Hollandia
koffie- 1
melk
in
blikje!
Faas Wilkes bij Feijenoord
een gevreesd man
rrwiTAPT 1
DKj
\ADL'
JUu
UU1N 1 AU 1
Schooltelevisie overtreft niet
het gewone onderricht
Amerikaanse massaproductie
onbevredigend van kwaliteit
EENACTERS van Pirandello
en Dürrenmatt voor T.V.
ffivd-fföcg,
kandia
a r\ï i
Ontluisterd Sparta naar DWS-A
Voetbalprogramma
voor zondag
Weer een remise
voor damtitel
rvn
Zoeken naar een
goed systeem
^lIand^
ALLE DERTIEN?
Twee Russinnen leiden
in kandidatentoernooi
'AAP
INTERNATIONAAL CONGRES IN AMERIKA II
Nieuwe kandidaten
voor Jong Oranje
Donderdag a.s. in VAR A-pro gramma
schoonheid is
zichtbare gezondheid
Wij kijken naar
WOENSDAG 22 NOVEMBER 1961
PAGINA 9
...een zorgzame
huiswouw neemt
voortaan altijd
Praktisch, die Hollandia koffie
melk in handige, lichte blikjes!
geen breuk
geen bederf
geen statiegeld
geen rompslomp
van lege flessen
Praktisch ook, omdat U voor
taan nooit om melk verlegen
2it-onverwachte gasten, on
voorziene situaties-Uw blikje
Hollandia koffiemelk biedt uit
komst!
Hollandia- koffiemelk... heer
lijk in koffie... heerlijk ook
m pap, pudding, soepen en
sauzen! Hollandia koffiemelk
om voortaan iedere dag te
pebruiken
r> Zorgzame huisvrouw heeft
o'tijd wat blikjes achter de
«and.
Haal
vandaag nog
een paar
blikjes
Hollandia
koffiemelk
Zj&W* in huis!
blikjes
van 410 en 170 gram
w -
fr^LLAND^, j
SEMl-PROFS
AMATEURS
WEST I
WEST II
De sleutel voor
L
-
j
Flinkevleugel en Libregts
Engels elftal
Van Looy en Post gaan
op kop in Gent
Dr. v. d. Hoog zendt U gaarne
een monstertje nachtcrème
DERMAZUR. Plus een boekje
over de ideale huidverzorging.
Zend daartoe een briefkaart
-extra gefrankeerd met 12 ct.-
aan Dr. v. d. Hoog, Postbus. 8
Bussum.
li O"
(Advertentie)
9*1».
(Van onze sportredactie)
AMSTERDAM, 22 nov. De over
tuiging, dat Feijenoord dit seizoen „op
zijn sloffen" de nationale voetbaltitel
gaat behalen, wint steeds meer veld.
Na do nerveuze periode van slopend
bekervoetbal is het alleszins waar
schijnlijk, dat de Rotterdammers op
nieuw met scherp geslepen wapens op
het doel afstormen, na (vanavond) nog
eenmaal door een bijkomstige zaak als
de intertoto-wedstrijd tegen Spartak U
zijn afgeleid. Wanneer dan ook de bles
sures van de baan zullen zijn Bouw
meester en Schouten kan feitelijk
niets de rush naar het kampioenschap
meer in de weg staan.
Maar men mag de moed niet verlie
zen, de tegenstanders van Feijenoord
evenmin als al de duizenden, die een
grillig competitie-verloop aanhangen.
Er kan nog veel gebeuren in de 22
wedstrijden, die voor de (winterse)
boeg liggen. Voorlopig is het aan For-
tuna om het Feijenoord zondag in het
,.hol van de leeuw" zo lastig mogelijk
te maken. Dat kan een interessant
spektakel worden. De Limburgers heb
ben soms een briljante bui en Wilkes
heeft de plezierige gewoonte om in een
persoonlijke krachtmeting met meer
dan gewone voetballers z«n beste been
tje voor te zetten. Wij herinneren ons
bijvoorbeeld hoe Faas het vorige seizoen
in de „kuip" triomfen vierde en zijn
elftal de gevreesde tegenstander een ge
lijk spel afdwong.
Iets anders is of de direkte concur
renten van Feijenoord niet verstrikt ra
ken in hun onderlinge schermutselin
gen. Dat zou men namelijk uit de uit-
Eredivisie: NAC-Blauw Wit, Fe'jen-
oord-Fortuna, Willem II-PSV, Ajax-
VW, Volendam-ADO, MW-de Vole-
wijckers. GVAV-Rapid JC, DWS-A-
Sparta, Spel. Enschede-DOS.
Eerste divisie A: KFC-BW, Go
Ahead-Haarlem, Helmond-Veendam, 't
Gooi-SW, Leeuwarden-Alkmaar, DFC
-Stormvogels, Eind!höven-AGOW Vi-
tesse-Fortuna VI., Sittardia-DHC. B:
E n kwijk-W agenin genHeracles-En-
schedese Boys, Limburgia-Be Quick,
VSV-EBOH, Schev. Holl. Sport-Heeren-
veen, H.-DVS-Hilversum, RBC-NOAD,
Wilhelmina-Excelsior, HVC-ZFC.
Tweede divisie: Tubantia-de Graaf
schap, Roda Sport-Velox, Zwolse Boys-
Longa, Zwartemeer-PEC, NEC-UVS,
RCH-Helmondia, EDO-Baronie.
Eerste klasse: UW-HFC, Hollandia
de Spartaan, OWO-JOS, OSV-AFC,
HRC-DOG. B: DCV-CW, Spartaan-
ONA, SVW-Unitas, Gouda-VFC, Quick-
Xerxes. O: Jubbega-PJC, Germanicus-
Neptunia, Alcides-Emmen, Sneek-Rood
Geel, WW-Oosterparkers. D: Rigters-
bleek-DOS, WVC-Rheden, Dinxperlo-
Esca, Jonge Kracht-Quick N., ZAC-
Hengelo. E: Alliance-TSC, Brabantia-
Schijndel, MOC-TOP, Boxtel-Vlissingen,
de Spechten-Tongeire. F; Tiglieja-
spcl WW'28, Standaard-Heer-Wau-
bachse Boys-Spel. Emma, Wilhelmina-
de Valk, Minor-Spel.. Irene.
Tweede klasse A: WA-Vitesse, Alcm.
Victrix-de Kennemers, DWV-West Fri-
sia, QSC-Ripperda, Velsen Purmersteijn,
SDW-WB. B: TYBB-Watergraafsmeer,
Schoten-Zeeburgia, Aalsmeer-JSV. Baam
Amsvorde, Zandvoortmeeuwen-HBC, Ce-
leritudo-RKAVIC.
Derde klasse A: Alkmaarse Boys-
DTS DEM-Wijk aan Zee, Egmondia-
SEW, HSV-ADO, CSV-Meervogels '31,
Beverwijk-Always Forward. B: Swift-
Roda, Ambon-Rapiditas, de Meteoor-
Wilskracht-SNL, Nautilus-Rood Wit A,
SDO-Allen Weerbaar, Donar-Zilvermeeu-
wen C: Energia-Neerlandia, RCZ-WFC,
KBV-WSV '30, KVV-Assendelft, St.-Mar-
tinus-EVC, NFC-Zaandijk.D; CDN-Saes
tum, Veenendaal-Holland, HMS-Vrien-
denschaar, Vreeswijk-Hercules, Zeist-
Quick A.
Vierde klasse A: Schagen-VZV, Suc-
ces-BKCHollandia T-VIOS(W) ZAP-
Con Zelo, LSVV-Helder. B: RKAFC-
VVW, Kolping Boys-WW, de Zouaven-
SV de Rijp, de Foresters-RKEDO,
Zwaagdijk-Grasshoppers. C: St.-Pancra-
tius-ETO, THB-Lynden, Kinheim-Onze
Gezellen, Hoofddorp Boys-Bloemendaal.
D: Zaanse Boys-WMHO, de Germaan-
GVO, OFC-WZ, Zaanlandia-DEC, de
Meer-ZW. E: DJK-SDZ, de Eland-Fit,
Ahrends VC-SLTO, Vespucci-Uithoorn,
ADE-Rivalen. F: BFC-Nijenrodes,
VDO-SNA, Animo-TWM, DRC-TOG,
WMS-Meerbovs. G: Amersfoortse Boys-
EMM, VVOG-Victoria,LW-Laren, Zwa
luwen Vooruit-DVAV, Muiderberg-KWA
H: Forti tudo-KDS, Patria-Brederodes,
WY-SVF, Stichtse Boys-BVC, EMS-
DWSV.
Tweede klasse A: VUCDe Mus-
schen, RVCBlauw Zwart, Celeri-
tasPapendrecht, LFCHW, Neptu-
nusOvermaas, RoodenburgHBS. B:
LeonidasZwijndrecht, Slikkerveer
DCL, SliedrechtLeerdam Sport, HION
—RFC, ExcelsiorEmma, Fluks—
Schiebroek.
Derde klasse A: VIOSForeholte,
LisseBodegraven, VoorburgWil
helmus, WassenaarHillegom, SJC
NAS, Alphen—Vredenburch. B: Alblas-
serdam—Naaldwijk, RKWIK—GDA,
RKAVV—'s-Gravenzande, VCS—DHL,
WestlandiaDe Hollandiaaan, Delft—
VDL. C: GSVWesterkwartier, RAVA
HOV, ODIUNIO, TransvaliaKra
nenburg, ArchipelCKC, DHSAlphia.
D: ODS—Coal, VOCOW, Flakkee
Dubbeldam, ASWOlympia, RCD—
RDM.
Vierde klasse A: AltiorWSB, Con
cordia H—Oranje Groen, van Nispen—
Warmunda, ASC—SVLV Lugdunum—
DOSR. B: ESDODSO, DRL-Lenig en
Snel, Tonegido—Oranjeplein, De Post
duiven— PDK, MaasstraatBEC. O:
VELO—DUNO, Graaf Willem II-VAC—
ADS Oliveo—RKDEO, Spoorwijk—VV.P,
BMT—Verburch. D: FSV Pretoria-
Bergambacht, Aeolus—VDS, Paraat—
Haastrecht, Quick Steps—Rijswijk, Stol
wijk—VEP. E: WoerdenEDS, Nieu-
werkerk—Waddinxveen, Boskoop—Har
dinxveld, DONK—Gouderak, 't Noor
den—Lekkerkerk. F: Martinit—Zui
derster Heukelum—Schoonhoven, Ou
dewaterSFC, DOK-NRC, Ammer-
stoTse SV-DÊMOS G: Tediro-DJS.
Hillesluis—Dirksiand Hoek van Hol
land—DZB, DINDUA—DRZ, LM O
PFC. HekelingenSSW, Doortugaal
Strjjen, Rockanje—Merwesteijn, s-Gra-
vendeel—IFC, Geluksvogels—Fios.
slag van PSV-Ajax (2—2) kunnen con
cluderen. Zondag is er weer zo'n duel,
dat de Rotterdamse leiders in de kaart
kan spelen: Willem II-PSV. Voor de
Tilburgers is er alles aan gelegen hun
positie bij de koplopers te verstevigen
of althans te handhaven, wat Fortuna
zondag j.l. nadrukkelijk heeft on
dervonden en wat PSV bij voorbaat
moet verontrusten. Het zou ons verba
zen wanneer de Eindhovenaren na het
matige resultaat tegen het schrikba
rend verzwakte Ajax bij Willem II de
volle buit zouden veroveren.
Het komt er dus op neer dat de eni
ge reële bedreiging voor Feijenoord
van de oude rivaal Ajax moet komen.
Tenzij de strubbelingen met een aantal
spelers de Amsterdamse topclub op
een zij-spoor houden. Dat is een om
standigheid, waarmee de aanstaande
tegenstander VW ongetwijfeld reke
ning houdt en die de Venloërs zal in
spireren om in de hoofdstad hun (zwak
ke) positie op de ranglijst te verbeteren.
Wat de „omgeving" van VW be
treft: er staan enkele wedstrijden op
de lijst, waarin de „knikkers" onge
twijfeld hoger worden aangeslagen dan
het spel. Een MW-De Volewijckers en
een Volendam-ADO wellicht nog meer
dan een Enschede-DOS, dat nog wel
wat gladde combinaties zal opleveren.
Daarbij hebben de Oostelijken het grote
verlangen het onverwachte succes te
gen Sparta door een overtuigende co
me-back" in eigen huis voort te zetten.
Dat zou Twente goed doen. U kunt
overigens rustig aannemen dat zulks
evenzeer geldt voor de „legioenen" van
andere, tegen het degradatie-gevaar
spartelende clubs zoals... Sparta. Ne
ville, de eens zo bewonderde manager
van de Rotterdammers weet zich geen
raad met het „mentale" falen van zijn
jongens, die meer dan eens hebben be
wezen op het voetbalveld iets mans te
zijn. De Koning, Verhoeven, Van der
Lee en Bosselaar doen thans op het
laagste niveau evenmin voor elkaar
onder, om nog niet te spreken van de
inmiddels vervangen De Vries, Van
Ede en Van Dijk. Dit keer komt Sparta
naar Amsterdam voor een onvermij
delijk hard duel met het nog lang niet
veilige DWS-A.
Of verder Blauw Wit bij machte is
de hoge plaats op de ranglijst te
consolideren, zal blijken bij NAC, ter
wijl het resultaat van GVAV-Rapid de
Limburgers vooral de illusie kan ontne
men dat het grootste gevaar is afge
wend.
Voor de toto-tips gaan wij uit van de
resultaten, die de betrokken clubs in
vorige seizoenen tegen elkaar boek
ten.
NAC—Blauw Wit 2
FeijenoordFortuna 1
Willem II—PSV 1
VolendamADO 2
GVAV-Rapid 1
DWS/A—Sparta 3
HelmondVeendam 1
LeeuwardenAlkmaar 3
Eindhoven—AGOW 3
Sittardia-DHC 2
HeraclesEnsch. Boys 1
SHSHeerenveen 2
NEC—UVS1
KIEV, 22 nov. De zevende partij
van de tweekamp om het wereldkampi
oenschap dammën tussen de titelhouder
Tsjegolev en Koeperman, is na 56 zetten
geëindigd in remise. Koeperman heeft in
deze wedstrijdenreeks de leiding met
acht tegen zes pnt. De achtste partij
wordt vanavond gespeeld. Tsjegolev
heeft wit.
VRNJACKA BANJA, 22 ncDins
dagavond werden in Vrnjacka Banja
de partijen gespeeld voor de vijftiende
ronde van het dames kandidatenschaak-
toernooi.
De uitslagen waren: Volpert (Rusl)-
Konarkovska (Polen) afb.; Zatulosvka-
ja (Rusl.) - Chaude de Silans (Fr.)
afg.; Zvorikina (Rusl.) - Gresser (VS)
afg.; Gapridsjwili (Rusl.) - Pohlroniade
(Rom.) 10; Borissenko (Rusl.) - Me-
deljkovic (J.S1.) »/2Lane (VD) -
Rinder (W. Did) 01; Nikolau (Roem)
-Hundsuren (Mongolië) 1—0; Lazare-
vic (J.S1.)- Karakas (Hong) 10;
mevr. Heemskerk (Ned.) was vrij.
Na 15 ronden heeft de Russische Ga-
pridasjwili de leiding met 12 pnt. vóór
haar landgenote Borissenko, die 10 po.
verzamelde. Derde is de Westduitse
mevr. Rinder met S'/i pnt. mevr.
Heemskerk staat met 4»/2 punt. zestien
de en voorlaatste.
(Advertentie)
NEW YORK, 22 nov. Wij zouden
in dit artikel over twee dingen willen
spreken: het rendement van tv-onder-
wijs en de kwaliteit van school-tv-uit-
zendingen.
Met rendement bedoelen wij hier het
resultaat van het (t.v.-) onderwijs en
wel het resultaat dat meetbaar is: of
men het geleerde goed onthouden heeft,
of men het goed begrepen heeft, kort
om het resultaat zoals wij dat door on
ze gebruikelijke examenvormen plegen
te toetsen. Wij moeten ons tot dit soort
rendement beperken, om de eenvoudige
reden dat andere even belangrijke en
nog belangrijker soorten rendement bij
de vergelijking tussen t.v.-onderwijs en
„gewoon" onderwijs niet onderzocht
zijn.
Dit betekent tevens, dat wij het hier
dus in feite hebben over de Amerikaan
se school-t.v., want de Europese vor
men lenen zich voor een dergelijke ver
gelijking over het algemeen niet. Men
geeft er, zoals wij in ons vorig artikel
zeiden, zo goed als geen echte cursus
sen over de t.v. en heeft dus praktisch
ook geen vergelijkbaar materiaal, b.v.
eènzelfdë cursus wiskunde óver de t.v.
en via gewoon schoolonderwijs.
Als men sommige publikaties in
Nederland zou mogen geloven, zou
den de kinderen via de t.v. de leer
stof vaak beter leren dan via het
„gewone" onderricht. In werkelijk
heid echter kan men de school-t.v
deze pluim niet op de hoed steken.
In Amerika hebben tal van vergelij
kende studies op dit punt plaats ge
vonden, op allerlei soort scholen, van
af de lagere school tot op universi
tair niveau, en op allerlei leerni-
veau's. Wanneer men de resultaten
van al deze onderzoekingen in hun
geheel overziet (er bestaan samen
vattende overzichten van), dan luidt
in veruit de meeste gevallen de uit
komst van het onderzoek: ,,no signi
ficant difference", geen verschil van
betekenis. Nu eens slaat de schaal
iets door ten gunste van de t.v., dan
weer iets ten gunste van de „ge
wone" school, maar over de hele
lijn gezien maakt het praktisch geen
noemenswaardig verschil uit of de
leerlingen hun weetje op de ene of
op de andere wijze geleerd hebben.
Misschien zullen sommigen dit resul
taat teleurstellend noemen en zich hier
mee een graag gehanteerd argument
ten gunste van de school-t.v. zien ont
vallen (er blijven heus nog wel andere
argumenten over!), maar zo liggen de
feiten en die moeten we nemen zoals ze
zijn. Die feiten wijzen uit dat d'1 school-
Zo blij waren de supporters van Racing,
dat hun club voetbalkampioen van Ar
gentinië was geworden na een over
winning op San Lorenzo, dat zij naarstig
speurden naar souvenirs van dit groot
se gebeuren. De shirts van de kampioe
nen verwisselden toen niet voor de
eerste keer overigens van eigenaar.
DEN HAAG, 22 nov. De Amster
dammer Flinkevleugel (DWS A) en
Libregts van Excelsior zijn alsnog uit
genodigd de laatste training van de ge
selecteerden voor het elftal van Jong
Oranje die donderdag 23 november in
„De Viiert" te Den Bosch wordt ge
houden, bij te wonen.
Het team van Jong Oranje komt
woensdag 29 november in het Feijen-
oordstadion te Rotterdam uit tegen de
Engelse jeugdploeg, eveneens samenge
steld uit spelers beneden 23 jaar.
Het Engelse elftal is als volgt sa
mengesteld: doel: Grummit, Nottingham
Forest; achter: Angus, Burnley, aan
voerder en Jones, Middlesbrough;
midden: Millery, Fulham; Labone,
Everton en Moore, West Ham; vóór:
S. Hill, Blackpool; Byrne, Crystal Pa
lace, Farmer, Wolverhampton; F. Hill,
Bolton en Le Flem, Nottingham Forest.
De rechtsbinnen Johnny Byrne speelt
vandaag in Londen met het Engelse
elftal tegen Noord-Ierland.
GENT, 22 nov. De stand in de
Zesdaagse van Gent luidde dinsdag
avond om elf uur als volgt: 1. "an
Looy-Post, Belgie-Ned. 65 p. Op 1
ronde: 2. Pfenninger-Maes, Zwits.-
België 76; 3. Bugdahl-Decabooter,
Duitsl.-België 37; 4. Van Steenbergen-
Severeyns, België 6.
De overige acht koppels lagen op
drie tot 17 ronden.
HILVERSUM, De televisie tovert
u donderdagavond met een zekere kwis
tigheid twee toneelstukken voor ogen.
Korte stukken weliswaar, eenacters,
maar befaamde auteurs als Luigi Pi
randello en Friedrich Dürrenmatt.
Van Pirandello, die in 1936 is gestor
ven, heeft August Defresne zaliger ge
dachtenis na de jongste oorlog nog een
aantal stukken opgevoerd. Hij was
sterk geboeid door de manier, waarop
de beroemde Italiaan zich bezig hield
met het verschil tussen schijn en wer
kelijkheid. In zijn stukken was hij cr
op uit te onthullen, dat de mens in we
zen anders is dan hij zich voordoet en
zelfs anders dan hij denkt te zijn. De
eenacter I droomde;; mischien
die Kees van Iersel voor de televisie
regisseert, speelt een beetje met deze
kijk op de mens. Het lijkt een oefe
ning, het proberen van wat op het to
neel mogelijk is. Het gegeven is uiterst
summier. Het doet ook nauwelijks ter
zake. Eerst laat hij de droom van een
jonge vrouw zien, die, even ingeslui
merd, een soort nachtmerrie beleeft.
Zij ontwaakt op het ogenblik dat haar
minnaar haar wurgt. In wat zij daarna
in wakende toestand beleeft, gebeurt,
zo te zien, in het geheel niets. De voor
afgaande droom heeft evenwel duide
lijk gemaakt, welke gevoelens haar je
gens die minnaar bezielen. Hierdoor
wordt het heel gewone gesprekje, dat
op de droom volgt, voor de toeschou
wer opeens doorzichtig. Dat is een aar
dig effect, en daarom was het begon
nen Johan van Hoogstraten, die deze
eenacter van Pirandello voor de tele
visie bewerkte, heeft zich veel moeite
gegeven om vooral de droom te door
spekken met een tioeveelheid trucages,
die op het toneel niet mogelijk zijn. Hoe
dit uitvalt zal men pas op het scherm
kunnen beoordelen. -
Van geheel andere aard is de een
acter van Fiedrich Dürrenmatt, die,
veertig jaar oud, ook internationale
faam geniet door zijn novellen en to
neelstukken. Zijn „Frank V opera
van een bank", door de Nederlandse
Comedie gespeeld, heeft, alhoewel in
sommige kritieken zeer hoog geprezen,
niet de eenparige bijval gekregen, die
zijn „Bezoek van een oude dame door
Theater opgevoerd, genoot.
De eenacter „Vooravond in de na-
herfst" van deze Zwitserse auteur is
onmiskenbaar een satire. Zjj hekelt dat
opvallende deel van de moderne litera
tuur en door haar vorm ook van de
moderne toneel-literatuur dat de la
ge roerselen van de menselijke aard
exploiteert. De overdrijving is opvallend
genoeg. Hoofdfiguur is een succesvol
le romanschrijver men kan enige
zelfspot ontdekken, aangezien ook de
ze een Zwitser is die zijn literaire
successen uitsluitend hieraan dankt,
dat hij alle literaire preoccupaties over
boord gegooid heeft en slechts de naak
te weergave beoogt van zijn vrijwel
steeds sexueel getinte misdaden. Rür-
renmatt is decent genoeg om de clou
van het spel, dat men te zien krijgt,
vrij te houden van de verschijnselen,
die hjj hekelt. Toch is deze eenacter
pas goed verteerbaar voor diegenen, die
het bespotte deel van de literatuur
kennen. Zij zullen Dürrenmatt gemak
kelijk bijvallen. Maar wie onbevan-
gener is groot gekomen en vreems is
gebleven aan dit soort literaire onthul
lingen loopt wel kans door wat hij te
horen krijgt geschokt te worden. Over
de verdiensten van het spel, dat in een
bewerking van wederom Johan v. Hoog
straten ook door Kees van Iersel gere
gisseerd wordt, kan men pas goed na
de vertoning oordelen, aangezien een to
neelstuk pas in de opvoering zijn defi
nitieve vorm krijgt. Wel staat vast, dat
het voor de onschuldigen van hart niet
het effect kan hebben, dat de schrij
ver bedoelt, zodat zij het beter niet
kunnen zien. De beide eenacters van
deze avond zijn trouwens toch het best
besteed aan hen, die verdergaande bij
langstelling hebben dan alleen maar
een prettige tijdspassering.
t.v. in haar huidige vorm het onderwijs
rendement in boven bedoelde zin tot nu
toe niets verhoogd heeft. Sommige se
rieuze onderzoekers komen op grond
daarvan dan ook tot de nuchtere con
statering dat deze vorm van school-t.v.
voor een zeer groot deel eigenlijk een
kwestie van economie is: komen de
(hoge) kosten er uit, die investering en
exploitatie vergen? De vraag schijnt
soms twijfel op te roepen.
Wij zeiden met opzet: de school-t.v.
In haar huidige vorm. Er is n.l., zij het
nog slechts in allereerste begin, een
nieuwe ontwikkeling op gang aan het
komen. Maar daarover in een volgend
artikel.
Ons volgende punt was: de kwaliteit
der uitzendingen.
Wij hebben hierbij weer meer in het
bijzonder Amerika voor ogen, omdat
uit de aard van de aldaar gevolgde op
zet er een probleem van de kwaliteit
is ontstaan, wat een vingerwijzing kan
betekenen voor een land, dat nog met
zijn school-t.v. moet beginnen. Misschien
kunnen wij hior het beste beginnen met
weer een opmerking van Miss fxive,
die voor de Britse school-t.v. consta
teerde, dat hoe beter het programma
is, des te minder de uitzendingen in
aantal zijn. Misschien achteraf een voor
de hand liggende constatering, maar
des te leerzamer in het licht van de
Amerikaanse situatie. Vanuit de achter
gronden aldaar (zie ons voorgaande ar
tikel) is men er toe gekomen, school-
uitzendingen in groten getale te produ
ceren.
Om een enkel voorbeeld fa noemen:
de Midwest airborne t Revision (uitzen
dingen vanuit een vliegtuig boven, een
gebied met een middellijn van plm.
1.000 km, gestart september i.fcr) brengt
vier a vijf dagen ver week gedurende
een uur of ','f per dag niet minder
dan zeventien lesprogramma's (cursus
sen) in de lucht. Men hoeft niet ver
wonderd te zijn dat bij een dergelijke
produktie het „bedrijf" tot een routine
wordt, die nadelig werkt op de kwali
teit der uitzendingen, zowel naar de
vorm als naar de inhoud. Dit gevolg is
dan ook niet uitgebleven.
Reeds een kleine twee jaar geleden
heeft een commissie van Europese des
kundigen na een grondige studiereis in
Amerika in een niet gepubliceerd rap
port hier nog al harde dingen over ge
zegd. Wij hebben er ook zelf tijdens ons
verblijf aan Purdue University voor
beelden van gezien. De omvang der
produktie betekent voor de Amerikaan
se (en naar wij wel mogen stellen: voor
elke) school-i.v. een reële bedreiging
van de kwaliteit. Als men zich reali
seert welke hoge eisen een goede
schooluitzending technisch en naar de
programmering stwlt, ligt hier in ook
niets verwonderlijks. Dan moet het bij
een kwantitatief hoog opgevoerde pro
duktie bijzonder moeilijk worden de
kwaliteit gelijke tred te doen houden.
Maar van de andere kant; is niet juist
de kwaliteit een der voornaamste fac
toren, waardoor een school-t.v. zich bjj
het onderwijs moet legitimeren, niet al
leen vanwege de hoge kosten die er
mee gemoeid zijn, maar ook en vooral
omdat wij aan onze leerlingen het beste
verschuldigd zijn?
Het bovenstaande werd niet ge
schreven om de Amerikaanse school-
t.v. af te breken maar om bepaalde
verwachtingen die bij ons in sommi
ge kringen leven tot de juiste propor
ties terug te brengen, om sommige
overdreven voorstellingen wat af te
zwakken en om de bouwers van de
toekomstige Nederlandse school-t.v.
op klippen te wijzen, die ze zullen
moeten omzeilen. De Amerikanen
hebben in hun omstandigheden ener
giek naar een middel gegrepen waar
in mogelijkheden lagen voor de oplos
sing van hun onderwijsproblemen; zo
als op het congres bleek zijn zij zich
door de ervaring ook wel degelijk be
wust geworden van de zwakke zijden
van hun aanpak en ontbreekt het hun
ook niet aan intelligente zoekers naar
de oplossing van de gerezen moeilijk
heden.
E. PELOSI S.J.
(Advertentie)
COSMETKA OP MEDISCHE BASS
DONDERDAG 'lllillllllilllllllllllllllllltllliuilllllllllllllllllllllllllltllllli
HILVERSUM I, 402 m. AVRO: 7.00
Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gr m. VPRO: 7.50
Dagopening. AVRO: 8.00 Nws. 8.15 Gram.
9.00 Gym. v. d. vrouw. 9.10 De Groen
teman. 9.15 Gram. 9.35 Waterst. 9.40 Mor
genwijding. 10.00 Gram. 10.50 V. d. kleu
ters. 11.00 Kookpraatje. 11.15 Gram. 12.00
Dansork. 12.30 Land- en tuinb. meded.
12.33 Lezing. 12.43 Hammondorgelspel.
13.00 Nws. 13.15 Meded. en gram. 13.25
Beursber. 13.30 Lichte muz. 14.00 Alt
mezzo en plano. 14.20 Carillonspel. 14.30
V. d. vrouw. 15.05 Muz. biografie. 16.00
Gevar. progr. 17.00 Gram. 17.30 V. d.
jeugd. 18.00 Nws. 18.15 Act. 18.20 Gram.
18.30 Sportpraatje. 18.35 Gespr. brief.
18.40 Lichte muz. 19.00 V. d. kind. 19.05
Lichte muz. 19.30 V. d. jeugd. 20.00 Nws.
20.05 Kamerork. 21.05 Vraaggesprek. 21.20
Pianorecital. 21.55 Gram. 22.30 Nieuws
en meded. 22.40 Act. 23.00 Sportact. 23.10
Nwe gram. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM n, 298 m. KRO: 7.00
Nws. 7.15 Gram. 7.30 V. d. jeugd. 7.45
Morgengebed. 8.00 Nws. 8.18 Gram. 8.50
V. d. huisvr. 9.40 Schoolradio. NCRV:
10.00 Gram. 10.15 Morgendienst. 10.45
Gram. KRO: 11.00 V. d. zieken. 11.43 Ge
wijde muziek. 12.00 Middagklok. 12.04
Gram. 12.25 V. d. boeren. 12.35 Land en
tuinb. meded. 12.38 Gram. 12.50 Act.
13.00 Nws. 13.15 Lichte muz. 13.40 Ge
varieerd progr. NCRV: 14.00 Metropole
ork. 14.40 Kamerork. en solist. 15.30
Gram. 16.00 Bijbeloverdenking. 16.20 Pia
no a quatre mains. 16.55 Gram. 17.00
V. d. jeugd. 17.35 Gram. 17.40 Beursber.
17.45 Lichte muz. 18.15 Sportrubriek. 18.30
Jiddisje volksliederen. 18.50 Lezing. 19.00
Nws. en weerber. 19.10 Praatje. 19.15
Gram. 19.30 Radiokrant. 19.50 Pol. lezing.
20.00 Gevar. progr. 22.30 Nws. 22.40Avond-
overdenking. 22.55 Gram. 23.00 De Derde
Assemblee v. d. Wereldraad v. Kerken
te New Delhi, rep. 23.10 Lichte muziek.
23.35 Lezing. 23.55-24.00 Nieuws.
ENGELAND, BBC Home Service, 330
n.: 13.00 Ork. conc. 17.05 Amus. muz.
20.00 Gram. 20.30 Ork. conc. 22.00 Gram
23.45 Pari. overz. 0.06-0.36 Gram.
ENGELAND, BBC Light Progr., 1500
en 247 m.12.31 Lichte muz. 13.00 Gram
13.31 Gevar. progr. v. d. arb. 14.00 Lich
te muz. 16.00 Lichte muz. 16.31 Muz. b.h
werk. 17.34 Gram. 18.31 Lichte muz. en
ber. 21.00 Samenzang. 21.31 Gevar. progr.
L Lichte muz. 23.40 Jazzmuziek.
0.31 Gevar. progr. 0.55-1.00 Nieuws.
NDR-WDR, 309 m.12.00 Lichte muz.
13.15 Lichte muz. 16.00 Filmmuz. 16.45
Lichte muz. 17.35 Gevar. muz. 19.35 Ork.
conc. 21.00 Jazzmuz. 23.30 Kamermuziek.
0.10 Dans- en amus. muz. 1.00 Weerber.
en gevar. muziek.
FRANKRIJK 3, 280 en 235 m.12.10
Ork. conc. 14.05 Kamer.nuz. 16.45 Kamer-
Golflengten: 31, 41, 48 m-band; 196 m.
Uur van uitzending: 22.15 uur.
Woensdag 22 november; Twee grote
optimisten: Simon Petrus en Joan
nes XXIII.
Vrijdag 24 november: Rond de 80ste
Paus-verjaa (III.)
Dagelijks 21.00 uur: Gezinsrozen-
kransgebed in het Latijn o.a. op
196 m.
(N.B.: Programma-wijziging voorbe
houden vanwege aktualiteiten).
'IIUIIIIIIIIllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIUilllllllllllllllllllll
muziek. 17.15 Orgelrecital. 20.00 Ork. conc.
22.25 Volksliederen. 23.10 Gram.
BRUSSEL, 324 m.: 12.02 Weense muz.
12.35 Amus. ork. 13.15 Klass muz. 16.21
Vlaamse muz. 18.15 Lichte muz 18.20
V. d. sold. 19.40 Gram. 20.30 Ork. conc.
21.05 Gram. 21.20 Lichte muz. 22.15
Gram.
484 m.12.03 Lichte muz. 12.28 Gevar.
progr. 13.15 Gram. 14.13 Gram. 15.03 Lich
te muz. 16.08 Kamermuz. 17.30 Liederen.
17.50 Gram. 20.00 Discoparade. 22.20 Jazz.
NTS: 20.00 Journ. VARA- 20.20 Act.
20.35 TV-documentaire. 21.00 Ik droomde
(misschien), eenacter. 21.35 Vooravond
in de naherfst, eenacter.
DUITSE TELEVISIEPROGR.
17.00-18.05 V. d. kind. (Regionaal pro
gramma: NDR, 18.20 Progr. overz. 18.25
Dié Nordschau. WDR: 18.40 Hier und Heu-
te. 19.15 De avonturen v. Hiram Holiday.
NDR: 19.25 De gouden brug). 20.00 Jour
naal. 20.20 Filmrep. 20.50 Toneelstuk.
23.00 Laatste nws.
VLAAMS-BELG. TELEVISIEPROGR.
19.00 V. d. jeugd. 19.30 Talles. 20.00
Nws. 20.25 Het manneke. 20.30 Pol. debat.
21.00 Fiimprogr. 22.30 Mannenkoor. 22.55
Nieuws.
FRANS-BELG. TELEVISIEPROGR.
18 30 V d jeugd. 19.00 V. d. vrouw.
19 30 Debat 20.00 Nws. 20.30 TV-spel.
21.30 Documentair progr. 22.30 Nieuws.
FAiN&p|fe^UKTEN
VLAARDINGEN
