„Er gaat niets in
de doofpot"
Uitvoerige motivering van
ontslag aan v. d. Putten
in
Voorzichtig optimistisch
Nieuw-Guinea-delegatie
ons land is nu „opgefleurd
„GEEN VERSCHUIVING IN
DE OPENBARE MENING"
Kostbare RoIIs^Royee^coIlectie
toert" door ons land
f
Expert in veevoeding
H
Rapport-Baarn
naar minister
W atero verlast
is nu voorbij
Autodief springt
raam van huis
MINISTER VISSER
Herinneringen
aan crisis rond
minister Stikker
Lawaaimaken de
groepjes niet
representatief
(gntinenlal M
„Geen plaats voor
loonstop'
Dr. J. Grashuis
-
VRIJDAG 8 DECEMBER 1961
PAGINA 5
ufljg*»Ac°Bus
®nderzoek van mr. De
%aa ij er bijna klaar
Gagen aan minister
l*1 ziekenhuis in
x arrest gesteld
j> daagse pater in
s !!l3 "May verongelukt
fe8a &NBERG' 8 dec. - De 37-
lhiaP> die °se Pater A. Gaiser, Sale-
ib J'e van d •|aar werkzaam is in de
Ahin - savannïaguay' is 26 november
t>hrt 'ha) ,.van Paraguay (Zuid-
Minister Visser was er zich van
bewust, dat dit ontslag kan uit
monden in een sensationele rel.
De bewijzen daarvan ontvangt hij
dagelijks in de vorm van brieven,
waaronder helaas vele anoniem.
Dat alles was te voorzien, aldus
de bewindsman. „Ik ben mij be
wust dat met dat ontslag de zaak
niet uit is. Dat alles kan mij echter
niet afhouden van mijn plicht als
werkgever", concludeerde hij.
Misverstand
Wél onthullingen
Kaarslicht
levend licht!
GOUDA KAARSEN
Italianen en Spanjaarden
in Breda in een hotel
Meer controle
THE CIGARETTE OF QUALITY AND PRESTIGE
In 104 landen gepresenteerd, overal graag geaccepteerd. 125
"America's finest cigarette'nu in Nederland, per pakje
DEN HAAG, 8 december
„Van wat wij in Nederland heb
ben gehoord zijn wij bepaald op
gefleurd. Wij hebben sterk de in-
Laat u niet verrassen
door sneeuw en
gladde wegen!
uw beste band met da weg
druk dat de Nederlandse regering
steviger in haar schoenen staat
dan ooit en vastbesloten blijft,
haar beleid ten aanzien van
Nieuw-Guinea rustig voort te
zetten". Deze mening werd geuit
op een persgesprek met enige
leden van de delegatie uit de
Nieuw-Guinea-Raad, die op het
ogenblik een bezoek aan Neder
land brengt. Men verzekerde de
gedachte van de gehele delegatie
weer te geven.
99]
ff-'Ü
„Ontzagwekkende" proefrit
in luxe-auto van meer dan
een TON waarde
Vruchtdragend
Secretaris N.V.V.:
holland
fund
uw aandeel in 130
geselecteerde Neder
landse ondernemingen.
Participatiebewij zen
ter beurze genoteerd.
Advertentie)
C*»AW1
i Pruebe y
compare! proef
en vergelijk...
en ook U zult in
BOBADILLA
de perfecte
Sherry vinden..
IMPORTEURS
8 dec. Het onder-
stfr;i-,vi de procureur-generaal in Am-
devyerK mr- H- K- <Ie Zaaijer met me-
v:(!1 van twee commissarissen
liPar j"e rijksrecherche heeft ingesteld
Bgani n '"--'gin november in en om
tot a ls v°orgevallen met betrekking
is hi; moordzaak Theo Mastwijk,
Van r?a Vokooid, Het ligt in de bedoeling
loon De Zaaijer zijn rapport in de
kist Van *1® volgende week aan de mi-
®r van Justitie aan te bieden.
2oals bekend is hebben enkele Kamer,
t! fn de minister gevraagd op de hoog-
te worden gesteld van het resultaat
rïn h^t onderzoek. Het heeft zich niet
?>ePerkt tot een onderdeel an de zaak
r^arn, doch het strekte zich uit over
jO\vel de arrestatie van de drie verdach-
ais hn oh'vlfchting van Boudewijn
dezoV'gellele opsporingsonderzoek in
6 affaire
veleEN Haag, 8 dec. In de door het
het nnreKer.water getroffen gebieden in
ft*en 'den en oosten van ons land haalt
last i erlicht adem. Aan de waterover-
H»eil ^Praktisch overal een einde geko-
andPV- t mede onder invloed van ver-
fcten gen ten goede in weer en wind.
hog .ywwacht, dat de velelanderijen die
Vallen staan, spoedig zullen droog-
terkoeL de Gelderse Vallei, de Ach-
he s-"k en hij Meppel beschouwt men
Vor^matie als (bijna) normaal. In Coe-
o %d' laatstelijk nog de meest be-
p Óvp .jPlaats, kan men het water van
Jjlk u'lisselse Vecht weer als gebruike-
op het Zwarte Water, zodat
*Veke Bet onmiddellijke gevaar is
ff
^eft' Jïerste-Kamerlid Tjalma (AR)
a'er<aan de minister van Verkeer en
rYsr at schriftelijke vragen gesteld
Hik jnQ® wateroverlast, die herhaalde-
iVorih Zuid-Drente en Noord-Overijssel
jjj. °hdervonden.
gillen v/aagt de bewindsman mee te
?er<j 7i. elen hoe ver de plannen gevor-
gohi6nUri °m deze wateroverlast te voor
af a en indien de technische zijde van
2Vetep nnen gereed is, in hoever er
aïarkHnatemming is bereikt met de
''tie- Petrokken lichamen over de ver
der kosten.
c,
W+r'ScJ^,AG' 8 dec- - De 35-jarige
Ct lp- M. de K. uit Den Haag
a beet^teren een gecompliceerde on-
Ste ..arr^fdB opgelopen bij een poging
tiir Ud JY tie te ontkomen. Reeds em-
laisteri»erd De K. gezocht wegens ver
hitste I® van auto's gedurende het
lw hiet .-jaar. Het was bekend, dat
kw dlanr?" vrouw een tijdje naar het
h, ah) ril was gegaan, maar onlangs
zijnPolitie ter ore, dat hij thuis
vroeg zijn enkele recher-
le gaan ztjn woning in Den Haag
te j thy;* ar ze troffen de vrouw al-
flo s. Anderhalf uur later bereik-
Öong beneae et bericht, dat uit de wo-
êekr de rv?S die van De K. een man
racbt naar het ziekenhuis was
b
de614. nog eens kijken en toen
Va„ r®chtp. e K- bij het bellen van
«ei? z'jn I ,®nrs uit een achterraam
rP,., Y'er n,"'s was gesprongen en op
shrn Wa-. iY'T iager gelegen platje te-
hart g een f °men. Hij had bij deze
tVon-leg u,'i en gebroken, maar hij
te i btg k:T;. kans gezien de beneden-
iietat®n ,Jl te kruipen en de GGD
6hhuiR arschuwen. Hij is nu in het
onder arrest gesteld.
ktiow het a-n ziin Paard gevallen en
korto t«e/ terecht gekomen. Hij
rod later.
(Vervolg van pag. 1)
Hij besloot zijn betoog met de mede
deling, dat hjj gaarne de nota die
prof. Oud had gevraagd, zou indienen
maar hij voegde daar meteen aan toe
dat hij twijfelt of de Kamer met deze
nota wel klaar zal zijn. Hij wil ook
medewerken aan het geven van inlich
tingen aan een bijzondere commissie
van onderzoek, zoals de heer Kieft
(AR) die wil. „E!r gaat niets in de
doofpot", aldus ir. Visser, „dat moge
blijken uit mijn motivering van het
ontslag aan Van der Putten".
Het effect van dit ministerieel woord
was, dat prof. Oud de minister scherp
onder schot nam. „Uw mededelingen
over het ontslag aan Van der "'utten
waren nu juis' dat waarover u niet had
moeten spreken. Ik had u de hand
willen toesteken, omdat ik uw moeilijk
heden begrijp. Ik zocht naar een mid
del om u te helpen de onderste steen
in de affaire-Van der Putten boven te
doen brengen zoals u beloofd heeft. U
moet nog leren u van brieven en
geschrijf in de politiek niets aan te
trekken. U is nu onaangenaam getrof
fen, omdat ik niet als anderen in de
Kamer mijn vertrouwen in u heb uit
gesproken. Ik heb nog wel vertrouwen,
maar dat moet nu bevestigd worden.
Ik begrijp niet dat u niet met twee
handen uw kans grijpt. Vertel ons in
het openbaar alles. Met het geven van
ontslag alleen komt u er niet."
Minister Visser deed po-gingen om
het conflict dat tussen hem en prof.
Oud begon te rijzen, terug te brengen
tot een „misverstand". Hij stelde
echter voorop, dat voor de felle woor
den van zijn partijgenoot geen aan
leiding was. Hij zal wel degelijk ge
gevens verstrekken aan de Kamer,
maar daaruit zal hij isoleren wat niet
gezegd kan worden, o.m. het beleid
van zijn voorgangers en dat wat sub
judice is. Hij bleef dus slagen om de
arm houden. „Als u meer wenst, dan
ben ik „zo enigszins mogelijk" tot uw
beschikking. Ik hoop dat de Kamer
vindingrijk genoeg is om haar con
trolerende taak met mijn gegevens
te kunnen uitoefenen."
Met deze vrij vage mededelingen
heeft prof. Oud (voorlopig?) genoegen
genomen. Misschien was hij geschrok
ken van de duidelijke afstand die de
minister van Defensie in acht nam van
zijn partijgenoten in de Kamer. Dacht
hij wellicht aan de affaire-Stikker, die
de WD tien jaar geleden al in moei
lijkheden heeft gebracht, omdat de
VVD-minister van Buitenlandse Zaken,
mr. D. U. Stikker, om een soortgelijk
conflict, door prof. Oud uitgelokt, zijn
portefeuille ter beschikking stelde,
waarop een kabinetscrisis ontstond?
De woordvoerders van de andere
fracties hebben het duel Oud-Visser
gelaten voor wat het was. De heer
Moorman (KVP) zei de beperkingen
die de minister in zijn nota in acht wil
nemen aanvaardbaar te achten en
sprak niet over de motivering van het
ontslag aan Van der Putten. Hij stelde
voor, de nota na ontvangst door de
Kanier aan de senioren ter hand te
stellen en hen te laten oordelen hoe
deze dient te worden behandeld.
De heer Kieft (AR) concludeerde, dat
de nota stellig „iet voldoende zal zijn
om de zaak voor het Nederlandse volk
duidelijk te maken. Daarvoor zal zeker
een bijzondere Kamercommissie moe
ten worden ingesteld. Hij is met name
overtuigd dat juist wèl onthullingen zul
len moeten worden gegeven over wat
zich heeft afgespeeld onder het bewind
van vorige ministers. De heer Van Dis
(SGP) wil eveneens een commissie van
onderzoek. De heer Blom (PvdA)
kwam tot een mysterieuze uitspraak:
„De minister is hoewel gewaar
schuwd in een schuitje gestapt dat
reeds is los gemaakt". De communist
Bakker deed daar nog een schepje
bovenop met de uitlating: „Het zal je
gebeuren dat je door je partijgenoot als
(Advertentie)
(Van onze correspondent)
BREDA, 8 dec. Buitenlandse werk
nemers in Breda zullen binnenkort wor
den gehuisvest in een hotel. Tot nu toe
verblijven de Italianen en Spanjaarden,
die in Bredase bedrijven werken, in
een pand in de Boschstraat, eigendom
van de gemeente, dat echter voor de
uitvoering van verkeersdoorbraken in
de binnenstad zal moeten worden ge
sloopt. Voor de uitbreiding van het
raadhuis heeft de gemeente een hotel
aangekocht aan de Grote Markt naast
het raadhuis. Aan de raad wordt nu
voorgesteld dit hotel 'te verin ren aan
de stichting behartiging belangen bui
tenlandse werknemers in Breda.
Na ontruiming van het pand aan de
Boschstraat, zal men overgaan tot de
aanleg van de verbinding tussen de
Boschstraat en de Sophiastraat, welke
een onderdeel vormt van de verkeers-
ring rond het oude stadscentrum.
schooljongen zo wordit neergezet".
Minister Visser heeft de heer Koer
sen (KVP) gerustgesteld met betrek
king tot de unieke manier waarop
Defensie begrotingen opstelt. De heer
Koersen kreeg de toezegging dat de
Kamer hierover voortaan uitvoeriger
zal worden ingelicht.
De heer Moorman (KVP) kreeg de
ruiterlijke erkenning, dat hij gelijk had
wat betreft de presentatie van de be
groting. Tot in de Troonrede toe is
inderdaad ten onrechte de indruk ge
wekt, dat alleen de verhoging van de
defensielasten de oorzaak zou zijn van
de nieuwe belastingverhoging.
Naar aanleiding van het wegvallen
van de Amerikaanse hulp heeft de
minister in het openbaar de Verenigde
Staten dank gebracht voor de jaren
lange steun die zij bij de opbouw van
onze krijgsmacht hebben verleend.
„Dat wij thans met een extra bedrag
van honderdvtjftig miljoen gulden per
jaar aan eigen middelen het gat moe
ten stoppen, heeft het voordeel dat wij
ook sneller kunnen werken aan de uit
voering van onze plannen", aldus ir.
Visser. Hij heeft de Kamer de verzeke
ring gegeven dat de efficiency en de
controle op het gigantische defensie
bedrijf steeds meer aandacht zullen
krijgen.
Een optimistisch geluid brak door,
toen de minister de ernst van de crisis
rond Berlijn besprak. De eenheid in de
NAVO is daardoor toegenomen. Duide
lijk is geworden, dat wij die de vrij
heid genieten, ons allereerst geestelijk
weerbaar moeten maken om haar te
behouden. Dit is het allereerste wapen
in deze strijd, aldus de minister.
In verband met de affaire-Van der
Putten waren de publieke tribunes zo
vol, dat de bezoekers in groepen
naar binnen moesten worden geleid.
Op de gereserveerde tribune hadden
de heer Van der Putten en zijn
raadsman, mr. Geleijnse, de beraad
slagingen gevolgd.
Advertentie
Presenteer
Philip Morris
99
Advertentie)
Vraag nu uw garage de nieuwe
Continental M+S te monteren,
■want alleen dan bent u op alle
weersomstandigheden voorbereid.
Het specifieke winterprofiel van de
nieuwe Continental M+S geeft u
een veilige, vaste grip op ijs, sneeuw
en modder.
De nieuwe Continental M+S is
bovendien geruisloos en comfortabel
op droge wegen.
Alleen met de nieuwe Continental
M+S rijdt u veilig de winter tege
moet.
Uw gladde banden hmnen voordelig mei het echte M+S profiel worden ge
coverd. Zelfde garantie als een nieuwe band!
CONTINENTAL RUBBER N.V„ AMERSFOORT TELEFOON 03490-9545»
Dat „opfleuren" sloeg op de stem
ming, die in Nieuw-Guinea heerst, spe
ciaal in het politieke centrum van het
land, Hollandia. „Deze stemming" zo
zei men, „wordt niet het minst veroor
zaakt door het geschrijf van allerlei
groepjes of het nu hoogleraren zijn dan
wei dat ze worden aangeduid met de
naam Rijkens. Uit gesprekken die wfi
in Nederïand hebben gehad waarlijk
niet slechts in officiële kringen heb
ben de meeste leden van onze delegatie
sterk de indruk gekregen, dat men ach
ter de namen en de titels van de hoog
leraren meer vermoedt dan er aan po
litieke betekenis achter zit. Men vraagt
zich af of deze heren het terrein van
de buitenlandse politiek niet te veel be
treden als hun hobby of een vrijetijdsbe
steding. Buitenlandse politiek is tenslot
te veel gecompliceerder en moeilijker te
bedrijven dan men zich met de aller
beste bedoelingen voorstelt. Al deze
groepen en groepjes zouden er beter
aan doen zich niet verder in te laten
met Nieuw-Guinea en het beleid daar
over over te laten aan de regering, in
wier beleid ten aanzien van Nieuw Gui
nea de delegatie een bijzonder groot
vertrouwen stelt."
„Uit dit alles", vervolgden de le
den van de delegatie „en ook uit al
lerlei persartikelen, kreeg men langza
merhand in Nieuw-Guinea de indruk van
een verschuiving van de openbare me
ning in Nederland. Men moet niet ver-
LINKS: De Rolls-Royce Saloon: statig en klassiek (kosten van 65 tot 82 mille). RECHTS: Het ruime en zeer Luxueuze
achter-compartiment van de Phantom V Rolls-Royce (waarde meer dan een ton), bevat o.m. een kleine bar. Indien nodig
kunnen twee stoelen worden bijgeplaatst, die in de vloer zijn verzonken.
(Van onze verkeersredaeteur)
LEUSDEN, 8 dec. Een
unieke collectie van de
nieuwste Rolls-Royce- en
Bentley-modellen verblijft
op het ogenblik in Neder
land. De zes uiterst kostbare
auto's, die bij elkaar bijna
een half miljoen gulden
waard zijn, worden vandaag
en morgen in gebouw Em
porium in Rotterdam en 11
en 12 december in het RAI-
gebouw in Amsterdam ten
toongesteld. De afgelopen ja
ren bedroeg de omzet van
Rolls-Royces en Bentley's in
Nederland acht a negen wa
gens per jaar. In 1962 hoopt
men o.a. door deze toer-
nee dit aantal in Neder
land tot tien, misschien zelfs
wel tot elf op te voeren:
De statige automobielen
arriveerden gisteren in Ne
derland en in Leusden wa
ren wij in de gelegenheid
kennis te maken met ver
schillende modellen, die nog
nooit in ons land zijn ge
toond en die over enkele
dagen weer snel naar Enge
land zullen terugkeren.
Naast elkaar stonden twee
exemplaren van de Bentley
Continental Saloon (63.500
gld.), een Rolls-Royce Stan
dard Saloon (65.000 gld.),
een Long Wheelbase Saloon
Rolls-Royce (82.000 gld.),een
Bentley Continental (92.000)
en een Rolls-Royce Phan
tom V (105.000 gld.).
Voor de automobilist, die
het doorgaans met een min
der kostbare auto moet stel
len, is het een sensatie der
gelijke creaties te besturen,
alhoewel een serieuze ken
nismaking met de Rolls
Royce in feite van de achter
bank af dient te geschieden,
omdat de man die een Rolls
koopt het stuur meestal ter
stond in handen geeft van
een privé-chauffeur om zich
vervolgens terug te trekken
in het soepele leer van de
fauteuils in het achter-com
partiment. Daar staan knop
jes voor luchtverversing,
ruitenbediening, verlichting
en radio tot zijn beschik
king alsmede een luxueuze
houten bar-met-inhoud.
Ondanks deze verleiding
zijn wij gaan zitten op de
voorbank van de Phantom V,
teneinde het tijdelijke ge
noegen te smaken actief aan
het wegverkeer deel te ne
men in een voertuig van
ruim honderdduizend gul
den. Dat de automobilist die
zulks doet het risico loopt
straks als een „bedorven
mannetje" de auto weer te
verlaten, omdat hp dan zó
verwend is dat hij, bij het
beproeven van een andere
automobiel, terstond verge
lijkingen gaat maken, heb
ben wij op de koop toe ge
nomen.
Over het rij-genot kunnen
wij kort zijn: de auto doet,
hetgeen van hem verwacht
wordt en dat is, gezien de
prijs, héél wat. Ook repre
sentatief bekeken biedt de
Rolls-Royce waar voor zijn
geld: menige weggebruiker
lispelde vol ontzag beleefd
een groet en het merkwaar
dige is dat men zulks, van
achter het stuur van deze
automobiel, met een snel
groeiend méérderwaardig-
heidsbesef als vanzelfspre
kend .accepteert. Eerst als het
speelgoed van een ton weer
ls ingeleverd, keert de chauf
feur weer terug tot de inge
togenheid die hem past.
De fabriek maakt per jaar
ongeveer 2500 wagens, voor
de helft Rolls-Royces, voor de
helft Bentleys. Slechts een
enkele maal ontrukt men de
exclusieve modellen aan de
fabriek voor demonstratieve
doeleinden en dat geschiedt
dan meestal ter gelegenheid
van een autosalon. Thans is
voor het eerst besloten met
de wagens op tournee te
gaan. Dat - naast verschillen
de andere Europese landen -
ook Nederland daarvoor in
aanmerking kwam, is een on
derscheiding, welke eerst
naar waarde kan worden ge
schat, wanneer de Engelse
fabrikanten zich op grond
van een met zorg en liefde
opgebouwde wereldreputatie
ook in deze dager van mas
sa-motorisering nog steeds -
en met reden - weten te om
ringen.
geten, dat in Nieuw-Guinea een pers ont
breekt die onmiddellijk op uitingen als
wij hier bedoelen appelleert. In kringen
van de Nieuw-Guinea-Raad vroeg men
zich af: wat gebeurt er in Nederland
toch allemaal? Dit heeft geresulteerd
in een toenemend pessimistische stem
ming in Nieuw-Guinea, noodkreten van
organisaties van ambtenaren, die hun
veiligheid in gevaar zagen en nog meer.
Echter", zo voegden deze zegslieden
hieraan toe, „indien er ooit aanleiding
zou zijn geweest voor pessimisme of
een paniekstemming in Hollandia, dan
is daarvoor juist nu geen reden om
dat wfi, zoals gezegd, de indruk heb
ben dat de internationale positie van
Nederland in de kwestie Nieuw Guinea
na het debat in New York is ver
sterkt. Wij hebben kunnen constate
ren dat er in de openbare mening in
Nederland geen verschuiving heeft
plaats gehad. Wij weten nu dat de
groepen en groepjes die over Nieuw-
Guinea zoveel ophef en lawaai maken
bepaald niet representatief zijn voor
het Nederlandse volk en dit speciaal
heeft ons vertrouwen versterkt
In de kring van de Nieuw-Guinea-
Delegatie wilde men de toestand aldus
samenvatten. „Wij zijn voorzichtig opti
mistisch over de kracht en de houd
baarheid van het Nederlandse standpunt
ten opzichte van Nieuw-Guinea".
Over de besprekingen met staatsse
cretaris mr. Bot, was het oordeel dat
van regeringszijde de zaken met grote
openhartigheid zonder enige terughou
dendheid worde: behandeld, „er wordt
in een goed tempo gewerkt en de le
den der delegatie hebben enorm vee)
inzicht gekregen in de situatie", zeiden
de delegatieleden. „De gesprekken zijn
zeer vruchtdragend". Men heeft daarom
verzocht excursies e.d. zoveel mogelijk
te beperken want in het overleg
met de Nederlandse regering ligt het
zwaartepunt van het bezoek aan Neder
land.
UTRECHT, 8 dec. In de vandaag
hier gehouden hoofdbesturenvergade-
ring van het N.V.V., heeft de secreta
ris, de heer W. F. van Tilbrug, over
de actuele loonpolitieke situatie onder
meer gezegd: „Het ligt in de lijn der
verwachtingen dat het groeitempo van
de produktie, op wat langere termijn
gezien, zich weer ten gunste zal keren,
mits de afzetmogelijkheden dit toela
ten. Er is geen plaats voor een drasti
sche loonmaatregel en met name niet
voor een loonstop.
Men heeft de geleide loonpolitiek al
tijd verweten, aldus de heer Van Til
burg, dat deze het euvel van de zwarte
loonvorming in de hand werkte, maar
de nieuwe loonpolitiek schijnt op dit
stuk niet onder te doen, integendeel.
„Een krachtig afremmen van de lega
le loonontwikkeling kan dus de oplos
sing niet brengen. Het sociale klimaat
zou er niet beter op worden."
De N.V.V.-secretaris meent dat een
voorzichtig beleid op loongebied ge
paard moet gaan met een gericht en sta
biliserend investeringsbeleid.
„Onze indruk is dat de regering er
teveel op speculeert dat door een zeke
re kentering tijdig voldoende ontspan
ning op de arbeidsmarkt zal optreden,
zodat de conjuncturele wal het loon-
schip wel zal keren," zo zei de heer Van
Tilburg nog. „Deze speculatie is voor
haar niet zonder risico. Wanneer deze
spanning straks een vergissing blijkt te
zfi'n dan kan de regering niet verwach
ten dan de vakbeweging de gevolgen
hiervan zal opvangen. Dan zal de re
gering aan een faillissement van deze
loonpolitiek niet meer kunnen ontko
men."
I Advertentie)
et valt voor niemand mee
een werkkring, die hem
lief is geworden, vaar-
wel te moeten zeggen,
maar onverbiddelijk kruipen de
jaren en als men 65 jaar is,
staan gewoonlijk jongeren
klaar de taak over te nemen.
Voor de „heer van Schothorst"
dr. J. Grashuis, var. wie dinsdag
in Utrecht officieel afscheid
wordt genomen als directeur
van de C.L.O.-controle, het In
stituut voor Moderne Veevoeding
en Pluva (Onderzoek van pluim
vee en varkens) valt dit zeker
niet mee. „De Schothorst" te
Hoogland, begonnen in 1938, is
immers zijn levenswerk en groei
de uit een proefmesterij van var
kens, die hij tijdens zijn veeart
sen-praktijk (1919-1935) in 1928
met enige boeren te Zelhem had
opgezet. Het was in de moeilijke
crisisjaren, toen Engeland de in
voer van vers vlees verbood en
de boeren vreesden, dat ze met
hun onvolgroeide varkens bleven
zitten. Dank zij de adviezen van
hun veearts, die zich op merk
waardige wijze een kennis van
veevoeding heeft eigen gemaakt,
slaagde men erin tal van ziekten
te voorkomen.
„Het was allemaal aanvanke
lijk zeer primitief", vertelt ons nu dr. Grashuis, die een bijzonder gezellig
-causeur is en ons een zuinig bewaard modeladvies, gedrukt op vergeeld pa
pier: „mengvoeders voor varkens" laat zien. „De hele zaak was onder
gebracht in een houten gebouw." Van lieverlede werd de noodzakelijkheid
ingezien om er een proefbedrijf bij te nemen en zo kwam. op voorstel van
de heer Grashuis, die inmiddels in 1935 directeur van de C.L.O.-controle
(Stichting van de Centrale Landbouw Organisaties) uxxs geworden met als
standplaats Arnhem, „De Schothorsttot stand, waarvoor het gelijknamige
nogal vervallen landgoed ter grootte van 61 ha. door het Centraal Bureau
van coöperatieve inkooporganisaties was aangekocht.
Toen de jonge Grashuis, die 19 januari 1896 te Usquert m de provincie
Groningen werd geboren, in 1918 in Utrecht afstudeerde als dierenarts,
kwam hij al heel gauw tot inzicht, dat hij van varkensvoer maar bitter
weinig afwist. Hij had maar één college over voedermiddelen gevolgd,
omdat, hij die colleges erg saai vond en liever ging kegelen of zich aan
ander studentenvermaak overgaf. (Niet voor niets is hij erevoorzitter van
de Veterinaire Studenten Kegelclub „D.I.G."). Examen hoefde men in het
vak voedermiddelen toen nog niet te doen en bovendien zo zegt dr.
Grashuis ging het niet zo zeer over veevoeding. „Ik heb er toen maar
een boek over gekocht en met de kennis uit dat ene boek ging ik de prak
tijk in. Ik besefte al gauw, dat ik er meer van moest weten en heb me als
een wilde op de veevoeding geworpen. Las er veel buitenlandse literatuur
over en ik mag gerust zeggen, dat ik langzamerhand bij vele anderen een
voorsprong kreeg ten aanzien van allerlei nieuwere inzichten."
Het resultaat? Tot ver uit de Gelderse Achterhoek kwamen de boeren met
hun zieke biggetjes om advies bij de Zelhemse veearts, die in 1932 cum
laude promoveerde op een proefschrift over „Insufficiënties van meel-
rantsoenen voor mestvarkens en enkele ziekteverschijnselen, welke daar
mede verband houden." Uren kan men met dr. Grashuis praten over de
moeilijke taak, die de boeren tegenwoordig hebben om hun veestapel op
een behoorlijk peil te houden, kortom over de hele bedrijfsvoering. „Goed
boer zijn is op het ogenblik een van de moeilijkste beroepen." Hij is een
vurig verdediger van het kleine bedrijf, alle aanvallen ten spijt. Naar
zijn opvatting gaat het voornamelijk om de capaciteiten van de man, die
erop zit of de boerderij floreert. In zijn verdediging van de kleine boer is
het vooral de mens, voor wie hij strijdt. Ingewijden kennen hem ook in
zijn fel verzet tegen de verwerking van geneesmiddelen, o.a. antibiotica, in
mengvoeders en in vele opzichten heeft de praktijk hem in het gelijk
gesteld.
Wanneer dr. Grashuis 31 december „De Schothorst" heeft verlaten, gaat
hij beslist nog niet op zijn lauweren rusten. Van zijn talrijke nevenfuncties
blijft hij nog enige behouden en hij is verheugd zich ook nog te kunnen
bemoeien met het onderzoek „Bodem-Plant-Dier" in de Gelderse Vallei.
„Als ik helemaal niets meer had, ging ik in een half jaar dood", bekent hij
ons. Zijn werken is hem zijn ontspanning geweest en vakantie heeft hij tot
heden nooit genomen.
