Veel steun voor multilaterale hulpverlening aan arme landen Regering wijst on structurele kracht van westelijke defensie shxnc w< Na de aanslag op Soekarno bevrijding Geestdrift voor Nieuw-Guinea vergroot Nederlander te Djakarta meldt zich als vrijwilliger Duizenden wonen kerkelijke rouwdiensten in Utrecht bij Na Requiem-mis vertolkt kardinaal aller gevoelens BUITENLANDS BELEID IN DE KAMER Wellevendheid bij het roken Tien personen gearresteerd VOOR SLACHTOFFERS VAN SPOORWEGRAMP „Merdeka" Deelneming met spoorwegramp f k -Ir J -J 1 WOENSDAG 10 JANUARI 1962 PAGINA 5 De V.N. en Congo Nieuw-Guinea-geschil Indonesië herhaalt voorwaarde voor gesprek Communiqué bij V.N. OVER DE GOEDE TOON EN GLADSTONE Wie biedt wie een vuurtje aan? Nooit de dame de heer. En mócht U, meneer, Uw „vuurtje" in Uw andere pak hebben laten zitten aanvaardt U dan het doosje of de aansteker van de dame en bedient U haar daarmee. De dame zal in U, ondanks Uw vergeetachtigheid, toch de ware „cavalier" herkennen! Weet U waar men bij voorkeur niet rookt? In lift, dokterswachtkamer, museum, garage en voor het loket van bijvoorbeeld bank- en postkantoor. Weet U wat bij voorkeur iedereen graag gepre senteerd krijgt? Gladstone. Want Gladstone is - met of zon der filter - een sigaret die ledereen voldoening schenkt. VOORNAAM EN AANGENAAM soekarno 'ff 'M Nederlandse vrijwilliger In de Domkerk De „Karei Doorman" New York Times: Onafhankelijkheid en vrije keuze DRIELING GEBOREN IN TILBURG Jones blijft merdeka roepen als groet Verkoudheidsbaciflen protektie tegen infektie Gedeelte van Limburg zat zonder licht Verslagenheid in binnen- en buitenland (Van onze parlen.entaire redacteur) DEN HAAG, 10 jan. Nog voor het eind van het parlementaire jaar zal mi nister Luns met de Tweede Kamer aan de hand van een gedegen nota het vraagstuk van de hulp aan arme lan den in een openbare vergadering be handelen. Zes jaar geleden is een der gelijk debat al eens gehouden, maar het moet nodig hernieuwd worden, zoals de minister degenen die daarom gevraagd hadden, heeft toegegeven. Minister Luns heeft een groot deel van zijn rede over de begroting aan het onderwerp „in ont wikkeling zijnde gebieden" gewijd. HÜ deelde tot voldoening van de ge hele Kamer mede, dat de regering heeft besloten een half miljoen beschik baar te stellen als bijdrage aan het grootscheeps plan om de landen die het stroomgebied van de rivier de Me kong vormen, tot ontwikkeling te bren- ?en. Hij noemde dit een typisch voor- seld van „multilaterale hulpverle ning", waarvan men vaak de verkeerde indruk heeft, dat dit neerkomt op het stoppen van grote bedragen in een ge zamenlijke pot zonder dat er voor Ne derland iets uit terugkomt. Hij wees de Kamer erop, dat honderden Nederlan ders als deskundigen bij deze hulpver lening worden ingeschakeld en op pos ten komen, waar zij zeer gewaardeerd worden en waar wij niet gemakkelijk toegang zouden krijgen, wanneer Ne derland alleen langs bilaterale weg (van land tot land) hulp zou verlenen. Als het om zuiver technische bijstand faat is tegen bilaterale hulp minder ezwaar, aldus minister Luns, maar hij gaf verre de voorkeur aan de eerste vorm. Hij wees erop, dat Nederland op beide terreinen actief is. Minister Luns is van oordeel, dat een concreet bedrag voor hulp aan onderontwikkelde gebieden van èèn procent van ons nationaal inkomen op dit moment een te strenge norm zou zijn. De regering ziet wel uit naar een geleidelijke toeneming van die hulp. De minister zei, dat hij zich heel goed kan indenken, dat Ne derland in de toekomst hulp gaat ver lenen van een geheel andere orde van grootte. Dan zal echter ook het beeld van de rijksbegroting een andere structuur te zien moeten geven. Hij herinnerde eraan dat dan de minister van Financiën ongetwijfeld hierin een belangrijke rol zal moeten spelen en maakte toespelingen op belasting maatregelen. In het debat is veel aandacht ge- •ohonken aan de positie van de Ver. Naties. De ernstige financiële crisis waarin de volkerenorganisatie terecht is gekomen is voor een groot deel het gevolg yan wanbetalingen van landen die lid zijn. Bepaalde landen hebben ge weigerd mee te betalen aan de finan ciering van acties in Congo en het Verre Oosten. De vraag of zij daar het recht toe hebben is voorgelegd aan het Hof van Justitie. Eerst als dit uitspraak heeft gedaan kan eigenlijk worden in gegrepen. Voorlopig is een noodoplos sing getroffen door het verstrekken van een obligatielening van 200 miljoen dol lar waarvan de Ver. Staten voor de helft hebben ingetekend. Het is geen ideale toestand, maar het is aanvaard baar als noodoplossing aldus de minis ter. Op een ongenuanceerde vraag van de heer Patijn. of Nederland nu een Ka- tanga-politiek voert of een Hammers- kjöld-politiek, antwoordde minister Luns, dat het laatste het geval is. Mr. Luns is van oordeel, dat men echter het optreden van de V.N. in Congo niet zo moet zien, alsof in Katanga een politie ke oplossing in een bepaalde richting zou worden geforceerd. Het gaat om het zoeken naar middelen om de internatio nale vrede te redden. Deze taak is veelzijdig, complex en delicaat. De minister herinnerde aan de voorafgaande gelegenheden waarbij de V.N. eveneens zelf het initiatief hebben genomen, hoewel het veto-recht daarbij een grote handicap was, zoals in Korea. Als gunstig verschijnsel van de laatste tijd bracht hij in herinnering dat de Troïka-gedachte difinitief kon worden afgewezen, omdat een aantal jonge lan den een open oog had voor de gevaren daarvan. De NAVO noemde mr. Luns „de spil van het buitenlands beleid", waaraan wij het te danken hebben dat een opdringen van het communisme tot dusver kon worden voorkomen. Staatssecretaris dr. Van Houten vindt de berichten in de buitenlandse pers, waarin wordt gesproken van een „cri sis in de NAVO overdreven. Men vergete niet dat in gevallen waarin het er werkelijk op aankomt, de alli antie doeltreffend en eensgezind weet op te treden. NEW YORK, 10 jan. (A.F.P.) In een door de Indonesische delegatie bij de Verenigde Naties gepubliceerd com muniqué wordt gezegd, dat Indonesië nog bereid is met Nederland te onder handelen, maar alleen als Nederland er kent dat de basis der onderhandelingen *al zijn: de overdracht van het bestuur over westelijk Nieuw-Guinea. Een Nederlandse woordvoerder ver klaarde dat deze voorwaarde niet ver enigbaar is met het idee van onderhan delen. Hij zei dat het Nederlandse aan bod om te onderhandelen zonder prea labele voorwaarden nog altijd van kracht is en dat men slechts kon hopen dat Indonesië zijn starre houding zal wijzigen. Het Indonesische communi qué komt overeen met de berichten over wat de delegatie dit weekeinde aan de waarnemend secretaris-generaal ihant zou hebben meegedeeld. Pogingen van de V.N. om Neder land en Indonesië rond de conferen tietafel te doen plaatsnemen om het geschil om Nieuw-Guinea uit te pra ten zjjn voorlopig mislukt, zo kon gis teren in V.N.-kringen gehoord worden. Nadat Oe Thant, de secretaris gene- .al, had laten blijken, dat hij zijn po- Sfingen een gesprek op gang te krijgen „vertraagd" beschouwde, verklaar- een woordvoer der van de Indonesische delegatie bjj de V.N., dat Indonesië niet ervvacht, dat er binnenkort een gesprek komen. Hij herinnerde aan de mislukte pogin gen van Rusland om Noorwegen en De nemarken uit het bondgenootschap los te wringen, hetgeen later nogmaals mis lukte met Griekenland. De versterking van de defensie met 25 pet in verband met de Berljjnse crisis wijst evenmin op structurele verzwakking. De indruk die soms gewekt wordt, dat de Westerse geallieerden het oneens zouden zjjn over de kwestie-Berljjn sprak minister Luns tegen. Principiële meningsverschillen zijn er niet. Tacti sche wel, maar die zijn niet van ernsti ge aard. Een punt van meningsverschil is dat Frankrijk geen heil ziet in het ne men van initiatief tot het aangaan van besprekingen met Rusland. Nederland staat met andere landen een beperkt diplomatiek initiatief voor, dat niette min een reëel karakter draagt. De mi nister hoopt nog steeds, dat peilingen in Moskou resultaat zullen hebben. BU de duplieken heeft prof. Duynstee (KVP) het „meer dan zonderling ge drag" van de Amerikaanse ambassa deur Jones in Makassar ter sprake ge bracht. Mr. Luns zei, dat de regering zich niet in hef openbaar wil uitlaten over de gedragingen van een ambassa deur. Zij zal wel nagaan of het juist is, dat de heer Jones inderdaad, zoals de kranten melden, het met anti-Neder landse affecties geladen woord „Merde- ka" voor de microfoon heeft uitgeroe pen. De heer Goedhart (PvdA) heeft de beschuldigingen van Indonesische zijde afgewezen, dat Nederlandse „agenten" de hand zouden hebben gehad in de aan slag op president Soekarno. Minister Luns acht een benoeming van een tweede minister op Buitenland se Zaken, waaromtrent suggesties van socialistische zijde zijn gedaan, niet op portuun. Hij sprak uit eigen ervaringen met minister Beyen en kwam tot de conclusie, dat hoe men zo'n tweedp be windsman ook rangschikt, het zij hiërar chisch onder, hetzij naast de bestaande minister, onzuivere verhoudingen, die tot spanningen moeten leiden, niet te vermeden zijn. Wel zal de oprichting van een afdeling Europese Zaken nog voor de verkiezingen van 1963 worden bestudeerd. (Advertentie) SIZE 20 STUKS F Xi Rik i n DJAKARTA, 10 jan. (Rtr, AFP) Gistermiddag hebben de militaire auto riteiten een verbod opgeheven, dat maandagmorgen vroeg aan de buiten landse pers was opgelegd betreffende het doorgeven van berichten over de aanslag, die zondag op Soekarno is ge pleegd. In Singapore werd gezegd, dat perstelegrammen uit Makassar en Dja karta zfin opgehouden tot dertig uur na de aanslag. Het aantal doden bij de aanslag op resident Soekarno bedraagt nu vier. en van de gewonden is dinsdag avond overleden. In het ziekenhuis liggen nog 27 gewonden. In totaal zijn tien mensen gearres teerd. In een vraaggesprek met U.P.I. heeft kolonel M. Joesoef van het mili tair territorium Oost-Indonesië ver klaard, dat de Indonesische strijdkrach ten thans bezig zijn een geheime zender op te sporen, die naar wordt aangenomen bediend wordt door een vrouwelijke Ne derlandse spion. Hij zei niet waar die zender ongeveer moest staan. Wel zei hij, dat het een morsezender was. In Djakarta brachten de kranten het nieuws van de aanslag met grote koppen, maar de militaire autoritei ten hadden verzocht, om alleen het officiële communiqué van de com mandant van Makassar te publiceren en geen commentaar op de aanslag te leveren. Desondanks hebben twee ochtendbla den korte hoofdartikelen aan de aan- UTRECHT, 10 jan. In drie bijeen komsten zijn gisteravond de slachtoffers van de spoorwegramp bij Harmeien her dacht. Het waren sobere plechtigheden, waarbij enkele duizenden personen ieder op eigen wijze hebben gebe den voor en gedacht aan hen die maan dagochtend door de dood zijn overval len, aan hun nabestaanden en aan hen die de verschrikking van de treinramp door maakten. In de St. Wi'librorduskerk na bij de oude Buurkerk, waar van 85 per- Advertentie VERZEKERT ZIEKENHUISKOSTEN AAN: "VEZENO" - ZAANDAM Westzijde 212 Tel (02980) 6 3441 Ik zou gaarne Inlichtingen -over verzekering i tegen ziekenhuis-Zoperatiekosten ontvangen.] naam adres: ywoonpl./.tel.: sonen de stoffelijke resten waren opge baard, is namens het Episcopaat een plechtige gezongen Requiemmis opge dragen voor alle slachtoffers van de spoorwegramp. Celebrant was pastoor H. Th. Mets, die geassisteerd werd door twee van zijn kapelaans. In het priesterkoor had kar dinaal dr. J. B. Alfrink plaatsgenomen, die na de plechtigheid de aanwezigen toesprak. Tegenwoordig waren minister mej. dr M. Klompé, de president van de N.S. ir. J. Lohmann met zijn echt genote, de voorzitter van de Raad van commissarissen prof. dr. ir. H. C. J. Gelissen, eveneens vergezeld van zijn echtgenote, deken mgr. A. Wiegerink als mede pastoor P. G. A. Swildens en ka pelaan H. H. Rigter uit Harmeien. De ruime neogothische kerk was tot in de uiterste hoeken bezet, waarbij ve len achter en tussen de paden stonden. Verscheidenen naderden tot de H. Ta fel. Toen de ditmaal wel bijzonder tref fende Groegriaanse rouwgezang'en ver klonken waren en het laatste Evange lie door de officiant was uitgesproken trad kardinaal Alfrink naar voren. De kardinaal getuigde ervan hoe wij allen zonder uitzondering ontroerd zijn door het leed dat plotseling zo- velen heeft bezocht. Bij velen is plot seling alle vreugde weggenomen. Va ders en moeders zijn zonder kinderen, kinderen zonder ouders, broers en zus ters missen elkaar. Gelukkig weet de mens, dat hij troost kan vinden in de liefde van de Vader in de Hemel. De bisschoppen van Nederland, aldus de kardinaal, hebben deze plechtige H. Mis, die geldt voor allen zonder uitzon dering, onverschillig van welke rang, stand of religie, doen opdragen om ge tuigenis af te leggen van hun medele ven met hen die getroffen zijn. Wij be velen allen aan in Gods liefde en barm- slag gewijd waarin wordt gezegd dat de aanslag „het enthousiasme van de bevolking om westelijk Nieuw-Guinea te bevrijden heeft aangewakkerd" Khroesjtsjev heeft eveneals Tito van Joegoslavië en Ulbricht van Oost-Duits- land Soekarno een telegram gestuurd waarin zij zeggen verheugd te zijn over het feit dat de aanslag in Makassar is mislukt. hartigheid, opdat de Heer ieder, die Hem met een oprecht hart gezocht heeft, moge opnemen. Dat God de ach- terblijvenden sterke bij het dragen van hun zwaar kruis. Zijne Eminentie spoorde zijn gehoor aan niet alleen deze avond de slacht offers te gedenken, maar altijd, omdat zij uit ons volk zijn en de herinnering aan hen in ons moet blijven leven. Hij dankte de regering voor haar aanwe zigheid in de minster aan wie hij vroeg het meeleven van het Episcopaat aan de regering over te brengen. De plech tigheid, die in haar soberheid van een strakke liturgie diepe indruk maakte, is door de KRO uitgezonden. In de Domkerk woonden bijna vijf tienhonderd mensen een interkerkelij ke gebedssamenkomst bij. Velen moes ten genoegen nemen met een staan plaats. De koningin liet zich vertegen woordigen door haar kamerheer in bui tengewone dienst, J. H. E. baron van Nagell. Minister drs. H. A. Korthals was er namens de regering, terwijl de directeur van de Nederlandsche Spoorwegen, drs. D. J. Wansink, even eens aanwezig was. Daarnaast waren er tal van burgerlijke en militaire autoriteiten. Massaal klonk in deze kerk het gebed.' Men smeekte om troost voor de nabe staanden, om bijstand voor de gewon den, maar ook voor de ontsnapten, die naar ziel en geest gekwetst zijn. Men bad voor hen, die dagelijks aan de ge varen van het snelverkeer blootstaan en in het bijzonder voor de machinisten. Uit honderden kelen klonk tenslotte het zesde vers van psalm 48: „Want deze God is onze God, hij is ons deel, ons zalig lot, door tijd noch eeuwigheid te scheiden: ter dood toe zal hij ons gelei den." Ongeveer honderd personen woonden een herdenkingsplechtigheid bij, die het humanistisch verbond in het Erasmus- huis organiseerde. Prof. dr. J. C. Brandt Corstius, hoogleraar aan de rijksuniver siteit in Utrecht, sprak een korte her denkingsrede uit. DJAKARTA, 10 jan. (Rtr) Een voormalige Nederlandse officier der ma riniers heeft zich gisteren in Djakarta opgegeven als vrijwilliger voor Indo nesische leger om in westelijk Nieuw- Guinea tegen de Nederlanders te vech ten. Het is een 35-jarige directeur van een zuivelboerderij en fabriek in de hoofd stad. De naam wordt door Reuter op gegeven als J. van der Lugt. Hij zei tot verslaggevers, dat hij ervan over tuigd is dat Indonesië Nederland kan verslaan. „Stuur mij naar de frontlijn. Geef mij een compagnie troepen en ik zal vechten", aldus Van der Lugt. Van der Lugt is in 1945 in Indo nesië aangekomen als luitenant bij de mariniers. Sinds 1949 woont hij in Indo nesië. Hij verklaarde geen staatsburger schap te hebben. In Djakarta is bekendgemaakt, dat in Makassar 'voorlopige regeringskan toren voor Westelijk Nieuw-Guinea zijn geopend. Volgens de bekendmaking zal het personeel van deze kantoren de gouverneur assisteren die. volgens pre sident Soekarno, zich reeds in Nieuw- Guinea bevindt. DEN HAAG, 10 jan. Naar aanlei ding van de vragen door buitenlandse journalisten in Hollandia gesteld over de reis van de „Karei Doorman" en het daarop door marinekringen gegeven antwoord, deelde een woordvoerder van de minister van Defensie desgevraagd mede dat op het ogenblik niets bekend is over een wijziging in het vaarplan van de „Karei Doorman" en de be geleidende schepen. Dit vaarplan is zo als gebruikelijk al een jaar geleden vastgesteld. Overigens is het vanzelf sprekend dat elke militaire staf rekening houdt met eventualiteiten, maar het is geen gewoonte daarop vooruit te lopen. HOLLANDIA, 10 jan.— (Rtr). De voorzitter van de Nieuw-Guinea-Raad, mr. Sollewijn Gelpke, heeft gezegd, dat naar zijn overtuiging de Nederlandse regering vastbesloten is om niet te zwichten voor bedreigingen in het ge schil met Indonesië. Hij zei voorts ervan overtuigd te zijn, dat Nederland elk Indo nesisch gewelddadig optreden in Nieuw- Guinea met geweld zou beantwoorden. Hij ging in op een verklaring die hij eerder had afgelegd en die naar zijn zeggen verkeerd was overgebracht. (Mr Sollewfln Gelpke zou toen volgens persberichten hebben gezegd, te betwij felen of Nederland bereid zou zijn voor westelijk Nieuw-Guinea te strijden zon der hulp van de V.N. of andere landen) Hij zei nu: „Ik denk niet dat Soe karno zich in de nabije toekomst een militaire actie kan veroorloven, maar als hij later tot een actie zou overgaan, geloof ik niet dat Nederland in feite alleen zou moeten vechten om Nieuw- Guinea te verdedigen". NEW YORK, 10 jan. „De aanvaar ding van de statis van onafhankelijke natie door West-Samoa is een gebeurte nis die bijzondere aandacht behoort te genieten in Djakarta", aldus een artikel in de New York Times. „West Samoa is het eerste van de afhankelijke gebie den van de Stille Oceaan dat een soe vereine staat is geworden, aldus het blad. Tezijnertijd zullen andere vol gen: Brits Fiji, de V.N. beheerschaps- gebieden van Nieuw-Guinea en Naoeroe die nu onder Australisch bestuur staan, de Australische Papoea-kolonie en het v.\^-"beheerschapsgebied van Microne sië dat door de V.S. wordt bestuurd. Het tijdperk van onafhankelijkheid voor de volkeren van de Pacific is aan gebroken. Onder Nederlands dan wel Indone sisch bestuur zouden de Papoea's per manente aansluiting bij Indonesië in- plaats van onafhankelijkheid kunnen kie zen. Maar zij moeten het recht hebben om te kiezen. onze correspondent) 10 jan. In de afgelo] (Van TILBURG nacht, om kwart over een is in het Elizabeth-ziekenhuis in Tilburg een drie ling geboren. Het zijn de eerste kinde ren in het nog jonge gezin van de heer en mevrouw A. v. der Sanden-Donders uit de Bisschop Zwijsenstraat 59. De na men van de drie meisjes zijn Johanna, Elisabeth en Cornelia. Een (Advertentie) OLVEH polis nü, een OLVEH pensioen straks. De Amerikaanse ambassadeur in Djakarta, de beer Jones, die op de massavergadering in Pare Pare, waar Soekarno weer een van zijn bekende demagogische anti-Nederlandse num mertjes weggaf, „Merdeka riep, beeft dit gedaan en zal dit blijven doen. omdat „Merdeka' in dit deel van de wereld volgens hem een algemeen ge bruikelijke groet is. Hij beeft d an ook hartelijk gelachen om de verontwaar diging, die zijn handelswijze tot in de Nederlandse volksvertegenwoordi ging beeft gewekt. Mogen wij de di plomaat Jones, die een mogendheid vertegenwoordigt, welke geen partij wil zijn in bet Nederlands-Indone sische geschil om Nieuw-Guinea, erop opmerkzaam maken, dat „Heil Hitier indertijd óók zo'n manier van groeten in een bepaald deel van de wereld is geweest! WASHINGTON, li. jan. (Reuter) Het Amerikaanse ministerie van Bui tenlandse Zaken heeft gisteren meege deeld dat de Amerikaanse ambassadeur in Indonesië, Jones, het woord „Merde ka" zal blijven gebruiken als een vorm van groet jegens Indonesiërs. De woordvoerder zei dat het woord „Merdeka" algemeen door buitenlandse bezoekers in Indonesië wordt gebruikt als openbare groet. Hij zei niet te weten of Nederland diplomatieke stappen heeft gedaan in verband met Jones' ui troep op de bij eenkomst (Advertentie) zijn ais de dood voor infectie Therm: U* C pastilles calatrK en (l Dit doosje betekent: HEERLEN, 10 jan. - Een groot aan tal Zuidlimburgse gemeenten, gelegen beneden de Hjn Maastricht-Gulpen, heeft gisteravond van zes uur tot half tien zon der elektriciteit gezeten. Het ongerief werd veroorzaakt door een technische storing in het elektrici teitsnet van de provinciale Limburgse elektriciteitsmaatschappij nabij Maas tricht. BRUSSEL, 10 jan. (ANP) Koning Boudewjjn en Koningin Fabiola hebben gisteren uit Spanje een telegram gezon den aan koningin Juliana en Prins Bem- hard, waarin zij hun deelneming betui gen met de treinramp. Het Belgische vorstenpaar is met vakantie in Spanje. UTRECHT. Bij Kardinaal Alfrink zijn telegrammen binnengekomen waar in verschillende kerkelijke autoriteiten hun medeleven betuigen met de ge troffenen van de spoorwegramp, die ons land eergisteren getroffen heeft. De kardinaal ontving een telegram van kardinaal Frings van Keulen, van het bisdom Münster van mgr. van Zuij- len, bisschop van Luik en van mgr. Kerkhof, de vroegere bisschop van Luik. DEN HAA.G Namens de Eerste Kamer der Staten Generaal is gister middag aan de president-directeur van de N.S. een telegram gezonden, waar in de senaat van haar innig medeleven met het grote leed getuigdt. Het hoofdbestuur t an de Nederlandse katholieke bond van vervoerspersoneel „St Raphael" heeft een telegram ver zonden aan alle plaatselijke besturen. Hierin wordt gezegd, dat de rampza lige gevolgen van het spoorwegonge val bij Harmeien, dat een soor ons land ongekend aantal slachtoffers eiste, in heel Nederland en zeker ook in de kring van „St. Raphael", diepe verslagenheid heeft gebracht. De bondsadviseur van ,,St. Raphael" heeft vanochtend een mis opgedragen voor de zielerust van alle slachtoffer» van deze ramp. Tijdens de Requiemmis in de St. Willibrorduskerk te Utre cht. Rechts minister president-directeur van de NederUi ndse Spoorwegen, ir. dr. M. Klompé en derde van rechts de J. Lohmann.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1962 | | pagina 5