de pit smaakt! THE MAN'S FILTER Nederlandse taal arm aan eigen vaktermen Gebruik van Engels blijkt nog steeds moeilijk te vermijden Op 1 e werkdag van het jaar hadden grote mutaties plaats DE GEHEIMZINNIGE STER i i JQ /xAt% DE LAATSTE SLAG i Alfredo 5°^ De misdaad van Richard Ross „Congregaties en orden moeten over de grenzen gaan (gntinenlal M Ir -JL DONDERDAG 4 JANUARI 1962 f AGINA 4 Maastrichts congres Nederlander pleit voor Duitse arts in concentratiekamp Examens BEDRIJFSLEVEN KLAAGT Laat u niet verrassen door sneeuw en giadde wegen 1 uw beste band met de weg WEEKSTAAT NEDERLANDSCHE BANK Uitbreidingsplannen bij Coca-Cola Overleden DE AVONTUREN VAN KUIFJE EN BOBBY door HERCE 77 Kom.we moeten dat schip meiden dj t we te hulp komen l/erdrjj) d Nu heb ik toch weer reraeter. de deur te sJuih Pools chip Aurord <un V/!... In nood. 2erndmen dw 5.0.5. Kuren in dw r/chtinqHoudt ons op de hoogte! Hoed! Ent !k heb <ii driemj*/geseind. 2e antwoorden niet meer... ERIG DE NOORMAN -07. In een dichte drom jaagt de troep de helling af, tot de bosrand bereikt is. „Wij zijn in de meerderheid," wendt Eric zich tot Safrax. „Als de Hunnen dat zien, kunnen ze wel eens rechtsomkeert maken. Laat een deel van uw mannen hun liever de pas afsnijden dan voor komt ge meteen dat Attila zijn spionnen terugkrijgt." „Goed bedacht," gromt Safrax, „maar ik heb geen aanvoerder om zo'n afdeling te lei den." „Dan zal ik het doen," klinkt de stem van Allan. Safrax staart hem verbaasa aan, maar de Heruli zegt glimlachend: „Ge twijfelt? Kent ge de naam van hem die door Attila kleine marter genoemd werd?" „Zeker," knikt Safrax, „de Herulenvorst, die evenals ik Attila's dwingelandij ontvluchtte maar„Hij staat hier voor u," zegt Allan kalm, Safrax weet niet hoe hij het heeft, en of hij bevreesd moet zijn of verheugd, want de naam van Allan de Heruli werd slechts fluiste rend uitgesproken aan Attila's kampvuur. Hij behoorde immers met de koningin der Oost-Gothen tot Attila's naaste medewerkers. „Thans ben ik een vogelvrije evenals gij," helpt Allan de andere over zijn aar zeling heen. Spontaan steekt Safrax de hand uit. Zo verdwijnt even later de helft van Safrax' ruiterbende onder aanvoering van Allan naar het oosten om te trachten de Hunnen in de rug te komen. De overigen, aangevoerd door Safrax, zetten hun weg door het woud voort. Aan de bosrand krij gen ze de Hunnen op de vlakte in het oog en met schel krijgsgehuil storten de twee ruiterbenden op elkaar. door RICO BULTHUIS MAASTRICHT, 4 jan. In aanwezig heid van bisschoppen en prelaten uit een aantal Europese landen heeft de commissaris van de koningin in Lim burg, dr. F. Houben gisteren in het Derde-Ordegebouw alhier een driedaags congres geopend, dat gewijd is aan het Europese priestervraagstuk. Dr. Houben noemde het verheugend, dat de jongeren bij dit congres sterk zijn vertegenwoordigd en dat zowel stude rende jongens als meisjes belangstelling tonen voor het priestervraagstuk. De ini tiatiefnemer van deze oriëntatiedagen, die verleden jaar voor het eerst zijn gehouden, dr. J. J. Dellepoort, direc teur van het Europa-Seminarie, schets te de betekenis van dit instituut. Ook aan aktuele vraagstukken als de herverdeling van taken in de kerk. con centratie van het werk van de zielzor ger en functiezuivering voor de pries ters besteedde dr. Dellepoort aandacht. Wat de uitzending van priesters naar bisdommen, waar een grote priester nood heerst, betreft, bestreed hij de me ning als zouden alleen de „ontvangen de" landen hiervan profiteren. De „ge vende" landen, aldus dr. Dellepoort, le ren daardoor over de té enge grenzen van hun eigen land heen zien en gaan beter begrijpen wat het katholiek-zijn betekent. Het doorbreken van grenzen is ook belangrijk, zo stelde dr. Dellepoort, voor priesterorden- en congregaties. In dit verband wees hij ook op de betekenis van een meer intensieve uitwisseling van priesterstudenten hetgeen boven dien nog van belang is voor het Euro pese denken. Speciaal op dit thema en met name op de taak van het Europese christendom, ging de tweede inleider prof. dr. E. F. Winter, hoogleraar aan de universiteit van Salzburg, nader in. MUNSTER 4 jan. (DPA) De ko ninklijke stalmeester W. F. K. Bischoff van Heemskerck uit Wassenaar heeft het gisteren hier in het proces tegen voormalige artsen van het concentratie kamp Sachsenhausen opgenomen voor de arts Alois Gaberle. De heer Bischoff van Heemskerck, die in de oorlog in Sachsenhausen ge vangen heeft gezeten, zei van Gaberle, dat hn „hart voor zijn patiënten had". Gaberle had zich als chirurg ook na de operaties het lot aangetrokken van zijn patiënten in het kamp en zich bij de uitoefening van zijn beroep nooit door rassentheorieën laten beïnvloeden, aldus d« heer Bischoff van Heemskerck. Deze bevestigde voorts de verklaring van Ga berle, dat hij na een bomaanval ope reerde volgens de aard en zwaarte van de verwondingen en dus niet de S.S.- ers met voorrang behandelde, zoals de voorschriften luidden. DELFT, 3 jan. Kand. ex. vlieg tuigbouwkundig ingenieur: J. A. van Hamel (Amsterdam) en P. Bijlard (Arnhem). Kand. ex. scheepsbouwkun dig ingenieur: J. P. Hooft. Voorburg. Ingenieursexamen scheepsbouwkun dig ingenieur: P. C. J. van Bohemen, Dordrecht: ingenieursexamen vliegtuig bouwkundig ingenieur: P. Kant, met lof. Zwanenburg, H. Tijdeman. met lof. Alkmaar en F. H. P. de Wilde, Sit- tard. (Advertentie) RICHARD (Van een verslaggever) AMSTERDAM, 4 jan. Het vijftig jarig bestaan van de Vereniging van leraren in de levende talen heeft de ve len voor wie het Spaans, Duits, Engels, Frans en Nederlands doceren aan mid delbare scholieren meer is dan een be roep, naar de hoofdstad bewogen om daar in een ernstig congres het wel en wee van de taal in de afgelopen decen nia te bespreken. Het congres begon, zoals wij gisteren reeds in een deel van onze edities meldden, met de opening van de tentoonstelling „Vijftig jaar taal gebruik In het bedrijfslever", die tot 1 maart in het Nederlands Instituut voor Nijverheid en Techniek aan de Rozengracht wordt gehouden. In de sfeer van de tentoonstelling sprak dr. J. Bartels, een der direc teuren van Unilever, „als onbevoegd Neerlandicus voor een keur van taal experts", in de grote zaal van Krasna- polsky, over taai en taalonderwijs in het bedrijfsleven. Hij beschreef het be lang van de taal als communicatiemid del aan de hand van de groei van het bedrijfsleven. Hij propageerde exactheid en beknoptheid. Vergaderingen duren te lang omdat men de kunst niet ver staat gedachten om te zetten in woor den. Misverstanden zouden minder voor komen. contracten zouden vlotter kun nen worden afgesloten. Hij pleitte daar om om meer aandacht, vooral bij de b-faculteiten, voor het „zich uitdruk ken en verstaanbaar maken". Maar ook het bedrijfsleven zelf treft blaam. Over al worden bedrfifscursussen uitgeschre ven, maar zelden of nooit in taalbeheer sing. Zowel bij schriftelijk als mondeling contact falen de Nederlanders, die de faam genieten polyglot te zijn, als het hun eigen moedertaal aangaat. „De be reidheid om te spreken zowel bij droeve als blijde gebeurtenissen is in de mees te gevallen omgekeerd evenredig met het spreekvermogen". Dr. Bartels bepleitte ook een soepeler schrijftaal. Dat een brief zakelijk moet zijn heeft meer betrekking op de exact heid dan op het weren va, humor of een persoonlijke trek. Ook hij trok te velde tegen de „barbarismen", waarbij de anglicismen zich nog hardnekkiger tonen dan de germanismen. Het waken voor de zuiverheid van de moedertaal is geboden. Maar het is voor de zich spe cialiserende zakenman wei bijzonder moeilijk elke vreemde term te vervan gen door een Nederlands woord, al is t Advertentie V'raag nu uw garage M+S te monteren, de nieuwe g Continental M+S te monteren, want alleen dan bent u op alle weersomstandigheden voorbereid. Het specifieke winterprofiel van de nieuwe Continental M+S geeft u een veilige, vaste grip op ijs, sneeuw en modder. De nieuwe Continental M+S is bovendien geruisloos en comfortabel op droge wegen. Alleen met de nieuwe Continental M+S rijdt u veilig de winter tege moet. Uw gladde banden kunnen voordelig met het echte M-\-S profiel worden ge' toverd. Zelfde garantie als een nieuwe band.' CONTINENTAL RUBBER N.Y., AMERSFOORT TELEFOON 03490 -9545* AMSTERDAM, 4 jan. De week staat van de Nederh ndsche Bank per 2 januari jl. vertoont duidelijk de te kenen var u* grote mutaties, welke op de eerste werkdag van het jaar hebben plaatsgevonden. De schatkist had cir ca 80 min. te betalen aan rente op en aflossing van gevestigde staatschuld. Hiervan is een groot bedrag recht streeks gegaan naar de rekening „an dere ingezetenen", welke met 33 min. steeg tot 170 nln. Verder had de schatkist een zeer groot bedrag aan schatkistpapier te honoreren. Blijkens de daling van de rekening „wissels, schatkistpapier en schuld brieven door de bank gekocht" van f 523 min. tot 417 min, was 106 min. in handen van de Nederlandsche Bank. Het overige bedrag is de markt ten goede gekomen. De schatkist moet ook weer flinke bedragen aan belastingen hebben ontvangen, w-nt de daling van het saldo bedroeg niet meer dan 146 min. De stand is thans 780 min. De banken zagen hun middelen ver sterkt met 104 min. door het inkrim pen van de chartale circulatie, welke thans 5223 min. bedraagt. Er vor.d een aflossing plaats van 10 min,,dure voor schotten", waardoor deze rekening ver minderde tot 54 min. Anderzijds werd 33 min. aan wissels, promessen, schatkistpapier en schuldbrieven in dis conto bij de centrale bank gediscon teerd. waardoor deze rektning steeg tot 41 min Aankoop van deviezen vergde f 23 min. De totale goud- en deviezenvoorraad daalde daardoor tot f 8043 min. waarvan f .'698 min. aan goud. Het tegoed van de banken steeg door e vele mutaties met 117 min tot ~94 min, zodat het tegoed het ver plicht aan te houden kasreservegemid- delde zeer nabij gekomen -al zi)n. De geldmarkt is iets ruimer, de daggeld rente bleef ongewijzigd anderhalf pro cent. In geldmarktkringen verwacht men voor de komende dagen als gevolg van het terugvloeien van bankpapier, een ruimere geldmarkt. Activa Goud Buitem vord e« en deviezen Bult betaalmidd Vord buitem gun Wiss in disc Wiss gekocht Voorsch rek en Voorsch Riik Nederl munter Diverse rek Passiva Bankbiljetten Rijks schatkist Saldi Bank in A Said] ?ndere inge ->aldi huit clrc Saldi and met-im Saldi buit erelds Diverse rek Nederl scnatk paj buit circul banker v«untbjli dooi de ;taat tr circulatie sebrachi Tot goud en dev W v conv dev net' Percentage goud er deviezen Toelichting (1) waarvan uit hoofde liq. bilat ak koorden 28/K- 5.697.611 503.934 586 16.995 8.754 522.636 63.833 17.L24 8.214 >27.063 125.691 277.026 137.105 96.165 6.014 15.073 56 1G9 36.000 68.590 065.8*3 ■189.441 91.40 2/1 .697.611 484.584 393 13.917 41.362 417.380 54.231 18.038 14.724 5.223.333 779.679 393.603 169.991 94.981 5.886 16.323 56.844 36.000 67.969 6.043.315 463.654 92.48 de goede wil aanwezig. Zo heeft men bij Unilever alle termen op het gebied van zeep genoteerd en deze van een Ne derlandse vertaling voorzien. Men kampt echter altijd met het probleem dat men overweldigd wordt door lite ratuur, gesprekken met buitenlandse col lega's en door de makkelijker klinkende buitenlandse termen. Zo moeilijk als het is een Nederlands woord in te voe ren, zo eenvoudig is het een vreemd woord „eigen" te maken. Maar er zijn erger oorzaken dan machteloosheid. Uit pure luiheid en on verschilligheid geven velen zich niet de moeite vreemde woorden te vervangen door een Nederlands bestaand en soepel klinkend equivalent. Erger nog zijn de snobisten, die zich met een air van voor naamheid en waas van geheimzinnig heid denken te omgeven door het „moeilijke" woord te verkiezen. Het komt dan dikwijls nog voor, dat de uit spraak van het vreemde woord bepaald triest is. Maar het heeft zijn „charme" zich manager te noemen, wanneer men directeur van een weinig opzienbarende zaak is. De heer Bartels meende te moeten aandringen op het centraal stellen van het vak Nederlands op alle scholen. Speciaal wenste hij daarbij het accent op „bondig formuleren", naast een gro tere oefening in het mondeling taalge bruik. Na hem sprak mr. D. J. Rueb, werk zaam bjj de Koninklijke Shell. Hij tastte terug in de geschiedenis om zijn plei dooi „leer middelbare scholieren schrij ven en spreken in vreemde talen" te on derstrepen. Kon Huygens het voor he' grootste gedeelte stellen met Latijn en zich bovendien langer bezinnen op de lectuur, tegenwoordig is het zelfs niet meer mogelijk als gespecialiseerde alle literatuur op een bepaald gebied te ver werken. Wanneer men zou moeten wach ten op een vertaling zouden vele publika- ties een gesloten boek blijven. Vooral in het bedrijfsleven kampt men met een Engels gekruid vak-jargon. Nederlandse vaknamen en vaktermen leert men niet op een middelbare school. In de regel ontbreken zij zelfs in de gangbare woordenboeken. De heer Rueb toonde zich minder „conservatief" dan dr. Bartels, als het gaat om het ge bruik van Nederlands, „Hoe schoon on ze moedertaal ook is, hoezeer we ons mogen verlustigen in de uitspraak van Simon Stevin, dat het Nederlands de oertaal is. wjj zullen uit hoofde van onze positie in Europa en in de wereld, in steeds stijgende mate behoefte heb ben aan mensen, die een vreemde taal werkelijk beheersen", aldus de heer Rueb. Al voegde hij er aan toe, dat hjj niet wilde zeggen dat we onze eigen taal moeten veronachtzamen. Hij gaf evenwel, zij het met enige concessies, duidelijk de voorkeur er aan dat iemand een wereldtaal beheerst, beter desnoods dan zijn moedertaal. Waar het hier de propaganda van het Engels betrof was de huiver bij de op het congres aanwe zige Neerlandici duidelijk te zien. Het gebruik van het Engels en Ame rikaans neemt in Nederland hand over hand toe. Vijftig jaar geleden toen de „Vereniging van leraren" werd opge richt was er nauwelijks sprake van dui delijke invloeden van het Engels en Amerikaans. Via het bedrijf en de recla me zfin we overstelpt met woorden als layoutman, accountants-executive, moti vation-research, case-history, body-copy, slogan, copy-writer, free-lance en ap proach. Het zou hoogmoed zijn, die ons zelf veel schade zou berokkenen, te wen sen, dat anderen zich zouden uitdruk ken in de taal van de achttien miljoen mensen, die Vlaanderen en Nederland bewonen. AMSTERDAM, 2 jan. In zijn nieuwjaarstoespraak tot het personeel heeft de heer J. C. Westerman, direc teur van „The Coca-Cola export corpo ration Holland branch te Amsterdam medegedeeld, dat de omzetten van co ca-cola over het gehele land in verge lijking met I960 over het afgelopen jaar met 17 procent zijn gestegen. Voorts deelde hij mede dat de fa briek te Amsterdam, welke het afgelo pen voorjaar officieel door burgemees ter mr. G. van Hall is geopend, in de loop van dit jaar zal worden uitge breid. In deze uitbreiding zal een nieu we bottelmachine worden opgesteld met een aanzienlijk grotere capaciteit. Ook elders in het land zullen nieuwe fabrieken verrijzen. De bottelmaat schappij „'t Gooi" zal te Soest een nieuwe fabriek bouwen. De plannen om te Arnhem een nieuwe bottelmaat schappij op te richten verkeren in een vergevorderd stadium. HAARLEM, 4 jan. Gisteravond is hier op 68-jarige leeftijd overleden de heer G. L. Tichelman uit Overveen. De heer Tichelman werd geboren te Palembang. Vele jaren was hij werk zaam bij het binnenlands bestuur in het voormalige Nederlands-Indië. Hij was o.m. assistent-resident. Later was hij als conservator van de afdeling volken kunde een groot aantal jaren verbon den aan het Koninklijk Instituut voor de tropen. Van zijn hand zijn vooral na de oorlog vele publikaties verschenen, die betrekking hadden op het voorma lig Indië. De heer Tichelman schreef voorts veel gedichten en ook schilderde hij veel. Tijdens de oorlog nam hij ac tief deel aan het verzet. Hij gaf ook een verzetsbundel uit. DEN HAAG, 4 jan. In de eerste openbare vergadering van de Eerste Ka mer in het nieuwe jaar heeft de voor zitter, mr. Jonkman gisteren meege deeld dat de heer J. Hoogland uit Leeu warden, die voor de P v.d. A. in de Ka- met zitting heeft, bedankt heeft als lid. In zijn brief aan de voorzitter deelt de heer Hoogland mee. dat het reizen van Leeuwarden naar Den Haag en terug hem te vermoeiend is geworden. Copyright Casterman MOC0 65 Laat u mij dat dreig-liefdesbriefje eens zien, me vrouw Weber verklikte zo iets. Omdat hij niet begre pen werd, moest hij het nog verklaren ook. Met deze verklaring waagde hij... en won. Een smerige streek, vond Tilly, in een oude hoe dendoos rommelend. Ze had die misselijke grap noon kunnen waarderen. En wie of ik ervan verdenk meneer Ross? L vraagt te veel, maar Eggeling kan als hij dronken is rare dingen doen en Japanners hebben een rare men taliteit. God, God, wat was ze toch nijdig geweest. Hier is dat zotte briefje meneer, wat een waanzin, een briefje van tien onder de mat en dat elke maand, punctueel op de eerste. Ross las, gooide niet geïnte resseerd het papiertje op tafel, vouwde er een boek op open en keuvelde verder. Een kwartier later her innerde hij zich een afspraak en holde hals over kop het atelier af, het briefje in zijn zak. Kij behoefde het geen tweemaal te bekijken om te weten, op welke schrijfmachine het getypt was, want hij had nóg zo'n briefje bij zich gestoken, een paar uur geleden. Hij had vier uur tijd om zaken te regelen en dan moest hij weer terug zijn in dit huis. Hij riep echter met luider stemme vanaf de tweede etage naar be neden, waar Bridee zat, dat hij even op de kamer van meneer Lucas was en dat hij pas morgen „even" terug zou komen... omdat hij klaar was. Bridee stond met open mond en gaapte mevrouw Weber aan, die bjjna ontroerd knikte. Ze vond die inspecteur heus niet onaardig, maar zag hem liever gaan dan komen. In de kamer van Lucas was bijna niets aange raakt en de bewijzen zouden hun kop wel opsteken. Ross brak de deur van de oude kast open. Hij deed het zonder veel geweld en met een eenvoudige, kleine loper. Een grote kast met vier planken en twee laden. Van alle planken en uit alle laden kwam het bewijs naar voren, dat Lucas vrijgezel was geweest. Linnen goed, boordenknoopjes, een bosje veters, staafjes scheerzeep en pantoffels. Op een der planken lag een totaal rotte peer. Dan drie planken met boeken: reis beschrijvingen, populaire geleerdheid en engelse thril lers bij stapels. Op de onderste plank een pak enve loppen van een taleninstituut, lege couverten. Geen brieven, geen schriftelijke lessen, het was net een plank uit een winkel. In een lade een pakje brieven: eindelijk dus een persoonlijk contact. Ross ontdeed het pakje van het elastiekje en haalde het velletje papier uit de bovenste enveloppe. Ziezo, eindelijk dan was het zover: een dreigbrief, een zakelijke, beleef de, dóór en dóór smerige chantagebrief, over zaken, die de heer Lucas wel bekend waren betreffende zjjn reis door Frankrijk en of hij nu maar elke maand op de eerste om zeven uur in de namiddag twee briefjes van vijf en twintig in een gesloten couvert onder zijn vloermatje op de gang wilde leggen en dan zelf voor een minuut of tien uit het huis wilde verdwijnen en aan de achterzijde onder de lantaarn wat heen en weer lopen: Hoogachtend, een vriend. Ross dacht: tussen vijf en zeven uur wordt het hele stelletje opgelicht en ze zijn zo dom, om het zich te laten welgevallen. Hij zocht verder. Het schrijfbu reau was leeg. Verdacht leeg. Ross keek het pakje brieven verder na, doch merkwaardig, de andere cou verten bevatten niets anders dan blank papier. Bjj het verder zoeken, ontdekte hij, boven op een hang klok een ldeine sleutel. Het was de kastsleutel. Als bij ingeving nam Ross de tweede sleutel van het stof fige bovenblad, opende het glazen deksel van voor de wijzerplaat, stak de sleutel in een der Raten en draaide. De klok liep en de veer bleek drie slagen te zjjn teruggelopen. Aangezien een dergelijk klokje zeker twintig slagen kan velen, glimlachte Ross. Me vrouw Weber moest het weten, dacht hij, dat haar trouwe kamerhuurders het verzoek om te verdwijnen, in de wind 'lebben geslagen, want de heer Lucas, had deze klok midden in de week opgewonden, dat was zonder meer duidelijk. Natuurlijk waren er uit zonderingen, doch dat was makkelijk te achterhalen. De gastenboeken van de hotels hadden de politie al menige dienst bewezen. Dit hoorde echter tot de „grote lus" van de strik, maar Ross zocht nog altijd naar het middelpunt en hij kon in dit vlak zonder grenzen geen middelpunt vinden. Hij verliet de ka mer, sloot de deur af, Met Bridee weten, dat hij om een uur of vijf door de achterdeur weer binnen zou komen en nam daarna met luider stemme afscheid van mevrouw Weber. Ook Bridee maakte gebaren als van een acteur, die juist het toneel heeft verla ten en zich af gaat schminken. Richard Ross wandelde kalm en een beetje lan derig de straat uit, versnelde op de hoek zijn schre den tot een looppas, holde naar een taxistandplaats en liet zich met een ontoelaatbare snelheid naar het hoofdbureau van politie rijden. Daar struikelde hij over de uitgesleten drempels van de haast. Ten eerste het dossier Lucas. De aanvullende stuk ken op de informatie van Bridee lagen al te wach ten. De heer B. A. Lucas had geen andere familie dan een broer in Frankrijk en bi) nadere informatie, bleek die broer te zijn overleden. Verder leefde er een nichtje van vierentwintig jaar, dochter van die broer, ergens in het noorden van Groningen. Men had haar al opgebeld op de school waar ze onder wijzeres was en volgens de ambtenaar van het ar chief, die met haar gesproken had, had ze „O" ge zegd. Ze kende haar oom niet eens en verder be dankt voor de mededeling. Toen vloog Ross naar Sardemann. Zeg. heb jij drie .jaai geleden geen zaak gehad met een zekere Eggeling in dat huis waar ik nou... Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1962 | | pagina 4