Nederlandse deelnemers aan de wereldkampioenschappen judo, die worden gehouden op 2 en 3 december a.s. in de Franse hoofdstad. STOKE. 24 okt. Het ziet er naar uit, dat de terugkeer van de veteraan- speler, de bekende international Stan Matthews naar zjn oude club Stoke City een groot financieel succes zal worden. Stan zal zaterdag a.s. zjn eerste heroptreden vieren in de wed strijd tegen Huddersfield. De club ver wacht, dat de verkoop van plaatsbil jetten voor deze wedstrjd het dubbele zal zjn van het grootste aantal van dit seizoen (28.000). De voorzitter van Stoke City verklaarde, dat hy goede hoop koestert, dat het stadion geheel uitverkocht zal zyn. Eerstgenoemde handhaafde zich tenslot te op de tweede plaats via een zwaar bevochte overwinning van 5—4. Thor moest opnieuw het hoofd buigen. Het team uit Odoorn trok naar UDI en werd „onthaald" op een nederlaag, die aan duidelijkheid weinig te wensen over laat (50). De stand: Eagitta 5 10 UDI 7 6 V en K 6 8 Olympia 6 5 Atleta 6 7 Sparta 6 5 Micrometers 6 6 Thor 6 1 Amstel 6 6 In afdeling B ontspon zich tussen VHC en Swift een verbeten strijd, die na veel kansen over en weer werd afgesloten meteen stand van 22. Posterholt klom hier naar de derde plaats doordat het Walcheren zij het allesbehalve zonder slag of stoot net 65 naar het tweede plan ver wees. BOEDAPEST, 24 okt In de zeven de ronden van het internationale schaak toernooi is de prty tussen de Hongaar Barcza en de Nederlander Donner af gebroken De overige uitslagen waren: Bron- je) i/i-'/i, 'llip (Tsjecho- (Hongarje)— (Hon- BlS' Slowakije) «/«-'/«, Pogats Dely (Hongarje) '/»-'/«, Portisch garye)Kluger (Hongarje) </,-'/ guier (V.S.)—Haag (Hor.g.) afg., Uhl- mann (O.-Duits.)Simagine (Rusl.) '/s-'/i, Taimanov (Rusl.)Drimer Roe menië) afg Kortchnoi en Portisch leiden met 5 gevolgd door dr. 'hlmann die allen punten. Zij worden Filip, Bronstein en Ui i'h pnt. behaalden. Donner deelt met Drimer de laatste plaats met l'/t punt en een afgebroken partij. Met meei dan normale belangstelling heb ik zon dagmiddag re voe,balwed- strijd in Hongarije gevolgd, met meer dan normale har telijkheid heb tk het succes van onze jongem begroet. De nederlaag van destijds was gewroken, n aar ik voelde het ook zo aan dat ik zelf wel een beetje gewroken was Wat immers is het geval? Ik iad er bij willen zijn, in Boedapest, maar de Hongaren hebben mij een visum ge- weigeld. Waarom? Ik weet het niet. De Hongaarse legatie hier te lande wist het ook niet. Ik heb ze er over opgebeld maar zij konden het „leider nicht sagen". Nu weet ik niet of (J ooit een visum is geweigerd, maar op het moment dat het mij gebeurde keerde ik onmiddel lijk in mijzelf. Ik vroeg mij af: wat kan ik gedian hebben; heb ik ooit Hongarje beledigd? Bewust of onbe wust? Maar zelfs na het meest nauw gezette gewetensonderzoek moest ik daarop ontkennend antwoorden. Ik ben - dol op "ranz Liszt en Hongaarse soulash: en pa-rika is te mijnen huize zelfs een lang niet onbekend voedseL Mijn instelling ten opzichte van typisch Hongaarse verschijnselen is dus bepaalt. pcsHief te noemen Daar restte mj dus niets ar ders dan de conclusie dat ik niet geweigerd ben om iets wat ik had gedaan maar om datgene wat ik mogelijk had willen doen. Wat nu, waren mijn plannen.' Deze. Om te beginnen wilde ik onze Oranje, mannen aanmc.digen en over hun re sultaten iets aan U berichten Jongens, wat zou ik vai die 33 gesmuld heb ben. Vervolgens had ik graa° eens met enige loslopende Hongaren willen praten, zo »n de trant van: „Dag, dag, met mij gaat het goed, hoe gaat het met jullie?" M'sschier hadden zij wel geantwoord: „Goed, heel goed; dank U." Maar dat weet ik natuurlijk niet. Nu heb i_. het •Jep-stadion alleen maar via de televisie gezien en het maakte maar een bar ongezellige in druk op mj. De voor mij waarneem bare Hongaren zagen er keurig uit, maar zj f oten een beetje veel. Ik weet niet of ze dat in het bl'.ed zit, maar dat had ik nou juist willen vragen Het heeft niet zo mogen zijn. Overigens, mjn vrouw is door het weigeren van dat visum nog meer gedupeerd dan ik en zelfs dan de Hongaren, d.i mij hebber, moeten mis sen. Zij had mijn koffers al gepakt en zij hqd er zes overhemden in gedaan; zes overhemden aan beide kanten ge streken. Normaliter strijkt zj over hemden, op grond van praktische over wegingen alleen maar aan de voor zijde. Uit reverentie voor de Volksre publiek had zj zich nu ook op de achterzjde uitgesloofd. En misschien heeft zj ook wel gedacht: „Als hij uitgekleed wordt komt hij in ieder geval netjes voor de dag." Dat weet ik niet precies; Wat ik wél weet is, dat z j er toen ik haar het nieuws van de verboden reis meedeelde, litzag als iemand, die de was nog eens aan het IJzeren Gordijn hoopt op te hangen P.S. Hongaren met een aan één kant gestreken overhemd blijven te mijnen huize welkom. Mits voorzien van een geldig visum natuurlijk. iiillllliiiliillliiiiiiililliliiilliillillliililllllllilliiiillllliiiiiiilli Swift DWS Posterholt VHC Verburch Walcheren Animo Zeeland-Sp. Marathon Hoewel Rapiditas ln afdeling A van de heren "zjn zesde nederlaag moest slikken, hebben de Haarlemmers toch laten zien, dat zij in staat mogen wor den geacht, vroeg of laat de weg hoger op te vinden. De ploeg maakte het Sport Vereent zó moelljk, dat de Utrechters slechts met 109 wonnen. WW schoot behoorljk uit zijn slof door E en O met een negatieve score van 13—8 af te schepen, terwijl de belang- rijice strijd om de voorlopige hegemonie tussen Jahn II en Olympia/Hengelo een ietwat verrassende zege van 812 voor de bezoekers opleverde. Nu luidt de stand: Olympia-H. 6 10 WWV 7 6 Micrometers 6 8 IJmond 5 4 Jahn II 6 8 E en O 6 9 Olympia-Gr. 6 8 Rapiditas 6 0 Sport Vereent 6 8 Bjna was het Tonido in B gelukt, voor een daverende surprise te zorgen. De Goese ploeg dwong RKBSV in Zuid- Limburg tot een uiterste krachtsinspan ning en wenste slechts uiterst eervol met 1110 te capituleren. Ook Volt begint zich kennelijk onbehaaglijk te voelen. EBHV had aan de Tilburgers de handen vol en zegevierde op het nipper tje met 87. Voor het overige drukte ESCA door een zege van 1619 Stratum/ Meteoor naar de vierde plaats en Dy namo moest in Animo zjn meerdere er kennen: 712. RKBSV ESCA Animo Str./Meteoor Dynamo 6 12 6 10 6 9 6 7 5 6 Hellas 2 EBHV Tonido Volt Het Nederlandse elftal Is weer thuis. De jarige bondscoach Elek Schwartz ging na aankomst op Schiphol spontaan op de schouders van Wiersma en Pronk. Rotterdam, De directie van Van den Berhg's en Jurgens' Fabrieken deelt me de, dat over het boekjaar 1961 een eer ste uitkering wordt gedaan van 68,21 per aandeel van nominaal 1000, 17,05 per onderaandeel van nominaal 250 en 6,82 per onderaandeel van nomi naal 100. AMSTERDAM, 23 okt. Prof. dr. J. Biuyn, in maart benoemd tot gewoon hoogleraar in de algemene kunstge schiedenis (in het byzonder inleiding tot de kunstgeschiedenis en kunstgeschie denis der middeleeuwen) heeft vanmid dag) zjn ambt aanvaard met een rede: .Over het voortleven der middel eeuwen Prof. Bruyn, die 38 jaar is, is directeur van het kunsthistorisch insti tuut van de universiteit van Amserdam. Het Portugese elftal dat morgenmiddag tegen Engeland speelt in de voorronde van het toernooi om de wereldbeker, een wedstrijd die men in Nederland kan zien op het T.V.-scherm, traint op Wembley.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1961 | | pagina 9