JURRIAAN
ANDRIESSEN:
J
Geen isolementje spelen
1
Toneelmuziek schrijven:
een acte van nederigheid
MUZIEK uit de
Slees wijk Revue
op plaat gezet
Vraas
Antwoord
De onrust van de oude dag
H
1 Leslie Cool en de I
gebruiksmuziek
en
„Dat de ouderdom naar waarde
geschat en beleefd moge worden
Eigen rechtbank
in bisdom
Rotterdam
De brand te
Bussum
Dr. M. J. de Jong tot
officiaal benoemd
Oorzaak nog niet
precies bekend
MAANDAG 13 NOVEMBER 1961
PAGINA
k heb er een hekel aan
r stukken te componeren,
->*) die niet gaan", zegt Jur
riaan Andriessen. Hij bedoelt er
kennelijk mee te zeggen dat hij
bij voorkeur muziek schrijft, die
fileteen haar nut bewijst, door
ergeps dienstig voor te zijn. Het
Woord „gebruiksmuziek" valt her
haalde malen tijdens het gesprek.
Op een gegeven moment belijdt hij
ZJjn afkeer van „de geïsoleerde
componist, zoals die in de roman
tiek gestalte heeft gekregen".
Hugo Wolf. Hij wil alles, behalve
>»isolementje spelen". Dat is niet
hieer van deze tijd. Om te bewij
zen dat het ook niet hoeft
isolementje spelen grijpt hij
overigens merkwaardigerwijs te-
rug op het stralende voorbeeld
Vafi de Middeleeuwen, op de
>>middeleeuwse muziekopvatting".
Iedereen weet dat de hedendaagse
componist het in deze tijden niet
gemakkelijk heeft. Het moderne
concertleven is door allerlei
0omstandigheden niet helemaal
°P hen ingesteld. Hij wordt nogal
eefis contrecoeur in het isolement
gedreven. Het „isolementje spe-
is geen levenshouding meer,
fiiaar eerder het gevolg van een
s°°rt tragische noodlottigheid.
Tango-carrière
Oostenrijk
Sociaal-economisch
Psychische nood
Christelijke visie
In de kerkgemeenschap
Hunrkwesties
Adres
Café drijven
Garantie
Toneel in Uithoorn
jiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim
•iilllllllllllllllllllllllllIlllllllllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlll
nlwrria:'n Andriessen nu heeft van dit
dan Weihig of geen last. Maar hij gaat
onhev°°k> als muzikant, met grote
liefst Eenheid *e werk- Hij wif het
Wat nZ° gemakkelijk mogelijk hebben,
hij hp76rigens "°K "iet betekent dat
Ook S ziph ook gemakkelijk maakt.
onbevangenheid verplicht een
tot het een en ander.
JT''L^iriaan Andriessen, in 1925 in
van v,!?1 geboren, heeft de grondslagen
vader nw natuurlijk geleerd van zijn
van Hendrik Andriessen. En
vwJ dje .heib ..al met haar
d8hnbeSitra^end in de rug prikte,
tp ?nii ine jongen piano zat
ipt« x ien a ■^■is5cllien heeft hij ook wel
tS Van de Onhpvn«n.«v,i,n;d
lp 7;„Van nnhevangenheid-in-muzika-
onÏÏSi Van Zljn va!ler geërfd. In zijn
driii l9?j 9ver muziek wijdt prof. Hen-
wao Andriessen per slot van rekening
nrrl? nc,'e woorden aan de draai-
orgeimuziek.
^^oe,(lat ZÜ' Jurriaan werd thuis op-
Sevoed met muziek. En het heeft er
luttele tijd naar uitgezien dat hij des
wege niet de muziek als vak .ou
kiezen. Maar niet lang. Toen hij negen
laar was schreef hij zijn eerste stuk
jes. Hij maakte de Mulo af, maar
daarna ging hij naar het Utrechtse
conservatorium, waar zijn vader direc
teur was. Een jaar had hij orgel als
hoofdvak neen, niet de vader,
Stoffel van Vliegen was toen zijn
leraar maar dat werd een finale
misiukkiag. Zijn hoofdvak wercT een»-
öesi1tie" Toen werd de vader tóch weer
1947 ÏÏIf" durriaan Andriessen deed in
W^eGreꙫ wa^destyd^dr"
hSSSStf 0 WenkStUdiekenh-
ovrenrStdeK|ntek -In
Korsakmxr tatieleer van Rimsky
Korsakow, twee werken, die hij juist
vit persoonlijke interesse had doorge-
C ï°t de afgeleverde werkstuK-
concert» .orden o.m. een .Sinfonietta
orkest al. Voor vier trompetten en
certgeh™,, hadien o.m. door het Con-
serene fh 01"kest onder leiding van
12-tonigp JCSay werd uitgevoerd en een
j Oventie voor piano.
22 jaai?a? Andriessen was toen dus
de hort zbn welslagen „ging hij
haar p op ■Dat wil zeggen hij ging
Proeven 1JS- H« Sing „ruiken en
°ok po an en van het leven". En
tnuzipw J?.kkeltIe aan en van de
fhontppnri 1J werd er> in ParÜs gecon-
de fi„; mot een nogal zwaartillen-
ook als Olivier Messiaen. En
Loriauri d'ens leerlinge, Yvonne
die hnU.' die zelf componeerde, en
tooesu^--e®n ..Pak schriften" gaf. Dat
hij han eerst lezen en „dan moest
tooni muziek en die van Messiaen
Verm/w e,h". Maar dat was hem te
Van BÖ een dergelijke gang
ïrteer" t?--" efde het voor hem niet
toe hn' v1 Sing overigens wel af en
van Tvr P .eren bij compositie-colleges
dip ®essiaen- En hij ontdekte dat
af wist1 er verschrikkelijk veel van
schreef hij zelf muziek
Martini? Poppenfilm. Bezetting: Ode
^oor ril'. iee Piano's en slagwerk,
'istanti siagwerk kwam in eerste
die epon 6en jazz-drummer opdraven,
°ok l noot k°n lezen. Er kwam dan
°hben=?n "bot uit. Ook aan muzikale
^evangenheid komt een eind.
het ?fi|?.sen kreeg een opdracht voor
WonripllI-Vven van muziek bij „Het
Ary p 'Uk uur", een openluchtspel van
moest Hert°g dat in Den Haag
beid van0?den opgevoerd ter gelegen-
van u u het 50-jarig regeringsjubileum
Wenj J;lngin Wilhelmina. Die muziek
ütaire J|sPeeid door de Koninklijke Mi-
van Y„ aPel onder leiding van Rocus
er Peren. En Andriessen verwierf
inmidriJierste PrUs mee, die door de
stichting opgerichte Johan Wagenaar-
destiiri« ~Was ingesteld. Het stuk werd
En ziin geregisseerd door Cees Laseur.
dan voorn|rnoetlnS met die acteur was
carrière verdere opbouw van zijn
hetekeniQVaJ--m'n meer beslissende
opgan2 fi i betekende namelijk zijn
een onoa scbrijver van toneelmuziek,
meer tS g' die tenslotte nauwelijks
Anri remmen leek.
Saat 1?®ssen heeft echter, wat dit aan-
helenot a,e? vrÜ kort tijdsbestek een
eersteflrTtkkeling doorgemaakt. Zijn
Voor ppti u toneelmuziek schreef hij
kadp oi "Hamlef'-opvoerin. met Ver
als Mo reëisseu
orkest S"et' Een
iet El een tw' -
rol en <?t2letu Coen Flink in de titel
en bergen als >-egiseur - hadden
wijzieri Sb en Zk* al in zoverre ge
heeld i;| "'i de pantomime bijvoor
alleen S begeleiden doo. een hobo-
„De o»L van do°r een vol orkest,
tijdens ppp hem echter geopend"
Elektra" ?,o°PV?.?Rng van „Rouw past
stuk had ar11 Neill. Ook voor dat
tijdens muziek geschreven. En
gezeten in opvoering hoorde hij dus,
een chanlL zaal, een dame tijdens
zuchten-^ogement van drie minuten ver-
eek" m O dle muziek maakt me
wezen T„a i -d,e oedoeling niet
..Toneelmuziek", zegt Andries-
ais Ha?^i„ïegi?.seur en Steenbergen
mlet. Een muziek voor g.oot
1 een tweede versie van Ham-
sen nu, „moet functioneel zijn, wat
onder andere betekent, dat zij de voor
stelling niet mag remmen". Hjj re
fereert daarbij aan een uitspraak van
Darius Milhaud die eens gezegd moet
hebben: „het schrijven van toneel
muziek is een akte van nederigheid".
Hij drijft die nederigheid nu zo ver dat
hij zijn toneelmuziek pas geslaagd vindt
als iemand hem vraagt: „Hé, was er
muziek bij?" En dat mag dan
enigszins bij wijze van spreken gezegd
zijn, maar het drukt, geloof ik, zpn
opvatting omtrent het fenomeen toch
vrij goed uit. Toneelmuziek is iets
essentieel anders dan „concertmuziek".
In ieder geval kan toneelmuziek niet
iets zijn dat bonafide schouwburgbe
zoekers „knettergek" de zaal doet uit
lopen.
In 1949 schreef Jurriaan Andriessen
een Mis voor de „Veritijnen" in
Utrecht, de „Grande Messe, Seigneur
ayez pitié de nous" voor koor en
orkest die onder leiding van Hans
Brandts Buys werd uitgevoerd. In
hetzelfde jaar ging hij naar Amerika,
op grond van een uitwisselingspro
gramma tussen Amerikaanse en Ne
derlandse componisten. En hij kwam
dus terecht in het Berkshire Music
Centre, waar Koussevitzky directeur
was en waar hij compositie-lessen
kreeg van Aaron Copland. Die Ame
rikaanse tijd is voor Andriessen be
paald niet zonder betekenis geweest.
Hij is ongetwijfeld mede bepalend ge
weest voor de muzikale gestalte die
hy nu, met zijn 36 jaren, heeft.
°P een gegeven moment kwam in
Berkshire een Amerikaanse maat
schappij in opdracht van het ministerie
van buitenlandse zaken een film ma-
kgn: Daar moest het leerlingenorkest
een leerlingen-compositie in spelen. En
men vond dat hij, Andriessen, het stuk
maar moest schrijven. Hjj deed het in
twee uur: de Tanglewood-ouverture".
Een Braziliaan, Carvalho zou het stuk
dirigeren, maar hij had zoveel moei
lijkheden met allerlei technische kwes
ties dat het mislukte. Toen dirigeerde
Andriessen zelf; hij had dus ook nog
een filmrolletje en hij vond dat natuur
lijk machtig. Die ,,ïanglewood"-ouver-
ture werd overigens later in trans
positie het eerste deel van de „Berk-
sh .re-symphonies". En toen Andriessen
die „Berkshire-symphonies'' voorspeel
de aan Balanchine, zei deze spontaan:
„Daar maak ik een ballet van". Op
5 maart 1950 ging in New York de
eerste uitvoering van Jones Beach",
een ballet van Balanchine en Jerome
Roberts. Muziek Jurriaan Andriessen.
De badpakken werden, uit een oogpunt
van reclame, gratis geleverd door Jant-
zen.
Andriessen bleef langer in Amerika
dan gepland was dank zij een „fellow
ship" van de Rockefeller-foundation
maar in september 1951 moest hjj, na
enig ingrijpen van de emigratie-dienst
toch terug. Hij had in die tussentijd
hij kan zich nóg voor zjjn kop
slaan een opdracht van General Mo
tors gemist om muziek te schrijven
voor reclamefilmpjes, maar hij had
wel zijn „Magnificat", geschreven in
opdracht van Maastricht, klaar.
In Nederland volgden de opdrachten
elkaar snel op. Hij wilde stukken schrij
ven, die gaan. Hij schrééf stukken, die
gingen. Wij kunnen een kleine greep
doen. In 1952 het ballet „Das Gold-
fischglas" voor Yvonne*Georgi in Düs-
seldorf, de „Bremer Stadtmusikanten",
de „Haagse ouverture" voor een film
van Homecker, het „Ballet van de
lezer" voor het boekenbal, toneelmu
ziek voor Oedipus" van Sophokles,
dat in het „Théatre Sarah Bernardt" in
Parijs ging muziek voor „Dorp aan
de rivier". En natuurlijk de „Missa
Deo Gratias", die hij in 1953 schreef
voor het Honderd jaar Kromstaf-
feest en die dus. in de Utrechtse Kathe
draal werd uitgevoerd mét or
kest. Toen Jurriaan haar schreef
heeft hij er overigens wél soms
de missen van zijn vader op na
gekeken om te zien hoe die een
bepaalde moeilijkheid had opgelost.
Klonk zijn mis als die van Hendrik
Andriessen? Neen. Ieder componist
heeft zijn eigen idioom.
Jurriaan Andriessen componeerde
het ballet „De Canapé" in opdracht van
de Nederlandse Opera. Het ging ook
onder zijn leiding in Aix-les-Bains. En
hij bewaart daaraan een merkwaardige
herinnering. Voor de eerste voorstelling
had hij een repetitie-tijd van een half
uur voor een stuk van anderhalf uur.
Dat kon nooit iets worden. Maar de
zelfde avond beten die kerels zich als
het ware vast in hun lessenaars en zij
speelden als goden. Bij de herhaling
„kénden zij het wel" en keken zij naar
het toneel. Er kwam niets van terecht.
Gebruiksmuziek. Jurriaan Andriessen
schrijft ze bij voorkeur. Zó maar iets
schrijven doet hij echter ook. Maar in
tegenstelling tot de sinds lang veran
kerde opvattingen doet hij dat nu juist
bij wijze van geestelijke „douche". Hij
schreef zó maar „Balocco" (Speeltuig)
voor hobo alleen. En hij wil er nog
meer „Balocco's" voor andere instru
menten aan toevoegen. Hij schreef ook
zó maar „Astratione", een pianostuk
dat bereids door Sas Bunge werd ge
speeld.
Leslie Cool, die naam valt natuurlijk
ook. Want iedereen weet dat Jurriaan
Andriessen er schuil achter gaat. „In
Amerika", zegt hij, „kent men althans
de sociale scheiding tussen de „serieu
ze" en de „lichte" musicus niet." Maar
het gaat hem kennelijk niet alleen om
die sociale scheiding. Zijn onbevangen
heid wil hij waar maken ook op mu
zisch terrein. „Ik doe alles door el
kaar", zegt hij „en de praktijk bewijst
dat het wel kan." Hij schreef pure
jazz-muziek voor „Taste of Hurry",
maar dat kón dan ook want in dat
stuk zit een combo op het toneel. Toon
van Vliet, tenor-sax van het Leslie
Cool-trio speelt er in mee. En dat is
dan een fenomeen. Andriessen heeft,
ter gelegenheid van het onderhavige
stuk, dit tegen hem gezegd: „Toon, je
hebt dit thema. Er ligt een meisje op
bed te huilen en daar komt een vrolijke
jongen binnen. Je hebt zestien maten
om dat met je improvisatie waar te
maken." U heeft er geen idee van wat
Toon in die zestien maten doet.
Jazz is improvisatie. Ook als Leslie
Cool er zich aan overgeeft. Het sche
ma ligt vast. Maar ook alleen opdat
de executanten er voort op kunnen
borduren. Al zal het zijn op een
twaalftoons-melodie.
Elektronische muziek? Jurriaan
Andriessen heeft er zich nog slechts
zijdelings mee bemoeid. Maar wie
weet? „Als ik iets in bepaalde om
standigheden denk nodig te hebben,
gebruik ik het. Ook als het elektro
nische muziek is."
Sommige mensen lopen vast in hun
onbevangenheid. Jurriaan Andriessen
maakt niet de indruk van iemand, die
van plan is dat te doen. Hij gelooft
niet alleen in de muziek, hij gelooft
misschien nog meer in haar bruikbaar
heid voor zoveel mogelijk mensen. Op
het ogenblik is hij bezig met het com
poneren van een symphonie voor de
Philips-harmoni e
HERMAN HOFHUIZEN
De talloze bewonderaars van de in het
vak vergrijsde Willy Walden en Piet
Muyselaar zullen Philips ongetwijfeld
dankbaar zijn voor het uitbrengen van
een selectie melodieën uit René Slees-
wijks revue „'t Staat in de sterren". Op
P 600 339 R staan namelijk een aantal
vertolkingen van Corry Brokken en Wil
ly Alberti, Aart Brouwer en het revue
orkest onder leiding van Bill Stanford.
En het wordt allemaal schokbestendig
en waterdicht, maar jammer genoeg
niet zo héél geestig aan elkaar gepraat
met het scherpe nasale geluid van Wil
ly Walden en de vaderlijk bezonken
stem van Piet Muyselaar. De ster van
deze opname is ongetwijfeld Corry
Brokken, die met een gave voordracht
en een juist gevoel voor „theater" on
der anderen zingt „II fait des bonds,
Geef mij je hand, en een stukje Milord".
Uiteraard is Willy Alberti hier ook goed
vertegenwoordigd met zijn meeslepende
zoetgevooisde stem. Hij zingt onder
meer La piu bella del Mondo en Geef
mij maar Holland. Overigens blijft het
bij de heren Walden en Muyselaar niet
alleen bij praten. Als Josephine Baker
en Mariene Dietrich horen we hen in
„C'est si bon en Ca c'est Paris". Met
een potsierlijk zwoele geladenheid
brengt Muyselaar alleen de Dietrich-imi-
tatie van „Ich bin vom Kopf bis fusz auf
Liebe eingestellt". Muyselaar op zijn
best hoort men in het liedje van de bon-
vivant met de al grijs wordende haren.
Dat is heerlijk. Kortom, als herinnering
en als kennismaking is deze 33-toeren-
plaat een aanwinst.
Vier nummers die keihard en recht
door zee op de teenagers afstevenen,
staan op London RE-G 7074. Johnny Bur-
nette zingt met een overvloed aan zelf
vertrouwen vier nummers, die echter wel
tot het betere rock 'n roll-genre kunnen
word engerekend. Burnette is bijzonder
goed op dreef en de stemming van dit
tienerfestijn werkt aanstekeijkl Zijn hit
tebestendige „Cincinnatie Fireball" is be
paald de beste van de vier.
Sinds 1938 genieten de composities
van Malando een internationale bekend
heid. Zijn eerste tango-compositie „Olé
Guapa" is nog steeds een van de meest
gespeelde stukken. Malando heeft tot nu
toe ongeveer 70 composities op Zijn
naam staan. En dat zijn succes alles
zins verdiend is kunnen we weer eens
horen op Philips P 600 345 R: „Beliebte
Tango Melodien". Op deze plaat staan
een aantal interpretaties van Duitse
schlagers. Het tango- en rumba-orkest
van Malando is hier weer zoals altijd:
beschaafd, vakkundig en uitgebalan
ceerd. Zijn muziek is „perfect for dan
cing" en plezierig om naar te luisteren.
Een greep uit het repertoire: „Ein Spa-
nischer Tango und ein Madel wie Du,
en In einer kleinen Konditorei".
Op London RE 7114 en RE 7105
twee waardevolle stukjes jazzmuziek.
Op de eerste How long blues en Blue
Funk, door een combinatie met onder
anderen Milt Jackson, vibrafoon, en
Ray Charles, piano. Glasheldere, sub
tiele blues-vertolkingen waarin vooral
Jackson opvalt door zjjn doorzichtig
werk en sterk gespannen spel. Een
woord van lof overigens voor de rake
fraseringen van tenorist Billy Mitchell
de verende swing van de bassist Os
car Pettiford en het gevarieerde werk
van de drummer Connie Kay. Op RE
7105 twee stukken door een cominatie,
waarin vooral Art Blakey, drums, en
Thelonious Monk, piano excelleren.
Monk komt wel wat weinig aan het
woord, maar hjj weet met zijn gecom
primeerd spel een enorme zeggings
kracht te bereiken, Blakey is een van
de weinige drummers, die het rit
misch gecompliceerde spel van Monk
volledig weet te ondersteunen. Hij
wordt er zelfs in hoge mate door ge
ïnspireerd, en ondanks zijn gevoel
voor het detail verliest hjj nimmer
zijn enerverende „drive". De overige
musici Johnny Griffin, tenor, Bill
Hardman, trompet, en Spanky De-
brest, bas passen goed in het ge
heel en boeien voortdurend door hun
mooie ideeën en hun scherp omlijnde
structuur.
In de Philips „Gruss Serie" is op 428
076 PE verschenen „Grusse aus Ober-
österreich". Vier folkloristische vertol
kingen uit het Tirolerland, compleet met
jodelen en „klap"-begeleidingen. Ze zijn
een muzikale reclame voor een winter
sportvakantie. Onder de vier nummers
zijn lm Salzkammergut en Original Inn-
viertel Landler.
En dan tot slot Mieke Telkamp in
„Home sweet Home" en met
medewerking van Yvonne Oostveen
„Whispering Hope". Geen bjjster harts
tochtelijke vertolking, maar normaal
goed gebrachte zang in het lichte genre.
Jammer genoeg wat te week en te sen
timenteel. De begeleiding is in goede
handen bij Jos Cleber.
CORRY BROKKEN
Vraaen voor dezt rubriek moeten worden pericht aan de
Redactie van ons blad (met in de Unker-bovenhoek der
envelcrme: „Vragenrubriek"). De beantwoording ge-
«htedtoratis. De Redactie behoudt zich echter het recht
ioor bepaalde vragen niet voor beantwoording in aan-
SSZn komen. Over de besli^ng dienaangaande
ton niet worden gecorrespondeerd Gaarne vermelding
van naam en adres btf de ingezonden u
K/Ta** hnnA.P er noa rekening mee, dat men minstens H
dagen w anZZZd zal molten wachten en dat Ket one
niet mogelijk is, in te gaan op verzoeken tot persoonlijke
beantwoording der brieven,
et regelmatig toenemen van het
aantal bejaarden binnen de to
tale bevolking van vele landen
en het zoeken naar de plaats, die
deze bejaarden binnen de bevolking
moeten kunnen innemen vormt in
onze tijd het z.g. bejaardenprobleem.
Dit heeft verschillende facetten. Socio
logen, economen, medici, psychologen
en pastoraal-theologen houden zich met
de problematiek van de ouder wordende
mens bezig. Er heeft zich zelfs een spe
ciale wetenschap ontwikkeld over de
ouden van dagen, de gerontologie. De
medicijnen kennen sinds enkele jaren
bovendien een nieuw specialisme: de
geriatrie. Daar is alle reden voor: de
gemiddelde leeftijd voor een vrouw is
in ons land tegenwoordig 74 jaar; voo''
een man 71. Eenzelfde situatie bestaat
in andere landen, zoals Engeland, Frank
rijk, Duitsland, Zwitserland, de Scandi
navische landen en Noord-Amerika. De
pauselijke gebedsintentie voor novem
ber: „Dat de ouderdom naar waarde ge
schat en beleefd moge worden" raakt
dus wel een zeer actueel probleem.
Met het toenemende aantal oude men
sen, zegt Erich Stern, neemt ook het
getal toe van hen, die niet meer in staat
zijn zelf in hun levensonderhoud te
voorzien en die op een of andere wijze
onderhouden en verzorgd moeten wor
den. Slechts een gering aantal heeft im
mers onder de tegenwoordige omstan
digheden voldoende spaarpenningen om
hiervan gedurende de laatste levensjaren
te kunnen rondkomen. Het aantal van
hen, die kinderen of andere familie heb
ben, die voldoende voor hen kunnen of
willen zorgen, is betrekkelijk beperkt.
Voor alle anderen, en dit schijnt de
grote meerderheid te zijn, moet de ge
meenschap op een of andere wijze op
komen.
Normaal gaat de 65-jarige met pen
sioen; hij heeft daar recht op. Maar
heeft hij ook de pensioenplicht? Velen
zijn boven die leeftijd nop tot zeer be-
hc orlijke prestaties in staat. Toch schijnt
het langer vasthouden van oude mensen
bedrijfs-economisch niet helemaal ver
antwoord te zfjn. Deskundigen leggen
daarom de nadruk op het feit, dat de
bejaarden beter moeten worden voor
bereid op het moment waarop zij van
hun rust gaan genieten. Er heerst bij
velen te grote angst voor de verveling,
voor het niet-meer-meegeteld-worden.
Fmancieel breng de oude dag voor niet
weinigen ook zijn moeilijkheden mee.
De z.g. AOW biedt lang niet altijd een
oplossing. Het afhankelijk-zijn van de
armenwet i psychologisch een zwaar te
verteren zaak. De bejaardentehuizen ont
nemen de inwonenden vaak het gevoel
een volwaardig lid van de menselijke
samenleving te zijn, mede door het
tekort aan begrip voor de juiste bena-
ueiing van de oude mens van de kant
van het personeel. Dit alles schept een
brede problematiek, waarop spoedig een
goed antwoord moet gegeven worden,
want over twintig jaar zal Nederland
plm. 2 miljoen mensen tellen, die 65 jaar
zijn of ouder.
Psychische moeilijkheden gaan bij de
bejaarden nog dieper dan de sociale en
economische. Velen lijden ernstig onder
het besef niet meer mee te tellen en
hun tijd te hebben gehad. Eenzaamheid
en verveling vormen een zware be
proeving. Lichamelijke ouderdom is nog
lang niet steeds te vereenzelvigen met
geestelijke verzwakking. Dit had mgr.
Bekkers op het oog, toen hij bij het
10-jarig bestaan van de katholieke Bond
van Bejaarden zei: „Het feit dat er
steeds meer bejaarden komen, moet men
niet zien als een nieuwe last in ons maat
schappelijk bestel, maar als een winst.
Want het geeft ons een beeld van de
mens, die uitrust, over zijn leven na
denkt en zijn blik omhoog richt. En dit
tekent ons de waarde van de bejaarde
mens. De bejaarde geeft de wereld wijs
heid als vrucht van zijn ervaring. En
de* is de winst voor ons maatschappelijk
leven." Het blijft alleen de vraag, of
die winst ook wordt aanvaard, of er nog
naar de raad der ouden geluisterd
wordt. Leeft er werkelijk de echte waar
dering en achting voor de oude mensen?
En als die ontbreekt, betekent dit dan
niet groot leed en teleurstelling voor de
bejaarden?
De oude dag. schrijft prof. Schille-
beeckx, is het heilig en heiligend mo
ment, waarin heel het leven rustig en
kalm gaat opkijken naar het ingrijpen
van God. Het is de tijd, waarin de Ad
vent, die ons aardse leven is. zijn hoog
tepunt kent.' God is dan nabij, en de
oude mens treedt nader tot God. Hij
komt los van de wereld, die hem wei
nig meer te bieden heeft, en wordt
vrijer en opener voor de komst .van de
Heer. De christelijke deugd van de hoop
wordt levendiger; de oude mens leeft
naar de hemel toe.
De oude dag hoeft geen tijd van som
berheid en angst te zijn. Wie zich in
ootmoed en berouw overgeeft aan de
barmhartige God, hoeft niet bang te
zijn Al vindt men zelf zijn leven mis
lukt, dit is geen reden voor schrik en
vertwijfeling. God bedriegt de mens
niet en vervult zijn verlangens. De
oude, gelovige Christen moet leren
Sin eon na te zeggen: „Laat Uw die
naar, volgens Uw woord, in vrede gaan;
want mijn ogen hebben Uw heil aan
schouwd." Ouderdom is Adventstijd
Aan de bejaardenzielzorg behoort
uiteraard veel aandacht te worden be
steed. Wat tot nu toe nauwelijks is
geschied. Onrust en droefheid over
voorbije zaken is voor velen een bron
van leed. Juist dezen moet nien leren te
bidden in overgave en geloof en te rus
ten aan het hart van de barmhartige
God. Zielzorgelijk komen de oude men
sen nog veel te weinig aan hun trekken.
Wie zich intensief bezig houdt met de
zielenood van de oude mens, komt niet
zelden tot de ontstellende ontdekking,
dat de rustige oude dag helemaal zo
rustig niet is. Men heeft meer rekening
te houden met de eigen levensstand van
de bejaarden en voor hen een visie te
openen, die uitzicht geeft op blijheid,
rust en vertrouwen.
De zorg voor ouden van dagen,
schreef p. Pauwels O.P., stelt onze
katholieke gemeenschap voor een reeks
problemen, die nog heel wat studie ver
eisen. Wij zijn niet klaar met sociale
zorg alleen. Behoorlijke huisvesting en
zorg voor hun gezondheid zijn zeer be
langrijke zaken, maar daarachter staat
het geestelijk probleem. Zij moeten zich
volwaardige leden van de kerkelijke
gemeenschap kunnen voelen. Tegen
woordig noemen we zo iemand een zich
van zijn verantwoordelijkheid bewuste
hek. Maar de oude, konservatieve,
moeilijk te aktiveren bejaarden zijn hun
hele leven trouw gebleven aan een pas
sieve en uiterst volgzame vorm van ka
tholiciteit. Wie ziet niet, "'elke zeer
erinstige moeilijkheden dit meebrengt?
De vernieuwingen in de geloofsbele
ving kunnen deze mensen niet volgen;
zij voelen ze aan als verslapping en
ongeloof. Binnen de katholieke kring
zal zeker nog veel gedaan moeten wor
den om te komen tot een juiste waar
dering voor de oude dag.
Ook de ouden zelf zullen moeten
leren hun hoge leeftijd „aan te kunnen".
Er is een ernstige voorbereiding nodig
op een verder leven van gepensio
neerd-zijn. Men zal hen erop hebben .e
wijzen, dat het oud-zijn een eigen zin
heeft, dat de mens hier op aarde geen
vaste woonplaats heeft en een korte of
lange pelgrimstocht moet maken naar
het Vaderhuis. Voor velen is het niet
gemakkelijk hun plaats af te staan aan
jongeren, hetzij in het werk, in het open
bare leven of in het gezin. Psychische
spanningen zijn daarbij niet zeldzaam.
Het laatste woord over het bejaarden
probleem, dat men beslist niet mag
bagatelliseren, is nog lang niet ge
sproken. Sinds enkele jaren houden de
daarmee verbonden vragen velen ern
stig bezig. Wanneer de Paus ons deze
maand met dit vraagstuk confronteert,
wordt hiermee een hoogst actuele
moeilijkheid aangesneden in verband
waarmee het van groot belang is, dat
zowel de jongeren als de ouden van
dagen een zuivere waardering verwer
ven, voor de plaats, die de oude mens
in de wereld toekomt en moet innemen,
Daarvoor met overtuiging te bidden is
een blik van echte werkelijk! eidszi
die voortkomt uit het geloof, dat alle
zegen van God komt.
Een abonnee vraagt hoeveel huur
zjj mag vragen aan haar onderver
huurster.
De Huurwet zegt, dat in gevallen als
de uwe, de huurprijs voor het gehuurde
gedeelte in dezelfde verhouding moet
staan tot de huurprijs van de gehele
woning als het gebruiksgenot van het
gedeelte staat tot het gebruiksgenot
van het geheel.
Hebt u dus de helft van uw woning on
derverhuurd, dan mag de huurprijs
hiervan ook de helft van de totale huur
prijs zijn. Hierbij moet rekening gehou
den worden met andere hoedanigheden,
die het gebruiksgenot bepalen, b.v. de
ligging, het gerief, aantrekkelijkheid
enz. Een nauwkeurige maatstaf is moei
lijk te geven. Een verhuurde zonnige
voorkamer, zal wellicht hoger worden
gewaardeerd dan een daarachter liggen
de en totaal geen uitzicht gevende ach
terkamer, van gelijke grootte. Partijen
zullen dit dus onderling moeten regelen.
De hoofdbewoonster heeft recht op 20
pet. vergoeding wegens ongerief, d.w.z.
20 pet. van de huurprijs van het ver
huurde. Voor het gebruik van meubelen
en-of stoffering mag een bedrag wor
den berekend gelijk aan 20 pet. per
jaar van de verkoopwaarde op het
ogenblik van ingebruikneming (dus niet
van de aanschafprijs). Voor het mede
gebruik van meubelen en-of stoffering
een bedrag naar evenredigheid van de
verkoopwaarde en het gebruik.
Voor gas, water en elektriciteit moeten
de werkelijke kosten worden betaald of
de naar redelijkheid geschatte kosten.
Bij verschil van mening zal de huurad
viescommissie moeten beslissen.
1) Een bij ons huurhuis staande
houten schuur was vergaan. Nu
heeft de verhuurder deze al laten
breken en een stenen schuur laten
bouwen. Mag hjj nu de huur verho
gen? 2) Is de verhuurder verplicht
het totaal versleten linnen van de
betengelde muur te laten vernieu
wen of komt dat voor rekening van
de huurder aldus W. v. d. H. te H.
1) tiet is tegenwoordig niet zonder
meer toegestaan de kosten van een ver
betering door middel van huurverho
ging door te berekenen. Hiertoe moet
de huuradviescommissie worden inge
schakeld, die de toelaatbare huurprijs
vaststelt. 2) Aangezien deze reparatie
volgens uw gegevens noodzakelijk is ge
worden door normale slijtage, komt de,
ze naar ons inzicht voor rekening van
de verhuurder.
C.V. vraagt hoeveel de huur, na de
verhogingen, van het door hem ge
huurde bovenhuis bedraagt.
Gezien de omschrijving van de indeling
van het bovenhuis en de (vrij) hoge
huur die u reeds betaalde vóór de ver
hogingen, komt het ons voor dat u het
beste de huuradviescommissie kunt la
ten beslissen. Het adres van de in uw
geval in aanmerking komende huurad
viescommissie luidt; Dreef 32, Haar
lem.
kosten voor rekening van de in gebreke
blijvende firma zullen worden gebracht.
Deze brief zou het best aangetekend
kunnen worden verzonden (met bericht
van ontvangst) en een doorslag ervan
zou u dienen te bewaren om die even
tueel aan uw advocaat ter hand te kun
nen stellen.
M. van B. vraagt naar het adres
van de fabriek van een bepaald
soort speelgoed (een bekend merk
artikel)
Voor een dergelijke informatie mogen
wjj u verwijzen naar een speciaal-zaak
waar men dat soort speelgoed verkoopt.
Hoe oud moet men zijn, en welke
papieren zjjn er nodig om een café
te drijven aldus T.P.
Om een café te drijven, moet u aan de
volgende eisen voldoen: U moet over
vakbekwaamheid en kredietwaardigheid
beschikken. Jongelui kunnen een cur
sus volgen van de Stichting Vakonder
wijs Horecabedrijven. Deze cursus vindt
(laats van september tot april en wordt
(esloten met een schriftelijk examen,
dat dan nog gevolgd kan worden door
een mondeling examen in mei of juni.
Hierna is ook nog een herexamen mo
gelijk in oktober of november. De kos
ten van de cursus bedragen 150 waar
bij dan later nog 35 examengeld komt,
indien u aan de cursus van de Stich
ting Vakonderwijs Horecaf hebt deelge
nomen. Indien uw opleiding ergens an
ders heeft plaats gevonden, moet u 45
examengeld betalen. Voor oudere men
sen is het evenwel mogelijk een proef
van bekwaamheid af te leggen voor een
commissie van deskundigen. Hierover
kunt u verdere inlichtingen krijgen bij
de Horecaf te 's-Gravenhage. Ook kunt
u ontheffing vragen van deze eisen aan
de minister van economische zaken.
Deze kan worden afgewezen of ver
leend, of tijdelijk worden verleend De
uitspraak hangt van de omstandighe
den af.
Ruim een jaar geleden kocht ik
meubels met 2 jaar garantie. De
poten bleken te scheuren en nu heb
ik al 5 maal geschreven om terug
name, maar krijg dit niet gedaan.
Wat te doen? vraagt A.A.B.
U zou nóg een brief kunnen schrijven
en daarin met zoveel woorden kunnen
stellen, dat u, indien de hele zaak niet
binnen een termijn van bijvoorbeeld
twee weken is opgelost, de zaak in han
den gaat geven van een advocaat, wiens
ROTTERDAM, 13 nov. Mgr. M. A.
Jansen, heeft een eigen kerkelijke recht
bank opgericht voor het bisdom Rot
terdam en dr. M. J. de Jong, secretaris
van het bisdom, benoemd tot officiaal.
Hjj heeft gelijktijdig eervol ontslag ver
leend aan mgr. C. G. van Trigt, die tot
1 januari de lopende zaken als vice-of-
ficiaal zal afhandelen.
Tot secretaris van het bisdom Rotter
dam is benoemd dr. C. J. Th. van
Bocxmeer, kapelaan te 's-Gravenhage
H. Liduina. Het adres van de nieuwe
officiaal dr. M. J. de Jong blijft voor
lopig koningin Emmaplein 3, Rotterdam
telefoon 010 - 117997.
HAARLEM, 10 nov. (KNP) Mgr. dr.
J. A. E. v. Dodewaard heeft tot assistent
van de parochie van de H. Cunera te
Nibbixwoud benoemd de weleerw. pater
N. Komen C.S.Sp.
BUSSUM, 13 nov. Het is de politie
nog steeds een raadsel hoe de brand,
die in de nacht van vrijdag op zaterdag
in een woning aan de Driestweg het
leven kostte aan wtee kinderen van het
gezin Wiegers, is ontstaan. Uit getuigen
verklaringen is komen vast te staan,
dat zowel kortsluiting in de electrici-
teitsmeter in het trapgat van de woning
als het vlamvatten van het wasgoed
rond de haardkachel de oorzaak kan
zijn geweest.
Zowel de heer als mevrouw Wiegers
hebben bij hun reddingspogingen ern
stige brandwonden opgelopen Zij ver
toeven nog in het Maj ella-z'iekenhuis
De heer Wiegers was de eerste die
brandlucht rook en beneden eine kiiken
Daar ontdekte hij de brand, holde naar
ae overbuurvrouw om de brandweer
telefonisch te laten waarschuwen en
sic eg daarna een ruit stuk en redde de
baby, die in de enedenkamer lag In-
rr'udels trachtte mevrouw Wiegers haar
beide kinderen te redden. Zij haalde ze
uit bed, maar de kinderen schrokken
terug voor de dichte rookontwikkeling
e.i durfden de trap niet af. Inmiddels
was bij de voorkamer op de bovenver
dieping buiten een ladder geplaatst.
Mevrouw Wiegers stapte naar buiten
me de bedoeling de kinderen via de
ladder naar beneden aan te reiken.
Vermoedelijk is mevrouw Wiegers toen
van de trap gevalllen.
Het is nog niet bekend wanneer beide
kinderen zullen worden begraven.
AMSTERDAM, 13 nov. In „Ons Pa
rochiehuis" aan de Schans 13 te Uit
hoorn zal de amateurtoneelgroep „De
Spelewaghe" zaterdagavond 18 novem
ber een opvoering geven van het toneel
spel van Alejandro Casona „De sloep
zonder visser".
Kaarten zijn verkrijgbaar bij het se
cretariaat der vereniging Engellaan 5
in Uithoorn.
WASSENAAR, 13 nov. - Zaterdag is
in de leeftijd van 50 jaar in Wassenaar
overleden de luitenant-kolonel der ma
rechaussee A. P. J. van Odijk.
