DE JACHT OP ETHERNOZEMS
Animo voor uit verveling geboren
liefhebberij neemt sterk af
Zwarte Madonna
Blonde Anna
Rode Pimperne
Zenden in het oosten des lands
is een sport
NIEUWE KINDERBOEKEN
Landbouw
nu
een unicum
Frankfurter dierentuin dank
zij dr. Grzimek
Modern vogelhuis en
de radio explicaties
via
m
VOGELPARADIJS ACHTER GLAS
Fusiegeruchten in
autoindustrie
hardnekkig
van lezer*
Elke zondag
Aa-Be PLAIDS Zaalberg
Fa. B. J. VAN HEMT
MGINA 2
KOSTUUMS
KLASSEKOSTUUMS
DE ALLERNIEUWSTE
KOSTUUMS
ft
ff
Nieuw blad
FRANKFURT (DaD) Dr.
Bernhard Grzimek, die in West-
Duitsland door vele publikaties en
door de televisie sedert jaren een
grote bekendheid geniet, verkreeg
door zijn kleurenfilm over de
dieren van Afrika „Serengeti mag
niet sterven" ook in het buiten
land vele vrienden. Zijn zoon
Michael Grzimek, die tijdens de
Serengeti-expeditie met een sport-
vliegtuig verongelukte, had dit
onderwerp oorspronkelijk als dis
sertatie gekozen. De film kreeg
een „Oscar" en daarbij vele
andere onderscheidingen. Het ge
lijknamige boek werd in vele lan
den uitgegeven.
Twee Beverwijkers in
Uitgeest in arrest
Verdacht van inbraken
in vele scholen
Volksstemming
Het heir der
klandestiene
radiozenders
Een etherpiraat in zijn „omroepcel".
(Van onze speciale verslaggever)
Het huis van de familie J. was niet
moeilijk te vinden. Gelegen aan
een open landweg in Weerdinge,
een buurtschap van Emmen,
bleek het, al van verre zichtbaar, stra
tegisch opgesteld, als een illustratie van
wat hoofdinspecteur A. W. Hilbers van
de gemeentepolitie ons even tevoren had
verteld. De bewoners hadden een goed
uitzicht op een groot deel van de omge
ving en het was, althans van de hoofd
weg komend, niet doenlijk om het huis
te naderen zonder in dit blikveld te
recht te komen. Niettemin hebben re
chercheurs hier onlangs, na een omtrek
kende beweging toegeslagen en daar
mee tegelijk een jubileum bereikt: zij
legden beslag op de vijftigste klandes
tiene zender in het district Emmen, re
sultaat van tien jaar opsporingswerk.
De jubilaris was de „Gloria", alias ,,'t
Vrijbuitertje" en het apparaat bleek be
diend te worden door een negentienja
rige radiomonteur. Hij was die middag
toen wij aanklopten, nog niet thuis van
de fabriek, maar zijn ouders heetten
ons alvast hartelijk welkom, ook toen
wij verklaarden dat onze komst in ver
band stond met de illegale zendactivi-
teit van hun zoon Zwaantinus.
Blijkbaar vatten zij het gebeurde al
lerminst op als iets waarover je je
diende te schamen of zelf3 maar als
stem door de luidspreker te horen klin
ken. Voor zijn zender koos hij de naam
„Gloria" en later kwam daar ,,'t Vrij
buitertje" nog bij, om PTT en politie
op een dwaalspoor te brengen natuur
lijk. Naar eigen zeggen zond Zwaantinus
altijd maar korte tijd uit. Hjj draaide
ook geen plaatjes „van Jan en Anna
voor de verjaardag van Opa met de
beste wensen", zoals zijn collega's dat
plachten en plegen te doen, maar ex
perimenteerde uitsluitend omwille van
zijn hobby. Op onze vraag, of hij wel
eens contact had met die anderen, gaf
Zwaantinus een ontwijkend antwoord.
De ouders van Zwaantinus betreuren
het bijzonder dat moet gezegd dat
die mooie versterker en de pick-up in
beslag genomen zijn, zonder er overigens
aan te wanhopen dat ze die toestellen
ooit zullen terugzien. Men kan hun er
teen verwijt van maken, zo zeggen zij,
at het allemaal zo gelopen is: hun zoon
was gewaarschuwd. Uit niets blij" eigen
lijk, dat zij de ernst van het misdrijf
want eer misdrijf is het volgens de te
legraaf- en telefoonwet van 1904 in
zien. Zij kunnen nauwelijks aannemen,
dat Zwaantinus voor dat geknoei in de
schuur een paar weken de gevangenis
za' indraaien. Zenden is, evenals smok
kelen, een sport: de kunst is uit handen
van de politie te blijven, zo wordt hier
in Drente en andere (oostelijke) stre-
vond in toenemende mate hinder van
de uitzendingen. De zendamateurs vor
men nu een min of meer geïsoleerde
troep, in aantal sterk geslonken, en on
er de nog resterc lieden is steeds
sterker een criminele inslag merkbaar,
terug te voeren tot het milieu waaruit
ze zijn voortgekomen, en hun gebrek
kige ontwikkeling. Recidive is een nor
maal verschijnsel. Eén hunner is al
zeven maai met de justitie in aanraking
geweest en heeft samen ongeveer ander
half jaar gevangenisstraf uitgezeten.
Gaat men op de namen af waar
onder de zenders in oostelijk en
noordelijk Nederland plachten en
plegen te opereren: de bedelaar
van Parijs, de nachtzwerver, Edelweiss,
Zwarte Madonna, De Mexicaan, Marok
ko, de Rode Pimpernel, Philadelphia en
Blonde Anna, om maar eer greep te
doen, dan is men geneigd dit hele ver
boden bedrijf in een romantisch licht
te plaatsen. Degenen die het zich tot
taak rekenen ten spoedigste een eind
te maken aan het misbruiken van de
ether, zoals de mannen van de bijzon-
de- radiodienst van de P.T.T. en het
personeel van rijks- en gemeentepolitie,
weten wel beter. Hoe vaak immers komt
het niet coor, dat een ontmaskerde zend
amateur door eigen toedoen in de meest
behoeftige omstandigheden is komen te
verkeren. Meestal wordt de kinderbij
slag gretig benut voor de bouw of aan
koop van een zender met toebehoren,
tezamen toch al gauw oplopend tot vier-
a vijfhonderd gulden. Zonder veel ver
antwoordelijkheidsbesef voor zichzelf en
hun gezin, dikwijls gedreven uit pure
verveling, blijven deze elementen aan
hun hinderlijke, ja levensgevaarlijke lief
hebberij vasthouden. Het nog niet op
heterdaad betrapte restant behoort me
rendeels tot het onverbeterlijke en vrij
primitieve type.
Verveling is waarschijnlijk wel de
oorzaak geweest van het om
streeks 1935 in Twente voor de
eerste maal optredende euvel der
klandestiene zenders. Hier ligt dan met
een de verklaring voor het verschijn
sel, dat de etherpiraten voornamelijk in
het oosten opereren. Een klaarblijkelijk
gebrek aan gewenste vermaaksmoge-
ltjkheden, samenspannend met de zwak-
sociale gesteldheid van vele bewoners
werkte het ontstaan in de hand. Wel
licht heeft het feit, dat voor de oorlog
de beide zenders Hilversum in Twente
minder goed ontvangen werden, ook
een rol gespeeld. Momenteel treft men
de ethernozems aan in Twente, Drente,
Friesland, Groningen en zelfs in de
kop van Noordholland. Met Twente als
bakermat heeft het kwaad zich dus
langzaam in noordelijke richting ver
breid, al moet gezegd, dat dank zjj de
activiteiten van politie en P.T.T. in het
net der illegale zenders grote gaten ge
slagen zijn.
Om hiervan een voorbeeld te ge
ven: na de oorlog zijn ongeveer
850 zenders uit de lucht gehaald.
Het merendeel daarvan functio
neerde gebrekkig, was weinig selectief
een zaak die je met een vreemde niet
besprak. Integendeel, het onderwerp
bracht hen op nun praatstoel. Van tech
niek hadden ze geen van beiden ver
stand, vader was tenslotte grondwer
ker, maar ze hadden nog wel tegen
Zwaantinus gezegd: we weten wel niet
wat je in het schuurtje allemaal uit
voert, maar je zendt toch zeker nooit
uit? En Zwaantinus had daarop gerus-
stellend met het hoofd geschud, zodat
die overval voor zijn ouders minstens
een even grote verrassing was als voor
hemzelf. Hoe komt iemand er toe om
in het geheim te gaan uitzenden? In
het geval van Zwaantinus is de ver
klaring niet ver te zoeken. Zijn werk
op een fabriek van electrotechnische
artikelen brengt hem dagelijks in con
tact met allerhande boeiende zaken en
bovendien stelde zijn technische oplei
ding hem in staat om zelf een en ander
in elkaar te knutselen. In de schuur
achter het huis had hij van jongs af
hiertoe alle gelegenheid, en vader en
moeder waren uiteraard niet bij machte
enig toezicht uit te oefenen op de pro-
dukten die onder zijn handen ontston
den of het doel waarvoor zij gemaakt
waren. Het begir was heel onschuldig.'
wat scharrelen met defecte radiotoe
stellen, de bouw van een schakelbord
en, natuurlijk, de constructie van een
versterker om het geluid van radio en
pick-up tot een machtige hoeveelheid
decibel op te voeren. Toen het eenmaal
zover was, kon ook Zwaantinus niet
langer weerstand bieden aan het bijna
epidemische verschijnsel in deze streek
van ons land, namelijk de sensatie van
het per microfoon betreden van de
ether. Om dit te bereiken Jiad hij alleen
nog maar een zender nodig, en in tegen
stelling tot wat men zich vaak er van
voorstelt, is zo'n apparaat vergeleken
bijvoorbeeld met een televisie-ontvang
toestel en zelfs met een radio van een
bijna onbenullig-simpele constructie. De
twee voornaamste onderdelen zijn een
zendlamp en een, eventueel zelf te bou
wen. zendspoel. Soms hoort daar nog
een condensator bij. Het hele toestelle
tje, dat door zijn geringe afmetingen
gemakkelijk verstopt kan worden, heet
oscillator en vormt het essentiële be
standdeel van een zenderinstallatie. De
recherche begint bij een inval dan ook
meestal met een speurtocht naar dit ele
ment, want het gebruik en bezit van al
le overige onderdelen die bij een com
plete zender te pas komen, zoals micro
foon, versterker, radio en pick-up, zijn
op zich niet strafbaar.
Acht maanden geleden waagde
Zwaantinus voor het eerst de
sprong in de ether. Het moeten
uitermate boeiende dagen zijn ge
weest: het gepriegel om een golflengte
te zoeken en die dan later op de radio
terug te vinden, en als beloning je eigen
ken van het land nog geredeneerd.
Het is inderdaad dikwijls moeilijk
de mensen aan het verstand te
brengen, dat met het klandestie
ne zenden grote belangen ge
schaad kunnen worden. Een zendertje
in Emmen .net een bereik van dertig
kilomete zal namelijk vrijwel geen last
teweegbrengen, tenzij een hinderlijke
storing in de televisie- en radio-ont
vangst van direct-omwonenden. De po
litie krijgt dan ook van laatstgenoem
den vaak waardevolle tips die kunnen
leiden tot ontmaskering van een ether
piraat. Er zjjn daarnaast ook zenders
met een actieradius van zestig tot ze
ventig kilometer, en men kan zich de
ergernis wel voorstellen wanneer een
radiocontact op het vliegveld Eelde plot
seling verstoord wordt door Marietje die
vrijt met een huzaar. Door toedoen van
een illegale zender raakte eens een
loodsboot de radioverbinding kwijt met
een paar schepen, die daardoor bijna
in een mijnenveld verzeild raakten. Veel
bonter maakte een zendamateur het toen
hij op een verzoek van een reddingboot
om de ether te verlaten, antwoordde:
„ik zal een extra plaatje voor jullie
draaien".
In het gilde der etherpiraten vormt
Zwaantinus eigenlijk een uitzonde
ring. Ais radiomonteur schepte deze
bedaarde jongeman er voldoening in
om zjjn apparaten zelf te construeren,
een begrijpelijke voldoening, die haar
hoogtepunt bereikte toen hij begon te
experimenteren met heuse uitzendingen,
tientallen kilometers verder beluister-
baar. Dezelfde sensatie ondervinden na
tuurlijk de illegale amateurs die van de
radiotechniek hoegenaamd geen benu!
hebben, maar even zo vrolijk en zon
der enige scrupules de ether binnen
kruipen om hun dubieuze hobby uit te
leven.
Deze laatste categorie beslaat het
overgrootste deel van de klandestiene
zender-eigenaars. De meesten zijn af
komstig uit een zwak-sociaal milieu en
hun leeftijd varieert tussen de 18 en 30
jaar. Omdat zij slechts een geringe po
sitie in de maatschappij plegen in te
nemen „te lui om te werken" zoals
de rechter maar al te vaak moet con
stateren zoeken zij in de ether een
middel voör compensatie. Daar kunnen
zij zich laten gelden, en aangezien de
heren aanvankelijk door buren en be
kenden met een zeker ontzag werden
bejegend (zij durfden dan toch maar),
waarbij nog komt, dat de radiotechniek
voor iedereen nu eenmaal iets fascine
rends heeft, verwierven zij zich lange
tijd een soort tegen de buitenwereld
beschermde machtspositie. In die situ
atie is intussen een ingrijpende verande
ring gekomen. Van hun oorspronkelijke
reputatie is weinig over. De buurt onder
en stoorde door ook op de zogenaamde
harmonische golflengten uit te zenden.
De laatste paar weken zijn alleen in
Emmen al acht zenders onschadelijk
gemaakt. De overgeblevenen houden
zich voorlopig even koest, al zijn er
zonder uitzondering elke zondag een
paar te beluisteren. Met de moderne
peilapparatuur kost het weinig moeite
om de daders op te sporen, maar o.a.
hun ongeregelde zendtijd en de aan
wezigheid van hoogspanningskabels in
hun omgeving vormen weer belemme
rende factoren. Is de peiling eenmaal
geschied, dan is een geslaagde over
val slechts een kwestie van tijd en een
beetje geluk. De P.T.T. heeft vijftien
peilapparaten aan het politiekorps in de
betrokken gebieden beschikbaar gesteld.
Desondanks is het verwachte grotere
succes van razzia's uitgebleven. Intus
sen is zonder twijfel het hoogtepunt van
de klandestiene zenderactiviteit voor
bij. Men weet alleen nooit, hoeveel per
sonen nog in het bezit zijn van de ver
boden apparatuur zonder deze ooit te
gebruiken, of wellicht gedurende steeds
kleinere perioden. De politie noch de
P.T.T. hebbei nu eenmaal gelegenheid
om etmaal na etmaal onafgebroken het
oor te luisteren te leggen, en niet ieder
een vindt de uitzendingen, die volge
propt zitten met populaire muziekjes
van laag allooi, even boeiend. Nie
mand durft zich derhalve aan een schat
ting te wagen, hoeveel verboden zenders
in schuurtjes, bedsteden, zolders of on
der vloeren nog verborgen zijn.
(Advertentie)
ZIJLSTRAAT 71 HAARLEM
CASTRICUM, 2 maart Op de Wil
lem de Zwijgerstraat heeft een onge
val plaats gevonden, tengevolge waar
van de zesjarige J.J. met verwondin
gen aan het hoofd en met inwendige
kneuzingen in het Centraal Ziekenhuis
te Alkmaar moest worden opgenomen.
Het ongeluk gebeurde doordat het
kind vanachter een geparkeerd staan
de auto vandaan plotseling de straat
overstak en gegrepen werd door een
passerende auto bestuurd door W. P.
uit Castricum.
Eoep en Joep zijn de helden uit een
reeks verhalen van P H. Fruithof,
die nu in de „Boep en Joep-omni-
bus" verzameld bij de uitgeverij
De Lanteern zijn uitgegeven. Het zijn
eigenlijk sterke verhalen over kleine
kwajongensstreken, onderhoudend ge
noeg verteld voor kinderen van acht tot
twaalf jaar. Soms lijken het wel dolle
mannen, maar een andere keer zijn het
echte goeie knullen. Aan de ene kant is
het geen boek, dat men nu het voorbeeld
va een jongensboek zou willen noemen,
maar het heeft bij alles wat er aan ont
breken mag deze grote kwaliteit dat het
amuseert. Men kan ervaren dat het zelfs
bii nog jongere wildebrassen een succes
is.
Voor dezelfde leeftijd, maar met
meer pretenties is .,De verovering van
het Gulden Vlies", naverteld door Lou
Mourik en getekend door Ine van Gu-
lik, uitgegeven bij Nijgh en Van Dit-
mar. Het begint aldus: „Ik ben Jason!
Vinden jullie me een beetje raar ge
kleed? Ja, zo was nu eenmaal de mode
in de tijd waarin ik leefde." Hier is
dus /eer iemand geestelijk gaan neer
hurken bij de kleintjes. Een waarde
loos boek, ook al kwam het dan tot
stand in samenwerking met het kin
derblad Kris Kras.
Voor kleinere kinderen heeft de Zwit-
sc Aliki de geschiedenis 'an Willem
Teil naverteld en zelf bijzonder aardig
geïllustreerd. De Nederlandse vertaling
van Ijdithe de Clerq Zubli doet zien, dat
het een uitstekend verhaal is, ook bjj
Nijgh en Van Ditmar verschenen. Som
mige ouders zullen er wellicht bezwaar
tegen hebben, dat WilDm Tell de land
voogd Gessier vermoorr" heeft, of al-
th°ns, dat hun kinderen dit vernemen.
Het wordt zakelijk genoeg verteld.
Meestal reageren de kleintjes er nogal
nuchter op, zeker als zij voorbereid zijn
door de sprookjes. Daarom is er wellicht
sprake van een volwassen vooroordeel,
als men toch een merkwaardig contrast
ervaart tussen de grappige voorstellings
wijze vooral door de plaatjes bena
drukt en de zaak waar het om ging.
Onschuldiger van aard, maar veel
Ininder goed verteld, zijn twee boeken
van Skandinavischen huize: Mingo en
Bingo in de grote stad, en Oeloes
avontuurlijke reis, van Ali Mitgutsch.
De platen van de schrijfster zijn in
ieder geval voor kinderen zeer fanta
sierijk door hun voorstellingswijze en
door hun kleurrijkheid, maar de tekst,
vertaald door Hermien Manger ook
dit zijn uitgaven van Nijgh en Van
Ditmar had wel een krachtige be
snoeiing verdragen. De boeken zijn het
best besteed aan kinderen van zes tot
tien jaar, schatten wij.
Twee boekjes voor kleintjes zjjn ,,Tjjn-
tje Tinkel de boevenvanger" van Nlek
van Bavel en „Peter zoekt de maan" van
Truus Sparla jr., uitgaven van De Spaar-
nestad. Het eerste is voor onze smaak
het beste van de twee. In het tweede is
aan een actueel gegeven een kinderlijke
intrige opgehangen.
Advertentie)
100 WOL
Grote Houtstraat 62 en 67 - Tel. 10657 -12839
I
x><-
Dezer dagen is het eerste numm
verschenen van een tweemaandeiu
tijdschrift, getiteld „Landbouw N'u
Het is een uitgave van de drie ce:0 a;e
landbouworganisaties gezamenlijk.
zich niet richt tot boeren en
maar tot de niet-agrarische lezer.
kens een ten geleide van de voorzijue
van de Katholieke Nederlandse Boe-re
en Tuindersbond, van het Komnkiu
Nederlands Landbouw Comité en ra
de Nederlandse Christelijke Boeren-
Tuindersbond zal het blad in boofdzaa
aan leiding gevende personen buue
het agrarisch milieu worden toegezoi
den. Het is de bedoeling, dat .•■Be
bouw Nu" actuele wetenswaardigheid
en problemen op het gebied van 'allaJ
en tuinbouw „licht verteerbaar" en s®
vat in een aantrekkelijke omlijsting or
der de aandacht van zjjn lezers breng"
Het doel dat de georganiseerde
bouw met deze uitgave nastreeft is v'e'
betering van het. begrip voor de a?r!jj
rische bedrijfstak en voor het agrans®
volksdeel. Het eerste nummer moet ne
Êaald een goed begin worden genoem®-
ie aan de orde gestelde onderwerpt
schieten uit een oogpunt van public-r
lations precies in de roos. Het artl,.n.
van prof. Kraal Van arbeid naar
pitaal laat zien, dat het landbouwf
drijf niet achterblijft en niet achter
bleven bij de moderne ontwikken"?'
Daarop sluit aan een bijdrage van pn»J
Bosman over landbouwkrediet in de'
tijd. Een reportage over een bezoê™
dat Walter Delling bracht aan een Br"
bants bedrjlf, brengt de lezer op bo®
ende wijze in een welhaast persoon IB
contact met de mens in het boerenoej
drijf. Dit eerste nummer van .-Ban®,
bouw Nu" is voorts typografisch go®
verzorgd en verlucht met vele fraai
foto's.
Hoofdinspecteur Hilbers van de
mense politie wijst hier het vrij simp®
essentiële onderdeel van een pas in
slag genomen zender aan.
Dr. Grzimek, die zeer getroffen werd
door het verlies van zijn zoon, heeft het
onderzoekingswerk in Afrika niet opge-
PARIJS, 2 maart. Ondanks ont
kenningen van de betrokken maatschap
pijen blijven in Parijs geruchten circu
leren dat een grote verbinding wordt
overwogen tussen Franse en Italiaanse
automobiel- en bandenfabrieken. De ca
tegorische ontkenningen van deze ge
ruchten die maandag zijn geuit door
Fiat, (de Italiaanse automobielonderne
ming, die een groot belang heeft in de
Franse Simca-maatschappij), door de
Franse Citroën en door de Michelin-
bandenmaatschappij, die citroën be
heerst, zijn in financiële en industriële
kringen voor kennisgeving aangenomen.
Het financiële weekblad „Finance"
heeft medegedeeld dat er in Genève ge
heime onderhandelingen worden ge
voerd tussen vertegenwoordigers van
Michelin en Citroën aan de ene kant en
van Fiat aan de andere kant. Men is
zoals gemeld van mening dat Michelin
haar belang in Citroën wenst op te ge
ven teneinde de middelen te verkrijgen
om op de Amerikaanse markt door te
dringen en een nieuwe fabriek voor syn
thetisch rubber in Bassens bjj Bordeaux
tot ontwikkeling te brengen.'
Volgens „Finance" proberen de drie
maatschappijen en de Italiaanse ban
denonderneming Pirelli klaarblijkelijk
tot samenwerking te komen ter bestrij
ding van de concurrentie, in het bijzon
der van Amerikaanse zijde. Het blad
achthet onwaarschijnlijk dat Michelin
haar belang in Citroën zal moeten ver
kopen: het beschouwt het als waar
schijnlijker dat overeenkomsten zullen
worden gesloten met betrekking tot de
fabricage en de distributie en mogelijk
ook wederzijdse deelneming in de be
trokken ondernemingen.
UITGEEST, 2 maart Alhier zijn
door de Rijkspolitie gisteravond de 18-
jarige K.K. en de 19-jarige W.P., bei
den uit Beverwijk, aangehouden op ver
denking van inbraak. De jongens wer
den op het station Uitgeest gearres
teerd, nadat zjj zich in Zaandam
vreemd hadden gedragen en reisden
zonder geldig plaatsbiljet. De jongens
zouden in Zaandam en Zaandijk heb
ben ingebroken. Ze worden voorts ver
dacht van inbraken in scholen in Uit
geest, Alkmaar, Bergen, Wervershoof,
Bèverwijk, Heemskerk, Haarlem, Wor-
merveer en Wormer.
geven. Daarbij rust op hem nog een ge
heel andere taak: De dierenarts, die
tevens een hartstochtelijk zoöloog is,
werd in 1945 door de vroede vaderen
van Frankfurt belast met de leiding
van een dierentuin, die eigenlijk geen
bestaansrecht meer had. Toch heeft hij
kans gezien in de loop van enkele ja
ren van een verwoest en verlaten ter
rein één van de mooiste, modernste en
meest bezochte dierentuinen van Euro
pa te maken. De dierentuin van Frank
furt bezat in 1945 slechts vijftien die
ren. Thans zijn er 700 verschillende
diersoorten vertegenwoordigd, waar
bij vele zoölogische kostbaarheden.
Steeds weer ontdekken de bezoekers
tijdens de rondgang op verscheidene
hekken bordjes met het opschrift
„Enig exemplaar van deze diersoort
in West-Duitsland" of „'het enige ex
emplaar in Europa".
De Frankfurter dierentuin heeft er
enkele weken geleden een nieuwe at-
traktie bijgekregen in de vorm van
een reusachtig vogelhuis van glas. In
drie ruime hallen zijn bomen en plan
ten uit de meest verschillende vege-
tatiegebieden tot een harmonieus, na
tuurlijk aandoend miniatuurland-
sc'hap samengevoegd en in een wer
kelijk paradijsachtige vrijheid leven
hier exotische tweevoeters naast
nenlandse zangvogels. u.
Geen gaaswerk, geen hekken s0a 8
den de sierlijke gasten uit het tropis®'
oerwoud meer van de dierentuinbez0
kers. Slechts halfhoge glazen wandei'
schuin opgestelde spiegels of scherm®
van koord voorkomen, dat de die£L
wegvliegen. En zo is de verraste j»
zoeker in staat de levensgewoonte^
van de uitheemse vogels in een ne
verlicht, tropisch natuurlandschap s
de te slaan, of in de grote hal, die ne*
aanzien van een bos heeft, de Dinne
landse vogels bij hun gedragingen
volgen. Het buitengewoon grote aanw
bezoekers van de laatste weken toon
duidelijk aan, dat het pas geopende v<r
gelhuis bij vele vrienden van de Frank'
furter dierentuin zeer in de smaak ge*
vallen is.
Reeds enige tijd geleden lanceerd"
de Frankfurter dierentuin een novitei"
die wel uniek genoemd mag worden-
De binnen- en buitenlandse bezoeker»
van het reptielenhuis en het aquarium
die graag meer willen weten over a
aanwezige dieren, kunnen gebruik r»
ken van een zeer klein radio-ontvang
toestel. Via dit toestel vertelt de air®.
teur van de dierentuin hun persoon'')
alle mogelijke wetenswaardighea®
De dierentuin heeft hiervoor, met
dewerking van de Duits-e PosteriJ®
de beschikking gekregen over ®e-,
eigen korte golf. Het idee, aan bel£rijr
stellende bezoekers een soort P°Ppfl,
wetenschappelijke explikatie te
is afkomstig van de direkteur Dr. <-»r
mek zelf, zoals tenslotte wederopbO"
en uitbreiding van de dierentuin ook
hoofdzaak een verdienste van deze
gewoon veelzijdig en succesvolle
loog zijn.
oh'
zflö*
ttoof.
ingezonden stuk ter kennis non de lezer» wil brengen. Het tel
sing onttrekt zich echter niet aan de verantwoordelijkheid der hoofdredactie, "q
zich dan ook voorbehoudt een ontvangen stuk zonder opgave van redenen «7
te zenden. In het algemeen is ondertekening met naam en adres vereist, tenzv
een zeer bijzonder geval de hoofdredactie dwingends redenen oanwezig acht
deze regel at te wëken.
In het artikel „Staten en Landspoli-
tiek" in Uw blad van 26 dezer, wordt
een interpretatie gegeven van een profes,
sor Romme tijdens een interview in de
mond gegeven antwoord. Deze interpre
tatie luidde:
„Dit sort zaken (soevereiniteits
overdracht aan Indonesië) worden be
ter behandeld door geselecteerde
volksvertegenwoordigers dan door het
volk zelf."
Mede gezien het bedoelde antwoord
van professor Romme, namelijk:
„dat een volksstemming in 1949
nooit de souvereiniteits-overdracht
aan Indonesië zou hebben goedge
keurd," zou Uw interpretatie aan dui
delijkheid gewonnen hebben, indien ge
steld was: „Over dergelijke zaken
kan nu eenmaal bij de massa van het
volk geen juist oordeel worden ver
wacht, zodat hun vertegenwoordigers,
die hierover beter kunnen oordelen
desnoods tegen de wensen van het
volk in moeten gaan."
Eigenlijk zijn wij dus al zover, dat
onze politici zonder blikken of blozen
laten blijken, dat het hun niet interes:
seert, wat het volk wil, zij doen wat zij
willen.
Ook al zal men toegeven, dat om
practische redenen de volksvertegen
woordigers in zekere mate in staat moe
ten zijn om onafhankelijk van anderen
een oordeel te vormen, men vraagt
zich toch wel af, wat onze democratie
nog voor zin heeft als in de allerbelang
rijkste beslissingen wat de souve
reiniteitsoverdracht in 1949 toch zeker
wel was de volksvertegenwoordigers
bewust en dus met opzet tegen de wen
sen van het volk ingaan.
Los van dit theoretisch aspect kan
men zich afvragen of professor Rom
me en U overigens wel gelijk hebben.
Kan dit soort zaken beter aan geselec
teerde volksvertegenwoordigers overge
laten worden? Als men beziet hoe de
souvereiniteit werd overgedragen en
welke de resultaten ervan zijn is men
geneigd zich af te vragen of het, zowel
met betrekking tot het belang van het
Indonesische volk als tot het belang
van ons volk, slechter had gekund.
Het alternatief van professor Romme,
namelijk dat indien er in 1949 een volks
stemming geweest zou zijn, wij nu waar
schijnlijk in een soort Algerijnse oorlog
zouden zitten, is wel een zéér gemak
kelijk gevonden rechtvaardiging
wensen van het volk te kunnen onJ> .t
nen. Hoe kan hij dat overigens
Professor Romme ij U weten we .ws'
gelijk, dat indien in 1949 bij ®en..y£,ei"
stemming een souvereiniteitso „5t
dracht zou zijn afgekeurd, dit b®
niet betekend had, dat het volk tehel
de souvereiniteitsoverdracht was. ^g
had slechts betekend, dat het v0,fitge'
souvereiniteitsoverdracht zodanig ut 0gr
voerd wilde zien, dat althans een
de kans van slagen duidelijk voorv g,
kon worden. Iets wat toendertpd in
de lagen ontbrak.
Overigens zij U aangeraden de
stige ervaringen met volksstemrn1' g
in andere landen als Zwitserland, u'
Frankrijk e.a. eens te bestuderen-
Het meest aantrekkelijke van r «I»
stemmingen is wel, dat deze in h nte(
gemeen zo uitermate reël en nu byV'.
uitvallen. Hoe zakelijk en eerlijk is v0)K
de weigering van het Zwitserse ,eii
om defensieschulden te laten o®
door de bezittende klasse alleen.
mers tot tweemaal toe, zowel na.jG r®'
ste als na de tweede wereldoorlog,
deneerde de Zwitserse arbeider, tf®
genstelling tot de beslissingen v zg
volksvertegenwoordigers, dat nu „s>e
goed als de rijken van de goede a
had geprofiteerd en het dus niet a 0p,
om de rijken hier alleen voor te ia
draaien. yer'
Over Zwitserland sprekende, a „eri-
werping van het door de volk®ppnom®f
woordiging bij herhaling aï? €iassieli'
vrouwenkiesrecht is welhaast facette',
Inderdaad afgezien van enige vroihv
van het passief kiesrecht vani i
kan niet ingezien worden, aai v«r
tief kiesrecht van de vr°awr®„ zal
anderingen in de zete 1 verdengve'
ven. Het kan hoogstens de k°Hubbel®nl
bonden aan verkiezingen vei wa»i
Ook in een land als Frankrh
de laatste jaren eenvoudige- w ariP»
mingen zijn gehouden, is de ee
dat de resultaten blqk gevy.n de gtff
zeer evenwichtig oordeel M v0jksv®Jp
massa, hetgeen bij de Frans ^jjjjjt
tegenwoordigers regelmatig
ontbreken. ,at
Het is niet voor niets, diu
Zwitserland juist de belanori) de g
ties aan het beslissingsrecht or(jig
selecteerde volksvertege
heeft onttrokken. jndi®n.,.jst
Het ware misschien goea, daar J
ze volksvertegenwoordiger»
volksvertegenwooraigc,
déze moeilijke tijden
in
zouden denken.
Heemstede,
Ir. A. YSSE.
