Ben Bella heeft al twaalf dagen NIETS gegeten Franse ambassade Rabat door menigte bestormd KOERIERSTER MISHANDELD Deel van Katanga luistert niet meer naar Tsjombe Buitenlandse politiek zal niet worden gewijzigd O Katholieke kerk komt ruim 470.000 priesters te kort HONGERSTAKING VAN ALGERIJNEN Antoine Gizenga weer actief in oude bolwerk Stanleystad Verkiezingen in Portugal Bisschop uit V.S. naar de paus Amerikaanse hulp aan Zuid-Vietnam Folkloristisch „lichies lopen" Torentje op de „Luif" Uitvinderssalon Oeteldonk in sfeer van Weense Grinzino Bejaarde molenbouwer kon het niet laten Centrale Commissie van Concilie Reacties in Djakarta Mr. Delprat besprak economische samen- Werking V.S. en Verenigd Europa BALOEBAKAT GRIJPT IN Braziliaan voorzitter wereldraad KAJ Episcopale kerk Totale waarde van 150 miljoen dollar STANDBEELD VOOR VELDMAARSCHALK ROMMEL ADENAUER VOOR DE TELEVISIE Nieuw-Guinea-kwestie Indonesië koppelt schuld aan geschil MAANDAG 13 NOVEMBER 1961 PAGINA 7 (Van onze Parijse correspondent) PARIJS, 13 november Zoals te vrezen viel is het uitzicht op *en spoedige hervatting van de Prans-Algerijnse onderhandelin gen - „mogelijk van de ene dag op de andere" en zelfs „van het ene °genblik op het andere" (volgens jongste uitlatingen van presi dent De Gaulle) momenteel toch Vveer volkomen geblokkeerd en wel door de kwestie van de Algerijnse gevangenen in Frankrijk. Een Verklaring, die de minister van v°orlichting van de voorlopige ^gerijnse regering gistermorgen |n Tunis na afloop van een „minis terraad" heeft afgelegd, laat aan duidelijkheid niets meer te wen- ®en; „Het is een gebrek aan wer kelijkheidszin te geloven", aldus de heer Yazid, „dat er Algerijnse patriotten te vinden zijn, bereid t°t onderhandelen op een moment dat, door de schuld van Fransen, Algerijnse ministers evenals eenduizenden en tienduizenden £°ene en moedige strijders van "et FLN in doodsgevaar verke ren". Deze gevangenenkwestie heeft overi gens op zich een dusdanig acuut belang, van puur menselijke aard, aangeno- j?en. dat de kwestie van hervatting of *het van de onderhandelingen er enigs zins bij 0p t[e achtergrond geraakt, ^«opgesteld zij dat volgens de jongste erstrekte officiële Franse gegevens apport van de financiële Kamercom- ""Sgie^ in verband met de begroting he? "justitie" per 1 september j.l. F ?a!ïta' muzelmanse Algerijnen in .'Mkrjjk dat destijds veroordeeld is tot "wangarbeid of gevangenisstraf hetzij JL Preventieve hechtenis zit, slechts "735 bedroeg. De hongerstaking nu, die de Algerijn- gevangenen in Frankrijk begonnen zDn om in het genot te komen van een "Politiek gevangenisregime" gaat mor den de dertiende dag in. Men verheelt an bevoegde Franse zijde niet, dat de £ezondheidstoestand van een groot aan- $1 uiteraard kritiek begint te worden. Ben Bella en de overige vier Al- Kerunse ministers, die in hechtenis Turnna,, Sehouden in het kasteel van dao- -Is het vandaag de twaalfde nomil. V, geen "oedsel meer tot zich eermt?n ?i??n no£ mineraalwater. Zij een ruim politiek gevan- en waren hun hongersta- h^SPhnen als een „sympa- thiestakmg maar nu zou hun eis ook geworden zijn hun eigen onmiddellijke Invrpheidsstellmg. Ben Bella c.s. hebben zaterdag be zoek ontvangen van de heer Khatib, ■Marokkaans minister voor Afrikaanse aangelegenheden, die arts is en die ge komen was om in opdracht van de Ma rokkaanse koning de gevangenen van Jurquay aan een medisch onderzoek 7e onderwerpen. Maar Ben Bella en ue zijnen hebben geweigerd zich te la- Ten onderzoeken. De heer Khatib ver klaarde niettemin de indruk te hebben gekregen dat „een ongeluk" in de ko mende dagen niet uitgesloten is. Gis teravond vernam men dat de Franse autoriteiten overwogen Ben Bella en fijn medegevangenen te doen over brengen naar een ziekenhuis. In ieder geval is er nu alle reden om ?Tetgespannen bezorgdheid er naar uit zien, hoe de Franse regering in de YORK, 13 nov. De voorzitter I'ünrf.? Amsterdamse Kamer van Koop- Nc\y v' de heer D. Delprat, heeft in dat d rk als zijn mening uitgesproken. ■Sep ~,6 economische samenwerking tus- enj_?e Verenigde Staten en een Ver- lantic {FUr°Pa, in een generatie de At- reViit e gemeenschap een economische "llteit zal maker-. Ieder, y?er Delprat zei dat tien jaar ge- tèii Positie van de Verenigde Sta- t .«.v? de internationale handel onaan- fceP?, ®r had geleken. Vandaar' is het kaan? Van de vastheid van de Amen- Pe Vnm dollar een alledaags probleem, kaan? ®eze+tfc expansie van de Ameri- Wa.f„,e..,ec°nomie is vitaal voor de hele lijke wereld, aldus de heer Delprat. De kam» voorzitter van de Amsterdamse een maakte zijn opmerkingen aan latie bii gelegenheid van de instal- Si, van de Amsterdamse handelsmis- 3 e te New York. Ait^T'.Delprat zei dat als gevolg van de on 'errkaansg hulp na de tweede wereld- sinds 1945 in Nederland een dui- lir ®^ekkencTe industriële ontwikke lt,r j plaatsgevonden. Niettemin, tnt? e hij, was het economisch basis patroon van afhankelijkheid van import 1export en buitenlandse markten niet tranderd. De 1 andel blijft de hoek- ieen van onze economie, zei hij. dei 6 !e<?en van de Amsterdamse han delsmissie hebben een goodwill-reis ge- ?)°akt, waarbij zij Ch:cago, Cleveland. Milwaukee. Pittsburgh en Washington 'u C.) aandelen. Op 14 november keren -i n-r Nederland terug, aldus meldt komende dagen zal trachten het pro bleem van de Algerijnse hongerstaking te bezweren. Politiek zit men er enigs zins mee in een vicieuze cirkel, althans zeker wat Ben Bella betreft. President De Gaulle heeft reeds maanden gele den hun invrijheidstelling - terugzen ding naar Marokko „waar zij vandaan kwamen" toegezegd, zodra met de rebellenleiding een bestand zou zijn ge sloten. En van de zijde der „voorlopige regering" is nu blijkbaar de invrijheid stelling van Ben Bella conditio sine qua non geworden voor hervatting van de onderhandelingen en dus voor het aan gaan van een bestand. Men zal zich herinneren, dat Ben Bei- la en zijn vier kameraden in oktober 1956 in handen van het Franse opper bevel in Algerije vielen, terwijl zij in een door de koning van Marokko ge charterd vliegtuig onderweg waren van Rabat naar Tunis. Dit gold als een de koning en heel Marokko aangedane belediging en het verklaart waarom de Marokkaanse vorst en de Marokkanen zich steeds voor het geval Ben Bella zijn blijven interesseren als een hen rechtstreeks aangaande zaak, waarvan slechts invrijheidstelling de enige pas sende afsluiting kan zijn De bestorming, waarvan zaterdag j.l. de Franse ambassade te Rabat het slachtoffer is geweest, wordt van Marok kaanse zijde eveneens verklaard met de uiterste volksgevoeligheid in dezen: het gerucht had de ronde gedaan te Rabat, dat Ben Bella aan de gevolgen van zijn hongerstaking bezweken was. Op verzoek van de Franse regering zal het internationale Rode Kruis, in gaande vandaag, beginnen met een in spectie van de oorden waar de Algerij nen hun gevangenschap in Frankrijk doorbrengen. In de Nationale Vergade ring heeft premier Debré inmid dels gistermiddag herinnerd aan een Rode Kruis-conclusie van afgelopen voor jaar als zouden de Algerijnse gevange nen in Frankrijk zich in het genot be vinden van de „voordelen, die karakte ristiek zijn voor het politiek gevangenis regiem". Het zou een liberaler regiem zijn dan waar elders in Europa ook. RABAT (DPI) In de Marokkaanse hoofdstad is zaterdag een joelende me nigte de Franse ambassade binnenge drongen, hoewel zjj met traangasbom- men werd bestookt. Twee leden van het ambassadepersoneel raakten gewond. De demonstranten eisten de vrijlating van Ben Bella. De inderhaast versterkte politie trachtte de opmars met traangasbom- men te beletten, maar de demonstran ten braken door de politierijen en dron gen de tuin van de ambassade binnen. Ruiten en auto's werden met stenen bekogeld. Via de personeelsingang dron gen vele demonstranten de ambassade binnen, maar zij werden er door de politie weer uitgegooid. Terwijl de de monstranten zich terugtrokken, staken zjj de omheining van de ambassade in brand. De Marokkaanse regering heeft de regering in Parijs haar verontschuldi gingen aangeboden voor het incident. De vrouw, die hier, begeleid en ondersteund door Franse gendarmes, het Paleis van Justitie betreedt, is Djamila Boupacha. Het is een jonge Algerijnse, die al geruime tijd gevangen zit, omdat zij in Algiers een handgranaat naar een café terras zou hebben geworpen. Zij zelf ontkent dit, ofschoon zij toegeeft als koerierster e.d. voor het F.L.N. te hebben gewerkt. Haar grote bekendheid heeft zij gekregen doordat verscheidene Franse intellectuelen van naam bekend heid gaven aan haar klacht, dat zij tijdens haar gevangenschap door de Fransen is mishandeld en vernederd. Hier in Caen legt zij tegenover de rechter van instructie opnieuw verklaringen over deze kwestie af. LEOPOLDSTAD, 13 nov. (AFP, Rtr, ÜPI) De politieke chaos in de Congo neemt nog steeds toe. Terwijl het prestige van president Moise Tsjombe in de afgelopen maanden aanzienlijk is gestegen door de overwinningen van zijn leger op de troepen van de Verenigde Naties en de centrale regering, is vice- premier Antoine Gizenga weer druk doende met politieke acties in zijn oude bolwerk Stanleystad. Hij wil van Stan leystad weer de hoofdstad van de ene en onverdeelde Congo maken, hetgeen tot op heden alleen nog maar heeft ge resulteerd in een ultimatum van pre mier Adoela dat Gizenga onmiddellijk naar Leopoldstad moet terugkeren. Intussen is president Tsjombe het noordelijke gedeelte van zijn „staat" kwijtgeraakt, omdat de leden van de Baloebakat zich daarvan meester heb ben gemaakt. De Baloebakat, de po litieke organisatie van de Baloeba, is Tsjombe zeer vijandig gezind en steunt de politiek van Leopoldstad. De Europeanen, die in Noord-Katan- ga, met name in Albertstad, wonen hebben in paniek een goed heenkomen gezocht. En om de verwarring com pleet te maken: generaal Loendoela, de militaire bevelhebber in Stanley stad, is zaterdag in Leopoldstad aan gekomen en daar met veel égards ont vangen. Er zijn waarnemers die verwachten dat Moboetoe en Loendoela binnenkort gezamenlijk zullen oprukken tegen Tsjombe. Overigens zijn er maar wei nig mensen die weten waar Moboetoe's leger uithangt sinds de eerste expedi- RIO DE JANEIRO, 12 nov. (KNP) De Wereldraad van de Katholieke Ar beidersjeugd te Rio de Janeiro heeft de Braziliaanse afgevaardigde Bartolo Pe rez benoemd tot voorzitter. Bovendien zijn benoemd de vice-voorzitter en de veertien leden van het dagelijks bestuur. Dominicaanse Republiek Generaal Rafaël Trujillo jr., staf-chef van de Do minicaanse strijdkrachten, heeft in een schrijven aan president Balaguer ver zocht om wettelijke maatregelen tot het herdopen van alle openbare gebouwen, die naar wijlen zijn vader zijn genoemd. De gebouwen moeten naar Dominicaanse nationale helden en historische gebeur tenissen worden genoemd, zo meent Trujillo jr. (Reuter) tie naar Katanga op zo'n grandioze de bacle is uitgelopen. De laaste dagen zijn herhaaldelijk geruchten vernomen over een op han den zijnde aanval op Katanga vanuit Kivoe, een van de twee provincies waar Gizenga destijds de lakens uitdeelde. Loendoela's bezoek aan Leopoldstad wijst eveneens in deze richting. Hoe nu precies de verhouding is tussen Loen doela en Gizenga blijft zeer onduidelijk. Nog steeds doen de Verenigde Naties hun uiterste best om bloedbaden in Al bertstad wraakoefeningen door de machtsdronken Baloeba te voorko men, hoewel het voor niemand een ge heim is dat de V.N. het einde van Ka- tanga's zelfstandigheid liever vandaag zien dan morgen. LISSABON, 13 nov. (Reuter) Uit een gedeeltelijke telling van de stem men, die zondag in Portugal bjj alge mene verkiezingen zijn ntgebracht, blijkt dat 60 tot 80 procent van de in geschreven kiezers zijn stem heeft uit gebracht, zo is door het ministerie van binnenlandse zaken meegedeeld. Van incidenten was hem niets ter ore ge komen. De opkomstcijfers in de over zeese gebieden liggeii boven de 70 pro cent. Omdat de oppositie geen kandidaten heeft gesteld, ging de belangstelling in de eerste plaats uit naar de opkomst van de kiezers. De oppositie heeft de kiezers opgeroepen zich van stemming te onthouden. Men kon gisteren alleen maar stemmen op de kandidaten van de Nationale Unie, de politieke organi satie die de regering van dr. Salazar steunt. Onlangs heeft het ministerie van bin nenlandse zaken meegedeeld, dat er op de bevolking van 8.562.271 zielen 1.235.902 stemgerechtigden zijn. (Van onze Romeinse correspondent) ROME, 13 nov. Na het bezoek van de primaat van de Anglikaanse Kerk zal binnenkort ook de voorzitter van de Amerikaanse episcopale kerk, bis schop Arthur Lichtenberger, een per soonlijk en niet-officieel bezoek brengen aan de paus. De persdienst van deze episcopale kerk omschreef de reden hiervoor als „een antwoord op de uitin gen van goede wil en sympathie, die Joannes XXIII steeds aan de dag ge legd heeft voor allen, die de eenheid van alle christenen zoeken te bevorde ren." Van Vaticaanse zijde is tot heden geen commentaar gegeven. Wel verne men wjj dat men groot gewicht hecht aan dit contact, het eerste, dat het Va- ticaan zal hebben met de hoogste auto riteit van de Amerikaanse episcopale kerk. Deze kerk vormde oorspronke lijk een onder de bisschop van Londen vallend deel van de Anglikaanse kerk. Na de Amerikaanse onafhankelijkheids verklaring ontstond een formeel zelf standig kerkgenootschap. SAIGON, 13 nov. (Reuter) In Saigon worden besprekingen gevoerd over Amerikaanse militaire hulp aan Zuid-Vietnam, waar vrijdag reeds een Amerikaans squadron jachtbommen werpers, oefenvliegtuigen en verschei dene honderden piloten zijn aangeko men. In de omgeving van de Zuidviet- namese regering wordt vernomen, dat de Amerikanen zich in beginsel bereid hebben verklaard 150 miljoen dollar te verstrekken ter verbetering van de de fensie in Zuid-Vietnam. Volgens de Amerikaanse ambassade in Saigon zijn de nieuwaangekomen vliegtuigen slechts een vervanging van verouderde toestellen. Tevoren was ech ter van Amerikaanse zijde aan verslag gevers te kennen gegeven, dat de nieu we toestellen zijn bedoeld als verster king van de luchtmacht van Zuid- Vietnam. HEIDENHEIM, 13 nov. (ÜPI) In de Duitse plaats Heidenheim is giste ren een gedenkteken voor wijlen veld maarschalk Erwin Rommel onthuld, de man, die door de nazi's tot zelfmoord werd gebracht. De onthulling had plaats op de dag, waarop Rommel zeventig jaar zou zijn geworden, als hij in leven was gebleven. Het geld voor het ge denkteken werd bijeengebracht door de leden van het vroegere Afrika-k ps, waarmee Rommel beroemd werd in Noord-Af rika. Rommel pleegde zelfmoord op 14 ok tober 1944, nadat de nazi's ontdekt had den, dat hij een rol had gespeeld bij de mislukte moordaanslag op Hitier van 20 juli. Birma De universiteit van Rangoon zal de nieuwe secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Oe Thant, een eredoctoraat in de rechten verlenen, al dus heeft het plaatselijke Engelstalige blad „The Nation" bericht. Er is nog geen datum voor de plechtigheid vast gesteld. (UPI) Egypte Het bureau voor boycot van Israël heeft het Nederlandse schip „Tamo" en het Liberiaanse „Whitesta" op de zwarte lijst geplaatst en deze schepen de toestemming ontzegd te los sen in havens van Egypte. Deze maat regel is genomen omdat deze schepen waren gecharterd door de Birmaanse „Five Stars Company", die zaken doet met Israël. (UPI) BONN, 13 nov. (AFP) Bondskan selier Adenauer heeft er zondag in een vraaggesprek voor de televisie de na druk op gelegd, dat zijn nieuwe coalitie regering dezelfde buitenlandse politiek zal voeren als de vorige regering. Wat de defensie betreft zei Adenauer, dat zjjn regering haar verplichtingen volle dig za! nakomen. De regering zal voorts een nieuwe regeling treffen voor de duur van de militaire dienst. Adenauer verklaarde verder, dat hij in zjjn brief aan Heinrich Krone de voorzitter van de christen-democratische parlements- fractie geen datum heeft genoemd voor het einde van zijn kansellerschap Erich Mende ontving een soortgelijke brief. Adenauer heeft vandaag pres. Lübke voorgesteld een benoemingsoorkonde te laten opstellen voor de volgende ministers: Prol Ludwig Erhard, economische zaken; dr. Gerhard Schröder, buiten landse zaken; dr. Hermann Höcherl binnenlandse zaken; dr. Stammberger, justitie; dr. Lenz, beheer staatsbedrij ven; dr. Walter Scheel, economische sa menwerking (de nieuwe naam voor ont wikkelingsministerie waartegen prof. Er- hard met succes opponeerde); dr. Rolf Starke, financiën; dr.-ing. Hans-Cristoph Seebohm, verkeer; Theodor Blank, ar beid en sociale zaken; Franz-Joseph Strauss, defensie; dr. Richard Stücklen, posterijen; prof. Siegfried Balke, atoom energie; Misnick, vluchtelingenzaken; Ernst Lemmer, Duitse zaken; Franz Würmeling, gezins- en jeugdzaken; Er- win Schwarz, landbouw, en Paul Lücke. woningbouw. Dr. Heinrich Krone zal spoedig be slissen of hij zal ingaan op 't verlangen van dr. Adenauer om als minister zon der portefeuille in het kabinet te treden, of dat hij toch liever CDU - CSU -fractie chef in de Bondsdag zal blijven, een functie die anders zal worden bezet door de afgetreden minister van bui tenlandse zaken, dr. Von Brentano. Adenauer heeft inmiddels gecapitu leerd vooi een „opstand der vrouwen" in zijn partij. Onder aanvoering van de 80-jarige mevrouw Helene Weber eisten zij de opneming van een vrouwelijke minister in hei kabinet. Haar candidate is mej. dr. Elisabeth Schwartzhaupt uit Frankfurt. Zij komt aan het hoofd van een nieuw ministerie voor volks gezondheid. Do grijze Martini, de trots van stad cn provincie Groningen, eeuwen geleden gebouwd ter ere van de H.Martinus, kreeg zaterdagavond weer in zijn majestu eus eerbetoon aan deze populaire heilige massale assistentie van de jeugd. In stad en dorp van de provin cie Groningen speelde zich weer het traditionele en feërieke „lichies lo pen" af. Een spectaculair schouwspel waarvan jong en oud ten volle profi teert. Wanneer het schemeruur valt over hei druk gewemel van de Marti nistad en in de meer rustige omge ving van al die plaatsen en dorpen, die verspreid liggen in de provincie, komen plotseling als roerde een toverfee haar staf ovei dit land duizenden en duizenden lampionnetjes uit allerlei hoeken en gaten. Ontel bare kleurige lichtjes in de meest verscheiden vormen, dwalen door on zichtbare handen voortgedreven kri oelend langs elkaar. En deze lam pionnendans wordt begeleid door een cacofonie van St. Martinusliederen. gezongen door i duizenden vrolijk rondtrekkende kinderen. De ouderen herinneren zich dan hun eigen jeugd, hoe ze zelf zingend rond trokken met hun lampions en verheu gen zich over het feit dat deze traditie gehandhaafd is gebleven. Evenals vroeger wordt ook nu nog gezongen van „St Martinus Bisschop, roem van stad en lande. Dat wij hier met lichtjes lopen is voor ons geen schande. Hier woont een rijke man, die ons wel wat geven kan. Geef ons een IIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII"IIIH""""I"I""""""""""""""T De „Luif", het laatste restant van de stadsmuur der vroegere ves ting Venlo, zal worden geres taureerd en geconsolideerd over eenkomstig een door ir. J. _Kay- ser uit Venlo ontworpen plan. Rijk en provincie zullen op advies van monu mentenzorg resp. veertig en tien pro cent in de kosten bijdragen. De rest. rond zestien mille, zal voor rekening van de gemeente Venlo komen. De raad ging met het voorstel akkoord. Een aan te leggen wenteltrapje zal het bovendeel van deze oude stads muur langs de Maas toegankelijk ma ken. Tevens zijn er plannen een toren tje op de muur te plaatsen. De ge meenteraad van Arcen en Velden heeft besloten tot aankoop en restau ratie van het nit 1713 daterende „Scholtishuis" aan de Markt in Vel den. De woning werd gebouwd voor de toenmalige Scholtis (schout) Nico- laas Voogt. De woning is bedoeld voor inrichting tot gemeenschapshuis en hulpsecretarie. NGEVEER veertig Nederlandse uitvindingen zal men van 9-18 maart in Brussel kunnen zien in het internationale centrum „Rogier", wanneer daar de elfde „In ternationale Salon voor Uitvinders wordt gehouden. Zevenmaal heeft ons land tot nu toe aan deze expositie deelgenomen, met in totaal tweehon derd uitvindingen, waarvan er vele met gouden, vergulde, zilveren of bronzen medailles werden onderschei den. appel of een peer. We komen het hele jaar niet weer. Het hele jaar dat duurt zo lang, dat ons lichtje branden kan". Reeas halverwege het lied worden tassen en zakken geopend om de gave van „de rijke man" in ontvangst te nemen. En voort gaat het naar het volgende adres. Ook zijn er nieuwe liedjes ingevoerd, die veel korter zijn Liedjes die enkel gewagen van het feit dat „St Martinus is de dag, dat het lichtje branden mag". Men is er al jong bij „om produktie" te ma ken... Ook in de Zaanstreek viert men het feest van Sinte Maarten. In een ge bied met zoveel koek- en koekjesfa brieken kunnen er altijd wel een paar biscuitjes voor de jeugd af, zoals de foto laat zien. De gala-avond waarmee de Oetel- donkse Club zaterdagavond de viering van haar tachtigjarig bestaan heeft geopend is een groot succes geworden, ais we de re acties van het publiek op het gebode- ne tijdens het Weense operette-con cert daarvoor als graadmeter nemen. Het Brabants Orktst werd gedirigeerd door Robert Stolz en één van de solis ten was de tenor Rudolf Schock, zo dat dit succes dus wei gewaarborgd was. Vooral toen op het eind Stolz het orkest het Oeteldonkse volkslied liet spelen. Tevoren had prins Amadeiro XVIII aan dirigent en solisten bloe men geschonken en bood hij het Bos sche gemeentebestuur als dank voor de voortreffelijke medewerking die Oeteldonk bij de organisatie van dit feest heeft ondervonden, een kristal len bokaal met inscriptie aan. Het tweede deel van de avond speel de zich in de andere zalen van het Casino af, waarvan er twee waren omgetoverd tot een stemmige Grinzing- luin en waar onder meer het orkest van Kurt Edelhagen voor uitstekende dansmuziek zorgde. Daar hebben de gasten van Oeteidonk ook nog kunnen genieten van het optreden van de Oeteldonkse Hof-kapel „De Kikvor sen" en van dat van het befaamde danspaar Jeanne Assmann-Wim Voeten dieeen stijlvolle demonstratie hebben gegeven. Vrijdag was er een meer ernstige plechtigneid geweest toen oud-burge- neester mr. H. Loeff een beeldje aan de gevel van het Bossche station ont hulde van wijlen Pom v. d. Eist, die ais prins Amadeiro XVII een kwart eeuw het Oeteldonkse rijk heeft be stuurd en aan wie de titel van groot vorst werd verleend. In een tuin aan de Segeersingel in de Zeeuwse hoofd stad staat een molen. Geen gewo ne molen, maar een miniatuur-bouw werk, een zoge naamde bergmolen op één-zevende van de werkelijke groot te. Het is het trotse werkstuk van de biina 81-jarige Nieo- laas (zeg maar Klaas) de Troije. die er op 75-jarige leeftijd aan begon en er gedurende vijf jaren bijna elke dag met het grootste ge duld aan heeft ge werkt. „Unicum" heeft Klaas de mo len genoemd en deze naam is niet zo maar gekozen. Want deze minia tuur-molen is wer kelijk een unicum Molenkenners van de vereniging „De Hollandse Molen" zijn het daarover Klaas de Troije is met de Hollandse molerls opgegroeid. Zijn grootvader bouwde molens, zijn vader deed het en Klaas leerde het weer van zijn vader. Heel zijn leven heeft de heer De Troije molens ge bouwd en gerepareerd. Op 57-jarige leeftijd stopte hij er mee met op en tegen molens te klimmen, maar het stil zitten zat hem niet in het bloed. Op een dag stapte hij zijn tuin in, nam een stuk krijt en tekende een molen op de muur van zijn huis.. „Die ga ik bou- wen," zei Klaas. En de man, die op zo hoge leeftijd zijn vak niet vaarwel kon zeggen begon er aan. Voor de leek is de molen van buiter er zoals er zoveel staan in ons land, maar voor de kenners niet. zeker niet wanneer die van binnen kijken. Want daar is elk wiel, '■Ik radertje en elk stuk hout aangebracht, zoals het in een echte molen thu's- hoort, zelfs met nog grotere precisie. Ruim vijf jaren lang heeft de heer De Troije in zijn kleine werkplaatsje in zijn tuin gewerkt aan de o..der- delen van zijn molen, die langzaam groeide. Voor de „Unicum" gebruikte hij hout van over de honderd jaar oud. Hij boorde naar onderdelen van millimeters „luisterende" gaatjes in bovenwiel n spoorwiel, die de molen as de „koning" in beweging zetten, en ver.aardigde O' minutieuze wjjze de twee koppels stenen, die in de meelkuipen draaien. Over de as voor de wieken goot hij een loden kraag, waaromheen hij een pothuis bouwde, zodat er geen druppel water naar binnen "an dringen. De Troije heeft al proefgedraaid met zijn mo len: tarwe en veevoeder heeft hij er in gemalen. De molen van Klaas de Troije is bijna klaar. Nog een paar maanden voor de afwerking en dan kan deze man, die de acht rkuisjes reeds is ge passeerd, met voldoening -n trots zjjn van vakmanschap getuigend pro- dukt bekijken. (Van onze Romeinse correspondent) ROME, 13 nov. Voor de centrale commissie ter voorbereiding van het tweede Vaticaanse concilie heeft de voorzitter van de theologische commis sie, kardinaal Ottaviani, een aantal stu dies en voorstellen zijner commissie uit eengezet. Bij deze bijeenkomsten was ook de secretaris der theologische com missie, prof. S. Tromp SJ., aanwezig. Het eerste voorstel hield in een nieuwe en bijgewerkte formulering van de zoge naamde Trents-Vaticaanse geloofsbelij denis. Het kerkelijk recht schrijft voor dat deze geloofsbelijdenis onder ede af gelegd moet worden door geestelijken bij een wijding of het aanvaarden van een ambt (bijv. door nieuw gecreëerde kardinalen, nieuwe bisschoppen, pas toors, subdiakens) of bij het ingaan van een bevoegdheid (biechtvader, censor, enz.). Ook de concilievaders en advi seurs leggen deze geloofsbelijdenis af. In de voorgestelde nieuwe formulering worden thans de wezenlijke elementen opgenomen van de anti-modernisme eed, die Pius X in 1910 voorschreef. In een volgende vergadering be sprak de centrale commissie het pro ject van een „constitutie over de bron nen der openbaring". Kardinaal Otta viani leidde wederom het onderwerp in. De theologische commissie heeft het uiterst gewichtige punt van de grondslagen van het geloof aan een nieuw onderzoek onderworpen. Deze grondslagen zijn van tweeerlei aard: de eerste is de openbaring Gods, zo als die neergelegd is in de H. bchrilt, de tweede is de openbaring, die op verschillende wijzen plaats vond in de geschiedenis en als zodanig erkend werd door het opperste leergezag van de Kerk. Men noemt dit laatste ooU wel samenvattend de overlevering Het voorstel aan de paus is dus. dat het concilie opnieuw de bronnen van liet geloof zal vastleggen. Voorbeeld van èen eventueel decreet leverden de besprekingen in de centra le commissie over de spreiding van de beschikbare clerus over de verschillen de bisdommen. Kardinaal Ciriaci, pre en het christenvolk, besprak de onderha vige studie. Men weet, dat de verde ling der priesters over de wereld een der cruciale technische punten is. In de kerkelijke „ontwikkelde gebieden" va rieert de priesterdichtheid van één op 500 tot één op 11.00G gelovigen. Een recente statistiek toont aan, dat in de 1100 bisdommen van de ontwikkel de gebieden die (418 miljoen katholie ken tellen op een totale bevolking van 692 miljoen) er 228.653 priesters zijn. Uilgaande van de berekening, dat een gezonde toestand zou zijn: één priester op duizend gelovigen, komt men alhier al in deze 1100 bisdommen 190.000 pries ters tekort. Breidt men deze berekening uit over de gehele Kerk, waaronder dus de kerkelijke „ontwikkelingslanden' dan is het huidige tekort niet minder dan ruim 470.000 priesters. Een betere spreiding der aanwezige krachten zou reeds een aanmerkelijke vooruitgang be tekenen en een hulp zijn voor een ander vraagstuk: de vermeerdering der pries terroepingen. De studie der commissie voor de clerus en het christenvolk be oogt deze spreiding te bevorderen, o.m. door aanpassing en wijziging van het kerkelijk wetboek. De centrale commissie zal te zijner tijd, wellicht na voorbereiding in een ha ter subcommissies, het vraagstuk van de priesterroepingen en de tekorten daaraan in vele gebieden te behandelen krijgen. Voor de eerste maal vergaderde de subcommissie voor de technische orga nisatie van het concilie. Aan de bijeen komsten van de centrale commissie ne men thans na aankomst van nog enkele leden deel ruim veertig kardinalen uit tweeëntwintig landen, de patriarchen van Jeruzalem en Babyion, vierentwin tig aartsbisschoppen en bisschoppen uit achttien nationaliteiten, de vier genera le oversten der Benedictijnen, Domini canen, Franciscanen en Jezuïeten en achtentwintig adviseurs. sidént van de commissie voor de clerus gen. Ecuador De vorige week afgetre den president van Ecuador, dr. Jose Maria Velasco Ibarra, is in het week eind van Quito naar Argentinië gevlo- (Reuter) DJAKARTA, 14 nov. (UPI, Rtr) Li een verklaring die zaterdag werd uitge geven heeft het „instituut voor interna tionale zaken" alhier te kennen gegeven, dat de kwestie Nieuw-Guinea alleen maar vreedzaam kan worden opgelost, als het gebied volledig wordt overgedra gen aan Indonesië. In de verklaring wordt gezegd, dat bij de regeli'ng van het dispuut de V.N. „discreet" moet handelen conform het Handvest en de resolutie van het Indo nesische volk". Voorts wordt gezegd, dat de oplossing van de kwestie zoals die was voorge steld door Nederland in het plan-Luns „afgewezen zal worden en zelfs de V.N. zal degraderen in de ogen van volkeren die actief alle vormen van kolonialisme en imperialisme bestrijden". De Indonesische regering heeft zater dag geweigerd, haar mening bekend te maken over berichten, als zou zij een begin hebben gemaakt met het regelen van de Indonesische schulden aan Ne derland. Een woordvoerder zei: „Het is volko men voorbarig op dit tijdstip in te gaan op persberichten over het sehulddel- gingsvraagstuk, nu Nederland in West- Irian een politiek volgt van afscheiding van dit gebied van Indonesië". Het linksgeoriënteerde dagblad „Bin- tang Timoers' heeft zaterdag in een hoofdartikel verklaard dat het onwezen lijk zou zijn om van de Verenigde Na ties te verwachten dat zij het vraag stuk Nieuw-Guinea zouden oplossen. „Indien wij bij de Verenigde Naties aankloppen zou het erop lijken of wij om onze eigen onafhankelijkheid bede len", aldus „Bintang Timoer". Tenslotte verklaart het blad dat de meeste leden van de Verenigde Naties en de meerderheid van het Nederlandse volk van mening zijn dat het vraagstuk slechts kan worden opgelost door vreed zame onderhandelingen met als uit gangspunt de overdracht van de Neder landse soevereiniteit over het gebied aan Indonesië.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1961 | | pagina 7