Leven en werken
van filmpionier
GEORGES
A
MÉLIÈS, de tovenaar
van Montreuil sous Bois
Krijgt A'damsche Bank
7 van de 8 ton TERUG?
Gearresteerde fraudeur
bood akkoordaan
-Koorwerken
Bach en Bartók
HET
GOUDEN
MASKER
TENTOONSTELLING IN PARIJS
m
J
As
■r
TEGENSTELLINGEN IN HET
CONCERTGEBOUW
Salarisverhoging
Omroeppersoneel
boos over „fooi
Zware straffen
geëist wegens
traangasoverval
Guldenslening
van Australië
V.
Dagra verlaagt de
conversiekoers
Kamervragen over
„persconferentie" in
woning mr. Luns en
brief prof. Duynstee
DEN HAAG
f40 miljoen 5
obligaties a pari
Kopje koffie in
drie steden duurder
Voor f2500
Ongedekte cheques
afgegeven
VRIJDAG 10 NOVEMBER 196!
PAGINA 2
V..
chter de grauwe massieve
wanden van het Louvre, in
het hart van de jungle van
huizen, «grommende auto's en
haastige mensen, op het doek van
het stille filmzaaltje herleeft de
geest van het fin-de siècle in het
werk van de Frans-Nederlandse
filmpionier Georges Méliès. Daar
voltrekken zich gedurfde fanta
sieën als werkelijkheid: een reis
naar de maan, een ontdekkings
tocht door de sferen naar de
noordpool, daar beleeft men in
verrukkelijke kleuren het schouw
spel van een reuzen-champagne
glas, dat zich metamorfoseert in
een met elegante levende figuren
gedecoreerde waaier en tovert een
mysterieuze bewoner uit een
valies de complete meubilering
van een gehuurde salon.
r
•>y
nr>
DE SILVEREN SPIEGEL"
gauw!
U&JR
PAUL
VLAANDEREN
De Franse Cinémathèque, die over
een enorm aantal kostbare en kostelijke
uocumenten en voorwerpen beschikt,
afkomstig van of betreffende de grote
pioniers van de filmkunst, stelt bij ge
brek aan eigen expositieruimte bij tijd
efders^ten^oonl^Ter herdenking Tan het Georges Méliès, Parijzenaar van half
feit, dat de grondlegger der filmtech- Nederlandse afkomst en grondlegger van
beeld ook, maar een goocheltoer per
cinématcgraphe dat is een mirakel in
het kwadraat!
Dan doet hij de ontdekking van zijn
leven. Hij verhaalt ervan in zijn
mémoires, hoe hij het verkeer filmt
op de nabijgelegen Place de l'Opéra.
De filmband, ter lengte van nog maar
12 meter, wordt door een hapering
geblokkeerd, juist op het moment dat
er een autobus door het beeld rijdt.
Een storing, welke historie zal ma
ken! Hij weet het euvel vlug te her
stellen en draait verder. Als hij de
film projecteert kan hij zijn ogen niet
geloven. Hij ziet het plein met het
drukke verkeer. Daar nadert de bus.
Maar plotseling verandert deze op
slag in eenlijkwagen! In de tijd
dat hij de storing had verholpen was
de bus doorgereden en was een be
grafenisstoet er voor in de plaats ge
komen. Verbluft constateerde de
meester der magie, dat het kastje
niet alleen zijn mirakels kon vast
leggen, maar zelfs kon toveren op een
wijze, waarvan hijzelf nooit had ge
droomd. De eerste filmtruc was ont
dekt en daarmee de mogelijkheid om
in te grijpen in de realiteit en een
nieuwe werkelijkheid te creëren. De
weg, die zou voeren van de reproduk-
tie naar de creatieve mogelijkheden
lag open.
Op talloze manieren heeft de bezeten
magiër de truc van de verwisseling van
objecten in zijn oeuvre, waarvan de
catalogus bijna 2000 nummers vermeldt,
toegepast. Maar het was nog slechts een
begin. De zanger Paulus wil gecinema-
tografeerd worden, maar weigert in de
open lucht op te treden. In Montreuil
sous Bois bouwt Méliès een glazen
studio, de eerste na Edison's primitieve
„Black Mary", die hij volledig uitrust,
vernuftig bedachte machinerieën stellen
hem in staat ingewikkelde manipulaties
te verrichten. Delen van de vloer kun
nen zich als een lift bewegen: „En deux
mots" beschrijft hij het zelf, „c'est la
reunion de l'atelier photographique,
dans des proportions géantes, a la scène
de théatre". Men heeft er in de groot
ste zaal van het Pavilion de Marsan
het geraamte op ware grootte van na
gebouwd en daarin de trofeeën opge
steld, die aan zijn meesterwerken her
inneren: verkleinde modellen van loco
motieven uit „Le tunnel sous la
manche", de kolossale sneeuwreus uit
,.La conquète du Pole Nord" en de bi
zarre maanbewoners uit „Le voyage
dans la lune". In dit milieu voert hij
schouwspelen op, kluchten, drama's,
opera-arrangementen, historische recon
structies en her-ensceneringen van ac
tuele gebeurtenissen. Er is geen genre,
dat hij niet beoefent en waarin hij niet
boven alle anderen uitblinkt. „Je suis a
Ja fois un travailleur intellectuel et
manuel. Cela explique pourquoi j'ai
aimé le cinéma passionnement", schrijft
hij in zijn mémoirès. Drama's en sprook
jes uit de wereldliteratuur wisselen af
met natuurwetenschappelijke fantasieën
a la Jules Verne en historische ver
beeldingen als het leven van Jeanne
d'Arc. Hij doet het sensatie-wekkende
proces Dreyfus herleven in twaalf tafe
relen, welke hij met verbazingwekken
de nauwkeurigheid naar de werkelijk
heid ensceneert. Hij dramatiseert episo
des uit de bijbel op een wijze, waaraan
Cecil de Mille's spektakels naar ver
houding niet kunnen tippen. Al zwoe
gend ontdekt hij talloze technische
kunstgrepen als: het oplichten en het
afdonkeren van het beeld, de over
vloeier, de dubbeldruk en tevens stap
voor stap ook de wetten van de cine
matografische mise-en-scène, de beeld
werking en het spel van acteurs voor
de camera.
Uit zijn schetstekeningen en scenario's
valt duidelijk op te maken, dat hij de
beeldopvolging wel kende, echter alleen
in literair-theatrale zin, dus slechts als
een logische opvolging van gebeurlijk
heden in de tijd en de ruimte. Een wis
seling van instelling binnen het ver
loop van een scène komt bij hem niet
voor Desondanks heeft hij, ook wat de
montage betreft, de weg bereid, door
lat hij de handeling in opvolgende beel
den voortzette. Het zijn echter de avant-
gardisten geweest die. profiterend van
de door hem gevonden en beproefde
techniek van de cinematografie, een
autonoom uitdrukkingsmiddel hebben
gemaakt. Hij is ze in alle geledingen
van het métier voorgegaan. Zo schreef
}jy zelf zijn scenario's, ontwierp de
decors cn costuums, ensceneerde en re
gisseerde, leidde de opnamen en het af
werken. speelde meestal een hoofdrol
en regelde het kleuren van de film
beeldjes, hetgeen met naalddunne pen
seeltjes geschiedde. Tenslotte voerde hij
het beleid over de verkoop, waarbij hij
over de gehele wereld een afzetgebied
vond. Dat wil zeggen, hij verkocht
exemplaren van zijn scheppingen, met
negatie van auteursrechten* Zodoende
kon men zijn films tegen meterprijs
aanschaffen, copiëren en de afdrukken
te eigen bate verkopen. Dit nam °P
den duur zulke afmetingen aan, dat het
een der oorzaken van zijn ondergang
werd Bij het uitbreken van de eerste
Beeld uit „Le Merveilleux éventall vlvant", film van Georges Méliès, waarin wereldoorlog werd zijn laboratorium
onder het motto „Het Parades van Mohammed" een kolossaal wijnglas wordt om- coor de militaire autoriteiten in beslag
niek en wegbereider van de filmkunst,
Georges Méliès, honderd jaar geleden
werd geboren, heeft zij in samenwer
king met o.a. de Union Centrale des
Arts Déeoratifs niet minder dan vijf
grote zalen van het Louvre gevuld met
meubelen, gebruiksvoorwerpen, film-
décors, kasten en vitrines vol manus-
kripten. tekeningen en foto's, alsmede
met costuums en machinerieën, waar
mee eens een magische wereld werd
opgeroepen door de „premier poète de
l'image animée", de „Paganini dii
Cinéma".
Onder bescherming van een comité,
dat alle rangen en onderdelen van het
internationale culturele leven vertegen
woordigt, onder voorzitterschap van
Charles Chaplin, is hier een verzame
ling bijeengebracht, die een weliswaar
onvolledig, maar toch indrukwekkend
beeld geeft van de persoon, het werk
en de levensloop van de man, van wie
David Wark Griffith getuigde: „ik ben
hem alles verschuldigd".
Wie was deze rusteloze fantast, die
men gul eretitels schonk als: „Le
Jules Verne du cinéma", op wiens
graf staat gebeiteld: „Le créateur du
spectacle cinématographique"? Zijn
geboortebewijs onder het glas van de
vitrine in de zaal met dokumenten
vermeldt, dat zijn vader Louis Sta
nislas Méliès schoenfabrikant was.
Zijn moeder Jeanne Cathérine Schue-
ringh was afkomstig uit Schevenin-
gen. Hij was dus half Nederlander en
werd geboren in Parijs op 8 december
186!. Terwijl hij studeerde, dreef zijn
technische aanleg hem er al toe de
machines in de fabriek van zijn vader
te repareren en zijn fantasie verleid
de hem onweerstaanbaar tot het goo
chelen, waarvoor hij zelf de nodige
apparaten bedacht en construeerde.
Naast een uitzonderlijke aanleg tot
velerlei technische vaardigheden was
hij ook artistiek veelzijdig begaafd.
Hij schilderde en tekende. Ettelijke
portretten van zijn naaste verwanten
op de expositie getuigen van zijn ta
lenten in dit opzicht, alsmede een
serie vaardige spotprenten, welke hij
onder de schuilnaam Géo Smiles in
het anti-Boulangistische blad „La
Griffe" publiceerde. Hij wordt direc
teur-eigenaar van het Théatre Houdin,
waar hij de traditie van zijn roem
rijke voorganger onverminderd voort
zet. Hij verbaast er zijn publiek met
fantastische schouwspelen, feeërieën
de filmtechniek.
en mirakels, die hij zelf ontwerpt,
enscèneert en opvoert. Hij smijt er
met hoofden, laat jonkvrouwen in
geheimzinnige kabinetten verdwijnen
en excelleert in zijn duivelse fantas
magorieën, alles gebaseerd op truca
ges, waarin hij een ongeëvenaarde en
ongelimiteerde vindingrijkheid ten
toonspreidt.
Eind 1895 woont hij als exploitant een
bedrijfsdemonstratie bij van de uitvin
ding van de gebroeders Lumière: de
cmématographe, het levende beeld. Hij
is onmiddellijk vol geestdrift en voor
ziet, dat dit apparaat voor hem de weg
zal openen naar een ongebreideld uit
leven van zijn veelzijdige begaafdheden.
Nog vóór het einde van de voorstelling
doet hij een bod op het in geheimzin
nigheid gehulde toestel, waaraan de Uit
vinders slechts een puur wetenschappe
lijke betekenis toekennen. Een weige
ring is het antwoord. Antoine Lumière
die hem tewoord staat, meent, dat hij
er in zijn vermaaksonderneming niets
aan zal hebben.
Het zal niemand verbazen, dat Méliès
met zijn kundigheden, ondernemings
lust en doorzettingsvermogen zich hier
mee niet liet afschepen. Van een Engel
se constructeur kocht hij een onvol
komen apparaat, dat hij verbeterde en
hij slaagde er enkele maanden later in
om, zij het na kostbare en ontmoedigen
de tegenslagen, toch zelf bewegende
beelden te creëren.
Dan ontplooit hij een onstuitbare ac
tiviteit. Hij begint, in navolging van de
Lumières en hun operateurs, de werke
lijkheid van het dagelijkse leven te
grijpen. In de Passage de l'Opéra richt
hij een laboratorium in, waar hij de op
genomen filmstroken ontwikkelt en co-
pieert. Men staat verbluft bij het zien
van de werktekeningen, welke thans op
de tentoonstelling in het. Louvre getui
gen van de vooruitziende scherpzinnig
heid van de pionier, die letterlijk in
alles wat het métier betreft onbekende
gebieden betreedt met een visionaire
vastberadenheid. Zijn eerste experimen
ten vertoont hij als toegift in zijn thea
ter, waar het publiek in verrukking
raakt over het mirakel van het levende
beeld, de illusie met een overtuigende
schijn van echtheid: „La nature prise
sur le vif". Hij legt zijn goocheltoeren
vast en het publiek is opgetogen: een
goocheltruc is een mirakel, het levende
U nuwtaw
getoverd in een reuzenwaaier, versierd met levende vrouwen
genomen. Méliès, die in een vlaag van
wantrouwen de bankier Nathan de deur
had gewezen, beschikte toen niet meer
over de kapitalen die nodig waren om
opnie -iw te beginnen. Hij trok zich te-
ntg in Montreuil sous Bois en stichtte
daar het theater „Variétés Artistiques"
Met zijn dochter, zijn zoon en enkele
Parijse toneelspelers als Louis Lagrange,
Francoise Rosay en Henri Jeanson voert
hij er tal van meesterwerken op uit het
repertoire der opera, operette en het
drama. Dan verdwijnt hij spoorloos van
het toneel, ettelijke leidende functies in
het artistieke, zakelijke en organisato
rische leven aan anderen overlatend.
In 1929 ontdekt Léon Druhot, redac
teur van het „Ciné Journal", hem in
een winkeltje in de galerij van het
station Montparnasse, waar hij speel
goed verkoopt. Een campagne in de
pers brengt zijn bewonderaars op de
been. Men vindt op zolders en in ar
chieven een deel van zijn werk, dat
grotendeels werd vernield, terug. In
de Salie Pleyel wordt een galavoor
stelling georganiseerd, waar de élite
van Parijs en uit de gehele filmwereld
hem uitbundig huldigt. Daarna neemt
hij zijn intrek in een buitenverblijf te
Orly, waar hij zijn laatste levensjaren
doorbrengt aan de zijde van Jeanne
d'Alcy. met wie hij na de dood van
zijn eerste vrouw in het huwelijk trad.
In gezelschap van haar, die reeds in
het Théatre Houdin met hem samen
werkte, blijft hij temidden van de
herinneringen aan zijn vruchtbaar en
bewogen bestaan tekenen, dichten,
musiceren.
Toen de dood hem in 1938 in het zie
kenhuis Leopold Bellan verraste, was
hij bezig schetsen te maken voor his
torische fantasieën, die door Jacques
Prévert zouden worden geënsceneerd.
Hij stierf blijmoedig en opgeruimd, zo
als hij zijn hele leven was geweest, in
het besef van de betrekkelijkheid van
de aardse dingen. Moed, vrolijkheid,
goedheid en waardigheid waren volgens
zijn kleindochter tot het eind toe de
deugden, waarmee hij iedereen, die hem
in levende lijve of in zijn werk ont
moette, voor zich won. Aan zijn graf
cp Père Lachaise stonden Rene Clair,
Chomette en Alberto Cavalcanti. Een
chroniqueur schreef: „In het diepst van
zijn hart hoopte ieder, dat Méliès nog
eens, voor de laatste keer, zijn beroem
de truc zou vertonen en zich uit zijn
graf tevoorschijn toveren".
Méliès' geest leeft echter voort. Over
al, waar films worden gemaakt of ge
zien, profiteren filmers en toeschouwers
van de vruchten van zijn., genie, dat de
schepper genoemd wordt van het cine
matografisch schouwspel.
PIET VAN DER HAM
In het Louvre prijkt een verkleinde copie van de „sneeuwmens" uit „La con
quète du Pole Nord" van Méliès. Op de achtergrond een decor van het maan
landschap voor zijn film „Le voyage dans la lune".
(Van een verslaggever)
AMSTERDAM, 9 nov. De kans is
niet gering dat de Arast. Bank zeven
ton van de acht ton, die haar employee
J. E. frauderend deed verdwijnen, zal
terugkrijgen. De 3Vi ton die nog over
zijn van het aandeel van vier ton van
J. E. liggen reeds geblokkeerd in Zwit
serland. Hetzelfde geldt voor twee ton
van het aandeel van de onlangs gearres
teerde handlanger G. Deze zijn door
de snelle activiteit van deBazelse Staats-
anwalt Burkhard, geblokkeerd in Zwit
serland. Bovendien heeft G. een bedrag
van 150.000 verspreid over dertig Fran
se banken. Het achterhalen van dat geld
zal nog wel enige moeilijkheden geven,
want G. is bepaald niet zo mededeel
zaam en medewerkend als de eerder
gearresteerde E. Bovendien zal de uitle
vering van G. uit Spanje wel vele maan
den vergen, als G. tenminste verzet
aantekent tegen de stukken, die de
Spaanse autoriteiten morge" worden toe.
gezonden.
Hoofdinspecteur Postma van de Am
sterdamse centrale recherche, die te
ruggekeerd is uit Spanje kon zich moei
lijk voorstellen dat G. een verblijf in
een Spaans gevangenis boven een Ne
derlandse zou preferen. In Alicante
was hij opgegoten in 'n zaal met 60
medegevangenen, hoewel 't aantal was
den veel kleiner was. G. had zijn goed
humeur bewaard, ondanks het feit dat
de overgang van het dure Carlton
Hotel" in Alicante en het gemis van
zijn Cadillac 1961 hem wel aan het
hart moet zijn gegaan. Hij heeft nog
geprobeerd de heer Postma en de Am
sterdamse Bank-directeur André de la
Porte te winnen voor een soort verge
lijk. Hij zou de heren in zijn Cadillac
naar Nederland rijden op voorwaarde
dat hem daar eeri vrijgeleide zou wach-
Een schets, die laat zien, hoe Méliès door een aquarium heen filmend de illusie wekte van taferelen onder water.
AMSTERDAM, 10 nov. De verschij
ning van Bartók's „Cantata Profana"
op het programma van het Abonne
mentsconcert aan de Van Baerlestraat
Is nieuw. Al werd dit belangrijke en
voor zijn componist representatieve
werk al in 1930 geschreven, toch zal het
voor velen een openharing zijn geweest.
Het kan ook een schokwerking hebben
gehad.
Wat Bartók van de stemmen vraagt
doet denken aan de onmogelijke eisen
van hen, die met de menselijke stem
naar het transcendentale willen grijpen,
zoals Beethoven of Mahler. Maar Har-
tók, de diep ernstige ongelovige, wilde
afdalen in de primitieve diepten der na
tuur, in de symboliek van het onbewuste,
zoals die in een legende verscholen bgt-
Wat hij van de tenor vraagt is vrijwel
onzingbaar, schokkend van hevigheid,
maar er wordt toch niets getranscen
deerd; het is slechts een schreeuw van
verzet, van opstand tegen autoriteit, te
gen de vader, tegen de traditie. De he
vig pulserende koren versterken de ele
mentaire symboliek van de tekst. En
mag men in de opvallende gelijkenis
van het begin met de beginmaten van de
Mattheus Passion een aanwijzing zien,
dat Bartók met deze Cantata een ge
loofsbelijdenis heeft willen schrijven, die
even centraal in zijn leven stond als die
van Bach in het zijne? Dan heeft hij ook
hiermee, en nog eens met het woord pro
fana, uitdrukkelijk zijn wil tot verzet
tegen het pieuze traditionalisme in de
koormuziek gedemonstreerd. Wanneer
men na afloop afstand neemt tot het
grootse, maar in zijn sfeer conflictueu
ze werk, kan men niet aan die indruk
ontkomen.
Voor de zeer zware tenorpartij was
de Hongaarse zanger Leslie Chabay
geëngageerd, die deze met inzet van
al zijn krachten zong. Over de kwali
teit van de stem was na deze krachts
inspanning eigenlijk moeilijk iets te
zeggen. De Duitse bariton Robert Tit-
ze gaf aan zijn veel mildere partij
een rijke en diepe klank. Maar het
Omroepkoor van de N.R.U. was deze
avond het middelpunt. Met grote zui
verheid, fijne dosering van volume en
ritmische souplesse heeft dit de zeer
moeilijke muziek gezongen. Dit was
van repetitor, dirigent en zangers een
prestatie van de hoogste orde.
Na de profane Bartók de sacrale Bach.
Terug naar het achttiende eeuwse pië
tisme? Neen, nog verder, naar de La
tijnse liturgie van het Magnificat. De
tegenstelling had bezwaarlijk scherper
en opzettelijker kunnen zijn. Het koor
was er, de zangers waren er ook, slechts
sopraan en alt moesten nog toetreden.
Het waren Elly Ameling en Aafje Hey-
nis. Het was jammer, dat de sopraan
partij aan Elly Ameling weinig gelegen
heid gaf haar stem in volle glans te
ontplooien; de lage registers moesten
domineren. De tenor van Chabay bleek
nu buigzaam en fris, maar nogal kleur
loos te zijn. Aafje Heynis zong met
toewijding en liefde; in het Esurientes
was zij ontroerend. Zij kende haar partij
uit het hoofd. Het koor was wederom de
dragende en inspirerende macht van
het geheel.
Aan deze fel contrasterende muzieken
was voorafgegaan de probleemloze,
naïeve en in zichzelf volmaakte vreug
de-symfonie die Mendelssohn na zijn
Italiaanse reis heeft gemaakt, 107 jaar
na Bach's, 100 jaar vóór Bartók's werk.
Bernard Haitink dirigeerde het stuk op
gewekt, onbekommerd, maar niet hele
maal zo doorzichtig als men graag ge
hoord had.
v.E.
DIEMEN, 10 okt. In verband met
de emissie van gewone aandelen Dagra
bericht de trustee van de 5 pet in ge
wone aandelen converteerbare obliga
tielening A 1960 en de 5 pet in n.r. cer
tificaten van aandelen converteerbare
obliegatielening B dat de conversie
koers van deze leningen met ingang
van 6 november van 250 pet tot 232 pet
1» verlaagd,.
ten. In Amsterdam, meende hij, zou
het wel mogelijk zijn om met de Am-
sterdamsche Bank tot een „akkoord" te
komen.
Zijn verklaringen waren overigens
niet allemaal even waarheidslievend.
Hoofdinspecteur Postma verklaarde iro
nisch dat men uit G's woorden had
kunnen concluderen dat de verklarin
gen van E. waarschijnlijk op waarheid
berustten.
De arrestatie van de buitenlandse
handlanger G. is mogelijk geworden
door een tip van de Bazelse Staatsan-
walt, die op zijn beurt goede relaties had
met de banken. De bank, die 200.000
gulden aan waardepapieren van G. onder
zich had, tipte dat G. opdracht had ge
geven de stukken te liquideren en de
felden over te maken naar Alicante in
panje, waar hij een vrolijk leven te
midden van vele vrienden leidde.
Het moet G. overrompeld hebben dat
hij al een paar dagen later in een bunga
low, die hij had gehuurd, werd aange
houden. Dit gebeurde op bevel van het
Interpolpureau in Madrid, dat door
hoofdinspecteur Postma was ingelicht.
Men neemt niet aan dat ook E. de
bedoeling had in Spanje onder te dui
ken. Deze was in het bezit van een
vals Frans paspoort op naam van Jean
Neuveu. De freudeur G. leefde onder
zijn eigen naam. Hij deeld de heer
Postma mede dat hij van beroep „jour
nalist" was, hoewel zijn visitekaartje
de functies vermeldde van „President
de la Franco-Brittanique des Pays
Bas en President du ron-ieil adminis
trative des produits Siliroc."
DEN HAAG, 9 nov. Het lid van
de Tweede Kamer, de heer Vrolijk
(PvdA) heeft schriftelijk aan de minis
ter van Buitenlandse Zaken gevraagd
of het juist is, dat deze vorige week
vrijdag in zijn woning een conferentie
heeft belegd met een zeer beperkt aan
tal hoofdredacteuren en politieke com
mentatoren, zulks ter bespreking van
enige actuele aspecten van de rege-
ringspolitiek ten aanzien van Nieuw-
Guinea.
De heer Vrolijk vraagt voorts welke
publiciteitsorganen op deze conferentie
waren vertegenwoordigd en of de in
de pers gedane suggestie, dat het cri
terium voor de uitnodiging voor deze
conferentie zou zijn g'eweest de mate van
goedkeuring van het Nieuw-Guinea-be-
leid, juist is. Indien dit laatste niet het
geval is, wil het Kamerlid weten welk
criterium dan wel heeft gegolden.
De heer Vrolijk stelt verder de
vraag of de minister kan meedelen,
„of de publikatie van een brief, door
prof. Duynstee op 15 juni aan de mi
nisterpresident gericht, met de be
doelde conferentie in enig verband moet
worden gezien." Tenslotte vraagt het
Kamerlid, of indien van zulk een ver
band geen sprake zou zijn, de minis
ter dan in staat is, in overleg met de
minister-president, een verklaring
voor het openbaar worden van de
brief te geven. (Het betreft hier het
afschrift van de brief van prof. Duyn
stee aan president Soekamo. - Red.)
(Van onze radio- en t.v.-redactie)
HILVERSUM, 10 nov. Er heer
ste vandaag grote onrust onder het
radio- en televisiepersoneel in de stu
dio's. De toekenning van een salaris
verhoging van eenmaal drie procent
werd een fooi genoemd. Voor, sommi
gen betekent de door de regering
voorgestelde salarisverhoging slechts
de uitkering van eenmaal een bedrag
van 250,- Van de zijde der perso
neelskosten werden verzekerd, dat de
kwestie uitputtend zal worden behan
deld op de komende vergadering van
de drie vakbonden in Hilversum. Deze
bijeenkomst is voorlopig gesteld op
dinsdag 14 november.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 9 nov. Zware straf
fen heeft de officier van justitie bij de
rechtbank geëist tegen een 25-,jarige ma
troos en een 23-jarige jongeman, die als
beroep particulier rechercheur opgeeft.
Zij zijn betrokken geweest bjj de „traan
gasoverval", in mei van dit jaar in het
huis van een taxichauffeur aan de Haag-
weg.
De matroos had gehoord dat de man
geld in huis zou hebben. De „particu
lier rechercheur" die misdaden beging
in plaats van ze op te lossen, verschafte
zijn vriend een traangaspistool en zou
met de auto in de nabijheid van het
huis van de chauffeur wachten. Ver
momd met bril en feestneus en het pis
tool in de hand belde de matroos aan.
De taxichauffeur deed zelf open maar
de overval mislukte volkomen omdat
de matroos, nadat hij hem had gezegd
voor hem uit te lopen, in een kamer
kwam waar ook de vrouw van de chauf
feur, zijn dochter en haar verloofde za
ten. De vrouwen begonnen te gillen,
waarop de nerveuze matroos zijn pis
tool leegschoot. De familie bleef met be
traande ogen en dodelijk verschrikt ach
ter terwijl de matroos zonder geld
de vlucht nam. Voor de overval had hij
zich, zoals de president het noemde
„moed ingerookt" met marahuana-siga-
retten.
De matroos en de „detective" hebben
ook, samen met een derde, inbraken
gepleegd in radiozaken in Leiden en
Den Haag. Vanwege de ernst van het
misdrijf, de overval, eiste de officier
tegen de matroos een straf van vier
jaar met aftrek, tegen diens kameraad
drie jaar met aftrek en tegen de der
de, een classificeerder die alleen aan
de inbraken had meegedaan, anderhalf
jaar.
Uitspraak 23 november.
(Advertentie)
Tel. 246589 - Kattegat 4 - Amsterdam
VOOR UW RECEPTIES EN
INTIEME DINEETJES
's ZONDAGS GESLOTEN
AMSTERDAM, 9 nov. Bij de Am-
sterdamsche Bank, R. Mees en Zonen;
De Twentse Bank; Hope en Co; La-
bouchere en Co; de Nederlandsche
Handel-MaatschappijPierson, Hel
dring en Pierson en de Rotterdamsche
Bank staat op 17 november de inschrij
ving open op een nieuwe buitenlandse
guldenslening. Het betreft hier de uit
gifte ten laste van de Commonwealth
of Australia van 40 min. 5 pet 20-ja-
rige obligaties a pari.
Storting dient te geschieden op 18
december. Officiële beursnotering zal
worden aangevraagd. De lening heeft
een looptijd van ten hoogste 20 jaar.
aflossing geschiedt a pari in i5 nage*
noeg gelijke jaarlijkse, termijnen, voor
het eerst vervallende op 15 december
1967.
Vervroegde gehele of gedeeltelijke
aflossing is toegestaan voor de eerste
maal op 15 december 1971; in de jaren
1971 t.m. 1975 tegen lOl'/s procent,
daarna tegen 101 procent. De uitgifte
geschiedt in stukken van nominaal
1000.
Over het doel van de lening zegt het
uitvoerige prospectus dat de opbrengst
daarvan door de Commonwealth zal
worden aangewend ter bevordering
van de industriële en maatschappelijk
ontwikkeling door de uitvoering der
werkprogramma's van de regering.
Dit is de derde buitenlandse guldens
lening in de nieuwe reeks sinds de Ne
derlandsche Bank daartoe de mogelijk
heid heeft opengesteld. Hieraan vooraf
gingen een lening van 22 min ten las
te van de Sabena en een lening van
30 min. ten laste van de stad Oslo.
UTRECHT, 9 nov. Een aantal res
taurants in Amsterdam, Den Haag en
Utrecht heeft met ingang van vandaag
de prijs van het kopje koffie met twin
tig cent verhoogd. De prijs (exclusief)
bedraagt thans in de betreffende restau
rants zestig cent per kop.
De directie acht de prijsverhoging
fioodzakelijk vanwege de steeds stij
gende kosten van gas, elektriciteit, was
serij, interieur-aankleding en dergelijke.
Bij het ministerie van Economische Za
ken is geen toestemming voor deze prijs
verhoging gevraagd. Een woordvoerder
van dit ministerie deelde mee, dat er
weliswaar voor het kopje koffie geen
prijsstop bestaat, maar dat op basis van
vrijwillige afspraken dest'jds werd_ be
sloten, dat de restaurants, indien zu tot
prijsverhogingen willen overgaan, daar
voor toestemming
ministerie.
vragen aan
het
AMSTERDAM, 8 nov. De politie
heeft een 29-jarige schoenmaker, zonder
vaste woon- of verblijfplaats aangehou
den, verdacht van flessetrekkeri). HU
heeft bekend voor 2500 aan ongedekte
cheques van de gemeentegiro te hebbeO
uitgegeven gedurende de laatste weken.
Bij zes kantoren van de gemeente'
giro gaf hij voor 1900,- aan ongedek'
cheques af. In drie kledingmagazijnen
kocht hij goederen ter waarde van
600,- die hij betaalde met ongedekt»
cheques van de gemeente-giro.
VLAANDEREN
VLAANpE
REN],
IK GA AAN
DE ACHTER
KANT
26-1A f GEEN TE
KENEN VAN
LEVEN.
VILLA ZEE
ZICHT.... WAT
EEN HOK!
KIJKEN
ZEEZICHT
