Minister: Investeringen
jnist NU noodzakelijk
Waardering KVP voor
moeilijk prijzenbeleid
Industrialisatiebeleid
is een succes
Nog minder PTT-
dienstbetoon
Afhankelijk van werving
personeel in het westen
Loemoemba is vermoord
door Belgische officier
ECONOMISCHE ZAKEN IN TWEEDE KAMER
Moïse Tsjombe zou een van de
toeschouwers zijn geweest
DOUWE EGBERTS
Gasprijzen dalen als Groningse
voorraden aan de markt komen
Samenwerking in
het koninkrijk
KAMER STELT MET VOLDOENING VAST
Bouwondernemers
waarschuwen regering
In Eerste Kamer
Praktische bezwaren
tegen bepaalde snel
heidsbeperkingen
Twee jonge inbrekers
in Arnhem gepakt
Surinaamse delegatie
binnenkort benoemd
VN-COMMISSIE NEEMT AAN:
PAGINA 5
WOENSDAG 15 NOVEMBER 1961
(Van onze parlementaire
redacteur)
DEN HAAG, 14 november
Minister De Pous heeft in de
Tweede Kamer verklaard dat de
investeringen die het bedrijfsle
ven thans toepast hem geen hoog
tevrees bezorgen, zoals de socialist
Koopman, die het bedrijfsleven in
dit opzicht vergeleek met een
hartpatiënt die sterke koffie gaat
drinken. Minister De Pous legde
Uit, dat juist in een welvaartspe
riode geïnvesteerd moet worden,
om by achteruitgang van de con
junctuur de werkgelegenheid in
stand te kunnen houden.
Aardgasvondsten
Onzeker kartelbeleid
„Evenwichts
kunstenaar"
Prijzen in de hand
houden!
De Kroll-operette
LOONBELEID
„ZELFBESCHIKKING
PAPOEA'S PRIMAIR"
KV P-jongeren achter
verklaring van „241"
Tijdelijk in surprise-verpakking
Bovendien heeft de regering wel de-
felflk maatregelen getroffen om over
daad te voorkomen. Zij heeft de bouw
sector afgeremd en een beperking van
de fiscale aanmoediging (investerings
aftrek) toegepast. Het effect hiervan
Sjordt in 1962 waarschijnlijk duidelijk.
Voorts is de stroom liquide middelen
5*geremd. Er is dan ook al sprake van
dalende winsten, de belastingen op het
bedrijfsleven zijn verzwaard en de re
valuatie heeft een afkoelende werking
gehad. Dat alles had de heer Koopman
verzwegen. Hij, maar niet drs. De Pous,
Vergat dat de besparingen van ons volk
Jhans zeer hoog zijn. „Wij kunnen ons
®vesteringen dus veroorloven", aldus
de minister.
De socialisten zongen het oude liedje
Van hun wantrouwen tegen het bedrijfs
leven. De heer Koopman betoogde dat
de lonen bij de toenemende welvaart
achter blijven, maar de minister kwam
met harde cijfers: het werknemersaan-
rfo het nationale inkomen is na 1960
168 pet.) gestegen tot 79.2 pet. in 1961.
öi 1955, onder socialistisch bewind, kwa
men de werknemers niet verder dan
DRS. DE POUS
67 pet. Wat tegen alle economische wet
ten indruist is gebeurd: in een hoogcon
junctuur is het werknemersaandeel ge
stegen.
De minister was zelfs niet pessimis
tisch vanwege de afgenomen produk-
tiestijging, waarin de heer Bogaers
(KVP) de duidelijkste aanwijzing zag
van een „ommekeer in de ontwikkeling
van de nationale middelen". De oor
zaak lag volgens de minister in de
arbeidstijdverkorting met 3 pet. in
1961 (vrije zaterdag). Het effect daar
van ziet hij in de loop van 1962 gelei
delijk wel verdwijnen. Ons bedrijfsle
ven zal dan ten volle kunnen profite
ren van het hoge investeringspeil. Ar
beidstijdverkorting maakt diepteïnves-
teringen noodzakelijk, aldus dr.1;. De
Pous.
Hü toonde aan dat het maatschappe
lijke leven veel te dynamisch is, om er
conjunctuurtheorieën star op te kunnen
toepassen. Steeds zijn er onverwachte
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 14 nov. Met algemene
Voldoening heeft de Tweede Kamer bq
de bespreking van het economisch be
leid vastgesteld, dat het regionaal in
dustrialisatiebeleid een succes is ge
weest. In alle provincies het minst
Friesland is de ontvolking van be
paalde streken sterk afgenomen. De
«eer Bogaers (KVP) vindt niettemin Jat
er wijzigingen in het beleid wenselijk
*Wn. Hij wil inplaats van directe sub-
*uhes mr. v. Leeuwen (WD) viel
lei!? meteen bij die tot discriminatie
een beleid dat meer aandacht
de i ?®n maatregelen tot spreiding van
mdustrie.
tafS noemde het geval van een papier-
viat in Gennep, die een concurrent
te s ?aast zich heeft welke van een gro-
j. subsidie profiteert. De eerste fabriek
du* net niet in de industriekern en krijgt
den nie1s- Dit geeft onhoudbare toestan-
v-Minister De Pous heeft verklaard, dat
Sb.net geval Gennep nog eens zal be-
ftipt 's °°k nieuw overleg gaande
,.=t de provinciale besturen om zo no-
Do re?ds het beleid wat bij te sturen,
kin rnin'ster dacht daarbij aan beper-
trief ln de aanwijzing van nieuwe indus-
'eterreinen, daar waar spanningen
Z,ae arbeidsmarkt aanwezig zijn. Van
jr" Principiële wijziging in het beleid
echter niets komen.
Minister De Pous heeft bekendge
maakt, dat de verkoop van de nieuwe
«j"ote aardgasvoorraden in Groningen
Tfn andere regeling noodzakelijk
maakt dan die welke met de NAM in
1854 is gesloten.
De staat kan in de toekomst niet meer
vJ gas overnemen dat wordt afgele-
lnn Bekening houdende met de be
ugen van de steenkool wordt gestreefd
•3?= samenwerking tussen oliemaat-
'appijen, de staatsmijnen en het
staatsgasbedrijf. De regeling zal een
commercieel karakter moeten dragen.
De minister is van oordeel dat bij het
aan de markt komen van de grotere
gasvoorraden de prijs aanmerkelijk zal
kunnen dalen, zodat het gebruik van
gas voor verwarmingsdoeleinden mo
gelijk wordt.
Met drs. Gijzeis werd gediscussieerd
over het kartelbeleid. De nieuwe staats
secretaris is nog aan het verkennen van
een terrein, dat voor hem met vele ver
rassingen is bezaaid. Wat is eigenlijk
toelaatbaar op dit gebied? Men denkt
er in vele landen anders over en dat
wordt in het naar elkaar toegroeiende
Europa een moeilijke zaak, aldus de
staatssecretaris. De Commissie Econo
mische Mededinging, die met tegenstrij
dige adviezen wordt overstroomd, is
bezig zich een oordeel te vormen en
werkt hard aan een rapport, wellicht
een tussenrapport.
In het afgelopen jaar is slechts m eén
geval ingegrepen: tegen een sigarenfa
briek aan welk bedrijf een leverings
plicht is opgelegd.
De animositeit van de socialisten
tegen „de grote concerns" heeft drs.
Gijzels kalm opgenomen. Hi) merkte
op, dat deze concerns in een glazen
huis wonen, waar het publiek van alle
kanten doorheen kan zien. Daarom
zijn zij vanzelf zeer voorzichtig. De
staatssecretaris wil wel beslissingen
nemen, maar hij wil tegelijkertod ook
de rechtszekerheid in acht nemen.
Drs. Gijzels heeft ook toegezegd, sa
men met het Consumenten Contact Or
gaan aandacht te zullen besteden aan
de misleidende reclame. Subsidie geven
aan dit orgaan ter voorlichting van het
publiek kon hij niet toezeggen. Er is
reeds gesubsidieerde gezinsvoorlichting.
Vandaag wordt de behandeling van
de begroting van Economische Zaken
met de replieken voortgezet.
krachten aan het werk. Niemand heeft
bijv. de huidige vraag naar arbeiders
met niet minder dan 60 pet. kunnen
De heer v.d. Mei (CH) zag met de
minister ernstige bezwaren tegen ver
der afremmen van de investeringen.
Hij herinnerde eraan dat Nederland een
zware concurrentie moet verwachten op
de Europese markt. De CH-spreker
was wel bezorgd voor onze economi
sche positie en vroeg zich in dit ver
band af, of het wel verstandig is met
een huurverhoging te komen van 10 pet.
Hij vergeleek de minister met een even
wichtskunstenaar, die steeds minder
wordt toegejuicht naarmate hij op een
hoger koord klimt.
De heer v. Eijsden (AR) vindt dat bq
alle gunstige verschijnselen in onze eco
nomie toch een verstoring van het even
wicht dreigt. Mr. v. Leeuwen (VVD)
ziet die onevenwichtigheid gelegen in het
feit dat men de loonsom opvoert door
korter werken en niet door hogere be
talingen aan de arbeiders. In het laat
ste geval zouden deze in hun onderhoud
kunnen voorzien zonder dat de overheid
daarbij met extra-subsidies moet blij
ven werken.
Zijn prijsbeleid verdedigende, zei de
minister dat de ontwikkeling spannend
is. Het prijspeil staat onder zeer sterke
druk, omdat stijgingen van de arbeids
kosten steeds maar weer moeten wor
den opgevangen zonder dat de prijzen
omhoog kunnen gaan. Drs. De Pous
deed een beroep op de solidariteit van
het bedrijfsleven en legde uit, dat het
prijsbeleid sterk gedifferentieerd moet
worden toegepast.
In een bedrijf waar de produktie over
vloedig is, moet een deel daarvan wor
den aangewend om prijzen te verlagen.
Dan kan elders, waar het voordeel var
produktiestijging zich niet voordoet,
prijsverhoging worden toegestaan.
De heer Bogaers (KVP), die het be
leid van minister De Pous beter kan
waarderen, heeft de minister geprezen
voor de enorme inspanningen die hij
zich dag en nacht getroost om de prij
zen in de hand te houden.
De minister moest toegeven dat in
drie jaar tijds de kosten van levens
onderhoud met 3.8 pet. zijn gestegen,
maar daarvan komt niet minder dan
2.2. pet. voor rekening van de huur
verhoging en de stijging van de melk
prijs, geen natuurlijke stijgingen dus.
Trekt men die beide eraf, dan zijn
de socialisten er met hun conclusie
weer naast: in de periode 1954-1957
bedroeg de prijsstijging ruim 2 pot.
In de afgelopen jaren slechts 1.6 pet.
Drs. Bogaers zei dat onder deze om
standigheden terecht wordt gesproken
over matiging in de loonbewegmg.
Dinsdag, voor het begin van de middag
vergadering, is de voorzitter van de
Tweede Kamer, dr. L. G. Kortenhorst,
tijdens een korte plechtigheid gehuldigd
in verband met zijn 75-ste verjaardag.
Mej. mr. Th. F. Lemaire, het jongste Ka
merlid, biedt namens de Kamer 'n fraai
bloemstuk aan, waarachter dr. Korten
horst bijna schuil gaat.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 15 nov. Een verdere
inkrimping van het dienstbetoon bq de
P.T.T. zal onvermijdelijk zqn, indien de
maatregelen tot verlichting van het per
soneelstekort, met name in het westen,
niet tot voldoende resultaat zouden lei
den. Minister Korthals heeft aan de
Tweede Kamer meegedeeld, dat in dat
geval de beperking zal worden toege
past op diensten, waarvoor de P.T.T.
geen monopolie heeft, zoals de pakket-
postdienst, de behandeling van drukwer
ken e.d. Hiertoe zal echter niet dan in
uiterste nood worden overgegaan.
De bewindsman handhaaft zijn toe
zegging dat hij „zodra iets meer inzicht
bestaat in de factoren, die de winst-
DEN HAAG, 15 nov. Het hoofd
bestuur van de bond van bouwonder
nemers heeft in verband met de be
sprekingen, die momenteel gevoerd
worden tussen de regering en de Stich
ting van de Arbeid over het loonbeleid
tot de raad van ministers en de Stich
ting van de Arbeid een ernstige waar
schuwing gericht.
In het schrijven wordt o.m. gezegd,
dat men vernomen heeft, dat enkele
groeperingen in de Stichting van de
Arbeid zich alleen dan akkoord kun
nen verklaren met het loonbeleid, in
dien de voorgenomen huuraanpassing
per 1 juli 1962 wordt uitgesteld res
pectievelijk getemporiseerd en indien
de woningbouw in de ongesubsidieerde
sector verder zou worden beperkt.
De bond van bouwondernemers
zegt in zijn brief tegen inwilliging
ernstig te moeten waarschuwen. Hij
meent dat hierdoor de woningvoor
ziening zou worden gedegradeerd tot
onderhandelingsobject bq de loonon
derhandelingen. In het belang van de
volkshuisvesting acht de bond een
huuraanpassing, zoals aan de staten-
generaal is voorgesteld, dringend
noodzakelijk.
Het te voeren loonbeleid mag hier
toe geen belemmering zijn zo meent
de bond. Uit sociaal-economisch oog
punt bekeken is het noodzakelijk mo
gelijke loonsverhogingen primair aan
te wenden voor het realiseren van een
huurverhoging. Voorts acht de Neder-
landsche bond van bouwondernemers
het onverantwoord de particuliere wo
ningbouw opnieuwte beperken. Niet
alleen voorziet de premiebouw in de
woningbehoefte van de lagere inko
mensgroepen, doch daarnaast worden
in de ongesubsidieerde sector voor het
overgrote deel woningen gebouwd voor
de middengroepen. Het nog verder be
perken van de bouw van deze wonin
gen zou een onverantwoorde handel
wijze betekenen ten opzichte van deze
middengroepen, aldus het schrijven.
cijfers bij de telefoondienst doen dalen",
zal nagaan of er aanleiding is de ta
rieven te verlagen. Daarbij speelt ech
ter ook een rol, dat tariefsverlaging
leidt tot toename van het telefoonver
keer, en dat aan de uitbreiding van het
verkeer door de beperkte investerings
capaciteit grenzen zijn gesteld.
De problemen rond de noodlijdende
draadomroep worden opnieuw bestu
deerd gezien „de ontwikkelingen van
technische en andere aard", die zich
sinds de samenstelling van het eerste
rapport hebben voorgedaan. Zoals be
kend, zag de P.T.T.-leiding in dit eerste
rapport niet veel in handhaving van de
onrendabele netten. Laboratoriumproe
ven hebben inmiddels uitgewezen dat
draadomroep en televisie kunnen worden
gecombineerd, aldus de minister. Prak
tijkproeven worden thans (in Den Haag)
voorbereid.
Het is volgens drs. Korthals niet mo
gelijk het Haagse girokantoor te ver
plaatsen naar een ander deel van het
land. Buiten de randstad Holland is er
geen gebied, dat voor het girobedrqf
3.000 man (van wie meer dan de helft
met mulo of hogere opleiding) kan leve
ren. Wel wordt ernaar gestreefd door
de inrichting van codeer-centra elders
de taak van het Haagse kantoor te ver
lichten. De eerste elektronische verwer
kingsmachines voor de automatische
behandeling van giro-ponskaarten, wor
den dezer dagen verwacht. Het zal ech
ter nog vijftien jaar duren voor het
gehele giroverkeer geautomatiseerd is.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 15 nov. De Eerste
Kamer ziet nog wel een aantal prakti
sche bezwaren tegen het voornemen
van minister Korthals om voor bepaal
de trajecten en/of bepaalde tijden bul
ten de bebouwde kom een maximum
snelheid vast te stellen.
De senaat heeft de bewindsman thans
gevraagd hoe hij denkt tijdig voldoende
bekendheid te kunnen geven aan de
snelheidsbeperking voor bepaalde tij
den. Ook vraagt men zich af op welke
wijze in overleg met de lagere organen
voldoende toezicht op de snelheidsbeper
kingen kan worden gehouden.
ARNHEM, 15 nov. Op een zondag
in augustus van dit jaar is een inbraak
gepleegd in de woning van een expedi
teur alhier. De daders vonden in de
woning de sleutel van de brandkast. \o-
dat zij gemakkelijk een bedrag van
f 1.200 konden wegnemen. Eind oktober
is in dezelfde woning onder vrijwel de
zelfde omstandigheden f 2500 gestolen.
De recherche heeft thans als verdach
ten van deze inbraken aangehouden
twee 17-jarige jongens uit Arnhem. Bij
het verhoor bekende een hunner beide
keren in de woning te hebben ingebro
ken. Hij en zijn vriend hadden iri sep
tember nog een dergelijke inbraak in
Arnhem gepleegd, waarbij zij een be
drag van ongeveer honderd gulden en
wat sieraden hadden buit gemaakt. En
kele sieraden zijn in beslag genomen.
Van het geld hebben de jongens twee
auto's gekocht. Deze auto's konden in
beslag worden genomen, de rest van
het gestolen geld is niet meer te ach
terhalen.
's-HERTOGENBOSCH, 15 nov. De
kring „Jongerengroep Den Bosch" van
de K.V.P. heeft gisteren nogmaals als
haar mening uitgesproken, dat het zelf
beschikkingsrecht van de Papoea's pri
mair moet zijn in het Nederlandse be
leid inzake Nieuw-Guinea. De kring sluit
zich aan bij de verklaring van ,,De 241",
die door ds. Ritzema Bos c.a. donderdag
26 oktober aan de minister van Buiten
landse Zaken is aangeboden. Een tele
gram van deze strekking is gisteren
aan het secretariaat van „De 241" ge
zonden.
Advertentie
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 15 nov. Binnenkort
zal de Surinaamse regering haar ver-
egenwoordigers aanwijzen voor de werk
groep van Nederlandse. Surinaamse en
Antilliaanse delegaties, die de proble
men van een eventuele^ wijziging in de
verhouding tussen de drie partnerlanden
moet bestuderen.
Zoals bekend werd tot instelling van
de werkgroep besloten op de konink-
ijks-conferentie die in mei en juni van
dit jaar is gehouden. De ministerraad
van de EEG heeft zich in beginsel ak
koord verklaard met de associatie van
Suriname en de Nederlandse Antillen
bij de Europese gemeenschap. De Fran
se delegatie, zo heeft minister Korthals
aan de Tweede Kamer meegedeeld, stelt
zich op het standpunt dat in afwachting
van een gemeenschappelijke energiepo-
litiek de invoer van olieprodukten uit
de Antillen aan een plafond moet wor
den gebonden.
Minister Korthals ontkent dat het lid
maatschap van een bepaalde politieke
partij een van de eisen zou zijn, waar
mee bij de benoeming van een nieuwe
goeverneur voor de Antillen, rekening
zou worden gehouden.
De regering overweegt een tweede
schip van de koninklijke marine op de
Ned. Antillen te stationeren, aldus ten
slotte drs. Korthals.
Berlijn. Volgens ambtenaren van
te vluchtelingendienst in West-Berlqn
<qn sinds het sluiten van de sector
grens tussen Oost- er' West-Berlqn
twaalf leden van de staf van het Oost
berlijnse instituut voor kankeronderzoe'
naar het Westen uitgeweken. (Rtr.)
(Advertentie)
NEW YORK, 15 nov. (Reuter) Een
commissie van de Verenigde Naties,
die een onderzoek naar de moord op
Loemoemba heeft ingesteld, verklaart
in een gisteren gepubliceerd rapport
dat een Belgische ..huurling" een zekere
kolonol Huyghe, waarschijnlijk de dad :i
is, met medeplichtigheid -'in een land
genoot, een zekere kapitein Gat. Volgens
de commissie pleiten de bewijzen tegen
de officiële lezing van dt Katangaanse
regering, dat Loemoemba en twee van
zqn medewerkers Okito en Mpolo, op
februari 1961 door „zekere stamle
den" werden vermoord, nadat zij uit een
gevangenis in Zuid-Katanga waren ont
snapt.
De commissie is tot de conclusie
gekomen dat de moord volgens een
tevoren opgesteld plan is uitgevoerd.
Zij nam als ..hoofdzakelijk waar" ver
klaringen aan, volgens welke de drie
gevangenen op 17 januari werden ge
dood, kort nadat zq in een villa niet
ver van Elisabethstad waren aange
komen. Naar alle waarschijnlijkheid
geschiedde de drievoudige moord in
tegenwoordigheid van hoge Katan
gaanse regeringsfunctionarissen, na
melijk president Tsjombe en twee van
diens ministers, Moenongo en Kibwe.
Daarna werd het verhaal van de ont
snapping van Loemoemba en zijn me
dewerkers in elkaar gezet.
In de VN-commissie van onderzoek
hadden vertegenwoordigers van Birma,
Ethiopië. Mexico en Togo zitting.
In hun rapport wordt ook gezegd, dat het
niet duidelijk is wie Okito en Mpolo heb
ben vermoord. Er zijn echter aanwijzin
gen dat zij ongeveer tezelfdertijd als Loe
moemba om het leven werden gebracht.
De commissie geeft als haar mening te
kennen, dat zowel president Kasavoe-
boe en zijn medewerkers als de rege
ring van Katanga zich niet aan verant-
woordelqkheid voor de dood van Loe
moemba, Okito en Mpolo kunnen ont
trekken. Kasavoeboe en zijn medewer
kers, aldus het rapport, hebben Loe
moemba en diens collega's uitgeleverd
dan de Katangaanse autoriteiten, hoe
wel zij zeer goed wisten dat zij hen daar
mee in handen van hun ergste politieke
vijanden speelden.
Het rapport maakt ook melding van
andere lezingen over het gebeurde. Een
LOEMOEMBA
getuige heeft verklaard, dat Loemoemb*
en zijn medegevangenen tijdens len
vliegtocht van Thijsstad naar Moanda,
en vandaar verder naar Elisabethstad,
door Congolese soldaten zwaar waren
mishandeld. Bij hun aankomst in Elisa
bethstad zou Moenoengo, die hun komst
had afgewacht, Loemoemba met een ba
jonet in de borst hebben gestoken. Ter
wijl Loemoemba stervende was. maak
te volgens deze getuige een Belgische
„huurling", kapitein Ruys, een eind aan
Loemoemba's lijden door hem een kogel
door het hoofd te schieten.
De zelfde getuige verklaarde dat
Tsjombe woedend was over het bericht
van Loemoemba's dood en zich ver
plicht zag een plan te ontwerpen om
het publiek te misleiden. Hq liet het
lichaam naar een koelkamer in het la
boratorium van de Belgische „Union
Minière" brengen, waar het met forma
line werd behandeld. Een paar weken
later verzon hij het ontsnappmgsverhaal.
