De fatale spionagevlucht
van Francis Gary POWERS
Relaas van door de Russen
gepakte U-2 piloot
Nederland bezet VIJFDE
plaats in burgerluchtvaart
BLOEMENKONINGIN
R.k. Emigratiestichting
hulp aan Zuid-Amerika
Holambra als leerschool voor
jonge Nederlandse boeren
Haagse raad behandelt
gemeentebegroting
Peek&Cloppenburg
Bijna
Zweedse industrie komt
goed te voorschijn
PERSOONLIJKE
LENINGEN
Nieuwe smaakfEXTRA
Officiële mededelingen Senaats-commissie
„Marathon-vergaderingen
Aanval van PvdA
op Landhank
Jxmgensmarkt
"pullovers
6.
LESVLIEGTUIG
NEERGESTORT
Eerste bezoekers uit Duitsland
Zwitserland en Amerika
Kindje omgekomen na
val uit bed
REORGANISATIE EN NIEUWE NAAM
Piloot Delftse student
B. ten Wolde om
gekomen
Directeur Centra:
Geen winkelsluiting
op vrije zaterdag
OP UTRECHTSE JAARBEURS
Schip opengescheurd
op IJmuider pier
DINSDAG 13 MAART 1962
PAGINA 5
WASHINGTON, maart (UPI)
In de vroege uren van een len
temorgen werd op de Ame
rikaanse luchtmachtbasis
Pesjawar, in Pakistan, een jonge,
onbekende piloot wakker geschud.
Spoedig zou zijn naam in alle
kranten van de wereld staan:
Francis Gary Powers. Hij was
agent van de centrale inlichtin
gendienst, de Amerikaanse spio-
nage-organisatie. Het was 1 mei
1960 en Powers werd wakker ge
maakt omdat de hemel boven
Rusland zonnig en helder was.
Eerste publicatie
Noodsprong
Bekentenis
AMSTERDAMSCHE BANK
The cigarette JL of Quality and Prestige
Quality and Prestige
Den Haag geeft 45 mille
aan Nationale Ballet
elke woensdag
95
Zweden en de EEG
(Advertentie)
Powers werkte haastig zijn ontbijt
naar binnen en begon toen met grote
zorg aan de voorbereiding van zijn
vlucht. De jongeman voelde zich op
perbest, maar voor de zekerheid
kwam hij nog even onder doktershan
den voor een onderzoek. Hij deed zijn
speciale pilotenpak aan, dat gebruikt
wordt voor vluchten op grote hoogte,
en inhaleerde zuurstof om zich vast
op de hoogte voor te bereiden.
Daarna bestudeerde hij de kaarten
met een navigator en besprak het
weer met een lid van de weerkundige
dienst. Tenslotte kreeg hij de laatste
orders van zijn commandant, vooral
over hetgeen hij moest doen, als er
iets mis zou gaan. Hij kreeg tevens
een kaart, waarop verscheidene ge
bieden stonden aangestreept. Als hij
boven die gebieden zou komen, moest
hij in de cockpit eenvoudig een han
del overhalen om de automatische ca
mera's in werking te stellen. Ook
kreeg hjj een uitgehold muntstuk,
waarin een naald verborgen was. Als
hij zich daarmee prikte, zou hij ster
ven.
Het was ongeveer half zes in de och
tend, toen hij in zijn ranke U-2 klom,
waarvan de vleugels aan die van een
meeuw doen denken. Na de start steeg
hij snel door het wolkendek naar boven
en was spoedig zo hoog, dat maar wei
nig andere vliegtuigen hem hadden kun
nen volgen. De wolken, die hij onder
Zich had, onttrokken het landschap aan
zijn waarneming. Naarmate hij vorder
de trokken de wolken weg en zag hij
Rusland. Allerminst kon hij vermoeden
dat hjj de bevriende wereld in bijna
wee jaar niet meer te zien zou krijgen.
..Zo beschrjjlt Powers het begin van
zo rampzalig verlopen verkennings-
HUeht boven de Sovjet-Unie tegenover
subcommissie voor de strijdkrach
ten van de Senaat. Het was het eerste
gepubliceerde verslag over een der
|Pionagevluchten met een U-2 toestel,
dommige deskundigen hebben deze
^'luchten de knapste vorm van spionage
wt de geschiedenis genoemd.
In de buurt van de Oeralzee zag Po
ters ver beneden zich condensatie-
sporen van een straalvliegtuig, maar
•hk denk niet dat die ander mij ooit te
Jlen heeft gekregen, gesteld, dat hij
h^Ar mij uitkeek."
,De weerkundige in Pesjawar had de
windkracht onderschat en daarom
moest Powers voortdurend zijn koers
corrigeren. Daarna kreeg hij moeilijk
heden met de automatische piloot en
tenslotte besloot hij maar tot handbe-
•turing.
Op een afstand van ongeveer 45 kilo
meter van Sverdlovsk, dat ten oosten
*an Moskou ligt, maakte Powers een
hraai van negentig graden naar bak
boord en maakte zich daarna op om
langs de zuidwestelijke grens van de
*tad te vliegen. Hij zag een vliegveld,
hat niet op zijn kaart voorkwam. Daar
na begon hij alle handelingen uit te voe
den, die in zijn instructies stonden. Hjj
maakte aantekeningen van wat de in
strumenten op het dashboard hem ver
telden, hij noteerde de temperatuur
van zjjn brandstof en nam zijn hoogte
.■Hier was ik mee bezig, toen ik plot-
t? S een explosie voelde en hoorde,
kan mij dat heel duidelijk herin-
h?ren. Met het vliegtuig scheen er niet
~hect iets aan de hand te zijn, maar
JhUn snelheid werd onmiddellijk groter,
m keek op van mijn instrumenten en
dat ik omgeven was door oranje.
WPPt n i ot rvf Ho hom Pil mm nip cro_
ki.
weet, niet of de hemel oranje ge-
eurd was of dat ik alleen maar de
j^eerschijn in mijn cockpit zag, maar
had nog nooit zo iets gezien."
Gedurende enige ogenblikken dacht
f°Wers, dat met zijn toestel nog alles
m orde was. Toen begon evenwel zijn
Achtervleugel te zakken. Dat corrigeer-
hij. Maar daarna nam de neus van
Sr U-2 een duik. „Ook dat probeerde
jjl met mijn stuurknuppel te corrigeren,
haar ik voelde geen enkele weerstand
£?er- Het toestel vloog sneller en snel-
Jj.; Het kwam onmiddellijk bij mij op,
e&i het staartstuk was afgebroken en
tyh onderdeel van een seconde later
g5s ik er zeker van, dat ook dé vleu-
ln s waren afgeknapt." De U-2 raakte
jjj ,6en wilde vrille, zoals een tolvlucht
jjj, htahtvaart-jargon heet. De zwaarte-
ty3pht was zo sterk geworden, dat Po
li's zjjn voeten een voor een met beide
Sch n moest vastgrijpen om ze in de
de,6tstoel te krijgen. Toen begon hij
v6l,candels over te halen, die er na ze-
hett8 sekonden toe moesten leiden, dat
hiii •?est®l ontplofte. „Maar ik bedacht
z0t! toen, dat ik voor die tijd moest
Row11 ,eru't te komen". Aldus begon
te ho worsteling zich uit de cockpit
iritihfvrbden' Het vliegtuig stortte zich
bichtu?11 met huilende motoren in de
°rn F)8 van he aarde. „Het lukte niet
beda(vi..de .schietstoel te komen en ik
Van h mÜ, dat ik misschien het dak
er fla® c°ckpit zou kunnen openen om
blew zo uit te kruipen." De hoogte-
(onem,„Wees intussen 34.000 voet aan
Viel ai H.OOO meter), maar de U-2
cj sneller en sneller. Tenslotte
Powers erin de kap van de
8ordéfrSpen. te schuiven. Hij greep een
tijdens a et in&e<bouwde zuurstoffles om
Verga+ H va' te kunnen ademen, maar
cockpit i an& van de wand van de
bit mH_ te maken. „Ik maakte mij
flelliiik hoi urstoe'l 'os en werd onmid-
slingerd verwese uit het vliegtuig ge-
2*tnoft fowers °P de neus van het
maar nog met de binnen-
d^tyerböndim door middel van
zuurstof slang. Hij probeerde
^°ckpit
Francis Gary Powers.
opnieuw naar binnen te kruipen om de
handels over te halen, die het toestel
zouden vernietigen, maar de zwaarte
kracht was zo sterk geworden, dat hij
als het waren buiten op de neus lag
vastgeplakt. „Toen probeerde ik om
aan de onderkant van de kap te komen.
Ik wist immers, waar de vernietigings
handels zaten, maar ik kon mijn handen
er niet onder krijgen." Daarna raakte
het glazen vizier van zijn helm met ijs-
deeltjes bezet, waardoor hij volledig
verblind werd, en moest hij zich wel
van het toestel losmaken.
„Ik waagde de sprong. Ik voelde
iets afknappen en daarna was ik vrij.
Mijn valscherm ging vrijwel onmid
dellijk open. Na enige tijd gezweefd
te hebben, herinnerde ik mij, dat ik
een kaart in mijn zak had. Op een
hoogte van tienduizend voet zag ik
kans die in snippers te scheuren. Ik
dacht ook aan het uitgeholde munt
stuk met de naald." Dat zelfmoord
instrument had men hem gegeven om
op die manier aan martelingen te
ontkomen, maar men had Powers
op het hart gedrukt, dat er geen en
kele verplichting bestond daar ge
bruik van te maken. Hij had hierin
de vrije keus. Hij opende het munt
stuk, haalde de naald eruit en liet
die toen in zijn zak glijden, in de
hoop dat men hem niet vinden zou.
Tijdens zijn zwevende val keek hij
naar beneden en zag hij een auto. Toen
hij nog ongeveer zestig meter boven de
aarde was, zag hij twee mannen uit
de wagen stappen. Hij landde vlakbij
een landbouwtrekker met een arbeider
op de bok. De mannen uit de auto hiel
pen hem opstaan, namen zijn val
scherm, zijn helm en het pistool en het
mes, dat hij bij zich droeg, af. Er kwa
men al spoedig mensen om hem heen-
staan. „Vooral veel kinderen." vertelt
hij.
Met gebarentaal werd het eerste ge
sprek met de Sovjet-burgers gevoerd
en men vroeg hem, of er in zijn toestel
twee piloten hadden gezeten. Powers
beduidde van nee en daarna wees een
van de mannen naar boven. „Ik zag
een tweede valscherm, maar ik wist,
dat ik geen reserve parachute in mijn
toestel had gehad." Powers kwam nooit
te weten, wat dat tweede valscherm
betekende.
Tenslotte werd hij in de auto gezet
en naar een naburig dorp gereden,
waar men hem op zijn verzoek een glas
water te drinken gaf.- Men ging toen
verder naar een dorp, waar een politie
man hem fouilleerde. De naald werd
niet ontdekt. Er was nog steeds nie
mand aanwezig, die Engels sprak.
Daarna nam men hem mee naar een
gebouw, waar hij zich tot op zijn onder
goed moest uitkleden. Een jonge vrou
welijke dokter behandelde hem toen
voor een paar schaafwonden, die hij aan
een been had opgelopen. Intussen pluis
de de politie zijn kleren na en opnieuw
misten zij de naald.
Powers probeerde zijn ondervragers
ervan te overtuigen, dat hij zijn
koers was kwijtgeraakt, maar
men toonde hem een aantal pak
jes met kaarten van de Sovjet-Unie,
Russische roebels en verscheidene an
dere zaken, die duidelijk op de aard
van zijn werk wezen. „Toen ik daarmee
geconfronteerd was, besloot ik de in
structies, die mij al eerder waren ge
geven, op te volgen. Ik besloot hun te
vertellen, dat ik een agent van de Ame
rikaanse inlichtingendienst was en wat
ik boven Russisch grondgebied had ge
daan zij wisten dat trouwens toch al."
Weer werd hij in een auto gezet en
dit maal ging het naar het vliegveld,
vanwaar hij naar Moskou werd gevlo
gen. Hij werd daar naar een gebouw
gebracht, waar hjj tot 9 september van
dat jaar, 1960, zou blijven, na zijn ver
oordeling voor spionage. Hij kreeg Ame
rikaanse sigaretten en mocht zelfs de
bezienswaardigheden van Moskou bekij
ken. Tevens werd hij medisch onder
zocht.
Daarna begonnen de verhoren. In
het begin hadden die elke dag plaats,
soms wel tien of twaalf uur lang. Aan
het eind van mei liep Powers een zo
hevige verkoudheid op, dat hij nauwe
lijks praten kon. In juni werden de
verhoren hervat, maar ditmaal niet
meer zo langdurig. Soms liet men hem
gedurende een heel weekeinde met rust.
Hij werd nooit met geweld bedreigd,
maar „zij lieten mij nooit vergeten,
dat ik een misdaad had begaan, die
met de dood kon worden gestraft."
In zijn verklaring tegenover de sub
commissie uit de Senaat bevestigde hij
tijdens het proces inderdaad gezegd te
hebben dat hij met zijn vlucht boven
Rusland een verschrikkelijke fout had
begaan en daar spijt van had. Maar
hjj voegde daar tegenover de senato
ren aan toe: „Er was een groot verschil
tussen wat ik daarmee eigenlijk bedoel
de en wat ik wilde, dat zp (de Russen)
zouden denken. Ik had er voornamelijk
spijt over, dat mijn missie was mis
lukt."
Powers verklaarde verder nog, dat
hij een veel slechtere behandeling had
verwacht dan hij in feite had gekregen.
Overigens was hij niet bepaald enthou
siast over de advökaat, die de Russen
hem hadden toegevoegd.
Advertentie)
Inlichtingen bi)
Financierings Maatschappij
MAHU K O 0
Vestigingen In alle kantoren van de
MONTREAL, 13 maart De „In
ternational Civil Aviation Organiza
tion" (leao), de Internationale burger-
luchtvaartorganisatie waarvan in 1961
negentig lid-staten deel uitmaakten,
heeft een statistiek gepubliceerd waar
uit blijkt dat, wat het aantal passa
giers-kilometers betreft Nederland de
vpfde plaats inneemt van deze negen
tig landen.
Op de eerste plaats van dit geregel
de nationale en internationale passa-
giersluch tv ervoer komen de Verenig
de Staten, op de tweede het Verenigde
Koninkrpk, nummer drie is Frankrijk,
vier Canada en vijf Nederland.
Volgens de voorlopige cijfers over het
internationale geregelde luchtverkeer
van bij de leao aangesloten landen ko
men de VS als nummer, één uit de bus
bij de telling van het aantal vervoerde
passagiers dat op geregelde lucht-
diensten in 1961 werd vervoerd. Dit
getal bedroeg ruim 5,7 miljoen. Het
Verenigd Koninkrijk komt hier op de
tweede plaats met ruim 4,5 miljoeri
Frankrijk is nummer drie met ruim
1,8 miljoen, Denemarken, Noorwegen
en Zweden tezamen nummer vier met
1,4 miljoen, Nederland vijf met 1,3
miljoen, Canada zes met 1,07 miljoen
en Zwitserland zeven met 1,04 miljoen.
Zou het aantal passagiers-kilometers
van de luchtvaartmaatschappijen in de
drie Scandinavische landen tezamen
worden geteld, dan blijkt dat deze com
binatie in de ranglijst op de achtste
plaats zou komen, na Australië als
nummer zes en Brazilië als nummer
zeven en juist vóór Italië.
In deze voorlopige cijfers is geen re-
VEENENDAAL, 13 maart Giste
ren viel het dochtertje (anderhalf jaar
oud) van de familie Van Manen, Jan
van Nassaulaan alhier, uit haar bedje.
Het kindje liep daardoor verwondingen
op, waaraan net op weg naar het zie
kenhuis overleed.
kening gehouden met burgerlucht-
verkeer in landen die niet zijn aange
sloten bp de leao: de Sovjet-Unie. de
volksrepubliek China etc.
Presenteer Philip Morris (P
Dit charmante meisje van negentien
lentes, mannequin van beroep, is uit
geroepen tot Bloemenkoningin 1962 van
Nice.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 13 maart. De gemeen
teraad heeft zonder hoofdelijke stem
ming het voorstel aangenomen om aan
het Nationale Ballet voor het speelsei
zoen '61-'62 een subsidie te verlenen van
45 mille. Voorwaarden voor de subsidie
zijn dat Amsterdam en het rijk elk der
tigduizend gulden subsidie geven aan
het Nederlands Danstheater. Bovendien
voteerde de raad 10.000 gulden voor het
Danstheater, te gebruiken voor delging
van nog uitstaande schulden uit voor
gaande jaren.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 12 maart. Wanneer de
heer C. J. Hogenboom, voorzitter van
de beide Nederlandse boerenkolonies in
Brazilië, Holambra I en Holambra U,
de volgende maand naar Nederland
komt, ligt er hier een plan gereed, dat
een nieuw perspectief geeft aan het
werk dat in ruim tien jaar door katho
lieke boeren in de staat Sao Paolo is op
gebouwd.
De families die zich daar hebben ge
vestigd, zijn emigranten in coöperatief
verband verenigd. De groei van de kolo
nie is na moeilijke beginjaren, kort na
de oorlog een groot succes geworden.
De Braziliaanse regering heeft herhaal
delijk duidelijk te verstaan gegeven, dat
men Nederlandse boeren gaarne ziet en
da: men verdere kolonisatieplannen
ruim zal steunen.
De plannen die nu zijn ontstaan
gaan echter nog duidelijker het karak
ter aannemen van hulp aan het voor
het overgrote deel nog in ontwikkeling
verkerende Zuid-Amerika. Deze plan
nen zijn mede gestimuleerd door de
noodzaak tot reorganisatie van het uit
gebreide emigratie-apparaat dat in
ons land na de oorlog is opgebouwd.
Minister Veldkamp heeft over de nood
zaak tot deze reorganisatie bij de be
handeling van de begroting van Socia
le Zaken onlangs nog mededelingen
gedaan.
De Katholieke Emigratiestichting is
een van de eerste die met de vrucht
van dit intern overleg naar voren komt.
Het werk van de emigratie combineren
met dat voor de ontwikkelingslanden is
een van de middelen die hierbij worden
(Van onze Haagse redactie)
DEN H/AG, 12 maart Met alge
mene beschouwingen van de fractievoor.
zitters is gistermiddag de behandeling
van de gemeentebegroting begonnen.
Een begrotingsbehandeling die door mr.
P. Aalberse, de kandidaat-voorzitter van
de K.V.P., met recht een „marathon"
is genoemd: de raad zal de komende
twee weken vrijwel elke dag voor min
stens twee zittingen bij elkaar komen.
Over het meest urgente probleem van
Den Haag, het ruimte-vraagstuk, kon
men kort zijn na de interpellatie die
hierover onlangs is gehouden. Nu het
plan-Wilsveen van de baan is moet er
op korte termijn een nieuwe oplossing
worden gevonden in nauwe samenwer
king met andere gemeenten in de agglo
meratie en met provinciale staten, zo
was de algemene opvatting. Over een
andere belangrijke zaak, het congres
gebouw, kon men optimistischer gelui
den laten horen, nu verwacht wordt dat
er binnen afzienbare tijd kan worden be
gonnen. Eerst zal het wetsontwerp over
de deelneming van het rijk echter nog
de volksvertegenwoordiging moeten pas
seren.
Mr. Aalberse ging in zijn beschouwing
onder meer in op de verkeers- en par-
keernood. „Uiterst drastische maatre
gelen zijn nodig wil de stad ook wat dit
betreft een leefbare stad blijven", zo zei
hij. Voorts zag hij graag strenger op
treden tegen straatvervuilers. Hij vroeg
naar de mogelijkheid van strafmaatre
gelen. De fractie-voorzitter van de Par
tij van de Arbeid, de heer W. A. Rensen,
deed een felle aanval op de Landbank,
die hjj evenwel niet met name noemde.
Hij sprak van een „eigen machtsfactor"
in de stad en van een „super-kapitalisti
sche ontwikkeling die men in deze tijd
niet meer voor mogelijk had gehouden".
Hij vroeg zich af of men wel het alge
meen belang op het oog had.
De heer Rensen zowel als de heer
(Advertentie)
Moeders, die hun zoon
willen verrassen met
een mooie pullover
gaan naar P C. Zij
kunnen dan kiezen uit
een fantastische
collectie zuiver
wollen pullovers in
alle moderne kleuren.
P C wereldmode
In tricot
is een garantie voor
kwaliteit en mode.
Speciaal verlaagde
J. M. prijs
3 Jaar
met kleine stijging per maat
b.v. 9 jaar
NU OOK m HET WINKELCENTRUM AMSTELVEEN
B. Bol (prot.-chr.) maakten zich onge
rust over het feit dat de resultaten van
de studie van de commissie-Drees over
de spreiding van de rijksinstellingen nog
niet zjjn bekend gemaakt. Men vroeg
zich af of het college over deze voor
Den Haag belangrijke zaak al vertrou
welijk is ingelicht of dat er inderdaad
sinds 1960 niets meer van de commissie
is vernomen.
DEN HAAG, 13 maart Gisteren
omstreeks vier uur is een Tiger Moth
in de omgeving van Melissant (Zuid-
Holland) neergestort. Het was een les-
vliegtuig, afkomstig van het vliegveld
Zestienhoven. Het stoffelijk overschot
van de piloot, de 22-jarige heer B.
Ten Wolde uit Delft, student aan de
Technische Hogeschool is gebor
gen.
Met drie mede-studenten en vijf niet-
studenten nam hij deel aan een rally
opgezet door de Delftse vliegtuigbouw-
kundige studenten. Het stoffelijk over
schot van de omgekomen student is
overgebracht naar de aula van het
kerkhof te Melissant.
De landbouwer D. O. H. van Nieu-
wenhuyzen en zijn knecht, de heer K.
Lodder, beiden uit Dirksland, die op de
Diederickse Gors te Melissant aan het
heien waren, hoorden dat het toestel
(een tweedekker) moeilijkheden had.
Doordat echter juist een sneeuwbui
overtrok, konden zij niets zien.
Plotseling weerklonk een harde klap.
Toen de bui voorbij was, zagen zjj het
toestel op het slik liggen. Het duurde
een half uur voor ze ter plaatse wa
ren. Daar bleek, dat de piloot uit het
vliegtuig was geslingerd en reeds over
leden. De heren Van Nieuwenhuyzen en
Lodder hebben het lichaam op een vleu
gel gelegd en zijn toen hulp van de po
litie gaan inroepen. Ten tpde van het
ongeval was het laag water. Met be
hulp van politie en burgers is het stof
felijk overschot van de piloot later
geborgen. Het toestel is zo zwaar be
schadigd, dat het vermoedelijk wel als
verloren zal moeten worden beschouwd.
ARNHEM, 13 maart Zouden op de
vrije zaterdag de winkels dicht zijn dan
zou dat voor zelfbedieningswinkels,
maar ook voor kleine zaken een aan
zienlijke daling van de omzet tot gevolg
hebben. De z.g. zwevende koopkracht
de neiging tot het kopen van artikelen,
die niet op het boodschappenlijstje
staan is op zaterdag namelijk zeer
groot. Dit zei drs. S. C. Bakkenist, di
recteur van de Stichting Het Merkarti
kel, gisteren tijdens een bijeenkomst
van zelfstandige levensmiddelenwinke-
kiers, van wie er duizend in vrijwillig
verband samenwerken onder de naam
Centra
Door de wijziging van de vestigings
wet voor het kleinbedrijf in 1961 kunnen
detailhandelaren hun assortiment be
langrijk uitbreiden. Drs. Bakkenist zag
dit als een tendenz naar het Amerikaan
se systeem van one-shopping, waarbij
in een en dezelfde winkel vele artikelen
te krijgen zijn. In Zweden en Duitsland
is dat al zo. Hij zag daarin een grote
kans voor merkartikelen, ook bij vrije
prijsvorming en wei door de stabili
teit en bekendheid van de merken.
Daarentegen is hij het niet eens met de
opvatting als zou de verticale prijsbin
ding verstarrend werken op de concur
rentie.
toegepast. Men wil met de heer Hogen
boom de mogelijkheden bespreken, de
kolonie'., van katholieke Nederland
se boeren tot een arbeidsterrein te ma
ken waar agrarische „technische hulp"
terdege kan worden voorbereid.
De jonge boeren die bereid zijn ge
hoor te geven aan de oproep zoals on
langs door Chili is gedaan, kunnen dan
eerst op Holambra kennis maken met
de omstandigheden waaronder in Zuid-
Amerika de landbouw moet worden be
dreven. Holambra kan dan dienen als
„stepping stone" voor dit agrarisch pi
onierswerk in die landen van Zuid-Ame
rika die daaraan grote behoefte hebben.
In Holambra wonen vele Nederlandse
gezinnen, die ruime ervaring hebben op
het gebied van de subtropische cultures
en de veeteelt, die in deze streken een
speciale ervaring vereist. Men heeft er
ook uitgebreide kennis opgedaan op so
ciaal gebied.
Het is niet uitgesloten dat er uit deze
opzet iets zeer actueels ontstaat: een
bijdrage van de hoog ontwikkelde lan
den in Europa aan Zuid-Amerika.
Binnenkort kan ook een nieuwe naam
worden verwacht voor de Katholieke
Emigratiestichting. De reorganisatie
van deze stichting zal ook nog op ander
gebied naar voren komen.
Gisteren heb ik in „De Te
legraaf" gelezen dat prof.
Oud „aan het einde van zijn
„loopbaan" bijna het praedi-
caat staatsman zou hebben
verdiend." En zo'n opmer
king zet een mens dan aan
het denken. Uit het artikel
tje heb ik wel begrepen dat
prol Oud volgens „De Telegraaf"
helemaal een staatsman zou zijn ge
weest als hij had gehandeld in de geest
van „De Telegraaf". Overeenkomstig
een even exacte als beperkte beoorde
lingsnorm.
Maar los daarvan blijft het een intri
gerend vraagstuk: wanneer komt een
mens in aanmerking voor het praedi-
caat staatsman? Het worJt in belang
wekkendheid nog slechts overtroffen
door een ander: wanneer komt een
mens bijna in aanmerking voor het
praedicaat staatsman.
Maar in ieder geval is het staatsman
zijn een discutabele kwestie. Over
Willem de Zwijger zijn wij het in dit
verband wel eens. Die was het. Met
Van Hogendorp en met Van Limburg
Stirum zal het ook nog wel lukken.
Maar met Thorbecke beginnen de
moeilijkheden al. Om over Troelstra,
Abraham Kuyper, Schaepman en Hen
drik Colijn nog maar te zwijgen. En
Drees? Is Drees staatsman? Ik zou
zeggen, hij heeft althans lang genoeg
ons politieke en staatkundige leven
mede helpen beïnvloeden. Maar het
zou mij toch niet verbazen als „De
Telegraaf" hem bijna het praedicaat
staatsman zou willen verlenen.
Een kruidenier blijft een kruidenier,
zelfs als hij niet om met de K.V.P.
te spreken het volle pond geeft.
Maar een staatsman? Is het voldoende
dat hij de belangen van de Staat trouw
en naar vermogen heeft behartigd om
als zodanig te worden gekwalificeerd?
Neen. Hij moet iets méér doen. Hij
moet, vrees ik, lang genoeg ter ziele
zijn of althans diep genoeg zwijgen.
En dan te bedenken dat Willem de
Zwijger bijna zijn mond had open ge
daan.
Advertentie
Uitsluitend verkrijgbaar bij H.H. apotheker», drogisten, kapper» en de spèciaalbranche
(Van onze Utrechtse redacteur)
UTRECHT, 13 maart De eerste
buitenlandse bezoeker, die zich gisteren
op de Jaarbeurs op het Vredenburg
meldde, was Wilhelm Lippke uit Ham
burg, die een bijzondere belangstelling
aan de dag legde voor hout en keuken
gereedschappen. Op het Croeselaan-ter-
rein was de eerste vreemdeling een di
rectie-lid van de Machinefabriek Ha-
begger uit het Zwitserse Thun, die
kwam voor werktuigmachines, kraan-
bouv en staalbouw.
De stand van Zweden, die gezamen
lijk verzorgd werd door de Zweedse
export-associatie en de Nederlands-
Zweedse Kamer van Koophandel en
zich evenals de andere buitenlandse
groepen in de Julianahal bevindt,
munt uit door een voornaam cachet.
Hoewel zij niet groot is, vindt men er
een goede representatie van de Zweedse
industrie.
Honderd fabrieken zijn vertegen
woordigd. Behalve produkten van
Zweeds kwaliteitsstaal en instrumenten
worden getoond plastic- en rubberarti
kelen, alsook bier en regenkleding.
De heer Brynolff Eng. ambassa
deur van Zweden, gaf ons een in
zicht van de handel tussen zijn land
en Nederland, waarna hij het stand
punt van Zweden inzake de Euro-
markt uiteenzette.
De handel tussen Zweden en Ne
derland neemt elk jaar in omvang
en belangrijkheid toe. In het afgelo
pen jaar kocht Nederland voor een
waarde van 580 miljoen gulden aan
Zweedse produkten, vergeleken met
1960 een stijging van 14 pet. Het
grootste deel van de geïmporteerde
artikelen bestond uit hout, papier en
cellulose, terwijl het aandeel van de
metaalnijverheid ieder jaar groter
wordt. De Nederlandse export naar
Zweden ons land leverde voorna
melijk minerale oliën, groenten en
fruit bedroeg het afgelopen jaar
700 miljoen gulden, tegen 726 miljoen
in 1960.
De ambassadeur verklaarde, dat de
betrekkingen tussen zijn land en de
gemeenschappelijke Europese markt
als een van de meest belangrijke onder
werpen wordt beschouwd. Hij deelde
nog mee, dat Nederland als afnemer
volgt op landen als West-Duitsland,
Groot-Brittannië, de USA, Denemarken
en terwijl Nederland als importland
zelfs op de vijfde plaats komt. Voor
een land als Zweden met een hoog ont
wikkelde industrie is de Europese eco
nomische integratie van de grootste be
tekenis. Zweden behoort met een bui
tenlandse handel van 750 dollar per
hoofd van de bevolking per jaar, even
als Nederland, in dat opzicht tot de
voornaamste landen ter wereld. Van
het buitenland wordt een vijfde deel
van hetgeen jaarlijks wordt verbruikt,
gekocht, waarvoor Zweden een vijfde
deel van zijn eigen goederen en dien
sten moet exporteren. Vandaar, dat
zijn economie in sterke mate door het
buitenland wordt beïnvloed. Het is e< -
ter niet alleen daarom aldus de am
bassadeur dat wij samenwerking zoe
ken op een gemeenschappelijke markt,
maar omdat wij altijd een positieve
houding voor internationale samenwer
king op economisch gebied hebben aan
genomen. Door de EFTA hoopt het ge
leidelijk een oplossing voor een gemeen
schappelijk Europees marktprobleem te
bereiken, met uitsluiting van de buiten
landse politieke vraagstukken.
Het lidmaatschap van de EEG acht
de Zweedse regering niet in overeen
stemming met haar traditionele poli
tieke neutraliteit.
Dit wil niet zeggen, dat Zweden een
negatieve houding inneemt tegenover
het streven naar Europese integratie,
zoals dat nu in de EEG is gerealiseerd.
Het ziet in het Verdrag van Rome
het middel voor een dynamische ont
wikkeling in de richting van een toe
komstige Europese economische inte
gratie, een doel, waarnaar ook Zweden
met alle kracht zal streven.
Mr. Brynolff Eng had becijferd, dat
17 pet. van de totale export uit de EEG-
landen zijn weg vindt naar de drie neu
trale landen, wat het dubbele is van
de waarde van de export naar de Ver
enigde Staten. Wat Zweden betreft, be
loopt de waarde van de handel met de
EEG jaarlijks ongeveer 2.000 miljoen
dollar en globaal genomen heeft het
een import-surplus van 250 tot 300 mil
joen dollar. De Zweedse markt is daar
om niet zonder betekenis voor de Euro
pese handelspartners.
Laat in de middag werd een groep
Noord-Amerikanen uit Georgia, die
een vierdaags oriëntatie-bezoek aan
ons land brengt, waarbij besprekingen
met autoriteiten uit handel en industrie
gevoerd worden, op de Jaarbeurs ont
vangen.
Zij werden toegesproken door dr. G.
v. d. Wal, voorzitter van de Raad van
Beheer der Kon. Ned. Jaarbeurs, die
wees op de noodzakelijkheid van Ne
derland bij zijn groeiende industrie om
te exporteren. Er nemen 212 Ameri
kaanse firma's aan de Jaarbeurs deel.
IJMUXDEN, 13 maart. Bij het bin
nenlopen van de havenmond van IJmui-
den heeft vannacht omstreeks vier uur
het Finse motorvrachtschip Kaipola
van de Finn Lines Ltd. uit Helsinki de
Noordpier geraakt. Het 1989 ton meten
de, vrijwel nieuwe schip het werd in
1961 gebouwd was niet geladen. Ter
hoogte van de ruimen 1 en 2 werd de
scheepshuid aan bakboord openge
scheurd, waarna het water met grote
kracht naar binnen drong. Met veel
moeite gelukte het nog juist bijtijds de
bijleggershaven aan de noordkant van
de vaarroute te bereiken en daar het
schip op het strand omhoog te varen.
Vanmorgen hebben de rijkshavenmees
ters en deskundigen zowel van de ADM
als van Bureau Wijsmuller een onder
zoek ingesteld naar de omvang van de
schade. De Kaipola zal eerst proviso
risch gedicht moeten worden, alvorens
voor definitief herstel naar een werf ge
sleept te kunnen worden.
