Kekkonen in Novosibirsk
IvHROESJTSJEV WIL
NEUTRAAL FINLAND
Niets bekend over militaire
eisen van de Russen
Kekkonens rivaal
trekt zich terug
Oostduitsers nemen nu
ook de wijk naar Polen
Warschau verleent asiel en
weigert hen uit te leveren
Naar Engeland
Felle TWEESTRIJD over altaar-verplaatsing
Kerstdagen
Bokma
Ontroerend geschenk aan
tachtigjarige paus
Drie bankbiljetten in brief
van achter het IJzeren Gordijn
Ezn Noorse David
ïlaaïï jTT]fe'
Geestelijke baten
van de arbeid
Matrozen uit V.S.
bekorten verblijf
in Conakry
Vandaag de feitelijke verjaardag
inTer
BONDGENOTEN ONDER ELKAAR
Aflaten voor werk
opgedragen aan God
Breng uw
door in Londen
J-aJ
NIKITA OVER DE
SALARISSEN IN
ZIJN RIJK
Pluche
Beeldenstorm'
ZATERDAG 25 NOVEMBER 1961
PAGINA 7
moskóu, 25 nov. (Rtr, Tass,
tJPI) Premier Khroesjtsjev
heeft een beroep gedaan op Fin-
and, ]an(j zyn traditionele
heutraliteitspolitiek voort moest
2etten tegenover, wat de Russi
sche premier noemde, een mili
taire opbouw door de NAVO en
West-Duitsland in het Oostzeege-
J.ed. „Het is noodzakelijk de ont
wikkelingen in dat gebied in het
te houden," vertelde Khroesj-
?iev aan zijn gast, de Finse pre
sident Urho Kekkonen, aan een
h°enmaal in Novosibirsk.
^Roesjtsjev wil neutr finla
UNIE
J":
30
6U|tenlandse
KRQNiek
°ud
vverd
de Van de NAV0 zijn
5-of 7-daagse Zeeland reizen
met demi-pension v.a. f 157.-
Uw reisbureau boekt u gaarne!
1 - ty-
lllli?
n
(Advertentie)
?esitsiev betoogde, dat de Oost-
Van Wet langer het vreedzame nokje
a Europa is. „Maar", voegde hij er
bpj toe. „de Finse neutraliteit is een
1,.. hi
On^Europa en in het gebied van de
Tass, stonden geen militaire eisen.
Maar waarnemers zeiden dat die
misschien waren gesteld tijdens de
besprekingen die voor de lunch had
den plaats gevonden en men dacht
aan militaire bases of radarstations
op Finse bodem.
Westerse waarnemers in Moskou zei
den, dat de toon van de rede van
Khroesjtsjev hun mening had versterkt,
dat de Russische stappen jegens Finland
meer van politieke dan van militaire
aard zijn. Men dacht dat Khroesjtsjev
twee doelen voor ogen stonden:
De herverkiezing van Kekkonen in
januari 1962 te waarborgen. Khroesj
tsjev zei in zijn redevoering te Novo
sibirsk, dat Kekkonens buitenlands be
leid van neutraliteit en vriendschappe
lijke betrekkingen met de Sovjet-Unie,
het volledig vertrouwen van Rusland
heeft.
Druk uit te oefenen op buren van
Finland Denemarken en Noor
wegen om hun militaire banden met
de NAVO te verzwakken.
Wat het eerste punt betreft, kwam
de activiteiten die door groepen van
de rechter vleugel in Finland werden
ontplooid. De Russische premier be
weerde dat deze activiteiten ten doel
hadden om de Fins-Russische vriend
schap te ondermijnen en de neutrale
koers van wijlen de president Paasikivi
en van diens opvolger Kekkonen te
saboteren. De opvattingen van Khroesj
tsjev waren eerder op de avond door
een uitzending van de Finse radio aan
het Finse volk kenbaar gemaakt. Het
bericht was ingelast in de nieuwsdienst,
Khroesjtsjev zei voorts in Novosi
birsk, dat Denemarken en Noorwegen
bezig zijn hun eigen veiligheid te onder
mijnen en de situatie in het Oostzee
gebied in gevaar te brengen, door zich
te onderwerpen aan druk van de zijde
van de NAVO eri het Westduitse mili
taire apparaat. De Sovjet-leider herin
nerde er aan dat de Noorse regering
de Westduitse minister van defensie,
Strauss, naar Oslo had uitgenodigd om
de militaire samenwerking te bespre
ken en dat de Deense regering onder
handelingen met West-Duitsland heeft
geopend over het instellen van een
gezamenlijk Deens-Westduits militair
commando. „Men wil het niet geloven,
maar dit alles lijkt heel veel op een
soort militaire demonstratie". Khroesj
tsjev vervolgde: „Wij vragen of deze
kringen niet trachten het herstel van
de wapenbroederschap" met de West
duitse revanchisten en militairisten
voor te bereiden. Dit kan in de huidige
internationale situatie niet over het
hoofd worden gezien. Finlands neutra
liteit is een van de belangrijkste ga
ranties van het behoud van de vrede
en de rust. in het noorden van Europa
en het Oostzeegebied".
Khroesjtsjev beweerde, dat Rusland
zich niet mengt en zich niet wenst te
mengen in de interne zaken van Fin
land of welk land ook, maar dat het
slechte politieke leiders zou hebben in
dien niet scherp werd gelet op de gang
der politieke situatie in landen aan zijn
grens.
Onmiddellijk na de verklaring van
V» ""K rijke waarborg voor het behoud
Vjj™ di> vrede en rust in het noorden
de"t»ee" dreiging van de zijde van
v* estduitse militairisten voor de
oor 'n laatstgenoemd gebied, is er
I,.., aak van dat de Sovjet-Unie haar
Verï' I'n'and, om gemeenschappelijke
liedigingsmaatregelen had verzocht.
,d.e redevoering, zoals die werd
sepubliceerd door het persbureau
(Advertentie)
als ^erdediging tegen
geldontwaarding
V
wC'-f:; if.j.
f
e Russische Goliath zal vandaag
ox ei een week geconfronteerd worden
Het een Noorse David. De premier
van de Sovjet-Unie, Nikita Khroeij-
h 'f l' Za' dan 'n Kloskou een 8esP'e^
e3oen met de minister van Buiten
andse Zaken van Noorwegen, Hal-
»aT<J Lange. De machtige S'ovjet-
aie is verbolgen op het kleine Noor
wegen, dat er van beschuldigd wordt
e Westduitse „militaristen en re-
^histen" te steunen in hun „agres-
v^Ve politiek tegen de Russen. Een
de doeleinden van de pressie die
Bj r°esjts}ev op het ogenblik op de
^v_e ben uitoefent, is ongetwijfeld ge-
Sc^j: de Noren en de Denen af te
f r'kken van een versterking van
a banden met de Westduitsers.
Bin| ovjet-politiek ten aanzien van
v and zou moeten leiden tot een
Va king van de noordelijke flank
b de Noord-Atlantische Verdrags
0rBa;
j^b'satie.
e Sovjet-nota aan Helsinki van
gev° beeft Lange aanleiding ge-
Ven bij een bezoek aan de Sovjet-
Unie de Russen de
positie van Noor
wegen duidelijk te
maken. De Noorse
minister was niet
uit op een „ap-
peasement hij
de Russen geen concessies aan-
la iPn orn de bedreiging voor zijn
tve ,Vermincleren' Hij heeft slechts
Wil|ntue[e misverstanden uit de weg
NnPn ru'men 'ver de trouw van
de °!?^eSen aan de NAVC en over
R0 i °orse samenwerking met de
M0s^epubliek. Lange heeft zich in
hefti °U ,een moedig man getoond. In
ViC() discussies met de Russische
R^'^ier. Mikoyan, en met de
^■ak C 'e m'n'ster van Buitenlandse
heeft Lange ver
bef,! C Noren de les geleerd
h°g Pn Va.n jaren
Jrale „F l* 'da': zij a's kleine neu-
dan T gericht heeft Noorwegen zich
n0oh°? 0nmiddellijk bij dit bondge-
GttihJ ar! aangesIoten. Sinds West-
de ]\j es u'isers de bondgenoten van
de ste IA en zaI Bonn niet in
Vvetene 1 jn' brn6e beeft ook laten
8efinp C 9t politiek van zijn re-
Biote rv56S^UI? wordt c1001" de «ver
bet St 1* ^eid van de leden van
b-aniT'lU Noorse Parlement,
laten i leei zicb deze week niet
Gromvk der,en door Mikoyan en
Vveek za' zicb volgende
van ,f 8 ongetwijfeld ook niet
Kbroesjtljev trengen door
n van de jaren dertig, toen zij
en
bo?iJ natip bun vrijheid konden be
en- Toen in 1949 de NAVO
gisteravond uit de Finse hoofdstad het Honka gaf diens partij, de Finse volks-
- partij een communiqué uit waarin zq
verklaarde Kekkonen te steunen en
.geen eigen kandidaat voor het presi
dentschap te zullen stellen. De enige
concurrenten van Kekkonen zjjn nu nog
Emil Skog, die door de uiterst linkse
onafhankelijke socialisten wordt ge
steund en de communistische kandidaat
P. Aitio
nieuws dat Olavi Honka, de voornaam
ste mededinger van Kekkonen, voor
zover het de komende presidentsver
kiezing aangaat, heeft aangekondigd
dat hij zich als kandidaat voor het
presidentschap zal terugtrekken. De
aankondiging van Honka kwam nadat
Khroesjtsjev in Novosibirsk had ver
klaard dat hjj ernstig bezorgd was over
(Van onze correspondent in Bonn)
De muur dwars door Berlijn, hel
prikkeldraad, de „Todesstreife"
en het spergebied langs de zone-
grens van Lübeck in Sleeswijk-
Holstein tot Hof in Beieren hebben de
Oostduitse communisten zozeer in be
slag genomen aan hun westelijke
„staatsgrens", dat ze helemaal hebben
vergeten, dat ze nog een oostelijke
grens hebben ook. De in het nauw ge
dreven burgers van de „Demokratische
Republiek", die sinds 13 augustus in een
gigantisch concentratiekamp wonen,
hebben het echter niet vergeten. Nu
het ofschoon nog altijd niet geheel
onmogelijk al te riskant is geworden
om via het westen naar de vrijheid te
vluchten, doen zij het via het oosten.
Het gevolg is geweest, dat de Oost
duitse communisten moesten overgaan
VATICAANSTAD, 25 nov. (UPI) De
paus heeft op bijzondere wijze aandacht
gevestigd op de geestelijke waarde van
arbeid, door aflaten te verbinden aan
het aan God opdragen van zijn dag-
arbeid.
Een aflaat is, zoals bekend, een vol
ledige of gedeeltelijke kwijtschelding
van tijdelijke straffen, uit te boeten in
het vagevuur, voor zonden die reeds ge
biecht zijn.
Het officiële decreet, dat ondertekend
is door de kardinaal groot-penitentier
Arcadio Larraona, zegt dat:
Volle aflaten worden verleend, onder
de gewone voorwaarden, aan allen,
die s' morgens hun werk, hetzij hand
arbeid, hetzij geestelijke arbeid, op
dragen aan God.
Aflaten van 500 dagen aan diegenen,
die met berouwvol hart op het moment
dat zij hun werk verrichten, dit op
dragen aan God.
Het decreet is gedateerd 24 november:
de besluiten gaan onmiddellijk in en
vernietigen alle voorgaande tegenge
stelde beslissingen.
De paus heeft tot de instelling van
deze aflaten besloten in een audiëntie
van kardinaal Larraona op 7 oktober
„omdat hij wenst, dat menselijke arbeid
op een hoger plan wordt gebracht door
de toewijding aan God."
Het Vaticaanse blad „Osservatore Ro
mano" brengt het onderhavige decreet
in verband met de sociale encycliek
„Mater et Magistra".
V
CONAKRY, 24 nov. (Rtr) Twee
transportscheper van de Amerikaanse
marine, die een bezoek van drie dagen
aan Conakry zouden brengen, zjjn op
verzoek van de regering van Guinee
een dag eerder vertrokken „omdat de
stadsbevolking walgde van de houding
der Amerikaanse matrozen". Ismael
Toeree, de minister van openbare wer
ken, tevens lid van het politieke bureau
van Guinee en een broer van president
Sekoe Toeree, maakte dit bekend tij
dens een openbare bijeenkomst welke
was georganiseerd om „contrarevolu
tionaire activiteit" aan de kaak te
stellen.
Minister Toeree verklaarde, dat de
Amerikanen in de hoofdstad rondwar.-
deden alsof zij zich in veroverd gebied
bevonden. Voorts liep een vreedzaam
burger een steekwond op. De Amerika
nen namerf foto's waar dit niet mocht,
terwjjl zij feestelijkheden organiseer
den om de bevolking te kupnen bespot
ten, aldus de minister.
tot versterking van de grenscontroles
langs de Oder-Neisselinie, die de voor
lopige (maar vermoedelijk wel perma
nente) grens vormt tussen Duitsland en
Polen. Zij hebben namelijk moeten con
stateren, dat het aantal „republiek
vluchtelingen" in de richting van en via
de Oder-Neisse grens sinds 13 augus
tus onrustbarend is gestegen. De Poolse
autoriteiten hebben Oostduitse burgers,
die over de Oder-Neisselinie kwamen,
politiek asiel verleend.
Vertogen, die de Oostduitse ambassa
deur in Warschau over het verlenen
van politiek asiel aan burgers der
D.D.R. heeft gericht, zijn zonder re
sultaat gebleven. Warschau is niet be
reid geweest de vluchtelingen uit te
leveren.
Westelijke diplomaten vermoeden, dat
Warschau deze D.D.R.-vluchtelingen als
drukmiddel tegen Pankow wil gebrui
ken. De kans is er, ook ondanks de
vermeende eensgezindheid van de lan
den van het communistische blok, altijd
dat Warschau en Oost-Berljjn over het
een of ander elkaar in de haren ge
raken.
Het is overigens opvallend, dat men
over de vlucht van Oost-Duitsers naar
Tsjechoslowakije de Oostduitse pro
vincie Saksen met de grote steden Leip
zig, Zwickau, Chemnitz en Dresden er
in grenst aan Tsjechoslowakije niets
hoort. Ook bij de Oost-Duitsers heeft
Gomoelka van Polen blijkbaar een be
tere naam dan zijn collega Novotny in
Praag.
Nu ik op het punt sta
voor enige dagen naar Lon
den te vertrekken, moet ik
zeggen dat ik vrij geruime
tijd heb staan wankelen
tussen boot en vliegtuig. Ik
heb besloten tot de boot.
Evenals vorige week Coen-
tje Moulijn. Coentje hééft
iets tegen vliegen. Ik ook. Voor ce rest
kan hij voetballen, ik niet. De over
eenkomst houdt ergens op.
Ik wil alleen maar vliegen als het
moet. Als het even niét hoeft pak ik de
trein. Of ik laat mij vervoeren door een
auto. Maar waar het Engeland betreft
behoren beide mogelijkheden tot de
onmogelijkheden. Engeland is van
meet af aan ook zo onbehoorlijk gaan
liggen. Rechtstreeks van Centraal tot
Liverpool-station, neen dat kan niet.
Als U het mij vraagt het gevolg van
een gebrek aan Europees besef. Wij
horen er toch óók bij?
Varen of vliegen, dat is de keus. Ik
ga varen. En ik kan slechts hopen dat
de golven niet zo hoog gaan, dat ik net
zo goed had kunnen gaan vliegen. Tot
ziens.
iiiiiimtitiiimimiiiiimiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiHiiimiiiniiimiiiiii
(Advertentie)
Hoek
van Holland-Harwich
MOSKOU, 25 nov. (AFP) Nikita S.
Khroesjtsjev heeft in Tzelinograd het
vraagstuk van de salarissen en de wet
van vraag en aanbod aangeroerd. Op
een vraag van een tractorbestuurder
antwoordde hij, dat de dokters minder
en de onderwijzers evenveel verdienen
als de tractorbestuurders. „Wij weten
sinds lang heel goed, dat hoe hoger
de salarissen zijn, hoe beter het is.
Maar het salarispeil moet in overeen
stemming zijn met de produktie en de
opbrengst. U moet dus niet met de elle
bogen werken en anderen opzij druk
ken, kameraden", zei Khroesjtsjev na
dat hij enige technische verbeteringen
had voorgesteld, zoals het mechanisch
melken van koeien.
Over de maagdelijke gebieden zei hij,
dat sommige economen „spreken over
een fiasco". Deze specialisten zijn ech
ter reeds lang door de feiten tegenge
sproken, aldus Khroesjtsjev.
Advertentie
Oude genever Bessenrood Citroen jenever
Er heerst de laat
ste jaren in toene
mende mate een
stroming om de in
terieurs van onze
oude kerken te wij
zigen, vooral in die
zin dat men het al
taar naar het mid
den van de kerk
haalt, eigenlijk tus
sen de gelovigen
plaatst, zodat zij als
'het ware meezitten
aan de offertafel.
.Bij veel nieuwe ker-
ken is daarvoor
treeds in de bouw
tekening voorzien.
jBjj de andere is
men dikwijls ge
noodzaakt ingrijpen
de maatregelen te
nemen om dit plan
te verwezenlijken.
En men neemt ze
ook. Want men kan
in dit geval van
een soort kettingre
actie spreken, ge
baseerd op 't nuch
tere feit dat in de
kerken, die het
hoofdaltaar nu mid
den tussen de ge
lovigen hebben, gesteld wordt dat dit
een aanwinst is, iets wat in de aard
van deze tijd goed voldoet. De cate
gorie kerken waarbij deze verande
ring heel dikwijls wordt toegepast zijn
de neo-gothische, de hoge en diepe
bouwwerken uit de tweede helft van
de vorige eeuw. Enerzijds zijn ze net
niet oud genoeg om de mensen te
doen zeggen „oh, wat doen ze nou",
anderzijds zijn ze niet te jong om de
oudere gelovigen, die hun kerk nog
uit het prille begin hebben gekend,
direct los te laten komen van hun
dierbare herinneringen. Dat geeft al
gauw twee partijen, die met de ver
schillende kreten: „Natuurlijk, on
middellijk doen", of „Wéét wat je
stuk maakt", lijnrecht tegenover el
kaar staan. En in zulk een tweestrijd
willen de kruitdampen wel eens hoog
oplaaien, want het is vandaag de dag
zo, dat de leken veelal vrij hun woord
je kunnen doen in zaken, die vroeger
de geestelijkheid zelf oploste.
In Alkmaar bijvoorbeeld is zo'n
strijd geleverd. Daar kan men zoiets
ook aan, want men heeft hier wel meer
voor hetere vuren gestaan, eerder al
hele gekke dingen gedaan om de nu
nog beroemde victorie te behalen. Ge
heel in Alkmaarse stijl is dit gevecht
geleverd. De groep van deken J. Th.
M. Kraakman, die in de honderdjarige
parochiekerk van de H. Laurentius
aan het Verdronkenoord het hoofdal
taar meer naar het midden van de
kerk wilde hebben, behaalde de over
winning. Men is hier begonnen met een
kleine groep voorstanders. Deze beleg
de bijeenkomsten waarop de hele zaak
besproken werd en waarbij insiders en
een architect het woord voerden. Zach
tjes gezegd, kon opgemerkt worden
dat dergelijke avonden geboycot wer
den. Maar de deken en de zijnen wis
ten van geen wijken. Zij charterden
bussen en boden de tegenstanders aan
om tegen een sterk gereduceerde prijs
met hen naar Apeldoorn te rijden en
eens te kijken hoe nu precies de wer
kelijkheid was in zo'n kerk, waar het
altaar meer naar het midden stond, de
banken van de gelovigen in carré er
omheen. Van een spontane opkomst
kon niet worden gesproken, maar zij
die gingen kwamen enthousiast terug
en werden de infiltranten in het gelid
van de tegenpartij. Het verzet
werd gebroken en de parochianen
van deze Laurentius, gebouwd door de
beroemde Cuypers, offerden stevig
voor het nieuwe interieur. Ze zagen de
geliefde beeltenis van Antonius-met-
het-varken en ook hun Laurentius zelf
van de oude vertrouwde plaatsen ver
dwijnen en kregen een nog veel gro
tere schok te verwerken toen bekend
werd dat de preekstoel, die zij vijf jaar
geleden aan de vorige deken cadeau
hadden gedaan, gewoon zonder meer
verdwijnen moest, omdat zij niet paste
in het geheel van de verandering. De
ze nieuwe preekstoel van 1100 ver
dween en de kreten van protest gingen
verloren in het gejubel over de nieuwe
aanwinst, het directe contact met het
H. Misoffer in het hart van de. kerk.
Sedert enige tijd koestert men de
wens voor een nieuw altaar hoog
tussen de kerkbanken in, ook in de
St. Franciscus Xaverius-kerk aan het
Singel in de Amsterdamse binnenstad,
meer bekend onder de vroegere schuil
naam „De Krijtberg". De pastoor zit
daar met vele problemen, die o.a.
voortvloeien uit de nog altijd groeien
de ontvolking van de binnenstad waar
door hij zijn kerk al leger en leger ziet
worden. Hij is een voorstander van
vernieuwingen omdat hij met zijn tijd
mee wil gaan en er heilig van over
tuigd is dat zulks onder de gegeven
Ik ben nu eenmaal wat onbesuisd"
tegenstander.
zegt de jelle
ten sommige leden van dit parochie-
parlement letterlijk en figuurlijk te po
pelen om los te branden. Het zaaltje
is geladen met een vreemde emotie,
een nerveuze spanning. De pastoor zet
uiteen dat het vandaag de tijd van de
leek is en dat het naar zijn mening
daarom maar beter is dat een leek
het nieuwe plan uiteenzet, in dit ge
val een der jonge kerkmeesters van
„De Krijtberg". Er stijgt een gemom
pel op na deze woorden.
Kerkmeester is een vlot en vaardig
spreker, die zijn woorden heel goed
kiest en ook de indruk wekt met volle
overtuiging te spreken. „De Krijtberg"
is ongeveer net zo oud als de paus",
zegt hij. „En als deze nog vitaal ge
noeg is om allerlei nieuwe dingen aan
van vervallen monumenten geplaatst
De beelden van Ignatius en Francis
cus zijn ook onder de loupe genomen
en staan nu zo'n beetje op de wip.
Zou het u niets doen wanneer u straks
wandelend over het Waterlooplein Ig
natius en Franciscus zou tegenkomen?
U zou heel schuw en schichtig een
schuiverd nemen, om toch maar voor
al hun verwijtende blikken te ontwij
ken. En zou het u ook niets doen, in
dien de preekstoel een prooi van de
centrale verwarming worden zou, waar
in al zoveel verdwenen is?"
De opponent heeft zich heel erg In
gespannen. Kleine zweetdruppeltjes pa
relen op zijn voorhoofd, maar na zijn
felle speechje valt er een diepe stilte.
Tenslotte moet een kennis van hem
een zwak applausje „aantrekken". Op
typisch vrouwelijke wijze wordt hem
de pin op de neus gezet. „Het woord
beeldenstorm heeft u in dit verband
volkomen verkeerd gebruikt", merkt een
dame op, en zij gaat verder: „U heeft
uw ingezonden stukje in de krant in de
oude spelling geschreven. O wat gees
tig om dat zo op te nemen, zegt zjj
met een fijn lachje. „U bent ze
ker een onderwijzeres?", klinkt het
boos terug en meteen is de strijd in
volle gang. Het parochieparlement
raast en tiert, totdat een wat ouder
vrouwtje de kans krijgt om te zeggen:
„Ik bemin „De Krijtberg". Ik hou
van hem zoals hij is, met de pluche
stoeltjes, met zijn bonte kleuren, met
alles." Zij is in zekere zin een mede
stander van de antiquair, maar zij
vormen een minderheid. Een ander
waarschuwt met plechtige stem om de
nieuwe gedachte niet té rechtlijnig
door te drjjven. Denk toch aan het
voorbeeld van de Jansenisten," zegt
hjj waarschuwend. Het gros, onder
wie de meeste jongeren, is vóór, en in
de afweerslag weet de oppositie alleen
de preekstoel te redden. Die blijft
voorlopig waar zij is.
De laatste fase van de slag om ,.De
Krijtberg" speelt zich af in de kerk
zelf, het hoge, puntige bouwwerk van
Alfred Tepe, dat zich bedaard op dez«
late avond over de twee partijen heen-
Touwtrekken om de preekstoel.
(Van onze Romeinse correspondent)
ROME, 25 nov. 25 November is in
de werkelijkheid van de kalender en
van de burgerlijke stand de dag, waar
op 80 jaar geleden de paus geboren
werd. Maar op verlangen van de paus
heeft men de viering van zijn persoonlijk
jubileum laten samenvallen met de her
denking van de derde verjaardag van
zijn pontificaat op 4 november. Daarom
verliep de feestdag van zijn 80 voltooide
jaren in stilts.
Deze stilte kreeg echter reliëf door
die ene brief onder de vele, welke giste
ren de Heilige Vader op zijn schrijftafel
vond. Het was een Italiaanse brief, die
beslist niet in curiaal-stijl geschreven
was. Hij luidde:
„Uit naam van een kennis, die door
zaken veel betrekkingen heeft met
landen achter het IJzeren Gordijn en
die om persoonlijke redenen zijn incog
nito moet bewaren, zend ik u inge
sloten drie bankbiljetten, die hij in
Boedapest kreeg van een meisje, haar
verloofde en een ander meisje. Zij wil
den de Heilige Vader een klein ge
schenk geven. Tot die kennis van mü
zeiden zij zo ongeveer: ,,U bent een
bevoorrecht iemand, omdat u in Ita
lië woont. Wij zijn katholiek en wij zou
den graag de paus bezoeken,
■voor kr"
Maar
daarvoor krijgen wij geen permissie.
Wij weten dat hij dezer dagen zijn
80ste verjaardag viert. Wij geven nu
ons bescheiden gift voor hem en de
paus moet ermee doen wat hij.wil".
Ik ben blij, vervolgde de briefschrij
ver, dat ik u deze bankbiljetten kan
doorsturen. Zij vertegenwoordigen
geen grote geldelijke waarde, maar ik
geloof dat deze een diepe betekenis en
een enorme geestelijke waarde heb
ben door de liefde, die men hierachter
kan zien voor de Heilige Vader. Ook
ik verenig mij met hen en zend u
mijn oprechte gelukwensen en de be
tuiging van mijn grote zerbied voor de
plaatsbekleder van Christus op aar
de".
De regel in de brier, dat de paus
met het geld maar moet doen wat hij
wil zou er op kunnen duiden, dat de
gevers zelf niet over veel van deze
bankbiljetten plegen te beschikken
Maar de drie jonge mensen in Boeda
pest hebben waarschijnlijk geen besef
van de draagwijdte van hun simpele
gift: dat bet de grootste en de meest
dierbare is. die de paus voor zijn 80e
verjaardag en ook voor de luisterrijk
gevierde derde herdenkingsdag van zijn
kroning heeft mogen ontvangen.
te durven, waarom zouden wij dan ook
hier niet tot vernieuwing kunnen ko
men? Ik zeg het maar eerlijk, maar
ik kan in „De Krijtberg" niet meer
bidden. Alles gebeurt er zo veraf, ik
verlies het contact, mijn gedachten
dwalen af. Wij kunnen vandaag de dag
niet meer die vrome kerkbezoekers
zijn, die onze voorouders schijnbaar zo
moeiteloos waren. De kerk is ook niet
voldoende mee veranderd. Als groot
vader uit zijn graf zou opstaan en met
zijn bolhoedje op nog eenmaal naar
„De Krijtberg" zou gaan om er op het
zachte pluche neer te knielen, zou hij
er zich onmiddellijk thuis voelen. Maar
hij zou ook merken dat „De Krijtberg"
leeg blijft.... Wij willen vandaag het
offer niet bijwonen zoals dat vroeger
ging met veel pracht en praal. Wij wil
len nu het offer vieren, er gewoon bij
zijn."
Zijn rede inag er zijn. Er stijgt een
instemmend applaus op en aller ogen
richten zich naar de maquette waar
staat aangegeven hoe het precies zal
worden.
,lk een beeldenslorv.er'.' Belachelijk
zegt de voorstander op de stoep van
zijn kantoor aan de gracht.
omstandigheden ook het beste is wat
hij kan doen. Ook hier dus plannen
voor een nieuw altaar, ook hier twee
partyen recht tegen over elkaar. De
pastoor zit ermee in. Dan neemt h\j
een, naar wij menen, uniek besluit, be
legt een bqeenkomst voor de parochia
nen, waarop ieder zijn hart kan luch
ten en zqn mening niet onder stoelen
of banken hoeft te steken. En dan be
gint het.
Wij als parochiaan van „De Krijt
berg" willen de by eenkomst by wonen.
„Er komt hoogstens een handjevol
mensen", denken wij „De Krijtberg"
kennende maar het strak gemoder
niseerde bovenzaaltje in de oude pas
torie biykt verrassend goed bezet en
op de frisse gloednieuwe stoeltjes zit-
Dan komt de repliek. Een kleine,
energieke man stapt driftig naar vo
ren. Hij is antiquair van beroep en
stelt er nadrukkeiyk prys op te ver
klaren dat hq niet uit hoofde van zqn
beroep een_lans breekt voor de neo-
gothiek. Hij begint snel en slagvaar
dig en neemt ook geen enkel blad voor
de mond. Hq biykt goed gedocumen
teerd te zijn, want hy weet onmiddel-
ïyk te vertellen dat de pastoor de „ge
blesseerde" haan van een der twee
Krijtbergtorens naar beneden heeft ge
haald. Vermoedelijk heeft men ge
dacht: „Twee hanen in een kippenhok
is overdaad!" roept hq agressief uit.
„Zet hem weer op zijn plaats, pastoor,
alstublieft, ook als dit met kosten ge
paard gaat. Een toren vraagt nu een
maal om een haan en twee torens om
twee hanen. Hoog in de lucht heef)
zo'n kraaier en draaier waarde, doel
nauwelijks raakt hy de begane grond
of hij openbaart zich als een grof lomp
en onestetisch stuk koperslagerswerk'
De man heeft er werk van gemaakt
Hq spreekt van agressieve pastoors die
heLPla? h®bJe,n opgevat om hun neo
gotmsche bedehuizen te metamorfose
ren in moderne kerken, en vergelijk
hun werkzaamheden met een geruislc
ze beeldenstorm. „Kqk naar de Pape
gaai in de Kalverstraat, die is al or
herstelbaar verminkt en vernield e.
nu wordt „De Krytberg", onze mooit
„Krqtberg", bedreigd. Na de haan
kwamen de stoeltjes aan de beurt, d(
mooie met het pluche. Zy moesten wij
ken voor nieuwe banken uit Franeker.
Friese afdankertjes. En u weet het.
eer de Fries wat afdankt..." „En dan
vervolgens de mooie kansel, als dank
voor de bewezen diensten op de ïy'st
buigt. Zq zqn er nog even poolshoogte
gaan nemen, in groepjes verdeeld. Het
ene houdt zich bezig met het gaan zit
ten in de verschillende banken om het
voor en het tegen van de „zit uit Fra
neker" af te wegen tegen de oudere
banken. Anderen knielen devoot op het
gebenedyde pluche en staren zwqgend
naar hen die luidruchtig de schoonheid
van het H. Hartbeeld in twijfel trek
ken. Wy kennen de Krijtberg van jongs
af aan. Voor ons is zij meer dan zo
maar een kerk. Wy hebben er nog als
jong misdienaar verstoppertje gespeel
in het geheimzinnige kaarsenhok en na
dien als acoliet in een plechtige achter
waartse tred hoog het wierookvat ge
zwaaid. Het is zonder twyfel een kerk
met sfeer, een kerk ook met vele ge
zichten, die uitbundig zijn op mooie da
gen en somber als het weer wat tegen
zit. Zij zit ook vol speelse grapjes voor
de insiders, die bijvoorbeeld weten dat
zqn na het communiceren via een ver
boden ommetje over het priesterkoor
op het verwarmingsrooster achter een
der zuilen eventjes de voeten kunnen
warmen.
„De Krytberg" zelf heeft geen stem
in het kapittel en zoals hy er die
avond by stond, schijnt hy daar ook
niet de minste behoefte aan te heb-
ben. Hq piekte strak en recht omhoog
in de kille avondnevel boven Amster
dam. Maar over deze kerk wordt nos
heel wat nagekaart en 's nachts lig
gen er zelfs mensen van wakker. De
antiquair die wij later nog hebben ge
sproken, staande tussen zqn fraaie
collectie Maaslandse beelden, ver-
klaarde: „Ik ben een beetje onbe
suisd, maar ik zeg het zoals ik het
meen. r worden mooie dingen ka
pot gemaakt. Wat heb je nu aan al
dat nieuwe gedoe?
In Ulvenhout heb
ben ze een kerk
I zonder communie
banken. Tot twee
maal toe heb ik
Ons Heer op de
grond zien vallen."
De kerkmeester
ontmoeten wy op de
stoep van zqn kan
toor i een oud Am
sterdams grachten
huis. ..Ik een beel
denstormer? Be-
lacheiyk, kijk hoe
mooi ik hier lijn
oude zaakje voor
■Ikaar heb. De ver
eniging Hendrick
Ie Keyser is me er
lankbaa- voor.
.Vee,-maar wat De
Krytberg betreft
blijf 'k het roerend
eens met de pas
toor. Er moet wat gebeuren anders gaat
„De Krytberg" dood.
