Kreyermaat schiet
weer met scherp
Mist in Malmö spelbreker
voor Glasgow Rangers
sunbird 22ct
afcGEORGE
Taak voor NEDERLAND bij
ontwikkeling TY-didactiek
3
Betere methodiek school-tv
had opmerkelijke resultaten
I mm
,vV
Villi
-
Engels elftal niet
op dreef
Geen Italiaanse
interesse voor
Van der Linden
RE VA HOUDT
HOOFD KOEL
TEGEN DES
Wedstrijd tegen Votwarts gestaakt
'A
Zestig jaar
terug
Talent, geld en
mankracht
I
DENIS LAW IN DE
SCHOTSE PLOEG
EUROPESE VOETBALBEKER
A
INTERNATIONAAL CONGRES IN AMERIKA (SLOT)
A
IRadio-Vaficaoa
DONDERDAG 23 NOVEMBER 1961
y&n
.t>e
Vier treffers
Record van Jiskoot
op 25-meterbaan
11 tegen de Ieren
Kaiserslautern door
DOS de les gelezen
Door Torino vrijgegeven
Teleurstellend volleybal
Voetbalamateurs in
onderling duel
Doelman van ZAC op dreef
Tottenham tegen Dukla
Tsjechische zege
groter en beter dan alle andere bolknaks van deze prijs! 'n Gloednieuwe ontdekking van:
V «êf l mtefri Z. f-11 MI
■HP lr%
mii
Vanavond
Probeer eens
Wij kijken naar
(Van onze verslaggever)
heeSTTERDAM' 23 nov* Feijenoord
steil ï'cb gisteravond na een teleur-
d«SP. en sfeerloze wedstrijd tegen
k. isjeehische club Spartak Hradek
Van gePlaatst voor de halve finales
h de intertoto-competitie door
hln„ zege met 3—1. De beide
L'oJï?*'1! 'lei>ben slechts zelden voetbal
»ch d' WH a ra an de bijna 33.000 toe-
ter?Uwers, die ondanks de vroege win-
Hlp„ou<?e 11!»ar het stadion waren gefco-
},e ,zieh konden verwarmen. Wél heb-
{he fervente supporters kunnen zien
s— Heinier Kreyermaat de smaak van
het ln,er Kreyermaat de smaak van
doelpunten maken te pakken heeft.
im'Ï w?s bet die in de tweede helft
het r.esbssende schot loste. Even buiten
t strafschopgebied kreeg hij de bal
wbdbken, die door een Tsjechisch
=n uit de gevaarlijke zone was weg-
sewerkt, toen een gladde combinatie
(j.hnjn-Klaassens-Bergholz tot voor de
bra uan Jindra tot staan werd ge-
kro Feijenoords befaamde schutter
linv? alle tijd. Hij omspeelde eerst de
Ve*sbalf Komanek, waarna hij een da-
Vft*» AümaneK, WadiXia 1UJ ccn ua.-
Var,eiid schot losliet, dat tot verrassing
1^ de gehele Tsjechiscl
touwen verdween.
SrïT meest gevaarlijke speler van
de 5ak was gisteravond ongetwijfeld
iBat ngere Tauchen, een voetballer
j! oen werkelijk grote technische be-
fj,aldheid, die met zijn snelle rennen,
g®. flitsend uitgevoerde switches met
Ska en Zikan en zijn ongebluste ijver
cluk ns de achterhoede van de Stadion-
si!9 voor problemen stelde. Soms
v;6lgde er paniek onder de secondanten
spil Kraay. Dit resulteerde dan in
aai le harde tackels, waarmee speci-
jj Kerkum zich „onderscheidde"
Vn»ar °°k Feijenoords aanval bleek ge-
t)!arUjk. Soms liepen, hoewel de Tsje-
j met een dubbele stopper opereer-
bfp1-' Verschoof
- invaller voor de ge
l/Smeerde Bouwmeester Bergholz,
gjb der Gijp en Moulijn met het
^Iste gemak door die verdediging,
tej t ontbrak de Rotterdammers eeh
Se» &iln fantasie om enkele reële kan-
Va: 'n doelpunten om te zetten. Een
V d® weinige wapenfeiten van he
in,in die eerste helft was de door-
Uj/h'k van Sonka en Tauchen. Dat hier
in Keen treffer viel te noteren, dank
zij de Rotterdammers aan Kraay en
So I die in goede samenwerking
•ck tegen de vlakte werkten. De
Laejdsrechter wuifde de vertwijfelde
,Jn6gebaren van de Tsjechen weg,
j. ,rmee hij zich een fluitconcert van
35.000 op de hals haalde.
a Ka de hervatting Viel er slechts ai
cji toe een glans over het spel van de
«Miondub. Het waren de Tsjechen,
»;e de score openden. Via een through-
55 van Sonka kon Tauchen met de
t>ORDRECHT, 23 nov. De Dordtse
Wderwijzer Jan Jiskoot heeft woens
dagavond in het Sportfondsenbad van
bjn woonplaats een geslaagde aanval
Memomen op het Nederlands record
PO meter vlinderslag (25 meterbaan).
drie tijd waarnemers drukten respec-
J®velijkals tijden af 2 min 25,1, 2
Zgi1 25.2 en nogmaals 2 min 25,2 sec,
o» 2*, nieuwe record werd gesteld
12 second n Jisk00t bleef daarmee
J. 2 S,PCCfi A <J laKUUL meel uuui CAJV.V
dat GPrr.itenr,beneden het oude record,
tijdens h Korte weg (DZV) vestigde
den in Rorne pische zwemwedstnj"
"'•kei.
.,.*<0
VIC HUNTER
nt9 werk tegen Engelsen.
23 nov. Tegen de ver-
Wnpin is bet Noordierse voetbal-
te ï?daSmiddag in Londen erin
b,Xvih Engeland een gelijk spel af
Lq *1. Rjj Beide ploegen scoorden één
tl de rust leidde Engeland met
de'is t^p.®:else team stelde over alle
®Hpatstp waardoor de Ieren, die in
bielsen „,Waalf ontmoetingen met de
tig eenslechts eenmaal tot winst kwa-
start^aste r'dabeslist" konden bereiken.
2'j r,'Qri h„ ,e?OGkers van het Wembley-
laart0 toefplen goed gezien. Slechts
Jhs voor "jn°uwers woonden deze inter-
^ai„C0|intr;!? ïj°mpetitie van de z.g. .ho
le r„ s en v>®s Engeland. Schotland,
E>p°»>'d vr, d Ierland bij. Een laag
je h Ierer, ?r interlands in Wembley.
dan ^'Pun» eheersten de strijd. Het eni-
bUht °°k hu Van de Engelsen ontstond
ton i zorerfl ear* uitval. Voor dat doel-
ra' Neï luiksbuiten Bobby Charl-
^er„d vap v, tnmuut. Na een solo van de
Na d°elmn«^trafschopgëbied gaf hij de
hitE..de i. 9 Hunter geen kans.
aUtp„ ef. 7v„ubehielden de gasten het
hen T voor Kli duurde het tot vijf mi-
»ef>rp bhtiv lw neinde' voordat linksbin-
^hh1' Epn oy de gelijkmaker kon
E>p .Nicadaiv. voorzet van middenvoor
hert keste J?s, schoot hij beheerst in.
Wjjfgi .heler van het veld was zon-
50n van 'rvl.nthaLf Danny Blanchflo-
6rlan(j Kü speelde zijn
kar^h tff? 0v- Ook de achtste par-
«èh 6joenLh« eeJkamP om het wereld-
Vpi rsjor,n], P dammen tussen de Rus-
1p tnsdai;avt»jen Koeperman eindigde
W »eVendp i j na 70 zetten in remise,
<k5.b 8-7 i'n,deze tweekamp. De stand
r' Koepe5mtam00rdeel Van d® Uit"
bal aan zijn schoen Pieters Graafland,
die ook deze wedstrijd enkele foutjes
maakte, passeren. Acht minuten later
was de stand weer gelijk. Bennaars, de
bal met zijn arm spelend glipte
langs zijn bewaker en hij lanceerde
Van der Gijp. Deze offreerde op zijn
beurt Bennaars opnieuw de bal, die
hieron niet aarzelde. Toen Kreyermaat
zijn knal met het verrassende effect
had afgevuurd, leek de strijd gestre
den, Nietemin moesten Kraaij, Kerkum
en Veldhoen diverse keren hard ingrij
pen om Spartak van het gelijke spel
ai' te houden. Het werd echter kort
vóór het einde zelfs nog 3-1, toen Berg
holz op een dieptepaas van Kreyermaat
naar de vrije ruimte sprintte. Hij werd
op unfaire wijze door spil Hledik net
binnen de lijnen van het beruchte ge
bied van de bal gedrukt, waarna Kre
yermaat de toegekende strafschop hard
achter Jindra in het net liet ploffen.
VAN DER LINDEN
niet „ontdekt".
(Van onze sportcorrespondent)
UTRECHT, 23 nov. - Woensdagavond
zou het Utrechtse stadion hoog bezoek
krijgen van een Italiaanse voetbalindus-
trieel. De zwarte ogen zouden vooral
het betere hoofd- en beenwerk van Ton-
ny van der Linden bespieden. Maar het
handjevol toeschouwers bij de wedstrijd
DOS—-Kaiserslautern heeft tevergeefs
gezocht naar scouts. Inderdaad was er
een signore die zwarte ogen had, waar
boven een scheef hoedje. Hij sprak met
de Duitse Oberliga-mensen een rad, zan
gerig Duits. Voor de insiders was het
EIek Schwartz.
Fritz Walter, eens de intellectueel van
het Duitse kampioenselftal, strooide zijn
nadrukkelijk Duits kwistig rond. Hij deel
de in de pauze handtekeningen uit, een
„stunt", die ontsproten was aan het
brein van DOS' voorzitter, de hr. Berend-
se. Voor het overige herinnerde niets
aan de oude Duitse glorie. Spil Liebrich,
weliswaar amechtig, gaf nog wel klasse
weg. Maar het roemruchte Kaiserslau
tern ging met 6-1 ten onder tegen de
kanonniers van DOS, van wie Visser
zich onderscheidde door drie voortreffe
lijke doelpunten. Tonny van der Linden
grossierde weer in technische snufjes en
maakte een wonderschoon doelpunt,
waarvoor oom Elek zijn hoed afnam.
Toen het 6-0 was deed Kaiserslautern
een beroep op Richter, die geweldig
richtte: 6-1.
(Advertentie)
DENIS LAW
TURIJN, 23 nov. De voetbalclub
Torino heeft Denis Law toestemming
gegeven om voor Schotland uit te ko
men in de beslissingswedstrijd van het
voorronde-toernooi om het wereldkam
pioenschap voetbal tegen Tsjecho-Slo-
wakije. Deze wedstrijd wordt op 2a
november in Brussel gespeeld.
(Van onze volleybalmedewerker)
AMSTERDAM, 23 nov. De volley
bal-landskampioen DES is gisteravond
voor het eveneens nog ongeslagen
REVA niet die moeilijke hindernis ge
weest waarop de Amsterdammers had
den gerekend. Slechts in de derde set
bereikten de Hagenaars de 15 punten-
grens eerder dan REVA.
Vooral in de eerste twee sets was
REVA, dat Hans van Wijnen in deze
sets met een geblesseerde knie aan de
kant liet, superieur. De set-ups waren
veel geraffineerder van opzet, de af
werking meestal veel doelmatiger. Op
vallend was de smashkracht van Goed
hals en Jansen. De cijfers, waarmee
de Amsterdammers hun overwicht in
deze sets gestalte gaven, waren 15-11,
15-3.
In de derde set herstelde DES zich
uitstekend. Plotseling waren Zimmer
man, Tinkhof, Oosterbaan etc. weer in
staat om een team te formeren waarin
een landskampioen kon worden herkend.
Met 10-15 bleven de Hagenaars in het
voordeel. Daar kon een zwaar gezwach
telde Hans van Wijnen, die door coach-
aanvoerder Maas op het laatste moment
binnen de lijnen werd geroepen, ook
niets aan veranderen. In de vierde set
was REVA opnieuw het team, dat veel
mee. raffinement in zijn spel wist te
leggen, minder slordig aanviel en veei
agressiever in de verdediging was dan
de landskampioen. Met 15-11 kwam het
einde van de vierde set in dit nogai
teleurstellende duel.
In de dameshoofdklasse versloeg Ar
mada met 3-1 (15-6, 15-7, 13-15 en 15-3)
Veenendaal.
's-HERTOGENBOSCH, 23 nov. De
Nederlandse voetbalamateurs hebben
woensdagavond hun voorbereiding voor
de komende interlands voortgezet met
een oefenwedstrijd in het sportpark De
Vliert in Den Bosch. Het amateur a-
team bleek veel te sterk voor de b-
ploeg, die met 5-0 verloor.
Dat de nederlaag niet smadelijker
werd, was voornamelijk te danken aan
het voortreffelijke werk van de ZAC-er
Van Zanten, die het doel van het b-
elftal rustig maar zeer bekwaam ver
dedigde. Bij de rust leidde „a" reeds
met 2-0.
Voor de doelpunten zorgden rechts
buiten Petterson (Spartaan) met mid-
voor Snoeck (Xerxes) vóór de rust en
linksbinnen Kriesch (Xerxes, 2x) en
Stoeltjes (Wilhelmina), vervanger van
rechtsbinnen Hommerson, na de her
vatting.
MALMÖ, 23 nov. - De beslissingswed
strijd tussen de Glasgow Rangers en
Vorwarts uit Oost-Berljjn, in de tweede
ronde van het toernooi om de Europese
voetbalbeker, is woensdagavond in Mal
mö gestaakt wegens de mist. De Ran
gers namen vóór de rust met 1-0 de
leiding. Bij deze stand ging men de
rust in, waarna men 25 minuten wacht
te, in de hoop, dat de weersomstandig
heden zouden verbeteren. Dit gebeurde
niet en de Zweedse scheidsrechter Ber-
til Loev besloot toen de wedstrijd te sta
ken.
Het thans waardeloos geworden doel
punt der Rangers werd in de 37e minuut
gemaakt door de rechtsbuiten Hender
son.
Men besloot de beslissingswedstrijd
vanmorgen om 10 uur opnieuw te laten
beginnen. Als er dan nog mist zou zijn,
zouden de ploegen zo nodig de gehele
dag in het stadion op beter weer blijven
wachten.
Het was voor het eerst m de voetbal
geschiedenis van Zweden, dat een wed
strijd moest worden gestaakt wegens de
mist. De leider van de Schotse ploeg
stelde voor de ruststand te laten gelden
als definitief resultaat, maar de Duit
sers wilden daarvan niet weten. Z;j kre
gen steun van de voorzitter van de
UEFA, de Deen Ebbe Schwartz.
De Tsjechische club Dukla heeft
woensdag de kwart-finales van het toer
nooi, waarin Feijenoord de vorige week
werd uitgeschakeld, wèl bereikt. De
club uit Praag won op eigen veld met
2-0 van Servette uit Genève. De Zwit
sers hadden hun thuiswedstrijd met 2-1
gewonnen, zodat het eindresultaat 3-2
in het voordeel der Tsjechen is. Dukla,
een legerploeg, is de eerste Tsjechische
club, die in de geschiedenis van het be
kertoernooi de kwart-finales heeft be
reikt. De volgende tegenstander van Du
kla is Tottenham Hotspur, dat in de
tweede ronde Feyenoord de baas bleef.
De wedstrijd in Praag werd gespeeld
op een glad terrein. Het vroor vier
graden en er waren slechts 15.000 toe-
schouwers. De Zwitsers moesten het
zonder hun drie Hongaarse sterren,
Nemeth, Makay en Pazmandy stel
len, die niet de moed hadden zich
achter hét ijzeren gordijn te begeven.
De doelpunten werden beide gemaakt
door rechtsbinnen Kucera.
Dynamo Zilin, de houder van de Tsje
chische beker, heeft woensdagmiddag in
Athene de eerste wedstrijd tegen Olym-
piakos voor de achtste finales van het
toernooi om de Europa Cup voor beker
winnaars, waaraan ooa Ajax nog deel
neemt, met 3-2 gewonnen. De ruststand
was 2-1 in het voordeel van de Tsjechen.
De tweede wedstrijd tussen beide teams
wordt woensdag 29 november in Zilm
gespeeld.
In Wenen plaatste Fiorentina uit Flo
rence zich in de kwart-finales van het
toernooi door in de tweede (vedstrijd
Rapid met 6-2 te verslaan. Bij de rust
leidden de Italianen met 2-0. Ruim 17.000
toeschouwers woonden de wedstrijd bij,
die bij een temperatuur rond het vries
punt werd gespeeld.
Fiorentina won de eerste wedstrijd
jhet 3-1. i
Ontdekking
van formaat!
ontdek
nieuwe
wereld
Andere ontdekkingen; Csmpara 40 ct. Bandera 36 ct, (in écht cederhout!)
(Advertentie)
BUSSUM, 22 nov. De NCRV kwam
gisteravond, zo maar midden in de week
met een aangename verrassing in de
vorm van een semi-documentair amu
sementsprogrammaatje getiteld ,,Ne-
fentienhonderd". Albert Mol en Fred
enavente hadden het samengesteld en
geregisseerd en o.m. Alex de Haas had
geadviseerd. Vooral dat laatste was
heel goed merkbaar. Men zag n.l. een
aan zyn „Salons des Variétés" herinne
rend geval, dat ons op vertederende
wijze confronteerde met een „de goede
oude tijd" van 1900, die overigens noch
heel erg oud, noch over de gehele linie
goed genoemd mag worden. Het zou
overdreven zijn te beweren, dat het pro
gramma in alle onderdelen getuigde
van een evenwichtige samenstelling,
maar onderhoudend was het wel en
men beleefde er dus enige plezierige
ogenblikken aan. Vooral door toedoen
van Conny Stuart, die ons verraste met
een bijzonder joyeuze chanteuse.
In „Vergelijkenderwijs" zag men, via
een life-uitzending, een vergelijking
trekken tussen het leven van een
,,bouwvakkers"-gezin in respectievelijk
Duitsland, België en Nederland. De uit
zending berustte op een goed idee,
maar de uitwerking ervan verliep dus
danig langs de banen van de opper
vlakkigheid, dat er niet zo heel veel
van terecht kwam. De ingeschakelde
statisticus kon er ook niet veel aan
doen, en verloor zich tenslotte in enige
voorzichtige, weinig zeggende conclu
sies.
De tweede aflevering van ,,V for
victory" stak aanzienlijk beter in het
pak dan de eerste, ook al zag men
nu weer vele reeds bekende beelden.
Maar de NTS heeft, menen wij met de
aanschaf van de gehele serie toch een
goede greep gedaan.
H. Hn.
Gisteravond presenteerde de N.C.R.V.
voor de televisie het amusementspro
gramma „Negentienhonderd" onder regie
van Albert M en Fred Benavente. Do
nald Jones en Adèle Bloemendaal (op de
voorgrond) in een der momenten uit het
programma.
CONTACT
NEW YORK ln het vorige artikel
hebben wij in verband met de exami-
neerbare resultaten van t.v.-onderwijs
in Amerika de nadruk gelegd op „de
huidige vorm" van de sehool-t.v. al
daar. Niet zonder opzet. Hoe immers
is de gang van zaken geweest?
Over het algemeen kan men die, van
de kant van de leerkrachten gezien,
hierdoor karakteriseren, dal deze, wat
zij anders in de klas deden, nu in de
studio gingen doen. Natuurlijk heeft men
daarbij naar vermogen de beste leer
krachten voor die taak uitgekozen. Na
tuurlijk ook hebben deze in de studio
zich zo goed mogeljjk aangepast aan
do omstandigheden waarin daar ge
werkt moet worden en aan de techni
sche eisen die de aard van het medium
stelt. Dit alles echter neemt niet weg,
dat zij in de studio in wezen hetzelfde
deden als zjj in de klas gedaan zouden
hebben.
Zjj maakten gebruik van dezelfde
didaktische procedeés, die zij ook in
hun klas plachten toe te passen. Uiter
aard mag men daarbij rnet acciden
tele verbeteringen rekenen b.v. ten
gevolge van de zorgvuldige aandacht
die het optreden voor de camera
vereist. In de grond van de zaak ech
ter is aan de wijze van lesgeven daar
mee niets wezenlijks veranderd. Het
ligt voor de hand achteraf enig ver
band te zoeken tussen deze situatie
en het ,,no significant difference",
waarover wjj spraken met betrekking
tot de uitkomst der onderzoekingen,
die de resultaten tussen tv- en „ge
woon' onderwijs nagingen.
Men kan het ook zo uitdrukken: in
hoe belangrijke mate het gebruik van
t.v. het traditionele beeld van het ,,on-
derwijsbedrijf" ook in vele gevallen 'be
ïnvloed en veranderd moge hebben,
één ding heeft het tot nu toe nog niet
iiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiimiiiimiiiiiiiHHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiimiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiHHMiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiii
HILVERSUM, 23 nov. De VARA-
televisie zendt vanavond twee éénachters
uit die beide door Kees van Iersel wor
den geregisseerd. In de eerste, geti
teld Ik droomde... misschien" van Lui-
gi Pirandello, spelen Ton van Duinho
ven Andrea Domburg en Cor van
Rijn de rollen: in de tweede, een satire
op de vergroving in de moderne litera
tuur van Friedrich Dürienmatt, geti
teld „Vooravond in de naherfst", wor
den de voornaamste rollen vertolkt door
Leo de Hartog, Jan Retèl en Cor van
Rijn Beide stukken moeten ongeschikt
worden geacht voor jeugdige kijkers.
Tevoren kan men kijken naar de actua
liteitenrubriek „Achter het nieuws' en
naar een gefilmde tv-documentaire over
het werk en de resultaten van de ge
zondheidszorg in Nederland.
In de radiorubriek „Donderdagavond
mozaïek" van de NCRV treden van
avond omstreeks negen uur op het vo
cale kwartet The Fouryo s en het Sax-
Kwintet onder leiding van Cees Ver
schoor. Om elf uur brengt Herman Fel-
derhof in een programma van de ge
zamenlijke omroeporganisaties verslag
uit over de vergaderingen, die vandaag
op de derde assemblee van de Wereld
raad van Kerken te New Delhi zijn ge
houden.
(Advertentie)
andere zenuw-middelen, zelfs de
duurste welke er zijn, dan komt U toch
terug op Mijnhardt's Zenuwtabletten,
omdat deze Uw zenuwen vlug kal
meren, U rustiger stemmen en de
zenuwen meester doen blijven.
Onder leiding van Maurits van den
Berg verzorgt vanavond om vijf over
acht het Radio-Kamerorkest voor de
AVRO-microfoon een concert, waaraan
solistische medewerking wordt verleend
door de sopraan Uta Graf. die drie aria's
uit „Giuio Cesare in Egitto" van Georg
Friedrich Handel en de concertatia „In-
felice" van Felix Mendelssohn-Barthol-
dy zingt. Het programma vermeldt
voorts de sinfonia „Didone" van Nicola
Piccini, Drie legenden voor orkest, opus
59 nrs. 6, 7 en 9, van Antonin Dvorak
en „Sarabande et danse" van Claude
Debussy.
Om tien vóór half tien speelt de pia
nist Pierre Palla het Preludium en Fu
ga no. 1 in e kl. t. ojius 35 van Men
delssohn en de Sonate in As gr. t. opus
2 no. 39, van Von Weber.
gedaan: het heeft nog niet geleid tot
een eigen originele en specifieke aan
pak van het eigenlijke onderrichtspro-
ces, het heeft om het zo uit te drukken,
nog' geen eigen karakteristieke „t.v.-
didaktiek" tot ontwikkeling gebracht.
Dit echter zou, strikt onderwijskundig
gezien, het meest interessant zijn ge
weest.
Dit ziet men ook in Amerika in en
sinds enige tijd zijn er, op kleine schaal,
juist op dit punt onderzoekingen op
gang gebracht. Er heeft een bescheiden
aantal uitzendingen plaats gevonden
en men werkt momenteel in deze rich
ting verder waarbij men juist in de
presentatie van de leerstof naar geheel
eigen wegen heeft gezocht. Het zou te
ver voeren, hier in details daarop in
te gaan. Het komt in het kort hierop
neer, dat men de inhoud van deze uit
zendingen uitwerkte volgens de metho
diek die ook by de programmering der
z.g. teachingmaehines gevolgd wordt.
Het opmerkelijke is, dat bij het on
derzoek naar de resultaten het ,,no sig
nificant difference" veranderde in „sig
nificant"
Maar deze onderzoekingen zijn nog
te gering in aantal en te klein van om
vang geweest om deze uitkomsten te mo
gen generaliseren.
We zijn hiermee aan een laatste punt
gekomen dat tevens een richtlijn zou
kunnen inhouden voor de toekomstige
Nederlandse schooltelevisie. Wanneer
wij, zelfs na de omvangrijke produktie
tot nu toe van school-t.v.-programma s
en de vele onderzoekingen daar rond-
omheen, de vraag stellen: „Wat we
ten wij inzichtelijk nu eigenlijk van de
eigen specifieke didactische mogelijk
heden van het medium t.v.?" dan moe
ten wij daarop antwoorden: vrijwel
niets. Deze mogelijkheden zijn tot nu
toe nog niet systematisch onderzocht.
De onderzoekingen, die tot nu toe heb
ben plaatsgevonden, hebben voorname
lijk betrekking gehad op de technische
ztiden van het medium (het medium
zelf en de uitwendige omstandigheden
waarin het gebruikt wordt, zoals inrich
ting van het klaslokaal, invloeden op
de scholenbouw enz.) en op de statistische
vergelijking der resultaten met die van
gewoqn onderwijs. Kwantitatieve onder
zoekingen in overvloed. Aan 'ypisch kwa
litatief strikt onderwijskundig onderzoek
is men nog nauwelijks toegekomen. De
eigen didactische psychologische, socio
logische aspecten in verband met het
leerproces zijn wetenschappelijk gezien
nog onontgonnen terrein. Een allereer
ste aanzet heeft plaats gevonden, maar
dat is dan ook alles.
Wat zou dit kunnen betekenen voor
de toekomstige Nederlandse school
televisie? Die zal stellig niet de resul
taten van bedoelde onderzoekingen kun
nen afwachten. Zulk soort onderzoek is
geen kwestie van vandaag of morgen.
Wij zullen dus moeten beginnen op ba
sis van de thans voorhanden ervaring
en kennis. Die komen heel in het kort
hier op neer. Vooreerst moet men die
opzet kiezen die het beste past bjj de
situatie, de behoeften en mogelijkhe
den van het eigen land; in ons eerste
artikel hebben wjj gewezen op de ver
schillende mogelijke gebruikswijzen
van het medium voor onderwijskundig
gebruik. Vervolgens staat uit ervaring
en onderzoek reeds vast, dat ook recht
streeks onderwijs via tv mogelijk is en
dat het rendement daarvan (in de be
tekenis als gebruikt in ons tweede ar
tikel) praktisch hetzelfde is als dat van
gewoon onderwijs.
Wij behoeven geen tijd. geld en
moeite te spenderen om dat nog eens
na te gaan en opnieuw vast te Stel
len. In dit opzicht heeft Nederland
om welke reden dan ook niet behoord
tot de pionerende landen en zal
het ook geen eigen bijdragen meer
kunnen leveren in onze kennis van
het medium. Waarin Nederland, die
eigen bijdragen wel zou kunnen le
veren, waarin het wel pionier zou
kunnen zijn en nieuwe wegen zou kun
nen wijzen, dat is het terrein dat wij
in het eerste deel van dit artikel heb
ben aangeduid: de eigen didaktische
mogelijkheden van het medium, het
tot ontwikkeling brengen van een „t.v.
didactiek", die van de andere voor
delen van school-t.v. ook nog deze
en niet de minst belangrjjke
zou toevoegen, dat het eigenlijke
lren zelf via dit medium verbeterd
wordt. Het is te hopen, dat, wanneer
de Nederlandse school-t.v. tot stand
komt. men er van begin af aan vol
doende talent, mankracht en geld in
zal investeren om tot dit resultaat te
kunnen komen. Anders zouden wij
niet veel anders doen dan reeds door
anderen gebaande paden bewandelen.
E. PELOSI, S.J.
VRIJDAG 'llllllilllllllUltlllllllllllUllltllllllllllllUlllliilllllllllllllli
HILVERSUM I. 402 m. VARA: 7.00
Nvvs. 7.10 Gym. 7.20 Gram. 8.00 Nws.
8.18 Gram. 9.00 Gym v. d. vrouw, 9.10
Gram. 9.35 Waterst. 9.40 Schoolradio.
VPRO: 10.00 Praatje. 10.05 Morgenwij
ding. VARA: 10.20 V. d. vrouw. 11.00 V.
d. kind. 11.15 Gram. 11.40 Orgelspel.
AVRO: 12.00 Lichte muz. 12.20 Regerings-
ultz.Uitz. voor de landbouw. 12.30 Land
en tuinb. meded. 12.33 Sportuitz. 12.50
Draaiorgelmuz. 13.00 Nws. 13.15 Meded.
en gram. 13.25 Beursber. 13.30 Koperork.
14.00 Carillonspel. 14.10 Voordr. 14.30
Kerkorgel. 15.00 Gevar. progr. VARA:
16.00 Gram. 16.30 V. d. zieken. 17.00
Gram. 17.50 Act. 18.00 Nws. 18.15 Vlaam
se notities. 18.20 Lichte muz. 18.50, Praat
je. 19.00 V. d. kind. 19.10 Jazzmuziek.
VPRO: 19.30 Rep. 19.45 Praatje. 1955
VPRO-nws. 20.00 Nws. 20.05 Boekbespr.
20.10 Filmpraatje. 20.20 Lezing. 20.35
Klankb. 22.15 Buitenl. weekoverz. 22.30
Nws. VPRO: 22.40 Derde Assemblée v.
d. wereldraad v. Kerken te New Delhi.
22.50 Avondoverdenking. VARA: 23.00
Soc. nws. in Esperanto. 23.10 Muzik. ge-
spr. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM IX. 298 m. KRO: 7.00
Nws. 7.15 Gram. 7.30 V. d. jeugd. 7.45
Morgengebed. 8.00 Nws. 8.18 Gram. 8.50
V. d. huisvr. 94.0 Schoolradio. 10.05 Gram.
11.00 V. d, zieken. 11.40 Gram. 11.50 Als
de ziele luistert. 12.00 Middagklok 12.04
Gram. 12.30 Land- en tuinb. meded. 12.33
Lichte muz. 12.50 Act. 13.00 Nws. 13.15
Platennws. 13.20 Dansmuz. 13.45 Vrou
wenvraagbaak. 14.00 Pianorecital. 14.25
Gram. 15.00 Schoolradio. 15.30 V. d. zie
ken. 16.30 Gram. 17.00 V. d. jeugd. 17.15
Kinderkoor. 17.40 Beursber. 17.45 Lichte
muz. 18.20 Streekuitz. 18.50 Regeringsuitz.
emigratiepraatje. 19.00 Nws. 19.10 Act.
19.25 Boekbespr. v. d. jeugd. 19.30 Pol.
lezing. 19.40 Verz. progr. v. d. sold. 20.30
V. d. jeugd. 20.50 Gram. 21.30 Gevar.
progr 22.30 Nws. 22.40 Lezing. 22.50 Man
nenkoor. 23.15 Gram. 23.55-24.00 Nieuws.
ENGELAND, BBC Home Service, 330
m.14.10 Hoogtepunten uit de pro-
gr.'s v. d. afgelopen week. 16.00 Amus.
muz. 17.00 Ork. conc. 20.00 Pianorecital.
0.06-0.36 Kamermuz.
ENGELAND, BBC Light Progr., 1500
en 247 m.12.31 Amus. muz. 13.31 Gevar.
progr. 14.31 Gram. 16.00 Lichte muz.
16.31 Muz. bij het werk. 17.34 Gram.
18.31 Lichte muz. en ber. 22.15 Gevar.
progr. 23.40 Dansmuz. 0.31 Lichte muz.
NDR-WDR 309 m.12.00 Gevar muz.
13.15 Ork. conc. 16.00 Israëlische volks
liederen. 17.40 Gram. 19.35 II Trovatore,
opera. 22.15 II Trovatore (verv.). 23.10
Gevar. muz. 0.10 Gevar. muz. 1.00 Weer-
ber. en gevar. muz.
FRANKRIJK 3. 280 en 235 m.: 12.10
/Ork. conc. 14.10 Kamermuz. 15.00 Gewij-
de muz. 20.00 Mireille, opera. 21.20 Verv.
opera.
Golflengten: 31, 41, 48 m-band; 196 m.
Uur van uitzending: 22.15 uur.
Woensdag 22 november: Twee grote
optimisten: Simon Petrus en Joan
nes XXIII.
Vrijdag 24 november: Rond de 80ste
Paus-ver jaardag. (III.)
Dagelijks 21.00 uur: Gezinsrozen
kransgebed in het Latijn o.a. op
196 m.
(N.B.: Programma-wijziging voorbe
houden vanwege aktualiteiten).
'iiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiimmiiiiiii
BRUSSEL, 324 en 484 m.12.02 Gram.
12.35 Gram. 13.15 Vrol. muz. 13.40 Gram.
15.45 Operettemuz. 16.06 Gram. 17.15 Gra-
mofoon. 18.00 Vlaamse liederen. 18.10
Cellorecital. 18.20 V. d. sold. 19:40 Gram.
20.00 Ork. conc. 21.45 Franse liederen.
22.15 Jazzmuz.
484 m.13.15 Gram. 14.03 Koorzang.
14.20 Gram. 15.03 Lichte muz. 16.08 Ope-
ramuz. 18.38 Gram. 20.00 Ork. conc. 21.40
Gram. 22.15 Lichte muz.
NTS: 20.00 Journ. en weeroverz. 20.20
Filmverslag v. d. Derde Assemblee v.
d. Wereldraad v. Kerken te New Delhi.
20.30 Lichte xnuz. KRO: 21.00 Sportpraat-
jé. 21.20 Filmprogr. 21.45 Epiloog. 21.55
Avondcollege Nederlands.
DUITSE TELEV1SIEPROGR.
17.00 V d. jeugd. 18.00-18.05 Progr.
overz. (Regionaal progr.: NDR: 18.20
Progr.-overz. 18.25 Die Nordschau. WDR:
18.40 Hier und Heute. NDR: 19:25 On-
ternehmen Kummerkasten. WDR: 19.15
Intiem theater.). 20.00 Journ. 20.20 Docu
mentair progr. 21.05 Gevar. progr. 22.10
Laatste nws.
VLAAMS BELG. TELEVISIEPROGR.
19.00 Religieus progr. 19.30 V. d. vrouw.
20.00 Nws. 20.25 Het manneke. 20.30 TV-
spel. 21.25 Filmnws. 22.10 Filmprogr.
22.40 Nws.
FRANS BELG. TELEVISIPEKOGR.
18 30 V. d jeugd. 19.10 Nieuwe films.
20.00 Nws. 20.30 TV-spel. 22.00 Kunstkron.
22.30 Nws.
