Een Nobelprijs is geen besluit van
een loopbaan, maar een nieuw begin
Arbeid voor de Oosteuropese
ontheemden wordt voortgezet
H
President Kennedy maakt George Ball
onderminister van Buitenlandse Zaken
Hart geopend op
de wereld
Opzienbarende
mutaties
in Washington
BOWLES IS GEEN TWEEDE
SUMNER WELLES
GEWORDEN
ZATERDAG 2 DECEMBER 1961
PAGINA 9
Een Nobelprijs is geen besluit
van een loopbaan, maar een
nieuw begin, zegt pater Pire
s we hem na veel moeite te
®Preken kunnen krijgen. Deze
r'oeite is overigens al welspre-
end genoeg, want sinds 1958 is
et voor deze Belgische Domini
can praktisch onmogelijk nog
Jd voor zichzelf te vinden.
Rondom ons in het Mahatma-
andhi Centrum te Tihange-lez-
discussiëren de ongeveer
estig deelnemers aan zijn studie-
_eken over het onderwerp van
morgen. Jongeren uit alle lan-
van de wereld bespreken de
.^gelijkheid van een „broeder-
e dialoog" tussen alle mensen,
Ta's pater Pire deze voorstaat.
R'i kijkt met ontroering naar
öez,
de
:e groep en hij kan niet nalaten
Woorden te citeren waarmee
en vriend hem op zijn nieuwe
erantwoordelijkheid wees: „Van
i u af aan maakt U deel uit van
et Vrede-ideaal, waarvan ieder
droomt".
£>eze verantwoordelijkheid voelt
Pater pjre zeer sterk, en het is
Jjn mening dat hij geen middel
^gebruikt mag laten om het
°"ele krediet van de Nobelprijs
de Vrede te benutten. „Wat
eens in kleiner verband deden,
Roeten we nu op wereldniveau
dcan", zegt hij.
S&Wgen:
en Amerikaanse senaatscom
missie heeft onlangs ver
klaard, dat het departement
van Buitenlandse Zaken niet effi
ciënt werkte. Het State Depart
ment gaf niet voldoende blijk van
verbeeldingskracht, het bepaalde
zich tot het beantwoorden van
communistische initiatieven, in-
plaats van zelf het initiatief te
nemen, en het was vaak besluite
loos. President Kennedy heeft de
redelijkheid van deze grieven in
gezien, maar de fout zat volgens
hem niet in de persoon van de
minister van Buitenlandse Zaken,
Dean Rusk, die zich een krachtig
„Secretary of State" heeft ge
toond. De moeilijkheid moest ge
zocht worden in de samenstelling
van de staf van het departement
van Buitenlandse Zaken, en in de
werkverdeling tussen de buiten
landse deskundigen op het Witte
Huis en de functionarissen van het
State Department. Kennedy heeft
nu een oplossing gezocht in een
drastische reorganisatie, die tot
een versterking van de positie van
Rusk moest leiden. Rusk heeft nu
een nieuwe onder-minister gekre
gen, met wie hij beter zal kunnen
samenwerken dan met de vorige.
Als de Secretary of State in het
buitenland is, moet de onder
minister optreden als zijn plaats
vervanger. Nu is Rusk niet zo
vaak op reis als indertijd John
Foster Dulles, maar het gebeurt
toch nog al eens dat hij zijn land
in het buitenland, bijvoorbeeld op
grote internationale conferenties,
moet vertegenwoordigen. De on
der-minister is ook voor een be
langrijk deel belast met de orga
nisatie van het werk op zijn de
partement.
T
in Oost-Pakistan,
nieuw werkobject
van Pater PIRE
Pater Pire met Albert Schweitzer.
ViTïM heeft deze opdracht hem zijn
den V00r de Oost-Europese ontheem
de .toen vergeten. De documenta-
d;t, le WÜ hierover kregen, wijst er op,
})ljl.,Pater Pire het zich tot een ere-
fle rekent deze hulp tot een goed ein-
hp i brengen. Voor de 25000 displaced
tot rf11® u't 1958, waarvan er nog 5300
h0n5y-' z.g. hard core" behoorden (de
brpV0ze gevallen die achterblijven),
'ode hij zijn werk nog uit. De con-
c"en
van de reetschappen" een actie
'aa: bij men brieven en pakjes zendt
J' ".raden teerde vluchtelingengezin-
?f;'. groeiden weldra tot 20.000. De acties
v0; financiering van de 4 tehuizen voor
P®) •'••••••de '.uch'eUngen werden met
.é-ch: voo- ®esct, en het aantal Europa-
s', n "o-d nog vermeerderd. Zo ont-
gj' 'den na Aken. Bregenz, Augsburg en
s v;;".r ha-Berrhem nog het „Albert
"do ibij Spiesen in Saarland
„Ik ben JIn" "nkdorn" bij Wimnertal.
t' ari P'an nog een zevende dorp
R're- .Hot N'sfeid <D.>". zi pater
I Z3.1 xxrtwA cron /vom A 113.3.1*
A. de
laatste
'den
i'roral
Sterk
's het
sinds het vluchtelingenjaar
Probleem van de D.P.'s
Sioa'K^erd en door het voorbeeld
het TDn Bire is de werkmethode van
hizatiöïvi (Internationai Refugee Orga-
Worden Rerbeterd en menselijker ge-
tectio» d ™eer mensen worden nu ef-
"le' bereikt
\VT e hunnen niet nalaten pater Pire
l? vragen, waarom in Nederland
eigenlijk nooit een Europa-dorp
8etvp.„'s gebouwd. „Is er tegenwerking
Wgpn,,. y?n Nederlandse zijde?" „Nee
>.tnaa^erking zeker niet", zegt hp,
specif m sommige landen heeft een
Sit Kot reden dit verhinderd. Bp u was
tMonp .?r°te aantal vluchtelingen uit
„h. v!?Ie' ze^ n°g onderdak zoch-
p tP?0r deze mensen heb ik het groot-
SPdtg ®?®ct, maar zij vielen buiten de
5erv w'die ik me in 1949 had gesteld.
n niet alle ellende tegelijk weg-
*11
>llereèV ?n m'in roepmg was het toen
f°pa. tfst vluchtelingen uit Oost-Eu-
..Redden. Ik kon dit op vriend-
*ter jglk wijze bespreken met uw mi-
bezoek aan het „Fridjof Nansendorp"
bp Brussel heeft ons hiervan over
tuigd. Daar waar eens het verzet bij
de plaatselijke bevolking het grootste
was, troffen we nu gelukkige bewo
ners temidden van een sympathiek
meelevende gemeente. Natuurlijk gaat
niet alles zonder strubbelingen, maar
de goed bijgehouden dossiers laten
zien, dat bijna alle families ééns
hopeloze gevallen goed terecht ko
men. Een apart probleem blijft echter
nog de financiering: „Iedere dag is
voor de hulp aan ontheemden weer
een eerste scheppingsdag", zegt pa
ter Pire.
Zo was rondom deze nood het „Euro
pa van het Hart" ontstaan, een stich
ting waarin pater Pire zijn twee grote
doelstellingen aan elkaar koppelde.
Enerzijds het lenigen van menselijke
nood, van de andere kant en juist daar
door het nader tot elkaar brengen van
de (al gauw 80.0001 medewerkenden.
Want „als wij aan de misèrte werken,
werkt de misère voor ons. Hoe groot
ook de barrières zijn van de vooroorde
len op gebied van ras. ideologie, na
tionaliteit of godsdienst, als we ons in
zetten voor een werk dat we allen kun
nen onderschrijven, zullen we ook el
kaar beter leren kennen". Om deze
openheid te bewaren heeft pater Pire
zich nooit aangesloten tot veler er
gernis natuurlijk bij de Caritas Ca-
tholica, het Belgisch overkoepelend or
gaan voor katholiek sociaal werk. La
ter schrijft hij me nog eens hierover:
„Vergeet vooral niet dat ik de mensen
tracht te verenigen. Ik wil dat mijn
boodschap alle mensen bereikt, zo mo
gelijk met behulp van alle middelen en
met doorkruising van alle „tendances"
(mogen we vertalen: verzuiling?).
brieven waren aangekomen: één van
een man uit Napels die pater Pire's
hulp inriep in verband met de erbar
melijke woontoestanden daar, en één
van een jongen uit dezelfde stad, die
vroeg waar hij kon helpen...
Voor deze noodzakelijke vorming heeft
pater Pire in het afgelopen jaar het
centrum Mahatma-Gandhi gesticht. Een
„eerste universiteit voor de vrede"
noemt hij het zelf. Alhoewel aan de af
bouw ervan nog 70.000 gulden moet wor-
den besteed, was het in juli toch al zo
ver klaar dat er voor dit seizoen drie
studie-congressen konden worden be
legd, ieder van twee weken.
Uitgenodigd een discussiemiddag bij
te wonen treffen we er deelnemers
uit Indië, Japan, Syrië, Algerije, de
Congo, Marokko, Portugal, de Scan
dinavische landen, Ierland, de V.S.,
Joegoslavië, België, Duitsland en twee
uit Nederland. Een vreemde gewaar
wording: terwij] pater Pire in dit we
reldwijde milieu over de „broederlij
ke dialoog" spreekt en twee tolken
dit voor de Duits- en Engelsspreken
den vertalen, ligt op een tafel de in
ternationale pers met vette koppen
over de crisis rond Berlijn.
Pater Pire gelooft echter in het nut
en de noodzaak van ieders positieve bij
drage voor de vrede, „ook de politici
zijn niet zonder achterland. Protestde
monstraties tegen bewapening helpen
ons nog niet aan vrede, hiertoe moet
iedereen positief meehelpen door het
kweken van een sfeer van vertrouwen".
„Er zijn drie wegen", zegt hij, „die
men hiertoe volgen kan. De eerste is die
van het: „als je vrede wil, bereid je
dan voor op de oorlog". Dit is de weg
van het systematische wantrouwen, on
danks schone frasen nog steeds gevolgd
door de grote mogendheden. Dan is er
de weg van een irreëel, overdreven ver
trouwen. De enige weg echter die vol
gens mij tot vrede leiden kan, is die
van de broederlijke dialoog, of zoals
mijn vriend Albert Schweitzer het uit
drukt: strijden tegen het vooringenomen
wantrouwen. Deze dialoog is mogelijk
Maaltijd in Pater Pire'* Gandhi-centrum tijdens een studiecongres.
tussen alle mensen; want hoe groot on
ze verschillen ook zijn, onze overeen
komsten zijn groter. Wij kennen allen
dezelfde aspiraties: het verlangen naar
een werkelijke vrede, we bezitten de
zelfde kwaliteiten van menselijkheid en
foed'heid en we staan voor dezelfde
iep-menselijke problemen van bemin
nen, lijden en sterven."
is in de discussie de vraag wordt
gesteld naar de mogelijkheid van
dialoog tussen Oost en West, is
pater Pire zeer positief: „We
moeten altijd „pro" zijn en nooit „anti"
Ik zelf ben veel liever vóór menselijk
heid dan tégen communisme; om
dat ik er zeker van ben, dat één daad
van broederlijke liefde meer waarde
heeft dan honderd uitingen van anti-
communisme.
Het IJzeren Gordijn is voor een deel
een aan twee zijden opgetrokken rook
gordijn, de vooroordelen zijn wederzijds.
ezelfde opzet heeft hij sinds 1958
verbreed tot het „Hart geopend
op de wereld". Hij kon niet an
ders, hij mocht niet anders, sinds
hij na het ontvangen van de Nobelprijs
op uitnodiging van vele regeringen een
60.000 km. lange wereldreis had ge
maakt. Trekkend door Tunesië, Marok
ko, het Midden-Oosten, Indië, Pakistan
en Japan werd hij getroffen door het
nog veel groter vluchtelingenprobleem
van Algerije en Palestina en vooral door
de levenscondities in Indië en Pakistan
Zijn grootste kwelling werd nu: waai
te beginnen? Iedere morgen opnieuw
lag er anderhalve kilo post op zijn bu
reau. Toch bracht deze drukte ook zijr
eerste aanknopingspunt, want naast de
brieven die van overal zijn hulp inriepen
waren er ook veel aanbiedingen om zelf
te komen helpen, vooral van jeugdigen.
„Dit idealisme moest eerst worden op
gevangen, maar ook" zo voegt hij er
ernstig aan toe „worden uitgezuiverd
Het moet worden opgeroerd tot een ni
veau waarop niet meer de zucht naar
avontuur of romantiek de drijfveer
is. Velen willen graag ver weg gaan
helpen, maar zij vergeten dat het daar
op dezelfde geestkracht en offerbereid
heid aankomt als overal elders".
Zijn secretaris Pierre Kninski vertel
de hoe onlangs op één morgen twee
Pater Pire in gesprek met een deelnemer aan een studiecongres in het Gandh
centrum.
Hoe klein misschien ook de gemeen
schappelijke noemer is, we moeten die
met alle kracht opzoeken en geen na
tuurlijke gelegenheid tot contact mogen
we laten schieten. Want ook als de Kerk
het communisme ais systeem heeft ver
oordeeld, erkent ze het onderscheid van
St. Augustinus: men moet de dwalingen
haten, maar de personen liefhebben.
Een broederlijke dialoog is altijd mo-
feljjk en, naar ik meen, ook vrucht
aar. Bovendien, geloof ik, moeten we
toch een reële waarde toekennen aan
verschillende sociale hervormingen die
het communisme in China en Rusland
heeft gebracht als antwoord op onrecht
vaardige middeleeuwse toestanden, zo
als die helaas in verschillende hoeken
van onze planeet nog bestaan".
Het is bekend dat het een van pa
ter Pire's grootste wensen is, een
samenkomst te organiseren tussen al
le Nobelprijswinnaars voor de vrede
en de winnaars van de Lenin-vrede-
prijzen. (Speech voor de universiteit
van Chicago, 12 mei 1960).
Ook een beter contact tussen de blan-
Ite en zwarte wereld moet op gang ge
bracht worden. Omdat we hiervoor het
oelang van goede individuele contacten
niet mogen onderschatten, heeft men
reeds tussen gegadigden aan beide zij
den 200 van deze contacten gelegd. Het
bureau van pater Pire geeft circulaires
uit, waarop men te kennen kan geven
met wat voor mensen en met welke mo-
ieven men een dergelijke briefwisseling
venst te voeren.
„Is dit alles geen druppel op een
gloeiende plaat? Hebben deze kleine ac
ties wel zin?" Pater Pire beantwoordt
de vraag met een wedervraag; „Hoe
veel mensen heeft Albert Schweitzer
gered in Lambarene, van alle zieken in
Afrika? Maar hoeveel andere mensen
heeft hij niet geïnspireerd?" En hij her
innert aan de woorden van Gunar Jahn,
de voorzitter van het Nobelcomité:
„Men kan het belang van dit werk niet
in cijfers ireten. Veel belangrijker is de
geest die pater Pire noopt tot handelen"
Noodgedwongen voor de keuze tussen
kwantiteit of kwaliteit kiest hij steeds
voor het laatste: „Mijn acties willen
een voorbeeld zijn, een model voor an
dere initiatieven", zegt hij. En dan ver
telt hij over het werk dat hij in deze
geest dit najaar in Pakistan gaat ver-
ridhten.
et district Chitaawo: g in Oost-
Pakistan heeft pater Pire samen
met de Pakistaanse regering uit
gekozen als eerste werkobject van
zijn stichting „Het hart geopend op de
wereld". Dit district telt 24.000 zielen
en behoort lot een van de armste en
meest hongerende streken van Z.-O.
Azië. Bovendien woedde hier enkele ja
ren geleden nog een orkaan die 18.000
slachtoffers maakte. Van dit gebied
hoopt Pater Pire met medewerking van
heel de wereld een waar „vredeseiland"
te maken. Daartoe hebben verschillen
de technici een uitvoerige oriëntatie
reis gemaakt, en men heeft een werk
programma opgesteld, dat hij in sa
menwerking met deze technici en alle
bewoners van de streek in vijf jaa-
hoopt te realiseren.
Het is dus geen bedeling van boven
af en ook geen actie voor politiek
profijt. „Ons doel is geen ideologische
strijd tegen Marxisme of Nationalis
me, maar een strijd tegen de onwe
tendheid, het wantrouwen en het
dwangpatrocn van de nood", zegt zijn
medewerker, ingenieur Drachoussoff.
En pater Pire voegt er aan toe: „Het
wordt een inspanning van pure liefde,
zonder enige .bijgedachte aan missio
naire verovering"
Het geld moet er nog komen: pater
Pire hoopt dat zich in dit werk de ge
hele wereld zal verenigen. Gezamen
lijke hulpverlening is de enige weg tot
vrede en een vruchtbare dialoog.
„Deze bijdragen zijn zeer belang
rijk", zegt hij „maar nog belangrijker
is uiteindelijk dat we zelf in deze geest
in onze eigen omgeving gaan werken".
En hij. besluit: „De Nobelprijs voor de
vrede is geen bekroning van een loop
baan maar een begin. Deze onderschei
ding laadt een geweldige verantwoorde
lijkheid op mijn schouders. Beste vrien
den. helpt mij. Breidt mijn taak uit.
Verbreedt het pad van het streven naar
broederschap.
Samen zullen we het leed van de
mensheid verlichten..."
W. BARTELS.
Tot dit doel is m Nederland opge
richt het „Pater-Pire fonds".
Rotterdamse Bank N.V.
Postbus 949.
Rotterdam.
STATE DEPARTMENT
'Bens is het systeem van de
blekeo "S.orPen een groot succes ge-
^hkpv-i leiten zelf hebben het aan-
?°hder. S wantrouwen weerlegd, als
zij de integratie van de vluch-
tel
°t>Ze? tegenhouden. Men koos met
2ar>Een WeS van een geleidelijke en
uezg paste integratie, omdat anders
tnaatsr.KIensen ongetwijfeld in onze
aatsch:
aPPij zouden verdrinken. Een
GESTROOMLIJND
n vv-
•Hst,
er
Ball,
Amerikaans ondermi-
an Buitenlandse Zaken.
Toen Kennedy president werd, be
noemde hij Chester Bowles, die hem in
de verkiezingscampagne van 1960 grote
diensten had bewezen, tot onder-minis
ter van Buitenlandse Zaken. Bowles is
gouverneur van de start Connecticut ge
weest en gedurende de laatste jaren
was hij lid van het Huis van Afgevaar
digden. maar zijn grote belangstelling
voor de buitenlandse politiek werd ge
wekt tijdens de periode dat hij ambas
sadeur in Indië was. De problemen van
de onderontwikkelde landen en de niet-
gebonden staten hebben hem altijd bij
zonder geïnteresseerd.
Bowles koesterde eind vorig jaai
de hoop, dat de president-elect hem tot
minister van Buitenlandse Zaken zou
benoemen, maar Kennedy gaf voor
deze post de voorkeur aan de direc
teur van de Rockefeller Foundation,
Rusk, en Bowles werd op het State
Department de tweede man. Als on
derminister heeft hij zich vooral on
derscheiden door het lanceren van ge
durfde denkbeelden, maar hij schoot te
kort in zijn zuiver administratieve
taak. Zijn ideeën kwamen bovendien
niet altijd overeen met die van de pre
sident en met die van de minister
van Buitenlandse Zaken. Bowles
heeft scherpe kritiek geleverd op de
ongelukkige invasie van Cuba. Hij pleit
te voor een herziening van het Ame
rikaanse standpunt ten aanzien van
Rood-China's toelating tot de Verenig
de Naties, en hij wilde meer steun
feven aan de jonge landen van Afri-
a, zelfs als dit tegen de belangen
inging van Amerika's NAVO-bondge-
noten. Hij had bijvoorbeeld niet de
minste waardering voor de Portugese
politiek in Angola. Men zou kunnen
zeggen, dat Bowles herhaaldelijk zjjn
plaats vergat en dat hij Kennedy en
Rusk nogal eens in verlegenheid
bracht door zijn revolutionaire theo
rieën. Misschien had hij zich als on
der-minister van Buitenlandse Zaken
een even grote naam willen maken
als indertijd Sumner Welles, die deze
post bekleedde in de periode-Roose-
velt. Maar Sumner Wellis kon vooral
Reeds in juli stond de Amerikaan.,
pers vol geruchten dat Bowles als ondei
minister zou worden afgezet, maar Ken
nedy heeft dit toen nog niet willen doen
vooral omdat hij nog niet wist, hoe hij
de talentvolle diplomaat op een andere
manier zou kunnen gebruiken. Maar de
ze week heeft de president de knoo>
doorgehakt. Bowles is nu adviseur va-
de president voor Afrikaanse. Aziatiscb
m Latijnsamerikaanse zaken. In zeke
zin is hij weggepromoveerd.
Tot onder-minister van Buitenland:
Zaken is nu benoemd: Georg
Wildman Ball, die tot nog toe op
het State Department aan hei
hoofd stond van de economische afde
ling. Ball, die zich de laatste tijd vooral
Walt W. Rostow, tot voor kort persoon
lijk assistent van president Kennedy en
nu een der :opfunct.ionarissen op het
State Department.
op de voorgrond treden, omdat F.D.R.
meer vertrouwen had in zijn onder
minister van Buitenlandse Zaken, dan
in zijn minister Cordel Hull. Sumner
Welles had bovendien meer admini
stratieve kwaliteiten dan Bowles.
ieeft beziggehouden met de Amerikaan-
;e politiek ten aanzien van de Europe-
e economische integratie, staat bekend
ïls een francofiel. Hü is een persoon-
ijk vriend van Jean Monnet, de gees-
elijke vader van de Kolen- en Staalge-
neenschap. Bal] is een kenner van
Europa, waar hij jarenlang werkzaam
is geweest. In de tijd dat hij in Amerika
werkte, is hjj in totaal niet minder dan
155 keer de Atlantische Oceaan overge
stoken voor bezoeken aan Europese lan
den. Hij heeft zich de laatste tijd vooral
tot taak gesteld het Congres te bewe
gen de president meer bevoegdheid te
geven om met de Euromarkt te on
derhandelen over verlaging van invoer
rechten.
Toen een paar maanden geleden dui
delijk werd dat Kennedy Bowles zou
laten vallen, werd in Amerika de vrees
uitgesproken, dat dit een nederlaag zou
resident Kennedy en Chester Bowles, die deze week is afgezet als onderminister
■an Buitenlandse Zaken en die nu adviseur van de president is voor Afrikaanse,
Aziatische en Latijnsamerikaanse zaken.
leiding heeft gegeven tot wrijvingen
met het ministerie van Buitenlandse
Zaken. De president heeft nu drie van
zijn persoonlijke assistenten ter be
schikking gesteld van Rusk. Vooral
Kennedy's oud-assistent Walt W. Ros
tow krijgt op het State Department
een hoogst belangrijke functie als co
ordinator van het beleid.
Een andere opzienbarende benoeming
is die van de voormalige Amerikaanse
ambassadeur in Moskou Averell Harri-
man tot assistent-minister van Buiten
landse Zaken voor het Verre Oosten.
(Harriman was de laatste tijd werk
zaam als reizend ambassadeur). Deze
„elder statesman" heeft nu een soort
gelijke functie ais Mennen Williams, die
assistent-minister voor Afrikaanse Za
ken is.
Kennedy heeft zijn departement van
Buitenlandse Zaken gestroomlijnd, en
hjj hoopt dat het van nu af aan beter
zal functioneren. Hij heeft de top van
het State Department gereorganiseerd
in nauw overleg met Rusk, die van zjjn
nieuwe team dan ook grote verwachtin-
zijn voor de linkervleugel van de De
mocratische partij. Bowles stond im
mers bekend als een „liberal." Maar de
nieuwe „Under Secretary of State"
Bali, is ook een „liberal." Zowel in de
verkiezingscampagne van 1952 als in die
van 1956 gaf hij krachtige steun aan de
kandidatuur van de linkse democraat
Adlai E. Stevenson voor het president
schap. (Vroeger heeft de jurist Bal] sa
men met Stevenson deel uitgemaakt
van de leiding van een groot advoca
tenkantoor).
Het State Department is deze week
versterkt met enkele functionarissen
die tot nog toe op het Witte Huis werk
zaam waren. Toen Kennedy president
werd, omringde hij zich met enkele
experts op het gebied van de buiten-1 gen koestert,
landse politiek, hetgeen wel eens aan-
H.Br.
VREDESEILAND
