Adenauer pleitte
zonder bezieling
De Gaulle niet overtuigd
van noodzaak tot gesprek
mm
PARUS MAAKT JACHT
OP SALAN C.S.
Binnenkort debat over OAS
in Nationale Vergadering
Paus draagt Mis op in
Kerkm uziekschool
Tussen de biddende menigte
op de Piazza d'Espagna
Spanje ontmoet de
Reformatie
Betere verhoudingen
eisen meer kennis
DER ALTE" IN PARIJS
g
Evenwicht in de
kernbewapening
is niet gewijzigd
Terreur Algerije:
negentien doden
Partij van negers
buiten de wet
Benauwde zege
voor Menzies
Restauratie van ,Waardenburg' en ,Ravesteyp'
l
B.B. IDOOL-AF IN ALGIERS
Columbia breekt
met CUBA
GHANA doet een
boekje open
Midwinterblazen
Toeristen wekken
nieuwsgierigheid
Ku nstvaa rtexpositie
Wisselverwarming
ZUID-RHODESIË
AUSTRALIË
Tél
BEGIN VAN ZAKELIJKE VOORLICHTING
MAANDAG 11 DECEMBER 1961
PAGINA 7
Wm&
Kaarslicht flatteert!
GOUDA KAARSEN
1 "-f-
iflUf -
Wee nieuwe chemische
^ndustrieën op Aruba
Overijssel
egram aan minister
5^er wateroverlast
(Van een correspondent in Spanje)
Vier eeuwen lang heeft het Spaan
se volk als geheel, geografisch
en geestelijk, afgezonderd ge
leefd van de kerken uit de Reforma
tie. Het gevolg daarvan is, dat het
huidige, snel toenemende contact met
het protestantisme èen daarop totaal
onvoorbereid volk aantreft. Histo
risch en apologetisch heerst er een
vacuum. De confrontatie met de Her
vorming is voor de Spanjaarden niet
of nauwelijks te verwerken."
Aldus karakteriseert mgr. J. Iri-
barren, de leider van het kerkelijk
bureau voor statistiek en voorlich
ting, de hedendaagse situatie in het
land. Onder de leden van de Spaanse
clerus, die zich in het bijzonder bezig
houden met godsdienstsociologie,
neemt mgr. Iribarren onbetwist een
eerste plaats in. Met de boven geci
teerde woorden reageert hij enerzijds
op de niet zelden groteske houding
van de Spanjaarden tegenover het
protestantisme, anderzijds motiveert
hij daarmee de besliste noodzaak van
een zakelijke, niet polemische voor
lichting der katholieken, die tot nog
toe geheel en al ontbroken heeft.
f>
(Van onze Parijse correspondent)
PARIJS, ll dec. Een kort gemeen
schappelijk communiqué, zaterdag
avond uitgegeven, na het tête-a-tête tus
sen de Franse president en de Duitse
bondskanselier, heeft in hoofdzaak het
vo'gende bekend gemaakt: ,,De vraag
stukken van gemeenschappelijk belang
Voor Frankrijk en Duitsland, en in het
O'jzonder het vraagstuk van Berlijn,
*'jn het voorwerp geweest van een diep
gaand onderzoek. Vastgesteld is, dat
overeenkomst bestaat over de te berei
ken doelstellingen en over de noodzaak
°m de saamhorigheid tussen de gealli
eerde mogendheden te handhaven". Het
js niet bepaald onthullend. Dat er Frans-
®aitse overeenstemming heerst over
oo doelstellingen, te weten handhaving
van de aanwezigheid der Westerse bond
genoten in Berlijn en van West-Duits-
'and in het Westerse kamp, is geen
O'euws. Dat het noodzakelijk is de
saamhorigheid van de verbonden mo
gendheden te handhaven, laat volkomen
oe vraag open of president De Gaulle
daarbij nog altijd solidariteit op zijn
?}8en voorwaarden op het oog heeft,
■hin of meer zoals hij zelf Khroesjtsjev
verwijt dat deze slechts wil onderhan
delen over een accoord inzake Berlijn op
de Russische voorwaarden.
Pro memorie zij nog eens in het
kort gewezen op diverse elementen,
die president De Gaulles tot dusverre
onverzettelijk gebleven standpunt om
vat. „Geen onderhandelingen met
Moskou', zolang Khroesjtsjev met drei
gementen schermt. Niet zwichten,
zelfs niet voor de bedreiging met ato
maire vernietiging. Wanneer de Rus
sen ophouden met dreigen, bereid zijn
dm te onderhandelen over de totale
Duitse problematiek, met inbegrip
Van het recht voor de Duitsers om
ever hun eigen lot te beschikken. Inza
ke Berlijn valt er trouwens niets te
Pnderhandelen. Waarschijnlijk zijn
bovendien Khroesjtsjevs dreigemen-
alleen maar bluf".
"eeft president De Gaulle zich nu
door kanselier Adenauer laten overre
den om zijn straffe standpunt wat te
matigen? Het geldt als bekend dat Ade
nauer zich door president Kennedy heeft
laten overtuigen van de hoge wenselijk
heid om met de Russen tot een gesprek
te komen en dat Adenauer op zijn beurt
de opdracht heeft aanvaard om zijner
zijds te proberen president De Gaulle te
bewegen zijn onbuigzaamheid op te ge
ven.
In Franse waarnemerskringen ver
luidt, dat kanselier Adenauer zich giste
ren van deze opdracht inderdaad heeft
gekweten, evenwel met meer handig
heid dan met eigen overtuiging. Het
voornaamste door hem in het veld ge
brachte arguipent zou hierop neerko
men: Frankrijk mag zich niet afzijdig
houden van onderhandelingen met Mos
kou over Berlijn, onderhandelingen die
de V.S. en Groot-Brittannië hunnerzijds
bereid zijn op stapel te zetten.
Adenauers toch al niet bijster grote in
nerlijke overtuiging achter dit argument
zou nog een extra knauw hebben opge
lopen door het feit, dat aan de vooravond
van zijn vertrek naar Parijs de drie be
langrijke Duitse partijen hem practisch
alleen hebben laten staan met zijn van
Washington overgenomen standpunt. Dit
maakt ook al neemt men aan dat
Adenauer De Gaulle vooralsnog niet
heeft kunnen overreden, een zienswijze
waartoe men in Franse waarnemerskrin
gen overhelt de aardige kernachtige
formulering dat „De Gaulle Duitser is
dan de Duitsers" jammer genoeg voor
de uitvinders, aanzienlijk minder rele
vant.
De voorzichtige conclusie van dit al
les moet zijn, dat eerst aan het einde
van deze week, waarin eerst de vier mi
nisters van buitenlandse zaken van de
Westerse Grote Vier en vervolgens de
leden van de NAV'O-raad de koppen bij
elkaar steken, zal kunnen blijken in hoe
verre de ontmoeting De Gaulle - Ade
nauer het bereiken van een gemeenschap
pelijk Westers standpunt, met inbegrip
van Frankrijk, zal hebben vergemakke
lijkt dan wel tegengehouden.
»ieï uitgestoken hand loopt generaal De Gaulle toe op bondskanselier Adenauer,
'b'e hij in het afgelopen weekend besprekingen heeft gevoerd, voornamelijk
over de Berlijnse kwestie.
(Advertentie)
WASHINGTON, 11 decw (AFP) In
een zaterdag uitgegeven communiqué
heeft de Amerikaanse commissie
voor atoomenergie verklaard, dat on
danks de wetenschappelijke vorderin
gen, die de Sovjet-Unie door haar
jongste serie kernbomontploffingen heeft
gemaakt het evenwicht in de kernbe
wapening ongewijzigd is gebleven.
Dit evenwicht berust volgens de com
missie niet alleen op de kerntechniek,
maar ook op een aantal beschikbare wa
pens voor lancering. De Russische vor
deringen berusten voornamelijk op een
verkleining van de kernbommen en op
het verminderen van de radioactieve
neerslag.
De commissie verklaarde voorts, dat
de voorbereidingen voor een eventuele
hervatting van de Amerikaanse kem
proeven in de dampkring worden voort
gezet en dat de beslissing over het al
dan niet doen van dergelijke proeven
afhankeltj'k is van de omstandigheden.
De betekenis van de Russische kern
proeven voor de Amerikaanse veilig
heid blijft onderwerp van een nauwge
zette studie, maar er is geen reden te
veronderstellen dat het krachtseven-
wicht op dit gebied ten gunste van de
Sovjet-Unie is verstoord, zo besluit de
commissie.
ALGIERS, 11 dec. (UPI) Terreur
daden en andere gewelddadigheden
hebben dit weekeinde in Algerije negen
tien mensenlevens geëist. Een woord
voerder van het gouvernement deelde
mede dat veertien Algerijnen en vijf
Europeanen werden gedood, terwijl twee
entwintig andere personen gewond wer
den.' Vijf aanslagen met kneedbommen
kunnen op rekening van de OAS worden
geschreven.
SALISBURY, 11 dec. (UPI) De pre
mier van Zuid-Rhodesië, Sir Edgar Whi-
tehead. heeft de Nationale Democrati
sche Partij, de organisatie van de Afri
kaanse nationalisten in Zuid-Rhodesië,
buiten de wet gesteld.
Zaterdag zyn de Afrikaanse wijken
en belangrykt negercentra rondom Sa
lisbury en andere steden bezet door mi
litairen. Alle kantoren van de N.D.P.
werden verzegeld en onder politiebewa
king gesteld. Er is nog geen enkele lei
der van de N.D.P. gearresteerd. Wel is
huiszoeking bij hen gedaan.
De voorzitter van de N.D.P., Joshua
Nkomo, bevindt zich momenteel in Tan
ganyika om de viering van de onafhan
kelijkheid van dat land mee te maken.
Een aantal leden van de N.D.P. heeft de
lidmaatschapskaart al ingeleverd by de
politie.
In een radiorede zei premier White
head dat de N.D.P. was afgedreven naar
een „koers van geweld".
SYDNEY, 11 dec. (UPI) Premier
Robert Menzies van Australië, die zater
dag in algemene verkiezingen voor een
vijfde ambtstermen is gekozen, heeft
verklaard dat hij geen verklaring zal af
leggen voordat alle stemmen zyn geteld.
Volgens de laatste uitslagen heeft de re
gering twaalf zetels verloren terwijl over
zes zetels nog onzekerheid bestaat.
In de Senaat heeft de regering de
meerderheid verloren, terwijl de meer
derheid in het Huis van Afgevaardigden
beduidend is geslonken.
Oppositieleider Arthur Calwell (La
bour) verklaarde dat een ontbinding van
het parlement tot de mogelijkheden be
hoort.
De Labour-party boekte de meeste
overwinningen in Queensland, waar zy
zeven zetels van regeringscandidaten
overnam.
(Van onze Parijse correspondent)
PARIJS, 11 dec. Tegen zeven in ver
band met de april-pntsch by verstek ter
dood veroordeelden, te weten de ex-ge
neraals Salan, Jouhaud en Gardy, en de
ex-kolonels Argoud, Godard, Lacheroy
en Gardes, benevens tegen Pierre La-
gaillarde en Jean-Jacques Susini en nog
enkele andere „oude bekenden", by
verstek veroordeeld tot diverse straffen,
is de vorige week een nieuwe instructie
aanhangig gemaakt wegen samenzwe
ring tegen de veiligheid van de Franse
staat. Zaterdagavond heeft nu zelfs de
met deze aangelegenheid belaste rechter
arrestatiebevelen tegen hen uitgevaar
digd. De ex-generaals en ex-kolonels
bevinden zich onder de hoede van al
diegenen in Algerije, die de O.A.S. zyn
toegedaan, en de heren Lagaillarde en
Susini (als we het allemaal nog goed uit
elkaar houden) slyten rustige dagen op
een afgelegen Canarisch eiland, waar zy
door de Spaanse regering zijn opgebor
gen. Men is benieuwd.
In het Franse parlement zullen
voorts deze week twee gerechtelyke
aanvragen om opheffing van parle
mentaire onschendbaarheid worden
BOGOTA, 11 dec. (UPI) Zaterdag
avond heelt Columbia de diplomatieke
betrekkingen met Cuba verbroken, en
kele uren nadat premier Fidel Castro
in een radiorede had verklaard, dat de
regering van Columbia is samengesteld
uit „verraders".
Columbia is de elfde Latyns-Ameri-
kaanse staat die met Cuba heeft gebro
ken. Negen Latyns-Amerikaanse landen
hebben nu nog een diplomatiek vertegen
woordiger in Havana.
I
Z^ANjest AD/ARUBA, 11 dec.
is op Aruba de officiële bouw
vn van twee nieuwe industrieën
Antilliaanse eiland, beide in de
sektor. Het zijn de Antilles
W5a' Company en de Aruba Che
ffin ^us(ry, die terreinen in gebruik
J..V. gaan nemen van resp. ruim 15
t>e b 24 hectare groot,
^^.eerstgenoemde maatschappy is een
of x?aatschappij van de Standard
w Jersey. Zy zal geheel voor
eninS een ammoniakfabriek
ertiei5. en exploiteren. De tweede on-
zw g is een vennootschap, waarin
abriek.avelzuurfabriek, een salpeterzuur-
tJ^hgri,een ureumfabriek en een ge-
®chteVPnstmestfabriek zijn onderge
ven eze firma wordt voor 50 pro-
tv-t nancierd door de Standard Oil.
i* e imVan het kapitaal is van belang-
{?dnst/"ernationale ondernemingen en
'slië afi n uit Amerika, Duitsland en
Bei,jalkomstig.
f ah de „^rijven zullen stroom en water
st ^k „euwe water- en elektriciteits-
v hdiKi~aan betrekken. Onvoorziene om-
in*1 de» P11 voorbehouden zal de bouw
v beslap Mbrieken ongeveer twee jaar
de Aoemen' In de animoniakfabriek
d- i°en zal een bedrag van negen
d *abni„i worden geïnvesteerd, in
hoUar, «eken van de ACE elf miljoen
Ov0,ningl^' J1 dec. De recente
dint*'iisselsPIn„?verijssel zijn voo
tl KevvoL* Waterschapsbond
over-
voor de
',:i n\vn,, - .d aanlei-
aan de minister van
Jh5 een t'Vlsserij en Voedselvoorzie-
t)jakt 0B .e'egram te sturen, dat aan-
®t verlenen van hogere subsi-
ROME, 9 dec. (KNP) Vrydag heeft
de paus op de Pauseiyke Kerkmuziek-
school de H. Mis opgedragen ter ge
legenheid van het vyftig jarig bestaan
van het instituut. Daarby waren de
leerlingen van het instituut en de over
sten van degenen die donderdagavond
waren onderscheiden, aanwezig.
De paus heeft na de mis nog een kor
te toespraak gehouden en gewezen op
de waarde van de muziek voor de li
turgie, die de vorm is waarin de Kerk
zich tot God richt.
De Spanjaarden op deze school en
hun oversten hebben van deze gelegen
heid gebruik willen maken de paus een
cadeau aan te bieden. In een aparte
zaal ontving de H. Vader hen en nam
daar de paramenten in ontvangst, die
zy hadden meegebracht. De paus prees
de Spaanse geestelykheid vanwege het
prachtige werk, dat zy in hun land tot
stand hebben gebracht.
Vrijdagmiddag tegen 4 uur vertrok
de paus uit het Vaticaan naar de Pi
azza d'Espagna om er de volksvere
ring van de Onbevlekte by te wonen.
Op de trottoirs van de straten, die
de paus met zyn kleine stoet volgde,
stond een dichte massa Romeinen de
paus toe te juiehen. De Piasza d'Es
pagna was op de gebruikelyke ma
nier zwart van het volk. De Paus nam
daar plaats op de voor hem gereed
gezette bidstoel en bad met het volk,
by het beeld op de hoge zuil, waar
zoals alle jaren de brandweer bloe
men had opgehangen.
Daarna begaf hy zich per auto naar
de Maria Maggiore, opnieuw begeleid
door de motorpolitie. Na door de kar
dinaal-aartspriester ontvangen te zyn
begaf hy zich naar de Borghese-kapel,
waar het wonderbare beeld van „Maria
Salus populi Romani" is uitgestald,
uiteraard ryk versierd met bloemen en
badend in een zee van kaarslicht.In
een kort lof vereerden paus en aanwe
zigen de H. Maagd, waarna de paus en
kele woorden sprak over de godsvrucht
tot Maria. Tegen zes uur keerde hy
naar het Vaticaan terug.
ZWOLLE, 11 dec. De N.V. Elek
triciteits Maatschappy IJsselcentrale be
staat vyftig jaar. Dit feit is vandaag, de
stichtingsdatum, feestelijk herdacht.
Tegeiyk met deze herdenking is
de zojuist gereedgekomen uitbrei
ding van de centrale te Harculo met een
produktieëenheid van 131 Megawatt
officieel in gebruik genomen. Inmid
dels is reeds weer begonnen aan de
volgende uitbreiding met eenzelfde een
heid.
ingediend en behandeld, de een in de
Senaat tegen senator Claude Dumont,
de ander in de Nationale Vergadering
tegen de afgevaardigde Le Pen. Sena
tor Dumont wordt er van verdacht dat
hij deel uitmaakt van de Organisatie
van het Geheime Leger, zulks op
grond van een tijdens een huiszoeking
bij zijn secretaris aangetroffen over
vloedige briefwisseling.
De gevonden brieven droegen adres
seringen als „Lux a Palmolive" en „Sa-
ponite a Lux". Deze klaarblijkelyk heel
t-epasselyk geachte merknamen van af-
wasmiddelen en zeep dienen als schuil
namen voor personen, die de politie aan
de hand van een eveneens opgespoord
werkrooster heeft weten te identifice
ren. „Lux" was senator Dumont en
„Palmolive" zijn secretaris, de heer Ar-
mand Dirier die inmiddels al in hechte
nis zit.
De tegen afgevaardigde Le Pen inge
diende aanvraag valt samen met uitla
tingen die hij heeft laten horen op de
laatste openbare byeenkomst, die het
sindsdien ontbonden Comité van Vincen-
nes organiseerde op 16 november en die
minstens als een morele steunverlening
aan het Geheime Leger kon gelden. Het
heet de bedoeling van de regering te
zyn om naar aanleiding van deze aan
vraag om onsehendbaarheidopheffing
het parlement de gelegenheid te ver
schaffen een debat te houden over de
O.A.S. en het desbetreffend regerings
beleid.
Met name premier Debré is van di
verse zijden in de schoent.i geschoven
dat hij een dergelyk debat liefst uit de
weg gaat en dat hij daarvoor wel eens
zyn eigen, natuurlijk duistere, redenen
kon hebben, namelyk sympathie voor
diezelfde O.A.S. Niettemin willen de
socialisten in de Nationale Vergadering
een motie van wantrouwen indienen
tegen een regering, die zij uit de aard
van haar samenstelling niet in staat en
niet bekwaam achten doeltreffend tegen
de O.A.S. op te treden.
Intussen heeft het nationale bestuurs-
comité van de Volksrepublikeinen (re
geringspartij) gisteren eenstemmig een
motie aangenomen, waarin het aan
dringt op de vorming van een regering
van nationale cohesie, alleen in staat
„om het Franse staatsregime de hoogno
dige bescherming te bezorgen en om
met succes te kunnen optreden tegen het
geweld". Een bewogen slot van de par
lementaire najaarszitting ligt in het
vooruitzicht.
En B.B., tot voor kort idool van het
Franse bioscooppubliek in Algerije, is
daar, door haar ten strijde trekken te
gen de O.A.S., idool-af. Wanneer ze nu
op het witte doek verschynt kort, in
een uit diverse taferelen bestaande
film; meer hebben de exploitanten nog
niet aangedurfd gaat het publiek te
keer alsof het haar van het doek af wil
fluiten.
ACCRA, 11 dec. (Rtr.) - De regering
van Ghana heeft een witboek uitgege
ven ter verklaring van de massale ar
restaties van oktober j.l. Aangehouden
werden voornamelyk leden van de Ver
enigde Partij (oppositie) en mensen uit
de vakbeweging, maar ook leden van
de regerende Volksparty. De regering
beschuldigt hen thans van het beramen
van een moord op president Kwame
Nkroemah en van plannen tot een mili
taire staatsgreep, alsmede van het
„scheppen van verwarring".
Volgens het witboek waren mensen
van allerlei slag, van marktvrouwen tot
prominente politici, bij het complot be
trokken. Ook president Sylvanus Olym-
pio van het naburige To po speelde
een rol. Generaal Alexander, de voor
malige Britse opperbevelhebber van de
Ghanese strydkrachten, en andere Brit
se officieren zouden eveneens by het
complot tegen president Nkroemah
betrokken zijn geweest. Hun wordt ver
weten, dat zij het optreden van de op
positie, waarvan vyftig leden nu op be
schuldiging van hoogverraad gevangen
zitten, hebben toegestaan.
Generaal Alexander en de andere
Britse officieren, die aan Ghana waren
„uitgeleend", dienen nu weer in het
Britse leger.
De Ryksdienst voor Monumenten
zorg heeft op het ogenblik twee
belangrijke restauratiewerken
onder handen. Op de eerste
plaats is men bezig het kasteel Waar
denburg (bovenste foto) by Zaltbom-
mel op te knappen, dat tydens de
oorlog ernstig werd beschadigd. Men
maakt van de gelegenheid gebruik a i
door middel van opgravingen vast te M1|ir .,.n n^lir ArlflSSn
stellen hoe de oorspronkelyke burcht, flUIS Vdll DÖU5 RUHudll
die in 1572 tydens een beleg groten- F
deels werd vernield, er uit moet heb-
waarmee dan het nog aanwezige
muurwerk met inbegrip van ramen
en deuren en een trap zullen worden
hersteld. Overwogen wordt nog og
men een van de hoektorentjes zal
completeren mét een spits om het
tegen verval te behoeden.
ben gezien. Uit de vele vondsten is al
gebleken, dat de verdwenen gedeelten
groter zyn dan men tot dusverre
vermoedde en dat Waardenburg in
oorsprong waarschynilyk een van de
grootste kastelen van Gelderland is
geweest Aan kasteel Waardenburg
is de Nederlandse Faustsage verbon
den; in de vensterbank van een toren
kamer zyn nog baandsporen te zien,
naar de sage zegt: een afdruk van
de vürige poten van de duivel.
Verder is Monumentenzorg begon
nen de restanten van het Huys Rave-
steyn in Heenvliet (onderste foto), die
tydens de watersnood in 1953 ernstig
hebben geleden, te restaureren. Door
uitspoeling aan de onderkant zyn de
muren van deze uit het begin van
de dertiende eeuw daterende donjon
gedeeltelyk ingestort. Een moeilyk-
heid is, dat het soort en het formaat
van de baksteen, waarvan de muren
zijn opgetrokken, nergens meer wor
den gevonden. Thans wordt nieuwe
steen in het oude formaat gebakken,
liiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiimimiiiiiiHiiiiiiiniiHiiiii
Tydens de Advent kan men in
Twente weer op vele plaatsen
het bespelen van de midwinter
hoorn beluisteren. Dit aloude
folkloristische gebruik wordt nog
steeds in ere gehouden en vooral ge
stimuleerd door de heer Toon Borg
huis uit Oldenzaal. Dank zy zyn ini
tiatieven zal Tweede Kerstdag in
Berghuizen een groot aantal midwin
terhoornblazers elkaar in een wed-
stryd de zilveren midwinterhoorn be
twisten. Ook de jeugd weet met het
oude instrument goed raad. zy zal op
8 januari in Almelo stryden om de zil
veren midwinterhoornspeldjes.
EEN van de fraaiste kleine steden
van ons land is Goedereede of
Goeree, op het gelyknamige
eiland. Aanvankelijk een bloeien
de kleine zeehaven, geraakte het stad
je door inpolderingen steeds verder
van de zee verwijderd en door verzan
ding van de havenmond zag het zyn
bron van welvaart letterlyk droog
vallen. In 1482 werd Goeree geteisterd
door een vernietigende stadsbrand.
Daarna is het hele plaatsje opnieuw
opgebouwd. De ramp had tot gevolg,
dat vrywel alle huidige gebouwen m
Goeree dateren van na de brand. Vele
van die gebouwen zyn bewaard geble
ven, doch zij zijn meestal niet dade-
lyk ais gotische huizen te herkennen,
omdat in de achttiende eeuw de voor
gevels veranderd werden. Daarachter
vipdt men echter doorgaans nog vrij
complete gotische constructies. Maar
de stadsbrand en het langzamerhand
terugzakken tot economische onbedui
dendheid zyn niet de enige slagen ge
weest, die het stadje getroffen hebben.
In 1850 besloot het stadsbestuur het
stadhuis te moderniseren; het is er
naar de huidige begrippen zeker niet
beter op geworden. Nog ernstiger voor
het karakter van het stadje was de af
braak van de middeleeuwse ommu
ring, waartoe in 1900 werd besloten.
De Ryksdienst voor Monumenten
zorg doet op het ogenblik veel om wat
er nog over is van het oude Goeree
zyn karakteristiek te laten behouden.
De belangrykste thans onderhanden
zynde restauratie is die van het z.g.
huis van paus Adriaan VI, waarin
zich nu de herberg De Gouden Leeuw
bevindt. Dit huis dateert inwendig ge
heel uit de herbouw-periode van na de
stadsbrand. Volgens de plaatselyke
overlevering heeft de latere paus
Adriaan VI dit huis in eigendom ge
kregen, toen hy in 1492 pastoor werd
van Goeree. De gotische kerk, waar-
Mgr. Iribarren, die als schrijver
ook in het buitenland een goede naam
heeft, publiceerde onlangs in het ka
tholieke dagblad „Ya" een artikel on
der de veelzeggende titel: „Introduc
tie in het protestantisme voor Span
jaarden". Dit artikel, waarin de he
dendaagse toestand in Spanje volkomen
objectief, eerlijk en zonder enige te
rughouding wordt geschetst, werd ge
schreven naar aanleiding van de
Spaanse vertaling van het boek: „Het
katholieke geloof, de katholieke Kerk
en de godsdienstige gemeenschappen
der Reformatie" door de bekende ge
leerde p. Prudencio Damboriena S.J.,
professor in de protestantse theologie
aan de Gregoriana te Rome. De hier
in gegeven voorlichting is voor Spanje
absoluut noodzakelijk en onmisbaar.
Prof. Damboriena, aldus Iribarren,
mag men dankbaar zijn voor de hel
dere wyze, waarop hy tracht in de
hooiden van de Spaanse intellectuelen
en van leidende kringen enige orde en
klaarheid te brengen. Hy stelt zich
ten doel onder zyn geloofsgenoten
meer begrip voor het protestantisme
en de protestanten te kweken, hun te
leren daartegenover de juiste, verant
woorde houding aan te nemen en aües
van de enige Nederlandse paus pas
toor is geweest, is verdwenen, doch
de toren is gehandhaafd. Deze toren,
die lange tyd als vuurtoren heeft
dienst gedaan en derhalve eigendom
is van het ryk, is dringend aan res
tauratie toe. Hiertoe zyn nu plannen
in voorbereiding. Deze toren verdient
dat ten volle want hij is. ondanks de
afbraak van een paar prachtig gepro
fileerde steunberen in het eind van
de vorige eeuw, één van de fraaiste
laat-gotische torens, die ons land be
zit.
Het zal wel nimmer te bewyzen zijn,
dat het huis De Gouden Leeuw ooit
door paus Adriaan bewoond is ge
weest doch door zijn ouderdom be
hoort het pand zonder twijfel tot de
huizen, die reeds bestonden in de tijd,
dat paus Adriaan pastoor was van
Goeree. Bij de werkzaamheden aan
het huis, die zowel het inwendige als
het exterieur omvatten, is een goed
beeld verkregen van de oorspronke
lyke toestand.
Helaas is de voorgevel in de 18de
eeuw zo ingrijpend gewijzigd, dat
niet mogelijk blijken, dan zal tot
handhaving van de achttiende-eeuwse
gevel, die op zich zelf fraai is, be
sloten worden.
Ook het moderne schip kan zeer
romantische associaties oproe
pen. Van alle voertuigen heeft
slechts het schip altijd een
eigen naam, het wordt gedoopt en met
ceremoniële hoffelykheid behandeld
by de tewaterlating. En wie zal niet,
langs een kade kuierend, geboeid die
namen aflezen en zich vagelyk afvra
gen van waar die schepen kwamen en
waarheen zij gaan? Dit vraagt de di
recteur van het Groninger museum,
de heer W. Jos de Gruyter, zich af in
de catalogus bij de tentoonstelling
,,KU(N)STVAART", welke expositie
tot en met 7 januari in het Groninger
Museum wordt gehouden. Daarna zal
deze byzondere tentoonstelling in vele
andere plaatsen van het land zyn te
zien.
Een twaalftal kunstenaars werd door
het Koninklijk Zeemanscollege De
Groninger Eendracht uitgenodigd een
reis met een coaster te maken en hun
indrukken in beelden vast te leggen.
Zy kozen zelf het land of de landen
van hun voorkeur en hun motieven en
hebben zich op de meest uiteenlopen
de wyze gekweten van wat men dan
hun „morele opdracht" zou kunnen
noemen, aldus de heer De Gruyter.
Sommigen hebben ter plaatse hard
gewerkt en kwamen thuis met een
heuglijke buit aan onmiddellijke
reacties; byv. Abe Kuipers, Johan
Dijkstra, Jannes de Vries en Evert
Musch. Anderen daarentegen hadden
behoefte aan een nadere bezinning op
do nieuwe thema's die zij opdeden ge
durende hun vaart, ofwel aan een ver
dere uitbouw van die thema's. Het
atelier van Van Duimen Krumpelman
hangt boordevol halfvoltooide doeken.
De altyd uiterst produktieve Van der
Zee maakte zijn gouaches „en route"
maar wierp zich thuis op een reeks
kernachtige houtsneden. Klomp; en
bracht vele grotere tempera-studies
mee. Het verst in de richting van de
vrye fantasie ging een van de jongste
exposanten, Martin Tissing. Na zyn
terugkeer verscheen een reeks kieur-
gevoelige tekeningen met geheel on
verwachte, nieuwe vormpatronen.
Maar al voeren deze twaalf schil
ders uit op een ku(n)stvaart, er is
geen sprake van gemis aan variatie
op deze expositie.
De Nederlandse Spoorwegen heb
ben zoals elk jaar weer
maatregelen genomen om het
bevriezen van wissels te voor
komen. By de aanvang van dit win
terseizoen zyn er van de rond vierhon
derd stations-emplacementen in Neder
land 102 voorzien van door propaan-
gas verwarmde wissels. In totaal wor
den er 1452 wissels of onderdelen van
wissels op deze wyze verwarmd.
De gryze propaangas-tanks, die bfl
de wissels zyn aangebracht, hebben
een inhoud, die varieert van 75 tot
155 liter. Verder worden er zogenaam
de industrie-flessen gereed gehouden
die eik een inhoud hebben van meer
dan tien liter. Wanneer alle verwar
mingsinstallaties branden, wordt er
per etmaal ongeveer 26600 liter pro-
paangas verbruikt. De Spoorwegen
hebben drie tankwagens in dienst om
alle tanks en flessen te vullen.
te vermyden, wat op onbeheerstheid
lykt. Wie niet begrijpt en scherp voor
voelt, dat de Spanjaarden in de naas
te toekomst, nationaal zowel als inter
nationaal, contacten met de protestan
ten niet meer kunnen vermyden, moet
wel ziende blind zyn.
Het protestantisme in Spanje heeft
twee facetten: men is ër nieuwsgierig
naar en het stelt een geestelijk pro
bleem. Die nieuwsgierigheid en proble
matiek groeien a.h.w. met de dag.
Door de onafzienbare stroom toeristen,
die het land overspoelt, komen de
Spanjaarden voor het eerst in hun le
ven in aanraking met het feit, dat hele
naties niet katholiek zyn. De ontmoe
ting met deze mensen, die de Span
jaard over het algemeen sympathiek
vindt en die hij bewondert wegens hun
welstand en rykdom, werkt op hem
in als een shock. Hij kan niet anders
dan zich afvragen, of hfl die sympa
thie ook moet uitstrekken tot hun
vreemde godsdienst. Hjj ziet zich ge
confronteerd met een nieuw Europees
en universeel bewustzyn. Doordat
Spanje zyn plaats gaat innemen in de
talrijke Europese organismen, zorgen
pers en radio ervoor, dat het volk be
kend raakt met een mentaliteit, die
met zelden een uitgesproken protes
tants stempel draagt.
Het protestantisme is tegenwoor
dig in Spanje duidelyk actueel.
Dat valt beslist niet te looche
nen. Daar komt nog by, dat een,
voorlopig weliswaar nog zeer klein,
aantal 'Spanjaarden contact zoekt
met het protestantisme. Ofschoon het
bestaan van deze protestanten (zij
tellen tezamen nauwelyks enige dui
zendtallen, en dan nog in twaalf sec
ten verdeeld) bij de katholieke be
volking als geheel praktisch niet be
kend is en men het protestantisme
zo goed als overal ais een buiten
lands verschynsel beschouwt, zal
men toch niet kunnen ontkomen aan
de beantwoording van de niet een
voudige vraag in hoeverre en op
welke wyze de eisen van de chris-
telyke helde en het besef van chris
telijke saamhorigheid de Spanjaar
den dwingen tot een meer verdraag
zame houding.
Over het algemeen kan men zeggen
aldus mgr. Iribarren dat de hui
dige situatie het noodzakelijk maakt
eerst eens de voorwaarden te schep
pen voor een gezond nationaal en in
ternationaal samenleven. Op de aller
eerste plaats dienen de Spanjaarder.
dan op de hoogte te komen van wp
het protestantisme eigenhjk is.
