gaan anders Nederlanders denken over Indonesië Zelfbeschikking Papoea s niet realiseerbaar DR. H. M. HIRSCHFELD IN DEN HAAG OVERLEDEN Oud-regeringscommissaris Peek&Cloppenburg Waarschuwing tegen het betalen van zwarte lonen DACOVA in de RAI. De teema van het centrum aandacht T Missioloog-ethnoloog 2.7S sissws..,ssjï Initiatiefnemers Verzoeningscomité Heftige discussie met journalisten meisjesjumper Minister Cals in ziekenhuis Mgr. G. Beltrami recipieert Jongensmarkt 2.so Staatssecretaris Roolvirtk pleit voor discipline bij werkgevers Soebandrio iri New York Dr. Gregorius NAVO-taptoe kwaad op gemeente Arnhem Verschil van inzicht Suriname-koninkrijk Man bedreigt politie met mestvork Massale kalversterfte in Tubbergen DINSDAG 7 NOVEMBER 1961 PAGINA 5 55 Zuiver wollen Delegatie naar V.N. Nieuw-Cuinea bij Indonesië Tijdstip niet te laat Betrapt bij klandestiene radio-uitzending Verjaardag pauskroning elke woensdag WOL-STRETCH HANDSCHOENEN I FELISOL écht kleurecht Indonesische resolutie „in de geestniet „op de tong" Gemeente trejt geen schuld üPfsiiifi (Vervolg van pagina 1) I- De óverwegingen tot het appél zijn E® volgende: Een oplossing van het INieuw-Guinea probleem, welke zou om- paan buiten een principiële regeling van J}et geschil tussen Nederland en Indo- aesjê, zou in de praktijk niet te verwe- ^enlpken zijn. Buitendien zou een der gelijke oplossing een explosieve toestand 5» Z.O.-Azië scheppen, waarvan in de ®erste plaats Nieuw-Guinea en zijn bewo- ?ers de funeste gevolgen zouden hebben „dragen. i -■ Deze overtuiging brengt mee, dat "et volstrekt noodzakelijk moet worden geacht om op korte termijn de partijen n het geschil, Nederland en Indonesië, J* een onderlinge bespreking bijeen rengen, om aldus tot een definitieve en h2°f' de betrokken volken aanvaardbare eshssing te komen, dat' ^aarom wordt opgemerkt, zoals „at ook in de Tweede. Kamer van de raten-Generaal van de kant van een int de regeringsfracties is gedaan, dat "ternationalisering van het Nederland- te (Advertentie) Aparte moderne kraag. Nieuwst multi-pasteldnten.2-9 jaarAana Delana pullovers, truien en vesten zijn het hele jaar door te dragen. IS UW GW**™ HET DELftHA ETIKET (Van onze correspondent) M ARNHEM, 7 nov. De Stichting svi Taptoe heeft een boze brief ge- h^hreven aan de gemeenteraad vanwege mt .effen van precariorechten voor de aptoe 1961 terwijl deze heffing in de rie voorgaande jaren achterwege is ge- t» I«n' "TervvÜl particulieren zich gro- Ai-vtiÏ getroosten om de taptoe voor j;™™ tn behouden, beschouwt de ge en kv, attractie als winstobject gunst?ian£l£ dichting op minder initiatie™^" iaan andere toeristische gezegd W°rdt in de brief aldus wordt Verschillende woordvoerders n He gemeenteraad zeiden gisteren de toon Van de brief ongelukkig te vinden verder brachten ze de stichting' hulde Voor de belangrijke manifestatie die laar °P jaar verricht voor duizen den Arnhemmers en toeristen. Zij gaven en W. in overweging zonder bin ding aan enig resultaat de stichting toe ie zeggen, dat de gemeentelijke subsi retributie Zal Zb" aar' de te vorderen (Van onze Haagse redactie) DEN HAAG, 7 nov. „Tussen Suri name en de regering van het koninkrijk bestaat verschil van inzicht omtrent de vertegenwoordiging van Suriname in de ««egatie van het koninkrijk naar de Na«™e"e vergadering van de Verenigde tlus !"?rkt Prof. De Quay, antuf namens minister Luns, op in zijn Kam^°f-j £p vragen van het Eerste kamerlid De Gaay Fortman (A.R.), 1aar>'^ens de minister-president is dit tie sa^yena in 1959 en 1960> de delega- SDraa?aag{ïteld overeenkomstig de af- drie „u,i j ,tvvee Jaar geleden tussen de Wekp„ is gemaakt. „Eerst vier verua j v90r bet begin van de algemene Van Hb-1-",8 bleek van moeilijkheden Ken* a z'ld? van Suriname. Terwijl vol- (Sur-i-Ü6 a^sPraak voor beide landen oen niam,e ei? de Nederlandse Antillen) Eenwvi?ai-s a Plaatsvervangend verte- was gereserveerd, ver een rn=„*e maamse regering thans NedéHoSj van vertegenwoordiger. De po„„ ndse Antillen hebben terzake hebben «f. xvciuitill gGg snrowi? evenals Nederland op het afge- -,c «.muien neDDen terzake len 7i^ifn„sen. kennen gegeven en stel- aldus prof. vervolgt: De De snrou; a"115 IN ene: Quav r, standP™t," - riitZl, bewindsman vi Voor hI ?rFa sfelt de instructies op ^oninkrfit delegaties, die namens het Presenté 0Ptreden. Deze delegaties re ten aan?6" et koninkrijk als eenheid kineen van de buitenlandse betrek- landen k ?e *g5lykwaardiSheid van de king ÏL i?hoeft derhalve niet tot uitdruk- de ™en ln de samenstelling van algemer S' waaronder di« naar de :n« vergadering.'1 se gezag en beleid met betrekking tot Nieuw-Guinea, indien zij niet gepaard zou gaan met verzoening tussen Neder land en Indonesië, alleen maar zou be tekenen een overdracht van de last van het conflict aan de Verenigde Naties. 4. De externe zelfbeschikking, zoals in het verleden door de regering aan de bevolking van West Nieuw-Guinea in het vooruitzicht is gesteld en die ook schijnt te zijn bedoeld in de verklaring, welke de minister van Buitenlandse Za ken in de vergadering van de Verenigde Naties heeft afgelegd, zou de oplossing van het conflict tussen Nederland en Indonesië onmogelijk maken. 5. De mogelijkheid van een urgent zijn- de beslissende ontmoeting en bespreking acht men thans aanwezig. Wanneer de wil om tot overeenstemming te komen aanwezig is, kunnen ook bezwaren van formele aard worden overwonnen. De noodzakelijke voorwaarde hiertoe meent men aan Indonesische zijde te hebben aangetroffen in de herhaaldelijk uitge sproken bereidheid om met Nederland tot normalisering der betrekkingen te komen. 6. Met voldoening wordt vastgesteld, dat Indonesië de suggestie heeft ge daan te komen tot wederzijdse vrije uit wisseling van gedachten tussen Indone sië en Nieuw-Guinea. Men is ervan overtuigd, dat het bevorderen van een dergelijke vrije gedachtenwisseling een belangrijke stap in de goede richting zou zijn. 7. Bp het zoeken naar een aanvaard bare vorm van aansluiting van West Nieuw-Guinea bij Indonesië behoren vertegenwoordigers van de bevolking van Nieuw-Guinea te worden betrok ken. Indien zulk een aanvaardbare vorm van aansluiting zou kunnen wor den gevonden, zal een overgangsfase noodzakelijk zijn. Deze overgangsfase kan alleen dan voor de Papoea's vrucht baar worden, als het overgangsregime steunt op een goede samenwerking tus sen Nederland en Indonesië. Een dergelijke overgangsfase wordt ook door Indonesië geaccepteerd. Indien een van beide landen een internationale controle op deze overgangsfase wense lijk zou achten, zou dit alleszins be reikbaar zijn. Vorm en inhoud van het overgangsregime zullen ongetwijfeld me de een belangrijk onderwerp moeten vormen in het hierboven bepleite directe overleg tussen beide landen. 8. Grote waarde moet worden gehecht aan de uitspraken van Indonesische zij de, dat, bij overdracht van het gezag aan Indonesië, Westelijk Nieuw-Guinea interne zelfbeschikking wordt gelaten in de vorm van een redelijke autonomie. De drie initiatiefnemers van het co mité Verzoening Indonesië-Nederland hebben tijdens het gesprek met de pers na het overhandigen van het manifest in Den Haag nog meegedeeld, dat de groep is aangegroeid van een klein ge tal, dat zijn verontrusting aan anderen meedeelde en dat het manifest niet is gelanceerd als reactie tegen andere ma nifesten Op een vraag, of men aan de poli tieke gevolgen heeft gedacht, luidde het antwoord, dat men zich bewust is, dat iedere uiting politieke gevolgen kan hebben. Prof. Smelik zei daarbij vooral de invloed op het oog te hebben, die hiervan op Indonesië kan uitgaan en die hij verantwoord acht. Voorts sprak hij Te gedachte uit, dat in Nederland meer dan uit officiële mededelingen blijkt het gevoelen bestaat, dat In donesië als gesprekspartner moet wor den aanvaard. Prof. Bergema zei, dat hetgeen van AR-zijde de laatste tijd naar voren is gebracht erop wijst, dat ons volk langzamerhand een andere me ning is toegedaan dan de regering en de politieke partijen tot uiting brengen. Deze mening zou inhouden, dat wij de Indonesiërs niet mogen bu'tensluiten. Er ontstond een vrij heftige discussie met sommige aanwezige journalisten, die zeiden, dat van AR-zijde in de Ka mer door dr. Bruins Slot naar voren is gebracht, dat de AR-fractie in ieder geval wel achter minister Luns blijft staan. Prof. Smelik antwoordde: ,,A1 heeft hij dat gedaan, er zijn er die an ders denken. Misschien is er ook in het brein van Luns al een kentering." Anderen brachten een recent opinie onderzoek naar voren, waarvan de uit slag luidde, dat het Nederlandse volk wel degelijk achter minister Luns staat. „Ook dit is een opiniepeiling. Wij zijn geen kennissenkring, maar een groep, samengesteld uit diverse delen van de samenleving," aldus prof. Smelik. Op een vraag, of het manifest een versterking wil zijn van de acties Rij- kens en Duynstee, luidde het antwoord: „Officieel niet. Er is overeenkomst, maar die acties gaan op sommige ge bieden verder.'' Over het tijdstip waarop het petition nement is ingediend deelde de leiding van het comité mede, dat er niet spe ciaal op dit moment was gewacht, maar dat de actie rijp was. „Het is van belang, dat ons appèl naar buiten komt nog voordat de be sprekingen in de Ver. Naties een aan vang nemen. Nederland zal tóch met Indonesië moeten gaan praten. Dat kan nog met behoud van onze goodwill, wan neer Nederland zich bereid verklaart tot een bilateraal gesprek. Op de opmerking, dat men met dit appèl pas komt, nadat het beleid al door het parlement is vastgesteld, luid- do het antwoord: „Als het petitionne ment eerder was gereed gekomen, dan hadden wij het wel voor het Kamerde bat nog aangeboden. Het is geen opzet van ons." Iemand vroeg: hoe zoudt u zich voe len wanneer u als minister van Buiten landse Zaken op de vooravond van uw vertrek naar de Ver. Naties zoiets kreeg aangeboden. Prof. Bergema ant woordde: „Ik zou zeggen: dan wijzig ik mijn koers. Dat is democratie." Over het recht van zelfbeschikking van de Papoeav zeiden de drie hoogle raren, dat daarmee naar hun inzicht een spelletje wordt gespeeld. „Wij zon den de zelfbeschikking voor de Papoea's realiseerbaar achten, wanneer wij ervan overtuigd waren, dat Indonesië te zwak was om een greep naar Nieuw- Guinea te doen, maar dat is naar onze mening niet zo. We hebben geen tijd meer. De internationale situatie dwingt tot snel handelen". (Van onze onderwjjsredacteur) DEN HAAG, 7 nov. De minister van O. K. en W„ mr. J. M. L. Th. Cals die zaterdagavond in ons land terug kwam van zijn reis naar de Verenigde Staten, de Nederlandse Antillen en Suri name, verblijft thans in het Joannes de Deo-ziekenhuis aan het Westeinde. Mr. Cals voelde zich bij zijn terugkeer niet geheel in goede conditie; de dokter acht te ter observatie opname in het zieken huis gewenst. (Van onze correspondent) ENSCHEDE, 7 nov. Een 46-jarige inwoner van Glanerbrug verzette zich zondagmorgen heftig tegen de politie toen deze hem in zijn onbewoonbaar verklaarde woning op heterdaad betrap tij bij een klandestiene radiouitzending. De man probeerde enkele van de voor naamste onderdelen van de zender te vernietigen en geraakte daarbij slaags met enkele rechercheurs en een opspo ringsambtenaar van de P.T.T., die dit wilden verhinderen. De man greep een mestvork, vaarmee hij de politiemensen op een afstand hield. Een van de re chercheurs trok daarop zijn pistool en gelastte de man de mestvork nëer te leggen, doch deze gaf de strijd niet op en riep tegen zijn vrouw dat zij zijn geweer moest halen. Op dat moment verschenen echter meer geüniformeer de agenten in de kamer. De man was daarna snel overmeesterd. Hij werd op het politiebureau in verzekerde bewaring gesteld. g£v.-.y.v.v Dr. H. M. HIRSCHFELD DEN HAAG, 7 nov. Te zijnen muze alhier is zaterdag overleden dr. H, M. Hirschfeld, oud-regeringscom- Hn?Sauis in algemene dienst. De heer otoij d 's vanmorgen ter aarde be- Duinen" de be«raafPlaats „Oud Eik en 1899&1to ctax Hirschfeld werd 29 mei lende fm-i uS1611 geboren. Na verschil- baar nnn ^en van lager en middel- studeerde te hebben bezocht, te Rotterdam aan de handelshogeschool toraal examen iï/n r uh" in 1920 het u0C" pen aflegde t d£ handelswetenschap- op een proefschrift mPr°motvferde hij het mnderno h >>Het ontstaan van ment van Handel Scheepvaart, later secretaris-generaal In 1922 n - ^^uChrift "Isi^werfeaam"^02611 in Nederland". Rotterdlmsche BganTeSt *5 z«Tn bU £e Bank werd dr. JavaS(vhc noemd tot directeur JlJf 1932 afdeling handel en nnWtïfJn Va" u'1 departement van EoS„^3ei<L va5 en Landbouw. omische Zaken In 1940, na een snlit=;„„ partement van Econom?=Van i trad dr. Hirschfeld op als wa» Zaken- secretaris-generaal van hef de^rte ®n. Nüverheid en secretaris-generaal van^e tewTdeDM tementen. Tot na de bevrijding heefF do heer Hirschfeld beide ambten waargt nomen. Met ingang van i januari 1947 werd hem, op eigen verzoek, eervol ontslag verleend uit deze functies zulks onder dankbetuiging voor de zeer ero te en belangrijke diensten aan het Nederlandse volk bewezen. Reeds voor 1940 had dr. Hirschfeld ons land op talrijke internationale con ferenties vertegenwoordigd; na de oor log breidden zijn werkzaamheden op internationaal terrein zich nog uit. Tij dens hei proces tegen de oorlogsmisda digers te Neurenberg in 1946 trad dr. Hirschfeld mede als getuige op. Een jaar later volgde zijn benoeming tot regeringscommissaris in algemene dienst. Bij K.B. van 5 september 1949 werd hem de persoonlijke titel van bui tengewoon er. gevolmachtigd ambassa deur verleend. Na de soevereiniteitsover dracht in Indonesië werd hij de eerste hoge commissaris aldaar. Reeds op 24 december 1949 vertrok hij naar Indone sië, waar hij het ambt van hoge com missaris tot augustus 1950 heeft bekleed. Op dezelfde dag, dat hem eervol ont slag als zodanig werd verleend, heeft de Nederlandse regering hem benoemd tot officier in de Orde van Oranje- Nassau. Na zijn terugkeer uit Indonesië her vatte dr. Hirschfeld zijn werkzaamhe den als regeringscommissaris voor het Europese herstelprogramma. In 1952 verkreeg hij ontslag uit rijksdienst. In 1956 werd hij opgenomen in de raad van beheer van N.V. Philips. DEN HAAG, 7 nov. De pauselijke nuntius-internuntius mgr. G. 3eltrami heeft gisteren ter gelegenheid van de derde verjaardag der kroning van de paus een receptie gehouden op de nun tiatuur. Op deze ontvangst verschenen mgr. W. Bekkers, vergezeld door zijn nieuwe hulpbisschop mgr. J. W. M. Biuyssen, mgr. M. A. Jansen, mgr. P. J. A. van Dodewaard en mgr. Hendrik- sen, de hulpbisschop van het aartsbis dom. Kardinaal Alfrink had bericht van verhindering gezonden, omdat hij naar Rome moest vertrekken, waar hij gaat deelnemen aan de vergadering van de centrale commissie tot voorbereiding van hel concilie. Verder waren aanwezig de minister president prof. dr. J. E. de Quay, de vice-president van de Raad van State, prof. dr. L. Beel, en de ministers mr. A. Beerman, mr. E. Toxopeus, dr. G. Veldkamp en dr. M. Klompé. Mevr. Luns vertegenwoordigde haar echtge noot, de minister van Buitenlandse Za ken, die verhinderd was. Ook waren tegenwoordig de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer, vele kamer leden, enige staatssecretarissen en an dere Nederlandse burgerlijke, militaire en kerkelijke autoriteiten. Vele landen, wier vertegenwoordigers bij het hof geaccrediteerd zijn, waren aanwezig in de persoon van hun ambas sadeur, gezant of zaakgelastigde, onder wie de deken van het corps diplomati que, Baron van Straten Waillet van België. (Advertentie) De handschoenen die heerlijk warm en praktisch onverslijtbaar zijn. Enwol-stretch past altijd, het „groeit" mee. Speciaal verlaagde J. M. Prijs voor jongens voor junior NU OOK IN HET WINKELCENTRUM AMSTELVEEN BOXMEER, 7 nov. Staatssecreta ris B. Roolvinb heeft gisteren nog eens met klem gewaarschuwd tegen het be talen van zwarte lonen. Sprekende op de centrale raadsvergadering van de Katholieke Middenstandsbond in het Bisdom Den Bosch noemde hij de re sultaten van de sinds 1959 veranderde loon- en prijspolitiek uniek. De toekomst zal echter nog vele problemen scheppen, doch deze zijn op te lossen indien het Nederlandse bedrijfsleven de nodige dis cipline weet op te brengen. In deze tqd van schaarste op de arbeidsm .rkt is de verleiding groot een loon aan te bie den, dat gelegen is boven het contrac tuele loon. Indien een ondernemer niet deze verleiding kan weerstaan dwingt hij zijn concurrent hetzelfde te doen. „Als nu iedereen hieraan' mee gaat doen lossen we geen enkel probleem op, maar doen we de spanning alleen maar toe nemen". De prijzen, aldus de staatssecretaris, zullen stabiel gehouden moeten worden. Dit is de enige weg waarlangs ook in de toekomst een gezonde, economische toestand bestendigd kan blijven. De overheid is bereid meer verantwoor delijkheid te geven aan het bedrijfsleven doch dan zullen de organisaties van werkgevers en werknemers moeten to nen die verantwoordelijkheid te kunnen dragen. Tussen de overheid en het be drijfsleven zullen wegen gevonden moe ten worden, die de doelstellingen van de overheid geen geweld aandoen. Die doelstellingen zijn o.m. betere verdeling van de welvaart, afschaffing van de uniforme loonronde, waardevastheid van het geld en evenwicht in de ontwikke^ ling van de betalingsbalans. De staatssecretaris plaatste zijn be toog tegen de achtergrond van de 'oon- en prijspolitiek, zoals we die in de jaren na de oorlog kenden, tijdens de be stedingsbeperking en sinds de ombui- gmg van het beleid in 1959, toen afzon derlijke loonstijgingen werden toege staan. In dit laatste geval moest de stijging aantoonbaar gemaakt worden op grond van de verhoogde produktivi- teit. In de huidige tijd is nochtans een sterke produktieverhoging niet meer te verwachten door de gespannen toestand op de arbeidsmarkt en door de voor vele bedrijfstakken reeds ingevoerde 5- daagse werkweek. Het aantal openstaan- de arbeidsplaatsen in Nederland be draagt ruim 60.000. De enkele duizenden buitenlandse arbeiders hebben in deze toestand geen soelaas kunnen brengen. Sinds medio 1959 hebben we een loon stijging gezien van twaalf procent tegen over een stijging van de kosten voor levensonderhoud van maar twee pro cent. Dit alles als gevolg van het ge voerde beleid, dat behalve een loonstij ging nog arbeidsverkorting bracht als mede een vrij stabiel prijsniveau. De staatssecretaris wees op de grote socia le en economische betekenis hiervan. Minister Beerman maakt zijn opwachting bij mgr. Beltrami. AMSTERDAM, 7 nov. Maandag heeft wethouder mr. R. van der Bergh de tiende DACOVA (damesconfectie- vakbeurs) geopend. Op deze beurs kun nen de detaillisten zich tot en met don derdag oriënteren over alles wat er ko mend voorjaar op het gebied van da- mes-boven- en onderkleding wordt ge bracht. Voor de derde maal is ook thans de salon voor corsetterie, onder- en nachtkleding vertegenwoordigd. Dat de mantelconfectie nog slechts in zeer beperkte mate aan deze vak beurs deelneemt vordt door velen be treurt. De heer Diekman, voorzitter van de stichting Dacova,noemde het in zijn openingsrede van zeer groot belang dat de gehele Nederlandse damesconfec- tie twee maal per jaar gezamenlijk een modemanifestatie geeft zodat de buiten landse inkopers met Amsterdam reke ning gaan houden, juist zoals zij dat doen met Berlijn, Düsselforf, Zürich e.a. Deze tiende beurs heeft een extra aantrekkelijk, uiterlijk gekregen, o.a door een entree-partij die bestaat uit levensgrote foto's van de Schevemngse pier met daarvoor in zand en tussen meerpalen en railingen enige door Max Heymans aangeklede figuren. Tijdens de anderhalve kilometer lan ge wande.ing langs de 125 stands wordt De Veilig Verkeer-tuïnbroek jeugd. voor de het wei duidelijk dat ook het komende en eventueel een losse kraag van nap pa voor het geval de andere gaat ver velen. Vlotte jurkjes in felle kleuren van oran je-geel, tot rose en rood voorzien van losse shawls en cravattes en soms van een kangeroezak, dingen ook naar de gunst der jeugdige kqkers. De regen kleding voor deze categorie is niet al leen bijzonder onpraktisch door afstaan de kragen, drie kwart mouwen en de lichte kleuren, maar ook nog weinig fraai door het gebruik van strikjes op mouw en heup en door het inzetten van plooien in afstekende kleuren. Lurex is er voor alle leeftijden: nog steeds krijgt men niet genoeg van alle geglinster in truitjes en nachtgoed. In de laatste sector is het glanzen dik wijls een kwestie van spinnen. Een strapless onderjurk van dit materiaal werd als nieuwtje gepresenteerd van wege het bovenstuk van elastisch kant: de pasvorm bleek bijzonder goed. Gebloemde nylon is er thans ook ge watteerd om er dusters en bedjasjes van te maken. Leacril brengt mooie, soepe le truitjes en vesten en een rokkenfa brikant geeft fietsend Nederland zijn fietsrok, die door middel van enige kno pen aan de achterkant naar behoefte wijd en nauw gemaakt kan worden. Een firma brengt eèn denim tuin broek voor de jeugd voorzien van een emb'.em van het Verbond voor Veilig Verkeer en een zak waarin kam en pot- Ne derlandse verkeersborden agers een belangrijk percentage van onze ders, petticoat-panty s (dat zijn step-ins bevolking vormen. De geboortepiek van met bolle zijkanten» .a-by-dolls shorty s na de oorlog is thans in de teenager- (een bijna tot de knie reikend nacht- leeftjjd. Daarnaast beschikken ze over hemd), jama-dolls en hoe ze verder al- een zeer ruim kleedgeld en dragen bo- lemaal mogen heten, tot nachthemden vendien hun kleding niet veel langer en dusters van witte nylon voorzien vt n hun ^Tdi^^^a? Stj^ap?aaarS gaari. zeer belangrijk bij een seizoen- kant edn°sïraksede detafulst '/niet kunnen l^wordT eerrok' vin roi/'Severd O. S.-DE W. In de badkledingsector gaat at aan dacht na r een badpak dat zowel in lengte als in breedterichting ,;an rek ken. De cups worden er in vier maten los bijgeleverd, hetgeen de winkelier het vormen van een grote voorraad be- (Advertentie) mevrouwl Textielgoederen met hetFELISOL-etiket zijn kleurecht! Let U dus voortaan op FELISOL. NEW VORK, 7 nov(UPI) De In donesische minister van Buitenlandse zaken dr. Soebandrio heeft gisteren bij zijn aankomst uit Rome hier gezegd, dat het Nederlandse voorstel voor een tijdelijk beheersehap van de Verenigde Naties voor Westelijk Nieuw-Guinea. voor Indonesië „onaanvaardbaar" is. Soebandrio zei, dat het zou „conve niëren" indien Indonesië „of een an der land" een „resolutie van andere strekking" zou indienen in de Verenig de Naties met betrekking tot de toe komst van het omstreden gebied. Ge vraagd of hij zulk een resolutie in de geest had, antwoordde de Indone sische minister:„Ik heb het in de geest maar niet op de tong". Hjj wei gerde er meer over te zeggen. Soebandrio pleitte voor een snelle op lossing van de soevereiniteitskwestie: „Wij hopen, dat het een oplossing zal zijn, die normalisering van de betrek kingen met Nederland zal toestaan". Hjj zei verder van mening te zijn, dat de uiteindelijke beslissing over wat met Nieuw-Guinea moet gebeuren, „bij de Indonesiërs zelf ligt". Hieronder valt, natuurlijk, het volk van West-Irian, maar ook de leiders van Nieuw-Guinea, die uit hun land zijn gezet door de Ne derlanders. Soebandrio werd om commentaar ge vraagd over de drie Papoea's die ver leden week in New York zijn aangeko men als leden van de Nederlandse de legatie in de V.N., en die bij hun aan komst zeiden dat „zelfbeschikking" het uitgangspunt voor een regeling van het geschil moest zijn. Soebandrio antwoord de: „Zoals in elke strijd voor onafhan kelijkheid en vrijheid hebben de kolonia le mogendheden een paar mensen, die voor hen werken." (Van onze Haagse redactie) DEN HAAG, 7 nov. In het geval van de ruim zeventig kadavers vaa kalveren, die de echtgenote van ee* kalvermester in Tubbergen begin sep tember in strijd met de destructiewet op het bedrijf van haar man heeft begraven, kan volgens minister Toxopa us van Binnenlandse Zaken het gemeen tebestuur noch de betrokken ambtenaaf iets worden verweten. Uit de verkregen inlichtingen blijkt," zo zegt de bewindsman in zijn antwoord op vragen van het Tweede Kamerlid Franssen (P. v.d. A.), „dat aan de ge beurtenissen rond de massale kalver sterfte op het betreffende bedrijf door de verzorgster geen bekendheid is gege ven. Zij heeft op 30 augustus op de ge meentesecretarie aangifte gedaan van de aanwezigheid van twee kadavers en de medewerking van de gemeente ge vraagd voor het vervoer van deze ka davers naar de daarvoor aangewezen verzamelplaats. Daarbij heeft de aan- geefster niet gemeld, dat een veel gro ter aantal kalveren was gestorven. De betrokken ambtenaar heeft overeenkom stig de in andere gevallen gevolgde ge dragslijn de aangeefster er op gewezen, dat ingevolge de desbetreffende voor schriften de eigenaar van de kadaver» verplicht is het transport naar de des- tructieverzamelplaats zelf te verzorgen". Van enig verband tussen de weige ring tot vervoeren van de twee kalve- ren en de kalversterfte op het bewuste bedrijf is niet gebleken, aldus minister Toxopeus. 1933 oen de eerste apostolisch prefect van Pontianak, mgr. Pacificus Bos O.F.M. cap., kort voor zijn aftreden in werd voorgesteld aan zijn jonge confrater pater Gregorius van den Boom, die missiologie studeerde in Munster, luidde zijn minzaam commentaar: „Zo zo jongske, jij moet dus missioloog worden!" Hij zal er toen voor zichzelf aan toegevoegd hebben, dat de werkers van het eerste uur op Borneo, waar de Kapu cijnen in 1905 waren begonnen, net zonder missioneringsweten- schap hadden gedaan. Er was in die jaren een open blik op de toekomst nodig, om een man te durven „verspillen" aan een mis- siologische studie. De directeur van het klein seminarie van de Kapucijnen te Langeweg, pater Tarcisius van Valenberg, zag in 1928 de nood zaak van zulk een „verspilling" wél in. Hij kreeg gedaan, dat de neomist pater Gregorius mocht gaan studeren bij de befaamde missioloog Joseph Schmidlin aan de universiteit van Munster. En de vandaag zestigjarige dr. Gregorius trof het daarmee wel. De wat ruige professor Schmid lin was de onbetwiste promotor der missiologie. Om ruimte te krijgen voor deze wetenschap moesten toen vele heilige huisjes worden neergehaald. Schmidlin deed dat onvervaard. Tegen het advies van Schmidlin in „je hebt geen schijn van kans tegen allerlei specialisten" deed de student pater Gregorius mee met een prijsvraag van het Hamburgse Tropeninstituut door inzending van een studie „Die Muttersprache in den Missionen". Dat hij hiermee winnaar was, vernam de missiologie-student op straat, toen professor Schmidlin dwars door het rumoerige verkeer heen de niets-vermoedende Kapucijn toebulderde: „Gregor, da ist's der Preis!" Deze prijs werd in 1933 uit gewerkt, de dissertatie van de grondig Duits geschoolde missiolooa dr Gregorius m Munster. Na terugkeer uit Wenen, waar hij volkenkunde, rassenkunde en pre historie studeerde, begon voor de missioloog-ethnoloog dr. Gregorius in Nederland een pioniersloopbaan, waarvan het einde noa lann niet in zicht is. In 1935 werd hij aan het Kapucijnen groot-seminarie te Uaenhout professor m de volkenkunde. Dit was toen opzienbarend De lijst van docent-functies in de volkenkunde-met-missionair-doorzicht lier, snel vol: 1940 voor de M.O.-opleiding aardrijkskunde te Tilburg in 1941 voor het vyfde pastoraaljaar van de Kapucijnen, waar ook paters van diverse andere congregaties aan deelnamen, in 1947 aan het Missionair Vormingscentrum van de Graal te Ubbergen, in 1958 voor het vastorml- jaar van de Franciscanen, bestemd voor Nieuw-Guinea, in 1959 aan de M.O.-aardnjkskunde-opleiding te Eindhoven. M?L?atïr BZu,ure w-pen 'pater J. Geurtjens M.S.C. was dr Gregorius Week. oprichter van de tweejaarlijkse Nederlandse Missiologische „Heel langzaam is het begrip gegroeid voor ethnologische scholing van toekomstige missionarissen, aldus dr. Gregorius. Maar er zijn nog altijd groot-semmana waar het vak onbekend is Men schijnt daar naast te leven. Maar op andere plaatsen toont men zeef verhSfaende hLna stelling Sinds 1959 krijgen alle Franciscanen in hun vijfde vasforaaljaar ppv in ons Christendom." oe^^elijkheid van veel westerse elementen hedlnWvanadehedtoofVo?71 £,esPre.'c dan n°9 vragen naar de werkzaam- bouw in de TbenWri» ,epif°?aat Wemelde Commissie Missionaire In- afrondina val riif iat' °lulldert drGregorius. Daarin ziet hij een eerste E 2rL?»f langdurige eenmanswerk. Het gaat hier om de missio- H cl" -?n2e theologiebeoefemng. „Trente kón nog niet ver- Schrift en Traditie in de theologie. Maar 500.000 jaar voor oaenaom en Christendom heeft God reeds openbarend gewerkt onder de mensen. Volkenkunde en niet-westerse sociologie mógen nu tenminte ge doceerd worden op onze groot-seminaries. Hei is alleen jammer, dat de volkenkunde en de niet-westerse theologie nog zo weinig beoefenaren vinden in Nederland. Een zekere huiver voor aanpassingsvraagstukken in de missionering in Nederlandse missioneringskringen kon daaraan wel eens niet vreemd zijn."

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1961 | | pagina 5