Ontsteltenis in Scandinavië
acht FINSE
bedreigd
Sovjet-Unie
zelfstandigheid
Gromyko eist onderhandeling
over beveiligingsmaatregelen
Felle aanval op
MAANKOSTUUM OM IN TE „WONEN
Leger van de Congo begint
actie tegen KATANGA
Tsjombe s vliegtuigen zouden
weer bommen hebben gegooid
Stroom van protesten
explosie van superbom
Kracht van de ontploffing
niet precies vastgesteld
Harde woorden
na
Noodvoorraad
melkpoeder in
Brittannië
in de V.N.
FAAM
Witte kruis
boeren melkkrop
Bondsrepubliek
Proef vijfdaagse
schoolweek
Xv de echte
Vrouw fraudeur
Amsterdamsche
Bank vrijgelaten
FLN bereid tot
nieuw gesprek
„GEEN MILITAIRE MAAR POLITIEKE DAAD"
Mogelijk geweld
bij overdracht
N.-Guinea aan VN
3 o f
Het
weer
HELANCA
KNIEKOUSEN
Mmm
BEGKERING
PREMIER ADOELA DEELT MEE
mm-
DINSDAG 31 OKTOBER 1961
85ste JAARGANG No. 30967
MOSKOU, 31 okt. (Rtr., U.P.I.)
Premier Khroesjtsjev heeft
gisteren niet alleen een echte,
maar ook een politieke superbom
tot explosie gebracht: een offi
cieel voorstel aan de regering van
Finland waarin hij gezamenlijke
maatregelen eist tegen- een drei
gende inval door West-Duitsland
en zijn bondgenoten. De Sovjet-
Unie wil „bescherming" van de
Finse grenzen tegen een eventuele
Sanval. Vele waarnemers verwach
ten dat de Russen op zijn minst
militaire bases in Finland wensen.
De Russische minister van bui
tenlandse zaken, Gromyko, ont
ving de Finse ambassadeur in
Moskou en overhandigde hem een
nota, waarvan de tekst in dè loop
van de avond door het persbureau
„Tass" werd gepubliceerd.
GGGGGGGG'
Alléén bij
ïGGGQGGGQGGG*
ln IJsselsteijn
'cgcn hoofdpijnkiespijn;
rcgiiuitische pijnen Mc;
In verband met het feest
van Allerheiligen zal ons
blad morgen woensdag
1 november niet verschij
nen.
DE DIRECTIE.
illlllllllM
BEN KHEDDA:
'.4 V -ms;
;m: Vn.4» C
nanascnoenen
Gevolgen explosie
kernbom voor ons
land nog onbekend
/O t-
WASHINGTON, 31 oktober
(A.F.P., Rtr., U.P.I.) „Geen
militaire maar een politieke
daad". Met deze woorden karak
teriseerde het Witte Huis gister
avond de explosie van de Russi
sche superbom (vijftig megaton
of méér), die gistermorgen op
vele plaatsen in de wereld de
seismografen ontstellend ver deed
uitslaan. Volgens de Amerikaanse
Commissie voor Atoomenergie
werd de bom omstreeks half tien
(Nederlandse tijd) tot ontploffing
gebracht. Zoals wij reeds konden
melden in een deel van onze
vorige oplaag, is men er in het
Westen nog niet in geslaagd de
kracht van de explosie precies
vast te stellen. De schattingen
lopen uiteen van vijftig tot hon
derd megaton, dat is vijftig mil
joen tot honderd miljoen ton TNT.
Zoals te verwachten was, werd
de explosie al spoedig gevolgd door
een stroom van protesten, komend
uit de monden van politici, ge
leerden en gewone burgers in
tientallen landen. De bom zal o.
atmosfeer rond de aardbol be
zwadderen met ongeveer dertig
kilo radioactief strontium-90 en
ruim vijftienhonderd kilo andere
radioactieve „afval". In hoeverre
deze nieuwe kernexplosie, d
krachtigste tot nu toe, daadwe
kelijk gevaar zal opleveren voc
de gezondheid van het mensdom
kan op dit moment nog niet wo
den overzien.
Z 3 0~i4-o-&vi 6/
Oe Russische kernexplosies van 10 september, 23 oktober (dertig
megaton) en 30 oktober (vijftig megaton of méér), zoals die werden
geregistreerd door het K.N.M.I. in De Bilt. Duidelijk is te zien dat
de seismograaf gistermorgen zeer ver is uitgeslagen.
DE BROODSOORT
die de allermeeste
van de ECHTE BAKKERS
Ontwapening
éee. MORRIS before pon Snij!
REGEN- EN TWEEDJASSEN
Veranderlijk
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
■Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk, Zeestraat 50: telef. 4790
Bijkantoor en Red. Ilmuiden: Leeuwerikiaan 30
Telefoon 5790
Directie: W. C. H. Leijdeckers en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN enW. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Omroepers 16 cents per m m. hoogte
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week,
2.65 per maand, f 7.90 per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur
's avonds tel. 21544.
In de nota wordt voorgesteld de tijd
en de plaats van het Kussisch-Finse
overleg vast te stellen langs de norma
le diplomatieke kanalen. De Russische
regering, die zich bij de uitnodiging
aan Helsinki baseert op de tekst van
het Russisch-Finse verdrag van non
agressie en wederzijdse bijstand, stelt
dat West-Duitsland snel een bron van
oorlogsdreiging in Europa wordt. Het
Westduitse leger is „de voornaamste
aanvalsmacht van de NAVO in Europa
en is numeriek sterker dan welk leger
van zijn Europese bondgenoten ook".
De gehele nota is één grote aanval op
de Bondsrepubliek, hoewel zij ook aan
vallen op Penemarken, Noorwegen,
Zweden en i inland zen bevat. Volgens
He Russen is de toestand in Noord-Eu
ropa zeer kritiek als gevolg van de „mili
taristen en revanchisten in Bonn, die
Penetreren -'n Noord-Europa en het Oost
bekken".
,De Russische en Finse veiligheid
is'rechtstreeks betrokken bij de pene
tratie van de Westduitse militaris
ten en revanchisten in het noorden
van Europa en het Oostzee-bekken en
bij hun streven dit gebied te gebrui
ken als een springplank voor nieuwe
militaire avonturen." De nota zegt
verder dat de Verenigde Staten, En-
Advertentie
Prijs slechts JjQ
alle maten in blauw en groen.
Echt iets voor teeners!
ons i
J modehuis
Anegang - Haarlem - tel. 1 0401
IJSSELSTEIJN, 31 okt. Met goed-
eurijjg van de inspecteur lager onder-
-JJs zal jj;er vanaf morgen tot io
v'^rt een proef worden genomen met
t? vijfdaagse schoolweek.
run h enquête heeft uitgewezen, dat de
sle ouders, vooral van de kinderen
VenlYlet de schoolbus reizen, voor de
<le, 'De schoolweek zijn. Gedurende
\Vn„e korte proeftijd komt de vrije
Vajjnsdagmiddag gedeeltelijk te ver-
A dvertentie
n -r r D
PIJNSTILLER
geland en Frankrijk de herleving van
het Duitse militarisme hebben aan
gemoedigd. „Noord-Europa en het
Oostzee-bekken, die lange tijd een be
trekkelijk kalm en vreedzaam gebied
zijn gebleven, zijn thans binnen de
sfeer van het Wesstduitse militarisme
me gebracht."
In de nota wordt ook gezegd dat de
Westduitse generaals, onder dekking
van de NAVO, thans proberen de meest
vernietigende wapens, thermonucleaire
wapens in handen te krijgen. Zij worden
in dit streven gesteund dcor de West
duitse regering. De Russen stellen, resu
merend, dat Noord-Europa een „poten
tieel brandpunt is van een gewapend
conflict". Aan de regeringen van Dene
marken en Noorwegen wordt verweten
dat alle militaire voorbereidingen in de
NAVO-landen met hun medeweten en
toestemming worden uitgevoerd, terwijl
leidende Zweedse kringen „het gevaar
onderschatten". Tenslotte krijgt Finland
zelf een veeg uit de pan, omdat „sommige
Finse kringen de gevaarlijke militaire
voorbereidingen van de NAVO-landen
actief steunen".
Finse regeringswoordvoerders noem
den de nota gisteren een „hoogst ern
stige aangelegenheid", maar zij wilden
er verder niets over zeggen, omdat pre
sident Kekkonen en minister van bui
tenlandse zaken Karjalainen momen
teel beiden op bezoek zijn in de Ver
enigde Staten. De overige leden van de
Finse regering kwamen vanmorgen bij
een om de toestand, ontstaan door de
Russische nota, te bespreken. De tekst
van de nota is naar Kekkonen.
De premier van Zweden, Erlander,
hield gisteravond een radiotoespraak,
waarin hij de Russische nota aan Fin
land „een zeer ernstige zaak" noemde,
„zó ernstig dat ik er voorlopig niets
over wil zeggen, in afwachting van het
overleg met de regering en de leiders
van de politieke partijen in ons land".
NOORWEGE
U.S.S.R
FINLAND
ZWEDEN
Povaniemi
Kerm
Kajaam
Lisalmi
Jyvaskyla
ALAND Porkkalo
Premier Khroesjtsjev zond gisteren
ook een brief aan een groep socialisti
sche leden van het Engelse parlement,
die in een schrijven aan Moskou hun
spijt hadden uitgedrukt over de hervat
ting van de Russische kernwapenproe
ven. „Wij zouden zeer blij zijn wanneer
wij de meest geperfectioneerde en ver
schrikkelijke wapens in de oceaan kon
den gooien. Maar wanneer onze pait-
ners bij de onderhandelingen ay" ont
wapening er niet in willen toestemmen
dit gezamenlijk te doen, hebben wjj die
wapens natuurlijk zelf ook nodig al
dus Khroesjtsjev. „Engeland bedreigt
ons met oorlog", zo vervolgt hfl op drei
gende toon, „maar men vergeetblqk-
baar dat Engeland een klein eiland is
waarop bovendien een Amerikaanse ba
sis voor Polaris-duikboten is
en dat bij eventuele militaire .°P®^ties
dit eiland een van de eerste is om ae
vernietigende kracht van kemwap
te ondervinden."
AMSTERDAM, 31 okt. De 46-jarige
echtgenote van de in Baden-Baden ge
arresteerde employé van de Am.t -
damsche Bank, die deze ïnsteUmg voor
ongeveer f. 800.000 heeft benadeeld, is
gisteren op vrije voeten gesteld.
Zij werd vrijdagavond in haar woni"S
in Amsterdam-Zuid aa"S®^°.u^®£ f
der verdenking van medeplicht gheid ot
heling. Uit het nadere onderzoek van ae
politie is gebleken dat haar aandeel
deze fraudezaak niet groot is geweest.
Zij heeft slechts enige malen handteke
ningen geplaatst onder schrifturen die
haar man haar voorlegde.
TUNIS, 31 okt. De eerste minister
van de Algerijnse opstandelingenrege
ring, Ben Khedda, heeft gisteren in een
radiotoespraak ter gelegenheid van de
zevende verjaardag van het uitbreken
van de opstand gezegd, dat de FLN be
reid is de onderhandelingen met Frank
rijk „op ernstige grondslagen" te her
openen. De toespraak werd door radio
Tunis, Babat, Tripoli, Tanger en Cairo
uitgezonden. In regeringskringen in Pa
rijs wordt deze verklaring beschouwd
als een aanwijzing voor een spoedige
hervatting van de vredesonderhandelin
gen.
PARIJS (AFP) Drie Franse Vak
verenigingen en een studentenvereni
ging hebben een communiqué uitgege
ven over het optreden van de Parjjse
politie tegen de Algerijnen in Parijs op
17 oktober. Hierin wordt gezegd dat
„ontoelaatbare methoden" zijn gebruikt,
zodat doden zijn gevallen en honderden
mensen werden gewond. „Wanneer een
dergelijk optreden opnieuw voorkomt,
zullen de drie vakverenigingen en de
studenten in het gebied van Parijs on
middellijk ingrijpen", aldus het commu
niqué.
ii
■s.'M -% -<' V.
<:W - VV r
LI**-? .J
V. X
F'
Zo ongeveer zullen de mensen, die op de maan wensen te vertoeven, gekleed moeten gaan aldus de voorlopige resul
taten van een onderzoek, dat de Space-General Corporation (Algemene Ruimtevaart-Maatschappij) te Glandale in Cali-
fornië dienaangaande instelt. De algemene indruk, welke het kostuum wekt, is bezoekers van science-fictionfilms niet
onbekend. Men dient evenwel nog te beseffen, dat het „maanpak" tevens dienst zal moeten doen als een soort „woning".
Wie naar de maan wil, komt zijn pak niet uit. Alle menselijke functies dient hij er in j.e verrichten: eten, drin
ken, slapen enz. De couturiers hebben hiermee rekening gehouden. Het kostuum bevat bijvoorbeeld een ingebouwde
provisie-kast en andere faciliteiten. De foto vertoont de „slaapstand" van het pak.
(Advertentie)
volmaakt
gekleed
Beckering
NEW YORK, 31 okt. (Rtr.) - Indone
sië heeft gisteren bij de V.N. een docu
ment laten rondgaan, waarin de waar
schuwing van de minister van buiten
landse zaken Soebandrio is vervat, dat
het land mogelijk geweld zal gebruiken
als Nederland zal proberen het te „tref
fen door het beheer van Westelijk
Niguw-Guinea aan de V.N. over te
dragen".
(Van onze Londense correspondent)
LONDEN, 31 okt. De Britse rege
ring heeft grote voorraden melkpoeder
gereed liggen voor kinderen onder de
twaalf maanden, wier dieet voor ne
gentig procent bestaat uit melk en die
gevaar zouden lopen indien, tengevolge
van de Russische proef ontploffingen,
vooral de laatste, het gehalte aan radio
actieve jodium 131 in verse melk te
groot zou worden. Er wordt verwacht
dat hedenavond zal kunnen worden vast
gesteld of er zal moeten worden over
gegaan tot uitreiking van de melkpoe
der ter vervanging van de besmette
verse melk. In medische kringen meent
men dat er vooralsnog geen gevaar be
staat voor kinderen, maar de fabrikan
ten van melkpoeder hebben de drogis
ten en andere winkeliers verzocht uit
eigen vrije wil melkpoeder te rantsoe
neren en af te zien van verkoop va:
grote hoeveelheden aan particuliere pe:
sonen. De voorraden zijn groot
om alle kinderen beneden de twaalf
maanden te voorzien van bijna een lite
melk per dag.
DEN HAAG, 31 okt. Naar aanle
ding van berichten over de explosie van
een kernbom van zeer zwaar kalibe:
deelt de woordvoerder van het ministe
rie van Sociale Zaken en Volksgezond
heid mee, dat nog niet kan worden ge
zegd of en wanneer de gevolgen van
deze explosie in ons land merkbaar zul
len zijn. „Een en ander is afhankelijk
van de weersomstandigheden en van de
wijze waarop deze bom tot ontploffing
is gebracht".
4»
LEOPOLDSTAD, 31 okt. (UPI) De
Congolese premier, Cyrille Adoela,
heeft gisteravond via de radio bekend
gemaakt, dat het centrale Congolese
leger een „politie-actie" vanuit z.uicj-
Kasai tegen Katanga is begonnen. „Vtij
zijn vastbesloten te vechten totdat pre
sident Tsjombe is verslagen", aldus
Adoela. Hij hield zijn radiorede na ge
sproken te hebben met de politieke advi
seur van de V.N., Mahmoud Khiari, die
hem vertelde dat een Katangaans vlieg
tuig in Zuid-Kasai bombardementen had
uitgevoerd.
Een woordvoerder van de V.N. deel
de gisteravond mee, dat er bewijzen
zijn dat twee Katangaanse vliegtuigen
in de afgelopen drie dagen Congolese
troepen en burgers nabij de Noordka-
tangaanse grens hebben gebombar
deerd. Het secretariaat-generaal van
de V.N. is verzocht vast te stellen of
deze bombardementen beschouwd kun
nen worden als een schending van het
bestand.
Na een vergadering van twee uur op
het hoofdkwartier van de V.N. in Leo-
poldstad werden alle feiten telegrafisch
aan het hoofdkwartier in New York
doorgegeven. Daar moet het besluit val
len of opnieuw een gewapende actie van
de V.N. tegen Katang'a ondernomen moet
worden.
In zijn rede zei Adoela dat „geregel
de" troepen van het nationale leger in
het Katangaanse grensgebied tot actie
waren overgegaan en dat deze „politie
actie" noodzakelijk was om „Tsjombe's
voeelvrijverklaarden, die daar de orde
verstoren op te ruimen". Hij zei dat de
bombardementen hadden bewezen dat
Tsjombe „opnieuw een verrader is ge
worden".
De regering heeft haar verantwoor
delijkheden ten volle op zich genomen.
De wereld zal beseffen dat wjj alle mid
delen tot een vreedzame oplossing heb
ben uitgeput", aldus de premier van de
Congo.
Zweedse kerngeleerden hebben here
kend dat de bom, die waarschijnlijk
geëxplodeerd op een hoogte van vier
duizend meter, een gewicht moet hc
ben gehad van ongeveer vijftien tor
een hoogte van ruim vijf meter en ee
lengte en breedte van ruim drie mete
De Amerikaanse Commissie voor
Atoomenergie deelde mee dat zjj in de
komende dagen, door een nadere be
studering van het beschikbare materi
aal, hoopt vast te stellen hoe groot de
kracht van de explosie boven Nova Zem-
bla precies is geweest. In vele Ameri
kaanse verklaringen werd er overigens
weer eens de nadruk op gelegd, dat het
uitproberen van een bom van vijftig
megaton geen enkele zin heeft, omdat
de doelmatigheid van de wapens, waar
over de Verenigde Staten en de Sovjet-
Unie de beschikking hebbea, er niet
door wordt verhoogd. De Russische
kernproef werd door het Witte Huis
dan ook een „poging om angst en pa
niek te zaaien" genoemd.
De explosieve kracht van alle kern
bommen, die de Russen sinds de oor
log tot explosie hebben gebracht, kan
worden geschat op 160 megaton. De
Verenigde Staten, Engeland en Frank
rijk hebben tot op heden bommen met
een totale explosieve kracht van on-
feveer 130 megaton tot ontploffing ge-
racht.
Protesten tegen de explosie van gis
teren zijn inmiddels o.a. gehoord in
Stockholm, Tokio, Londen, Amsterdam,
Rome, Vaticaanstad („deze daad toont
het ware gezicht van het communisme")
Helsinki, Kopenhagen, Oslo, Nieuw Delhi
(Nehroe: „Ik ben geschokt en ver
drietig"), Bonn, New York, Brussel en
Parijs. De Politieke Commissie van de
Verenigde Naties hervatte gisteren het
dtbat over het staken van kernproeven,
hetgeen leidd" tot een zeer felle rede van
de Amerikaanse afgevaardigde Adlai E.
Stevenson. Hij noemde de explosie van
de Russische superbom „een stuitende
en betreurenswaardige gebeurtenis, die
een grote stap achteruit naar anarchie
en chaos betekent".
De Russische afgevaardigde, Tsarap-
kin, betoogde dat de oorlogsvoorberei
dingen van het Westen de Russische
WwWwww.vw» •^VAV.V-vw.
W V -M' /TV/W
kernproeven
maakt. Hij herhaalde de beschuldiging
noodzakelijk hadden ge-
van Khroesjtsjev dat de Verenigde Sta
ten wel hard te keer gaan over de Rus
sische kemproeven, maar dat zij wjjse-
lijk zwijgen over de atoombommen, die
zij in 1945 op Hirosjima en Nagasaki
hebben gegooid, „hoewel daarvoor geen
enkele militaire noodzaak bestond".
(Advertentie)
Een B-52 van de Amerikaanse te,jruon ^^aketuTZlr de
vuUTdolTheTïuchtruira. De opname
formatiedienst van de Amerikaanse luchtmacht.
VITAMINEN BEVAT IS
Advertentie
BARTELJORISSTR HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
„De situatie in centraal-Europa en
Duitsland", zo voegde Tsarapkin hier
aan toe, „wordt steeds gecompliceer
der. De oorlog kan elke dag uitbreken.
Wij moeten dit voorkomen en daarom
vragen wjj algemene en algehele ont
wapening. Daarom ook hebben wij onze
proeven hervat, die oneindig veel min
der ernstig zijn dan de atoombombarde-
menten van Hirosjima en Nagasaki".
In zjjn repliek verklaarde Stevenson,
dat de Sovjet-Unie in 1945 niet tegen
het gebruik van atoombommen tegen
Japan heeft geprotesteerd, maar nau
welijks twee jaar later weigerde mee te
doen aan een Amerikaans plan om alle
kennis op atoomgebied voor altijd te in
ternationaliseren. Hij herinnerde er ver
der aan, dat de Sovjet-Unie de huidige
serie explosies voorbereidde, terwijl de
besprekingen in Genève over het sta
ken van de kemproeven nog gaande
waren.
De Nederlandse gedelegeerde, mr.
C. W. A. Schürmann, noemde de ont
ploffing van de vrftig megaton-bom een
„daad van terreur tegen de mens
heid". Op het ogenblik kan Nederland
niets anders doen dan uitdrukking ge
ven aan zijn „gevoelens van afgrijzen
en afkeer over deze volslagen gering
schatting van de Sovjet-Unie voor de
Verenigde Naties", aldus mr. Schür
mann.
Na protesten tegen de explosie van
gisteren door de afgevaardigden van
Canada, Noorwegen en Italië werd de
zitting verdaagd tot vandaag.
Verwachting tot woensdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
Half tot zwaar bewolkt, met tijde
lijk, voornamelijk in de noordelijke
provincies, wat regen. Matige tot
zwakke zuidwestelijke wind en wei
nig verandering in temperatuur.
Woensdag:
Zon: 7.34-17.13. Maan: 14.49.
Station
Uen Helder
¥l- nburg
Vlissingen
Eelrtt
De Bilt
Twente
Eindhoven
Zd.-Limburi
Stockholm
Os
Kopenhagen
Loncien
Amsterdam
Brussel
Luxemburg
Partis
Nice
Berlijn
München
Ziirich
Wenen
Innsbriick
Rome
Madrid
max.
min.
Weer:
temp, temp
neersL
gisteren
24 ur
zw. bew.
13
11
0
zw. bew.
12
8
0
zw. bew.
12
8
0
geh. bew.
9
5
0
zw. bew.
10
6
0
geh. bew.
12
6
0
licht bew.
12
6
0
licht bew.
12
6
0.1
geh. bew.
10
3
0.6
zw. bew.
10
4
4
regenbui
12
7
0
geh. bew.
12
6
0
zw. bew.
10
7
0
onbew.
11
7
0
zw. bew.
8
5
0
mist
11
3
0
licht bew.
18
11
0
zw. bew.
13
7
0
g;eh. bew.
7
5
0
geh. bew.
6
4
0.3
licht bew.
10
7
7
mist
10
1
0
zw. bew.
21
13
0
onbew.
15
5
