Vopo s willen Amerikanen controleren Moskou verwerpt protest tegen Oostduitse actie Krachtmeting om toegang geallieerden tot O.-Berlijn Sociale crisis in Brazilië Staking bij spoor wegen Frankrijk Morgen nieuwe narigheid: geen gas en stroom meer PROTESTEN TEGEN DE KERNBOM Ondergrondse kernproef Kamer ernstig bezorgd over Russische bommen Protest van regering gevraagd Haarlemmers Washington neemt kwestie hoog op Plan-Luns bij dekolonisatie' in YN ter sprake Mauretanië volgt BUITEN-MONGOLIË Ingenieurs op locomotieven In Nieuw-Mexico Marinevlieger omgekomen Het weer lid van de V.N. missionarissen len voorbeeld gesteld Tijdens audiëntie bij de Paus Helikopter maakt noodlanding op zee Nu en dan regen DONDERDAG 26 OKTOBER 1961 85ste JAARGANG No. 30963 WASHINGTON, 26 okt. (Rtr, TJPI) De Sovjet-Unie heeft een Amerikaans protest tegen het Oostduitse ingrijpen ten aanzien Van de toegang van Amerikaanse militairen en burgers tot Oost- Berlijn van de hand gewezen, zo heeft het State Departement in de Amerikaanse hoofdstad be kendgemaakt. De woordvoerder zei, dat de Amerikaanse regering de Russische verwerping be- De SAh^TA°' 25 okt. (KNP) - hiene audits ^steren tijdens de alge- schouwt als een -ernstige ontwik keling en de zaak met spoed op neemt met de betrokken regerin gen". PARIJS, 26 okt. Daar alle bonden van spoorwegpersoneel zich geschaard hebben achter het consigne van een spoorwegstaking van 24 uur van hedenmorgen vier tot vrijdag morgen vier uur ligt het spoorwegverkeer in Frankrijk vandaag weer eens voor het grootste gedeelte lam. De spoorwegdirectie maakte echter gisteravond bekend dat zij in staat hoopte te zijn ongeveer een kwart van de lange-afstandstreinen te doen rijden met ingenieurs op de locomotieven en voor Parijs ook enig banlieu- verkeer te handha ven. Bij iedere jas 'n passende tas kW MORRIS 'êeforeyou êuy! REGEN- EN TWEEDJASSEN BUREAU SM.EDESTRAAT 5 HAARLEM Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkantoor Beverwijk, Zeestraat 50: telef. 4790 Bijkantoor en Red. Umuiden: Leeuweriklaan 30 Telefoon 5790 Directie: W. C. H. Leijdeckers en Mr. W. A. M. van der Kallen. Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN enW. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter hoogte. Omroepers 16 cents per m m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week, 2.65 per maand, 7.90 per kwartaal. Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds tel. 21544. (Van onze parlementaire redacteur) DEN HAAG, 25 okt. Aan een van de naaste medewerkers van minister Luns hebben wij de vraag voorgelegd, wat de mededelingen van de minister betekenen, waaruit blijkt, dat het plan van de Nederlandse regering tot in ternationalisatie van Nieuw-Guinea als zodanig afzonderlijk op de agenda niet voor de Algemene Vergadering der Ver. Naties voorkomt. Het antwoord is, dat er al een agen dapunt is, aangeduid met de woorden: .^Uitvoering van de verklaring lö 1960 T"*uke de dekolonisatie." Dit agenda- JJ.Unt is voortgekomen uit de resolutie, ?*e de Algemene Vergadering het vorig Jftar heeft aangenomen inzake de deko lonisatie. Het Nederlandse voorstel nu is vervat in de termen van dit agenda- Punt en hoeft dus niet als apart agenda- Punt te worden opgevoerd. Agendapunt g8 maakt dit zelfs overbodig. Het gaat dit jaar om de uitvoering van öe verklaring van het vorig jaar. Het Nederlandse plan is een stuk van die uitvoering. Het bestaat uit drie delen, Waarvan er reeds twee zijn afgehandeld, hl. de rede waarin minister Luns het gehele plan in de Assemblée heeft ge openbaard en voorts het memorandum «at daarna aan alle leden is toegezon den. Het derde deel is de resolutie om ®en aantal waarnemers naar Nieuw- Ctumea te sturen, die over hun waarne mingen in de volgende zitting aan de Assemblée rapport kunnen uitbrengen. Dit laatste deel is bovendien de eerste fase van uitvoering van het plan. Over dat laatste deel zal het dus o.m. gaan ais punt 88 van de agenda over enige Weken aan de orde komt. NEW YORK, 26 okt. (Reuter) De vei ligheidsraad heeft zich uitgesproken Voor toelating van de communistische Volksrepubliek Buiten-Mongolië tot de Verenigde Naties. Hierdoor werd ook de weg voor de Afrikaanse republiek ^Mauretanië geëffend. Voor de toelating van Buiten-Mongo- *ië stemde alle ieden, met uitzondering van de V.S. die zich van stemming ont hielden, en het op Formosa gesitueerde Nationalistisch China, waarvan de af gevaardigde de zaal voor de stemming had verlaten. Nationalistisch China S3' zijn stem onidat de Brazzavillegroep (van 12 lan- ?.eh) haar steun had beloofd commums- Vsch China buiten de V-N. te houden, Wanneer nationalistisch China zijn ve- J0-recht niet tegen Mauretanie zou ge- buiken. „De nationalistischchinese afgevaardig- eoNdr- Tingoe F. Tsjiang, gaf de raad ohter duidelijk te verstaan dat zyn re- fbing njet van mening was veranderd tuffende Buiten-Mongolië. Hij noem- Trn- jf land een „kolonie van de Sovjet- N6 en beschuldigde de Sovjets van tuigage" door aan de toelating van <ja ,^5ejanië de voorwaarde te verbinden gelaten Buiten-Mongolië zou worden toe- en^6,, Marokkaanse minister van arbeid loun lale zaken, Abdelkader Bnjel- te ^-.^fscheen voor de raad om erop beschiZen dat zijn regering Mauretanië MarnViUwde als een „integraal deel" van Van HU beschuldigde Frankrijk 'heo-kolonialisme". missionarissen0 -ee.n groeP van 86 leken - priesters, -religieuzen het 89sto vangen, die dinsdag met Afrika waro311tlmchartervliegtuig naar over in Vifrjj0 n en hun stop te pa„°me hadden gemaakt. aPart toe n^?ra- T.de missionarissen alle pels-rim®^ zich daarna weer tot Pök naar ai richten en te zeggen: jullie tot voorbeeld.S1°narisSen' Die zijn Het Amerikaanse protest werd afge wezen op een bijeenkomst die de Ame rikaanse militaire bevelhebber in Ber lijn, de generaaJ-majoor Watson, met zjjn Russische collega, kolonel Solovjef, had om te protesteren naar aanleiding van de incidenten, waarbij de Oostduit se grenspolitie Amerikaanse militaire en burgerfunctionarissen verhinderde Oost-Berlijn binnen te komen. In antwoord op vragen verklaarde de woordvoerder, dat de V.S. de kwes tie in eerste aanleg met de Sovjet-Unie zullen opnemen, maar dat ook met de Franse en de Britse regeringen over leg zal worden gepleegd. De Amerikaanse bevelhebber in Ber lijn had kolonel Solovjev meegedeeld, dat de Russische houding ten aanzien van de toegang tot Oost-Berlijn zulke ernstige gevolgen kan hebben, dat hjj de kwestie heeft verwezen naar de re gering in Washington. Generaal Watson zei tot kolonel Solovjev dat hij niet kan toelaten dat de Oostduitse politie Ame rikanen controleert die in auto's met een officiële vergunning de Russische sector van Berlijn binnenkomen. Een dergelijke belemmering van het vrije verkeer in Berlijn is onrechtmatig en onaanvaardbaar. De Russen zijn vol gens generaal Watson verantwoorde lijk voor het optreden van de Oostduitse politie. De Amerikaanse generaal keerde zich, aldus de Amerikaanse verklaring, krachtig tegen kolonel Solovjevs ver weer dat de Oostduitse besluiten kracht van wet hebben wat de toegang tot Oost-Berlijn betreft. Aanleiding tot het protest was het grensincident dat zich gisterochtend af speelde, zoals in een deel van onze op laag van gisteren reeds gemeld. De Oostduitse politie weigerde toen een auto met twee Amerikaanse ambtena ren in Oost-Berlijn toe te laten, omdat de inzittenden hun papieren niet wilden laten zien.Een Amerikaanse ambte naar overschreed tweemaal de grens om overleg te plegen met de commu nistische autoriteiten. Toen een tweede poging van de auto verder door te rij den, was verhinderd, overschreden vier jeeps van de Amerikaanse militaire po litie met zestien gewapende mannen de sectorgrens. De jeeps begeleidden de personenauto in Oost-Berlijn zonder in cidenten. Het convooi van vijf auto's keerde bij de eerste wegkruising om en reed West-Beriijn weer binnen. Twee auto's met Britse functionaris sen, van wie enkele in burger, kregen na langdurig argumenteren aan de sec torgrens wel toestemming de grens te overschrijden. Een Franse militaire auto werd aangehouden toen de Oost duitse politie naar de papieren van de inzittenden vroeg, keerde de wagen te rug. Het Amerikaanse hoofdkwartier heeft dadelijk na de incidenten het Ameri kaanse personeel verzocht niet te pro beren Oost-Berlijn in particuliere auto's en in burgerkleding binnen te komen. De incidenten hadden er intus sen toe geleid dat aan weerszijden van de sectorgrens strijdkrachten wer den samengetrokken. Aan de ooste lijke zijde van de grens waren meer troepen en voertuigen dan ooit sedert de Oostduitse afsluitingsmaatregelen op 13 augustus. Amerikaanse en Britse tanks reden naar de grens en in de Franse sector werd een mitrailleurpost ingericht. De troepen trokken zich la ter terug. Bijna zes uur lang waren de Amerikaanse troepen in een staat van verhoogde paraatheid. Reeds voordat generaal Watson zich naar Oost-Berlijn begaf om de toestand met de Russen te bespreken, deed zich een nieuw indident voor. De Oost- berljjnse politie hield twee autobussen van het Amerikaanse leger aan die met soldaten en hun aanhang een ritje door Oost-Berlijn zouden maken. De Oostduitsers eisten dat de passa giers in burger hun papieren lieten zien. Zij eisten geen legitimatie van vijf militairen in unform. Nadat de bur gers geweigerd hadden hun papieren te tonen, keerden de autobussen naar West-Beriijn terug. De Oostduitse vice-minister van De fensie, de luitenant-generaal Kessler, zei gisteravond: „Ik wil er de aan dacht van de oorlogszuchtige Ameri kaanse provocateurs op vestigen dat de kalme en redelijke houding van de leden van onze gewapende organisa ties geen teken van zwakheid is maar verantwoordelijkheidsgevoel." Amerikaanse jeeps, bemand met M.P.'s moesten Amerikaanse func tionarissen escorteren, toen deze een bezoek aan Oost-Berlijn wv.- den brengen, maar niet aan het verlangen van de Vopo's wilden voldoen om zich te legitimeren. Een serie incidenten, hieruit voort gevloeid, heeft aanleiding gegeven tot een nieuwe Oost-West kracht meting in de Berlijnse kwestie. RIO DE JANEIRO, 26 okt. (AFP) President Goulart van Brazilië, die zich in Noord-Brazilië bevond, is onverwacht naar Brasilia teruggekeerd voor een buitengewone vergadering van de mi nisterraad over de sociale crisis in Bra zilië, aldus meldde de nationale Brazi liaanse radio-omroep. Er werd geen na dere verklaring gegeven. PARIJS, 26 okt. De bekende Fran se toneel- en filmacteur Saturnin Fabre is dinsdag op zijn landgoed te Montge- ron in de ouderdom van 77 jaar over leden. De demonstranten tegen de kern proeven trekken in Amsterdam in een rustige optocht met borden en spandoeken van het Leidse- naar het Museumplein om bij de Rus sische handelsdelegatie aldaar een protest te overhandigen. De poli tie te paard en te voet houdt een oogje in het zeil (bovenste foto). In Oslo wordt al een paar dagen bij de Russische ambassade een jonge. Noorse moeder gezien met een zwarte vlag in haar hand. Op haar rug staat te lezen: „Ik vast vanwege de bom en ik vraag iedere moeder om te protesteren." Tot een verslaggever zei de vrouw: Ik drink alleen maar sinaasappel sap en ik zal hier blijven zo lang als ik kan. Wij moeten een eind, maken aan de proeven met die ver schrikkelijke Russische bommen." (Van een verslaggever) AMSTERDAM, 25 okt. In een der mate grote rust dat de straten soms stiller leken dan normaal, zijn gister avond tussen negen en tien uur enkele duizenden Amsterdammers van het Leidseplein naar het Museumplein ge trokken. om voor het gebouw van de Russische handelsmissie te protesteren naar aanleiding van de recente proeven met kernbommen door de Sovjet-Unie. De demonstratie was voorbereid door „Actie jeugd voor de vrede", dat onder auspiciën staat van het Comité 1961 voor de Vrede. De tocht naar het Museumplein ver liep heel rustig. Iedereen volgde nauw keurig de instructies op. Alleen leden van het actiecomité hadden spandoeken meegebracht, waarop leuzen stonden als: „Tegen de bom. waar ook ter we reld" en „Eerste worp altijd prijs". Aangekomen voor het gebouw van de handelsmissie van de Sovjet-Unie aan het Museumplein, werd een fakkel ont stoken. Een speciale delegatie ging ver volgens het gebouw binnen en overhan digde daar aan Russische leden van de missie een protestnota, waarvan de tekst ook op de pamfletten was afge drukt en die als volgt luidt: De jongste kernexplosie van een serie nucleaire experimenten in de Sovjet- Unie welke ongetwijfeld gevolgd zal worden door gelijksoortige experimen ten in de Verenigde Staten van Ameri ka, verontrust ons bijzonder. Wii eisen de onmiddellijke stopzetting van deze proeven, welke het menselijk bestaan bedreigen. De mensheid waar van de liefde, de schoonheid, de we tenschappelijke kennis en de culturele ontwikkeling de schoonste verworvenhe den zijn, is niet geschapen voor zulk een zinloze vernietiging. Wij vr£i^6Ti u deze boodscïi&p 3.s.n de bevoegde autoriteiten in de Sovjet-Unie te willen doorgeven. In grote verontrus ting, Ds. W. Veen, Wim lbo, Prof. dr. J. Koekebakker, Drs. N. van der Veen, A. den Doolaard, Remco Campert, Mr. M. A. Verdaasdonk, Ed van der Elsken, F. Lodeizen, Simon Vinkenoog, Frits Müller, Hans Roduin. Een lid van de handelsmissie ant woordde op deze nota, dat het Russische volk na de ervaringen van de laatste wereldoorlog zich wel gedwongen voelde dergelijke proeven te nemen. De deelnemers aan de protestactie gingen daarna terug naar het Leidse plein, waarna de schrijver A. den Doo laard van het balkon van de sociëteit „De Kring" aan het Kleine-Gartman- 'plantsoen de menigte toesprak. Hü zei o a dat de protestactie niet in de eerste plaats tegen de Russische bom gericht was, doch tegen het gebruik van nu cleaire wapens in het algemeen, ook van Amerikaanse zijde. In Den Haag. DEN HAAG, 26 okt. Drie jonge ren hebben een oproep gericht tot de Haagse bevolking om deel te nemen aan een protestoptocht naar de Russische ambassade tegen de kernproeven. De demonstratie, zo is uitdrukkelijk gesteld, moet een vreedzaam karakter dragen. Behoudens weigering van vergunning zal de protestmars vrijdagavond om acht uur starten vanaf het Vredespa leis. Bjj de Russische ambassade aan de Andries Bickerweg willen de jonge ren een manifest overhandigen, waarin om stopzetting van de proeven wordt gevraagd. WENEN, 26 okt. Tijdens de ze vende internationale week voor de re ligieuze film (17 tot 23 november) wordt de première gegeven van de Oostenrijk se speelfilm „Het wonder van een nacht". Aan de hand van authentieke documenten behandelt deze film het ont staan van het kerstliedje „Stille Nacht, Heilige Nacht." De bonden van de Parijse onder grondse en van het antobussennet heb ben zich bij de staking van het spoor wegpersoneel aangesloten zodat het voor de bevolking van Parijs en om liggende gemeenten weer een dag is van reeds overbekende uit den treure beschreven narigheid, onveranderlijk enkele malen per jaar opdoemend. Met de dag van vandaag is echter ditmaal de narigheid nog niet helemaal op; morgen voor de middag zal de bevol king gedurende vier uur verstoken zijn van gas en elektrische stroom, alsdan staakt namelijk het personeel van het genationaliseerde gas- en elektriciteits bedrijf. De aanvankelijke door de gangma kers van deze korte maar brede sta kingsgolf, de bonden van spoorwegper soneel, gegeven betekenis van de sta king was: protesteren tegen de inper king van het stakingsrecht bij de gena tionaliseerde bedrijven waarmee de re gering dreigde. Of, zo de regering dat wilde, een krachtmeting. De regering heeft het echter de wijste partij geacht te doen weten dat zij de staking haar beloop zou laten nemen en niet zou overgaan tot personeelsvordering. Men had immers te maken met een „propere" staking, aangekondigd op nationaal niveau en met in acht ne ming van een vereiste minimale ter mijn vooraf van vijf dagen. Het recht tot ingrijpen behield de regering zich slechts voor, voor gevallen van ongeregelde wilde stakingen. In middels hebben nu in de motivering van de diverse stakingen de bonden het accent weer verschoven naar de nog steeds niet opgeheven achterstand in de bezoldigingen van het personeel der overheidsbedrijven vergeleken met de bezoldigingen in de particuliere sec tor. Het grondpersoneel van de Franse luchtvaartmaatschappij „Air France" heeft voor vandaag ook een vierentwin- tiguurstaking afgekondigd, om kracht bij te zetten aan looneisen. Men ver wacht dat het luchtverkeer grote ver traging zal ondergaan. WASHINGTON, 26 okt. (Reuter, AFP) De V.S. zullen tegen eind de cember in een zoutmijn bij Carlsbad in Nieuw-Mexico een ondergrondse kern proef nemen, zo heeft het Witte Huis bekendgemaakt. Deze proef vormt een onderdeel van het program voor de vreedzame aanwending van kernexplo sies, „ploegschaar" geheten, en heeft dus geen militair doel. De datum van de proef zal door de Amerikaanse com missie voor kernenergie worden vastge steld. Waarnemers uit landen, die lid van de Verenigde Naties zijn en jour nalisten en geleerden zullen de proef mogen bijwonen. Een woordvoerder van het Witte Huis zei later dat de uitnodiging tot bijwonen van de proef ook voor Rusland geldt. DEN HAAG, 26 okt. De adjudant vlieger J. F. van Maas van de marine wordt vermist na een noodlanding op zee, die een Sikorski H.S.S.-I.N. giste ren heeft moeten maken. Drie ande re inzittenden van het toestel, dat thuis hoorde op het vliegkampschip „Karei Doorman", konden na de noodlanding worden gered. Het ongeluk is gistermiddag ge beurd op de Noordzee ter hoogte van Helmsdale aan de Oostkust van Schotland. De Sikorski, een onderzee- bootbestrijdingshelikopter, moest een noodlanding maken als gevolg van een motorstoring. De vermiste adju dant vlieger Maas, die afkomstig is uit Katwijk aan de Rijn, was de twee de bestuurder van het toestel. Direct na de noodlanding zijn de Ka- rel Doorman", de jager „Groningen", twee Grumman S2 F 1 Tracker vlieg tuigen en drie helikopters ter plaatse gaan zoeken naar de vermiste, zo deelt de Marine-voorlichtingsdienst mee. Als de metro in Parijs meestaakt is het lopen geblazen voor de Parijzenaars. Advertentie elëgbrné lassen en byoux GR.HOUT5TR .18A TEL.204I5- HAARLE M DE BILT, 26 okt. De zuidweste lijke luchtstroom blijft zachte lucht aan voeren met vooral hoge nachttempera- turen. Vrijwel nergens in Europa komt vorst van enige betekenis voor. Zelfs tot Noord-Scandinavië liggen de nacht- temperaturen in de buurt van tien gra den. In de onstabiele lucht zjjn nog en kele verspreide buien te verwachten, maar er komen ook flinke perioden van zonneschijn voor. De middagtempera- tuur zal ook morgen in de buurt van 12-14 graden liggen. DEN HAAG, 26 okt. De fractielei der van de K.V.P., dr. W. L. P. M. de Kort, heeft vanmiddag, mede namens de fractie-leiders van de P.v.d.A., de V.V.D., de A.R. en de C.H.U., de rege ring vragen gesteld, waaruit blijkt dat zij erinstig bezorgd zijn over de Rus sische atoombom-ontploffingen. De vra gen luiden aldus: Kan de regering meedelen, hoeveel kernexplosies de Russische regering sedert 1 augustus ten uitvoer heeft ge bracht? Is het waar, dat onlangs een kernontploffing plaatsvond, die alle voor gaande in werking overtrof? Heeft de Russische regering nog niet afgezien Advertentie BARTELJORISSTR HAARLEM TEL. 13439 LEIDSESTRAAT (BÜ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 223596 Verwachting tot vrijdagavond (opgemaakt te 11.15 uur) Half tot zwaar bewolkt met nu en dan regen. Matige tot krachtige, aan de kust mogelijk harde wind tussen zuidoost en zuidwest. Iets lagere middagtemperaturen. Vrjjdag: Zon: 7.23-17.24. Maan: 19.26-10.05. Station: Weer: Den Heldei 2,. nburg Vlissingen Eelrie De Bilt Twente Eindhoven Zd.-Limburf Stockholm Os Kopenhagen onbew. zw. bew. qnbew. zw.bew onbew. half bew. onbew. zw. bew. onbew. licht bew. zw. bew. max. min. temp temp neersl. gisteren 24 ur van een nadere atoomontploffing die °P ,^aar beurt alle voorgaande in ver- metigingskracht zal te boven gaan9 *sö dJ; regering niet van oordeel,' dat kernexplosies een eenzijdig verbleken inhoudt van de stilzwijgende overeenstemming proefnemingen met kernontpioffingen op te schorten bene vens een schending van de verklaring der Russische regering, dat zjj niet als eerste de kernproeven zou hervatten Is de regering niet van oordeel, dat deze kernexplosies een ernstige bedreiging vormen of zouden kunnen vormen voor de gezondheid van de gehele mensheid. Is de regering bereid op krachtige wijze te protesteren tegen deze Russi sche activiteiten en voorts te bevorderen dat door de UNO een ernstig beroep' wordt gedaan op de regering der Sov jet-Unie or- terstond van verdere proefexplosies af te zien? Is de regering niet van mening dat net noodzakelijk is dat op de korst mogelijke termijn een internationale overeenkomst tot stand komt tot stop zetting van kernexplosies en da het wenselijk is daarbij tevens afdoende voorzieningen te treffen voor de na leving daarvan? Advertentie een speciaalzaak op dit gebied in hun stad, n.l. de H.K.C., Jansstraat 51-63. Daar kunnen zij direct keus maken uit een enorme voorraad Dames-, He ren- en Kinderkleding. Er wordt geen rente berekend en (tot f 150.-) geen vooruitbetaling. Ook voor kinderen die school gaan is er een leuke sortering.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1961 | | pagina 1