Nonchalante optelsom
van vele miljoenen
Pas ontdekte druipsteengrot in
Hotton wacht op de toeristen
juweel van attractie voor een tot
nu toe rustig oord in Ourthe-dal
Postbode vond kristalstenen
wil zijn weelde niet kennen
Bank noteert cliënten
bij hun scheldnamen
I Bloemencorso enige concessie
ZATERDAG 17 FEBRUARI 1962
PAGINA 9
Da luchtreiziger, de Schiphol-
passagier, krijgt de meest
onthullende kijk op Aals
meer. Het is of hij een woekeraar
betrapt bij het tellen van zijn
schatten. In lange brede recht
hoeken liggen de duizenden kas
sen als stapels zilveren guldens
en rijksdaalders. In klinkende
munt strekt Aalsmeer zich onder
de hemel uit: een nonchalante
pptelsom van tonnen en mil
joenen.
S1 Zelden zo n familiaire bank ontdek-
tèl Want bier staat de geachte cliën
te voor een groot deel bij de scheid-
aam genoteerd Daar prijken ze, heel
oneerbiedig, als ,de Pla.le", „de Peren",
„Kees Kattestront", ,,de kruisbes" in
ae boeken Bedrevenheid in bijnamen
Kan men de Aalsmeerder niet ontzeg
gen. Het tweetal in de snackbar wordt
gemeenlek aangeduid met Mat Croquet
en Piet Warmebal. De leider van de
dansschool heet Dirk Walsie. En de
firma van de vijf gebroeders Eveleens,
een zaak met een wereldwijde faam,
htaat bij ieder bekend als „de weduwe
P" Bijnamen bieden de meest verant
woorde oplossing in een plaats waar
hngeveer iedereen Spaargaren, .Tong
zijn in 1331 verworven stadsrech R
ten en zijn hooguit 350 inwoner
wereld kan noemen, of Marcour
<'i. V: Ui U;:U. iii—K
„Kaarsenha!"
Tweede inganc
Beneden is dat ineens verdwenen. Van
®e weg al gezien is Aalsmeer een lang
Sroen lintdorp, levendig, druk welis
waar maar nederig tussen het gekris-
*ras van iele watertjes. De plattelands-
koningen blijven bescheiden achter dun-
P® bruggetjes en voortuintjes die in
'ente en zomer hun best doen, maar
kaal zijn. Boven de donkere laagte
hteekt in de verte tegen de grijze lucht
Oen groep overbrugde kolommen om
hoog, als een macaber heksentempel-
fie uit een Shakespeare-decor. Het blijkt
Jje fascinerende bekroning te zijn van
•Jet nieuwe raadhuis, een groot, mar
kant raadhuis dat maandag geopend
Jal worden. Het is van de Aalsmeerse
"igezetene prof. dr. ir. J. F. Berghoef,
hie ook de architect is van het toe
komstige stadhuis van Amsterdam. De
Aalsmeerders hebben hun nieuwe raad
huis met een stortvloed van kritiek ont
vangen. Toch moet ik de eerste Aals
meerder nog horen zeggen dat hij het
Sebouw lelijk vindt, neen, daar hebben
he het niet over, maar ze vinden het
»Veel te duur en te groos" voor hun
Plaats, „geld wegsmijten". Dat is men
geneigd te beamen, als men tenminste
hooit Aalsmeer in klinkende munt onder
he hemel heeft zien liggen. Het behoort
tot de rijkste gemeenten van ons land.
Maar Aalsmeer wil zijn weelde nauwe
lijks kennen. Het houdt er niet van de
bloemetjes buiten te zetten.
Op de vier plaatselijke bankkantoren
Wordt de optelsom van tonnen en mil-
joenen bijgehouden. Waarschijnlijk rei
ken de klimrozen der getallen het hoogst
in de Coöperatieve Tuinbouwbank. Men
Een grundelop een der duizenden watertjes
slagen als jongens het waagden te vrij
en met meisjes van een vijandelijke
clan. De lui van de „Buurt" lustten
die van het „Varregat" niet. Toch heb
ben ze allen één ding vanaf het begin
begrepen: namelijk dat men slechts met
samenwerking iets kon bereiken.
De dag na de opening van het nieuwe
stadhuis vieren de twee veilingen „Bloe-
menlust" en de „Centrale Aalsmeerse
Veiling" hun vijftigjarig bestaan, een
halve eeuw coöperatie, een halve eeuw
veilingplicht waarmee voor iedereen ge
lijke kansen zijn geschapen, men elkaar
niet met kruiperige praktijken hoeft
dood te concurreren.
De punters zijn vervangen door de
zwarte „grundels", het speciale type
Kassen kan men geen halve dag n de steek laten.
di^'Tas, Keessen, Maarse, Piet, van
heet Waard. Eveleens of Eigenhuis
De vijftienduizend inwoners van Aals-
de vorinen één grote familie, al is er
Wv, atste jaren wat vers bloed byge-
junen. Ze kunnen daar aan je gezicht
cla„ of ïe wel of niet tot een van de
Hik behoort. Als de gemeente jaar-
as, bij haar bloemencorso met haar
kotv, iment mooie meisjes voor de dag
ïöfais bet vaak alsof steeds weer het-
Wd §r°epje meisjes op de verschil-
e praalwagens zetelt.
Dnze voorouders vonden het ruim
eeuw geleden blijkbaar met de
b-Peite waard Aalsmeer te betrekken
ipi inpoldering van de Haarlem-
- jfhteer. Dus bleef het aan lager-
pramen waarop s morgens in alle
vroegte van duizenden slootjes de ver
lokkende geurende, overstelpende bloe
men naar de reusachtige veilinghallen
worden vervoerd. Daar draaien de klok
ken van de afslagers, klapperen de te
lexen en gillen de telefoons met lange
ryen bestellingen van heinde en ver.
Vandaar haasten zich de auto's van de
exporteurs naar Schiphol. De lucht-
vaartmaatschappyen hebben aan Aals
meer een van hun beste klanten en
zorgen er dan ook voor dat dezelfde
dag de bloemen ergens in Europa en
midden-Azië in de winkels staan, of de
dinertafels opfleuren.
Koningin Fabiola kon, evenals elk
bruidje uit de grote steden van weste
lijk Nederland, het altaar naderen met
een stralend bouquet dat 's morgens uit
de Aalsmeerse kassen vol orchideeën,
oranjebloesem en stefanotus was ge
plukt. De sjah van Perzië en zijn echt
genote kunnen zich dagelijks verbazen
over de oneindige variëteit aan soorten
die zy met de regelmaat van de klok
aan hun paleis bezorgd krijgen, uit
Aalsmeer. En prins Bernhard ontvangt
iedere dag zijn verse anjer, als hij zich
tenminste niet al te ver van huis heeft
verwijderd.
Dc twee veilingen zetten elk jaarlyl.s
voo ruim 25 miljoen om. Aalsmeer
vaart er zeer wel by. Men loopt er niet
mee te koop. Alleen de middenstand
kan het niet helemaal meer verbloemen:
de etalages zijn voor een dorp bijzonder
ryk gesorteerd, en ook de luxe-artike
len als filmcamera's vindt men er in de
duurste categorieën. Al is voor de Aals
meerder Amsterdam dichtbij en het
Amstelveense winkelcentrum zo onge
veer om de hoek, hij laat zijn geld bij
voorkeur by de eigen middenstand rol
len Het is immers zijn neef die daar
in de zaak staat. Er is maar één soort
zaak die in het dorp niet floreert en
dat is de bloemenwinkel. In korte tyd
zyn er drie over de kop gegaan. Als
er toevallig geen venter voor het vei
linggebouw staat, zal het moeilijk zyn
in Aalsmeer een bosje anemonen of
een cyclame te kopen.
Aalsmeer biedt niet alleen de bloe-
mistery. De grootste werkgever is
Maarse en Kroon, een verbluffend ge
outilleerd particulier busbedrijf, dat
zich met succes handhaaft tegen de
grootmacht van de Nederlandse Spoor
wegen. Ongeveer als buurman heeft
het de Leyland-autoconstructiefabriek
die de bussen levert. De scheepsbouw
langs de Westeinder plas heeft zich
een indrukwekkende naam veroverd.
Verhoef met zijn aluminium sloepen
en reddingsboten, Van Dam met zyn
zeiljachten voor heel dure klanten,
Jan Schoneveld en Kersken die de
snelle Flying Dutchmans leveren tot
in Rusland, de 25-jarige Jan Jongkind
die voor de F.D.'s het begeerde tuig
met de twee sterren maakt, etc.
De watersport op de Westeinder is
uiteraard ook Aalsmeers. Dat wil zeg
gen: de mensen van het dorp doen er
met hartstocht en heel hun formida
bele ervaring op het soms woeste wa
ter aan mee, maar die van het buurt
schap Kudelstaart houden hun rug naar
het water. Zij zien het zelfs niet. Be
houdens wat import-bungalowbewoners,
me. Wim Kan woordeloos tuffend in
hun kielzog, profiteert alleen pastoor
Var, de Berg met zijn motorbootje van
de onvergelijkelijk schone plas. Maar de
pastoor is ook import. Nu maakt hij
vanaf het water kleurendia's om zijn
parochianen hun plas te tonen.
Om de Westeinder in zijn stille pracht
te behouden staat burgemeester Loggers
van Aalsmeer op de bres. Hier passen
geen jukeboxes, de walm van bermtoe
risten en het lawaai van danstenten,
meent hij terecht. Bij hem geen tweede
Loosdrecht Hij heeft niet kunnen ver-
aan,'op moerassig veen en
j, ssen het invreetsel an de ontelba-
nn^o waterwolf
arders van de langgerekte
haltertjes die de oude waterwolf
a achtergelaten. Hadden de Aals-
lnncrp-prpkte ..Buurt
\yar^ieer. Lais Dieei nei aan
Jiggen soppen, tegen de Western-
HlS!
fe
had
ÏÏf.^uerc M
j-'.uerweg) tot dat moment van de
si '®Sery en het turfsteken geleefd,
biu s de droogmaking kwam daar
tin meer van. Op hun natte akker-
aa®,gingen ze eens wat proberen met
Ma? en, augurken en komkommers.
nin?r dat was een v'rÜ zielige bedoe-
gaa en degenen, die wat meer waren
bof? doen aan het kweken van vrucht-
Vona heesters en potplanten, onder-
rinl naeer en meer navolging. Se-
doer?n hleken het er uitstekend te
sne?,' z,oals ook de prunus en de
ka«? ?llen- Toen men verwarmde
met v?1 invoerde, de grond bedekte
ejna et gebaggerde molm uit de West
Pracht'- hleek men daar het hele jaar
De n? ?e gewassen te kunnen telen
om U1 ers voeren naar noord en zuid
lever n PotPlanten en heesters af te
leen a' Aalsmeer was groter dan al-
de a oude „Buurt" en de zoons van
Errma ers ontdekten in de zwarte
teelt?» v?n het polderland welige
grond voor rozen en anjelieren.
daar sterk en rauw volk om
ten 1arSi6lndeD T°t voor enkele tiental-
werden er harde koppen inge-
hinderen dat er op de akkertjes van de
„Buurt" vele zomerhuisjes zijn versche
nen, dat men achter de rietkragen bun
galows vindt. Maar er geidt nu een
bouwverbod. Nu kan men zijn verlan-
fens zo ver doorvoeren als die Amster-
amse rywielfabrikant, die een akker
tje had gekocht, de kas afgebroken en
toen een diepe kuil ging graven tot hij
het grondwater bereikte. Op het grond
water legde hy een betonnen vloer en
daarop liet hy iets verrijzen dat men in
een enkel opzicht een woonschip kan
noemen. Het komt nauwelijks boven het
maaiveld uit.
De plas ligt ter beschikking van de
watersport, maar daarvoor ook alleen.
Aalsmeer wenst er geen stuiver aan te
verdienen. Het verdient aan de bloemen,
en dat gaat mooi genoeg. Ook Kudel
staart heeft dat ingezien, en tal van
boeren hebben na de oorlog een kas
gezet. Wie de eenten oogstte om een
tweede of derde kas te laten bouwen,
liet dat niet na.
Ze bouwen als het geld er is. Ze werken
er zich stuk voor. 's Morgens om vier
uur tijgen ze aan de slag. Nooit kun
nen ze de kassen verlaten, want altyd
moet de temperatuur geregeld worden,
ieder ogenblik kan het nodig zyn de
kassen af te dekken of wit te spuiten.
Driekwart van de Aalsmeerders heeft
niet meer dan de lagere school, maar
wat de jongens daarna in de praktijk
gingen leren kon een school ze niet ge
ven. De lagere en middelbare tuinbouw
school van Aalsmeer wordt door jongens
van overal, maar weinig door Aalsmeer
ders bezocht. Voor hen zyn hun vaders
de beste leermeesters.
Het gebeurt nu wel dat vele jongens
naar Engeland en Duitsland worden ge
stuurd om wat van de taal te leren; het
spreken van buitenlandse talen gaat de
Aalsmeerder in het algemeen ook goed
af, maar de kas of het exportbedrijf
vult hun leven. Ze hebben een grote lief
de voor het vak. Vandaar ook dat ze
tot verbazingwekkende prestaties kun
nen komen. Hun steun en stimulans kun
nen ze vinden bi.i het proefstation. Geen
wilde experimenten, langzaam voort
gaan, geen risico's, „behoudt wat ge
hebt" zo staat in het gemeentelijk wa-
Maandag wordt het representatieve raadhuis van Berghoef in Aalsmeer geopend.
pen, en de Aalsmeerder heeft het gelijk
aan zijn kant. Hij kan het als niemand
in de wereld.
Arbeidzaam en behoudend, dat zyn
ze. De liefde voor hef verleden is hun
aangeboren. Als er in hun „Aalsmeer
der Courant", die ze allemaal drie keer
per week in de bus krijgen, een artikel
over de historie van Aalsmeer staat af
gedrukt, knippen ze het uit en plakken
het in. Hun oude boerderiien met hun
oude hooihuizen breken ze niet af, want
ze houden er van. Het neerzetten van
dure bungalows en villa's, zoals er in het
„Varregat" noga! wat staan, het ooste
lijke gebied, vinden de meesten onge
wenst. Al zijn ze miljonair, dan hoeven
ze het nog niet aan anderen te laten
weten. Geld uitgeven aan vertier? Niet
nodig. Ze hebben hun verenigingsavon
den. Ruw geschat 250 verenigingen staan
hun ten dienste, "an de bridgeclubs tot
de ijsclubs, alle in verscheidenheid.
Drie fanfare-orkesten spelen in de
hoogste afdelingen, ook het gezelschap
dat zo laatdunkend „De Spijkerbak"
wordt genoemd. De koren (ze zingen
graag en goed) komen met Bach en
Brahms voor de dag en trommelen
iedereen op naar de uitvoeringen in de
veilinghallen. De verenigingen bloeien
stuk voor stuk, al moet je de leden
liever niet voor enige activiteit vragen
in de hoogtij-periode tussen Pasen en
de herfst. Want dan moet er gewerkt
worden.
Ze hebben ook iets zonderlings, althans
vele Aalsmeerders. Al zou ik als bui
tenstaander niet precies kunnen zeggen
wat. Wat betekent het bijvoorbeeld, dat
de christelijk gereformeerden twee jaar
lang zonder dominee hebben gezeten,
er in die tyd vijftien keer voor een
beroep bedankt werd en pas het zestien
de aanvaard kon worden? En waar is
die sterke anti-militairistische trek toe
te herleiden? Tegelijk echter was er
in de afgelopen oorlogsjaren bijna ner
gens een zo intensief verspreide en fer
vente NSB-afdeling te vinden als in
Aalsmeer. Voor de oorlog was de bloe
misterij evenals nu vry sterk aangewe
zen op de afzet naar Duitsland. Maar
die voorkeur voor de NSB kan men
er nauwelijks mee verklaren. Oogklep
penvolk, moet men zeggen, want zelfs
nu nog komen sommige door de NSB
gevormde kongsies bijeen en kan men
vaststellen dat ze weinig geleerd heb
ben.
Over het jaarlijks bloemencorso moet
men de Aalsmeerder niet spreken. Hij
is het gaan haten... tot echter de sep
tembermaand nabij is. Dan krijgt Aals
meer ondanks alle weerzin tegen die
show de koorts, die dan resulteert in
de opwindendste nacht van het dorp als
de wagens opgetuigd worden. Dan wordt
er in het donker verwoed gebonden en
gerangschikt, opgebouwd en aangebracht.
Dan draait iedereen over zijn toeren.
Het druist helemaal tegen het gevoelen
van de Aalsmeerder in om met zijn uit
bundige weelde voor de dag te komen.
Maar één keer per jaar doet hij een
concessie.
HENK SUÈR
ven-en-bieden" kon Hotton tot nu to
nog niet meedoen, maar nog dit zomer
seizoen komt in deze situatie een radi
cale verandering. Tenminste wanneer oruidstaan, cleze druipsteenformatie m de Hottonse yroue.t De:t
de voorspelling van de gewezen dorps- heeft men poëtisch het „bruidsvertrek" genoemd.
auteur var de atlas van „ondergronds
België".
He. wetenschappelyk werk van de ver
schillende onderzoekers, dat meer dan
twee jaar heeft geduurd, is sinds kort
ten einde.
Voor de eigenaar van het terrein bo
ven de grot, die krachtens de Belgische
wetgeving ook eigenaar is van de grot
zelf, aangezien er onder zyn door er
ving verworven gronden geen waarde
volle delfstoffen zyn aangetroffen, is dit
einde voorlopig nog niet in zicht. Het
zal namelyk nog enkele jaren duren,
voordat de plannen van Fernand Lefeb.
vre, van de onderaardse druipsteenza
len dé toeristische attractie van Bel
gië te maken, geheel zyn voltooid.
Overigens betekent dit niet, dat Hot
ton nog lang op een voor toeristen aan
trekkelijke bezienswaardigheid zal moe
ten wachten, wTant Teeds komend zomer
seizoen wordt de eerste verdieping van
de grot voor nieuwsgierige vakantiegan
gers opengesteld. Op Paasdag 22
april zal de opening zijn van de grot
van Hotton: het onderaardse ..duizend-
en-een-nacht-sprookje" genaamd. Ver
moedelijk zal koning Boudewyn de ope-
.lingsceremonie verrichten.
Lang heeft de directeur van de nieu-
ve attractie Fernand Lefebvre is in
middels onderwyzer-af niet naar een
geschikte naam voor zyn grot hoeven
oeken, want zelfs de meest fantasie-
oze bezoeker, die langs de thans nog
d'bberige trap van gemetseld beton in
ie grot is afgedaald, zal de trotse con-
tatering van Fernand Lefebvre; „net
?n sprookje" tenvolle moeten beamen.
Een oude boerderij langs de Uiterweg waar de heestercultuur begonnen is.
onderwijzer Fernand Lefebvre in vervul
ling gaat. Volgens hem zullen dit jaar
duizenden toeristen Hotton aandoen ter-
wille van de grootse attractie, welke
hij gaat „uitbaten", t.w. een unieke
druipsteengrot. Tot voor enkele jaren
wist onderwijzer Lefebvre niets van het
bestaan van deze grot af en eerlijk ge
zegd ook niemand anders in Hotton, tot
dat de gemeentelijke postbode Jean
Thirion eind 1958 nabij de steengroeve
in de buurgemeente Hampteau enkele
merkwaardige sterren vond. Het waren
melkachtige gekleurde kristalste
nen. die veel overee ikomst ver-
toonden met de druipstenen in
Je grotten van Han. Jenn fhi
1 rion vond het daanm raadzaam de
speleologenclub van België van zijn
vondst op de hoogte te stellen. De leden
i van deze club dachten aanvankelyk met
i de zoveelste onbelangrijke ontdekking
te doen te hebben elke week bereikt
hen meer dan een bericht over vond
sten, welke achteraf waardeloos blijken
te zijn maar voor alle zekerheid
t >og toch een equipe van vier amateur-
peleologen naar Hotton.
Reeds by de eerste terreinverkenning
tager. zy een vry grote opening in het
'otsmassief van Hampteau. Een soort
put, die by nader onderzoek een van
de ingangen van een fantastische druip
steengrot bleek te zyn. Aangemoedigd
doe dit succes zetten de onderzoekers,
intussen verstekt met specialisten en
controleurs van het mynwezen, het
werk voort. Zy vielen van de ene ver
bazing in de andere. Acht en twintig
meter onder de grond troffen zy name
lyk een groot aantal zeer gevarieerde
en veelkleurige druipsteenformaties
aan, verdeeld over niet minder dan
veertien zalen.
Zeer verdienstelyk werk by de on:
iekking van de nieuwe grot verricht
.e de amateur-speleoloog kapelaai
Jacques Stas uit het naburige Bar
aux. Samen met twee andere ondei
:oekers liet hy zich drie dagen in d(
;rot „opsluiten" om een tweede in
^ang te ontdekken. Zyn inspectie
ichf leverde niet alleen deze ingang
,»p, maar leidde voorts tot de mees
I errassende ontdekking, dat de onder
i aardse ruimte drie verdiepingen tel
I de. Beneden de 28-n.eter verdieping
j bevond zich namelyk een tweede ga
!ery 45 meter onder de grond -
en daaronder nog een derde op maa
i liefst acht en zestig meter. Volgen:
I de deskundigen maakt deze omstar
digheid de grot van Hotton reed
byzonder vanwege de zeldzaam mooi-
druipsteenformaties nog „unieker'
Hun bevindingen zijn vastgelegd in ee:
lijvig rapport voorzien van een nauw
keurig topografische kaart van de ge
vonden onderaardse ruimten, samen
gesteld door prof. Paul Vandersleyen,
president van de Belgische commissie
vooi de onderaardse topografie en
De met kunstlicht beschenen druip-
steenformaties nu eens glanzend wit,
dan weer fonkelend rood. met alle
daartussen gelegen schakeringen ver
lenen aan het onderaardse sprookje
een feeërieke kleurenpracht, terwyl
de grillige vormen van het gesteente
voor de vereiste voorstellingen zorgen.
Al naar gelang de aard van deze voor
stellingen zyn de zalen van het sprook
jespaleis op 28-meter onder de grond
„de zevende hemel", „het schaak
spel", „de galery van de schild
wachten", „het bruidsvertrek", „het
Alpen-landschap", „de kaarsenhal" of
„het macaroni-restaurant" gedoopt."
Half Hotton is opgeroepen om dit
sprookje voor de te verwachten toeris-
tenstroom diverse Nederlandse tou-
ringcarbedryven hebben reeds toege
zegd Hotton in hun reisroutes op te
nemen te ontsluiten. Metselaars leg
gen de laatste hand aan deugdelijke
wenteltrappen, elektriciens zorgen voor
de meest gunstige verlichting en een
legertje poetsvrouwen geeft de zalen een
grote wasbeurt. Pas wanneer dit werk
een waar monnikenwerk voltooid
is, treden de vijftien gidsen aan om in
vier talen de schoonheid van het onder
grondse Hotton te bezingen....
COR BERTRAND
De zaal van het druipstenen-„schaakspel in de grotten van Hott
AALSMEER
